Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Δελτίο Τύπου. Βρυξέλλες, 25 Φεβρουάριος 2015

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Δελτίο Τύπου Ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: Πρωτόκολλο του Παρισιού: ένα σχέδιο στρατηγικής για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής μετά το 2020 Βρυξέλλες, 25 Φεβρουάριος 2015 1. Ποιος είναι ο σκοπός της ανακοίνωσης; Η ανακοίνωση περιγράφει το όραμα της ΕΕ για μια διαφανή, δυναμική και νομικά δεσμευτική Συμφωνία των Ηνωμένων Εθνών για την Αλλαγή του Κλίματος, η οποία θα οδηγεί την παγκόσμια κοινότητα στη σωστή πορεία ώστε να μη φτάσει η υπερθέρμανση του πλανήτη σε επικίνδυνα επίπεδα. Οι διεθνείς διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθούν στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα στο Παρίσι τον Δεκέμβριο του 2015. Η ανακοίνωση μετατρέπει τις αποφάσεις που ελήφθησαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου 2014 σε προτεινόμενο στόχο για μείωση των εκπομπών της ΕΕ (τη λεγόμενη Εθνικά Καθορισμένη Πρόθεση Συνεισφοράς) στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας. 2. Με ποιον τρόπο εντάσσεται η ανακοίνωση αυτή στη στρατηγική για την Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ένωση που ανακοινώθηκε σήμερα; Η ανακοίνωση αποτελεί ουσιώδες στοιχείο για την υλοποίηση της προτεραιότητας της Επιτροπής Γιούνκερ για οικοδόμηση μιας ανθεκτικής Ενεργειακής Ένωσης με βάση μια μακρόπνοη πολιτική όσον αφορά την κλιματική αλλαγή. Τον Οκτώβριο του 2014, οι ηγέτες των χωρών της ΕΕ συμφώνησαν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της 'Ενωσης τουλάχιστον κατά 40% έως το 2030, και ενέκριναν και τις άλλες βασικές συνιστώσες του πλαισίου πολιτικής για το 2030. Στόχος είναι να καταστούν η οικονομία και το ενεργειακό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης πιο ανταγωνιστικά, ασφαλή και βιώσιμα. Παράλληλα, τέθηκε ένας στόχος τουλάχιστον 27% για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την εξοικονόμηση ενέργειας έως το 2030. Η αναθεώρηση του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ θα αποτελέσει μέρος του νομοθετικού πλαισίου για την περίοδο μετά το 2020. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί τη χάραξη πολιτικής σε διεθνές επίπεδο. Η ΕΕ εκπέμπει περίπου το 10% των εκπομπών παγκοσμίως, και το ποσοστό αυτό θα μειωθεί περαιτέρω κατά την προσεχή δεκαετία. Το 2011, τα 196 μέρη της Σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Αλλαγή του Κλίματος αποφάσισαν να εκπονήσουν μια νέα συμφωνία που να ισχύει για όλους μέχρι τα τέλη του 2015, οπότε θα πραγματοποιηθεί στο Παρίσι η διάσκεψη για την αλλαγή του κλίματος. Η ανακοίνωση αυτή προτείνει το σχεδιασμό των ουσιωδών στοιχείων της εν λόγω συμφωνίας. 3. Γιατί χρειαζόμαστε μια νέα συμφωνία για το κλίμα; Η διεθνής κοινότητα έχει αναγνωρίσει τα επιστημονικά στοιχεία με βάση τα οποία η παγκόσμια μέση ετήσια αύξηση της θερμοκρασίας πρέπει να διατηρηθεί σαφώς κάτω από 2 C (3,6 F) σε σύγκριση με τη θερμοκρασία κατά την προβιομηχανική περίοδο, ώστε η κλιματική αλλαγή να μην φθάσει σε επικίνδυνα επίπεδα. Ωστόσο, τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα σε διεθνές επίπεδο δεν είναι επαρκή: η συνολική αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της επιφάνειας της γης το 2100 εκτιμάται ότι θα κυμανθεί από 3,7 έως 4,8 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1850-1900, ενώ η σημερινή αύξηση που βιώνουμε ανέρχεται σε 0,85 βαθμούς Κελσίου. Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), στην πλέον πρόσφατη εκτίμησή της για το κλίμα, επισημαίνει ότι τα περιθώρια να παραμείνουμε κάτω από το όριο των 2 C στενεύουν όλο και περισσότερο. Η συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας θα απαιτήσει ουσιαστική και συνεχή μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από όλες τις χώρες. Η καθυστέρηση της ανάληψης δράσης θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους και περισσότερες τεχνολογικές δυσκολίες, ενώ παράλληλα θα μειώσει τις δυνατότητες επιλογών για αποτελεσματική μείωση των εκπομπών και προετοιμασία για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Από το 1994, η Σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Αλλαγή του Κλίματος (UNFCCC), η οποία έχει σχεδόν οικουμενική συμμετοχή 196 συμβαλλόμενα μέρη, μεταξύ των οποίων και η ΕΕ επικεντρώθηκε στον στόχο που αφορά την πρόληψη των επικίνδυνων ανθρωπογενών παρεμβάσεων στο κλιματικό σύστημα του πλανήτη. Το πρωτόκολλο του Κιότο υπήρξε ένα ουσιαστικό πρώτο βήμα, αλλά

δέσμευε μόνο 39 βιομηχανικές χώρες και ουδέποτε είχε ως στόχο να λύσει το πρόβλημα από μόνο του. Μετά τη Διάσκεψη της Κοπεγχάγης, το 2014, περισσότερες από 90 χώρες τόσο οι ανεπτυγμένες όσο και οι αναπτυσσόμενες ανέλαβαν εθελοντικές δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών για το 2020. Ωστόσο, οι δεσμεύσεις αυτές δεν αρκούν για την επίτευξη του συμφωνηθέντος στόχου της μη υπέρβασης των 2 C. Για τον λόγο αυτό, το 2011, η UNFCCC ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για μια νέα νομικά δεσμευτική συμφωνία, με συμμετοχή όλων των μερών, η οποία θα κινητοποιήσει την παγκόσμια κοινότητα για την επίτευξη του στόχου της μη υπέρβασης των 2 C. Η συμφωνία αναμένεται να συναφθεί στο Παρίσι τον Δεκέμβριο του 2015 και θα αρχίσει να ισχύει το 2020. Η ΕΕ εκτιμά ότι το νέο πρωτόκολλο θα πρέπει να περιλαμβάνει νομικά δεσμευτικές υποχρεώσεις για τη μείωση των εκπομπών. Με τον τρόπο αυτό, θα σταλεί το ξεκάθαρο μήνυμα στις κυβερνήσεις, τις αγορές και τους πολίτες ότι τα συμβαλλόμενα μέρη του πρωτοκόλλου έχουν δεσμευτεί να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή. Μια τέτοια δέσμευση θα εκφράζει την πολιτική βούληση των μερών για υλοποίηση των υποχρεώσεών τους, ενώ θα παρέχει την απαραίτητη προβλεψιμότητα και βεβαιότητα σε όλους τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, καθώς και βιωσιμότητα στο πλαίσιο πολιτικών αλλαγών σε εθνικό επίπεδο. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με μια νέα συμφωνία που θα ισχύει για όλα τα συμβαλλόμενα μέρη. 4. Ποια είναι τα βασικά σημεία της ανακοίνωσης; Τα βασικά σημεία της ανακοίνωσης είναι τα εξής: - Η ανακοίνωση μετατρέπει την απόφαση που έλαβαν οι ηγέτες των χωρών της ΕΕ στη σύνοδο κορυφής του Οκτωβρίου 2014 σε στόχο μείωσης των εκπομπών, τον οποίο θα προτείνει η ΕΕ ενόψει της νέας παγκόσμιας συμφωνίας για την κλιματική αλλαγή. Ο στόχος καθορίστηκε σύμφωνα με τις απαιτήσεις πληροφόρησης που συμφωνήθηκαν στη Λίμα. Η ΕΕ θα είναι έτοιμη να υποβάλει τη συνεισφορά της στη Γραμματεία της UNFCCC το αργότερο μέχρι το τέλος Μαρτίου 2015. - Η ανακοίνωση καλεί όλες τις χώρες να προτείνουν στόχους μείωσης των εκπομπών τους για την περίοδο από το 2020 μέχρι 2025/2030, πολύ πριν από τη διάσκεψη του Παρισιού. Ειδικότερα, η Κίνα, οι ΗΠΑ και άλλες χώρες του G20 θα πρέπει να είναι σε θέση να το πράξουν το αργότερο μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2015. - Η ανακοίνωση περιγράφει το όραμα της ΕΕ για μια διαφανή, δυναμική και νομικά δεσμευτική συμφωνία, που θα προβλέπει δίκαιες και φιλόδοξες δεσμεύσεις για όλα τα μέρη της, λαμβανομένων υπόψη των μεταβαλλόμενων γεωπολιτικών δεδομένων. Συνολικά, οι δεσμεύσεις αυτές θα πρέπει σύμφωνα με τα επιστημονικά στοιχεία να κινητοποιήσουν όλο τον πλανήτη με στόχο τη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών το 2050 κατά τουλάχιστον 60% κάτω από τα επίπεδα του 2010. - Η ανακοίνωση προτείνει να λάβει η συμφωνία του 2015 κατά προτίμηση τη μορφή πρωτοκόλλου στο πλαίσιο της UNFCCC, και να τεθεί σε ισχύ μόλις κυρωθεί από τις χώρες οι οποίες στο σύνολό τους εκπέμπουν 40 Gt ισοδύναμα CO2. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 80% των συνολικών εκπομπών του 2010. Η ΕΕ, η Κίνα και οι ΗΠΑ πρέπει να αναλάβουν πολιτικό ηγετικό ρόλο προσχωρώντας στο πρωτόκολλο το συντομότερο δυνατό. - Στο πλαίσιο του νέου πρωτοκόλλου, εκτός των δεσμεύσεων για μείωση των εκπομπών, όλες οι χώρες θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση για το κλίμα, την ανάπτυξη και μεταφορά τεχνολογίας, καθώς και την ανάπτυξη ικανοτήτων. - Για να επιτύχουν οι χώρες διατηρήσιμη ανάπτυξη ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή, το πρωτόκολλο θα πρέπει να αυξήσει τις δεσμεύσεις των μερών για ανάληψη δράσεων προσαρμογής, συνεργασία, και αποτελεσματική και αποδοτική χρήση στρατηγικών μείωσης των εκπομπών και προσαρμογής στις αρνητικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. - Η ανακοίνωση υπογραμμίζει ότι το πρωτόκολλο θα πρέπει να απαιτεί μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από όλους τους κλάδους, συμπεριλαμβανομένων των αερομεταφορών και της ναυτιλίας, καθώς και των φθοριούχων αερίων. Η Διεθνής Οργάνωση Πολιτικής Αεροπορίας (ΔΟΠΑ), ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΔΝΟ) και το πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, αντίστοιχα, οφείλουν να λάβουν μέτρα για τους κλάδους αυτούς μέχρι το τέλος του 2016. - Η ανακοίνωση επισημαίνει με ποιο τρόπο άλλες ευρωπαϊκές πολιτικές, όπως οι πολιτικές για το εμπόριο, την επιστημονική έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και καινοτομία, καθώς και η οικονομική και αναπτυξιακή συνεργασία μπορούν να στηρίξουν και να ενισχύσουν τη διεθνή πολιτική της ΕΕ για το κλίμα. - Τέλος, η ανακοίνωση συμπληρώνεται από ένα σχέδιο δράσης για τη διπλωματία στον τομέα του κλίματος. Το σχέδιο αυτό αποσκοπεί στην αύξηση των δράσεων ευαισθητοποίησης της ΕΕ και τη δημιουργία συμμαχιών με φιλόδοξες χώρες-εταίρους εκτός της ΕΕ ενόψει της Διάσκεψης του Παρισιού.

