Το νέο κανονιστικό πλαίσιο Για την εφαρμογή του ο Ν. 3468/2006 διαμορφώθηκε πρωτόγνωρο σε φύση και έκταση κανονιστικό πλαίσιο όπως περιγράφεται κατωτέρω. Υπουργική απόφαση Δ6/Φ1/οικ.18359/14.9.2006 "Τύπος και περιεχόμενο συμβάσεων αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας στο Σύστημα και το Διασυνδεδεμένο Δίκτυο σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 12 παρ. 3 του ν. 3468/2006" (ΦΕΚ Β 1442). Υπουργική απόφαση Δ6/Φ1/οικ.1725/25.1.2007 "Καθορισμός τύπου και περιεχομένου συμβάσεων πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και μέσω Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης στο Δίκτυο των Μη Διασυνδεδεμένων Νήσων σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 12 παρ. 3 του Ν. 3468/2006" (ΦΕΚ Β 148). Υπουργική απόφαση Δ6/Φ1/οικ.5707/13.3.2007 "Κανονισμός Αδειών Παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και μέσω Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης" (ΦΕΚ Β 448). Τα κείμενα της απόφασης και της επόμενης βρίσκονται και στο δικτυακό τόπο του Υπουργείου Ανάπτυξης. Υπουργική απόφαση Δ6/Φ1/οικ.13310/18.6.2007 "Διαδικασία έκδοσης αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας" (ΦΕΚ Β 1153) [4]. [4] Τα κύρια σημεία του νέου κανονισμού αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας είναι τα ακόλουθα: α) Η διαδικασία διατύπωσης προσφοράς σύνδεσης προηγείται της κατάθεσης αίτησης για έκδοση άδειας εγκατάστασης. Μετά τη διατύπωση της προσφοράς σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή ο κάτοχος της άδειας Παραγωγής αποτυπώνει σε τοπογραφικό διάγραμμα τον προτεινόμενο από το Διαχειριστή τρόπο σύνδεσης του σταθμού στο Σύστημα ή το Δίκτυο και το υποβάλλει σε αυτόν (Διαχειριστή) για θεώρηση. Σε περίπτωση που ο σταθμός συνδέεται μέσω νέου υποσταθμού μέσης προς υψηλή τάση, ο ενδιαφερόμενος οφείλει να προσκομίσει στον αρμόδιο Διαχειριστή, βεβαίωση καταλληλότητας του γηπέδου εγκατάστασης του υποσταθμού, η οποία εκδίδεται από την αρμόδια υπηρεσία του Κυρίου του Συστήματος και Δικτύου. Ο Διαχειριστής θεωρεί τα τοπογραφικά διαγράμματα ως προς τη συμβατότητα τους με το περιεχόμενο της προσφοράς σύνδεσης. Με τη ρύθμιση αυτή επιδιώκεται να εξασφαλιστεί ότι το περιεχόμενο της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που συντάσσεται από τον παραγωγό στη συνέχεια και η οποία περιλαμβάνει και τα έργα σύνδεσης δεν θα υπόκειται σε περαιτέρω μεταβολές και θα έχει την έγκριση του Διαχειριστή. β) Στη συνέχεια προβλέπεται η υποβολή από τον ενδιαφερόμενο προς την αδειοδοτούσα αρχή, φακέλου για την έκδοση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.), και για την έγκριση επέμβασης σε δασική έκταση, όπου απαιτείται, καθώς και των λοιπών δικαιολογητικών (συμπεριλαμβανομένης της άδειας παραγωγής και της προσφοράς σύνδεσης). Η αδειοδοτούσα αρχή μετά τη διενέργεια προκαταρκτικού ελέγχου για την ταύτιση των στοιχείων με αυτά της άδειας παραγωγής διαβιβάζει τα στοιχεία στην αρμόδια, για την έκδοση της Ε.Π.Ο., Υπηρεσία. Τέλος, μετά την έκδοση της Ε.Π.Ο υποβάλλεται αίτηση στην ανωτέρω αρχή για την έκδοση της άδειας εγκατάστασης.
