ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ - ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ Μαρτίου Οργάνωση

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ - ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ 5-11 Μαρτίου 2009 Οργάνωση Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής

ΣΥΝΕΔΡΙΟ Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρίες ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ 5-11 Μαρτίου 2009 Οργάνωση Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής

ΣΥΝΕΔΡΙΟ Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρίες Οργανωτική Επιτροπή Προεδρείο: Άννα Τσιλιγκίρογλου-Φαχαντίδου Mέλη: Αδαμαντία Δουρούμα Ιωάννα Πασπάλα Ελισάβετ Ιωάννου Γραμματέας: Φερονίκη Σαμαρά Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας: Σπύρος Κουζέλης Χορηγοί Εταιρία Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του Α.Π.Θ. Ζαχαροπλαστείο «Αβέρωφ»

Γενικές Πληροφορίες Χώρος εργασιών του Συνεδρίου Οι εργασίες του συνεδρίου θα πραγματοποιηθούν την Πέμπτη 05/03/2009 και την Παρασκευή 06/03/2009 στο ισόγειο κτηρίου διοίκησης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Την Δευτέρα 9 Μαρτίου 2009 και την Τρίτη 10 Μαρτίου 2009 οι εργασίες θα πραγματοποιηθούν στην Αίθουσα της Συγκλήτου του Α.Π.Θ. Την Τετάρτη 11 Μαρτίου 2009 οι εργασίες θα πραγματοποιηθούν στο Νέο Κτήριο Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Α.Π.Θ. στην αίθουσα χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή για άτομα με προβλήματα όρασης. Γλώσσα των εργασιών του Συνεδρίου Η γλώσσα των εργασιών θα είναι η ελληνική. Οι ομιλίες ταυτόχρονα θα μεταφράζονται στην ελληνική νοηματική γλώσσα. Διερμηνέας της ελληνικής νοηματικής γλώσσας είναι ο κ. Σπύρος Κουζέλης. Γραμματεία Η Γραμματεία του Συνεδρίου θα βρίσκεται την Πέμπτη και την Παρασκευή 5 και 6 Μαρτίου 2009 και την Τετάρτη 11 Μαρτίου 2009 στο γραφείο της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής που βρίσκεται στο υπόγειο του κτηρίου Διοίκησης (δίπλα στην Τράπεζα Πειραιώς) ώρες 11:30-13:30 κ. Φερονίκη Σαμαρά. Τέλος, την Δευτέρα 10 Μαρτίου 2009 και την Τρίτη 11 Μαρτίου 2009 στην Αίθουσα της Συγκλήτου του Α.Π.Θ. από τις 10:00-12:00. Πληροφορίες Για πληροφορίες σχετικά με το Συνέδριο μπορεί να απευθύνεται κανείς στην: Φερονίκη Σαμαρά Συνέδριο: Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρίες Γραφείο Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής, Υπόγειο Κτηρίου Διοίκησης, 54124 Θεσσαλονίκη. Τηλέφωνο: 2310 995386, Fax: 2310 995360, E-mail: feronikisam@gmail.com

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Η Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής του Α.Π.Θ. στην 12χρονη διαδρομή της στο Πανεπιστήμιο εστίασε την προσοχή της στους αναπήρους φοιτητές αλλά και την παροχή υπηρεσιών σε ιδρύματα της πόλης με βραχίονα τους εθελοντές φοιτητές που είναι περίπου 100. Οι ανάπηροι φοιτητές αξίζουν κάθε στοργής και φροντίδας γιατί η αδάμαστη θέλησή τους αποτελεί παράδειγμα και για τους υπολοίπους. Οφείλουμε να τους συμπαρασταθούμε στις σπουδές τους με κύριο γνώμονα το σύνθημα της Επιτροπής: Κανένας φοιτητής με αναπηρία ή χρόνια νόσο με εμπόδια στην γνώση. Η προσβασιμότητα των χώρων σε συνεργασία με το γραφείο προσβασιμότητας των Τεχνικών Υπηρεσιών είναι κύριο μέλημα, όπως επίσης και το νομικό καθενός που διέπει τις σπουδές με αναπηρία (υπάρχει ειδικό βιβλιαράκι στα στανς στο φουαγέ και το γραφείο της Επιτροπής μας). Κάθε ανάπηρος φοιτητής πρέπει να έρθει κοντά μας. Κάθε πρόβλημά του είναι και δικό μας πρόβλημα όσο διαρκούν οι σπουδές του. Οι εθελοντές φοιτητές μας και τα μέλη της Επιτροπής είναι στην διάθεση τους. Άλλωστε τους εθελοντές φοιτητές τους ενδιαφέρει μαζί με το πτυχίο τους και το πτυχίο της ανθρωπιάς, και γι αυτό και πλαισιώνουν την κάθε προσπάθεια μας. Άννα Τσιλιγκίρογλου Φαχαντίδου Πρόεδρος Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής Καθηγήτρια Τ.Ε.Φ.Α.Α.

