ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού 18.10.2012 2012/2010(DEC) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την Ειδική Έκθεση αριθ. 13/2011 του Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «Εξασφαλίζει ο έλεγχος στο πλαίσιο του τελωνειακού καθεστώτος 42 την πρόληψη και τον εντοπισμό της φοροδιαφυγής στον τομέα του ΦΠΑ;» (C7-0019/2012 2012/2010(DEC)) Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού Εισηγητής: Bart Staes PR\916366.doc PE485.900v02-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PR_DEC ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...8 PE485.900v02-00 2/10 PR\916366.doc
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ που περιέχει, στο πλαίσιο της απαλλαγής της Επιτροπής για το 2011, παρατηρήσεις σχετικά με την Ειδική Έκθεση αριθ. 13/2011 του Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «Εξασφαλίζει ο έλεγχος στο πλαίσιο του τελωνειακού καθεστώτος 42 την πρόληψη και τον εντοπισμό της φοροδιαφυγής στον τομέα του ΦΠΑ;» (C7-0019/2012 2012/2010(DEC)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011 1, έχοντας υπόψη την Ειδική Έκθεση αριθ. 13/2011 του Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «Εξασφαλίζει ο έλεγχος στο πλαίσιο του τελωνειακού καθεστώτος 42 την πρόληψη και τον εντοπισμό της φοροδιαφυγής στον τομέα του ΦΠΑ;», έχοντας υπόψη το άρθρο 319 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το άρθρο 106α της Συνθήκης Ευρατόμ, έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2002, σχετικά με τον δημοσιονομικό κανονισμό που εφαρμόζεται στον γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 2, και συγκεκριμένα τα άρθρα 145, 146 και 147, έχοντας υπόψη τα άρθρα 76 και 112 και το Παράρτημα VI του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού (A7-0000/2012), A. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ειδικές εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου εξετάζονται από το Κοινοβούλιο στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας απαλλαγής, B. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ειδικές εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου παρέχουν πληροφορίες για θέματα που προκαλούν ανησυχία και σχετίζονται με την εκτέλεση των δαπανών και αποτελούν, κατά συνέπεια, εργαλείο για το Κοινοβούλιο κατά την άσκηση του ρόλου του ως αρχής αρμόδιας για την απαλλαγή, 1. χαιρετίζει την Ειδική Έκθεση αριθ. 13/2011 του Ελεγκτικού Συνεδρίου 2. υπενθυμίζει ότι η σωστή συλλογή του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) επηρεάζει άμεσα τόσο τις οικονομίες των κρατών μελών όσο και τον προϋπολογισμό της ΕΕ, δεδομένου ότι η φοροαπάτη και ειδικά η απάτη στον ΦΠΑ προκαλεί τεράστιες απώλειες για τον προϋπολογισμό της ΕΕ και για τις οικονομίες των κρατών μελών, πράγμα που επιδεινώνει την κρίση χρέους επισημαίνει ότι οι εκτιμήσεις για την απάτη στον ΦΠΑ κάνουν λόγο για ετήσια ποσά της τάξης των 140 δις 1 ΕΕ L 68 της 15.03.2011. 2 ΕΕ L 248, 16.9.2002, σ. 1. PR\916366.doc 3/10 PE485.900v02-00
