ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ Πηγή: Γραφείο Ο.Ε.Υ. Δαμασκού, Οικονομική Έκθεση έτους 2008

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ Β3 Δ/νση Οικ.Σχέσεων με Χώρες Β.Αφρικής, Μ.Ανατολής και Κόλπου ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ Πηγή: Γραφείο Ο.Ε.Υ. Δαμασκού, Οικονομική Έκθεση έτους 2008 Φεβρουάριος 10 Εισαγωγές Η φιλελευθεροποίηση της συριακής αγοράς άρχισε προ τριετίας περίπου, αφότου σταδιακά επετράπη η εισαγωγή από το 2005 ενδυμάτων, αρωμάτων και καλλυντικών. Στη συνέχεια απελευθερώθηκε η εισαγωγή, σταδιακά, πλήθους προϊόντων, ιδιαίτερα μάλιστα από τον Σεπτέμβριο του 2007, τροφίμων, δερματίνων ειδών, επίπλων κ.ά. Το Υπουργείο Οικονομίας και Εξωτερικού Εμπορίου της Συρίας ανακοίνωσε τον Απρίλιο του 2008 την ουσιαστική κατάργηση του καταλόγου απαγορευμένων προς εισαγωγή ειδών στη χώρα, ολοκληρώνοντας με τον τρόπο αυτό τη φιλελευθεροποίηση του εξωτερικού εμπορίου της χώρας. Για δεκαετίες το καθεστώς εισαγωγών καθοριζόταν από πολλούς περιορισμούς για μια ευρεία ποικιλία εμπορευμάτων για λόγους κυρίως προστασίας της εγχώριας παραγωγής. Τα απαγορευμένα προς εισαγωγή είδη εμπεριέχονταν σε ένα κατάλογο που εξέδιδε το εν λόγω Υπουργείο, από τον οποίο κατά το διάστημα των τελευταίων δύο ετών, αφαιρούταν διαρκώς συγκεκριμένα αγαθά. Παρόλα αυτά παραμένουν υπό απαγόρευση κάποια αγαθά για λόγους υγείας, ασφαλείας ή θρησκευτικούς. Το γεγονός της απελευθέρωσης του εισαγωγικού καθεστώτος, δεν συνεπάγεται αυτόματα και την κατάργηση των υψηλών δασμών για μερικά από αυτά ή άλλων μορφών μη δασμολογικών εμποδίων. Ήδη με την ένταξη της Συρίας στη Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου Αραβικών Κρατών (GAFTA) και την υπογραφή της Συμφωνίας Ελευθέρου Εμπορίου με την Τουρκία, η ύπαρξη των εισαγωγικών περιορισμών είχε χάσει τη σημασία της. Αποτέλεσμα της εν λόγω φιλελευθεροποίησης ήταν η δημιουργία μεγάλων Εμπορικών Κέντρων που περιλαμβάνουν και Super Market. Εξ αυτών τα σημαντικότερα είναι: το City Mall, το Town Center (www.towncenter-sy.com), το Souk Al Joum aa, το Cham City Center ( www.chamcitycenter.com) και το Aswak Al Kheir. Σημειωτέων ότι στα σχέδια όλων των μεγάλων οικιστικών και τουριστικών έργων, που προβλέπεται να πραγματοποιηθούν προσεχώς στη Συρία και τα οποία ως επί το πλείστον αφορούν σχετικές επενδύσεις με κεφάλαια από χώρες του Κόλπου, περιλαμβάνεται και η κατασκευή εμπορικών κέντρων. Η ανωτέρω φιλελευθεροποίηση της αγοράς περιόρισε σημαντικά τον ρόλο των μεγάλων εκείνων κρατικών Επιχειρήσεων-Οργανισμών που κατείχαν το μονοπώλιο εισαγωγής κατά τομέα προϊόντων, και οι οποίες παραδοσιακά διέθεταν δικό τους δίκτυο διανομής. Οι εν λόγω επιχειρήσεις εξυπηρετούν πλέον περιορισμένο αγοραστικό κοινό και κυρίως δημοσίους υπαλλήλους. Οι σημαντικότεροι εξ αυτών των Κρατικών Οργανισμών είναι : ο Οργανισμός Κατανάλωσης και Λιανικού Εμπορίου, που κατείχε το μονοπώλιο διάθεσης ζάχαρης, καφέ, τεΐου κ.