Θεατρικό Εργαστήρι: Το κορίτσι που ζήτησε μια βελόνα, μια απλή βελόνα Χάρις Πολυκάρπου ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Θεατρικό Εργαστήρι: Το κορίτσι που ζήτησε μια βελόνα, μια απλή βελόνα Θεατρικό Εργαστήρι: Το κορίτσι που ζήτησε μια βελόνα, μια απλή βελόνα ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Απληστία (η ομορφιά της λιτότητας, καχυποψία, πολιτική ευθύνη ) Η ενότητα γίνεται στη διάρκεια ενός μήνα σε χρόνο του μαθήματος Γλώσσα και Πολιτισμός, καθώς και των άλλων γνωστικών αντικειμένων που εμπλέκει στην πορεία. Ειδικότερα, ανταποκρίνεται σε στόχους από τις ακόλουθες ενότητες των γνωστικών αντικειμένων. Διάρκεια: 6Χ80 (ο χρόνος αυτός αναφέρεται αποκλειστικά στη διάρκεια του θεατρικού εργαστηρίου και όχι στις δραστηριότητες που προκύπτουν ως προέκτασή του) Προτεινόμενη τάξη: Γ -Ε Εισηγήτρια: Σκοπός: Οι συμμετέχοντες και συμμετέχουσες να διερευνήσουν κριτικά τις συνέπειες που έχει η απληστία για τον άνθρωπο τόσο σε ατομικό όσο και συλλογικό επίπεδο, και να εκτιμήσουν την αξία της λιτότητας στην προαγωγή μιας ζωής που τη διακρίνει η ομορφιά και η ποιότητα. Παράλληλα, να αναπτύξουν δεξιότητες και ικανότητες που θα τους βοηθήσουν να επικοινωνούν τις ιδέες στις οποίες εμβαθύνουν στη διάρκεια του εργαστηρίου, χρησιμοποιώντας τα μέσα του θεάτρου και του δράματος. Στόχοι: Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες να: ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ 1. Δημιουργούν, να παραστούν και να ανταποκρίνονται στο δράμα, κάνοντας κατάλληλη χρήση των συμβάσεων που δομούν το συγκεκριμένο θεατρικό εργαστήρι. 2. Αλληλεπιδρούν μέσα από ρόλο, χρησιμοποιώντας όλα τα εκφραστικά τους μέσα, τόσο μεταξύ τους όσο και με τον/την εκπαιδευτικό- 1

εμψυχωτή/εμψυχώτρια, για τις ανάγκες της δραματικής κατάστασης που δημιουργούν. 3. Διερευνούν, μέσα από διάφορες οπτικές, το θέμα της απληστίας και των συνεπειών της, καθώς δημιουργούν και ανταποκρίνονται στο δραματικό πλαίσιο. 4. Διερευνούν, μέσα από τις δραματικές καταστάσεις που βιώνουν μέσα και έξω από ρόλο, τρόπους έκφρασης των συναισθημάτων τους και να αναγνωρίζουν, μέσα από αντιπαραβολές σκηνών και χαρακτήρων, πως η απληστία και η λιτότητα αποτελούν στάσεις ζωής. 5. Εισηγούνται, μέσα από τη διαμόρφωση κοινωνικών τύπων (Κυβερνήτης, Σύμβουλος, Πολίτης), τρόπους δράσεις τους που υπηρετούν το κοινό καλό και όχι το προσωπικό συμφέρον. 6. Ανταλλάσσουν απόψεις και να ερευνούν κριτικά στάσεις ζωής, αναφορικά με το θέμα της απληστίας και να διαπραγματεύονται θέσεις αναφορικά με το θέμα της ευθύνης των κυβερνώντων αλλά και των πολιτών στο θέμα αυτό, μέσα από τη διαμόρφωση και την παράσταση σκηνών δράσης. 7. Αναπτύσσουν, να χρησιμοποιούν και να ελέγχουν τα εκφραστικά τους μέσα, ώστε να μπορούν να μεταμορφωθούν σε συγκεκριμένους δραματικούς χαρακτήρες και να επικοινωνούν αποτελεσματικά ένα νόημα ή σύμβολο ή μεταφορά. 8. Παίζουν μια δραματική σκηνή ή ένα χαρακτήρα για καθορισμένη χρονική διάρκεια και να ανταποκρίνονται μέσα από το ρόλο για την εξέλιξη της δράσης, διατηρώντας μια επιδιωκόμενη ατμόσφαιρα ή ένα επιδιωκόμενο συναίσθημα. 9. Ενσαρκώσουν τους χαρακτήρες της ιστορίας, χρησιμοποιώντας τα αντικείμενα-χαρακτήρες που κατασκεύασαν οι ίδιοι/ες (εικαστικό έργο) και σχεδιάζοντας τη σκηνική δράση. 10. Διαμορφώνουν οπτικές της γνωστής ιστορίας μέσα από θεατρική αναδόμηση της, με τη χρήση αντικειμένων και να γράφουν το κείμενο για τις μικρές σκηνές που παραστούν, δίνοντας προσοχή στη σημειολογία του θεατρικού σεναρίου. 11. Εισαχθούν στις τεχνικές του χορού και να κατανοήσουν το ρόλο της στροφής και της αντι-στροφής στη δημιουργία αντιπαραβολικού λόγου, μέσα από τη 2

δημιουργία αντιθετικών εικόνων δράσης, που προκύπτουν με τη χρήση της τεχνολογίας. 12. Ανταποκρίνονται στο δράμα που παραστούν και παρακολουθούν, χρησιμοποιώντας την κατάλληλη ορολογία για να διατυπώσουν απόψεις, και να αξιολογήσουν τη δουλειά που παράγεται ως προς το περιεχόμενο, τις διαδικασίες, αλλά και το αποτέλεσμα του δράματος, ως σύνολο σημάνσεων που επιθυμεί να επικοινωνήσει σε άλλους. 13. Διαπραγματεύονται λύσεις και επιλογές με τους συνεργάτες τους, καθώς εργάζονται μαζί για να πετύχουν έναν κοινό στόχο και αναλαμβάνουν δράση, ώστε να επικοινωνήσουν τις απόψεις τους αποτελεσματικά σε άλλους. 14. Αναπτύσσουν, μέσα από τις δραματικές καταστάσεις στις οποίες συμμετέχουν, δεξιότητες ζωής όπως είναι: η αυτοεκτίμηση, η αυτοπεποίθηση, ο αυτοσεβασμός, η επικοινωνία, ώστε να αποκτήσουν την ικανότητα του ενεργού πολίτη. 15. Αναπτύσσουν σταδιακά την ικανότητα, τις στάσεις και τις συμπεριφορές του κοινωνικού ηθοποιού που επαναπροσδιορίζει αξίες και ιδέες και αναδιαμορφώνει το κοινωνικό του περιβάλλον. ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ 16. Ανακαλέσουν εμπειρίες, να εκφράσουν συναισθήματα και να καταγράψουν ιδέες που βίωσαν στο θεατρικό εργαστήρι. 17. Παράγουν έργα μέσα από διαδικασίες περιγραφής, παρατήρησης και πειραματισμού. 18. Αναγνωρίζουν και να χρησιμοποιούν έννοιες που σχετίζονται με μορφολογικά ( π.χ. χρώμα, γραμμή, σχήμα) και δομικά (κίνηση, μέγεθος, χώρος) στοιχεία. 19. Έρθουν σε επαφή με ζωγραφικά έργα καλλιτεχνών σχετικά με το θέμα τους. 20. Αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας με τους συμμαθητές τους και να παρουσιάσουν την εικαστική του εργασία. 21. Αποδώσουν τους χαρακτήρες της ιστορίας με πειραματισμό με υλικά και τη χρήση εικαστικών στοιχείων (π.χ. χρώμα, υφή, μέγεθος, αναλογίες, τοποθέτηση στο χώρο), που θα χρησιμοποιήσουν στη θεατρική αφήγηση. ΑΓΩΓΗ ΖΩΗΣ (Ανάπτυξη και Ενδυνάμωση εαυτού: 1.3. Αξίες Ζωής) 22. Διακρίνουν μορφές υπεύθυνης και ανεύθυνης συμπεριφοράς, να περιγράφουν συμπεριφορές που προάγουν της αξία της απλότητας και να εισηγούνται και να υλοποιούν δράσεις που χαρακτηρίζοντας από υπευθυνότητα. 3

23. Περιγράφουν πώς οι προσωπικές αξίες επηρεάζουν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές μας και να επεξηγούν πιθανές συνέπειες υπεύθυνων και ανεύθυνων συμπεριφορών. ΠΕ/ΕΑΑ (Παραγωγή και Κατανάλωση) 24. Διαχωρίζουν τα αγαθά σε είδη πρώτης ανάγκης και είδη πολυτέλειας και να εισηγούνται τρόπους περιορισμού της υπερκατανάλωσης στην καθημερινότητά τους. 25. Διερευνήσουν πώς διαφοροποιούνται οι ανθρώπινες ανάγκες από κοινωνία σε κοινωνία και να εντοπίζουν τις ανάγκες που θεωρούνται απαραίτητες για αξιοπρεπή διαβίωση. ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ 26. Διερευνούν την αρμονική σχέση του ανθρώπου με το συνάνθρωπο και το θεό μέσα από τη Γένεση και την παραβολή του άφρονα πλουσίου. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 27. Χρησιμοποιούν την Word για συγγραφή κειμένων στον Η.Υ., το πρόγραμμα του Power Point για παρουσιάσεις απόψεων αναφορικά με τις ανάγκες και τις επιθυμίες του ατόμου, καθώς και τα προγράμματα των Windows Live Movie Maker και Photo Story, τόσο για να ανταποκρίνονται στο δράμα που δημιουργούν όσο και για να μοντάρουν υλικό για να αφηγηθούν ιστορίες. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 28. Αναπτύξουν θετική στάση και δημιουργική σχέση με το λογοτεχνικό κείμενο, καλλιεργώντας και εξελίσσοντας την επινοητική και «ενσυναισθητική» τους ικανότητα, μέσα από τις δομημένες δραστηριότητες του θεατρικού εργαστηρίου (το οποίο θα προσφέρει ευκαιρίες για δημιουργική ανα-διήγηση, δημιουργική μετα-γραφή, δημιουργική επέμβαση στο κείμενο, δηλαδή: αλλαγή της δομής, της πλοκής, του λογοτεχνικού ήρωα, συνδυασμός ιστοριών για τη δημιουργία νέας ιστορίας). 29. Μυηθούν στον αφηγηματικό λόγο και στις συμβάσεις της θεατρικής παράστασης, μέσα από την πράξη του θεάτρου. 30. Αυτοσχεδιάζουν τετράστιχα ή δίστιχα με ομοιοκαταληξία ή ελεύθερο στίχο που αποφασίζουν οι ίδιοι/ες. ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 31. Καλλιεργήσουν τον προφορικό τους λόγο, μέσα από το δράμα που δημιουργούν και τις συζητήσεις έξω από αυτό. 4

