Άσκηση Υγεία και Ποιότητα Ζωής. Εισαγωγή. Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Transcript

1 Άσκηση Υγεία και Ποιότητα Ζωής Εισαγωγή Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

2 Θέματα που θα μελετηθούν Ορισμοί σχετικοί με την ψυχολογία άσκησης, την ψυχική υγεία, κλπ. Ποια πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά της άσκησης ώστε να υπάρχει επίδραση στην ψυχική υγεία Παράμετροι της άσκησης Τρόποι μεθοδολογίας και αξιολόγησης σχετικών θεμάτων

3 Τι είναι «Άσκηση»;;;;; ΕΙΝΑΙ Κάθε σχεδιασμένη και σκόπιμη φυσική δραστηριότητα που στοχεύει στη διατήρηση-βελτίωση της υγείας και της φυσικής κατάστασης Η καλλιέργεια δεξιοτήτων όπως άσκηση με βάρη, τρέξιμο, κολύμπι, αερόμπικ, αναρρίχηση, ή σκι Οι αγωνιστικές δραστηριότητες που προσφέρουν αναψυχή όπως το μπάσκετ, το ποδόσφαιρο, το τένις κ.λπ

4 Υπάρχουν διαφορές μεταξύ Άσκησης Σπορ Παιχνιδιού

5 Η άσκηση στοχεύει Στη φυσική κατάσταση Στη βελτίωση της σωματικής υγείας Στην αναψυχή-διασκέδαση Στη βελτίωση της ψυχικής υγείας Στον περιορισμό του στρες

6 Χαρακτηριστικά των σπορ Έχουν ανταγωνισμό Αποκλείουν κάποιους Τονίζουν τα φυσικά κατορθώματα Έχουν θεατές Έχουν οργανωμένες ομάδες Απαιτούν περίπλοκες κινητικές δεξιότητες Έχουν αυστηρούς κανόνες Δημιουργούν στρες Στοχεύουν αποκλειστικά στη νίκη

7 Χαρακτηριστικά του παιχνιδιού Απορρόφηση Προσωπική ελευθερία Έλλειψη σοβαρότητας Αυτοκατευθυνόμενο Διάλειμμα από τη ρουτίνα της ημέρας Λίγοι κανόνες Διασκέδαση Μη ανταγωνιστικό Αυθόρμητα Μη παραγωγικό

8 Η ψυχολογία της άσκησης Η ψυχολογία της άσκησης ασχολείται με μεγάλο αριθμό θεμάτων που εστιάζονται στη μεγιστοποίηση των ψυχολογικών οφελών της άσκησης, στην ενθάρρυνση των ατόμων να αρχίσουν να γυμνάζονται, στην διευκόλυνση της προσωπικής ανάπτυξης μέσω των φυσικών δραστηριοτήτων, στην πρόληψη ψυχολογικών προβλημάτων που πιθανά σχετίζονται με την άσκηση, στους παράγοντες που οδηγούν στη δια βίου ευχαρίστηση από την άσκηση.

9 .ακόμη Δίνει έμφαση Στην καλή κατάσταση, στην ευτυχία, στην εδραίωση ιδανικής ψυχικής υγείας μέσω της φυσικής δραστηριότητας. Στη σχέση μεταξύ άσκησης και ψυχικής ευεξίας. Στις αλλαγές μεταξύ άσκησης και διάθεσης, στον έλεγχο του στρες, στην ψυχική υγεία, στην ψυχολογική ροή, στο αυτοσυναίσθημα, στην αυτοαποτελεσματικότητα, στον εθισμό στην άσκηση, ή την κατάχρηση της άσκησης. Στα ατομικά χαρακτηριστικά που συνδέονται με την άσκηση, στις πηγές ευχαρίστησης από την άσκηση.

10 Ακόμα η ψυχολογία της άσκησης εξετάζει Το ρόλο της διασκέδασης και της ευχαρίστησης στην υιοθέτηση και στην προσκόλληση στην άσκηση. Τους μηχανισμούς που σχετίζονται με τις αιτίες, ή τις αλλαγές στην ψυχική υγεία. Την αποτελεσματικότητα προγραμμάτων άσκησης για συγκεκριμένα ψυχολογικά αποτελέσματα Διαφορετικούς πληθυσμούς: νέους, εφήβους, ενήλικες, τρίτη ηλικία, άνδρες γυναίκες, κλινικούς πληθυσμούς.

11 Ψυχολογία άσκησης και υγείας. Η ψυχολογία της άσκησης και υγείας είναι η ειδίκευση σε ψυχολογικά θέματα που σχετίζονται ψυχική και φυσική υγεία. Δίνει έμφαση στις αλληλοεπιδράσεις της φυσικής δραστηριότητας, της υγείας (σωματικής και πνευματικής) και της ποιότητας ζωής των συμμετεχόντων.

12 Ψυχολογία άσκησης και υγείας Εστιάζεται στους ψυχολογικούς παράγοντες της άσκησης και των σπορ που σχετίζονται με : την προβολή της υγείας, την ανάπτυξη των ασθενειών και την αντιμετώπισή τους την κατάχρηση από την άσκηση, την υιοθέτηση και προσκόλληση στην άσκηση σε ποικίλους πληθυσμούς, την αλλαγή στη διάθεση, τον έλεγχο του καθημερινού στρες, την διευθέτηση ψυχολογικών προβλημάτων που σχετίζονται με τραυματισμούς ή διατροφικές ανωμαλίες.

