Φυσικό αέριο στην Αν. Μεσόγειο: Ελλάδα Η πύλη προς την Ευρώπη Δημήτριος Ε. Μανώλης, Διευθυντής Παρακολούθησης Διεθνών Έργων, ΔΕΠΑ Α.Ε. Ηράκλειο, 26 Μαΐου 2012
Προμήθεια και Ζήτηση στην Ευρώπη Ευρώπη(Ζήτηση) 2020 ~620 δκμ/ε 2025 ~660 δκμ/ε Ευρώπη (Έλλειμμα Προμήθειας) 2020 ~49 δκμ/ε 2025 ~102 δκμ/ε Β. Αφρική ## (6 τκμ) Αίγυπτος (2.2 τκμ) Πηγή: BP Statistical Review of World Energy 2011 Παραδοσιακές εξωτερικές πηγές Πιθανές νέες πηγές Ρουμανία (? τκμ) Αν. Μεσόγειος (~3 τκμ) Ρωσία (44.4 τκµ) Περιοχή Κασπίας* (11.2 τκμ) Μέση Ανατολή # (32.8 τκμ) * Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν, Τουρκμενιστάν # Ιράν, Ιράκ ## Αλγερία, Λιβύη Συγκεκριµένα για την ΝΑ Ευρώπη, η ζήτηση αερίου θα αυξηθεί 96 δκµ/ε 2010 ~117 δκµ/ε 2025. Το Έλλειµµα Προµήθειας στην ΝΑ Ευρώπη θα είναι πάνω από 20 bcma το 2025. Η Αν. Μεσόγειος µπορεί να παρέχει περαιτέρω διαφοροποίηση στην πηγές φυσικού αερίου στην Ε.Ε. µέχρι το 2017.
Αποθέματα αερίου στην Αν. Μεσόγειο Ταμάρ, Λεβιάθαν και Οικόπεδο 12, είναι παγκοσμίως τρεις από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις της τελευταίας δεκαετίας. Ταμάρ 2009 Ισραήλ 257 δκμ Λεβιάθαν 2010 Ισραήλ 481 δκμ Οικόπεδο 12 2011 Κύπρος 198 δκμ Σύμφωνα με τηνusgs (United States Geological Survey) τα συνολικά αποθέματα της Λεβαντίνηςμπορεί να είναι τρεις φορές περισσότερα από αυτά που έχουν ήδη ανακαλυφθεί Και υπάρχουν πιθανότητες να υπάρχει περισσότερο Νότια της Κρήτης. Νότια της Κρήτης; >16 δκμ/ε προς εξαγωγή Ταμάρ Λεβιάθαν Οικόπεδο 12 Εκτιμήσεις δείχνουν ότι περισσότερα από 16 δις. κυβ. μέτρα μπορούν να εξάγονται ετησίως άρα χρειάζονται υποδομές και για ΥΦΑ και για αγωγό.
Υποθαλάσσιος αγωγός από την Αν. Μεσόγειο στην Ελλάδα Η ΔΕΠΑ έχει εξετάσει διάφορα σενάρια για να μεταφέρει αέριο από την Αν. Μεσόγειο στην Ευρώπη. Ο αγωγός αποτελείται από: Αγωγό από το πεδίο εξόρυξης στην Κύπρο; Αγωγό από την Κύπρο στην Κρήτη; Αγωγό από την Κρήτη στην χερσαία Ελλάδα. Πηγή: JP Kenny
Υποθαλάσσιος αγωγός από την Αν. Μεσόγειο στην Ελλάδα Προσέγγιση στην Κρήτη Προφίλ Διαδρομής Ο αγωγός θα μεταφέρει 8 δκμ/ε και θα έχει συνολικό μήκος ~1150km. Καμία από τις προκλήσεις για την κατασκευή του αγωγού δεν είναι απαγορευτική για την υλοποίησή του. Εκτίμηση βασισμένη σε εμπειρία από παρόμοια έργα(blue Stream, Medgaz, Galsi). Ο αγωγός είναι τεχνικά εφικτός Πηγή: JP Kenny