32. Έρχονται σε επαφή με πολυτροπικά κείμενα και να κατανοούν τα υπόρρητα νοήματά τους. 33. Παράγουν κειμενικά είδη όπως: λεζάντα, θέατρο, παραμύθι, ρεπορτάζ, εικονογραφημένη ιστορία, φιλμάκι, εννοιολογικό χάρτη, ημερολόγιο, που να περιλαμβάνουν επιχειρηματολογία και αφήγηση. 34. Κατανοούν προφορικό λόγο που προέρχεται από μυθοπλασία. 35. Κατανοούν το ρόλο που επιτελεί η υιοθέτηση της κατάλληλης «γλώσσας σώματος», για την αναπαράσταση υπόρρητων νοημάτων και να επισημαίνουν τα εξωγλωσσικά στοιχεία των δραματικών κειμένων που δημιουργούν ή παρακολουθούν (π.χ. εκφράσεις προσώπου, κινήσεις σώματος, επιτονισμός και ύψος της φωνής), για τη μετάδοση συγκεκριμένων πληροφοριών και νοημάτων. 36. Χρησιμοποιούν κατάλληλα επιθετικούς προσδιορισμούς για να δημιουργήσουν τα προφίλ των δραματικών χαρακτήρων. 37. Σχεδιάζουν και να παράγουν αφηγηματικά κείμενα στηριζόμενοι σε διάφορες διαδικασίες της παιδαγωγικής του θεατρικού εργαστηρίου. 38. Είναι σε θέση να αντιπαραβάλλουν τα κείμενα που παράγουν οι ίδιοι/ες. 39. Χρησιμοποιούν, ως παραγωγείς κειμένων, τις λειτουργίες των γραμματικο- συντακτικών κανόνων, ώστε αυτά να επιτελούν συγκεκριμένες γλωσσικές λειτουργίες και προθέσεις, ανάλογα με την περίσταση επικοινωνίας. 40. Λειτουργούν ως ερευνητές/ερευνήτριες της γλωσσικής ποικιλότητας, μέσα σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα χρήσης και να αποκτούν δυναμική πρόσβαση σε πρακτικές γραμματισμού, εκτός σχολικής νόρμας. Υλικά: Χάρτινες κούτες, κίτρινο γάντι, κορύνες, ένα ζευγάρι λουστρίνια, στολή κυβερνήτη, και διάφορα άλλα αξεσουάρ που αναδεικνύουν το ρόλο των αντικειμένων και τα εμψυχώνουν, υφάσματα, μια μεγάλη βελόνα. Πηγές 1. Μπουλώτης, Χ. (2000). Το Κορίτσι που ζήτησε μια βελόνα, μια απλή βελόνα. Αθήνα: Πατάκης. 2. Πράσσειν Άλογα. (2012). Το Κορίτσι που ζήτησε μια βελόνα, μια απλή βελόνα. Αθήνα: Θέατρο Βαφείο (θεατρική παράσταση) 5

3. Κατά Λουκάν 12 (14-21). (1993). Στο δρόμο για τα Ιεροσόλυμα, η παραβολή του άφρονα πλουσίου. Στο Ιερά Σύνοδος Εκκλησίας Κύπρου (Εκδότης), Καινή Διαθήκη (σ. 150-151). Λευκωσία: Βιβλική Εταιρεία Κύπρου. 4. Ελληνική Βιβλική Εταιρία (Εκδ.). (2005). Οι άνθρωποι παρακούν το Θεό. Τα παιδιά διαβάζουν τη Βίβλο. Αθήνα. σ.21-22 5. Ομήρου (1996). Οδύσσεια. (Ν. Καζαντζάκης & Ι.Θ. Κακρίδης, μετάφραση). Ελλάδα: Βιβλιοπωλείο Εστία. (αναφορά στον Τάνταλο στο κεφάλαιο Λ, στίχοι 582-92) 6. Άλλες πηγές από το διαδύκτιο: http://www.elculture.gr/kids/mia-apli-velona-386873 http://entertainment.in.gr/html/ent/916/ent.73916.asp %83%CE%B9_%CF%80%CE%BF%CF%85_%CE%B6%CE%AE%CF%84%CE% B7%CF%83%CE%B5_%CE%BC%CE%B9%CE%B1_%CE%B2%CE%B5%CE%B B%CF%8C%CE%BD%CE%B1_%CE%BC%CE%B9%CE%B1_%CE%B1%CF%8 0%CE%BB%CE%AE_%CE%B2%CE%B5%CE%BB%CF%8C%CE%BD%CE%B1,_%CF%83%CF%84%CE%BF_%CE%B8%CE%AD%CE%B1%CF%84%CF%81% CE%BF_%CE%92%CE%B1%CF%86%CE%B5%CE%AF%CE%BF.html http://www.culturenow.gr/childrenstheatre/%ce%a4%ce%bf_%ce%ba%ce%bf%cf%81%ce%af%cf%84%cf http://www.skai.gr/news/culture/article/217579/to-koritsi-pou-zitise-mia-velona-miaapli-velona/ http://www.artatnet.gr/episkhnhsj/2009-05-31-09-20-01/75-2009-12-27-11-14-45 http://tospirto.net/theater/play/1846 (όλες οι παραπάνω πηγές περιέχουν κείμενα παρουσίασης και φωτογραφικό υλικό από την ομότιτλη θεατρική παράσταση της ομάδας «Πράσσειν άλογα») http://www.filosofia.gr/item.php?id=1061 (κείμενο που κάνει αναφορές στην απληστία σε σχέση με τους διάφορους τομείς της ανθρώπινης ζωής, χρήση από τον /την εκπαιδευτικό) http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%a4%ce%ac%ce%bd%cf%84%ce%b1%ce %BB%CE%BF%CF%82 (ο μύθος του Τάνταλου) http://ec.europa.eu/0-18/wrc_index_en.jsp?main=true&initlang=el (φιλμάκι που παρουσιάζει τη φτώχεια. Επιλέξετε Ενότητα 13-18/Καθημερινά δικαιώματα/βίντεο: «Φτώχεια») http://iliadasphoto.grafbb.com/t1564p10-topic (πίνακας του Κλοντ Μονέ) 6

http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%91%cf%81%cf%87%ce%b5%ce%af%ce% BF:VanGogh-starry_night.jpg (πίνακας του Βαν Γκογκ) http://www.bing.com/images/search?q=klee%2c+tree&view=detail&id=4b86b8dc3 3BB6252C556FF9C308E72509539ABE9&first=61&FORM=IDFRIR (πίνακας του Πολ Κλε) Ομάδες: Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες, ανάλογα με τον αριθμό της τάξης ή σε σχέση με τη μορφή της κάθε δραστηριότητας. ΠΟΡΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ (Τα επεισόδια είναι ενδεικτικά της δομής του εργαστηρίου. Η διάρκεια του κάθε επεισοδίου υπολογίζεται σε ένα ογδοντάλεπτο- μπορεί, όμως, να πάρει λιγότερο ή και περισσότερο χρόνο, ανάλογα με την κάθε ομάδα-, ώστε να υπάρχει συνέχεια στο περιεχόμενο και τη διαδικασία του δράματος που δημιουργείται και παρίσταται κάθε φορά. Η χρονική απόσταση ανάμεσα στα επεισόδια είναι καλό να μην υπερβαίνει τη μια βδομάδα.) Επεισόδιο 1: Εισαγωγή στην ιστορία 1. Προθέρμανση: Τα παιδιά σε κύκλο. Κάθε παιδί, με τη σειρά, συμπληρώνει τη φράση: «Αυτό που θα ήθελα να αποκτήσω περισσότερο στη ζωή μου είναι.». Εναλλακτικά, καθώς προβάλλονται στον πίνακα εικόνες σχετικές με την απληστία αλλά και τη φτώχεια, τα παιδιά καλούνται να μπουν στο ρόλο του πρωταγωνιστή του συγκεκριμένου πλαισίου και να συνοδεύσουν την εικόνα που προβάλλεται, συμπληρώνοντας την παραπάνω φράση (βλ. ενδεικτικές εικόνες στην Παρουσίαση power point «Εικόνες απληστίας;!»). 2. Αφηγούμαι την ιστορία μου: Σε κάθε ομάδα, τα παιδιά με τη σειρά, περιγράφουν σύντομα μια προσωπική τους ιστορία σχετική με την απληστία. Δηλαδή, καλούνται να αναφέρουν μια στιγμή στη ζωή τους ή τη ζωή της οικογένειά τους που οι ίδιοι ήθελαν πάρα πολύ να αποκτήσουν κάτι που δεν τους ήταν όμως αναγκαίο, να περιγράψουν τι έκαναν για να το αποκτήσουν και κατά πόσο τελικά το γεγονός αυτό τους έκανε ευτυχισμένους. 3. Από την προσωπική στη συλλογική ιστορία: Τα παιδιά καλούνται να χρησιμοποιήσουν στοιχεία από τις διάφορες προσωπικές τους ιστορίες, που 7

