ΓΕΩΛΟΓΙΑ-ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Σχετικά έγγραφα
ΜΑΘΗΜΑ 1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται

ENOTHTA 1: ΧΑΡΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει

Γεωλογία - Γεωγραφία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος:

Σύγχρονα Θέματα Διεθνούς Πολιτικής

Γ Ε Ω Λ Ο Γ Ι Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Γεωλογία- Γεωγραφία Α Τάξης Ημερησίου και Εσπερινού Γυμνασίου

ΜΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Α ΤΡΙΜΗΝΟΥ

Γ Ε Ω Λ Ο Γ Ι Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Διδακτέα ύλη Διαχείριση Διδακτέας ύλης

a. Οι βαθιές θάλασσες της Ευρώπης δημιουργήθηκαν όταν έλιωσαν οι παγετώνες. β. Η Νορβηγική Θάλασσα βρέχει τις βορειοανατολικές ακτές

3. Να αναφέρεις να μέτρα που πρέπει να ληφθούν σε μια σχολική μονάδα πριν, κατά την διάρκεια και μετά από ένα σεισμό.

Εθνική προτεραιότητα η θέσπιση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) και άλλων θαλασσίων ζωνών από την Ελλάδα

γλυκό νερό που υπάρχει στον κόσμο θα μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες των ανθρώπων και στο μέλλον βροχοπτώσεις ήταν ομοιόμορφα κατανεμημένες

Γ Ε Ω Λ Ο Γ Ι Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Γεωλογία- Γεωγραφία Β Τάξης Ημερησίου Γυμνασίου

1. ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ


ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΩΡΩΝ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΥΛΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΙ- ΝΟΜΕ- ΝΕΣ ΩΡΕΣ ΕΝΟΤΗΤΑ η ΜΑΘ.. Οι έννοιες «Γεωγρα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3831, 5/4/2004 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Η Αξιοποίηση των Κοιτασμάτων Φυσικού Αερίου στην Κύπρο και στην Ανατολική Μεσόγειο

Ο νησιωτικός τουρισμός και η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Προκλήσεις και Ευκαιρίες για τον Παράκτιο και Θαλάσσιο Τουρισμό στην ΕΕ».

Α1.5 «Aνακρίνοντας» τους χάρτες

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

Γ Ε Ω Λ Ο Γ Ι Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Διδακτέα ύλη Διαχείριση Διδακτέας ύλης

Γ Ε Ω Λ Ο Γ Ι Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΘΕΜΑΤΑ. ήταν ο κάθε ένας από αυτούς και σε ποιον από αυτούς σχηματίστηκε η Ελλάδα;

4ο ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ. «ΕΝΕΡΓΕΙΑ: Ώρα για αποφάσεις» ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ HILTON PARK 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Ταξιδεύοντας γνωρίζουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Β Γυμνασίου Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γεωγραφία

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Project Τμήμα Α 3

"Λάθος αντιλήψεις που δημιουργούνται από την ελλιπή διδασκαλία των γεωεπιστημών" Αντώνης Δ.Στάης

Εργασία Πρότζεκτ β. Ηλιακή Ενέργεια Γιώργος Αραπόπουλος Κώστας Νταβασίλης (Captain) Γεράσιμος Μουστάκης Χρήστος Γιαννόπουλος Τζόνι Μιρτάι

Α Τάξη Γυμνασίου Γ Ε Ω Λ Ο Γ Ι Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α. Διδακτέα ύλη Διαχείριση Διδακτέας ύλης

ΠΡΟΣ: ΚΟΙΝ.: ΘΕΜΑ: Οδηγίες για τη διδασκαλία των θετικών μαθημάτων Ημερήσιου και Εσπερινού Γυμνασίου για το σχ. έτος

Αποθέματα Υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο: Συνεισφέροντας στην Ασφάλεια του Ενεργειακού Εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΞΟ. Γεωλογική εξέλιξη της Ελλάδας Το Ελληνικό τόξο

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ

Ο δευτερογενής τομέας παραγωγής, η βιομηχανία, παράγει την ηλεκτρική ενέργεια και τα καύσιμα που χρησιμοποιούμε. Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ διακρίνεται σε

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΜΑΡΑΘΩΝΑ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2010 ΜΑΘΗΜΑ: ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

PROJECT 2017 ΟΜΑΔΑ: ΑΝΕΣΤΗΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΝΤΙΝΗ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΦΙΔΗΣ

Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού στο LEGACY MAGAZINE

Οι επίσηµοι τουρκικοί χάρτες αµφισβήτησης της ελληνικής Α.Ο.Ζ.