Υποθαλάσσιος αγωγός από την Αν. Μεσόγειο στην Ελλάδα Προσέγγιση στην Κρήτη Βαθυμετρικά δεδομένα Η προσέγγιση στην Κρήτη και οι προκλήσεις που παρουσιάζει έχουν μελετηθεί λεπτομερώς προκειμένου να επικυρώσουν το γεγονός ότι η κατασκευή του αγωγού είναι τεχνικά εφικτή Source: JP Kenny
Υποθαλάσσιος αγωγός από την Αν. Μεσόγειο στην Ελλάδα Η εκτιμωμένη ταρίφα μεταφοράς για τον αγωγό είναι σχεδόν το ένα τρίτο από την αντίστοιχη για εξαγωγή αερίου με ΥΦΑ. Η ταρίφα μεταφοράς παραμένει χαμηλότερη και για παραδόσεις στην Ιταλία και στην ΝΑ Ευρώπη. Σύγκριση Ταρίφας Μεταφοράς Ποσοστιαία 41% 100% 37% Ελλάδα & ΝΑ Ευρώπη 61% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Αγωγός µέσω Ελλάδας ΥΦΑ Πλωτό ΥΦΑ 0%
Υποθαλάσσιος αγωγός από την Αν. Μεσόγειο στην Ελλάδα Η εκτιμωμένη ταρίφα μεταφοράς για τον αγωγό είναι σχεδόν το ένα τρίτο από την αντίστοιχη για εξαγωγή αερίου με ΥΦΑ. Η ταρίφα μεταφοράς παραμένει χαμηλότερη και για παραδόσεις στην Ιταλία και την ΝΑ Ευρώπη. Σύγκριση Ταρίφας Μεταφοράς Ποσοστιαία 77% 100% 64% 62% Ιταλία 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Αγωγός µέσω Ελλάδας ΥΦΑ Πλωτό ΥΦΑ 0%
Υποθαλάσσιος αγωγός από την Αν. Μεσόγειο στην Ελλάδα Η Ασιατική αγορά ΥΦΑ θα είναι πολύ ανταγωνιστική με παίχτες από την Αυστραλία, την Β. Αμερική ακόμη και την Αν. Αφρική Η ζήτηση αερίου στην ΝΑ Ευρώπη θα αυξηθεί και θα δημιουργηθεί έλλειμμα ζήτησης πάνω από 20 δκμ/ε έως το2025. Ο αγωγός έχει περισσότερες πιθανότητες να εξασφαλίσει την συμμετοχή Ευρωπαίων αγοραστών μέσω μακροπρόθεσμων συμβολαίων. Ο αγωγός μπορεί να παρέχει αέριο και στην Κρήτη, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη νέων αγορών. Το αέριο από την Αν. Μεσόγειο θα παίξει σημαντικό ρόλο καθώς η Ε.Ε. θα εντάξει αυτή την νέα πηγή στην ενεργειακή της πολιτική Πιθανή συγχρηματοδότηση από την Ε.Ε. για την κατασκευή του, καθιστά την λύση του αγωγού ακόμα πιο συμφέρουσα. Νότια της Κρήτης; Ταμάρ Λεβιάθαν Οικόπεδο 12
Ενώνοντας την Ευρώπη Το σύστημα αγωγών ITGI (IGI+IGB) Το σύστημα ITGI αποτελείται από τονigbκαι τον IGI,ένας συνδυασμός που μπορεί να ανταπεξέλθει στις ανάγκες της ΝΑ Ευρώπης Το σύστημαitgi θα ενώσει το σύστημα της Ελλάδας με την Ιταλία, την Βουλγαρία και την ΝΑ Ευρώπη Σύστημα ITGI (IGI +IGB) Ο IGI είναι τεχνικά και αδειοδοτικάτο πιο ώριμο έργο στην περιοχή Ο IGB θα προμηθεύει με 5 δκμ/ε την ΝΑ Ευρώπη με ΥΦΑ ή αέριο από αγωγούς από το 2014. Διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδα- Βουλγαρία(IGB) Η αναβάθμιση του υπό λειτουργία σταθμού ΥΦΑ στην Ρεβυθούσα καθώς και ο υπό σχεδιασμό πλωτός σταθμός ΥΦΑ στην Β. Ελλάδα. Διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδα-Ιταλία(IGI) Νέο ΥΦΑ Αναβάθμιση τερματικού ΥΦΑ στην Ρεβυθούσα Υπό Λειτουργία Υπό σχεδιασμό