Υπηρεσίες που προσφέρει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο σε φοιτητές/τριες με αναπηρίες. Η Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η οποία λειτουργεί από το 1997, ιδρύθηκε από το Πρυτανικό Συμβούλιο με στόχο: Να συμβάλλει στην επίλυση προβλημάτων που ενδεχομένως αντιμετωπίζουν φοιτητές του Πανεπιστημίου μας. Την ενδυνάμωση της εσωτερικής ζωής του Πανεπιστημίου Τη σύνδεση του Πανεπιστημίου με την ευρύτερη κοινωνία. Για την υλοποίηση των στόχων που αφορά τους φοιτητές με αναπηρίες, η Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής έχει αναπτύξει τις παρακάτω δράσεις: Διευκόλυνση των σπουδών των φοιτητών με αναπηρίες Εισηγήσεις για θέματα προσβασιμότητας των κτηρίων Δραστηριότητες εθελοντικού χαρακτήρα Υποστήριξη της πολιτιστικής ζωής των φοιτητών με αναπηρίες με διοργάνωση εκθέσεων έργων τέχνης Διοργάνωση σεμιναρίων χρήσης Η/Υ σε φοιτητές με προβλήματα όρασης Ενημέρωση σε θέματα φοιτητών/τριών με αναπηρίες με διοργάνωση ημερίδων, διαλέξεων κ.τ.λ. Συμβουλευτική σε προσωπικά θέματα στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης στη Φοιτητική Λέσχη του Α.Π.Θ. Κοινοτική διερμηνεία σε κωφούς φοιτητές Διερμηνεία σε διαλέξεις μαθημάτων των κωφών φοιτητών/τριών Μάθημα κατάρτισης εθελοντών διερμηνέων νοηματικής γλώσσας που προσφέρεται από το Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Αγορά τεχνολογιών πληροφορικής σε φοιτητές/τριες με αναπηρίες Εισήγηση στο Πρυτανικό Συμβούλιο για την αγορά λεωφορείου μεταφοράς φοιτητών/τριών με αναπηρίες Υπεύθυνη για θέματα φοιτητών με αναπηρίες κ. Αδαμαντία Δουρούμα, τηλ. 2310 995360, fax: 2310 995360 e-mail: adourou@ad.auth.gr Διεύθυνση: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Υπόγειο κτηρίου διοίκησης του Α.Π.Θ. (δίπλα στην Τράπεζα Πειραιώς)

Τηλ.: 2310 995360, 2310 991376 Fax: 2310 995360 e-mail: adourou@ad.auth.gr Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης του Α.Π.Θ. Φοιτητική Λέσχη-Υγειονομική Υπηρεσία του Α.Π.Θ. Τηλ. 2310 992643 Kαθημερινά από Δευτέρα έως Παρασκευή 8:00-14:00 Δευτέρα-Τρίτη-Πέμπτη 15:00-20:00 Τηλεφωνικά ραντεβού Δευτέρα & Πέμπτη 8:30-9:30 Δευτέρα &Τετάρτη 12:00-13:00 Τρίτη & Πέμπτη 18:30-19:00. TΗΛΕΦΩΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ Α.Π.Θ. Ακόμη μια χρήσιμη υπηρεσία της είναι η τηλεφωνική γραμμή εξυπηρέτησης επί φοιτητικών ζητημάτων. Οι σπουδαστές μπορούν να καλούν στο τηλέφωνο 2310-991376 και να ενημερώνονται για ημερίδες, συνέδρια, προγράμματα μαθημάτων ή εξετάσεων, επιδόματα και για τη λειτουργία του Πανεπιστημιακού ιδρύματος. Η εξυπηρέτηση μπορεί να γίνει και μέσω e-mail στην ηλεκτρονική διεύθυνση fititikiline@ad.auth.gr