3. εκτιμά πως ειδικά υπό τις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες η έμφαση πρέπει να δοθεί σε μια πιο αποτελεσματική και δίκαιη είσπραξη φόρων, και τονίζει ότι η βελτίωση των φοροεισπρακτικών συστημάτων πρέπει να αποτελέσει ύψιστη προτεραιότητα για την ΕΕ και για όλα τα κράτη μέλη, και ειδικά για όσα αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες 4. υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με μελέτη που διεξήχθη για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 1, το εκτιμώμενο μέσο έλλειμμα ΦΠΑ σε επίπεδο ΕΕ 2 ανέρχεται σε 12% επισημαίνει ιδίως ότι έλλειμμα έχει διαμορφωθεί στα ανησυχητικά επίπεδα του 30% και 22% για την Ελλάδα και την Ιταλία αντίστοιχα, χώρες οι οποίες βιώνουν την πιο επώδυνη κρίση χρέους 5. τονίζει ότι, εκτός της φοροαποφυγής και των απωλειών λόγω αφερεγγυότητας, το έλλειμμα ΦΠΑ οφείλεται και στην απάτη, στα ασυνάρτητα συστήματα ελέγχου και στη μερική ή και μηδενική εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στα κράτη μέλη κι ότι οι απώλειες ΦΠΑ, που μεταφράζονται σε δισεκατομμύρια ευρώ, αντισταθμίζονται σε μεγάλο βαθμό μέσω της επιβολής μέτρων λιτότητας σε εκείνους τους πολίτες της ΕΕ των οποίων το εισόδημα είναι καλά τεκμηριωμένο και εύκολα εξακριβώσιμο 6. έντονα για τα ευρήματα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, και ειδικά για το ότι η εφαρμογή του τελωνειακού καθεστώτος 42 εξηγούσε από μόνη της εκτιμώμενες απώλειες περίπου 2,2 δις ευρώ στα επτά κράτη μέλη που έλεγξε το Ελεγκτικό Συνέδριο το 2009, και οι οποίες αντιστοιχούσαν στο 29% του ΦΠΑ που θεωρητικά επιβάλλεται στη φορολογητέα αξία όλων των εισαγωγών που πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με το τελωνειακό καθεστώς 42 το 2009 στα εν λόγω κράτη μέλη 7. επισημαίνει με ανησυχία ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωσε πως το ρυθμιστικό πλαίσιο που στηρίζεται σε ευρωπαϊκούς κανονισμούς δεν διασφαλίζει την ομοιόμορφη και σωστή διαχείριση της εν λόγω εξαίρεσης καταβολής ΦΠΑ από τις τελωνειακές αρχές των κρατών μελών, κι επίσης ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο δεν διασφαλίζει πάντα ότι τα στοιχεία που αφορούν τις συγκεκριμένες συναλλαγές τίθενται πάντα στη διάθεση των φορολογικών αρχών του κράτους μέλους προορισμού, αφήνοντας το σύστημα εκτεθειμένο σε μαζικές καταχρήσεις από το οργανωμένο έγκλημα και από μεμονωμένους απατεώνες και προκαλώντας μεγάλα ανταγωνιστικά μειονεκτήματα για τους καλόπιστους εμπόρους 8. επισημαίνει το εύρημα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ότι οι τελωνειακές αρχές των ελεγχθέντων κρατών μελών δεν διασφαλίζουν την εγκυρότητα και πληρότητα των στοιχείων και την τήρηση των λοιπών προϋποθέσεων εξαίρεσης 9. ανησυχεί από το γεγονός ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο εντόπισε σοβαρές ανεπάρκειες στον έλεγχο των απλοποιημένων τελωνειακών