5. Γιατί θα πρέπει να συμβάλουν όλες οι χώρες και ποια πρέπει να είναι η συμβολή τους; Το νέο πρωτόκολλο πρέπει να αντανακλά τις συνεχώς μεταβαλλόμενες ευθύνες των κρατών στο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομίας, καθώς και τη σημερινή γεωπολιτική πραγματικότητα και την ικανότητα συμβολής κάθε χώρας. Τον Νοέμβριο του 2014, η Κίνα και οι ΗΠΑ, οι δύο μεγαλύτεροι ρυπαντές παγκοσμίως, ακολούθησαν την ΕΕ ανακοινώνοντας τους στόχους τους για την περίοδο μετά το 2020. Συνολικά, οι χώρες αυτές παράγουν το ήμισυ περίπου των σημερινών παγκόσμιων εκπομπών. Για να είναι αποτελεσματικό, το νέο πρωτόκολλο πρέπει να έχει την ευρύτερη δυνατή γεωγραφική κάλυψη και το υψηλότερο δυνατό επίπεδο φιλοδοξίας. Οι χώρες με τις μεγαλύτερες ευθύνες και ικανότητες πρέπει να κάνουν τις πλέον φιλόδοξες συνεισφορές, είναι όμως εξίσου σημαντικό να συμμετέχουν όλες οι χώρες, και καθεμιά να αναλάβει τον ρόλο που της αναλογεί. Η συνεισφορά κάθε χώρας πρέπει να αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου ως προς το επίπεδο φιλοδοξίας και το πεδίο εφαρμογής, σε σύγκριση με τη σημερινή της δέσμευση. Πρέπει επίσης να αποδεικνύει ότι η χώρα τείνει προς χαμηλά επίπεδα συνολικών εκπομπών και μειώνει την ένταση των εκπομπών της συν τω χρόνω. 6. Πώς μπορεί η νέα συμφωνία να συμβάλει στην κινητοποίηση χρηματοδότησης για το κλίμα; Η μετάβαση σε οικονομίες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή θα απαιτήσει αλλαγές μεγάλης κλίμακας στα επενδυτικά μοντέλα. Τόσο η δημόσια όσο και η ιδιωτική χρηματοδότηση θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο. Το πρωτόκολλο πρέπει να παρέχει ένα πλαίσιο που θα ενθαρρύνει τα συμβαλλόμενα μέρη να επενδύουν σε προγράμματα και σχέδια χαμηλών εκπομπών και ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή. Ένα τέτοιο παράδειγμα θα μπορούσε να είναι η δέσμευση όλων των μερών του νέου πρωτοκόλλου να δημιουργήσουν «ευνοϊκά περιβάλλοντα» για την προώθηση των επενδύσεων σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και ανθεκτικές στην αλλαγή του κλίματος. Η διαμόρφωση κατάλληλων τοπικών συνθηκών νομικών, οργανωτικών, δημοσιονομικών, πληροφοριακών και πολιτικών έχει ιδιαίτερη σημασία για την επιτυχή προσέλκυση χρηματοδοτήσεων με στόχο την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Τα μέρη του νέου πρωτοκόλλου πρέπει επίσης να δεσμευτούν να ενσωματώνουν τα θέματα του κλίματος στις πολιτικές τους, τις αναπτυξιακές τους στρατηγικές και τις επενδύσεις τους, ώστε να αξιοποιούν τις πολλές συνέργειες που υπάρχουν μεταξύ ανάπτυξης και χρηματοδότησης για το κλίμα. Η πλήρης εικόνα των χρηματοδοτήσεων που απαιτούνται για τον μετριασμό και την προσαρμογή μετά το 2020 θα γίνει πιο ξεκάθαρη μόλις δημοσιευθεί το μεγαλύτερο μέρος των Εθνικά Καθορισμένων Προθέσεων Συνεισφοράς και των Εθνικών Σχεδίων Προσαρμογής. 