Σύναψη συμφωνίας στρατηγικής συνεργασίας της EuroAfrica Interconnector με την Elia Grid

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4452, (Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΝΟΜΟ

ΕΙΔΙΚΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΤΑΞΗ Β ΤΜΗΜΑΤΑ: ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ, ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ

ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ. Φύλλο εργασίας 1 Το φυσικό περιβάλλον της Αφρικής. Ονοματεπώνυμο Τάξη... Ημερομηνία.

Η Γεωθερμία στην Ελλάδα

Φυσικό Περιβάλλον ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

Κωνσταντίνος Λακάκης Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Α.Π.Θ.

3 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΩΝ ΚΥΠΡΟΥ «Ηθική και Δημοκρατία για μια Αειφόρο Σχολική Ηγεσία» «Τεχνολογία και Καινοτομίες - Παράγοντες Δημοκρατίας στη

ΜΑΘΗΜΑ: Περιβαλλοντικά Συστήματα

ΛΥΚΕΙΟ ΣΟΛΕΑΣ Σχολική χρονιά

Η ΑΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΑΟΖ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΠΕΧΩΔΕ ΕΚΒΥ

α) µ.Χ. Α Β Γ Ε. 1973

Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΕΥΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΗΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Ευρασιατική, Αφρικανική και Αραβική

ΙΙ. Γ Ε Ω Λ Ο Γ Ι Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Α

ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER. Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη

ευτέρα 9 Μαΐου 2011 εκθεσιακούς χώρους του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθω- άσους Λέσβου

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΝΑ.Μ.Ε

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α-Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Η Άγκυρα ανησυχεί και προκαλεί

Β4.3 ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΠΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΓΗΣ: ΕΝΔΟΓΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΩΓΕΝΕΙΣ

Κατανάλωση νερού σε παγκόσμια κλίμακα

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ

ΜΑΡΚΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ ΑΝΑΠΛ. ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΗΚΟ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΤΟΥ ΙΕΝΕ 28 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014

1 ΕΠΑΛ Αθηνών. Β` Μηχανολόγοι. Ειδική Θεματική Ενότητα

ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ

ΚΛΙΜΑΤΙΚH ΑΛΛΑΓH Μέρος Γ : Αντιμετώπιση

Πάτρα Αρ. Πρωτ.: 410

Νότια Ευρώπη. Συνεργασία στη λεκάνη της Μεσογείου : Ενεργειακά ζητήματα. Ελληνικά

Τίτλος «Ανανεώσιμες και μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.»

þÿšíá Å, Æ ± Neapolis University þÿ À¹ÃÄ ¼Î½, ±½µÀ¹ÃÄ ¼¹ µ À»¹Â Æ Å

Στα βασικά συμπεράσματα της ημερίδας περιλαμβάνονται τα εξής:

Για πάνω από τριάντα χρόνια τώρα η Ελλάδα επιµένει µονότονα ότι η µοναδική της

Βοηθητική εργασία 1.α. Εξερευνώ την Ευρώπη ανακρίνοντας τους χάρτες

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ 7 ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ ΜΕ ΛΥΚ. ΤΑΞΕΙΣ. Μεσόγειος: Ένας παράδεισος σε κίνδυνο

Argyrou, Ioannis. Neapolis University. þÿ µ À»¹Â Æ Å

ΤΟ ΑΡΚΤΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΑΝΟΙΓΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΟΤΙΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ. Hλίας Κονοφάγος και Νίκος Λυγερός. (Αναλυτές)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