Εθελοντισμός Ο Εθελοντισμός επιδέχεται ποικιλίας ορισμών ανάλογα με την οργανωτική δομή του, το χαρακτήρα των δραστηριοτήτων του, τη μορφή των κινήτρων του κ.λ.π.. Δεν αποσκοπεί ούτε στην ανταγωνιστική σχέση με το κράτος, ούτε αποτελεί υποκατάστατό του, αλλά επιδιώκει την αυτόνομη συνεργασία και αναπτύσσει δραστηριότητες στον τομέα κυρίως των κοινωνικών υπηρεσιών, ή σε νέες ανάγκες, είτε των ανθρώπων είτε του περιβάλλοντος. Ο εθελοντής, με την ανάληψη της εθελοντικής δραστηριότητας, δεν αποσκοπεί στην κάλυψη των βιοτικών του αναγκών. Άλλο είναι να προσφέρεις ό,τι έχεις και άλλο ό,τι είσαι. Το πρώτο κάπου τελειώνει, ενώ το δεύτερο είναι πηγή ανεξάντλητη, που μπορεί να γεννά κάθε φορά ό,τι χρειάζεται για να προσφέρει. To Εθελοντικό Δίκτυο της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής μετρά ήδη τέσσερα (4) χρόνια ενεργής λειτουργίας και ταυτόχρονα επιτυχής δράσης. Οι τομείς δράσης ποικίλοι και η προσφορά του ουσιαστική. Ένας από τους τομείς είναι και ο εθελοντισμός στους φοιτητές με αναπηρία του ΑΠΘ. Πρόκειται για μια δράση κατά την οποία εθελοντές φοιτητές, μέλη ΔΕΠ ή υπάλληλοι προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους φοιτητές με αναπηρία. Αναλυτικότερα: Συνοδεύουν ή βοηθούν στη μετακίνηση των φοιτητών εντός του χώρου του ΑΠΘ Διαθέτουν το χρόνο τους για δημιουργική απασχόληση και ψυχαγωγία. Ιωάννα Πασπάλα, Υπεύθυνη Γραμματείας για θέματα Εθελοντισμού φαξ: 2310 995360 τηλ. 2310 995386 email: ipaspala@phed.auth.gr

ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΑ ΝΟΗΜΑΤΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Η κοινοτική διερμηνεία ελληνικής νοηματικής γλώσσας είναι μια υπηρεσία της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής που εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2008. Στόχος της είναι να εξυπηρετεί όλους τους κωφούς και βαρήκοους φοιτητές και φοιτήτριες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η εξυπηρέτηση τους κοινοτικά αφορά σε οτιδήποτε μπορεί να χρειαστεί ένας φοιτητής ή μια φοιτήτρια έξω από την αίθουσα των μαθημάτων και μέσα στο campus του Πανεπιστημίου. Αυτό συνιστά εξυπηρέτηση στις γραμματείες των Τμημάτων τους, συναντήσεις με τους καθηγητές τους, εξυπηρέτηση στις υπηρεσίες του Πανεπιστημίου όπως το Κέντρο Συμβουλευτικής & Ψυχολογικής Υποστήριξης του Α.Π.Θ. Ο λόγος που συστάθηκε η συγκεκριμένη υπηρεσία από την Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής είναι διότι η φυσική γλώσσα των Ελλήνων κωφών είναι η ελληνική νοηματική γλώσσα. Η ισότιμη τους συμμετοχή και δράση στους χώρους του Πανεπιστημίου μας προϋποθέτει και διερμηνεία στη γλώσσα τους. Με αυτό τον τρόπο θέλουμε να δώσουμε το μήνυμα της ισοτιμίας όλων μέσα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, μήνυμα που η Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής έχει ως οδηγό για όλους τους φοιτητές και τις φοιτήτριες μας. Οι ώρες λειτουργίας της υπηρεσίας είναι Δευτέρα με Παρασκευή από τις 08:00 μέχρι τις 14:00 στα γραφεία της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στο υπόγειο του Κτιρίου Διοίκησης (Κτίριο Καραθεοδωρή) ακριβώς δίπλα στην Τράπεζα Πειραιώς. Ο υπεύθυνος για την υπηρεσία αυτή είναι ο κος Κουζέλης Σπύρος. Επικοινωνία: Σπύρος Κουζέλης τηλ. 2310 995386, fax: 2310 995360 e-mail: spiroskouzelis@gmail.com