13 Ψυχική υγεία «είναι μία θετική κατάσταση πνευματικής ευεξίας στην οποία τα άτομα αισθάνονται βασικά ικανοποιημένα από τον εαυτό τους, τους ρόλους τους στη ζωή και τις σχέσεις τους με τους άλλους».

14 Ψυχική υγεία Η ψυχική υγεία περιλαμβάνει μία προσαρμογή με τον κόσμο και τους άλλους ανθρώπους, που επιτρέπει την μέγιστη αποτελεσματικότητα και ευτυχία και την ικανότητα να διατηρούν σταθερά μία θετική, ή σταθερή διάθεση, πνευματική ετοιμότητα, κοινωνικά διακριτική συμπεριφορά και μία ευχάριστη προδιάθεση.

15 Ψυχική υγεία Η ψυχική υγεία δεν είναι μία κατάσταση του «όλα ή τίποτα», αλλά μάλλον ένα σχετικό μέγεθος και οι βαθμοί ψυχικής υγείας ή ασθένειας διαφέρουν από άτομο σε άτομο και από τη μια στιγμή στην άλλη στο κάθε άτομο. Όλα τα άτομα εναλλάσσουν ευχάριστες ή δυσάρεστες στιγμές, κατάθλιψη ή άγχος, ενώ η ένταση αυτών των εμπειριών ποικίλει

16 Άσκηση και ψυχική υγεία Σύμφωνα με το «The Oxford Dictionary of Sports Science and Medicine», (Kent, 1994), ψυχική υγεία είναι μια πνευματική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την απουσία προσωπικής ταλαιπωρίας και κοινωνικά διαλυτικής συμπεριφοράς. Τα ψυχικά υγιή άτομα έχουν την ικανότητα να ξεπερνούν τις πηγές στρες του περιβάλλοντος και να εργάζονται παραγωγικά, είτε με άλλους είτε με τον εαυτό τους. Συνήθως είναι σε θέση και θέλουν να προσπαθούν να βελτιώνουν τόσο τις συνθήκες της κοινωνίας όσο και τις προσωπικές τους.

17 Άσκηση και ψυχική ευεξία Πολλές φορές ο όρος «ψυχική υγεία» ταυτίζεται με την «ψυχική ευεξία». Για την κατανόηση της ψυχικής υγείας είναι απαραίτητη μία πολυδιάστατη προσέγγιση, που περιλαμβάνει την απουσία αρνητικών επιδράσεων (λιγότερο άγχος, κατάθλιψη) την παρουσία θετικών επιδράσεων και ικανοποίηση από την ζωή (θετική αυτοεκτίμηση), καθώς και την εμφάνιση καλής γνωστικής λειτουργίας (μνήμη, χρόνος αντίδρασης κλπ) (McAuley & Rudolph, 1995; Mihalko & McAuley, 1996).

18 Σύμφωνα με τον McAuley (1994), η άσκηση και η φυσική δραστηριότητα φαίνεται να έχουν μία αρνητική σχέση με το άγχος και την κατάθλιψη, που σημαίνει ότι η αύξηση της δραστηριότητας συνοδεύεται από μείωση του άγχους, του στρες και της κατάθλιψης.

19 Μετα-ανάλυση 36 ερευνών καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η φυσική δραστηριότητα έχει θετική επίδραση στην αυτοαποτελεσματικότητα και στη βελτίωση της ψυχικής ευεξίας των ατόμων (Yael Netz, Meng-Jia Wu 2005) Τα ευρήματα άλλης έρευνας υποστηρίζουν ότι η ψυχική υγεία στις μεγάλες ηλικίες συνδέεται με την άσκηση η οποία βοηθά και προάγει την καλή υγεία και την αυξημένη κινητικότητα. (LAMPINEN, HEIKKINEN, KAUPPINEN, & HEIKKINEN, 2006)

20 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. Θεοδωράκης Γ. (2010). ΑΣΚΗΣΗ,ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ. Εκδόσεις Χριστοδουλίδης. McAuley, E., & Rudolph, D. (1995). Physical activity, aging and psychologycal well-being. Journal of aging and physical activity, 3,

21 ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Η Χριστίνα είναι νέα επιχειρηματίας 27 χρονών, δεν έχει σύντροφο και είναι πολύ αφοσιωμένη στη δουλειά της. Το άγχος από τη δουλειά το ξεπερνάει με το τζόκιγκ. Λόγω του περιορισμένου χρόνου που διαθέτει τρέχει 2 φορές την εβδομάδα για 20 λεπτά στην παραλία της πόλης όταν νυχτώσει.

22 Επίλογος Τα άτομα οφείλουν να φροντίζουν για τη σωματική τους και την ψυχική τους υγεία. Τα προγράμματα άσκησης με έμφαση την υγεία αποτελούν το πιο κατάλληλο και πιο ευχάριστο περιβάλλον για το σκοπό αυτό.