διαδικασιών, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 70% του συνόλου των τελωνειακών διαδικασιών και ειδικότερα ελέγχους χαμηλής ποιότητας ή με τεκμηρίωση χαμηλής ποιότητας και με περιορισμένη χρήση αυτοματοποιημένων μεθόδων επεξεργασίας των δεδομένων για τη διενέργεια ελέγχων 1 2 Μελέτη για τον ποσοτικό προσδιορισμό και την ανάλυση του ελλείμματος ΦΠΑ στην Ευρώπη των 25, η οποία εκπονήθηκε από την Reckon LLP για λογαριασμό της Επιτροπής. Η διαφορά μεταξύ των πραγματικών εισπράξεων ΦΠΑ και των εσόδων που θεωρητικά εισπράττουν τα κράτη μέλη σε σχέση με την οικονομία τους. PE485.900v02-00 4/10 PR\916366.doc
κατά την επεξεργασία των απλοποιημένων διαδικασιών επισημαίνει ότι οι εν λόγω ανεπάρκειες έχουν επιφέρει αδικαιολόγητες απώλειες στον προϋπολογισμό της ΕΕ, κι ότι η σωστή λειτουργία των τελωνείων έχει άμεση επίπτωση στον υπολογισμό του ΦΠΑ θεωρεί λυπηρό το ότι η Επιτροπή δεν έλαβε τα κατάλληλα μέτρα για να διορθώσει αυτή την κατάσταση τα τελευταία 10 έτη, αλλά κρύφτηκε πίσω από κανόνες που στο χαρτί έδειχναν αρκετά σωστοί 10. επισημαίνει με λύπη του ότι από τότε που καθιερώθηκε, το μοντέλο συλλογής του ΦΠΑ παρέμεινε αμετάβλητο εκτιμά πως είναι πλέον απηρχαιωμένο, λόγω των πολλών αλλαγών που συνέβησαν στο τεχνολογικό και το οικονομικό επίπεδο 11. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εποπτεύουν τις ήδη υπάρχουσες αλλά και τις νέες τάσεις στον τομέα της απάτης και να βρίσκουν τρόπους απάντησης, και ζητεί να ενημερωθεί από την Επιτροπή μέχρι το Σεπτέμβριο του 2013 για τα προσωρινά και τα μόνιμα μέτρα που ελήφθησαν βάσει του τελωνειακού καθεστώτος 42 όχι μόνο από την ΕΕ αλλά και στο επίπεδο όλων των κρατών μελών και ποιο ήταν το αποτέλεσμά τους ως προς τον αριθμό των περιπτώσεων απάτης λαμβάνει γνώση της Πράσινης Βίβλου της Επιτροπής "Για το μέλλον του ΦΠΑ - Προς ένα απλούστερο, ισχυρότερο και αποτελεσματικότερο σύστημα ΦΠΑ", και ζητεί συγκεκριμένες προτάσεις για τη μεταρρύθμιση του ΦΠΑ 12. θεωρεί λυπηρή την αναβολή της έναρξης ισχύος του Εκσυγχρονισμένου Τελωνειακού Κώδικα (MMC) που προβλεπόταν από την πρόταση της Επιτροπής για έναν κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση του τελωνειακού κώδικα της Ένωσης (COM(2012)0064), και θεωρεί απαράδεκτη την προτεινόμενη νέα ημερομηνία της 31ης Δεκεμβρίου 2020 υπενθυμίζει ότι ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 450/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Απριλίου 2008 σχετικά με τη θέσπιση του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (Εκσυγχρονισμένος Τελωνειακός Κώδικας) 1 προέβλεπε την 24η Ιουνίου 2013 ως ημέρα έναρξης ισχύος του το αργότερο, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την επίσπευση των προετοιμασιών 13. συνιστά θερμά σε όλα τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν στον Τομέα Εργασίας 3 της Eurofisc για τις δόλιες συναλλαγές μέσω του τελωνειακού καθεστώτος 4200 14. επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής του 2008 (COM(2008) 805) που