Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής στην Εφηβεία

Transcript

1 Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής στην Εφηβεία Β. Α. Παπαγεωργίου MD, Med, Δρ. Α.Π.Θ. Παιδοψυχίατρος - TEACCH Consultant τ. Επίκουρος Καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής

2 Οι Δ.Π.Τ. Δεν είναι απλώς αποκλίνουσες διατροφικές συνήθειες-συμπεριφορές, αλλά σοβαρό κλινικό πρόβλημα που εκδηλώνεται κυρίως στην εφηβεία και στις νέες γυναίκες.

3 Πιο συχνές στην όψιμη παιδική ηλικία & στην εφηβεία: 1. Νευρογενής Ανορεξία: 0.5% των κοριτσιών στην εφηβεία 2. Νευρογενής Βουλιμία: 1-2% 3. Διαταραχή πρόσληψης τροφής ΜΠΑ: % 4. Επεισοδιακή Υπερφαγία (Binge Eating Disorder) Harris 2000, Kamryn et al Αmerican Psychiatric Association 1994bHarris 2000, Kamryn et al Αmerican Psychiatric Association 1994b, APA 2013

4 Νευρογενής Ανορεξία Σοβαρή Διαταραχή Πρόσληψης Τροφής, με χαρακτηριστική, αναγνωρίσιμη κλινική εικόνα, πορεία και πρόγνωση. Από τις πιο σοβαρές ψυχιατρικές διαταραχές, με σοβαρές επιπτώσεις στην βιολογική, συναισθηματική και ψυχοκοινωνική λειτουργικότητα. Δεν είναι απώλεια της όρεξης. Χαρακτηρίζεται από επιθυμία για απώλεια βάρους και μειωμένη αντίληψη του αισθήματος της πείνας.

5 Νευρογενής Βουλιμία Βουλιμικά επεισόδια με πρόσληψη υπερβολικά μεγάλης ποσότητας τροφής. Αίσθημα απώλειας ελέγχου των επεισοδίων, ακολουθούνται από προκλητό έμετο, υπερβολική χρήση καθαρκτικών και καταναγκαστική σωματική άσκηση. Το σωματικό βάρος είναι συνήθως φυσιολογικό, αλλά κάποια άτομα μπορεί να είναι ελαφρώς υπέρβαρα.

6 Επεισοδιακή Υπερφαγία Απώλεια ελέγχου στη διατροφή. Επεισόδια υπερφαγίας δεν συνοδεύονται από χρήση υπακτικών, υπερβολική άσκηση ή νηστεία. Τα άτομα με υπερφαγία συνήθως είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα και διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο καρδιοαγγειακών παθήσεων και υπέρτασης. Βιώνουν ενοχές, ντροπή και δυσφορία για τη διαταραχή, που επιδεινώνουν περαιτέρω την κατάσταση.

7 Αιτιολογία: Πολυπαραγοντική Σημαντική ησυμβολή γενετικών παραγόντων σε ΝΑ & ΝΒ Γενετική προδιάθεση σε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως ακαμψία, τελειομανία Οι γενετικές επιδράσεις ενεργοποιούνται από την ήβη Γενετικοί & περιβαλλοντικοί παράγοντες αλληλεπιδρούν Δίαιτα: πιθανός παράγων κινδύνου στην εκδήλωση διαταραχής διατροφής. Rosen et al. 2012

8 Προδιαθεσικοί παράγοντες 1. Οργανικοί: γονίδια, ορμόνες, εγκεφαλική βλάβη 2. Ψυχολογικοί: προσωπικότητα, πρώιμη επικοινωνία μητέρας-παιδιού 3. Κοινωνικοί: ρόλος της γυναίκας, αντίληψη γυναικείου σώματος Εκλυτικοί Παράγοντες 1. Ψυχοπιεστικοί - εφηβεία & προκλήσεις 2. Απώλεια 3. Συγκρούσεις Παράγοντες που συντηρούν 1. Ανεπίλυτες συγκρούσεις - προκλήσεις 2. Συνέπειες απώλειας σωματικού βάρους 3. Αντίδραση γονέων-οικογένειας

9 Συχνότητα Αφορά άνδρες, γυναίκες, αγόρια, κορίτσια όλων των ηλικιών! 60% εκδηλώνεται στην εφηβεία έξαρση μεταξύ χρονών Θ/Α: 9/1 στους εφήβους 7/3 στα παιδιά

10 Συνοσηρότητα Μείζων κατάθλιψη ή δυσθυμία (50-75%) Αγχώδεις διαταραχές (60%) Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (40%) Κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών (12-27%) Διαταραχή αυτιστικού φάσματος

11 Θεραπεία Εντατική, εξειδικευμένη, διεπιστημονική παρέμβαση Αποκατάσταση του βάρους - Τεχνικές ενίσχυσης κινήτρου - Εμπλοκή της οικογένειας απαραίτητη σε παιδιά/εφήβους - Πιο συχνές στα παιδιά: Ατομική ψυχοθεραπεία, συμπεριφορική με γνωστικές τεχνικές και οικογενειακή

12 Νοσηλεία ενδείκνυται: Σε παιδιά και εφήβους με ταχεία απώλεια βάρους Η νοσηλεία σε εξειδικευμένες μονάδες είναι πιο αποτελεσματική Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία σε ψυχιατρική κλινική.

13 Άμεσες Ψυχιατρικές Παρεμβάσεις SSRIs : δεν είναι αποτελεσματικές για την αύξηση του βάρους σε ασθενείς με πολύ χαμηλό βάρος Άτυπα αντιψυχωτικά : (π.χ. ολανζαπίνη 2,5-10mg ημερησίως) μπορεί να βελτιώσουν βάρος, κατάθλιψη, καταναγκαστικές σκέψεις. Δεν υπάρχουν ελεγχόμενες μελέτες Η εμπλοκή της οικογένειας στα παιδιά/εφήβους βελτιώνει την έκβαση.

14 Ψυχοθεραπεία Δεν υπάρχουν ενδείξεις για την αποτελεσματικότητα συγκεκριμένης ψυχοθεραπείας Η έμφαση στις αποκλίνουσες σκέψεις (π.χ. αναλυτική, Γ-Σ) έχει καλύτερα αποτελέσματα από την απλή εκπαίδευση και τη συναισθηματική υποστήριξη. Η δομημένη ψυχοθεραπεία με έμφαση στην εκπαίδευση, συμβουλευτική και καθοδήγηση στη διατροφή, είναι εξίσου ή πιο αποτελεσματική από τη γνωστική ή τη διαπροσωπική.