ά. και ο Οργανισμός Αποθήκευσης και Διάθεσης Αγροτικών και Ζωικών προϊόντων, που διέθετε φρούτα, λαχανικά κρέας και ψάρια σε χαμηλές τιμές καθορισμένες από το κράτος. Σημειωτέον ότι μετά την άνοδο των τιμών στα συγκεκριμένα είδη, από το φθινόπωρο του 2006, ο εν λόγω τελευταίος Οργανισμός ανέλαβε την εισαγωγή κατ αποκλειστικότητα, κατεψυγμένων κρεάτων 1

και την διάθεσή τους στον ιδιωτικό τομέα. Σημαντικός είναι και ο Οργανισμός Διάθεσης Κλωστοϋφαντουργικών Ειδών (SOUNDOS), που διαθέτει είδη ενδύσεως παραγόμενα από τις κρατικές βιομηχανίες που εποπτεύει ο Οργανισμός Κλωστοϋφαντουργικών Βιομηχανιών, GOTI. Γενικά μέχρι πρόσφατα, το δίκτυο διάθεσης προϊόντων στη Συρία βασιζόταν στα παντοπωλεία, που εφοδιάζονταν από χονδρεμπόρους, συνήθως σε εβδομαδιαία βάση. Επί πλέον στις σημαντικότερες πόλεις όπως Δαμασκό, Χαλέπι, Χομς, Λατάκια και Χαμά υπάρχουν τα γνωστά Σουκ, συγκεκριμένες παραδοσιακές αγορές που περιλαμβάνουν πλήθος μκροκαταστήματα διάθεσης παντός είδους προϊόντων. Η φιλελευθεροποίηση της αγοράς, η σημαντική ανάπτυξη των μέσων μεταφοράς, τα μεγάλα οικιστικά και τουριστικά έργα, έχουν συντείνει σημαντικά στην βελτίωση και ανάπτυξη των δικτύων διανομής, όπως μέσω των ως άνω Εμπορικών Κέντρων, καθώς και στην ταχεία πλέον προώθηση των αγαθών σε όλη την χώρα. Ο Κρατικός Γενικός Οργανισμός Εμπορίου και Διάθεσης (GHOTA), καθώς και η ιδιωτική εταιρεία RAMAK, κατέχουν αποκλειστικό δικαίωμα εισαγωγής διαφόρων «πολυτελών» και άλλων καταναλωτικών αγαθών και διάθεσης αυτών σε συγκεκριμένους διανομείς καθώς και στις ζώνες αφορολόγητων ειδών της χώρας. O GHOTA που υπάγεται στο Υπουργείο Οικονομίας και Εμπορίου, προμηθεύει τόσο την τοπική αγορά όσο και τις αφορολόγητες ζώνες, με είδη γνωστών διεθνών Οίκων όπως Olivetti, Omega κ.ά. Επίσης έχει την αποκλειστικότητα διάθεσης των αλκοολούχων ποτών στη Συριακή αγορά. Η ιδιωτική εταιρεία RAMAK (www.ram.dutyfree.net), που ανήκει στον κ. Rami Makhlouf διαχειρίζεται μονοπωλιακά, από το 1997, τα καταστήματα αφορολογήτων ειδών, στα αεροδρόμια της Δαμασκού και του Αλέπο, στα σύνορα με την Ιορδανία και τον Λίβανο και στα λιμάνια της Ταρτούς και της Λατάκιας. Οι εισαγωγές της που τυγχάνουν ιδιαίτερων διευκολύνσεων, αφορούν κυρίως σε είδη πολυτελείας γνωστών οίκων, όπως καλλυντικά, αρώματα, ενδύματα, ποτά, τσιγάρα, ζαχαρώδη, φωτογραφικές μηχανές και άλλες ηλεκτρικές οικιακές και μη συσκευές. Η μέθοδος πωλήσεων μέσω franchise, παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη και ιδιαίτερα αφότου επετράπη η εισαγωγή ετοίμων ενδυμάτων τέλη του 2005. Ηδη έχουν εγκατασταθεί οι γνωστές εταιρείες Kookai, Morgan, Mango, Celio, Promod, Zara, Cerutti, Benetton, Stefanel, Cortefiel κ.