7. Θα συνεχίσει η ΕΕ να υποστηρίζει τη δράση για το κλίμα στις αναπτυσσόμενες χώρες; Ναι, η ΕΕ έχει δεσμευθεί να συνεχίσει να στηρίζει τις αναπτυσσόμενες χώρες. Η ΕΕ έχει αναπτύξει ένα ευρύ φάσμα χρηματοδοτικών μέσων για την αντιμετώπιση αναγκών χρηματοδότησης σε διάφορες χώρες και τομείς. Οι λιγότερο ανεπτυγμένες και πλέον ευάλωτες χώρες θα εξακολουθήσουν να έχουν προνομιακή πρόσβαση σε χρηματοδότηση, για παράδειγμα μέσω της Συμμαχίας όσον αφορά την Αλλαγή του Κλίματος του Πλανήτη ή μέσω των προγραμμάτων συνεργασίας της ΕΕ με τις συγκεκριμένες χώρες και περιοχές. Επιπλέον της χρηματοδότησης μέσω επιχορηγήσεων, η ΕΕ διευκολύνει τη χορήγηση δανείων και την πραγματοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων μέσω των περιφερειακών επενδυτικών της μηχανισμών. Από το 2007, οι μηχανισμοί αυτοί συνδυάζουν τη χρηματοδότηση μέσω επιχορηγήσεων ύψους 1 περίπου δισ. ευρώ με τη χορήγηση δανείων του δημοσίου ύψους άνω των 6 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα η συνολική χρηματοδότηση να ξεπερνά τα 25 δισ. ευρώ για 120 και πλέον σχέδια που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή στις αναπτυσσόμενες χώρες. Επιπλέον, πολλά κράτη μέλη της ΕΕ στηρίζουν τις αναπτυσσόμενες χώρες με πολύ σημαντικά διμερή προγράμματα συνεργασίας και μέσω πολυμερών ταμείων, όπως το Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα και το Παγκόσμιο Περιβαλλοντικό Ταμείο. Μόνο το 2013, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της διέθεσαν συνολικά 9,5 δισ. ευρώ (περίπου 12 δισ. δολάρια) σε επιχορηγήσεις και δάνεια για να στηρίξουν τη δράση για το κλίμα στις αναπτυσσόμενες χώρες. 8. Ποια είναι η διαδικασία προετοιμασίας και συγκέντρωσης συνεισφορών για τη μείωση των εκπομπών στο πλαίσιο της συμφωνίας 2015; Οι Εθνικά Καθορισμένες Προθέσεις Συνεισφορών θα προετοιμαστούν σε εθνικό επίπεδο από κάθε μέρος της συμφωνίας UNFCCC, όπως έκαναν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της. Οι απαιτήσεις πληροφόρησης για την ξεκάθαρη, διαφανή και εύληπτη περιγραφή των προτεινόμενων στόχων καθορίζονται στη λεγόμενη «Έκκληση της Λίμας για ανάληψη δράσης υπέρ του κλίματος», που συμφωνήθηκε στη σχετική διάσκεψη στο Περού τον Δεκέμβριο του 2014. Όλα τα μέρη της συμφωνίας πρέπει να παρουσιάσουν τις προαναφερθείσες προθέσεις τους πολύ πριν από τη διάσκεψη του Παρισιού. Η ΕΕ παροτρύνει όλες τις χώρες του G20, τις άλλες σημαντικές οικονομίες, καθώς και τις άλλες χώρες που είναι σε θέση να το πράξουν, να παρουσιάσουν τις προθέσεις συνεισφορών τους το αργότερο μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2015. Η συνεισφορά που προτείνει η ΕΕ περιλαμβάνεται στην ανακοίνωση. Ορίζει δε τον στόχο της ΕΕ για

μείωση των εκπομπών - με τη μορφή Εθνικά Καθορισμένης Πρόθεσης Συνεισφοράς - με βάση τις συμφωνηθείσες απαιτήσεις. Η ΕΕ θα είναι έτοιμη να υποβάλει τη δική της πρόθεση συνεισφοράς το αργότερο μέχρι το τέλος Μαρτίου. Η UNFCCC δημιούργησε ειδική πύλη για τηλεφόρτωση των προθέσεων συνεισφοράς, οι οποίες θα δημοσιευθούν στον ιστότοπό της. Σύμφωνα με την εντολή που δόθηκε κατά τη διάσκεψη της Λίμας για το κλίμα, η UNFCCC θα εκπονήσει πριν από την 1η Νοεμβρίου 2015 έκθεση για το σωρευτικό αποτέλεσμα των προτεινόμενων συνεισφορών που θα διαβιβαστούν από τα μέρη το αργότερο μέχρι την 1η Οκτωβρίου 2015. 