διηγήθηκαν προηγουμένως, και να κατασκευάσουν μια φανταστική ιστορία για την απληστία. 4. Θέατρο Εικόνων: Στη συνέχεια, φτιάχνουν τις 3 διαδοχικές εικόνες που ανταποκρίνονται στα τρία επεισόδια της ιστορίας: το όνειρο για το νέο απόκτημα, την προσπάθεια για να το αποκτήσουν και το αποτέλεσμα που έχει στη ζωή του πρωταγωνιστή. Οι εικόνες είναι παγωμένες. Η κάθε εικόνα συνοδεύεται από τον κατάλληλο τίτλο που ερμηνεύεται από τα μέλη της ομάδας, ενώ η μετάβαση από τη μια εικόνα στην επόμενη γίνεται ομαλά και σε αργή κίνηση. 5. Παράσταση, ανίχνευση σκέψης, συζήτηση: Κάθε ομάδα παρουσιάζει το στόρι που αφηγούνται οι 3 διαδοχικές εικόνες στα υπόλοιπα παιδιά θεατές, που παρακολουθούν και σχολιάζουν τόσο το περιεχόμενο όσο και το δραματουργικό αποτέλεσμα. Στο τέλος κάθε παράστασης, οι θεατές μπορούν να ανιχνεύσουν τις σκέψεις συγκεκριμένων χαρακτήρων του στόρι και να δώσουν και άλλους τίτλους-σχόλια. 6. Φωνές στο κεφάλι: Κάθε ομάδα θα πρέπει να προετοιμάσει τις φωνές που ζωντανεύουν στο κεφάλι του πρωταγωνιστή στην τελευταία εικόνα της ιστορίας, όταν αυτός έχει αποκτήσει τελικά το αντικείμενο του πόθου του. Οι φωνές είναι αντικρουόμενες και φανερώνουν ότι ο πρωταγωνιστής έχει δεύτερες σκέψεις για το κατά πόσο είχε ανάγκη το απόκτημά του. 7. Συζήτηση: Τα παιδιά διατυπώνουν τις απόψεις τους αναφορικά με το θέμα της απληστίας και των ενδεχόμενων συνεπειών που επιφέρει σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο. Προβληματίζονται γύρω από τον υπέρμετρο καταναλωτισμό που χαρακτηρίζει την συμπεριφορά των ανθρώπων της σύγχρονης κοινωνίας, κάνοντας ταυτόχρονη αναφορά στις έννοιες «ανάγκη» και «επιθυμία». Ευκαιρία για παραγωγή γραπτού λόγου, ένταξη Τεχνολογίας και διαθεματικές συναρτήσεις: α) Τα παιδιά διερευνούν το θέμα των βασικών αναγκών για τον κάθε άνθρωπο (βλ. το φιλμάκι της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Πηγές) και έπειτα, χρησιμοποιούν τα εργαλεία του Microsoft Power Point για να κάνουν μια παρουσίαση που αντιπαραβάλλει αγαθά που θεωρούνται βασικές ανάγκες για τον άνθρωπο με 8

αγαθά που θεωρούνται είδη πολυτελείας. Κάθε παρουσίαση αποτελεί αντικείμενο σχολιασμού από τα υπόλοιπα παιδιά, που εκφράζουν γνώμες αναφορικά με το τι θεωρείται αναγκαίο και τι όχι, ποια αποτελούν κριτήρια για ένα τέτοιο διαχωρισμό, ποιοι παράγοντες διαμορφώνουν τα κριτήρια (π.χ. το βιοτικό επίπεδο) κ.ο.κ. β) Τα παιδιά καλούνται να μελετήσουν το κείμενο «Πολλά παιχνίδια Λίγο ενδιαφέρον;!» (βλ. Παράρτημα, σημείωση 7) και να ανταλλάξουν απόψεις αναφορικά με τις συνέπειες που έχει ο υπερκαταναλωτισμός στη ζωή των παιδιών, κυρίως αναφορικά με τη δημιουργικότητα και το παιχνίδι. Στη συνέχεια, μπορούν να φέρουν ένα δικό τους παιχνίδι και, αφού συζητήσουν σε ομάδες ποικίλους τρόπους χρήσης του, παράγουν πολυτροπικά κείμενα, τα οποία εισηγούνται τρόπους με τους οποίους το συγκεκριμένο παιχνίδι μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα παιδιά συγκεκριμένης ηλικίας, ώστε να γεμίσει δημιουργικά μια στιγμή της μέρας τους. γ) Προβάλλεται το βιντεάκι που παρουσιάζει τις συνέπειες της σύγχρονης υπερκαταναλωτικής κοινωνίας (βλ. το τελευταίο σλάιντ στην Παρουσίαση power point «Εικόνες απληστίας;!»). Τα παιδιά καλούνται να κατονομάσουν τις συνέπειες αυτές και να τις καταγράψουν. Στη συνέχεια, επαναφέρουν την παρουσίαση που δημιούργησαν στη Δραστηριότητα (α) για τις βασικές ανάγκες και τα αγαθά πολυτελείας, και αντιπαραβάλλουν με τις συνέπειες της υπερκατανάλωσης. Αναπτύσσουν απόψεις αναφορικά με την ευθύνη του ατόμου και των οργανωμένων συνόλων για τη σημασία της λιτότητας και της απέριττης κατανάλωσης στην καταστολή ή/και μείωση των σοβαρών κοινωνικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων που παρατηρούνται στην αντίθετη περίπτωση. Στη συνέχεια, γράφουν άρθρα με αφορμή τα παραπάνω θέματα. Επεισόδιο 2: Η ρίζα της απληστίας 1. Εκπαιδευτικός σε ρόλο και αφήγηση: Ο/Η εκπαιδευτικός, με τη βοήθεια ενός χρωματιστού υφάσματος, που φαντάζει με μανιτάρι (βλ. για ιδέες, Παράρτημα, εικόνα 1), μπαίνει στο ρόλο του Μανιταριού της ιστορίας και αφηγείται την ιστορία του. Δίνει πληροφορίες για το πώς γεννήθηκε, πού ζούσε, γιατί τώρα δεν υπάρχει πια, την πολιτεία του Σαρλενάκ, και για τη μεγάλη συμφορά που βρήκε το ίδιο αλλά και τους κατοίκους του Σαρλενάκ 9

(χωρίς να δίνει λεπτομέρειες για τις συνέπειες που ακολούθησαν). Εναλλακτικά, ο/η εκπαιδευτικός προβάλλει στον πίνακα μια σελίδα από το ημερολόγιο του ανέμου, όπου καταγράφονται τα τελευταία λόγια που ψιθύρισε το Μανιτάρι προτού ξεψυχήσει, και καλεί τα παιδιά να το διαβάσουν (ενδεχομένως κάθε παιδί διαβάζει και μια γραμμή από το ημερολόγιο ή ένα παιδί το διαβάζει ολόκληρο ή ο/η εκπαιδευτικός στο ρόλο του Ανέμου). Σε κάθε περίπτωση, η αφήγηση δημιουργεί ένα μυστήριο, που τελειώνει με την ακόλουθη φράση του Μανιταριού: «Με έκοψαν για να ανακαλύψουν το «καλό» που θα τους έφερνα. Δεν κατάλαβαν ποτέ το παλιό τραγούδι της πολιτείας τους.» (βλ. ενδεικτικό κείμενο στο Παράρτημα, σημείωση 1). 2. Ρόλος στο πάτωμα και συζήτηση: Αφορμή για δημιουργία εννοιολογικού χάρτη. Ένα παιδί ξαπλώνει σε μεγάλο χαρτόνι με τρόπο που το σώμα του να δημιουργεί το διάγραμμα ενός μανιταριού, καθώς ένα άλλο παιδί το σχεδιάζει με ένα μαρκαδόρο (εναλλακτικά, προβάλλουμε ένα Μανιτάρι στον πίνακα). Τα παιδιά καλούνται να καταγράψουν στο εσωτερικό του μανιταριού όλα όσα γνωρίζουν για το Μανιτάρι και τη σχέση του με το Σαρλενάκ. Στο εξωτερικό του μανιταριού, καταγράφουν σε μορφή ερωτημάτων διάφορους προβληματισμούς για το πώς η κοπή του Μανιταριού μπορεί να επηρέασε τη ζωή των κατοίκων του Σαρλενάκ. 3. Παγωμένη εικόνα, ρεπορτάζ: Κάθε ομάδα παρουσιάζει μια συνέπεια που επιφέρει στη ζωή των κατοίκων του Σαρλενάκ το κόψιμο του Μανιταριού. Επίσης, τα παιδιά καλούνται να σκεφτούν με ποιο τρόπο θα σχολίαζαν τα μέσα ενημέρωσης αυτές τις στιγμές και με τι πιθανούς τίτλους θα συνόδευαν τις φωτογραφίες τους. Ενδεικτικοί προβληματισμοί κατά την προετοιμασία: - Τι συμβαίνει στην εικόνα; Γιατί αυτό που παρουσιάζει αποτελεί μια κακή συνέπεια για τους χαρακτήρες που εμπλέκονται; - Ποιοι χαρακτήρες λαμβάνουν μέρος; Πώς νιώθουν γι αυτό που τους συμβαίνει; Πώς θα διαμορφώσουμε το σώμα και το πρόσωπό μας για να το δείξουμε; - Υπάρχει κάποιο άλλο στοιχείο στην εικόνα που να παραπέμπει στο λανθασμένο τρόπο που ενέργησαν οι κυβερνώντες αλλά και οι πολίτες; Πώς θα το δείξουμε; 4. Παράσταση και συζήτηση: Κάθε ομάδα παρουσιάζει τη φωτογραφία της ενώ τα υπόλοιπα παιδιά- θεατές σχολιάζουν τόσο ως προς το περιεχόμενο όσο 10