Η Ελλάδα έχει φυσικό πλούτο γιο τις ανάγκες ολόκληρης της Ευρώπης


του Αχιλλέα Γ. Αδαμαντιάδη Χριστιανική Ένωση Επιστημόνων Χριστιανική Εστία Λάρισα - 9 Μαίου 2017

Μάθημα 8. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ Υπερκατανάλωση, λειψυδρία, ρύπανση. Λειψυδρία, ένα παγκόσμιο πρόβλημα

Περιφερειακή Ανάπτυξη

Μελέτη και οικονομική αξιολόγηση φωτοβολταϊκής εγκατάστασης σε οικία στη νήσο Κω

ΕΙΔΙΚΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΕ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ

Νοτιοανατολική Μεσόγειος. Έρευνες Υδρογονανθράκων, Υποδομές & Γεωπολιτικές Προκλήσεις

Κλιματικές αλλαγές σε σχέση με την οικονομία και την εναλλακτική μορφή ενέργειας. Μπασδαγιάννης Σωτήριος - Πετροκόκκινος Αλέξανδρος

ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ

Έδρα UNESCO για τις Φυσικές Καταστροφές στη γεώσφαιρα, την υδρόσφαιρα και την ατμόσφαιρα

Παρασκηνιακά παιχνίδια της Άγκυρας

Η ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΟΥ ΑΓΩΓΟΥ EAST MED ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Ρύπανση του αέρα. 1. (α) Οι ουσίες που καίμε για να πάρουμε ενέργεια ονομάζονται. (β) Να γράψετε τέσσερα παραδείγματα τέτοιων ουσιών.

Προστασίας και Καταγραφής της Γεωλογικής κληρονομίας κατά την εκπόνηση ΜΓΚ. Δυνατότητες

Ευρωπαϊκά Γεωπάρκα. Αγγελική Καμπάνη Βασιλική Καμπάνη Μαρία Καλέλλη Δέσποινα Πάνου

Δείκτες Επιτυχίας και Δείκτες επάρκειας ανά ενότητα ΑΠ Γεωγραφίας Γυμνασίου

Transcript:

ΓΕΩΛΟΓΙΑ-ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Θέμα 1: Πετρώματα και απολιθώματα α) Τι είναι τα πετρώματα και τι τα απολιθώματα; β) Ποια είναι τα βασικά είδη πετρωμάτων; Πώς δημιουργούντα; γ) Να εξηγήσετε με ποιόν τρόπο γνωρίζουμε ότι πριν εκατομμύρια χρόνια κυριαρχούσαν οι δεινόσαυροι στον πλανήτη. Β4.1, Κ. Αποστολόπουλος Θέμα 2: Τα ηφαίστεια και οι λιθοσφαιρικές πλάκες α) Να περιγράψετε τον τρόπο δημιουργίας των ηφαιστείων. β) Με βάση τους χάρτες που ακολουθούν να αναφέρετε ποια είναι η διαφορά ως προς την προέλευση της ηφαιστειότητας που παρουσιάζεται στον Ελλαδικό χώρο σε σχέση με αυτήν της Ισλανδίας; γ) Να αναφέρετε τα αποτελέσματα της σύγκρουσης της ευρασιατικής πλάκας με την αφρικανική. Β4.3, Γ. Ρογδάκης 1