αποσκοπούσε στην καθιέρωση της κοινής ευθύνης των εμπόρων στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές, με τη θέσπιση κοινής και αλληλέγγυας ευθύνης του εισαγωγέα σε περιπτώσεις όπου η απώλεια ΦΠΑ προκύπτει από ψευδή, καθυστερημένη ή ελλιπή υποβολή των στοιχείων της συναλλαγής στην αρμίδια για τον ΦΠΑ αρχή 15. συνιστά στα κράτη μέλη να παράσχουν στις τελωνειακές αρχές επιγραμμική (online) πρόσβαση στους αριθμούς φορολογικού μητρώου ΦΠΑ που είναι καταχωρημένοι στο Σύστημα Ανταλλαγής Πληροφοριών για το ΦΠΑ (VIES) χωρίς περιττές καθυστερήσεις, ώστε να μπορούν αυτές να εκπληρώνουν την υποχρέωσή τους να επαληθεύουν τους αριθμούς ΦΠΑ που συλλέγουν από τις τελωνειακές διασαφήσεις, και ζητεί από την Επιτροπή να ενημερώνει σε μηνιαία βάση τις αρμόδιες επιτροπές του Ευρωπαϊκού 1 ΕΕ L 145, 4.6.2008, σ.1. PR\916366.doc 5/10 PE485.900v02-00
Κοινοβουλίου και το Ελεγκτικό Συνέδριο σχετικά με τις εξελίξεις σε όλα τα κράτη μέλη στο θέμα της πρόληψης της απάτης μέσω του τελωνειακού καθεστώτος του άρθρου 42 16. επισημαίνει τις δυνατότητες που προσφέρει η ηλεκτρονική διακυβέρνηση όσον αφορά την αύξηση της διαφάνειας και την καταπολέμηση της απάτης και της διαφθοράς και, συνακόλουθα, τη διαφύλαξη των δημόσιων πόρων υπογραμμίζει ότι η Ευρώπη υστερεί έναντι των βιομηχανικών της εταίρων, μεταξύ άλλων, λόγω της έλλειψης διαλειτουργικότητας των συστημάτων 1 τονίζει ότι η ΕΕ οφείλει να εντείνει τις προσπάθειές της για την επίτευξη μιας ηλεκτρονικής διακυβέρνησης "νέας γενεάς" 17. επισημαίνει ότι οι τεκμηριωμένες ηλεκτρονικές συναλλαγές χωρίς μετρητά καθιστούν πιο δύσκολη τη συμμετοχή στην παραοικονομία κι ότι αποδεικνύεται ότι υπάρχει στενή σχέση ανάμεσα στην αναλογία των ηλεκτρονικών πληρωμών σε μια χώρα και στο επίπεδο της παραοικονομίας της 2 προτρέπει τα κράτη μέλη να χαμηλώσουν τα όρια των επιτρεπόμενων συναλλαγών σε μετρητά 18. υποστηρίζει τις συστάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου, και ειδικότερα: τη σύσταση να τροποποιηθούν οι Διατάξεις Εφαρμογής του Τελωνειακού Κώδικα, ώστε να καταστεί υποχρεωτική η κοινοποίηση των σχετικών αριθμών φορολογικού μητρώου ΦΠΑ, τη σύσταση να τροποποιηθεί η Οδηγία περί ΦΠΑ ώστε να αποκτήσουν οι εισαγωγείς αλληλέγγυο ευθύνη για τις απώλειες ΦΠΑ, τη σύσταση να παρέχει η Επιτροπή καθοδήγηση στα κράτη μέλη σχετικά με την υποστήριξη και τη διοικητική συνεργασία, τη σύσταση να προβλεφθεί η αυτόματη επαλήθευση των αριθμών μητρώου ΦΠΑ και να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό προφίλ κινδύνου για το καθεστώς 42, τη σύσταση να τροποποιηθεί η Οδηγία περί ΦΠΑ ώστε να καταστεί δυνατή η αντιστοίχιση στοιχείων μεταξύ τελωνειακών και φορολογικών υπηρεσιών, τη σύσταση να προβλεφθεί η αναγκαία ανταλλαγή πληροφοριών για τη σωστή επιβολή του ΦΠΑ, τη σύσταση να δημιουργηθεί ένας αυτόματος μηχανισμός απευθείας ανταλλαγής δεδομένων σχετικών με επικίνδυνες συναλλαγές στο πλαίσιο του τελωνειακού καθεστώτος 42 και καλεί την Επιτροπή να υποβάλλει εξαμηνιαίες εκθέσεις για τον τρόπο και τον χρόνο εφαρμογής αυτών των συστάσεων 1 2 Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη (COM(2010)0245). The Shadow Economy in Europe, 2010: Using Electronic Payment Systems to Combat the Shadow Economy / Friedrich Schneider, A.T. Kearney, 2010. PE485.900v02-00 6/10 PR\916366.doc
19. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στα κράτη μέλη, στις τελωνειακές αρχές των βασικότερων σημείων εισόδου εμπορευμάτων στην ΕΕ, και στο Ελεγκτικό Συνέδριο. PR\916366.doc 7/10 PE485.900v02-00
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Εισαγωγή Το τελωνειακό καθεστώς 42 είναι το καθεστώς που χρησιμοποιεί ο έμπορος προκειμένου να επιτύχει απαλλαγή από τον ΦΠΑ όταν τα αγαθά που εισάγονται από τρίτες χώρες στο κράτος μέλος εισαγωγής πρόκειται να μεταφερθούν σε άλλο κράτος μέλος. Ο οφειλόμενος ΦΠΑ καταβάλλεται στο τελευταίο, ήτοι στο κράτος μέλος προορισμού. Η φοροδιαφυγή στον τομέα του ΦΠΑ επηρεάζει τα οικονομικά συμφέροντα των κρατών μελών. Έχει αντίκτυπο στον προϋπολογισμό της ΕΕ, καθώς έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των ιδίων πόρων από τον ΦΠΑ. Η απώλεια αυτή αντισταθμίζεται από τον ίδιο πόρο που εισπράττεται βάσει του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ), με συνέπεια τη στρέβλωση των συνεισφορών των επιμέρους κρατών μελών στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Εκτός αυτού, η φορολογική απάτη υπονομεύει τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και παρακωλύει τον θεμιτό ανταγωνισμό. Πεδίο και μέθοδος του ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Κύριος στόχος του ελέγχου ήταν να αξιολογηθεί εάν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη έχουν δημιουργήσει ένα αποτελεσματικό ρυθμιστικό και ελεγκτικό πλαίσιο όσον αφορά το εν λόγω καθεστώς και εάν οι έλεγχοι αυτοί προλαμβάνουν και εντοπίζουν τη φοροδιαφυγή στον τομέα του ΦΠΑ. Το βασικό ερώτημα του ελέγχου σε επίπεδο Επιτροπής ήταν κατά πόσο υφίσταται ένα ορθό ρυθμιστικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής στον τομέα του ΦΠΑ υπό το τελωνειακό καθεστώς 42. Σε επίπεδο κρατών μελών, ο έλεγχος αξιολόγησε το κατά πόσον οι εθνικές τελωνειακές και φορολογικές αρχές διενεργούν αποτελεσματικούς ελέγχους σχετικά με το εν λόγω καθεστώς. Το Ελεγκτικό Συνέδριο αξιολόγησε το ρυθμιστικό πλαίσιο που έχει δημιουργήσει η Επιτροπή. Αξιολόγησε, επίσης, τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι μέθοδοι ελέγχου σε επτά επιλεγμένα κράτη μέλη σε σύγκριση με το ελεγκτικό μοντέλο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Από τις αναφορές των συγκεκριμένων κρατών μελών προκύπτει ότι η συνδυασμένη φορολογική βάση των εισαγόμενων αγαθών υπό το τελωνειακό καθεστώς 42 υπερέβη, το 2009, τα 40 δισεκατομμύρια ευρώ και αντιστοιχούσε στο 68 % της αξίας των εισαγωγών της ΕΕ το 2009 βάσει του εν λόγω καθεστώτος. Η αξιολόγηση αυτή πραγματοποιήθηκε με δοκιμαστικό έλεγχο τυχαίου δείγματος τουλάχιστον 30 εισαγωγών ανά κράτος μέλος (219 συνολικά), οι οποίες πραγματοποιήθηκαν το 2009 στο πλαίσιο του τελωνειακού καθεστώτος 42. Το Ελεγκτικό Συνέδριο επιδίωξε, επίσης, να επαληθεύσει εάν επιβλήθηκε πράγματι ο ΦΠΑ στα 21 κράτη μέλη προορισμού των εισαγόμενων αγαθών του δείγματος. Παρατηρήσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου PE485.900v02-00 8/10 PR\916366.doc