και ως προς το δραματουργικό αποτέλεσμα. Έμφαση δίνεται στον τρόπο που η κάθε ομάδα παραγωγής επέλεξε να σκηνοθετήσει την οπτική της, και το αποτέλεσμα που έχει η κάθε σκηνοθετική πρόταση στον τρόπο που παρουσιάζονται τα δρώμενα. 5. Σάουντρακ, σωματική αναπαράσταση: Ο/Η εκπαιδευτικός καλεί τα παιδιά να σκεφτούν τα τελευταία λόγια του Μανιταριού και να προσπαθήσουν να λύσουν το μυστήριο: «Γιατί άραγε οι άνθρωποι να αποφάσισαν να το κόψουν; Τι να τους οδήγησε σε αυτή την απόφαση;» Στη συνέχεια, καλούνται να διαμορφώσουν με το σώμα τους, το καθένα μόνο του ή σε ομάδες, διάφορα άψυχα (π.χ. πέτρες, κρήνες) και έμψυχα (π.χ. πουλιά, δέντρα) όντα, που μπορεί να συνθέτουν το τοπίο της πολιτείας, και ψιθυρίζουν μικρές φράσεις που απαντούν με κάποιο τρόπο στα παραπάνω ερωτήματα. «Ποιους ψιθύρους μπορεί να ακούμε καθώς περπατούμε στην πόλη;» Οι φράσεις μπορεί να συνοδεύονται και με ήχους που παράγουν τα παιδιά με τα σώματα και τη φωνή τους. Με τον κτύπο ενός τυμπάνου, τα παιδιά διαμορφώνουν τα σώματά τους και στη συνέχεια, καθώς ο/η εκπαιδευτικός περνά ανάμεσά τους και τους πλησιάζει, ακούμε τους ψιθύρους. 6. Καυτή καρέκλα, εκπαιδευτικός σε ρόλο: Ο/Η εκπαιδευτικός αναφέρει ότι τώρα θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον Κυβερνήτη που πήρε την τελική απόφαση και να τον ανακρίνουν. Ο/Η εκπαιδευτικός στο ρόλο του Κυβερνήτη παρουσιάζεται ως ένας άνθρωπος άπληστος και καχύποπτος, που το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι η εξουσία. Την ίδια εικόνα παρουσιάζει και για τους πολίτες του Σαρλενάκ, ώστε να δικαιολογήσει την ενέργεια του. Αναφέρεται στις αντίθετες φωνές που ακούστηκαν στην αίθουσα του Μεγάλου Συμβουλίου για το θέμα του Μανιταριού. Επίσης, θίγει το θέμα του δύσκολου έργου που έχει να επιτελέσει ένας άνθρωπος σε δημόσιο αξίωμα (βλ. ενδεικτικό κείμενο στο Παράρτημα, σημείωση 2). Τα παιδιά τον ανακρίνουν και προσπαθούν να τον δυσκολέψουν. Προετοιμάζουν από πριν τις ερωτήσεις τους. 7. Ομαδική Γλυπτική, παιχνίδι ρόλων, κυκλική παράσταση: Τα παιδιά, στον κύκλο ή σε ομάδες των 3, καλούνται να φτιάξουν τα διάφορα αγάλματα του Κυβερνήτη, που ανταποκρίνονται στις διάφορες πτυχές της προσωπικότητάς του. Στη συνέχεια, κάνουν το ίδιο για τους Συμβούλους που είχαν την ίδια γνώμη με τον Κυβερνήτη (Σύμβουλος 1) και γι αυτούς που είχαν αντίθετη 11

γνώμη από τον Κυβερνήτη (Σύμβουλος 2). Στο τέλος, καλούνται να τοποθετήσουν πλάι-πλάι ένα άγαλμα Κυβερνήτη με ένα άγαλμα Συμβούλου 1 (ή κατοίκου) και ένα άγαλμα Συμβούλου 2. Τότε τα αγάλματα αυτοσχεδιάζουν ένα σύντομο διάλογο, διατηρώντας τη στάση του χαρακτήρα τους, που ζωντανεύει για λίγο την σκηνή στην αίθουσα του Μεγάλου Συμβουλίου. 8. Συζήτηση: Τα παιδιά καλούνται να σκεφτούν το ρόλο των κυβερνώντων στη λήψη αποφάσεων με γνώμονα το καλό του τόπου. Διατυπώνουν απόψεις αναφορικά με το πώς οι κυβερνώντες θα πρέπει να παίρνουν τις αποφάσεις τους, ποια κριτήρια, δηλαδή θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη. Ταυτόχρονα, καλούνται να διατυπώσουν απόψεις για τη συμπεριφορά των κατοίκων και για το πώς αυτοί συνέβαλαν στο να παρθεί μια κακή απόφαση για την πόλη τους (π.χ. το γεγονός ότι είχαν και αυτοί την ίδια περιέργεια και διακατέχονταν από την απληστία). Αναπτύσσουν προβληματισμούς για την απληστία και τις επιπτώσεις που μπορεί να επιφέρει τόσο σε ατομικό όσο και κοινωνικό επίπεδο. Ευκαιρία για παραγωγή γραπτού λόγου και διαθεματικές συναρτήσεις: α) Γράφω μέσα από ρόλο, αφήγηση και μιμική: Ένα παιδί του Σαρλενάκ γράφει στο ημερολόγιό του τις σκέψεις και τα συναισθήματα του για την συμφορά που βρήκε την πολιτεία του. Περιγράφει εικόνες από το Σαρλενάκ, προτού κοπεί το Μανιτάρι, και νοσταλγεί παλιές καλές στιγμές. Στη συνέχεια, σε ομάδες, τα παιδιά συνθέτουν τα κείμενά τους σε ένα ενιαίο κείμενο, ώστε να αποτελεί το ημερολόγιο ενός παιδιού. Έπειτα, - δημιουργούν τις αντίστοιχες θεατρικές εικόνες, που μετά ζωντανεύουν μέσω της μιμικής και αφήγησης. Αφηγούνται, δηλαδή, τη ζωή των κατοίκων του Σαρλενάκ πριν από το κόψιμο του Τεράστιου Μανιταριού, καθώς τα υπόλοιπα παιδιά-ηθοποιοί της ομάδας ανταποκρίνονται μόνο με κίνηση στην αφήγηση, - κάθε ομάδα παρουσιάζει τη θεατρική αφήγηση και κάθε φορά τα παιδιά-θεατές εντοπίζουν τα χαρακτηριστικά της πολιτείας του Σαρλενάκ και των ανθρώπων της. β) Εικαστική Αγωγή: Τα παιδιά δημιουργούν εικαστικά την πολιτεία του Σαρλενάκ. Το έργο τους μπορεί να περιλαμβάνει αντιπαραβολικές εικόνες, που παρουσιάζουν το 12

πριν και το μετά του τραγικού γεγονότος της κοπής του Μανιταριού. Στη συνέχεια, προσθέτουν το κείμενο που συνοδεύει τις εικόνες, δημιουργώντας έτσι ένα εικονογραφημένο παραμύθι. γ) Γράφω μέσα από ρόλο, θεατρικός μονόλογος: Ο Αέρας ψιθυρίζει τα τελευταία λόγια του Μεγάλου Μανιταριού, προτού αυτό ξεψυχήσει. Τα παιδιά γράφουν μέσα από ρόλο το μονόλογο του Μανιταριού, περιγράφοντας τα συναισθήματα του για την τωρινή κατάσταση του Σαρλενάκ και των κατοίκων του, αλλά και τη νοσταλγία του για τις παλιές καλές μέρες. Επεισόδιο 3: Το τραγούδι της ελπίδας 9. Σάουντρακ και κίνηση δάσους: Ο/Η εκπαιδευτικός λέει στα παιδιά πως καθώς περνούσε κάποιος μέσα από το Δάσος του Σαρλενάκ, άκουγε το τραγούδι του Μανιταριού και ένιωθε γαλήνη και χαρά. Αργότερα, όμως, όταν το Μανιτάρι κόπηκε, το Δάσος συμπεριφερόταν εχθρικά σε όποιον προσπαθούσε να το διασχίσει. Όλα τα παιδιά καλούνται να φτιάξουν με το σώμα τους το Δάσος. Δηλαδή, κάθε παιδί μεταμορφώνεται σε ένα διαφορετικό στοιχείο του Δάσους και ζωντανεύει με το σώμα του την κίνησή του και με τη φωνή ή και το σώμα του τον ήχο που αυτό παράγει (π.χ. την κίνηση και τον ήχο του ποταμού, του αέρα, του θάμνου, του δέντρου κ.λπ.). Αρχικά, καλούνται να ζωντανέψουν ένα Δάσος χαρούμενο και έπειτα ένα Δάσος θυμωμένο και εχθρικό. Ένα παιδί στο ρόλο του Κοριτσιού περνά από μέσα και βιώνει κάθε φορά τη γαλήνη και την έχθρα των στοιχείων του Δάσους του Σαρλενάκ. 10. Συνθέτω το τραγούδι: Αφορμή για δημιουργική γραφή. Το Κορίτσι θυμάται το τραγούδι του Σαρλενάκ. Τι λέει το τραγούδι του Σαρλενάκ; Κάθε ομάδα φτιάχνει ένα τετράστιχο (με ομοιοκαταληξία ή ελεύθερο στίχο ή ραπ), που να αποτελεί μια στροφή από το τραγούδι. Κάθε στροφή ενδεχομένως να απαντά και σε ένα από τα ακόλουθα ερωτήματα: - Πώς και πότε γεννήθηκε το Μανιτάρι; - Πώς μοιάζει; Τι χρώματα έχει; Τι το ιδιαίτερο έχει που το κάνει να διαφέρει από τα υπόλοιπα μανιτάρια του δάσους; - Γιατί δεν πρέπει ποτέ κανείς να το κόψει; - Γιατί στη ρίζα του φωλιάζει το καλό του Σαρλενάκ; 13