Θέμα 3: Οι λιθοσφαιρικές πλάκες α) Τι είναι οι λιθοσφαιρικές πλάκες; β) Να σχεδιάσετε τους τρόπους μετακίνησησης των λιθοσφαιρικών πλακών; γ) Ποια γεωλογικά φαινόμενα εξηγούμε με τη μετακίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών; Β4.3, Κ. Αποστολόπουλος Θέμα 4 α) Να αναφέρετε τις συνέπειες που έχει ο σεισμός στον άνθρωπο και τις επιπτώσεις στις κατασκευές. β) Να αναφέρετε ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν κατά τη διάρκεια του σεισμού. Β4.3, Γ. Ρογδάκης Θέμα 5: Εξωγενείς δυνάμεις α) Ποιες δυνάμεις ονομάζονται ενδογενείς; β) Να περιγράψετε τη δράση των εξωγενών δυνάμεων στις έξι εικόνες που ακολουθούν: Β4.3, Κ. Αποστολόπουλος Θέμα 6 «Πριν από 20 περίπου εκατομμύρια χρόνια εκδηλώθηκε έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα στο χώρο του Βορείου Αιγαίου. Στην κεντρική Λέσβο δημιουργήθηκαν τότε μεγάλα ηφαιστειακά οικοδομήματα. Πρόκειται για τα ηφαίστεια της Βατούσας, του Λεπετύμνου, της Άγρας της Ανεμώτιας και του Μεσοτόπου, με ηφαιστειακούς θόλους και πολλά διαφορετικά σημεία εξόδου των ηφαιστειακών υλικών. Σήμερα τα 2/3 της έκτασης της Λέσβου καλύπτονται από ηφαιστειακά πετρώματα που δημιουργήθηκαν την περίοδο από 21 έως 16 εκατομμύρια χρόνια πριν.» Με βάση το σχολικό εγχειρίδιο και το συμπληρωματικό κείμενο να προσπαθήσεις να εξηγήσεις α) την ηφαιστειακή δραστηριότητα στη Λέσβο και β) τη δημιουργία του Απολιθωμένου Δάσους Σιγρίου, το οποίο αποτελεί προστατευόμενο φυσικό μνημείο και το 2004 εντάχθηκε στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO. Β.4.3, Α. Αποστολίδου 2

Θέμα 7: Η κατανομή του πληθυσμού α) Με τη βοήθεια του χάρτη να απαντήσεις στις ερωτήσεις: i) Ποιες είναι οι πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του πλανήτη; Γιατί συμβαίνει αυτό; ii) Οι περισσότεροι άνθρωποι κατοικούν στην ενδοχώρα ή σε παράκτιες περιοχές; Γιατί συμβαίνει αυτό; β) Τι δείχνει καθεμία από της πληθυσμιακές πυραμίδες Α και Β του διπλανού σχήματος; γ) Ποια από τις δύο πληθυσμιακές πυραμίδες είναι εγγύτερα στα πληθυσμιακά χαρακτηριστικά της Ελλάδας; Να εξηγήσετε την απάντησή σας (Γ1.2) και Γ1.3, Κ. Αποστολόπουλος Θέμα 8: Ηλικιακές πυραμίδες α) Σε ποια ερωτήματα προσπαθούν να απαντήσουν οι δημογράφοι μελετώντας τον πληθυσμό μιας περιοχής; β) Να διατυπώσετε τα συμπεράσματά σας όσο αφορά τον πληθυσμό του Αφγανιστάν, της Τουρκίας, των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας αφού πρώτα παρατηρήσετε τις πληθυσμιακές πυραμίδες των χωρών αυτών. γ) Κατά την άποψη σας ποια είναι τα αίτια του δημογραφικού προβλήματος στην Ελλάδα; Γ1.3, Γ. Ρογδάκης 3