9. Ποια θα είναι η συνεισφορά της ΕΕ στη νέα συμφωνία; Η συνεισφορά της ΕΕ στη συμφωνία του Παρισιού του 2015 θα είναι ο δεσμευτικός στόχος της μείωσης κατά τουλάχιστον 40% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε όλους τους τομείς της οικονομίας της Ένωσης μέχρι το 2030. Για να επιτύχουν τον συνολικό στόχο, οι τομείς που διέπονται από το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ θα πρέπει μέχρι το 2030 να μειώσουν τις εκπομπές τους κατά 43% σε σχέση με το 2005. Οι εκπομπές από τομείς εκτός του εν λόγω συστήματος θα πρέπει να μειωθούν κατά 30% σε σχέση με τα επίπεδα του 2005. Ο στόχος του τουλάχιστον κατά 40% είναι φιλόδοξος, δίκαιος και σύμφωνος με μια οικονομικά αποδοτική πορεία που θα μας οδηγήσει σε μείωση τουλάχιστον κατά 80% των εκπομπών της Ένωσης μέχρι το 2050. 10. Τι γίνεται αν, αφού προστεθούν όλες μαζί, οι προτεινόμενες συνεισφορές δεν αρκούν για την επίτευξη του στόχου της διάσκεψης του Παρισιού για μη υπέρβαση των 2 C; Σε περίπτωση που οι συλλογικές δεσμεύσεις που θα αναληφθούν στο Παρίσι δεν αρκούν σε σχέση με αυτά που απαιτούνται βάσει επιστημονικών στοιχείων ώστε να τηρηθεί ο στόχος της μη υπέρβασης των 2 C, το νέο πρωτόκολλο και οι αποφάσεις που θα ληφθούν στο Παρίσι πρέπει να εξασφαλίζουν ότι ο πλανήτης θα μπει σε σε σωστή πορεία το συντομότερο δυνατό. Πρώτον, έχει ιδιαίτερη σημασία η συμφωνία να είναι δυναμική και να προβλέπει μια διαδικασία περιοδικής επανεξέτασης και ενίσχυσης των σχετικών δεσμεύσεων, σύμφωνα με τον μακροπρόθεσμο στόχο και τα πλέον πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα. Αν οι παγκόσμιες συλλογικές προσπάθειες δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις, η 5ετής διαδικασία επανεξέτασης θα ενθαρρύνει τα μέρη να αυξήσουν το επίπεδο φιλοδοξίας των υφιστάμενων δεσμεύσεων για τις επόμενες περιόδους. Η διαδικασία αυτή, η οποία θα αρχίσει το 2020, θα συμβάλει στη μεγαλύτερη διαφάνεια, σαφήνεια και κατανόηση των δεσμεύσεων για μείωση των εκπομπών από τα μέρη, με βάση τη συνεισφορά τους στην επίτευξη του στόχου της μη υπέρβασης των 2 C. Στο πλαίσιο της επανεξέτασης, θα πρέπει να καλούνται τα μέρη να εξηγούν την πρόοδο που σημείωσαν σε σχέση με τις δεσμεύσεις τους και τους λόγους για τους οποίους θεωρούν ότι τα μέτρα τους είναι δίκαια και φιλόδοξα. Επίσης, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη η εξέλιξη των ικανοτήτων, ο βαθμός ευθύνης και οι εθνικές συνθήκες. Δεύτερον, στο Παρίσι θα πρέπει να αποφασιστεί μια διαδικασία, που θα αρχίσει το 2016, για τον εντοπισμό των τομέων με μεγάλες δυνατότητες μείωσης των εκπομπών καθώς και για τη χρησιμοποίηση αναξιοποίητων δυνατοτήτων μέσω διεθνούς συνεργασίας, π.χ. με τη βοήθεια του Πράσινου Ταμείου για το Κλίμα. Τρίτον, θα πρέπει να ενισχυθούν τα μέτρα σε επίπεδο κατώτερο του εθνικού, καθώς και η δράση των μη κυβερνητικών οργανώσεων και του ιδιωτικού τομέα, που συμπληρώνουν τη δράση των δημόσιων αρχών. Πολλές πρωτοβουλίες δρομολογήθηκαν στη σύνοδο κορυφής υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο του 2014, καθώς και στη διάσκεψη της Λίμας για την κλιματική αλλαγή. 11. Πώς θα γνωρίζουμε αν οι χώρες τηρούν τους στόχους τους; Ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσουμε την αναγκαία εμπιστοσύνη είναι να προβλέπει το πρωτόκολλο ένα αποτελεσματικό σύστημα διαφάνειας και λογοδοσίας. Το σύστημα αυτό πρέπει να περιλαμβάνει νομικά δεσμευτικούς κανόνες για τη μέτρηση, την υποβολή εκθέσεων, την επαλήθευση (MRV) και τη λογιστική, οι οποίοι να είναι κοινοί για όλα τα μέρη, καθώς και σχετική διαδικασία συμμόρφωσης. Ένα κοινό πλαίσιο τέτοιων κανόνων θα διασφαλίζει την