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ / PROGRAMME

Πέμπτη Παρασκευή 5-6 Μαρτίου 2009 Ισόγειο Κτηρίου Διοίκησης Α.Π.Θ. 09:00 13:00 Φώτης Μπίμπασης 1,2 1 Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής & Εκπαίδευσης Α.Π.Θ. 2 Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής Α.Π.Θ. Ελάτε να δημιουργήσουμε με τα μάτια κλειστά. Συνδιοργάνωση Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής του Α.Π.Θ. με το μη κερδοσκοπικό οργανισμό «Αναπηρία Σήμερα» Δευτέρα 9 Μαρτίου 2009 Aίθουσα Συγκλήτου Α.Π.Θ. Ημερίδα με θέμα: «Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρίες» 10:00-10:15 Χαιρετισμοί Πρυτανικών Αρχών 10:15 10:30 Χαιρετισμός από την Πρόεδρο της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής 10:30 10:50 Σταυρούλα Σταυρακάκη 1 1 Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας & Φιλολογίας Α.Π.Θ. Διερεύνηση της σχέσης μεταξύ της βασικής έρευνας στις αναπτυξιακές διαταραχές γλώσσας και της κλινικής πράξης 10:50-11:10 Ιωάννα Τάλλη 1 & Σταυρούλα Σταυρακάκη 1 1 Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας & Φιλολογίας Α.Π.Θ. Μια συγκριτική μελέτη των γλωσσικών και αναγνωστικών ικανοτήτων στην Ειδική Γλωσσική Διαταραχή και την Αναπτυξιακή Δυσλεξία. 11:10 11:30 Ανέστης Φαχαντίδης 1 & Ελένη Κασάπη 2,3 Πρακτικές όψεις της εκπαίδευσης φοιτητών με προβλήματα ακοής στα Ελληνικά Πανεπιστήμια. 1 Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής Πανεπιστημίου Μακεδονίας 2 Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας & Φιλολογίας Α.Π.Θ. 3 Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής Α.Π.Θ. 11:30 12:00 Διάλειμμα χορηγία ζαχαροπλαστείου «Αβέρωφ» 12:00 12:20 Μαγδαληνή Χίτογλου-Αντωνιάδου 1,2, Αντώνης Καρατόσιος 2,3,

Κωνσταντίνα Καρατόσιου 4, Αδαμαντία Δουρούμα 2 Το βαρήκοο κωφό παιδί σήμερα από την πρώιμη διάγνωση έως την τριτοβάθμια εκπαίδευση. 1 Αν.Καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής-Διαταραχών Επικοινωνίας Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ., Μονάδα ακοής-ομιλίας, Α Ω.Ρ.Λ., Α.Π.Θ. Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ ²Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής ³Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Α.Π.Θ. 4 Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Α.Π.Θ. 12:20 13:50 Μαγδαληνή Χίτογλου-Αντωνιάδου 1,2, Ευάγγελος Πιαστόπουλος 3,4, Παύλος Παπαδόπουλος 4,5, Δημήτρης Γκουτσίδης 6, Παναγιώτης Μπαμίδης 7 Από την κατανόηση της λειτουργίας του εγκεφάλου στην ειδική αγωγή του αυτισμού. 1 Αν. Καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής-Διαταραχών Επικοινωνίας Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ., Μονάδα ακοής-ομιλίας, Ά Ω.Ρ.Λ. Α.Π.Θ. Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ ²Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής 3 Τμήμα Ψυχολογίας 4 Μονάδα Αυτιστικού Ατόμου «Ελπίδα» 5 Ειδικός Παιδαγωγός 6 Καθηγητής Φυσικής Αγωγής 7 Επίκουρος Καθηγητής Ιατρικής Πληροφορικής Α.Π.Θ. Τρίτη 10 Μαρτίου 2009 Αίθουσα Συγκλήτου του Α.Π.Θ. Ημερίδα με θέμα: «Εκπαίδευση για την κινητικότητα, τον προσανατολισμό και τις δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης των τυφλών ατόμων». 10:00 10:15 Χαιρετισμός Προέδρου της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής κ. Άννα Τσιλιγκίρογλου Φαχαντίδου 10:15 10:35 Αγγελική Δούδου Κακαβούτη 1,2 Προβλήματα επικοινωνίας και εκπαίδευσης των παιδιών με χαμηλή όραση. 1 Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ.