Το Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωσε ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο δεν διασφαλίζει από τις τελωνειακές αρχές των κρατών μελών την ομοιόμορφη και σωστή διαχείριση αυτής της απαλλαγής ΦΠΑ. Διαπίστωσε επίσης ότι και το ρυθμιστικό πλαίσιο δεν διασφαλίζει ότι οι πληροφορίες που αφορούν αυτές τις πράξεις τίθενται πάντοτε στη διάθεση των φορολογικών αρχών του κράτους μέλους προορισμού. Το Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωσε ότι οι τελωνειακές αρχές στα ελεγχθέντα κράτη μέλη δεν διασφαλίζουν την εγκυρότητα και πληρότητα των στοιχείων ούτε την τήρηση άλλων προϋποθέσεων για την απαλλαγή από τον ΦΠΑ. Το Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωσε ότι τα ουσιώδη στοιχεία δεν καθίστανται διαθέσιμα: ειδικότερα, ότι τα στοιχεία που αφορούν τις εισαγωγές στο πλαίσιο του τελωνειακού καθεστώτος 42 πρέπει να καθίστανται διαθέσιμα στις φορολογικές αρχές του κράτους μέλους εισαγωγής Το Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωσε ότι δεν διενεργείται πάντοτε διασταυρωμένος έλεγχος βασικών στοιχείων κι ότι τούτο οδηγεί σε απώλειες στην είσπραξη ΦΠΑ. Τα συμπεράσματα και οι συστάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου: Το Ελεγκτικό Συνέδριο συνεπέρανε ότι η Επιτροπή βελτίωσε το ρυθμιστικό πλαίσιο, αλλά απαιτούνται περαιτέρω ενέργειες. Συνεπέρανε επίσης ότι ο έλεγχος στα κράτη μέλη είναι ανεπαρκής. Το Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωσε ότι η εφαρμογή του τελωνειακού καθεστώτος 42 οδήγησε σε σημαντικές απώλειες. Βάσει των αποτελεσμάτων των δοκιμαστικών ελέγχων, το εκτιμώμενο με παρεκβολή ποσό των απωλειών ανέρχεται για το 2009 σε περίπου 2,2 δις ευρώ, εκ των οποίων 1,8 δις ευρώ αφορούσαν τα επτά ελεγχθέντα κράτη μέλη και 400 εκατομμύρια ευρώ τα κράτη μέλη που αποτελούσαν προορισμό των εισαγόμενων αγαθών του δείγματος. Αυτό αντιστοιχεί στο 29 % του ΦΠΑ που θεωρητικά έπρεπε να επιβληθεί στη φορολογική βάση όλων των εισαγωγών που πραγματοποιήθηκαν το 2009 υπό το τελωνειακό καθεστώς 42 στα συγκεκριμένα επτά κράτη μέλη της ΕΕ (βλ. παράγραφο 47 της Ειδικής Έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου). Το Ελεγκτικό Συνέδριο συνεπέρανε ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο προνοεί για τη συλλογή βασικών στοιχείων για τη διαχείριση της εν λόγω απαλλαγής ΦΠΑ κατά τη στιγμή της εισαγωγής. Ωστόσο, πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες ώστε να διασφαλίζεται ότι οι τελωνειακές αρχές των διαφορετικών κρατών μελών θα διαθέτουν τον απαιτούμενο βαθμό ομοιομορφίας στη