ά. Σχέσεις με και συμμετοχή σε διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς Η Συρία συμμετέχει με άλλες 15 χώρες στη GAFTA (Greater Arab Free Trade Area). Η εν λόγω Συμφωνία προβλέπει σταδιακή άρση των δασμών από 1/1/2005 μέχρι το 2007. Η Συμφωνία Σύνδεσης της Συρίας με την Ε.Ε. που επίσης προβλέπει σταδιακή απελευθέρωση του εμπορίου, είχε αρχικά μονογραφηθεί το 2004, στη συνέχεια δεν επικυρώθηκε, όμως αναθεωρημένη Συμφωνία Σύνδεσης μονογραφήθηκε τελικά στις 14/12/2008. Από της θέσεως σε εφαρμογή της εν λόγω Συμφωνίας προβλέπεται κατάργηση των μη δασμολογικών εμποδίων βάσει των αρχών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και μείωση των εισαγωγικών δασμών εντός δωδεκαετίας για τα βιομηχανικά και αγροτικά προϊόντα. Επίσης ελεύθερη πρόσβαση των Ευρωπαίων επενδυτών σε όλους τους τομείς βάσει της αρχής της ίσης μεταχείρισης με τους Σύρους πολίτες. Η αποδοχή της αίτησης ένταξης της Συρίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου αποτελεί επίσης βασικό στόχο της Κυβέρνησης. Επενδύσεις Οι Ευρωπαίοι επενδυτές καταλογίζουν έλλειψη διαφάνειας (π.χ. στα φυτοϋγειονομικά μέτρα, κ.α) και δυσκολίες που προέρχονται από σειρά μη δασμολογικών εμποδίων, όπως χρονοβόρες και πολύπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες, καθυστερήσεις στην απελευθέρωση των εγγυήσεων καλής εκτέλεσης των έργων, υψηλά προξενικά τέλη, εμπόδια στις μεταφορές κ.ά. Η νέα νομοθεσία περί Επενδύσεων (Π.Δ αρ.8/2007), καθώς και η σύσταση νέας Επιτροπής περί Επενδύσεων (Π.Δ. αρ. 2009/2007) αναμένεται πως θα συμβάλουν ουσιαστικά στην ενίσχυση των Αμεσων Ξένων Επενδύσεων, εφόσον παρέχεται πλέον η δυνατότητα στους ξένους 2

επενδυτές να αποκτούν ιδιοκτησία επι των χώρων και των εγκαταστάσεων της επένδυσης καθώς και να εξάγουν ελεύθερα τα κέρδη και τα επενδυμένα κεφάλαια. Τα σημαντικότερα επενδυτικά προγράμματα, που έχουν μέχρι τώρα υπαχθεί στον ανωτέρω νέο επενδυτικό νόμο αφορούν κυρίως ίδρυση βιομηχανιών συναρμολόγησης αυτοκινήτων, παραγωγής χάλυβος, τσιμέντου, ζάχαρης, ύαλου και κλωστοϋφαντουργικών. Σημαντικά κίνητρα για επενδύσεις στη Συρία αποτελούν επίσης, το φθηνό εργατικό δυναμικό που διαθέτει η χώρα, καθώς και οι Συμφωνίες Ελευθέρου Εμπορίου που έχει υπογράψει τόσο με 15 αραβικές χώρες (Συμφωνία GAFTA που ετέθη σε εφαρμογή