2 Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής Α.Π.Θ. 10:35 13:00 Πασχαλίνα Καλλέ 1 & Φωτεινή Μπαξεβάνου 1 Τεχνικές Συνοδείας Τυφλών Ατόμων και οπτικό-ακουστικό υλικό για την εκπαίδευση των τυφλών. 1 Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τυφλών-Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας Τετάρτη 11 Μαρτίου 2009 Νέο κτίριο Κεντρικής Βιβλιοθήκης (Νησίδα Υπολογιστών για άτομα με πρόβλημα όρασης). 15:00 17:00 Χαρίτων Μ. Πολάτογλου 1,2, Αδαμαντία Δουρούμα 2 & Άννα Τσιλιγκίρογλου Φαχαντίδου 2,4 Χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή από πρωτοετείς φοιτητές με πρόβλημα όρασης 1 Τμήμα Φυσικής Α.Π.Θ. 2 Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής Α.Π.Θ. 3 Τμήμα Ψυχολογίας Α.Π.Θ. 4 Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ / ABSTRACTS

Φ. Μπίμπασης Ελάτε να δημιουργήσουμε με τα μάτια κλειστά. E-mail: mpimpasis@mpimpasis.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ Εργαστήριο δημιουργικής έκφρασης με στόχο την ενημέρωση για την τύφλωση. Σ.Σταυρακάκη Διερεύνηση της σχέσης μεταξύ της βασικής έρευνας στις αναπτυξιακές διαταραχές γλώσσας και της κλινικής πράξης Ε-mail: svoula@auth.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στόχος της παρουσίασης αυτής είναι η σύντομη παρουσίαση ερευνητικών πορισμάτων που αφορούν στην Ειδική Γλωσσική Διαταραχή (ΕΓΔ) και η διερεύνηση της πρακτικής εφαρμογής των πορισμάτων αυτών στη λογοθεραπεία. Δίνεται έμφαση σε μελέτες που αφορούν στη μορφολογία και τη σύνταξη στη γλώσσα μονόγλωσσων και δίγλωσσων παιδιών με ΕΓΔ. Παρουσιάζονται παραδείγματα των γλωσσικών προβλημάτων που έχουν τα παιδιά με ΕΓΔ και προτάσεις για τη θεραπευτική αντιμετώπισή τους. Υποστηρίζεται πως το ζήτημα της αποτελεσματικής γλωσσικής παρέμβασης στη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών με ΕΓΔ σχετίζεται τόσο με τις δυνατότητες γλωσσικής βελτίωσης των παιδιών με ΕΓΔ όσο και με τη μέθοδο και τεχνική της παρέμβασης. Από την άποψη αυτή, η αποτελεσματικότητα της γλωσσικής παρέμβασης είναι ζήτημα θεωρητικό και κλινικό ταυτόχρονα. Ι. Τάλλη & Σ. Σταυρακάκη Μια συγκριτική μελέτη των γλωσσικών και αναγνωστικών ικανοτήτων στην Ειδική Γλωσσική Διαταραχή και την Αναπτυξιακή Δυσλεξία. e-mail: tallijoan@yahoo.com ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Πρόσφατες έρευνες στην Ειδική Γλωσσική Διαταραχή (ΕΓΔ) και την Αναπτυξιακή Δυσλεξία (ΑΔ) έχουν θέσει το ερώτημα εάν αυτές οι διαταραχές αποτελούν διαφορετικές όψεις της ίδιας διαταραχής ή δύο διακριτές αναπτυξιακές διαταραχές. Η έρευνα αυτή αποσκοπεί στο χαρακτηρισμό των γλωσσικών προβλημάτων στην ΕΓΔ και την ΑΔ εξετάζοντας τις γλωσσικές και αναγνωστικές ικανότητες γαλλόφωνων παιδιών διαγνωσμένων με ΕΓΔ και με ΑΔ και συγκρίνοντάς τες με