διαχείριση της συγκεκριμένης απαλλαγής ΦΠΑ, προκειμένου να επιτυγχάνεται ο στόχος της λειτουργίας τους ως «ενιαίας αρχής». Οι φοροφυγάδες μπορούν και εκμεταλλεύονται τις διαφορές αυτές (βλέπε παραγράφους 14 έως 17 της Ειδικής Έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου). Μέτρα που έλαβε η Επιτροπή Στα τέλη του 2008, η Επιτροπή πρότεινε να τροποποιηθεί η Οδηγία περί ΦΠΑ και να διευκρινισθούν περαιτέρω οι προϋποθέσεις χορήγησης απαλλαγής (η πρόταση ετέθη σε ισχύ αρχές του 2010). PR\916366.doc 9/10 PE485.900v02-00
Στο πλαίσιο των εργασιών του Eurofisc το Φεβρουάριο 2011, δημιουργήθηκε ένας ειδικός τομέας εργασίας, για την ανταλλαγή στοχοθετημένων πληροφοριών σχετικά με τις δόλιες συναλλαγές μέσω του τελωνειακού καθεστώτος 4200. Στον τομέα εργασίας παρίστανται εκπρόσωποι τόσο των τελωνειακών όσο και των φορολογικών υπηρεσιών και έχουν εντοπίσει τις συναλλαγές που πρέπει να τεθούν υπό αυστηρότερη εποπτεία καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αυτό μπορεί να γίνει καλύτερα. Από 1/1/2013, οι υποχρεώσεις των εθνικών αρχών και των εμπόρων σε σχέση με το τελωνειακό καθεστώς 42 θα διευκρινιστούν (Κανονισμός Επιτροπής 756/12 - ΕΕ L 223 της 21.8.2012, σελ. 8, ημέρα έναρξης εφαρμογής 1.1.2013): οι ορισμοί διευκρινίζονται και δίδονται εξηγήσεις/παραδείγματα για τη διαδικασία του κωδικού 42, ώστε να διευκρινιστεί η σχέση τελωνειακών διατάξεων και διατάξεων περί ΦΠΑ και να αρθεί κάθε πιθανή αμφισημία ως προς την υποχρέωση αναγραφής του αριθμού φορολογικού μητρώου ΦΠΑ σε αυτές τις τελωνειακές διασαφήσεις. στο τετραγωνίδιο 44 της τελωνειακής διασάφησης πρέπει να αναγράφονται οι αριθμοί ΦΠΑ προκειμένου να δοθεί το ευεργέτημα της απαλλαγής, όπως και η απόδειξη ότι "τα εισαγόμενα αγαθά θα μεταφερθούν ή θα αποσταλούν από το κράτος μέλος εισαγωγής σε άλλο κράτος μέλος" (που εν γένει σημαίνει τον κωδικό του δελτίου μεταφοράς). Η Επιτροπή εποπτεύει στενά τις ενέργειες που λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο για τη διασφάλιση της εφαρμογής αυτής της νομοθεσίας τόσο από τις τελωνειακές όσο και από τις φορολογικές υπηρεσίες και ειδικότερα σκοπός είναι να ελεγχθεί τι έχει γίνει σε κάθε χώρα για να διασφαλιστεί ότι όλες οι πληροφορίες που αφορούν τις εισαγωγές βάσει του τελωνειακού καθεστώτος 4200 έχουν διαβιβασθεί ή κοινοποιηθεί από τις τελωνειακές αρχές στις εγχώριες φορολογικές υπηρεσίες, και κατά πόσον ελήφθησαν μέτρα σε εθνικό επίπεδο για να παρασχεθεί στις τελωνειακές αρχές μια επιγραμμική (on line) πρόσβαση στις πληροφορίες που περιέχει η βάση δεδομένων VIES, ώστε να μπορούν να γίνονται σωστοί έλεγχοι της εγκυρότητας των αριθμών μητρώου ΦΠΑ από τις τελωνειακές αρχές κατά τη στιγμή της εισαγωγής. Η ανωτέρω εποπτική επιχείρηση δείχνει ότι τα περισσότερα κράτη μέλη εργάζονται για το σκοπό αυτό. Τα αποτελέσματα της εποπτείας θα φανούν στην βάσει του άρθρου 12 Έκθεση για τους ίδιους πόρους από ΦΠΑ που θα υποβληθεί στα τέλη του 2013. PE485.900v02-00 10/10 PR\916366.doc