από 01/01/2005), όσο και με την Τουρκία (που ετέθη σε εφαρμογή από 01/01/2007), ιδιαίτερα μάλιστα αν οι σχετικές επενδύσεις στοχεύουν πέραν της Συριακής αγοράς και σε εξαγωγές στις αγορές των εν λόγω χωρών. Οι ελεύθερες ζώνες που έχουν ιδρυθεί στη Συρία παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εγκατάσταση επιχειρήσεων που στοχεύουν σε εκτός Συρίας εξαγωγές. Από το 2003 επετράπη η διάθεση στη συριακή αγορά του 25% της εντός της ελεύθερης ζώνης παραγωγής. Ήδη λειτουργούν επτά Ελεύθερες Ζώνες στη Συρία και τέσσερις Βιομηχανικές με αντίστοιχα περίπου πλεονεκτήματα, εκ των οποίων τρεις στη Δαμασκό και στα περίχωρα, δύο στη Λατάκια, μία στη Ταρτούς, μία στο Χαλέπι, μία μικτή στα συρο-ιορδανικά σύνορα (Deraa) και από μία στη Hassake, στο Deir-Ez-Zor και στη Homs. Προβλέπεται επίσης η ίδρυση δύο μικτών Ελεύθερων Ζωνών, στα συρο-τουρκικά και στα συρο-λιβανικά σύνορα, αντίστοιχα. Η εγκατάσταση στις εν λόγω ζώνες προϋποθέτει σχετική έγκριση του Υπουργείου Οικονομίας της Συρίας. Η προτεραιότητα παρέχεται κατά κανόνα στις βιομηχανίες, που χρησιμοποιούν συριακές πρώτες ύλες, ή είναι συμπληρωματικές εγχώριων βιομηχανιών, ή βασίζονται στις νέες τεχνολογίες, ή συμβάλλουν στη μείωση των εισαγωγών. Από πλευράς κινήτρων σημειώνεται ότι οι εγκατεστημένες στις Ελεύθερες Ζώνες επιχειρήσεις απαλλάσσονται των φορολογικών επιβαρύνσεων, για όσο διάστημα δεν δραστηριοποιούνται στη συριακή αγορά. Σημαντικές νομοθετικές ρυθμίσεις Η Συριακή οικονομική πολιτική βασίζεται στις αρχές του 10 ου Πενταετούς Αναπτυξιακού σχεδίου 2006-2010 που έχει ως στόχους την κατά κεφαλήν αύξηση του ΑΕΠ κατά 7%, τη μείωση της ανεργίας στο 8% και τη μείωση του πληθυσμού που ζεί κάτω από τα όρια της φτώχειας σε λιγότερο από 10%. Η στρατηγική επίτευξης βασίζεται: i) στη διατήρηση της μακροοικονομικής σταθερότητας μέσω αναδιάρθρωσης του φορολογικού συστήματος, της σταδιακής κατάργησης της επιδότησης της τιμής των πετρελαιοειδών και της μεταρρύθμισης του πλαισίου της νομισματικής πολιτικής ii) στην επιτάχυνση δομικών μεταρρυθμίσεων για προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων που θα αντικαταστήσουν τα έσοδα από τη φθίνουσα παραγωγή πετρελαίου, με βασικά εργαλεία την φιλελευθεροποίηση του εμπορίου, τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος και την ανάπτυξη του χρηματοδοτικού τομέα. Οι βασικές οικονομικές εξελίξεις και νομοθετικές ρυθμίσεις για το 2008 ήταν οι εξής: Νέος Βασικός Οικονομικός Νόμος: Αντικαθιστά τον παλαιότερο του 1967. Ισχύει από την 1.1.2008 και καθορίζει τις βασικές πολιτικές στο οικονομικό και νομισματικό σύστημα. Δίνεται αυτονομία και οικονομική ανεξαρτησία στις κρατικές επιχειρήσεις και προβλέπεται αναδιοργάνωση και εκσυγχρονισμός του τρόπου κατάρτισης του προϋπολογισμού. Νέος Συριακόs Νόμος περί Εταιρειών: Με το Ν. 3/2008 αναθεωρήθηκε ο συριακός εμπορικός Κώδικας και εισήχθη ένα νέο σύγχρονο νομικό καθεστώς περί εταιρειών. Οι ισχύουσες γνωστές μορφές εταιρειών συμπληρώνονται με νέους τύπους και κατηγορίες, ενώ παράλληλα παρέχονται διευκολύνσεις όπως η δυνατότητα των εν λόγω εταιρειών να συστήσουν το κεφάλαιο τους σε ξένο νόμισμα ή όσον αφορά στις Ανώνυμες Εταιρείες η δυνατότητα να διοργανώνουν συναντήσεις των Διοικητικών τους Συμβουλίων εκτός Συρίας. Η πλέον σημαντική διάταξη στον νέο Νόμο είναι ότι, οποιαδήποτε εταιρεία, που εγκαθίσταται στη Συρία θεωρείται ως συριακή, έστω και αν οι μέτοχοι είναι ξένοι και υπάγεται 3

στο δίκαιο που διέπει τα νομικά πρόσωπα σύμφωνα με το συριακό δίκαιο (άρθρο 10). Ιδιαίτερα παρέχεται το δικαίωμα ιδιοκτησίας επί των απαραίτητων αγαθών για την λειτουργία της εταιρείας, όπως επί του οικοπέδου και των εγκαταστάσεων. Νόμος 7/2008 «περί Ανταγωνισμού και Πρόληψης των Μονοπωλίων». O Νόμος στοχεύει στην εξασφάλιση του ελεύθερου ανταγωνισμού, στην καταπολέμηση των μονοπωλιακών πρακτικών και στην αποφυγή δυσλειτουργιών της αγοράς με τελικό στόχο την ομαλή διακύμανση των τιμών και την προστασία του καταναλωτή. Προβλέπει τη σύσταση αρμόδιας Αρχής για τον Ανταγωνισμό. Νόμος 4/2008 περί Διαιτησίας: Από τις κύριες προβλέψεις του Νόμου είναι αυτή περί ίδρυσης Κέντρων Εμπορικής Διαιτησίας στη Συρία που θα εποπτεύονται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και θα στελεχώνονται από διαπιστευμένους ορκωτούς διαιτητές, καθώς και αυτή που δίνει στον δημόσιο τομέα τη δυνατότητα να προσφεύγει στη διαιτησία. Το πρώτο κέντρο διαιτησίας ήδη λειτούργησε στη Δαμασκό από 22/12/2009, ενώ αναμένεται η ίδρυση άλλων 11 τέτοιων κέντρων στη χώρα. Νόμος 11/2008: Με το Νόμο ρυθμίζονται θέματα απόκτησης ακίνητης περιουσίας από μη Σύριους στη χώρα και ο οποίος επιβάλλει αρκετούς περιορισμούς. Ο Νόμος επιτρέπει σε αλλοδαπούς την αγορά ιδιοκτησίας (κατόπιν εγκρίσεως του υπουργείου Εσωτερικών) με σκοπό την μόνιμη κατοικία υπό τον όρο ότι η συνολική επιφάνεια είναι κατ ελάχιστο 200 τ.μ., χωρίς το δικαίωμα πώλησης ή ενοικίασής της πριν την παρέλευση πενταετίας. Νόμος 15/2008: Αναφέρεται στην οργάνωση της κτηματομεσιτικής αγοράς θέτοντας τις προϋποθέσεις για την ίδρυση εταιρειών, τις διευκολύνσεις που παρέχονται στους επενδυτές, τον προσδιορισμό ζωνών ανά γεωγραφική περιοχή και προβλέπει την σύσταση μιας Αρχή της Real Estate Development and Investment Authority για την επίβλεψη και την αδειοδότηση των