τυπικώς αναπτυσσόμενα παιδιά. Εξετάσαμε 40 παιδιά ηλικίας 7 έως 10 ετών. Συγκεκριμένα, εξετάσαμε μια ομάδα παιδιών με ΕΓΔ και μια με ΑΔ και τρεις ομάδες ελέγχου, δυο χρονολογικής ηλικίας (ΧΗ) και μία αναγνωστικής ηλικίας (ΑΗ). Τα τεστ που χρησιμοποιήθηκαν συμπεριλάμβαναν ένα σταθμισμένο τεστ μη λεκτικής νοημοσύνης (RAVEN), την γαλλική έκδοση του Peabody Picture Vocabulary Test (PPVT), αναγνωστικά τεστ (ανάγνωση λέξεων, ανάγνωση ψευδολέξεων και ανάγνωση λέξεων σε πλαίσιο), τεστ γραπτής και προφορικής γλωσσικής κατανόησης, φωνολογικής ενημερότητας, βραχύχρονης φωνολογικής μνήμης και τεστ γρήγορης κατονομασίας. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι και τα παιδιά με ΕΓΔ και αυτά με ΑΔ είχαν επιδόσεις σημαντικά χαμηλότερες από αυτές των ομάδων ελέγχου ΧΗ σε όλα τα τεστ. Περαιτέρω συγκρίσεις μεταξύ των παδιών με ΕΓΔ και με δυσλεξία έδειξαν ότι ενώ τα πρώτα παρουσίασαν χαμηλότερη επίδοση στο PPVT, τα τελευταία παρουσίασαν χαμηλότερη επίδοση στα τεστ ανάγνωσης. Επιπλέον, τα παιδιά με ΕΓΔ είχαν σημαντικά χαμηλότερες επιδόσεις από αυτές των παιδιών με δυσλεξία στο τεστ της επανάληψης ψευδολέξεων και σ αυτό της προφορικής γλωσσικής κατανόησης. Συμπερασματικά, υποστηρίζεται ότι αυτές οι διαταραχές αποτελούν διακριτές κλινικές οντότητες και ότι εμπλέκονται σ αυτές ειδικοί γνωστικοί μηχανισμοί. Τέτοιοι μηχανισμοί είναι η βραχύχρονη φωνολογική μνήμη και μηχανισμοί γλωσσικής κατανόησης, οι οποίοι είναι ευάλωτοι σε μεγαλύτερο βαθμό στην ΕΓΔ από ότι στην ΑΔ. Α. Φαχαντίδης & Ε. Κασάπη Πρακτικές όψεις της εκπαίδευσης φοιτητών με προβλήματα ακοής στα Ελληνικά Πανεπιστήμια. email: afa@uom.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Με την ανακοίνωσή μας, έχουμε σκοπό να παρουσιάσουμε πρακτικές όψεις σχετικές με την εκπαίδευση φοιτητών που έχουν προβλήματα ακοής και σπουδάζουν σε ελληνικά Α.Ε.Ι. Για τις ανάγκες της έρευνας χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο το οποίο απαντήθηκε, το καλοκαίρι του 2008, από 51 φοιτητές Ελληνικών ΑΕΙ, από τους οποίους μάλιστα περίπου 40 προέρχονται από το Α.Π.Θ.