ακεραιότητα των δεσμεύσεων, καθώς θα επιτρέπει στα μέρη να αποδεικνύουν συνεχώς με διαφάνεια και συνέπεια ότι τηρούν τις δεσμεύσεις τους και ότι τα αποτελέσματα που παρουσιάζουν είναι πραγματικά. Θα επιτρέπει επίσης στα μέρη να δείχνουν πόσο έχουν προχωρήσει σε συλλογικό επίπεδο και θα παρέχει τις απαραίτητες πληροφορίες για τη διαμόρφωση αποτελεσματικών εθνικών πολιτικών μετριασμού της κλιματικής αλλαγής. Η σχετική διαδικασία συμμόρφωσης θα προωθεί και θα διευκολύνει την έγκαιρη και αποτελεσματική εφαρμογή των δεσμεύσεων από όλα τα συμβαλλόμενα μέρη, θα ενισχύει την εμπιστοσύνη ότι όλα τα μέρη εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις που τους αναλογούν και θα εξασφαλίζει ασφάλεια δικαίου και προβλεψιμότητα. Αυτό έχει καθοριστική σημασία προκειμένου να παραμείνουμε στη σωστή τροχιά για την επίτευξη του στόχου της μη υπέρβασης των 2 C. 12. Στη νέα συμφωνία για το κλίμα ποιο ρόλο θα παίξει η προσαρμογή;

Αν και η φιλόδοξη δράση για τη μείωση των εκπομπών είναι ουσιαστικής σημασίας, η ατομική και συλλογική δράση είναι εξίσου σημαντικές για την προετοιμασία και προσαρμογή μας στις δυσμενείς συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Συνεπώς, η προσαρμογή θα αποτελέσει κεντρικό στοιχείο του νέου πρωτοκόλλου. Το νέο πρωτόκολλο θα πρέπει να υπογραμμίζει τη δέσμευση όλων των χωρών να λάβουν μέτρα για τη διευκόλυνση της κατάλληλης προσαρμογής, να εντάξουν την προσαρμογή στις διαδικασίες εθνικού και περιφερειακού προγραμματισμού και να συνεργαστούν για μια βιώσιμη ανάπτυξη ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή. Για να μπορούμε να αξιολογούμε την πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου της Σύμβασης, το πρωτόκολλο θα πρέπει να βελτιώνει τη διαβίβαση πληροφοριών, μέσω Εθνικών Ανακοινώσεων, σχετικά με την αποτελεσματικότητα της προσαρμογής και τα διδάγματα που αντλούνται όσον αφορά την ανάπτυξη ανθεκτικότητας. Το πρωτόκολλο θα πρέπει να ενισχύει τη συνδρομή προς τις περιοχές και χώρες που είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις δυσμενείς συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, μεταξύ άλλων με την παροχή οικονομικής και τεχνικής υποστήριξης καθώς και με την ανάπτυξη ικανοτήτων. 13. Ποιες προοπτικές υπάρχουν για την επίτευξη μιας παγκόσμιας συμφωνίας; Οι προοπτικές είναι καλές. Μία από τις προκλήσεις θα είναι να φροντίσουμε ώστε το νέο πρωτόκολλο να είναι για πολλά χρόνια ακόμη κατάλληλο για το σκοπό για τον οποίο επινοήθηκε. Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει να είναι φιλόδοξο, άρτιο, δυναμικό και ικανό να κρατά την παγκόσμια κοινότητα στη σωστή πορεία για την επίτευξη του στόχου της μη υπέρβασης των 2 C. Η ΕΕ είναι βέβαιη ότι το νέο πρωτόκολλο θα ενισχύει σημαντικά και θα διευρύνει τις συλλογικές διεθνείς προσπάθειες για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Τους τελευταίους 12 μήνες διαπιστώσαμε, σε δημόσιο και πολιτικό επίπεδο, ένα συνεχώς αυξανόμενο παγκόσμιο ενδιαφέρον για ενίσχυση της δράσης για το κλίμα. Ο στόχος μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της Ένωσης τουλάχιστον κατά 40%, που συμφωνήθηκε από τους ηγέτες των χωρών της ΕΕ τον περασμένο Οκτώβριο, καθώς και η μετέπειτα δήλωση των ΗΠΑ και της Κίνας για τους μελλοντικούς