επενδύσεων στον τομέα. Νόμος 19/2008 για την ασφάλεια των τροφίμων: Ο Νόμος στοχεύει στην διασφάλιση της ποιότητας των εγχωρίως παραγόμενων, των εισαγομένων και των εξαγομένων τροφίμων. Επιπλέον, προβλέπει ελέγχους στις ως άνω κατηγορίες τροφίμων οι οποίοι είναι σύμφωνοι με τις εγχώριες και διεθνείς προδιαγραφές και στοχεύει στην εφαρμογή διεθνών Συμφωνιών επί των Τροφίμων. Το Υπουργείο Εμπορίου καθίσταται αρμόδιο για τον έλεγχο των τεχνικών και των διατροφικών προδιαγραφών οι οποίοι εισάγονται μέσω του αρμοδίου Food Safety Council. Νόμος 34/2008: Αναφέρεται στη λειτουργία των ξένων εταιρειών στη χώρα και συμπληρώνει τον νέο Νόμο περί εταιρειών. Κατάργηση επιδοτήσεων: μειώθηκαν σημαντικά οι επιδοτήσεις στο πετρέλαιο με αποτέλεσμα την αύξηση τιμής από 7,50 ΛΣ/ λίτρο σε 9,50 ΛΣ/ λίτρο με κουπόνι για 1000 λίτρα ετησίως και πέραν αυτής της ποσότητας σε 22,00 ΛΣ/ λίτρο για το πετρέλαιο θέρμανσης. Όσον αφορά στα καύσιμα κίνησης η τιμή της βενζίνης ανήλθε από τις 30 ΛΣ/ λίτρο σε 40 ΛΣ/ λίτρο. Οι συνέπειες αυτών των αυξήσεων έγιναν ιδιαίτερα αισθητές διότι οδήγησαν σε κατακόρυφες αυξήσεις των τιμών των βασικών προϊόντων διατροφής και ένδυσης. Η κυβέρνηση προκειμένου να καθησυχάσει την κοινή γνώμη προχώρησε σε αυξήσεις των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων της τάξης του 30%, κίνηση η οποία αναγκαστικά οδήγησε σε χορήγηση αυξήσεων και τον ιδιωτικό τομέα. Λειτουργία Χρηματιστηρίου Δαμασκού: Με το ΠΔ 55/2006 επισήμως ιδρύθηκε το Χρηματιστήριο Δαμασκού το οποίο, άρχισε τη λειτουργία του στις 23.2.2009 με τη συμμετοχή 13 συριακών εταιρειών εκ των οποίων 5 είναι ιδιωτικές τράπεζες, 3 ασφαλιστικές εταιρείες και μια εταιρεία κινητής τηλεφωνίας. Επικεφαλής της Επιτροπής Οργάνωσης του Χρηματιστηρίου έχει διορισθεί ο πρώην Πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου κ. Rateb Shallah. Φορολογική Μεταρρύθμιση: Tο σημαντικότερο βήμα της φορολογικής μεταρρύθμισης στη Συρία θεωρείται η επικείμενη εισαγωγή του ΦΠΑ (που θα υποκαταστήσει 12 υπάρχοντες φόρους), η οποία θα λάβει χώρα στη Συρία, κατά πάσα πιθανότητα εντός του 2010 με την ολοκλήρωση του απαιτουμένου σχετικού νομοθετικού πλαισίου, των υποδομών και την κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού. Από την επιβολή του ΦΠΑ θα εξαιρούνται τομείς όπως 4

