Νανοτεχνολογίες: Οφέλη και Κίνδυνοι για τις Ανεπτυγµένες και Αναπτυσσόµενες Χώρες 1 1

Ο Μεγάλος ιάλογος για τη Νανοτεχνολογία: Γίνεται µεγάλη συζήτηση για το πώς η Νανοτεχνολογία διαθέτει τεράστιο τεχνολογικόκαι οικονοµικόδυναµικό για τον κόσµο. Παράλληλα µε αυτό,γίνεται ένας διάλογος σχετικά µε το ποιες χώρες θα επωφεληθούνπερισσότερο από την Νανοτεχνολογική επανάσταση. Επίσης υπάρχουν ανησυχίες σχετικά µε τους νέους κινδύνους,που η Νανοτεχνολογία θα µπορούσε να επιφέρει στους ανθρώπους και στο περιβάλλον.

Ο κόσµος ανησυχεί µε το γεγονός ότι η Νανοτεχνολογία ίσως αυξήσει το χάσµα µεταξύ Ανεπτυγµένων και Αναπτυσσόµενων χωρών. Παρόµοια µε το διάλογο γύρω από το ψηφιακό χάσµα. 3

Έως τώρα, φαίνεται ότι οι περισσότερες από τις εφαρµογές των ΝΤ έχουν υτική προτίµηση, π.χ. Αντηλιακές κρέµες, αθλητικός εξοπλισµός και υπολογιστές.

Ωστόσο, δεν είναι αναπόφευκτο ότι αυτή η τάση θα συνεχιστεί. Με τη σωστή εφαρµογή, από τις ΝΤ θα µπορούσαν να επωφεληθούν όλοι. Ειδικότερα στους τοµείς της Ιατρικής, της Ενέργειας και των Πόρων, και της Τεχνολογίας Πληροφόρησης και Επικοινωνίας. 2

Νάνο-ιατρική: η πρόοδος σε αυτόν τον τοµέα θα µπορούσε αναµφισβήτητα να ωφελήσει όλους, µε την προϋπόθεση ότι αυτή η πρόοδος είναι διαθέσιµη σε όλους. Πρόοδος όπως: Βιοσυµβατότητα: Νανοδοµηµένες επιφάνειες στα µέρη αντικατάστασης του σώµατος, όπως αρθρώσεις ισχίων ή βαλβίδες καρδιάς, τις καθιστούν αποδεκτές από το σώµα Νανοδοµηµένο υλικό για την αναγέννηση οστών, ιστών ή ακόµη και νεύρων. 3 Στοχοθετηµένα φάρµακα:κάψουλες νανοµεγέθους, οι οποίες πηγαίνουν κατευθείαν στην µολυσµένη περιοχή του σώµατος,µειώνοντας ανεπιθύµητες παρενέργειες. Αισθητήρες νανοµεγέθους, οι οποίοι µπορούν να αναλύσουν το αίµα µας για ιούς και να δώσουν τα αποτελέσµατα σχεδόν αµέσως. Αποκαλούµενη lab-on-a-chip, αυτή η µικροσκοπική συσκευή θα µπορούσε να είναι ιδιαίτερα χρήσιµη στις αναπτυσσόµενες χώρες για την εξοικονόµηση χρόνου και προσωπικού.

Υπάρχουν ανησυχίεςότι αυτού του είδους ιατρικής προόδου, ίσως είναι διαθέσιµη µόνο στις Ανεπτυγµένες Χώρες ή σε εκείνουςπου θα µπορούν να ανταπεξέλθουν οικονοµικά. Ωστόσο, οι Νανοτεχνολογίες έχουν συχνά το πλεονέκτηµα να είναι σχετικά φθηνέςστην παραγωγή, από τη στιγµή που έχουν σχεδιαστεί. Για παράδειγµα, ένα διαγνωστικό πακέτο για τη Φυµατίωση που βασίζεται στη νανοτεχνολογία, αναπτύσσεται στην Ινδία, και είναι ιδιαίτερα αποτελεσµατικό και εύχρηστο, αλλά τελικά θα κοστίζει µόνο 30 ρουπίες (το οποίο είναι λιγότερο από 1 US $).

