ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Τσίρος Νικόλαος Αναπληρωτής Καθηγητής Πάρεδρος Νομικού Συμβουλίου του Κράτους e-mail: n.tsiros@nsk.gr 1. Τίτλοι Σπουδών και Υποτροφίες - 1987: Πτυχίο Νομικής Σχολής Αθηνών, τμήμα Νομικό. - 1988-1992: Υπότροφος του ΙΚΥ στον τομέα των κοινωνικών επιστημών (Πολιτική Κοινωνιολογία) για μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό. - 1992: Διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης. - 1998-1999: Υπότροφος του ΙΚΥ για μεταδιδακτορική έρευνα στον τομέα των κοινωνικών επιστημών. - 2000: Ολοκλήρωση της μεταδιδακτορικής μου έρευνας με την εκπόνηση μελέτης στο έργο του Max Weber. 2. Τιμητικές διακρίσεις - βραβεία Οι δύο μελέτες μου για τον Ελευθέριο Βενιζέλο και την εποχή του συμμετείχαν σε επίσημους διαγωνισμούς που προκήρυξε η Βουλή των Ελλήνων κατά τα έτη 1996 και 1998 και στο πλαίσιο καθιέρωσης βραβείου για την προαγωγή των κοινοβουλευτικών θεσμών με την ονομασία «Μνήμη του Ελευθέριου Βενιζέλου». Η μελέτη μου για το νομοθετικό έργο του Βενιζέλου κατά την περίοδο 1911-1920 τιμήθηκε με έπαινο και χρηματικό ποσό 250.000 δραχμών στον διαγωνισμό του έτους 1996. Η μελέτη μου για τον Βενιζέλο και τη λειτουργία του πολιτεύματος κατά την περίοδο 1914-1920 τιμήθηκε με βραβείο και χρηματικό ποσό 700.000 δραχμών. 3. Διδακτικό έργο Κατά τη διάρκεια της μέχρι τώρα θητείας μου έχω διδάξει τα εξής μαθήματα: 1. Αρχές Κοινωνιολογίας ΙΙ, Υποχρεωτικό. 1
2. Πολιτική Κοινωνιολογία, Επιλογής. 3. Κοινωνιολογία των πολιτικών συστημάτων Ι: Μορφές των σύγχρονων πολιτικών συστημάτων και το ελληνικό πολιτικό σύστημα, Επιλογής. 4. Κοινωνιολογία των πολιτικών συστημάτων ΙΙ: Μορφές των σύγχρονων κομματικών συστημάτων και το ελληνικό κομματικό σύστημα, Επιλογής. 5. Διδασκαλία στο πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών του τμήματος Κοινωνιολογίας μαθήματος με τίτλο: Μορφές κοινωνικής ανισότητας: θεωρητικές προσεγγίσεις. 4. Συγγραφικό έργο Α. Αυτοτελή έργα 1. Die Politische Theorie der Postmoderne (διδακτορική διατριβή) Frankfurt, Peter Lang, 1993, σελ. 190. 2. Το νομοθετικό έργο του Ελευθέριου Βενιζέλου κατά την περίοδο 1911-1920 στα πλαίσια της μεταρρυθμιστικής του πολιτικής και στα κοινωνικοπολιτικά δεδομένα της εποχής, Αθήνα, Σάκκουλας, 1997, σελ. 176 (Έπαινος Βουλής των Ελλήνων). 3. Κράτος, εξουσία, κοινοβουλευτικό σύστημα σε θεσμική και πολιτική κρίση: ο Ελευθέριος Βενιζέλος και η λειτουργία του πολιτεύματος στην περίοδο 1914-1920, Αθήνα, Σάκκουλας, 2000, σελ. 319 (Βραβείο Βουλής των Ελλήνων). 4. Η ανάδυση του Πολιτικού στο έργο του Max Weber. Μεθοδολογικές προσεγγίσεις και αποσαφηνίσεις περιεχομένου (Η μελέτη είναι το αποτέλεσμα της μεταδιδακτορικής έρευνάς μου ως υποτρόφου του ΙΚΥ κατά τα έτη 1998-1999), Αθήνα, Σάκκουλας, 2001, σελ. 338. 5. Κοινωνιολογικοί αναστοχασμοί για το Πολιτικό και το Δίκαιο: Η συστημική θεωρία του Niklas Luhmann, Αθήνα, Σάκκουλας, 2005, σελ. 274. 6. Αξιοπρέπεια και δικαιώματα του ανθρώπου ως συγκείμενα της νεωτερικότητας, Αθήνα, Παπαζήσης, 2013, σελ. 176. 2
Β. Άλλες δημοσιευμένες μελέτες και εργασίες 1. Ο Φουκώ για την εξουσία: Περιγραφή των μεθοδολογικών κριτηρίων, της εννοιολογικής ανάπτυξής της, καθώς και συστηματική ομαδοποίηση των κριτικών της, στο Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών, τεύχος 19, Ιούλιος 1996, σ.σ. 49-70. 2. Η θεωρία της προσομοίωσης στο έργο του Μπωντρυγιάρ: το μεταμοντέρνο στα πλέον ριζοσπαστικά όριά του, στο Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών, τεύχος 21, Μάιος 1997, σ.σ. 209-224. 3. Πολιτικές όψεις του μεταμοντερνισμού στο έργο του Λυοτάρ, στο Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών, τεύχος 22, Σεπτέμβριος 1997, σ.σ. 127-152. 4. Ύστερα ζητήματα αξιακής θεμελιώσεως και πολιτικής εκπροσωπήσεως της νεωτερικότητας, στο Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, τεύχος 100Γ, 1999, σ.σ. 115-141. 5. Η ερμηνεία της νομικής ορθολογικής κυριαρχίας στο πλαίσιο της βεμπεριανής επιστημολογίας, στο Κριτική Επιθεώρηση Νομικής Θεωρίας και Πράξης, τεύχος 2, Ιούλιος 2000, σ.σ. 41-80. 6. Η νομιμότητα ως θεμελιώδης κοινωνιολογική κατηγορία στο έργο του Max Weber, στο Επιστήμη και Κοινωνία, τεύχος 4, 2000, σ.σ. 149-167. 7. Νέες μορφές «αβεβαιοτήτων» ή επιστημολογική απροσδιοριστία των θεωριών περί «διακινδύνευσης» στην ύστερη νεωτερικότητα, στο Νόμος και Φύση, τεύχος 3-4, 2000, σ.σ. 365-420. 8. Η κριτική του Παναγιώτη Κονδύλη στη θεωρία του επικοινωνιακού πράττειν του Jürgen Habermas, στο Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τεύχος 21, Μάιος 2003, σ.σ. 5-27. 9. Η έννοια της νομιμοποίησης στη συστημική θεωρία του Niklas Luhmann, στο Κριτική Επιθεώρηση Νομικής Θεωρίας και Πράξης, τεύχος 1, Ιανουάριος 2004, σ.σ. 265-312. 10. Η έννοια του νοήματος στη συστημική θεωρία του Niklas Luhmann, στο 3
Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών, τεύχος 40, Φθινόπωρο 2004, σ.σ. 193-213. 11. Η θεματική των κοινωνικών αντιθέσεων και συγκρούσεων στη συστημική θεωρία του Niklas Luhmann, στο Θέσεις, τεύχος 90, Ιανουάριος-Μάρτιος 2005, σ.σ. 79-92. 12. Η αναλυτική του κράτους στη συστημική θεωρία του Niklas Luhmann, στο Θέσεις, τεύχος 94, Ιανουάριος-Μάρτιος 2006, σ.σ. 105-115. 13. Το ελληνικό δίκαιο στο κατώφλι της ύστερης νεωτερικότητας: το παρόν και το μέλλον του ως θεσμού, στο Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών, τεύχος 47, Φθινόπωρο 2006, σ.σ. 45-64. 14. Ο νεαρός μαρξιστής Λουί Αλτουσέρ «συναντά» τον άρχοντα Μοντεσκιέ, στο Θέσεις, τεύχος 97, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2006, σ.σ. 97-129. 15. Η κοινωνιολογία του δικαίου στη συστημική θεωρία του Niklas Luhman, στο Revue hellénique des droits de l homme, τεύχος 33, 2007, σ.σ. 37-70. 16. Για την κοινωνιολογία των πολιτικών κομάτων στην ύστερη νεωτερικότητα, στο Θέσεις, τεύχος 100, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2007, σ.σ. 99-124. 17. Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους ως σύγχρονο νομικο-διοικητικό σύστημα, Τόμος Τιμητικός του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, Αθήνα, Σάκκουλας, 2008, σ.σ. 67-79. 18. Επτά θέσεις για την επιστημολογία του κοινωνικού αποκλεισμού στην ύστερη νεωτερικότητα, στο Θέσεις, τεύχος 115, Απρίλιος-Ιούνιος 2011, σ.σ. 119-131. 19. Οικουμενικός ατομικισμός, δικαιοκρατία και ιστορικότητα, στο Θέσεις, τεύχος 119, Απρίλιος-Ιούνιος 2012, σ.σ. 153-167. 20. Δέκα μικρά μαθήματα επιβίωσης του μαρξισμού στην εποχή της μετανεωτερικότητας, στο Θέσεις, τεύχος 123, Απρίλιος-Ιούνιος 2013, σ.σ. 143-157. 21. Η Ευρώπη, ένα μικρό, αταξίδευτο καράβι: Η κρίση ως διακινδύνευση, στο Θέσεις, τεύχος 124, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2013, σ.σ. 125-136. 4
22. Η συνεισφορά της περιγραφικής θεωρίας της απόφασης στο έργο του Παναγιώτη Κονδύλη για την ερμηνεία του δικαίου και το σχηματισμό της δικαστικής απόφασης, Εισήγηση δημοσιευμένη στα Πεπραγμένα της Ελληνικής Εταιρείας Δικαιοφιλοσοφικής και Δικαιοϊστορικής Ερεύνης, τόμος 6Α με τίτλο: Αιτιολόγηση, νομιμοποίηση και δίκαιο, Αθήνα, Σάκκουλας 2014, σ.σ. 427-456. 5. Βιβλιοκρισίες 1. Βιβλιοκριτική στο έργο του Παναγιώτη Κονδύλη με τίτλο: «Το Πολιτικό και ο Άνθρωπος», στο Επιστήμη και Κοινωνία, τεύχος 7, 2001, σ.σ. 246-251. 2. Βιβλιοκριτική στο έργο του Νίκου Δεμερτζή με τίτλο: «Πολιτική Επικοινωνία. Διακινδύνευση, Δημοσιότητα, Διαδίκτυο», στο Επιστήμη και Κοινωνία, τεύχος 8-9, 2002, σ.σ. 245-249. 3. Βιβλιοκριτική στο έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη με τίτλο: «Ο Πολιτικός του Πλάτωνα», στο Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών, τεύχος 38, 2004, σ.σ. 199-203. 6. Συμμετοχή σε συνέδρια σεμινάρια ημερίδες 1. Εισήγηση στο Πανελλήνιο Συνέδριο Κοινωνιολογίας με τίτλο: Η κοινωνιολογία στην Ελλάδα σήμερα. Προς μια κοινωνιολογία της σύγχρονης Ελλάδας που διεξήχθη στην Αθήνα, 9-11 Νοεμβρίου 2005. Η εισήγηση με θέμα «Το ελληνικό δίκαιο στο κατώφλι της ύστερης νεωτερικότητας. Το παρόν και το μέλλον του ως θεσμού» δημοσιεύθηκε στο Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών, τεύχος 47, 2006, σ.σ. 45-64. 2. Εισήγηση στο Διεθνές Συνέδριο Κοινωνιολογίας με τίτλο: Κοινωνικές ανισότητες στη σύγχρονη Ελλάδα που διεξήχθη στην Αθήνα, 27-28 Νοεμβρίου 2009. Η εισήγηση με θέμα «Για την επιστημολογία του κοινωνικού αποκλεισμού στην ύστερη νεωτερικότητα» δημοσιεύθηκε στο Θέσεις, τεύχος 115, Απρίλιος-Ιούνιος 2011, σ.σ. 119-131. 3. Εισήγηση στο Διεπιστημονικό Φροντιστήριο 2012/2013 της Ελληνικής 5
Εταιρείας Δικαιοφιλοσοφικής και Δικαιοϊστορικής Ερεύνης με τίτλο: Αιτιολόγηση, νομιμοποίηση και δίκαιο. Η εισήγηση με θέμα «Η συνεισφορά της περιγραφικής θεωρίας της απόφασης στο έργο του Παναγιώτη Κονδύλη για την ερμηνεία του δικαίου και το σχηματισμό της δικαστικής απόφασης» δημοσιεύθηκε στον 6Α τόμο των πεπραγμένων της ως άνω εταιρείας, Αθήνα, Σάκκουλας, 2014, σ.σ. 427-456. 4. Εισήγηση στο συνέδριο που διοργάνωσαν τα Αρσάκεια-Τοσίτσεια Εκάλης με τίτλο: Ηγεσία και διακρατικές σχέσεις στο διαχρονικό μικροσκόπιο. Στοχασμοί και συμπεράσματα για το παρόν και το μέλλον που διεξήχθη στα Αρσάκεια Σχολεία, στις 2 Μαρτίου 2012. Η εισήγηση είχε ως τίτλο: «Η ανθρωπολογική σταθερά του πολεμικού φαινομένου». 5. Εισήγηση στην επιστημονική ημερίδα που διοργάνωσε το Κέντρο Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικών Πλοιάρχων Μηχανικών του Υπουργείου Ναυτιλίας με τίτλο: Τρόποι κατανόησης της Διαχείρισης Πλήθους και κρίσεων που διεξήχθη στην Αθήνα, 29-30 Ιουνίου 2012. Η εισήγηση είχε ως τίτλο: «Η αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα ως κεντρικά ζητήματα των σύγχρονων κοινωνιών». 6. Εισήγηση στο 3 ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο με τίτλο: Πρόληψη και αντιμετώπιση διαδικτυακών συμπεριφορών υψηλού κινδύνου, που διοργάνωσε η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, στην Αθήνα, 1-2 Νοεμβρίου 2013. Η εισήγηση είχε ως τίτλο: «Διακινδύνευση στην εποχή του διαδικτύου». 7. Εισήγηση ως βασικός ομιλητής με θέμα: «Αξιοπρέπεια και δικαιώματα του ανθρώπου» που διεξήχθη υπό την αιγίδα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους στην κεντρική υπηρεσία του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, στην Αθήνα, 7 Νοεμβρίου 2013. 8. Εισήγηση στο 4 ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Κοινωνιολογικής Εταιρείας ΕΚΕ με τίτλο: Κοινωνικές Ταυτότητες και Κοινωνική Συνοχή: 6
Προκλήσεις και Προοπτικές που διεξήχθη στο Μαράσλειο Διδασκαλείο, 12-14 Δεκεμβρίου 2013. Η εισήγηση είχε ως τίτλο: «Απόδραση από το στρατόπεδο συγκέντρωσης της βιοπολιτικής εξουσίας». 9. Εισήγηση στο Διεθνές Συνέδριο προς τιμήν του Louis-Vincent Thomas με τίτλο: Επικοινωνιακά Μέσα και Εξουσία: Κοινωνιοανθρωπολογία της Σύγχρονης Πολιτικής που διεξήχθη στην Αθήνα, 22-23 Ιανουαρίου 2014. Η εισήγηση είχε τίτλο: «Υποκείμενο και εξουσία στο περιβάλλον της αυτοαναφορικής επικοινωνίας των ΜΜΕ». 10. Εισήγηση στο Διεθνές Συνέδριο με τίτλο: Η Γαλλοφωνία στην Ελλάδα: Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον που διεξήχθη στην Αθήνα, 11-13 Μαρτίου 2014. Η εισήγηση είχε ως τίτλο: «Το πρόβλημα της θανατοφιλικής προσέγγισης της εξουσίας στη σκέψη του Μισέλ Φουκώ». 11. Εισήγηση στο 5 ο Διεθνές Συνέδριο της Επιστημονικής Εταιρείας Κοινωνικής Πολιτικής με τίτλο Κοινωνική πολιτική στην εποχή της κρίσης: στο σταυροδρόμι των επιλογών που διεξήχθη στην Αθήνα, 8-10 Μαΐου 2014. Η εισήγηση είχε τίτλο: «Το φαινόμενο του κοινωνικού αποκλεισμού υπό το πρίσμα της βιοπολιτικής εξουσίας». 7