βασικά είδη διατροφής, φαρμακευτικά, υπηρεσίες υγείας, ύδρευση, ηλεκτρισμός, υγραέριο οικιακής χρήσης, εκπαίδευση, τραπεζικές και ασφαλιστικές υπηρεσίες, εξαγόμενα αγαθά, καθώς και μη κερδοσκοπικοί φιλανθρωπικοί Οργανισμοί. Αύξηση Έμμεσων Φόρων: Κατά το 2008 σημειώθηκαν σημαντικές αυξήσεις των φόρων στα τσιγάρα, στην κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, στα τέλη σταθερής και κινητής τηλεφωνίας καθώς και στα χαρτόσημα. Έναρξη λειτουργίας νέας Υπηρεσίας Δασμών και Φόρων: Εγκαινιάσθηκε στις 6.12.2009, σε εφαρμογή του Ν. 41/2007. Η θέση σε λειτουργία της εν λόγω Υπηρεσίας προσδοκάται ότι θα εξορθολογήσει το συριακό φορολογικό σύστημα, θα το καταστήσει περισσότερο αντικειμενικό και δίκαιο, καθώς και θα αυξήσει τα κρατικά έσοδα. Φιλελευθεροποίηση εμπορίου: Μείωση δασμών εισαγωγής περιορισμός αδειών εισαγωγής πρώτων υλών και κατάργηση απαγόρευσης εισαγωγών πολλών προϊόντων μεταξύ των οποίων οι σημαντικότερες σε κλωστοϋφαντουργικά και τσιμέντα. Κατά το 2008 η επί πολλά χρόνια ισχύουσα «Αρνητική Λίστα» ειδών προς εισαγωγή, η οποία αφορούσε σε απαγόρευση ή σε υπό περιορισμούς εισαγωγές προϊόντων με κύριο στόχο την προστασία της εσωτερικής παραγωγής στην ουσία καταργήθηκε, με τη διατήρηση μόνο της απαγόρευσης προϊόντων για λόγους θρησκευτικούς ή ασφαλείας. Επισημαίνεται η από το 2005 πλήρης φιλελευθεροποίηση του εμπορίου με τις χώρες της Ζώνης Ελευθέρου Εμπορίου Αραβικών Χωρών (GAFTA) και η από 1.1.2007 έναρξη ισχύος της Συμφωνίας Ελευθέρου Εμπορίου με την Τουρκία. Συμφωνία Σύνδεσης Συρίας με Ε.Ε: Η Ε.Ε. και η Συρία προέβησαν στην εκ νέου μονογραφή της μεταξύ τους Συμφωνίας Σύνδεσης (Association Agreement) στις 14.12.2008 στη Δαμασκό. Πέραν των προφανών ωφελειών που θα έχει η εν λόγω Συμφωνία για τη χώρα, από οικονομικούς παράγοντες εκφράζονται επιφυλάξεις για τις αρνητικές συνέπειες που μπορεί να έχει σε μια σειρά από τομείς όπως π.χ. στη συριακή βιομηχανία η οποία οφείλει να εκσυγχρονιστεί και να παράγει προϊόντα ανταγωνιστικά των ευρωπαϊκών. Από τους τομείς που αναμένεται να ωφεληθούν περισσότερο είναι ο αγροτικός δεδομένου ότι η Συρία κατάφερε να βελτιώσει κατά πολύ τα ποσοστά ελεύθερης διακίνησης των σχετικών προϊόντων της στην Ε.Ε. Επίσης η χώρα αναμένεται να επωφεληθεί στους τομείς της μεταφοράς τεχνογνωσίας και των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων. Εκσυγχρονισμός Τραπεζικού και ασφαλιστικού συστήματος: Το άνοιγμα της τραπεζικής αγοράς στον ιδιωτικό τομέα και η λειτουργία ιδιωτικής ασφάλισης καθορίζεται ως προτεραιότητα για την περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη της Συρίας. Τροποποίηση νομοθετικού πλαισίου τραπεζικού τομέα: Στις 4.1.2010, ο Σύρος Πρόεδρος υπέγραψε το Ν. 3/2010, ο οποίος παρέχει πλέον τη δυνατότητα ξένης συμμετοχής στις συριακές τράπεζες, έως ποσοστού 60%, κατόπιν εγκρίσεως του Υπουργικού Συμβουλίου, κατόπιν σχετικής εισήγησης του Νομισματικού και Πιστωτικού Συμβουλίου, λαμβανομένων υπόψη παραγόντων όπως η διεθνής