Θα αναφερθούμε τόσο σε θετικές όσο και αρνητικές στάσεις που διαπιστώσαμε, όπως για παράδειγμα, το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων φαίνεται πως πιστεύει ότι δεν είναι καθόλου εύκολο για τα άτομα με αναπηρία, να φοιτήσουν στις διάφορες βαθμίδες της εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένου και του πανεπιστημίου. Αντίστοιχα όμως, παρατηρήθηκε και το αισιόδοξο γεγονός ότι, υπερτερούν οι ερωτηθέντες φοιτητές που έχουν διάθεση να παραμείνουν στο χώρο του πανεπιστημίου, για να βοηθήσουν άτομα με ακουστικές αναπηρίες και μάλιστα, οι περισσότεροι από αυτούς, χωρίς να θέτουν προϋποθέσεις. Παρά την εκκωφαντική σιγή της πολιτείας στα θέματα εκπαίδευσης φοιτητών με ακουστική αναπηρία το πανεπιστήμιό μας, δια της Ε.Κ.Π., αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα του θέματος, πήρε πρωτοβουλίες για τη στήριξη των φοιτητών με προβλήματα ακοής στις σπουδές τους. Να σημειωθεί ότι η τοποθέτηση αυτή του πανεπιστημίου μας ταυτίζεται απόλυτα με τις πραγματικές ανάγκες των φοιτητών μας όπως αυτές καταγράφηκαν από την ανάλυση του δείγματος: Οι φοιτητές, που πήραν μέρος στην έρευνα, συνηγορούν υπέρ των μέτρων που λαμβάνονται γιατί συνειδητοποιούν ότι σε σημαντικά προβλήματα ολοκλήρωσης των σπουδών των ατόμων με κώφωση, όπως η ύπαρξη υποχρεωτικών παρουσιών σε προφορικά μαθήματα και εργαστήρια, αναδεικνύονται ως ιδιαιτέρως κρίσιμα αφού, σύμφωνα με τις απαντήσεις που καταγράψαμε, το γνωστικό αντικείμενο που σπουδάζουν ή σπούδασαν απαιτεί πολλές φορές υποχρεωτικές παρουσίες. Με βάση τα στοιχεία που καταγράψαμε αναδεικνύεται το παρακάτω σενάριο αντιμετώπισης του προβλήματος. Παρατηρήσαμε στο δείγμα μας, ότι κατά μέσο όρο το πλήθος υποχρεωτικών μαθημάτων στο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών είναι περίπου 5. Όπως ο νόμος πλαίσιο ορίζει, η διάρκεια διδασκαλίας ενός μαθήματος καλύπτει 13 εβδομάδες και σε κάθε εβδομάδα προβλέπονται περίπου 3 ώρες διδασκαλίας. Συνολικά δηλαδή 195 ώρες στο ολικό πρόγραμμα σπουδών ενός φοιτητή με ακουστική αναπηρία. Έχουμε συνήθως εγγεγραμμένους στα τμήματα του Α.Π.Θ. 10-12 φοιτητές με ακουστική αναπηρία, επομένως στο προπτυχιακό τους πρόγραμμα με βάση την συνθήκη που αναπτύξαμε, των 5 μαθημάτων, θα χρειαστούν διαμεσολάβηση διερμηνέα νοηματικής,από την έναρξη των σπουδών τους μέχρι την λήψη του πτυχίου, για 2340 ώρες ή κατά μέσο όρο 585 ώρες ετησίως για το σύνολο των φοιτητών με ακουστική αναπηρία. Με βάση της τιμές που επικρατούν στην αγορά διερμηνείας υπολογίζετε

μια δαπάνη ύψους 26910 ευρώ ανά έτος φοίτησης για όλους τους φοιτητές με κώφωση μαζί. Μ. Χίτογλου-Αντωνιάδου Α. Καρατόσιος, Κ. Καρατόσιου, Α. Δουρούμα Βαρηκοία- Κώφωση: Από την έγκαιρη Διάγνωση-Αντιμετώπιση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. e-mail:hitoglou@med.auth.gr Η Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής του Α.Π.Θ. για μια ακόμη φορά «βλέπει», «ακούει» τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, και «μιλά». Η βαρηκοϊα «αθέατη» είναι η συνηθέστερη αισθητηριακή αναπηρία. Επηρεάζει την ανάπτυξη της τελειότερης μορφής επικοινωνίας στο παιδί, της ομιλίας, την νευροψυχική του εξέλιξη, την εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση και την κοινωνική του ένταξη. Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση με ακουστικό βαρηκοίας ή χειρουργικά με κοχλιακό εμφύτευμα, η ψυχική στήριξη των παιδιών και της οικογένειάς του, η λογοθεραπευτική εκπαιδευτική αγωγή προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητές του και την χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας, ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις της βαρηκοίας, και την δημιουργία επιπρόσθετων αναπηριών. Παρουσιάζεται video βαρηκόων με κοχλιακό εμφύτευμα. «Ακούμε» τους προβληματισμούς-προτάσεις βαρηκόων φοιτητών του Α.Π.Θ. Στρογγυλή Τράπεζα Μ. Χίτογλου-Αντωνιάδου, Ε. Πιαστόπουλος, Π. Παπαδόπουλος, Δ. Γκουτσίδης, Π. Μπαμίδης Aυτισμός: Από την κατανόηση της λειτουργίας του εγκεφάλου στην εξειδικευμένη εκπαίδευση. e-mail: hitoglou@med.auth.gr Ο Αυτισμός ανήκει στις Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές και οφείλεται σε δυσλειτουργία του Εγκεφάλου. Είναι μία πολύ-παραγοντική νόσος με γενετική ετερογένεια. Η ακριβής αιτιολογία στο 90 % παραμένει άγνωστη. Έχει μεγάλη συχνότητα 1:150 γεννήσεις εκδηλώνεται τους πρώτους 30 μήνες και εξελίσσεται με την ηλικία έως σήμερα και αποτελεί ένα «αίνιγμα». Ιατρικό, εκπαιδευτικό και