Τα παιδιά έχουν στη διάθεσή τους διάφορα κρουστά και μελωδικά όργανα, που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να συνοδεύουν τα λόγια του τραγουδιού. 11. Παράσταση, Μοντάζ: Τα παιδιά καλούνται και πάλι να δημιουργήσουν το Δάσος, με το Κορίτσι να το διασχίζει, έτσι όπως έκαναν στη Δραστηριότητα (17). Κάθε φορά τραγουδούν το τραγούδι του Δάσους υιοθετώντας και το κατάλληλο ηχόχρωμα και ένταση, που να ανταποκρίνεται στη συναισθηματική κατάσταση του Δάσους (γαλήνια- εχθρικά). Ενδεικτική σκηνοθεσία: - Κίνηση του Δάσους χωρίς σάουντρακ, με το Κορίτσι να το διασχίζει και να ακούει τη μελωδία του τραγουδιού (αυτήν που έφτιαξαν με τα κρουστά ή/ και μελωδικά όργανα), πότε σε ήρεμους τόνους και πότε σε έντονους (ανάλογα κινείται και το Δάσος). - Κίνηση του Δάσους με σάουντρακ, με το Κορίτσι να το διασχίζει και να νιώθει πότε τη γαλήνη και πότε το θυμό του. - Κίνηση του Δάσους, με το Κορίτσι να το διασχίζει και να νιώθει πότε τη γαλήνη και πότε το θυμό του, σε αργή κίνηση πίσω-μπρος. 12. Εκπαιδευτικός σε ρόλο: Ο/Η εκπαιδευτικός στο ρόλο του Κοριτσιού απαντάει στις ερωτήσεις των παιδιών για το ποια είναι, από πού ήρθε κ.λπ. (βλ. ενδεικτικό κείμενο στο Παράρτημα, σημείωση 3) 13. Γλυπτική Κοριτσιού σε δυάδες: Τα παιδιά εργάζονται σε ζευγάρια. Το ένα, στο ρόλο του Γλύπτη, διαμορφώνει το σώμα και το πρόσωπο του άλλου παιδιού με τρόπο που να αναδεικνύει μια πτυχή της προσωπικότητας του Κοριτσιού (π.χ. να αντιπροσωπεύει την αγνότητα, την καλή πρόθεση). Συνοδεύουν τα γλυπτά τους με τίτλους. 14. Παράσταση και συζήτηση: Καθώς παρουσιάζονται τα διάφορα γλυπτά του Κοριτσιού, προβάλλονται στον πίνακα οι φωτογραφίες των γλυπτών του Κυβερνήτη, που έφτιαξαν στο πρώτο επεισόδιο. Τα παιδιά σχολιάζουν με ποιο τρόπο η γλώσσα του σώματος των δυο χαρακτήρων «προδίδει» τις προθέσεις και το χαρακτήρα τους. Ταυτόχρονα, συγκρίνουν τη στάση που έχουν απέναντι στη ζωή οι δυο χαρακτήρες. 14

Ευκαιρία για παραγωγή λόγου, διαθεματικές συναρτήσεις και ένταξη τεχνολογίας: 1. Τα παιδιά καλούνται να τοποθετήσουν τις φωτογραφίες που παρουσιάζουν τα γλυπτά του Κυβερνήτη και των Συνεργατών του σε σχέση με αυτές που παρουσιάζουν τα γλυπτά του Κοριτσιού, και να συμπληρώσουν με ιδέες αναφορικά με το χαρακτήρα τους, τις στάσεις τους απέναντι στη ζωή, την ευθύνη απέναντι στους άλλους κ.ο.κ. 2. Με τη χρήση του Windows Photo Story, κάθε ομάδα μεταφέρει στο πρόγραμμα τις φωτογραφίες των εικόνων που φανερώνουν τα πιστεύω των δυο χαρακτήρων, του Κυβερνήτη και του Κοριτσιού, και χρησιμοποιώντας τα διάφορα εργαλεία του προγράμματος, φτιάχνουν ένα μικρό φιλμάκι με θέμα: «Όταν οι άνθρωποι γίνονται άπληστοι». 3. Στη Μουσική, δημιουργούν ένα ολοκληρωμένο τραγούδι του Σαρλενάκ και το ενορχηστρώνουν. 4. Στα Εικαστικά φτιάχνουν το δικό τους Δάσος. Ενδεικτική πορεία εργασίας: - Ανάκληση εμπειριών: Παρακολουθούν την οπτικογραφημένη σκηνή στον προβολέα για να επαναφέρουν στη μνήμη τους τόσο τις κινήσεις όσο και το συναίσθημα που βίωσαν στο θεατρικό εργαστήρι. - Εικαστικό Ημερολόγιο: Καταγράφουν τις ιδέες και τα συναισθήματα που ένιωσαν στη διάρκεια του εργαστηρίου στο εικαστικό τους ημερολόγιο. - Εικαστική δημιουργία: Σχεδιάζουν τις κινήσεις του Δάσους σε χαρτί, ανακαλώντας τη σωματική αναπαράστασή τους στο θεατρικό εργαστήρι. Στη συνέχεια, μπορούν να εμπλουτίσουν με διάφορα υλικά το σχέδιο (π.χ. χρώμα, κολάζ). - Επαφή με έργα καλλιτεχνών: Όταν το εικαστικό τους έργο είναι σε προχωρημένο στάδιο, τότε ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να εμπλουτίσει τις ιδέες τους παρουσιάζοντας διάφορα έργα καλλιτεχνών με ίδιο θέμα. Τα παιδιά μελετούν πίνακες από ζωγράφους (π.χ. Μονέ, Βαν Γκογκ, Πολ Κλε, βλ. παραδείγματα στις Πηγές), και συζητούν με ποιους τρόπους αποτύπωσαν οι συγκεκριμένοι καλλιτέχνες το δάσος στα δικά τους έργα. - Παρουσίαση-Αξιολόγηση: Στο τέλος της όλης εικαστικής δημιουργίας, τα παιδιά παρουσιάζουν τα έργα τους και συνδέουν την εμπειρία που είχαν μέσα από την κίνηση στο θεατρικό εργαστήρι και μέσα από την απόδοση 15

του στο εικαστικό έργο. Μπορούν επίσης να παραστήσουν θεατρικά την κίνηση του Δάσους και να συνδυάσουν τις εικόνες των έργων τους i. Επεισόδιο 4: Η συλλογική προσπάθεια για αλλαγή της δυσμενούς κατάστασης της πόλης 15. Αυτοσχεδιασμός σε δυάδες: Ο/Η εκπαιδευτικός σκιαγραφεί το πλαίσιο: Το Κορίτσι συναντά τον Κυβερνήτη στην Αίθουσα των Συνεδριάσεων. Προσπαθεί να τον πείσει να την αφήσει να διορθώσει το κακό που έχει γίνει στο Σαρλενάκ, αλλά ο Κυβερνήτης δεν πείθεται και αντιμετωπίζει το Κορίτσι με υπεροψία και καχυποψία. Πώς δρουν οι δυο χαρακτήρες; Τα παιδιά σε ζευγάρια αυτοσχεδιάζουν μέσα από ρόλο το διάλογο ανάμεσα στο Κορίτσι και τον Κυβερνήτη (ο/η εκπαιδευτικός ή άλλο παιδί οπτικογραφεί τους διαλόγους και στη συνέχεια τους φυλάσσει σε ένα αρχείο στον ηλεκτρονικό υπολογιστή της τάξης, ώστε να χρησιμοποιηθούν στο τέλος του επεισοδίου στη σύμβαση του χορού, έτσι όπως περιγράφεται στη Δραστηριότητα (20)). 16. Κυκλική Παράσταση και συζήτηση: Τα ζευγάρια τοποθετούνται κυκλικά. Καθώς ο/η εκπαιδευτικός πλησιάζει ένα ζευγάρι, ο διάλογος ζωντανεύει, ενώ όταν αυτός/ή απομακρύνεται, ο διάλογος σταματά. Με την ολοκλήρωση των αυτοσχεδιασμών, τα παιδιά διατυπώνουν κρίσεις για το χαρακτήρα του καθενός. 17. Τελετουργία, αφήγηση, μιμική: Κάθε ομάδα επιλέγει μια σκηνή από την αποκατάσταση της πολιτείας του Σαρλενάκ. Τα παιδιά μπορούν να εφεύρουν δικές τους σκηνές ή να επιλέξουν από αυτές που υπάρχουν στο παραμύθι. Στη δεύτερη περίπτωση, οι σκηνές είναι οι εξής: - Οι Κερασιές ανθίζουν πάλι και προσφέρουν τους καρπούς τους στους ανθρώπους. - Τα χρώματα γίνονται και πάλι ευδιάκριτα. - Οι Λέξεις βρίσκουν τη θέση τους στο Μεγάλο Λεξικό. - Οι Γεύσεις και οι Μυρωδιές επιστρέφουν στις κουζίνες των νοικοκυρών. - Οι Εφιάλτες των παιδιών αντικαθίστανται με τα Όνειρα. 16

Κάθε σκηνή ζωντανεύει σαν ένα μικρό τελετουργικό. Δηλαδή, τα παιδιά θα πρέπει να βρουν 2-3 διαδοχικές εικόνες που συναποτελούν το τελετουργικό, και να τις επαναλαμβάνουν. Κάθε τελετουργία ξεκινά με μια εικόνα που δείχνει την αρχική κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα παραπάνω στοιχείαχαρακτήρες, εξαιτίας της κοπής του Μανιταριού, και τελειώνει με την εικόνα της αποκατάστασης. Παράλληλα, τα παιδιά κάθε ομάδας δημιουργούν και την αφήγηση που συνοδεύει την τελετουργία. Φτιάχνουν, δηλαδή, ένα μικρό κείμενο που περιγράφει το τελετουργικό που κάνει το Κορίτσι, ώστε να επαναφέρει τις ισορροπίες στην πολιτεία. Κατά την πρόβα, ένα παιδί σε κάθε ομάδα αφηγείται καθώς τα υπόλοιπα παιδιά ηθοποιοί ανταποκρίνονται στην αφήγηση. 18. Παράσταση καρουζέλ: Οι ομάδες τοποθετούνται κυκλικά προς το κέντρο του κύκλου. Ο/Η εκπαιδευτικός ή ένα παιδί στο ρόλο του Κοριτσιού, καθώς πλησιάζει την κάθε ομάδα, αυτή ζωντανεύει το τελετουργικό με την αφήγηση. 19. Αυτοσχεδιασμός σε ζευγάρια: Ο/Η εκπαιδευτικός σκιαγραφεί το πλαίσιο: Το Κορίτσι επιστρέφει και πάλι στην Αίθουσα των Συνεδριάσεων και συναντά τον Κυβερνήτη. Ο Κυβερνήτης θέλει να προσφέρει ένα δώρο στο Κορίτσι ως ένδειξη εκτίμησης για το καλό που τους έφερε στην πόλη τους. Ο Κυβερνήτης προσφέρει κάτι ιδιαίτερο και ακριβό στο Κορίτσι, που αυτό όμως απορρίπτει. Ο Κυβερνήτης προσπαθεί να το πείσει, αλλά το Κορίτσι επιμένει πως δεν θέλει τίποτα, δικαιολογώντας την απάντησή του. Τα παιδιά σε ζευγάρια αυτοσχεδιάζουν μέσα από ρόλο το διάλογο ανάμεσα στο Κορίτσι και τον Κυβερνήτη. 20. Χορός με χρήση τεχνολογίας: Κάθε φορά που ένας αυτοσχεδιασμός ζωντανεύει, παρακολουθούμε αμέσως μετά τον οπτικογραφημένο διάλογο των δυο χαρακτήρων, έτσι όπως παρουσιάστηκε στην αρχή του επεισοδίου 4 (Δραστηριότητα (15)). 21. Συζήτηση: Αναπτύσσεται συζήτηση για το δραματουργικό αποτέλεσμα του χορικού, με ιδιαίτερη έμφαση στο στοιχείο της ειρωνείας, που αναδεικνύει την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του Κυβερνήτη. 17

