2o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας ΠΡΑΚΤΙΚΑ «Εργαλεία για τον Εκπαιδευτικό του Εργαστηρίου EduLab Puppel Linux» Βασίλης Κ. Στεφανίδης Καθηγητής ΠΕ19, Γενικό Λύκειο Ασσήρου bstefan@sch.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός της παρούσας εισήγησης είναι να περιγράψει τη δημιουργία μιας διανομής η οποία αφενός ενσωματώνει κάποια εργαλεία τα οποία βοηθούν τον εκπαιδευτικό του εργαστηρίου τόσο στο εκπαιδευτικό του έργο όσο και στον έλεγχο της τάξης και του εργαστηρίου, αφετέρου δίνει λύση στο πρόβλημα της ανομοιογένειας-ετερογένειας των σύγχρονων εργαστηρίων πληροφορικής των Ελληνικών Σχολείων. Όλη η εργασία πραγματοποιείται με εργαλεία ανοικτού κώδικα και ελεύθερα στη χρήση, τα οποία συνδυάζονται και τελικά ενσωματώνονται σε μια διανομή Linux. H διανομή που προκύπτει και η οποία ονομάζεται EduLab Puppel Linux είναι κατάλληλη για τη διδασκαλία του Linux αφού είναι πολύ απλή στη χρήση της, είναι Live, και προτείνεται για όλα τα εργαστήρια πληροφορικής των Ελληνικών Σχολείων, αφού συνεργάζεται άριστα με πολύ παλιό, παλιό, αλλά και νέο υλικό (hardware). Όπως γίνεται αντιληπτό ενδείκνυται για περιπτώσεις μεγάλης ετερογένειας σε υπολογιστικό εξοπλισμό. Η συγκεκριμένη διανομή απευθύνεται σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Εκτός από τη χρησιμότητά της σε ό,τι αφορά τη διδασκαλία του Ανοικτού και Ελεύθερου λογισμικού, επιπρόσθετα διαθέτει χωρίς να χρειάζεται επιπλέον παραμετροποιήσεις και δύο πολύ χρήσιμα λογισμικά για τον εκπαιδευτικό του εργαστηρίου αφού με αυτά διευκολύνεται ο έλεγχος των υπολογιστών τόσο κατά τη διάρκεια της παρουσίασης των ασκήσεών του, όσο και κατά τη διάρκεια των ερωτήσεων, επεξηγήσεων, αλλά και κατά την εξέλιξη του μαθήματος. Επιπλέον διευκολύνεται η παρακολούθηση της δραστηριότητας των μαθητών κατά την πρόσβασή τους στο διαδίκτυο. ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: Ανοικτό Λογισμικό, Linux, EduLab Puppel, italc, privoxy proxy server, ετερογένεια ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης ένα σημαντικό θέμα που αντιμετωπίζει ένας εκπαιδευτικός, εκτός από το είδος του λογισμικού που θα χρησιμοποιήσει, είναι και το υπολογιστικό περιβάλλον στο οποίο θα δουλέψει. Ένα σημαντικό πρόβλημα είναι η ανομοιογένεια-ετερογένεια που έχει προκύψει από την ποικιλομορφία υπολογιστικού εξοπλισμού που έχει [1005]
«Ψηφιακές και Διαδικτυακές εφαρμογές στην Εκπαίδευση» εγκατασταθεί τα τελευταία χρόνια στα Ελληνικά Σχολεία. Το πρόβλημα της ετερογένειας αφορά τη δυσκολία να μπορέσει κανείς να λειτουργήσει αξιοπρεπώς και χωρίς προβλήματα τα παλαιά κυρίως υπολογιστικά συστήματα. Και αυτό γιατί είναι επόμενο να δημιουργούνται ανομοιομορφίες και διαχωρισμοί κατά την εκπαιδευτική διαδικασία, όταν θα υπάρχουν «καλά» και «κακά» μηχανήματα, είναι επόμενο να υπάρχει γκρίνια εκ μέρους των μαθητών για το ποιος θα χρησιμοποιήσει τα «καλά». Ένα επιπλέον πρόβλημα είναι η χρήση του λογισμικού το οποίο βεβαίως πρέπει να είναι νόμιμο. Πολλοί εκπαιδευτικοί είτε λόγω ιδεολογίας, είτε για οικονομικούς λόγους, είτε λόγω αισθητικής, νιώθουν την ανάγκη να χρησιμοποιήσουν εκτός από τα γνωστά εμπορικά λογισμικά και κάποια λογισμικά ανοικτού κώδικα και ελεύθερα στη χρήση. Το πρόβλημα που αποτρέπει συνήθως τη χρήση τέτοιων λογισμικών είναι ο φόβος αλλά και πολλές φορές η ομολογουμένως - σε κάποιες περιπτώσεις - μεγαλύτερη δυσκολία στη χρήση τους. Ο κυριότερος εκπρόσωπος των ανοικτών λειτουργικών συστημάτων είναι το Linux. Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερο οι διανομές (διαφορετικές εκδόσεις) που κυκλοφορούν προσπαθούν να γίνονται απλούστερες και να αυτοματοποιούν τις διαδικασίες παραμετροποίησής τους. Τέτοιες εκδόσεις είναι το Ubuntu [7], το SuSe [8], η Mandriva [6], και τώρα τελευταία το νεοεμφανιζόμενο Puppy Linux [18], την ελληνική έκδοση του οποίου (Puppel [11]) χρησιμοποιούμε στη συγκεκριμένη εργασία. Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ένας σύγχρονος εκπαιδευτικός όταν βρίσκεται μέσα στο εργαστήριο και προσπαθεί να κάνει το μάθημά του είναι ο έλεγχος της τάξης. Ειδικά όταν το μάθημα αφορά το διαδίκτυο ή όταν το χρησιμοποιεί ως εργαλείο, τότε ο έλεγχος όλων των μαθητών της τάξης είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Ο πιο κοινός τρόπος για να αντιμετωπίσει ένας εκπαιδευτικός την πρόσβαση στο διαδίκτυο, είναι η χρήση ενός διαμεσολαβητή πρόσβασης με φιλτράρισμα των διαδικτυακών δεδομένων (proxy server με web content filtering). Ένα επιπλέον εργαλείο που χρειάζεται είναι κάτι που να σχετίζεται με την παρακολούθηση της δραστηριότητας των μαθητών ειδικά όταν οι οθόνες δεν είναι σε κατάλληλο σημείο οπότε να εποπτεύονται με μια ματιά. Επιπλέον πολλοί εκπαιδευτικοί θέλουν να διδάξουν στους μαθητές τους το εναλλακτικό λειτουργικό σύστημα Linux το οποίο αποτελεί τον κυριότερο αντιπρόσωπο των ελεύθερων και ανοικτών λογισμικών. Επειδή ακόμη και σήμερα η εγκατάστασή του καθώς και η χρήση του δεν είναι τόσο απλή, πολλοί εκπαιδευτικοί διστάζουν να το χρησιμοποιήσουν. Στη περίπτωση του εμπορικού λογισμικού υπάρχει μια πληθώρα εργαλείων τα οποία μπορεί κανείς να αγοράσει και να χρησιμοποιήσει, προκειμένου να κάνει σωστά τη δουλειά του. Όμως σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να επιβαρυνθεί είτε η σχολική επιτροπή είτε οποιαδήποτε άλλη πηγή εσόδων έχει ένα σχολείο (σύλλογος γονέων και κηδεμόνων, έκτακτη επιχορήγηση από Δήμο ή Νομαρχία κλπ). [1006]
2o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας ΠΡΑΚΤΙΚΑ Από την άλλη υπάρχει μια πληθώρα εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων η οποία επιθυμεί να χρησιμοποιήσει εργαλεία τα οποία διατίθενται δωρεάν στο διαδίκτυο κάτω από ειδικές άδειες GPL, Apache κλπ [17] αλλά λόγω εξειδικευμένων απαιτήσεων δεν μπορεί. Υπάρχουν πολλές καλές και αξιόλογες προσπάθειες δημιουργίας υποδομής για τη χρήση του Linux, όπως τα Ubuntu LTSP [16], το Sxolinux-2009 [14], η διανομή Monomaxos-2009 [15] και άλλες. Στη συγκεκριμένη εργασία δεν υπάρχει καμιά πρόθεση σύγκρισης με άλλες διανομές, αφού κάθε μια από τη δική της σκοπιά