τους στόχους, αποτελούν σαφείς ενδείξεις της αποφασιστικότητας της διεθνούς κοινότητας στον τομέα αυτό. Στη διάσκεψη της Λίμας για το κλίμα, οι δεσμεύσεις υπέρ του Πράσινου Ταμείου για το Κλίμα, οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν για την παροχή βοήθειας στις αναπτυσσόμενες χώρες, ξεπέρασαν τα 10 δισ. δολάρια (το ήμισυ σχεδόν του ποσού αυτού προέρχεται από τα κράτη μέλη της ΕΕ). Η πέμπτη έκθεση αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) αναφέρει ότι ο στόχος της μη υπέρβασης των 2 C εξακολουθεί να είναι εφικτός, ενώ υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για μια φιλόδοξη παγκόσμια συλλογική δράση σήμερα. Για να επιτύχουμε μια αποτελεσματική συμφωνία θα χρειαστεί ισχυρή πολιτική βούληση από όλα τα μέρη, και ιδίως από την ομάδα G20 και άλλες χώρες υψηλού και μεσαίου εισοδήματος. 14. Ποια είναι τα επόμενα βήματα; Η ανακοίνωση θα υποβληθεί στους υπουργούς Περιβάλλοντος της ΕΕ κατά τη σύνοδό τους στις 6 Μαρτίου. Τις προσεχείς εβδομάδες η ΕΕ θα ολοκληρώσει τη συνεισφορά της στη νέα παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα προκειμένου να την υποβάλει στην UNFCCC έως το τέλος Μαρτίου. Οι προτεραιότητες της ΕΕ κατά τους προσεχείς μήνες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τον εντατικό διάλογο και τη στενή συνεργασία με τις χώρες-εταίρους, καθώς και την ενθάρρυνση του G20 και άλλων οικονομιών υψηλού και μεσαίου εισοδήματος να δώσουν το παράδειγμα υποβάλλοντας έγκαιρα φιλόδοξες συνεισφορές, ιδίως στο πλαίσιο του Φόρουμ των Μεγάλων Οικονομιών, του G20 και του G7. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο να διοργανώσει ειδική διεθνή διάσκεψη για την καλύτερη αμοιβαία κατανόηση των διαφόρων προτεινόμενων συνεισφορών καθώς και της επάρκειας των φιλοδοξιών τους σε συλλογικό επίπεδο πριν από τη Διάσκεψη του Παρισιού. 15. Ποιοι θα ωφεληθούν; Αν καταφέρουμε να εμποδίσουμε την κλιματική αλλαγή να φτάσει σε επικίνδυνα επίπεδα, θα ωφεληθούν όλες οι χώρες του κόσμου και οι πολίτες τους. Η πέμπτη έκθεση αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Ομάδας για την Κλιματική Αλλαγή περιγράφει τις αρνητικές συνέπειες που θα έχει η μη αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Εκτός από τον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, μπορούμε να αναφέρουμε και τα παρακάτω ειδικότερα οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη για την ΕΕ: - αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας, κυρίως λόγω της μείωσης της χρήσης και των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων - βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε σχέση με ό,τι συμβαίνει στο πλαίσιο των σημερινών πολιτικών, γεγονός που θα συμβάλει στη μείωση του κόστους, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας - μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, προς όφελος της ανθρώπινης υγείας

- από την άποψη της απασχόλησης, οι νέοι τομείς ανάπτυξης αναμένεται να δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες σε τομείς όπως η μηχανική, η βασική μεταποίηση, οι εξοπλισμοί μεταφορών, ο κατασκευαστικός τομέας και οι επιχειρηματικές υπηρεσίες. MEMO/15/4487 Ερωτήσεις του κοινού: Europe Direct τηλεφωνικά 00 800 67 89 10 11 ή με ηλεκτρονικό μήνυμα