ΕΙΧΑ ΕΝΑ ΜΑΥΡΟ ΣΚΥΛΟ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΗΤΑΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
(Όχι) για την οικογένεια και τους φίλους μου
ΕΙΧΑ ΕΙΧΑ ΕΝΑ ΜΑΥΡΟ ΣΚΥΛΟ ΣΚΥΛΟ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΗΤΑΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Κείμενο - εικονογράφηση Μάθιου Τζόνστοουν, πρόλογος του Καθηγητή Γκόρντον Πάρκερ
Τίτλος Πρωτοτύπου: I had a black dog 2005 by Matthew Johnstone Για την ελληνική γλώσσα σε όλο τον κόσμο: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΟΠΤΡΑ, 2008 Εξεδόθη κατόπιν συμφωνίας με τους Curtis Brown Group Ltd. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή ή ανατύπωση μέρους ή του συνόλου του βιβλίου, σε οποιαδήποτε μορφή, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. ISBN: 978-960-364-358-6 Μετάφραση: Μιχάλης Δελέγκος Hλεκτρονική Σελιδοποίηση-Προσαρμογή Εξωφύλλου: Ελένη Οικονόμου, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΟΠΤΡΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΟΠΤΡΑ DIOPTRA PUBLISHING Ζωοδόχου Πηγής 27 27, Zoodochou Pigis Str. Tηλ.: 210 380 52 28 Tel.: 210 380 52 28 Fax: 210 330 04 39 Fax: 210 330 04 39 106 81 Αθήνα 106 81 Athens-Greece http://www.dioptra.gr e-mail: sales@dioptra.gr
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Υπάρχει και κάτι ακόμη που είναι βέβαιο, εκτός από το θάνατο και τους φόρους όλοι παθαίνουν κατάθλιψη. Κατά βάση, η διάθεση αυτή υποχωρεί γρήγορα και χαρακτηρίζουμε τα συγκεκριμένα επεισόδια «ακεφιές» ή «φυσιολογική κατάθλιψη». Ωστόσο, μία στις τέσσερις γυναίκες κι ένας στους έξι άνδρες, στη διάρκεια της ζωής του, θα προσβληθεί από κάποιο επεισόδιο κλινικής κατάθλιψης. Εδώ, η διάθεση αυτή είναι πιο σοβαρή κι επίμονη (καθώς διαρκεί από εβδομάδες μέχρι και χρόνια). Η κλινική κατάθλιψη κατατάσσεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως η διαταραχή με τις πλέον σοβαρές επιπτώσεις, ξεπερνώντας τις καρδιακές παθήσεις και προκαλώντας σοβαρές οικονομικές συνέπειες. Το κοινό μοντέλο της κατάθλιψης έχει έναν τύπο που ποικίλει απλώς ανάλογα με τη σοβαρότητα της. Ωστόσο, υπάρχει μια πιο καινοτόμα άποψη: ότι υπάρχουν πολλαπλοί τύποι, με ποικίλες αιτίες και διάφορες ιδιότητες που αντιδρούν σε διάφορες αγωγές. Οι καπριτσιόζικες και εξαιρετικά τρυφερές εικόνες αυτού του βιβλίου αιχμαλωτίζουν τα συμπτώματα των πιο «βιολογικών» διαταραχών κατάθλιψης που περιλαμβάνουν ανικανότητα ευθυμίας κι έλλειψη ικανοποίησης από οποιαδήποτε δραστηριότητα. Οι ασθενείς στη χειρότερη περίπτωση μπορεί να διαπιστώσουν ότι είναι αδύνατο να συγκεντρωθούν, ή ακόμη και να σηκωθούν από το κρεβάτι τους για να κάνουν μπάνιο. Κάποιοι περιγράφουν την απώλεια της ικανότητας να βλέπουν χρώματα, ότι τα πάντα είναι πραγματικά σκούρα ή μαύρα. Οι σκύλοι, στη διάρκεια της μακράς συντροφικότητάς τους με τον άνθρωπο, έχουν ενσωματώσει τόσο θετικά όσο και αρνητικά χαρακτηριστικά. Έχουν αρχαίους συσχετισμούς με τις πιο σκοτεινές εμπειρίες της ζωής, καθώς στην προϊστορική εποχή θεωρούνταν αγγελιαφόροι του θανάτου. Ενώ οι αναφορές της υποταγής σε ένα «μαύρο σκύλο» ή μια «μαύρη ομίχλη» ανάγονται στην κελτική εποχή, ο Σάμιουελ Τζόνσον ήταν μάλλον ο πρώτος συγγραφέας που δημιούργησε συσχετισμό με την κατάθλιψη. Ο Γουίνστον Τσώρτσιλ κατέστησε τη μεταφορά δημοφιλή και από την εποχή του, πολυάριθμοι συγγραφείς, καλλιτέχνες και μουσικοί έχουν περιγράψει ζωηρά τον καταθλιπτικό μαύρο σκύλο. Η προσέγγιση του Μάθιου Τζόνστοουν γεννά έμπνευση. Αιχμαλωτίζει καυστικά και διορατικά τη διάθεση, τις διαπροσωπικές αντιπαραθέσεις και τις σωματικές εκδηλώσεις της κλινικής κατάθλιψης. Το μήνυμά του είναι διεγερτικό η κατάθλιψή σου μπορεί να σε κυνηγήσει σαν σκυλί, αλλά, αντί να το βάλεις στα πόδια, ή να προσπαθήσεις να την καταδικάσεις, αντιμετώπισέ τη και σκέψου τι μπορείς να μάθεις και να κερδίσεις. Εκείνοι που έχουν βιώσει κλινική κατάθλιψη θα χαμογελάσουν πικρόχολα και θα αντιδράσουν στοργικά στις εικόνες του. Για τους άλλους, αυτό το βιβλίο είναι μια από τις πιο συμπονετικές και κατατοπιστικές προσεγγίσεις όσον αφορά την κατανόηση της κλινικής κατάθλιψης που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα. Δες τη φωτεινή πλευρά της ζωής! Γκόρντον Πάρκερ, Διευθυντής του Ινστιτούτου Black Dog. Καθηγητής Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας (UNSW).
Κοιτάζοντας το παρελθόν, διαπιστώνω ότι ο Μαύρος Σκύλος μπαινόβγαινε στη ζωή μου από τα είκοσί μου χρόνια. Όποτε εμφανιζόταν, αισθανόμουν άδειος και η ζωή φαινόταν να επιβραδύνεται.
Ο Μαύρος Σκύλος με επισκεπτόταν αιφνιδιαστικά χωρίς προφανή λόγο ή αιτία.
Μπορούσε να με κάνει να δείχνω και να αισθάνομαι μεγαλύτερος από όσο ήμουν.
Όταν όλος ο κόσμος έδειχνε να χαίρεται τη ζωή, εγώ μπορούσα να τη δω μόνο μέσα από τον Μαύρο Σκύλο.
Δραστηριότητες που συνήθως μου πρόσφεραν χαρά, ξαφνικά σταμάτησαν να με ικανοποιούν.
Ο Μαύρος Σκύλος μου χάλαγε την όρεξη.