Θέμα 9: Φυσικοί πόροι Αιολική ενέργεια α) Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα της χρήση αιολικής ενέργειας; β) Κατά την γνώμη σας η Ελλάδα είναι μία χώρα που θα μπορούσε να αξιοποιήσει την αιολική ενέργεια; Εάν ναι, ποιες περιοχές της Ελλάδας είναι καταλληλότερες για την κατασκευή ανεμογεννητριών; Να δικαιολογήσετε την άποψή σας. Γ2.1, Γ. Ρογδάκης Θέμα 10: Φυσικοί πόροι Ορυκτά καύσιμα α) Από ποιες ουσίες αποτελείται το φυσικό αέριο και από ποιες το πετρέλαιο; β) Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της χρήσης του φυσικού αερίου σε σχέση με τους γαιάνθρακες και το πετρέλαιο; Πως πραγματοποιείται η μεταφορά του; Να αναφέρετε τους τρόπους με τους οποίους αξιοποιείται στην Ελλάδα. Γ2.1, Γ. Ρογδάκης Θέμα 11 Φυσικοί πόροι Συμβατικές και ανανεώσιμες πηγές ενέργιας α) Με ποιο τρόπο δημιουργούνται οι γαιάνθρακες; Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα της χρήσης τους; β) Σε ποιες περιοχές της Ελλάδας υπάρχουν κοιτάσματα λιγνίτη; Με ποιον τρόπο εκμεταλλευόμαστε τα κοιτάσματα λιγνίτη στην χώρα μας; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα του λιγνίτη ως καύσιμο; γ) Ποια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας θα πρότεινες να χρησιμοποιήσουμε στη χώρα μας αντί για τον λιγνίτη; Να εξηγήσεις γιατί. Γ2.1, Γ. Ρογδάκης Θέμα 12: Προβλήματα που ζητούν απαντήσεις α) Να περιγράψεις τη ζωή των ανθρώπων σε έναν οικισμό στην Αφρική και σε μια Ευρωπαϊκή μεγαλούπολη. β) Ποιους φυσικούς πόρους αξιοποιεί η κάθε μία από τις παραπάνω περιοχές; γ) Να δώσεις τρία (3) παραδείγματα που να δείχνουν ότι η σημασία των φυσικών πόρων αλλάζει. δ) Τα αποθέματα ορυκτών καυσίμων από τη μία μεριά εξαντλούνται από την άλλη ρυπαίνουν. Να γράψεις ένα άρθρο στη σχολική εφημερίδα υπέρ της αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Γ2.3, Κ. Αποστολόπουλος 4

ΓΕΩΛΟΓΙΑ-ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Θέμα 1: Σεισμοί α) Ποια προληπτικά μέτρα πρέπει να παίρνουμε για την προστασία από τους σεισμούς; β) Πώς πρέπει να αντιδρούμε την ώρα του σεισμού i) στο σπίτι; ii) στο σχολείο; γ) Τι κάνουμε αμέσως μετά το σεισμό i) στο σπίτι; ii) στο σχολείο; δ) Τι είναι το τσουνάμι; Πώς δημιουργείται; ε) Να περιγράψετε τις συνέπειες που είχε το τσουνάμι που χτύπησε την πόλη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας το 2011. Μαθήματα 9 και 10, Κ. Αποστολοπουλος Θέμα 2: Ηφαίστεια α) Γιατί οι θέσεις των σημαντικότερων ενεργών ηφαιστείων της Ευρώπης συμπίπτουν με τα όρια των λιθοσφαιρικών πλακών; β) Να εξηγήσετε γιατί ενώ η σύγκρουση των λιθοσφαιρικών πλακών Αφρικής Ευρασίας γίνεται νότια της Κρήτης το ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου είναι αρκετά Βορειότερα της Κρήτης; γ) Γιατί οι άνθρωποι κατοικούν σε περιοχές που γειτνιάζουν με ενεργά ηφαίστεια; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα των περιοχών αυτών; δ) Να γράψετε ένα άρθρο στη σχολική εφημερίδα με τίτλο: «Σαντορίνη η απαράμιλλη ομορφιά της καλντέρας». Μαθήματα 9 και 10, Κ. Αποστολοπουλος Θέμα 3: Το δίκαιο της θάλασσας Εισαγωγικό Κείμενο Τι είναι η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) Η ΑΟΖ ως έννοια υιοθετήθηκε από τη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και οι κανονισμοί που την διέπουν περιλαμβάνονται στη νέα Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, του 1982. Πρόκειται, ουσιαστικά, για εξέλιξη των ρυθμίσεων που μέχρι τότε περιλαμβάνονταν στο Διεθνές Δίκαιο Αλιείας, προκειμένου να συμπεριληφθούν και νέες οικονομικές και άλλες δραστηριότητες, τις οποίες μπορούν να ενεργήσουν παράκτια κράτη. Σύμφωνα με τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, η ΑΟΖ του παράκτιου κράτους μπορεί να φθάσει τα 200 ναυτικά μίλια από την αιγιαλίτιδας ζώνης. Δικαίωμα σε ΑΟΖ διαθέτουν και τα νησιά που είναι στην επικράτεια ενός κράτους εφόσον συντηρούν από μόνα τους ζωή. Το εύρος των 200 ναυτικά μίλια αυτό υπόκειται σε περιορισμούς όταν οι ΑΟΖ παράκτιων κρατών επικαλύπτονται. Στις περιπτώσεις αυτές γίνεται οριοθέτηση, είτε 5

κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των γειτονικών κρατών είτε με παραπομπή της διαφοράς σε δικαστήριο ή διαιτησία. Η Ελλάδα μέχρι σήμερα δεν διαθέτει ΑΟΖ γιατί δεν έχει κάνει τη σχετική διακήρυξη. Βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις αυτή τη στιγμή με την Αίγυπτο και τη Λιβύη. Δεν έχει καθορίσει ΑΟΖ ούτε έχει διαπραγματευθεί για την οριοθέτησή της με Τουρκία και Ιταλία. Έφρασε σε συμφωνία πριν από μερικά χρόνια με την Αλβανία, η οποία όμως έχει «παγώσει», έπειτα από ακυρωτική απόφαση του εκεί Ανωτάτου Δικαστηρίου. Στην ΑΟΖ του το παράκτιο κράτος έχει κυριαρχικά δικαιώματα όσον αφορά την εξερεύνηση και τη διαχείριση των φυσικών πηγών ζώντων ή μη, των υδάτων, του βυθού και του υπεδάφους της θάλασσας, αλλά και στην εξερεύνηση και την οικονομική εκμετάλλευση των ρευμάτων και των υπερκείμενων της θάλασσας ανέμων. Το παράκτιο κράτος έχει, επίσης, δικαιοδοσία για τοποθέτηση και χρήση τεχνητών νησιών, έχει όμως και την υποχρέωση για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τη ρύπανση. Τα κυριαρχικά δικαιώματα, που αφορούν κατά κύριο λόγο οικονομικούς σκοπούς, δεν σημαίνουν πλήρη κυριαρχία και, ως εκ τούτου, πέρα από τα όσα προβλέπονται από τη Σύμβαση, συνεχίζουν να ισχύουν και να εφαρμόζονται και εντός της ΑΟΖ οι κανόνες που ισχύουν για τις ανοιχτές θάλασσες. Ο παρακάτω χάρτης δείχνει ξεκάθαρα την οριοθέτηση της ΑΟΖ της Ελλάδας και της Κύπρου με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας. Η πρόβλεψη της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης απαγορεύει στην Τουρκία να χρησιμοποιήσει τα ίδια επιχειρήματα που προβάλλει για την υφαλοκρηπίδα των νησιών του Αιγαίου, ότι δηλαδή τα νησιά μας δεν διαθέτουν υφαλοκρηπίδα ή ότι "κάθονται" πάνω στην υφαλοκρηπίδα της Ανατολίας. Επιπλέον, η νέα Σύμβαση έχει καταργήσει τη γεωλογική έννοια της υφαλοκρηπίδας. Στις 12 Δεκεμβρίου 1988, η Κύπρος προχώρησε στην επικύρωση της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας. Το Φεβρουάριο του 2003 και τον Ιανουάριο του 2007, η Κύπρος υπέγραψε συμφωνία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο και το Λίβανο, αντίστοιχα. Η συμφωνία βασίζεται στη διεθνώς αποδεκτή αρχή της μέσης γραμμής και τους όρους της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας. Τον Δεκέμβριο του 2010 ακολούθησε η υπογραφή συμφωνίας μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών. Παράλληλα, η Κύπρος εγκαινίασε στις 16 Φεβρουαρίου 2007 τον πρώτο γύρο υποβολής αιτήσεων αδειών έρευνας και αδειών εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων (υποθαλάσσια κοιτάσματα πετρελαίου), ο οποίος έληξε στις 16 Ιουλίου 2007. Σημαντικός αριθμός διεθνών εταιρειών επέδειξε ενδιαφέρον και δόθηκαν σε αυτές σχετικές πληροφορίες. 6

Η Τουρκία, αν και δεν υπέγραψε αλλά και ούτε επικύρωσε τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, υιοθέτησε περί το τέλος του 1986 ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα και ήρθε σε συμφωνία με την τότε Σοβιετική Ένωση για τις επικαλυπτόμενες περιοχές, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της μέσης γραμμής. Αργότερα άρχισε συνομιλίες με την Βουλγαρία και την Ρουμανία για το ίδιο θέμα και ήρθε σε παρόμοια συμφωνία που είχε συνάψει με τους Σοβιετικούς. Έτσι, ενώ η Τουρκία έχει προχωρήσει σε συνεργασία με παρευξείνια κράτη στην οριοθέτηση της ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα μιας "κλειστής ή ημίκλειστης θάλασσας", όπως και η Μεσόγειος αρνείται να πράξει το ίδιο και στη Μεσόγειο, τη στιγμή που η ίδια δημιούργησε προηγούμενο στη Μαύρη Θάλασσα. Κλειδί στην οριοθέτηση της ελληνικής ΑΟΖ είναι το Καστελόριζο, νησί το οποίο κατοικείται και, κατά συνέπεια, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι διαθέτει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Με βάση την αρχή της μέσης γραμμής, το σύμπλεγμα του Καστελόριζου εξασφαλίζει την επαφή της ελληνικής με την κυπριακή ΑΟΖ. Οι δύο αυτές παρεμβάλλονται μεταξύ τουρκικής και αιγυπτιακής, γεγονός που περιορίζει σημαντικά την τουρκική ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο. Προς το παρόν, όμως, ελληνική ΑΟΖ δεν υπάρχει, επειδή η Αθήνα δεν την έχει ανακηρύξει. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ένα παράκτιο κράτος αποκτάει ΑΟΖ με μονομερή δήλωση ανακήρυξης. Στη συνέχεια, συνάπτει συμφωνίες οριοθέτησης με τα γειτονικά κράτη. Εάν δεν καταστεί δυνατή η συμφωνία οριοθέτησης, ο τρόπος με τον οποίο οι γειτονικές χώρες λύνουν τη διαφορά τους είναι με παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο. α) Να αναφέρετε τα βασικά χαρακτηριστικά της Βόρειας θάλασσας. β) Την δεκαετία του 1960 ανακαλύφθηκαν υποθαλάσσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια Θάλασσα. Ποιες χώρες έχουν τα δικαιώματα εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων αυτών; Με βάση ποιο δίκαιο; Πόσο ωφελήθηκε η οικονομία τους; γ) Πώς προσδιορίζεται η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) ενός κράτους; Ποια είναι η ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και γιατί είναι σημαντική; Μαθήματα 13 και 14, Κ. Αποστολοπουλος Θέμα 4: Η Μεσόγειος θάλασσα Α) Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της, ποιο το μέγιστο βάθος της και σε ποια περιοχή βρίσκεται Β) Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της Μεσογείου είναι η μεγάλη της αλατότητα. Καθώς νερό της Μεσογείου εισβάλλει στη Μαύρη Θάλασσα μέσω των στενών του Εύξεινου Πόντου, βυθίζεται και ρέει στο βυθό της Μαύρης Θάλασσας ως ποταμός. Οι διαστάσεις 7

αυτού του ποταμού συναρπάζουν: αν αυτός ο ποταμός ήταν χερσαίος, θα ήταν ο 6 ος σε μήκος και παροχή νερού παγκοσμίως. Να κάνετε μία μικρή έρευνα σχετικά με τα υποθαλάσσια ποτάμια και τις λίμνες και να δημιουργήσετε μία αφίσα ενημέρωσης των συμμαθητών σας σχετικά με το φαινόμενο αυτό. Πηγή: http://www.tovima.gr/world/article/?aid=346650 Μάθημα 14, Α. Αποστολίδου Θέμα 5: Το κλίμα της Ευρώπης α) Να αναφέρετε 2-3 παράγοντες που επηρεάζουν ισχυρά το κλίμα των πόλεων που ακολουθούν: i) Αθήνα, ii) Λονδίνο, iii) Κίεβο. γ) Δίνονται τα κλιματογράμματα των πόλεων Α, Β και Γ i) Ποια περίοδο παρατηρούνται οι περισσότερες βροχοπτώσεις και ποια οι λιγότερες βροχοπτώσεις, σε κάθε πόλη, και ποια η τιμή τους σε mm; ii) Ποια περίοδο παρατηρούνται οι υψηλότερες θερμοκρασίες και ποια οι χαμηλότερες θερμοκρασίες, σε κάθε πόλη, και ποια η τιμή τους σε ο C; iii) Να εξηγήσετε ποιο διάγραμμα αντιστοιχεί σε πόλη με μεσογειακό κλίμα, ποιο σε πόλη με ωκεάνιο κλίμα και ποιο σε πόλη με ηπειρωτικό κλίμα. γ) Να περιγράψετε τη βλάστηση που αναμένετε να υπάρχει γύρω από τις πόλεις αυτές. δ) Σε ποια από τις πόλεις αυτές θα θέλατε να ζείτε; Να εξηγήσετε γιατί. Μάθημα 19, Κ. Αποστολοπουλος Θέμα 6: Τα ποτάμια και οι λίμνες στη ζωή των ευρωπαίων α) Πόσοι και ποιοι είναι οι πλωτοί ποταμοί της Ευρώπης; Β) Ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληροί ένας ποταμός για να είναι πλωτός; Γ) Ποια τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά των παρακείμενων περιοχών; Δ) Αφού πραγματοποιήσετε μία σχετική έρευνα, να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 150 λέξεων την άποψή σας για τη μη ύπαρξη πλωτών ποταμών στην Ελλάδα. Μάθημα 22, Α. Αποστολίδου 8

Θέμα 7: Χαρακτηριστικά του πληθυσμού της Ευρώπης α) Στις ανεπτυγμένες ή στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι εντονότερη η αστικοποίηση; Πόσο έντονη είναι στη χώρα μας; β) Ποια είναι τα βασικότερα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της αστικοποίησης; γ) Οι Ευρωπαϊκές χώρας παρουσιάζουν έντονο δημογραφικό πρόβλημα, δηλαδή αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσχέρειες εξαιτίας της άνισης κατανομής (λίγοι νέοι πολλοί υπερήλικές) και της μείωσης του πληθυσμού τους. Ποιες είναι οι δυσχέρειες αυτές; δ) Γιατί, κατά την άποψη σας, οι κάτοικοι των ανεπτυγμένων Ευρωπαϊκών χωρών επιλέγουν να κάνουν λίγα παιδιά (1 ή 2) ενώ οι κάτοικοι των αναπτυσσόμενων χωρών (π.χ. Πακιστάν, Ινδία, Νιγηρία, Αίγυπτος) επιλέγουν να κάνουν πολλά παιδιά; Μάθημα 30, Κ. Αποστολοπουλος Θέμα 8: Οι μεγάλες πόλεις της Ευρώπης Α) Με ποια κριτήρια δομούνταν οι ευρωπαϊκές πόλεις στο παρελθόν; β) Ποια είναι η γεωγραφική κατανομή των σύγχρονων πόλεων; Γ) Ποιο σκοπό εξυπηρετεί η θέση και ο τρόπος δόμησης των σύγχρονων πόλεων; Μάθημα 33, Α. Αποστολίδου Θέμα 9: Παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας «Ως Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) έχουν οριστεί οι ενεργειακές πηγές, οι οποίες υπάρχουν σε αφθονία στο φυσικό περιβάλλον. Είναι η πρώτη μορφή ενέργειας που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος πριν στραφεί έντονα στη χρήση των ορυκτών καυσίμων. Οι ΑΠΕ πρακτικά είναι ανεξάντλητες και η χρήση τους δεν ρυπαίνει το περιβάλλον»: Να γράψετε ένα άρθρο για τη σχολική εφημερίδα (100-150 λέξεις) στο οποίο: α) Θα υποστηρίζετε ότι πρέπει η χώρα μας να στραφεί στη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. β) Θα υποδεικνύετε, με επιχειρήματα, δύο (2) ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κατάλληλες για τη χώρα μας. Πηγή: http://kpe-kastor.kas.sch.gr/energy1/human_activities/contents.htm (Πηγές ενέργειας) Μάθημα 42, Α. Αποστολίδου 9