Ενώνοντας την Ευρώπη Αγωγός από την Αν. Μεσόγειο Το σύστημα ITGI αποτελείται από τονigbκαι τον IGI,ένας συνδυασμός που μπορεί να ανταπεξέλθει στις ανάγκες της ΝΑ Ευρώπης Το σύστημαitgi θα ενώσει το σύστημα της Ελλάδας με την Ιταλία, την Βουλγαρία και την ΝΑ Ευρώπη Σύστημα ITGI (IGI +IGB) Ο IGI είναι τεχνικά και αδειοδοτικάτο πιο ώριμο έργο στην περιοχή Ο IGB θα προμηθεύει με 5 δκμετην ΝΑ Ευρώπη με ΥΦΑ ή αέριο από αγωγούς από το 2014. IGB Η αναβάθμιση του υπό λειτουργία σταθμού ΥΦΑ στην Ρεβυθούσακαθώς και ο υπό σχεδιασμό πλωτός σταθμός ΥΦΑ στην Β. Ελλάδα. Ο αγωγός από την Αν. Μεσόγειο θα δημιουργήσει δυνατές συνέργειες με το σύστημα ITGIκαι θα ενώσει την Αν. Μεσόγειο με το Ευρωπαϊκό σύστημα αερίου. IGI Αγωγός Αν. Μεσογείου Νέο ΥΦΑ Αναβάθμισή τερματικού ΥΦΑ στην Ρεβυθούσα Υπό Λειτουργία Υπό σχεδιασμό
Ενώνοντας την Ευρώπη Αγωγός από την Αν. Μεσόγειο Το σύστημα ITGI αποτελείται από τονigbκαι τον IGI,ένας συνδυασμός που μπορεί να ανταπεξέλθει στις ανάγκες της ΝΑ Ευρώπης Το σύστημαitgi θα ενώσει το σύστημα της Ελλάδας με την Ιταλία, την Βουλγαρία και την ΝΑ Ευρώπη Σύστημα ITGI (IGI +IGB) Ο IGI είναι τεχνικά και αδειοδοτικάτο πιο ώριμο έργο στην περιοχή IGB Ο IGB θα προμηθεύει με 5 δκμετην ΝΑ Ευρώπη με ΥΦΑ ή αέριο από αγωγούς από το 2014. Η αναβάθμιση του υπό λειτουργία σταθμού ΥΦΑ στην Ρεβυθούσακαθώς και ο υπό σχεδιασμό πλωτός σταθμός ΥΦΑ στην Β. Ελλάδα. Ο αγωγός από την Αν. Μεσόγειο θα δημιουργήσει δυνατές συνέργειες με το σύστημα ITGIκαι θα ενώσει την Αν. Μεσόγειο με το Ευρωπαϊκό σύστημα αερίου. Σε περίπτωση ανάγκης, με την αντίστροφη ροή, αέριο από την Ρωσία, την Ιταλία ή ακόμη και από την Β. Αφρική μπορεί να φτάσει στις χώρες της Αν. Μεσογείου. IGI Αντίστροφη ροή Νέο ΥΦΑ Αναβάθμισή τερματικού ΥΦΑ στην Ρεβυθούσα Αγωγός Αν. Μεσογείου Υπό Λειτουργία Υπό σχεδιασμό
Ελλάδα και ΝΑ Ευρώπη Ο υποθαλάσσιος αγωγός από την Αν. Μεσόγειο θα: ενωθεί με το σύστημα ITGI. επιτρέψει πρόσβαση στις αγορές της ΝΑ Ευρώπης και της Ιταλίας, σε ανταγωνιστικές ταρίφες μεταφοράς και, με χρονικό ορίζοντα το 2017-2018. Η ΝΑ Ευρώπη είναι η αγορά «κλειδί» για τις νέες πηγές από την Αν. Μεσόγειο διότι: είναι πολύ κοντά στις πηγές και, είναι μία αναπτυσσόμενη αγορά με μεγάλη ανάγκη να διαφοροποιήσει τις πηγές της.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας