ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Β : ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: Βιώσιμη πόλη. Η συνύπαρξη βαριάς βιομηχανίας- πόλης. Ηπερίπτωση του εργοστασίου των Τσιμέντων Χαλκίδας. Όνομα φοιτήτριας: Παπαστρατή Σοφία Αρχιτέκτων Μηχανικός Α.Π.Θ Χειμερινό Εξάμηνο, Ακαδημαϊκό έτος 2008-2009
ΜΕΡΟΣ Α : Βιώσιμη πόλη
Ορισμός: Βιώσιμη ανάπτυξη είναι η ανάπτυξη η οποία καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να διακινδυνεύει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών εώ να ικανοποιούν αο οού τις δικές τους αάγες ανάγκες. Οι παράμετροι της βιωσιμότητας : Η ανθρώπινη κλίμακα Η ταυτότητα του κατοίκου Η απλότητα και αναγνωσιμότητα των ρυθμίσεων, ώστε να μην αποξενώνεται ο κάτοικος. Η άσκηση του σώματος και η επαφή με το χώμα και το πράσινο. Στόχοι Σό της αειφόρου ανάπτυξης: Διατήρηση πόρων Αρμονία φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος Ποιότητα περιβάλλοντος Κοινωνική ισότητα Δημόσια συμμετοχή
Περιβαλλοντική βιώσιμη ανάπτυξη Η βιώσιμη ανάπτυξη βασίζεται σε μια πολιτική μακροπρόθεσμου σχεδιασμού και θεμελιώνεται στις έξης αρχές: Οι περιβαλλοντικές πιέσεις αλληλοεξαρτώνται. Το περιβάλλον είναι ένα πολύπλοκο δυναμικό σύστημα. Τα οικολογικά και τα οικονομικά προβλήματα αλληλοεπηρεάζονται, συνδέονται με πολλούς κοινωνικούς και πολιτικούς παράγοντες, όπως π.χ. η ανεργία, η φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η μειονεκτική θέση των γυναικών σε πολλές κοινωνίες κ.α. Οι περιβαλλοντικές βλάβες δεν σταματούν στα εθνικά σύνορα. Περιβαλλοντικές βλάβες: Η ατμοσφαιρική ρύπανση Η ηχορύπανση η Ρύπανση νερών Ρύπανση από απορρίμματα
Ηβιωσιμότητα αειφορία σε τοπικό επίπεδο στην Ελλάδα Η σύγχρονη πορεία ανάπτυξης στην Ελλάδα παρουσιάζεται στενά συνδεδεμένη με το περιβάλλον και συγκεκριμένα: με τη διαθεσιμότητα φυσικών πόρων με τη διαχείριση κρίσιμων ρυπών και αποβλήτων με τη φυσική ικανότητα εξομάλυνσης των πιέσεων της αναπτυξιακής δραστηριότητας με την αξιοποίηση της τεχνογνωσίας, σε θέματα περιβαλλοντικού σχεδιασμού και διαχείρισης Η απουσία όμως ολοκληρωμένης στρατηγικής και αειφορικής προσέγγισης στα κοινωνικο-οικονομικάοικονομικά προγράμματα και τα χωρικά σχέδια των τελευταίων δεκαετιών οδήγησε σε μια πρακτικά ανεξέλεγκτη μορφή ανάπτυξης.
ΜΕΡΟΣ Β : Τσιμέντα Χαλκίδας
Η πόλη της Χαλκίδας σήμερα Πληθυσμός: Μια πόλη με συνεχή αύξηση του πληθυσμού της. Από την δεκαετία του 60 μέχρι και σήμερα, η πόλη δέχεται εσωτερικούς, κυρίως, μετανάστες από τη γύρω επαρχία. Η μεγαλύτερη αύξηση εντοπίζεται μεταξύ των δεκαετιών 1961 και 1971 με ποσοστό αύξησης του πληθυσμού 27%. 60000 50000 51646 53584 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 40000 30000 20000 10000 7564 10710 9676 11894 18747 14398 21820 28576 26248 36300 44867 0 1879 1889 1896 1907 1920 1928 1940 1951 ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ 1961 1971 1981 1991 2001
Σχέση αστικού ιστού με φυσικό περιβάλλον: Η αύξηση του πληθυσμού της Χαλκίδας σε συνδυασμό με την συνεχή αύξηση της οικοδομικής μάζας αυξάνει την πυκνότητα του δομημένου χώρου εις βάρος του αδόμητου και του ελεύθερου χώρου. Οι πράσινες επιφάνειες, είναι λίγες, μικρής έκτασης και απαντώνται τυχαία στο πολεοδομημένο σύστημα.
Σχέση αστικού ιστού με φυσικό περιβάλλον: Οι ελεύθεροι χώροι της πόλης χαρακτηρίζεται από έντονο κατακερματισμό της συνολικής του έκτασης σε μικρού μεγέθους επιφάνειες, που απαντώνται τυχαία στο πολεοδομημένο σύστημα σε μορφή πάρκων ή πλατειών. Πολύ στενοί δρόμοι σε σχέση με τα ψηλά πλέον κτίρια.
Χρήσεις γης
Κυκλοφορία: Το οδικό δίκτυο της Χαλκίδας, λειτουργεί ακτινικά και υποχρεώνει τον οδηγό να διέλθει από το κέντρο ακόμα και αν ο προορισμός του δεν είναι η κεντρική περιοχή του Δήμου. Επεκτάσεις Κάνναβος Κέντρο πόλης Μεσαιωνικός ιστός
Τσιμέντα Χαλκίδας Ιδρύθηκε το έτος 1926. Απέχει περίπου 2,5 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης. Ο πλησιέστερος οικισμός Αγία Μαρίνα των εργατικών κατοικιών της πόλης της Χαλκίδας, απέχει μόλις 600 μέτρα από τις βορινές εγκαταστάσεις του εργοστασίου. Το γήπεδο που καταλαμβάνει το εργοστάσιο έχει έκταση 267,7 στρέμματα. Το μεγαλύτερο μέρος του γηπέδου που έχει αναπτυχθεί το εργοστάσιο προήλθε από τη σταδιακή ισοπέδωση του υφιστάμενου πέτρινου όγκου με τη σταδιακή εκσκαφή- εξόρυξη ξ αυτού για της ανάγκες της παραγωγής. Χωροθέτηση εργοστασίου
Ρύπανση του περιβάλλοντος Περιβαλλοντικές επιπτώσεις Ημερομηνία μρμη δειγματολειψίας Συγκέντρωση αιωρούμενων σωματιδίων, μg m-3 Παρατηρήσεις 28/12/1997 202 Πάνω από τα επιτρεπτά όρια 6/1/1998 651 Πάνω από το όριο κατάστασης έκτατης ανάγκης 11/1/1998 311 Πάνω από τα επιτρεπτά όρια 30/1/1998 304 Πάνω από τα επιτρεπτά όρια 7/2/1998 212 Πάνω από τα επιτρεπτά όρια 12/2/1998 444 Πάνω από το όριο λήψης περιορισμών 7/3/1998 248 Πάνω από τα επιτρεπτά όρια 13/3/1998 405 Πάνω από το όριο λήψης περιορισμών 2/4/1998 313 Πάνω από τα επιτρεπτά όρια 14/5/1998 347 Πάνω από τα επιτρεπτά όρια 1/7/1998 221 Πάνω από τα επιτρεπτά όρια 3/7/1998 305 Πάνω από τα επιτρεπτά όρια Επιπτώσεις στο νερό
Επιπτώσεις στο τοπίο, τη μορφολογία και το έδαφος της περιοχής
Επιπτώσεις στη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής
Επιπτώσεις στη γύρω περιοχή και σε ολόκληρη την πόλη Χαλκίδα εργοστάσιο ΑίαΜαρίνα Αγία
Μέτρα για τον έλεγχο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων: Κατάλληλοι μηχανισμοί μείωσης της σκόνης. Βελτίωση της παραγωγικής διαδικασίας. Εναλλακτικές λύσεις ως προς τα μέτρα ελέγχου των αερίων αποβλήτων, π.χ. επιλογή καυσίμων και μεθόδων που να περιορίζουν τις εκπομπές, ανακύκλωση αερίων, συστήματα επεξεργασίας αερίων εκπομπών κ.λπ. Επιλογή μεθόδων παραγωγής που να περιορίζουν την κατανάλωση ή την ρύπανση των νερών, επιλογή νερών παραγωγικής διαδικασίας, χώρων υγιεινής και βρόχινων νερών. Μέτρα προστασίας όσον αφορά τον τρόπο μεταφοράς των προϊόντων. Διαχωρισμός των απορριμμάτων τα οποία μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν Η δημιουργία ζώνης πρασίνου μεταξύ του εργοστασίου και των όμορων περιοχών. Μέριμνα από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της πόλης για τις χρήσεις της περιοχής και περιορισμό της επέκτασης της πόλης προς την περιοχή του εργοστασίου. Συχνοί έλεγχοι του εργοστασίου, αλλά και ολόκληρης της γύρω περιοχής από ομάδες αρμόδιων επιστημονικών φορέων. Τέλος πολύ σημαντικό κομμάτι είναι η σωστή ενημέρωση των πολιτών.