Ευκαιρία για παραγωγή γραπτού λόγου, ένταξη τεχνολογίας και διαθεματικές συναρτήσεις: Η οπτικογραφημένη παράσταση της Δραστηριότητας (20), φυλάσσεται σε αρχείο σε 5 Η.Υ., και με τη χρήση των εργαλείων του προγράμματος του Windows Live Movie Maker, κάθε ομάδα παιδιών καλείται να δημιουργήσει το μοντάζ που αυτή επιθυμεί για το χορικό. Επεισόδιο 5: Το τέλος των δεινών ή η αρχή μιας νέας περιπέτειας; 22. Αφήγηση: Ο/Η εκπαιδευτικός αφηγείται την κατάληξη, ότι δηλαδή το κορίτσι ζήτησε μια απλή βελόνα, παρουσιάζοντάς την στα παιδιά. Αφηγείται την κατάπληξη των Συμβούλων και την καχυποψία τους. 23. Συλλογικός ρόλος, ντιμπέιτ: Τα παιδιά χωρίζονται σε δυο ομάδες. Το Μεγάλο Συμβούλιο συνεδριάζει, μετά την παράκληση του Κοριτσιού να του χαρίσουν μια απλή βελόνα. Η μια αντιπροσωπεύει τους Συμβούλους, που είναι σκεφτικοί και καχύποπτοι για το δώρο που τους ζήτησε το Κορίτσι, ενώ η άλλη ομάδα αντιπροσωπεύει τους Συμβούλους, που επιμένουν ότι θα πρέπει να του δώσουν αυτό που τους ζήτησε. Κάθε ομάδα καλείται να προετοιμάσει τα επιχειρήματα για την άποψη που υποστηρίζει. Ο/Η εκπαιδευτικός στο ρόλο του Κυβερνήτη συντονίζει τη συζήτηση και συμπληρώνει με τις απόψεις του. 24. Ανίχνευση σκέψης, μιμική: Ο/Η εκπαιδευτικός αφηγείται το τέλος της ιστορίας, ότι δηλαδή το κορίτσι ανοίγει το κουτάκι με τη βελόνα αλλά απογοητεύεται από το περιεχόμενο. Τι μπορεί να σκέφτεται για τους κυβερνώντες του Σαρλενάκ ή για το ίδιο το Σαρλενάκ. Ένα παιδί, στο ρόλο του Κοριτσιού, έρχεται στο κέντρο του κύκλου και ανταποκρίνεται στην αφήγηση, καθώς τα υπόλοιπα παιδιά στον κύκλο ερμηνεύουν τις σκέψεις του. 25. Συζήτηση: Τα παιδιά καλούνται να σκεφτούν καταρχήν ποιο θα μπορούσε να είναι το όνομα του Κοριτσιού ή τι όνομα θα του έδιναν τα ίδια, δικαιολογώντας τις επιλογές τους. Στη συνέχεια, διατυπώνουν απόψεις αναφορικά με τον τρόπο που αντιμετώπισαν οι Κυβερνώντες το Κορίτσι, αλλά και για το πιθανό μέλλον του Σαρλενάκ, δεδομένης της εμφανούς απληστίας των πολιτικών του. 18

Ευκαιρία για παραγωγή λόγου, διαθεματικές συναρτήσεις και ένταξη τεχνολογίας: α) Στο μάθημα των Εικαστικών, δίνονται στα παιδιά διάφορα υλικά, όπως χάρτινες κούτες, γάντια, κορύνες, λουστρίνια, υφάσματα κ.ά., και καλούνται να διαμορφώσουν τους διάφορους χαρακτήρες του Σαρλενάκ μέσα από την κατασκευή των αντικειμένων που να τα αντιπροσωπεύουν. Για παράδειγμα, οι κορύνες μπορούν να διαμορφωθούν ώστε να μεταμορφωθούν στους πολίτες ή/και τους Συμβούλους του Σαρλενάκ (βλ. για ιδέες το φωτογραφικό υλικό από την ομότιτλη θεατρική παράσταση στις Πηγές). Επεισόδιο 6: Προεκτάσεις και Αναλογίες 26. Αφήγηση με χρήση αντικειμένων, θέατρο κούκλας: Αφορμή για επαναφορά της ιστορίας και δημιουργία οπτικής. Τα παιδιά καλούνται στις ομάδες τους να χρησιμοποιήσουν τα διάφορα αντικείμενα-χαρακτήρες που κατασκεύασαν και να τα χρησιμοποιήσουν με τρόπο που αυτά να ενσαρκώνουν τους διάφορους χαρακτήρες από την ιστορία, για να την αφηγηθούν. Δηλαδή, καθώς χρησιμοποιούν ένα αντικείμενο ταυτόχρονα ενσαρκώνουν το χαρακτήρα του, προσθέτοντας λόγο και κίνηση. Κάθε ομάδα προετοιμάζει την αφήγησή της και καταγράφει το κείμενο. Στη συνέχεια, παρακολουθούμε τις θεατρικές αφηγήσεις με τη σειρά και ενθαρρύνονται απόψεις σχετικά με το περιεχόμενο και την οπτική που διαμόρφωσε η κάθε ομάδα παραγωγής. Επίσης, τα παιδιά ανταλλάσουν ιδέες για τον τρόπο που τα διάφορα αντικείμενα λειτούργησαν στην παράσταση: πώς ανέδειξαν τους χαρακτήρες, κατά πόσο η χρήση τους δυσκόλεψε ή διευκόλυνε τους ηθοποιούς που τα χειρίζονταν αλλά και τους θεατές που παρακολουθούσαν την παράσταση κ.λπ. 27. Φόρουμ: Τα παιδιά καλούνται να τοποθετηθούν απέναντι στο θεωρητικό ερώτημα: «Πώς θα μπορούσε να αλλάξει η τύχη του Σαρλενάκ;». Με βάση, τις θεατρικές αφηγήσεις που παρακολούθησαν, επιλέγουν μια και εισηγούνται αλλαγές στον τρόπο που ενεργούν οι χαρακτήρες της ιστορίας, ώστε να διαμορφωθεί ένα πιο ελπιδοφόρο μέλλον για την πολιτεία του Σαρλενάκ. Καθώς γίνεται η παράσταση, ο/η εκπαιδευτικός ή ένα παιδί σταματά σε ένα 19

σημείο τη δράση και εισηγείται τις αλλαγές, δίνοντας οδηγίες στους ηθοποιούς για το πώς θα διαμορφώσουν τους χαρακτήρες και τις δράσεις τους. 28. Αναλογία, Θέατρο Εικόνων: Τα παιδιά στις ομάδες τους συζητούν για τα πιστεύω και τις αρχές των Κυβερνώντων και του Κοριτσιού. Δυο ομάδες καταγράφουν, η καθεμιά, 3 προτάσεις που ανταποκρίνονται σε 3 αρχές του Κυβερνήτη. Το ίδιο κάνουν και οι άλλες δυο ομάδες για το Κορίτσι. Στη συνέχεια, κάθε ομάδα προετοιμάζει 3 εικόνες που να αντιπροσωπεύουν αυτά τα πιστεύω. Σε κάθε εικόνα, ένας χαρακτήρας ή όλοι μαζί αφηγούνται την πρόταση, ενώ η εναλλαγή των εικόνων γίνεται σε αργή κίνηση. 29. Παράσταση και συζήτηση: Κάθε ομάδα που παρουσιάζει τα πιστεύω του Κυβερνήτη παρακολουθείται ιδιαίτερα από την ομάδα που παρουσιάζει τα πιστεύω του Κοριτσιού. Στη συνέχεια, αναπτύσσονται κρίσεις αναφορικά με το περιεχόμενο του δράματος αλλά και τον τρόπο που σκηνοθέτησε η κάθε ομάδα παραγωγής την οπτική του κάθε χαρακτήρα. Τα παιδιά, αντλώντας παραδείγματα από την ιστορία, τη μυθολογία και την θρησκεία, συζητούν για τη σημασία της σεμνότητας και της καλής διαχείρισης των πόρων που διαθέτει το άτομο και η κοινωνία του, ώστε να μπορεί να προοδεύει και να βελτιώνει τη ζωή του. Ευκαιρία για παραγωγή λόγου, διαθεματικές συναρτήσεις και ένταξη τεχνολογίας: α) Οπτικογραφείται το θέατρο κούκλας που παραστήθηκε από όλες τις ομάδες, και στη συνέχεια καταχωρείται σε αρχείο σε 5 Η. Υ. (ή όσος είναι ο αριθμός των ομάδων που δούλεψαν). Κάθε ομάδα, παρακολουθεί από τον Η.Υ. που έχει μπροστά της όλες τις θεατρικές παραγωγές και, με τη χρήση του προγράμματος του Windows Live Movie Maker, αποφασίζει το τελικό μοντάζ. Παράλληλα, καταγράφει το σενάριο και το βελτιώνει, ώστε να ανταποκρίνεται στο τελικό μοντάζ. Στο τέλος, παρουσιάζει στους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές της το φιλμάκι και ενθαρρύνει συζήτηση γύρω από τις επιλογές της στο μοντάζ και το σενάριο. β) Στη Θρησκευτική Αγωγή, τα παιδιά διερευνούν το θέμα της απληστίας μέσα από την ιστορία της Γένεσης για την παρακοή των ανθρώπων απέναντι στο Θεό, καθώς και την ιστορία από την Καινή Διαθήκη για τον άφρονα πλούσιο (βλ. Παράρτημα, 20