ψυχολογικό. Έχει κόστος οικονομικό και αμέτρητο ψυχικό. Η κύρια αντιμετώπισή του είναι η εκπαίδευση συνεχιζόμενη σε όλες τις ηλικίες. Μία εξειδικευμένη εκπαίδευση, η οποία πρέπει να βασίζεται στην κατανόηση της λειτουργίας του εγκεφάλου στο αυτιστικό άτομο. Ποιες είναι αυτές τις ιδιαιτερότητες; Πώς κατανοούμε, αξιολογούμε, εκπαιδεύουμε το αυτιστικό άτομο; Oι ηλεκτρονικοί υπολογιστές συμβάλλουν στην ειδική εκπαίδευση; Μία προσπάθεια ευαισθητοποίησης όλων μας με video, ερωτήσεις, «απαντήσεις». Α. Δούδου Κακαβούτη Προβλήματα επικοινωνίας και εκπαίδευσης των παιδιών με χαμηλή όραση e-mail:doudou3@otenet.gr H παρούσα περίληψη αναφέρεται στον προσδιορισμό της τύφλωσης και στα ποσοστά της τύφλωσης στην Ελλάδα. Επίσης, αναφέρεται στα αίτια μειονεκτικής όρασης, τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά των παιδιών με πρόβλημα όρασης όπως και στην κρατική πρόληψη για τα άτομα με προβλήματα όρασης. Επιπλέον, αναφέρεται σε παθήσεις των ματιών που παρουσιάζονται στην παιδική ηλικία. Παρουσιάζονται τεχνικές επικοινωνίας των γονιών για την ανατροφή των τυφλών παιδιών αλλά και της κοινότητας που εντάσσεται. Τέλος, αναφέρονται τρόποι αντιμετώπισης των προβλημάτων τους από την πολιτεία και νομοθετική κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους. Π. Καλλέ, Φ. Μπαξεβάνου Τεχνικές Συνοδείας Τυφλών Ατόμων και οπτικό-ακουστικό υλικό για την εκπαίδευση των τυφλών. e-mail: pst8pekm@otenet.gr Παρουσία dvd του Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών Περιφερειακή Ένωση Κεντρικής Μακεδονίας με θέμα την καθημερινότητα ενός ατόμου με πρόβλημα όρασης (θέματα εκπαίδευσης, πολιτισμού, καθημερινής διαβίωσης). Βιωματικό εργαστήριο με τεχνικές συνοδείες και θέματα κοινωνικής αλληλεπίδρασης ως προς τα άτομα με πρόβλημα όρασης θα μπουν στην διαδικασία φορώντας μάσκα να μάθουν τεχνικές συνοδείας και τρόπους προσέγγισης. Χ.Μ. Πολάτογλου, Α. Δουρούμα & Α. Τσιλικγίρογλου Φαχαντίδου Χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή από πρωτοετείς φοιτητές με πρόβλημα όρασης

e-mail: hariton@physics.auth.gr Η Κεντρική Βιβλιοθήκη και ορισμένες τμηματικές βιβλιοθήκες του Α.Π.Θ. προκειμένου να εξυπηρετήσουν φοιτητές με πρόβλημα όρασης έχουν εξοπλιστεί, κατόπιν σχετικής εισήγησης της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής προς το Πρυτανικό Συμβούλιο με ειδικά συστήματα που έχουν ως κύριο στόχο την πρόσβασή των φοιτητών με προβλήματα όρασης στην ακαδημαϊκή γνώση. Σκοπός των σεμιναρίων χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή σε πρωτοετείς φοιτητές με πρόβλημα όρασης είναι να διερευνηθούν τα προβλήματα που υπάρχουν κατά τη χρήση Η/Υ για την εξυπηρέτησή τους είτε σε ιστοσελίδες που αφορούν την πανεπιστημιακή κοινότητα είτε σε ιστοσελίδες επιστημονικού και γενικού ενδιαφέροντος. Η διαπίστωση αυτών των προβλημάτων γίνεται με την συμπλήρωση και την ανάλυση ειδικού ερωτηματολογίου. Ακολούθως ερευνώνται με την διαδικασία των συνεντεύξεων πρακτικά ζητήματα αναφορικά με την χρήση του εξοπλισμού που διαθέτουν οι βιβλιοθήκες.