Οι ιατρικές σηµαντικές ανακαλύψεις είναι πάντα συναρπαστικέςαλλά επιφέρουν επίσης νέους κινδύνους, τους οποίους πρέπει να ερευνήσουµε και να διαχειριστούµε. Φυσικά, αυτό που τους δίνει τη µοναδική δυνατότητα να αποδώσουν στοχευµένη θεραπεία, είναι το ότι είναι τόσο µικρές. Αλλά πρέπει να διαχειριστούµε αυτή τη δυνατότητα. Για παράδειγµα, κάποιες νανο-ιατρικές συσκευές είναι από 100 έως10 χιλιάδες φορές µικρότερες από τα ανθρώπινα κύτταρα. Συνεπώς, πρέπει να γνωρίζουµε πώς συµπεριφέρονται στο σώµα προτού µπορέσουµε να τις χρησιµοποιήσουµε ασφαλώς.

ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΡΟΙ: η κλιµατική αλλαγή και η ελάττωση των πόρων είναι παγκόσµιες ανησυχίες. ΟΙ NT,αναφέρεται συχνά, ότι πιθανώς να έχουν τις λύσεις σε κάποια από τα µεγαλύτερα προβλήµατα του κόσµου. 4 Τα Ηλιακά Κύτταρα, τα οποία είναι πολύ µικρότερα αλλά πιο αποτελεσµατικά και φθηνά στην κατασκευή τους. Θα µπορούσαν να καταστήσουν την ηλιακή δύναµη µία αξιόπιστη πηγή εναλλακτικής ενέργειας. Νανοσωλήνες Άνθρακα: 10x ισχυρότεροι από το ατσάλι, ένα έκτο από το βάρος του, αυτοί οι µικροσκοπικοί σωλήνες θα µπορούσαν να φέρουν επανάσταση στα υλικά που χρησιµοποιούµε και στην ενέργεια που καταναλώνουµε. Φως: µία νανοκρυστάλλινη λάµπα, που θα µπορούσε να χρησιµοποιήσει το 100% της ενέργειάς της για φώς, χωρίς να αναλωθεί τίποτα σε θερµότητα. Νερό:νανοσωµατίδια που χρησιµοποιούνται για την αφαίρεση τοξινών από το νερό, ώστε να γίνει πόσιµο και να σωθούν πολλές ζωές.

Το να βρούµε απαντήσεις στα ενεργειακά προβλήµατα είναι κάτι που ενδεχοµένως θα ωφελήσει τον καθένα. Ωστόσο, υπάρχει πάντα η ανησυχία ότι κάποιες από τις λύσεις των NT, µπορούν περισσότερο να προσαρµοστούν στις υτικές ανάγκες. Λύσεις που λειτουργούν σε µία ήδη Ανεπτυγµένη κοινωνία µε µία υποδοµή σε ισχύ. Ένα άλλο ζήτηµα είναι εκείνο της κατασκευής. Οι αναπτυσσόµενες χώρες επιθυµούν να εξασφαλίσουν ότι θα είναι επίσης παραγωγοί ΝΤ. Όχι µόνο να εισάγουν την τεχνολογία από τις Ανεπτυγµένες χώρες.

Όλα τα απόβλητα πρέπει να υποστούν σωστή διαχείριση για την αποφυγή µόλυνσης του κόσµου µας. Τα απόβλητα των NT πρέπει να υποστούν επίσης διαχείριση, εκτός του ότι κάποια µέρη είναι τόσο µικρά που δεν µπορούν να αντιµετωπιστούν µε συµβατικές µεθόδους. Πρέπει να επινοηθούν νέοι τρόποι διάθεσης, ώστε να µην απειλείται το περιβάλλον µας και οι ΝΤ να αναπτυχθούν µε ασφάλεια.

Τεχνολογία Πληροφορίας και Επικοινωνιών : Οι NT δηµιουργούν µικρότερους µικροεπεξεργαστές. Αυτό σηµαίνει ότι οι συσκευές είναι πιο συµπαγείς, πιο φορητές, ταχύτερες, ισχυρότερες και περιέχουν πολλές περισσότερες εφαρµογές. Οι NT θα µπορούσαν, κάποια ηµέρα, να χρησιµοποιήσουν µεµονωµένα ηλεκτρόνια για τη λειτουργία επεξεργαστών. Αυτό θα έκανε τους υπολογιστές 100x ταχύτερους, µε τεράστια µνήµη και πολλές περισσότερες εφαρµογές. Ετικέτες IDνανοµεγέθους θα µπορούσαν, στο µέλλον, να επισυνάπτονται σε οτιδήποτε αγοράζουµε, δίνοντας πληροφορίες σχετικά µε το τι και πού καταναλώνουµε. Θεωρητικά, αυτό θα µπορούσε να περιορίσει τα απόβλητα και την κλοπή. Αλλά θα µπορούσε επίσης να αυξήσει τις ανησυχίες σχετικά µε την ιδιωτικότητα του ατόµου.