σημείωση 4 και 5). Συγκρίνουν ως προς το περιεχόμενο και τον τρόπο που λειτουργούν οι μεταφορές στην κάθε ιστορία. γ) Συγκρίνουν τις παραπάνω θρησκευτικές παραβολές με το μύθο του Τάνταλου (βλ. Πηγές και Παράρτημα, σημείωση 6), και συζητούν τις διασυνδέσεις με την ιστορία του Σαρλενάκ. δ) Με βάση το απόσπασμα του Τάνταλου, τα παιδιά φτιάχνουν στις ομάδες τους μια παγωμένη εικόνα που να ερμηνεύει το συναίσθημα που κάθε ομάδα παραγωγής εισπράττει όταν διαβάζει την περιγραφή της περιπέτειας του Τάνταλου από την Ομηρική Οδύσσεια. Έπειτα, κάθε ομάδα επιλέγει ένα-δυο στίχους που να περιγράφουν μια πράξη του Τάνταλου και δημιουργούν την αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο και παρόντα χρόνο. Αποφασίζουν πόσοι και ποιοι θα είναι οι αφηγητές και ποιοι οι ηθοποιοί που θα ανταποκρίνονται με κίνηση στην αφήγηση. 21

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1. Εκπαιδευτικός στο ρόλο του Μεγάλου Μανιταριού: Είμαι ή μάλλον ήμουν το Μανιτάρι, γιατί τώρα δεν υπάρχω πια, με έχουν κόψει. Ένα παλιό τραγούδι λέει πως φύτρωσα μια νύχτα με ολόγιομο φεγγάρι και έλαμπα ολόκληρο μισό κόκκινο, μισό πράσινο. Εδώ φύτρωσα, εδώ που κείτομαι τώρα κομμένο και χλωμό, στο ξέφωτο του δάσους, λίγο πιο έξω από την πολιτεία του Σαρλενάκ. Ναι, το Τεράστιο Μανιτάρι, που όλοι οι περαστικοί θαύμαζαν και απορούσαν με το μέγεθος και τη λάμψη μου! Οι κάτοικοι του Σαρλενάκ είχαν και ένα λόγο παραπάνω για να με λατρεύουν. Γιατί το παλιό τραγούδι έλεγε ότι στη ρίζα μου φωλιάζει το καλό του Σαρλενάκ! Και γω ήμουν πολύ χαρούμενο που ήμουν τόσο ποθητό! Πού να φανταστώ το τραγικό μου τέλος. Κάτι, βέβαια, είχα αρχίσει να ψυλλιάζομαι όταν άρχισαν οι ψίθυροι των κατοίκων για το «τι πάει να πει καλό», και «πώς το βλέπουμε εμείς το καλό σε ένα τεράστιο μανιτάρι που φωλιάζουν τα πουλιά για να προφυλαχτούν από το κρύο και να τσιμπολογήσουν κάτι από τον αφράτο μου κορμό». Και, για να μην τα πολυλογώ, η συζήτηση εξαπλώθηκε σαν κολλητική ασθένεια που μόλυνε σιγά σιγά όλους τους πολίτες του Σαρλενάκ με την καχυποψία. Όταν πια ενδιαφέρθηκε να κάνει κάτι γι αυτό ο Κυβερνήτης με τους Συμβούλους του, άρχισε να πλησιάζει το τέλος μου. «Το καλό της πολιτείας, άρα λοιπόν το δικό μας καλό φωλιάζει κάτω απ το μανιτάρι. Ίσως να είναι κάποιος κρυμμένος θησαυρός που θα μας κάνει όλους πλούσιους. Ναι σίγουρα, έτσι θα είναι. Επιτέλους να το κόψουμε το Μανιτάρι», πρότειναν κάποιοι υπουργοί και συμφώνησε μαζί τους και ο Κυβερνήτης. Κι η απόφαση πάρθηκε ομόφωνα, σχεδόν ομόφωνα, παρά τις αντιρρήσεις κάποιων, ελαχίστων, γεροντότερων συμβούλων, που θύμιζαν τα λόγια του παλιού τραγουδιού. Τώρα, βέβαια, μπορεί και να μετάνιωσαν που με έκοψαν τόσο απερίσκεπτα, γιατί από τότε, πλάκωσαν πολλές συμφορές στην πολιτεία τους και το Σαρλενάκ δυστυχεί. Με έκοψαν για να ανακαλύψουν το «καλό» που θα τους έφερνα. Δεν κατάλαβαν ποτέ το παλιό τραγούδι της πολιτείας τους. 2. Εκπαιδευτικός στο ρόλο του Κυβερνήτη: Και γιατί φταίω εγώ που το Σαρλενάκ δυστυχεί; Μόνος μου αποφάσισα να κοπεί το Μανιτάρι; Όχι, βέβαια. Ολόκληρο το Μεγάλο Συμβούλιο επέμενε με επιχειρήματα, οι 22

Υπουργοί μου με πίεζαν, ολόκληρος ο λαός το απαιτούσε. Τι να έκανα εγώ. Ο αρχηγός ενός κράτους οφείλει να ακούει τα θέλω του λαού του. Οπωσδήποτε, δεν ήταν μια απερίσκεπτη απόφαση. Αλλά μια απόφαση που πάρθηκε μετά από πολλή μελέτη. Εγώ ο ίδιος παρατήρησα το Μανιτάρι. Η αλήθεια είναι πως όφειλα να μάθω τι συνέβαινε με αυτό. Θα μπορούσε να μας δημιουργήσει προβλήματα, να φέρει αναστάτωση, να κρύβει ένα μυστικό ολέθριο για τον τόπο μας. Ήταν ανάγκη να ανακαλύψουμε τι κρύβει. Δεν μπορώ να στηρίζομαι στα λόγια ενός λαϊκού τραγουδιού. Ένας ηγέτης οφείλει να εξετάζει όλα τα πιθανά σενάρια. Και τι με το να θέλουμε να κάνουμε πιο πλούσια την πολιτεία μας; Κακό είναι αυτό; Όλοι μας θα επωφελούμασταν. Δεν το έκανα για μένα προς θεού! Υπάρχει ηγέτης που δεν θέλει ο τόπος του να έχει ανάπτυξη και οι πολίτες του να ζουν άνετα και να προοδεύουν; Όλα αυτά που λέγονται είναι ανακρίβειες και κακοήθειες. Απλά, δεν μπορούμε πάντα να γνωρίζουμε το πόρισμα μιας μελέτης προτού κάνουμε τη μελέτη. Είναι απλό. Το τι θα γίνει από δω και πέρα για να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες είναι κάτι που πρέπει να μας προβληματίσει όλους και όλοι μας πρέπει να βοηθήσουμε, ώστε να τις ξεπεράσουμε. 3. Εκπαιδευτικός στο ρόλο του Κοριτσιού: (σε ανάλαφρο τόνο, με παιδικότητα και κίνηση σαν ξωτικό) Πολλοί ντόπιοι λένε ότι έπεσα μια νύχτα με αερόστατο στη μεγάλη πλατεία ή πως ξεπέζεψα από ένα άσπρο άλογο στο απέναντι βουνό ή πως ξέμεινα από τον πλανόδιο θίασο των ηθοποιών. Η αλήθεια είναι πως τίποτα από τα πιο πάνω δεν ισχύει. Αλλά μ αρέσουν οι ιστορίες, με διασκεδάζουν! Δεν ξέρω αν είμαι παράξενη ή αν έχω διαφορετική λαλιά από τους ανθρώπους, πάντως ένα θα σας πω. Είμαι πολύ χαρούμενη που μπορώ να βοηθήσω την πολιτεία του Σαρλενάκ και αυτό θα κάνω σε λίγο. Πώς θα βοηθήσω; Α..δεν είναι πολύ δύσκολο. Φτάνει να με εμπιστευτείτε και να με αφήσετε να φέρω πίσω τη χαρά στο Σαρλενάκ. Πώς έμαθα για σας; Μα δεν το ξέρετε πως οι συμφορές των ανθρώπων γίνονται ένας ανεμοστρόβιλος, που παρασύρεται κοντά μας γρήγορα με ένα δυνατό φύσημα του αέρα και ένα ήχο που σπάει τα μικρά μας αυτιά Από κει που έρχομαι, έχω μάθει πως είναι πολύ σημαντικό, μόλις νιώσουμε το κακό που βασανίζει τους ανθρώπους γύρω μας, να δηλώσουμε εθελοντικά τη συμμετοχή μας στο πρόγραμμα για επίλυση του προβλήματος. Και αυτό έκανα. Το έκανα 23