Οι υπουργικές αποφάσεις υλοποίησης του προγράμματος ανάπτυξης φωτοβολταϊκής ενέργειας που αναφέρονται στην ενότητα 5.2. Για την ολοκλήρωση του κανονιστικού πλαισίου απομένει η έκδοση υπουργικής απόφασης που θα εγκρίνει τους όρους, προϋποθέσεις, καθώς και τιμολόγιο των έργων σύνδεσης Πελατών και Παραγωγών στο Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας [5]. γ) Για την έκδοση της άδειας λειτουργίας, υποβάλλεται, από τον ενδιαφερόμενο, φάκελος στην αρχή η οποία εξέδωσε την άδεια εγκατάστασης. Στην υπουργική απόφαση περιγράφεται και η νέα διαδικασία που καθιερώνεται στο πλαίσιο της έκδοσης άδειας λειτουργίας έργων Α.Π.Ε. με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 8 του Ν. 3468/2006, για τον έλεγχο των λειτουργικών χαρακτηριστικών του εξοπλισμού του σταθμού από το ΚΑ.Π.Ε. δ) Εκκρεμείς αιτήσεις που έχουν υποβληθεί με σκοπό τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης, την έγκριση περιβαλλοντικών όρων, τη χορήγηση έγκρισης επέμβασης, την έκδοση απόφασης παραχώρησης δασικής έκτασης ή την έκδοση άδειας λειτουργίας, μετά την έναρξη ισχύος του Ν. 3468/2006 και έως και την ημερομηνία έναρξης ισχύος της απόφασης, καταλαμβάνονται από τις ρυθμίσεις της. Προϋπόθεση για την εξέταση των εν λόγω αιτημάτων είναι η ύπαρξη θετικής γνωμοδότησης της αρμόδιας υπηρεσίας στο πλαίσιο της διαδικασίας Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης Αξιολόγησης (Π.Π.Ε.Α.), η οποία, στις περιπτώσεις που η άδεια παραγωγής είχε εκδοθεί πριν την έναρξη ισχύος του Ν. 3468/2006, εκδίδεται μετά από αίτημα του ενδιαφερομένου που υποβάλλεται απευθείας στην αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση υπηρεσία. ε) Η διατύπωση προσφοράς σύνδεσης για εκκρεμείς αιτήσεις διενεργείται πλέον μετά τη λήψη θετικής γνωμοδότησης στο πλαίσιο της διαδικασίας Π.Π.Ε.Α., έτσι ώστε να μη δεσμεύεται ισχύς στο Σύστημα για έργα τα οποία δεν έχουν κατάλληλο περιβαλλοντικό σχεδιασμό ώστε να εξασφαλίσουν την θετική γνωμοδότηση της Π.Π.Ε.Α. στ) Επεκτείνεται το διάστημα χρονικής ισχύος των αδειών εγκατάστασης σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση ανανεώσιμων πηγών. Συγκεκριμένα, οι άδειες εγκατάστασης ή επέκτασης των ανωτέρω σταθμών που εκδίδονται μετά από την έναρξη ισχύος της απόφασης θα έχουν πλέον χρονική ισχύ δύο ετών με δικαίωμα παράτασης για δύο επιπλέον έτη υπό προϋποθέσεις. [5] Η έκδοση της εν λόγω σημαντικής απόφασης προβλέπεται από τα άρθρα 5 παρ. 1 περ. α και 29 του Ν. 2773/1999, όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με τα άρθρα 2 παρ. 1 και 19 παρ.1 του Ν. 3426/2005 για τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του άρθρου 20 της Οδηγίας 2003/54/ΕΚ.
Το χωροταξικό νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ είναι ψηφίστηκε και ισχύει από τις 14/1/2007 ενώ δόθηκε για διαβούλευση τον Φεβρουάριο του 2007. Σκοποί του Ειδικού Πλαισίου είναι: - Η διαμόρφωση πολιτικών χωροθέτησης έργων ΑΠΕ, ανά κατηγορία δραστηριότητας και κατηγορία χώρου, βάσει των διαθέσιμων σε εθνικό επίπεδο στοιχείων. - Η καθιέρωση κανόνων και κριτηρίων χωροθέτησης που θα επιτρέπουν αφενός την δημιουργία βιώσιμων εγκαταστάσεων ΑΠΕ και αφετέρου την αρμονική ένταξή τους στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. - Η δημιουργία ενός αποτελεσματικού μηχανισμού χωροθέτησης των εγκαταστάσεων ΑΠΕ, ώστε να επιτευχθεί ανταπόκριση στους στόχους των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών. Με τα παραπάνω