παρουσία και φήμη της ενδιαφερόμενης ξένης τράπεζας, καθώς και η αξιοπιστία και διάρκεια των οικονομικών της δεικτών. Η εν λόγω τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου, αναμένεται από συριακής πλευράς να προσελκύσει το ενδιαφέρον μεγάλων διεθνών τραπεζών. Ο συνολικός αριθμός των ιδιωτικών Τραπεζών στη Συρία κατά το 2008, ανήλθε σε 11 (εκ των οποίων τρεις Ισλαμικές), έναντι μόνο δύο το 2004. Τα κεφάλαια προέρχονται κατά κανόνα από γειτονικές χώρες και κυρίως από Λίβανο, Ιορδανία και Σαουδική Αραβία. Οι δύο Ισλαμικές Τράπεζες ιδρύθηκαν με κεφάλαια του Κατάρ και του Κουβέιτ αντίστοιχα και η τρίτη με κεφάλαια της Ιορδανίας και των ΗΑΕ. Επίσης επίκειται η ίδρυση με κεφάλαια από χώρες του Κόλπου (Μπαχρέιν και Κουβέιτ) της Syrian Gulf Bank και με κεφάλαια του Λιβάνου της Fransabank. Πέραν των ανωτέρω ιδιωτικών Τραπεζών, στη Συρία λειτουργούν επίσης με διακεκριμένες αρμοδιότητες, κατά τομέα δραστηριότητας, 6 κρατικές Τράπεζες, εκ των οποίων σημαντικότερη είναι η Εμπορική Τράπεζα της Συρίας. Μέχρι την ίδρυση ιδιωτικών Τραπεζών μέσω αυτής πραγματοποιούντο όλες οι διεθνείς τραπεζικές εργασίες. 5

Τον Μάρτιο του 2006 οι ΗΠΑ, στο πλαίσιο των οικονομικών κυρώσεων που έχουν επιβάλει στη Συρία από το 2004 (Accountability Act), επέβαλαν επίσης οικονομικές κυρώσεις στην Εμπορική Τράπεζα της Συρίας. Η συριακή Κυβέρνηση αποφάσισε πάραυτα όπως εφεξής οι συναλλαγές του δημόσιου τομέα με το εξωτερικό να διενεργούνται αποκλειστικά σε Ευρώ. Με Διάταγμα που υπεγράφη στις 15-08-07 αποφασίσθηκε η αποσύνδεση της συριακής λίρας από το δολάριο ΗΠΑ και η διακύμανσή της πλέον βάσει των Ειδικών Δικαιωμάτων Απόσυρσης SDR (Special Drawing Rights), του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (SDR: το εν λόγω καλάθι περιλαμβάνει: 44% δολ ΗΠΑ, 34% Ευρώ,11% γιεν, 11% στερλίνες). Στο πλαίσιο των μέτρων φιλελευθεροποίησης της οικονομίας θα πρέπει να υπογραμμισθεί η κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου στον τομέα των ασφαλειών και η παραχώρηση από τα τέλη του 2006 άδειας λειτουργίας σε επτά ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. (Διάταγμα αρ.43/2005). Η ασφαλιστική αγορά στη Συρία εκτιμάται στα 8 δις συριακές λίρες. Στις 9 Οκτωβρίου 2007, υπεγράφη Νόμος, που επιτρέπει στην Κεντρική Τράπεζα της Συρίας την έκδοση Κρατικών Ομολόγων βραχείας και μακροπρόθεσμης διάρκειας. Στόχος είναι η κάλυψη ελλειμμάτων του προϋπολογισμού, η προσφορά ενός επενδυτικού εργαλείου στις ιδιωτικές τράπεζες, αλλά και η προσέλκυση συριακών κεφαλαίων κατατεθειμένων στο εξωτερικό και που όπως υπολογίζεται υπερβαίνουν τα 60 δις δολ. ΗΠΑ. -------------------------------- 6