ιδιαίτερα γιατί λυπήθηκα που τα παιδιά του Σαρλενάκ δεν είναι χαρούμενα, δεν βλέπουν όμορφα όνειρα, δεν χαίρονται το χρωματιστό κόσμο μας, δεν μπορούν να γευτούν την ποικιλία των γεύσεων. Να μαι, λοιπόν, εδώ κοντά σας, έτοιμη για δουλειά! 4. Καινή Διαθήκη, Κατά Λουκάν, κεφ. 12, 14-21 H πλεονεξία και η παραβολή του άφρονα πλουσίου Κάποιος από το πλήθος είπε στον Ιησού: «Διδάσκαλε, πες στον αδερφό μου να μοιραστεί την κληρονομιά μαζί μου». Kι ο Ιησούς του είπε: «Άνθρωπε, εγώ δεν είμαι δικαστής για να χωρίζω την περιουσία σας». Και είπε στο πλήθος: «Nα προσέχετε και να φυλάγεστε από κάθε πλεονεξία, γιατί τα πλούτη, όσο περίσσια κι αν είναι, δε δίνουν την αληθινή ζωή στον άνθρωπο». Τους είπε μάλιστα την εξής παραβολή: «Kάποιου πλούσιου ανθρώπου τα χωράφια έδωσαν πλούσια σοδειά. Κι εκείνος σκεφτόταν κι έλεγε: «Tι να κάνω; Δεν έχω μέρος να συγκεντρώσω τα γεννήματά μου! Nα, τι θα κάνω», είπε. «Θα γκρεμίσω τις αποθήκες μου και θα χτίσω μεγαλύτερες για να συγκεντρώσω εκεί όλη τη σοδειά μου και τ αγαθά μου. Και τότε θα πω στον εαυτό μου: τώρα έχεις πολλά αγαθά, που αρκούν για χρόνια πολλά. Ξεκουράσου, τρώγε, πίνε, διασκέδαζε». Τότε του είπε ο Θεός: «Ανόητε. Αυτή τη νύχτα θα παραδώσεις τη ζωή σου. Αυτά, λοιπόν, που ετοίμασες, σε ποιον θα ανήκουν;» Αυτά, λοιπόν, παθαίνει όποιος μαζεύει πρόσκαιρους θησαυρούς και δεν πλουτίζει τον εαυτό του με ό,τι θέλει ο Θεός. 5. Παλαιά Διαθήκη, Γένεσις 3, Οι άνθρωποι παρακούν το Θεό Απ όλα τα ζώα που δημιούργησε ο Θεός, το φίδι ήταν το πιο πανούργο. Είπε λοιπόν το φίδι στη γυναίκα: «Αλήθεια, είπε ο Θεός να μην τρώτε από τους καρπούς των δέντρων;» Η γυναίκα του απάντησε: «Μπορούμε να φάμε καρπούς απ όλα τα δέντρα. Μόνο από το δέντρο που βρίσκεται στη μέση του κήπου δεν μπορούμε να φάμε. Ο Θεός είπε: «Αν φάτε τους καρπούς από αυτό το δέντρο θα πεθάνετε». Τότε το φίδι είπε: «Όχι βέβαια! Δεν θα πεθάνετε! Ο Θεός ξέρει πως μόλις φάτε από τους καρπούς αυτού του δέντρου, θα ανοιχτούν τα μάτια σας και θα γνωρίζετε το καλό και το κακό. Θα γίνετε σαν θεοί». Η γυναίκα κοίταξε το δέντρο: οι καρποί του φαίνονταν γλυκοί και ζουμεροί. Πήρε λοιπόν έναν καρπό κι έφαγε. Έδωσε στον άνδρα της κι έφαγε κι αυτός. Τότε άνοιξαν τα μάτια τους και κατάλαβαν ότι ήταν γυμνοί! 24

Το απόγευμα ο Θεός περπατούσε στον κήπο. Οι άνθρωποι τον άκουσαν, φοβήθηκαν και κρύφτηκαν να μην τους δει. Ο Θεός τους φώναξε και τους ρώτησε: «Μήπως φάγατε από το δέντρο που σας είχα απαγορέψει να φάτε;» Ο άνδρας απάντησε: «Η γυναίκα μού έδωσε έναν καρπό κι έφαγα!» Και η γυναίκα είπε: «Το φίδι με ξεγέλασε κι έφαγα!» Τότε ο Θεός τιμώρησε το φίδι να σέρνεται με την κοιλιά στο χώμα. Και στη γυναίκα είπε: «Θα έχεις μεγάλους πόνους όταν γεννάς τα παιδιά σου». Μετά είπε στον άνδρα: «Θα πρέπει να εργάζεσαι σκληρά για να καλλιεργείς τη γη και να τρως το ψωμί σου». Ο Θεός έφτιαξε για τους ανθρώπους ρούχα από δέρματα ζώων. Μετά τους έδιωξε από τον κήπο και έβαλε έναν άγγελο να φυλάει την είσοδο του κήπου. 6. Ο μύθος του Τάνταλου, Ομήρου Οδύσσεια, στίχοι 582-592 Ακόμα αντίκρισα τον Τάνταλο βαριά να τυραννιέται σε λίμνη μέσα ορθός, που του φτανε στα γένια διψασμένος τον έβλεπες, να πιει που γύρευε νερό, μα δε μπορούσε τι κάθε που σκυβεν ο γέροντας να πιει λαχταρισμένος, τραβιόταν το νερό και χάνουνταν, και του βυθού μπροστά του από βουλή θεού κατάξερη τη μαύρη γης εθώρειε. Κι ήταν και δέντρα αψηλοφούντωτα, που εγέρναν τον καρπό τους απάνω του αχλαδιές, χρυσόκαρπες μηλιές, ρογδιές θωρούσες, θωρούσες και συκιές μελόγλυκες κι ελιές δροσιά γεμάτες. Μα κάθε που άπλωνεν ο γέροντας τα χέρια να τα πιάσει, ξεσήκωνε τους κλώνους ο άνεμος ως τα ισκιωμένα νέφη. 25

Εικόνα 1, Πηγή: http://tospirto.net/theater/play/1846 26

7. Άλλα Κείμενα Πολλά παιχνίδια Λίγο ενδιαφέρον;! By thinktwins / Ιουλίου 11, 2012 / Όλες οι Ηλικίες, Ψυχολογία / Γράψτε ένα σχόλιο Κάθομαι στο σαλόνι και παρατηρώ γύρω μου. Είναι δυνατόν μέσα σε ένα χρόνο να έχει αλλάξει τόσο πολύ αυτό το σπίτι; Μια χελώνα με λουράκι περιμένει να πάει βόλτα, η περπατούρα αυτοκίνητο είναι παρατημένη στη γωνία (κανείς δεν ασχολείται πια), το αλογάκι μόνο του κι αυτό, κουτιά με ένα σωρό παιχνίδια έχουν χάσει τη σημασία τους. Το πάρκο είναι ακόμα ανοιχτό αλλά έχει μετατραπεί σε αποθηκευτικός χώρος. Όλα αυτά τα παιχνίδια που τα βρήκαμε; Και τι έχει συμβεί; Είναι απλό τα ΒΑΡΕΘΗΚΑΝ!. Αλήθεια, δεν μπορώ να καταλάβω πώς παίζανε οι γονείς μας μόνο με ένα παιχνίδι επί ώρες, μήνες, χρόνια! Εμείς τότε φτιάχναμε κούκλες από ξύλα κι η μητέρα μας έραβε ρούχα από παλιά υφάσματα! έχω ακούσει αυτή την ιστορία χιλιάδες φορές. Σίγουρα, άλλες εποχές, άλλα ερεθίσματα, αλλά η ανάγκη του ανθρώπου για παιχνίδι παραμένει η ίδια. Μήπως φταίμε εμείς οι γονείς που τα κακομαθαίνουμε; Μήπως σε αυτούς τους καιρούς που διανύουμε πρέπει να θέσουμε άλλες βάσεις για τα παιδιά μας; Είναι γεγονός, έχουμε δημιουργήσει απαιτητικούς καταναλωτές από κούνια! Και οι λόγοι, πολλαπλοί: Η παγίδα της εκπαίδευσης Το μάρκετινγκ των παιχνιδιών έχει εξελιχθεί μαζί με την τεχνολογία. Μας έχουν πείσει ότι τα πολύχρωμα κουμπιά κι οι μελωδικοί ήχοι συμβάλουν στην ανάπτυξη του οπτικοακουστικού συστήματος του παιδιού μας. Αλήθεια, όμως, πώς μεγάλωναν τα παιδιά την εποχή των 80s που η τεχνολογία δεν είχε εξελιχθεί τόσο; Μεγαλύτερη διάρκεια ζωής έχουν εκείνα τα παιχνίδια που εξελίσσονται με τα παιδιά και συμβάλουν στην ανάπτυξη της φαντασίας τους, π.χ. 27

τουβλάκια, Lego, μαρκαδόροι κτλ. Η τεχνολογία και το πάτημα ενός κουμπιού δεν έχουν πάντα τόσο μεγάλη σημασία. Η παγίδα του γείτονα Η πίεση που μας ασκείται από το περίγυρο μας οδηγεί στην υπερκατανάλωση. Όταν τα παιδιά πάνε σε παππούδες με ένα τρομερό νάζι και απαιτούν την τελευταία Barbie που έχει η φίλη τους στο νηπιαγωγείο, ενώ έχουν άλλες 3 στο ράφι, εκείνοι δεν μπορούν να αντισταθούν. Είναι γεγονός, πάντως, ότι η υπερκατανάλωση οδηγεί σε υπερβολική έκθεση σε ερεθίσματα και κατ επέκταση σε σύγχυση και βαρεμάρα. Όσα περισσότερα έχουμε, τόσα περισσότερα θέλουμε! Η παγίδα της δουλειάς Οι υποχρεώσεις της καθημερινότητας οδηγούν τους γονείς στο να είναι απόντες. Μετά από μια δύσκολη μέρα ποιος έχει όρεξη για παιχνίδι; Έτσι θεωρούμε ότι το νέο παιχνίδι μπορεί να αναπληρώσει το κενό. Οι τύψεις μας οδηγούν να κακομαθαίνουμε τα μικρά μας προσφέροντας όλο και περισσότερα παιχνίδια. Αλλά τα παιδιά θέλουν να παίξουν με τους γονείς τους κι όχι με νέα παιχνίδια. Και το παραδέχομαι, δεν ζούμε σε ένα αγγελικά πλασμένο κόσμο και τις παραπάνω παγίδες δεν μπορούμε πάντα να τις αποφύγουμε Ο Άγιος Βασίλης, η καλή μας γιαγιά, ο νονός θα είναι πάντα εκεί για να γεμίζει το σαλόνι με καινούργια παιχνίδια. Αλλά εμείς τι μπορούμε να κάνουμε; Χαρίστε τα! Κάθε παιδί έχει τα αγαπημένα του παιχνίδια. Κρατήστε αυτά και τα υπόλοιπα χαρίστε τα. Δώστε και σε άλλα παιδιά τη χαρά. Κάτι που μπορεί να είναι άχρηστο στα χέρια του παιδιού σας, μπορεί να είναι ό,τι πιο πολύτιμο σε άλλα. 28