επιδιώκεται να παρασχεθεί, εκτός των άλλων, ένα σαφέστερο πλαίσιο στις αδειοδοτούσες αρχές και τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις, ώστε να προσανατολισθούν αρχικά σε χωροταξικά κατάλληλες περιοχές εγκατάστασης και να περιορίσουν έτσι τις αβεβαιότητες και τις συγκρούσεις χρήσεων γης που συχνά αναφύονται επί του πεδίου. Το ειδικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ αποτελείται από 28 άρθρα με τα οποία: 1. Προσδιορίζονται οι σκοποί του ειδικού πλαισίου και η έκταση εφαρμογής του, ενώ παράλληλα επεξηγούνται οι βασικοί όροι που χρησιμοποιούνται στο κείμενο. 2. Καθορίζονται οι κατευθύνσεις και τα κριτήρια χωροθέτησης των αιολικών εγκαταστάσεων, των μικρών υδροηλεκτρικών (Μ.Υ.Η.Ε.) και των λοιπών κατηγοριών έργων ΑΠΕ, δηλαδή των εγκαταστάσεων ηλιακής ενέργειας, ενέργειας από βιομάζα ή βιοαέριο και γεωθερμικής ενέργειας. 3. Καθορίζονται οι βασικές απαιτήσεις για την εναρμόνιση των υποκείμενων χωροταξικών και πολεοδομικών σχεδίων στις κατευθύνσεις του ειδικού πλαισίου. Εντοπίζονται σε συγκεκριμένες ζώνες εγκαταστάσεις αιολικών έργων ΑΠΕ, η υλοποίηση των οποίων προσκρούει στο θεσμοθετημένο σχεδιασμό σε τοπικό επίπεδο (ζώνες οικιστικού ελέγχου [Ζ.Ο.Ε.], κλπ). 4. Περιλαμβάνονται μέτρα, ενέργειες, δράσεις και πιθανοί φορείς και πηγές χρηματοδότησης που για την αποτελεσματική εφαρμογή του εδικού πλαισίου.
Σχήμα 9. Περιοχές αιολικής προτεραιότητας σύμφωνα με το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για τις ΑΠΕ, [Πηγή: ΥΠΑΝ].
Σύμφωνα με το ειδικό χωροταξικό σχέδιο: 1. Καθορίζονται ζώνες ασυμβατότητας/ αποκλεισμού, εντός των οποίων απαγορεύεται η χωροθέτηση αιολικών μονάδων. Οι ζώνες αυτές περιλαμβάνουν τις ασύμβατες χρήσεις και τις ελάχιστες αποστάσεις που πρέπει να τηρούν οι αιολικές εγκαταστάσεις από συγκεκριμένες δραστηριότητες και περιοχές. Ειδικότερα, οι ζώνες αυτές αφορούν: - Περιοχές περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος είναι περιοχές απολύτου προστασίας της φύσης, πυρήνες εθνικών δρυμών, οικότυποι προτεραιότητας, αξιόλογες ακτές και παραλίες κ.α. - Περιοχές και στοιχεία πολιτιστικής κληρονομίας όπως αρχαιολογικοί χώροι, πολιτιστικά μνημεία και ιστορικοί τόποι. - Οικιστικές δραστηριότητες, δηλαδή οικισμοί, μεμονωμένες κατοικίες κ.α. - Δίκτυα υποδομής και ειδικές χρήσεις: οδικοί άξονες, σιδηροδρομικές γραμμές, δίκτυα τηλεπικοινωνίας. - Παραγωγικές δραστηριότητες: τουριστικές ζώνες και καταλύματα, αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, ιχθυοκαλλιέργειες κ.α. 2. Τίθενται για τη διασφάλιση της λειτουργικότητας και της απόδοσης τους: - Μέγιστες αποστάσεις από το οδικό δίκτυο, δηλαδή 15km στις περιοχές αιολικής καταλληλότητας (ΠΑΚ) και 20km στις περιοχές αιολικής προτεραιότητας (ΠΑΠ). - Ελάχιστες αποστάσεις από σημαντικά σημεία παρεμβολής, που εμποδίζουν την εκμετάλλευση του ανέμου. Οι ελάχιστες αποστάσεις μεταξύ τους εξαρτώνται από τη διάταξη των εγκαταστάσεων κλπ. 3. Καθορίζονται μέγιστες επιτρεπόμενες πυκνότητες αιολικών εγκαταστάσεων σε επίπεδο πρωτοβάθμιου ΟΤΑ κατά κατηγορίες χώρου. Για παράδειγμα στις περιοχές αιολικής προτεραιότητας επιτρέπεται μια ανεμογεννήτρια για κάθε 1,000 στέμματα του συνόλου της επιφάνειας του ΟΤΑ, στις περιοχές αιολικής καταλληλότητας μια ανεμογεννήτρια για κάθε 1,600 στέμματα και στις νησιώτικες περιοχές μια ανεμογεννήτρια για κάθε 2,000 στρέμματα. 4. Καθορίζονται κατά κατηγορία χώρου κανόνες ένταξης των αιολικών εγκαταστάσεων στο τοπίο.