Νανοτεχνολογίες και Ψηφιακό Χάσµα Όπως προβλέπεται από τους νόµους Moore το υλικό των υπολογιστών διπλασιάζει τις δυνατότητές του κάθε 2 χρόνια. Η νανοτεχνολογία παίζει µεγάλο ρόλο σε αυτή την πρόοδο. Το ψηφιακό χάσµα αναφέρεται στο χάσµα µεταξύ ανθρώπων µε πρόσβαση στην ψηφιακή τεχνολογία και την τεχνολογία πληροφορίας, και εκείνων µε πολύ περιορισµένη ή καθόλου πρόσβαση. Αυτό δηµιουργεί µία ανισορροπία σε δεξιότητες και πηγές. Ο κόσµος ανησυχεί ότι αυτό το χάσµα µπορεί να χειροτερέψει καθώς η τεχνολογία προοδεύει περισσότερο. Αυτό το χάσµα µπορεί να εξεταστεί ως ένα παγκόσµιο ζήτηµα, καθώς επίσης και τοπικά, στις κοινότητες των Ανεπτυγµένων χωρών.

Αυτό το χάσµα µπορεί να θεωρηθεί θετικό µε την έννοια της αθλοπαιδιάς βαρελάκια. Αυτό αναφέρεται όταν µία περιοχή που είναι φτωχή σε ανεπτυγµένη τεχνολογία ή σε οικονοµικές βάσεις, µπορεί να µάθει από τα λάθη µίας πιο ανεπτυγµένης περιοχής και να παραλείψει ορισµένα στάδια ανάπτυξης που δε λειτούργησαν. Συνεπώς, εξοικονοµεί πόρους. Παράδειγµα: Στην Ινδία, η χρήση κινητών τηλεφώνων έχει υπερβεί κατά πολύ τη χρήση των σταθερών τηλεφώνων. Έτσι, παρακάµφθηκε η δαπανηρή διαδικασία της τοποθέτησης πρώτα σταθερών γραµµών παντού.

Η Νανοτεχνολογία δίνει στους επιστήµονες την αξεπέραστη ευκαιρία να σχεδιάσουν και να δηµιουργήσουν βέλτιστα νέα υλικά. Με αυτές τις νέες ευκαιρίες επέρχονται οι ευθύνες, και εξαρτάται από όλους εµάς να τις χρησιµοποιήσουµε µε ασφάλεια, και επιπλέον να επιτρέψουµε ακόµη στην τεχνολογία να αναπτυχθεί και να είναι χρήσιµη.

Φυσικά, οι Κυβερνήσεις παίζουν ένα µεγάλο ρόλο ώστε να εξασφαλίζουν ότι η Νανοτεχνολογία εξελίσσεται µε έναν ασφαλή τρόπο.αυτό µπορούν να το κάνουν µε την ανάθεση ερευνητικών έργων και την υιοθέτηση νόµων, οι οποίοι µπορούν να προστατέψουν την υγεία, την ασφάλεια και το περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα επιτρέπουν την επιστηµονική πρόοδο. Επίσης, οι παραγωγοί των Νανοτεχνολογιών έχουν την ευθύνη να εξασφαλίσουν ότι τα προϊόντα τους είναι ωφέλιµα και ταυτόχρονα ασφαλή. Αν ενδιαφέρεστε γι αυτά τα ζητήµατα και επιθυµείτε να µάθετε περισσότερα, ρίξτε µια µατιά στις ιστοσελίδες άλλων έργων της ΕΕ, οι οποίες εστιάζουν σε αυτό το θέµα: www.nanocap.eu www.observatory-nano.eu www.framingnano.eu www.etui-nanotechnologies.

Έχουµε και εµείς ευθύνη. Με το να είµαστε ενηµερωµένοι και δεσµευµένοι, σχετικά µε την πρόοδο των Νανοτεχνολογιών, µπορούµε να έχουµε µελετηµένες συνεισφορές στιςµελλοντικές λήψεις αποφάσεων, σχετικά µε τη χρήση της Νανοτεχνολογίας. Αν ενδιαφέρεστε, ρίξτε µια µατιά εδώ: www.nanologue.net www.cordis.europa.euκαι αναζητήστε το Νανοδιάλογο.

Εικόνες: 1. - www.dragonflybiofuel.com/images/fotolia_94808 2.http://www.globalaid.net/wordpress/wpcontent/uploads/2008/08/clean-water-393x393.jpg 3. radio.weblogs.com/.../images/lab_on-a_chip 4. Credit-Natalie plank. Cambridge University.