κάτι έχει να προσφέρει. Ίσως μια σύγκριση να αποτελέσει αντικείμενο κάποιας επόμενης εργασίας. Με την παρούσα εισήγηση παρουσιάζουμε μια διανομή η οποία προέκυψε από την ανάγκη δημιουργίας μιας διανομής με ανοικτό λογισμικό εύκολη και κυρίως έτοιμη για χρήση, αλλά και για να ξεπεραστούν προβλήματα ετερογένειας υπολογιστικού εξοπλισμού, αλλά και από την ανάγκη ελέγχου της πρόσβασης των μαθητών. Τo όνομα της είναι EduLab Puppel Linux και αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα και - κατά την ταπεινή γνώμη του γράφοντα - ευφυή διανομή. ΟΙ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Ένας εκπαιδευτικός ο οποίος κάνει μάθημα στο εργαστήριο θέλει να έχει άμεση εποπτεία της εργασίας που κάνουν ανά πάσα στιγμή οι μαθητές του. Επίσης θέλει όταν ζητά την εκπόνηση μιας εργασίας δεξιότητας, να μπορεί να είναι σίγουρος ότι οι μαθητές δεν ασχολούνται με κάτι άλλο εκείνη τη στιγμή. Επιπλέον όταν η εργασία απαιτεί πρόσβαση στο διαδίκτυο θα ήθελε να μπορεί να αποκλείει κάποιους συγκεκριμένους δικτυακούς τόπους, οι οποίοι κρύβουν κινδύνους για τους μαθητές. Φυσικά πρέπει να αναφέρουμε ότι το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο έχει προβλέψει και χρησιμοποιεί έναν διαμεσολαβητή για να φιλτράρει το περιεχόμενο, αλλά σε πολλές περιπτώσεις η πράξη έχει δείξει ότι αυτό δεν αρκεί. Σε πολλές περιπτώσεις και για ποικίλους λόγους ένας εκπαιδευτικός χρειάζεται κατά περίσταση να απαγορεύει και κάποιες άλλες δικτυακές σελίδες οι οποίες δεν κόβονται από τον προαναφερόμενο εξυπηρετητή. Οι εφαρμογές οι οποίες ενσωματώθηκαν στη διανομή και μπορούν και βοηθούν την προαναφερθείσα διαδικασία είναι η italc [12] και ο proxy server privoxy [13]. Πρόκειται για δύο εφαρμογές ανοικτού κώδικα, οι οποίες είναι πλήρως παραμετροποιήσιμες και για το λόγο αυτό μπορούν να βελτιωθούν. Η ενσωμάτωσή τους στη διανομή απαίτησε πραγματικά βελτίωσή τους σε κάποια σημεία τα οποία δε λειτουργούσαν όπως έπρεπε. Χρήζουν επίσης περεταίρω βελτίωσης αφού κάποια χαρακτηριστικά της πρώτης δεν λειτουργούν, όπως αναφέρεται και στο (Στεφανίδης, 2009). Το ανοικτό λογισμικό κερδίζει καθημερινά έδαφος σε ότι αφορά τη χρήση του σε καθημερινές εργασίες και πλέον η φήμη ότι δεν είναι φιλικό και εύχρηστο [1007]
«Ψηφιακές και Διαδικτυακές εφαρμογές στην Εκπαίδευση» σιγά σιγά μπαίνει στο «χρονοντούλαπο της ιστορίας». Μια διανομή εύχρηστη, λιτή και κομψή είναι το puppy linux [18], η ελληνική απόδοση της οποίας είναι το puppel linux [11]. Με αυτή τη διανομή έγινε εφικτό να λειτουργήσει ένα ολόκληρο εργαστήριο με μεγάλη ετερογένεια, σχετικά ομοιόμορφα και να προσφέρει ίσες ευκαιρίες στους μαθητές, παρέχοντας ένα σύγχρονο και γεμάτο δωρεάν εφαρμογές μαθησιακό περιβάλλον. Στη διανομή αυτή βασίστηκε το EduLab. Στις επόμενες παραγράφους γίνεται αναφορά τόσο στις επί μέρους εφαρμογές, όσο και στη τελική διανομή. ITALC Το πρώτο λογισμικό το οποίο κρίνεται απαραίτητο είναι το italc [12]. Όπως αναφέραμε είναι εργαλείο ανοικτού λογισμικού και ελεύθερο στη χρήση, κάτω από την άδεια GNU/GPL [17]. Τα βασικά της χαρακτηριστικά που την κάνουν πολύ χρήσιμη είναι τα παρακάτω : παρακολούθηση της δραστηριότητας των μαθητών κατά τη διάρκεια του μαθήματος παρουσίαση ασκήσεων και δραστηριοτήτων από τον καθηγητή προς τους μαθητές με τη δυνατότητα παρουσίασης της οθόνης του καθηγητή στους μαθητές. λύση προβλημάτων που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας σε κάθε μαθητή ξεχωριστά με δυνατότητα ανάληψης ελέγχου του κάθε υπολογιστή του κάθε μαθητή από τον καθηγητή. Αποστολή μηνύματος σε έναν ή περισσότερους μαθητές. Αναλυτικά, με το italc ο εκπαιδευτικός μπορεί να παρουσιάσει τις δραστηριότητες που θέλει να εκπονήσουν οι μαθητές του κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής ώρας. Μπορεί να πάρει τον έλεγχο όλων των υπολογιστών του εργαστηρίου και να προβάλει τη δραστηριότητα ταυτόχρονα σε όλους. Στη συνέχεια και αφού αποδώσει τον έλεγχο πίσω στους μαθητές, μπορεί να λύσει οποιαδήποτε απορία υπάρξει αφού μπορεί να πάρει τον έλεγχο οποιουδήποτε υπολογιστή ξεχωριστά και να τον χρησιμοποιήσει σα να ήταν μπροστά. Μπορεί να στείλει μήνυμα σε όλους ή στον καθένα ξεχωριστά και τέλος έχει παρακολούθηση πραγματικού χρόνου για κάθε υπολογιστή του εργαστηρίου. Στην Εικόνα 1 Βλέπουμε ένα πραγματικό στιγμιότυπο από το λογισμικό κατά τη λειτουργία του μέσα στην τάξη. Στην εικόνα μπορούμε να διακρίνουμε το περιβάλλον της εφαρμογής και επτά υπολογιστές του εργαστηρίου οι οποίοι λειτουργούν με τη διανομή που περιγράφουμε στην παρούσα εργασία. Βλέπουμε τα παράθυρα που έχουν ανοικτά οι μαθητές και τις εργασίες που κάνουν. Στην κορυφή της εφαρμογής υπάρχει μια σειρά από εργαλεία τα οποία υλοποιούν τις διαδικασίες-ευκολίες που ήδη περιγράψαμε. [1008]
2o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας ΠΡΑΚΤΙΚΑ Εικόνα 1: Το λογισμικό italc σε λειτουργία παρακολούθησης (monitoring) των τερματικών των μαθητών. PRIVOXY Το δεύτερο λογισμικό που είναι απαραίτητο από τον εκπαιδευτικό του εργαστηρίου με τις ιδιαιτερότητες που ήδη περιγράψαμε, είναι ο εξυπηρετητήςδιαμεσολαβητής πρόσβασης στο διαδίκτυο με την ιδιότητα φιλτραρίσματος του διαδικτυακού περιεχομένου (proxy server web content filtering). Το όνομα του είναι privoxy και πρόκειται επίσης για λογισμικό Ανοικτού Κώδικα και Ελεύθερο στη χρήση, κάτω από την άδεια GNU/GPL. Η λειτουργία είναι πολύ απλή ειδικά μέσα από τη διανομή EduLab. Ένα τέτοιο εργαλείο βοηθάει στην εξής διαδικασία. Όταν για παράδειγμα είτε θέλοντας είτε από λάθος κάποιος μαθητής προσπαθήσει να έχει πρόσβαση σε κάποιον διαδικτυακό τόπο τον οποίο ο εκπαιδευτικός θεωρεί ότι έχει επικίνδυνο ή άσκοπο περιεχόμενο, τότε του απαγορεύει την πρόσβαση δίνοντάς του ένα μήνυμα, στο οποίο του εξηγεί τους λόγους για τους οποίους δεν πρέπει να μεταβεί στον συγκεκριμένο ιστότοπο. O συγκεκριμένος εξυπηρετητής επιλέχθηκε λόγω κάποιων τεχνικών χαρακτηριστικών, τα οποία δεν αποτελούν αντικείμενο της συγκεκριμένης εργασίας. Ωστόσο να αναφέρουμε ότι είναι εύκολη η παραμετροποίησή του, ακόμα και τη στιγμή της εκπαιδευτικής διαδικασίας, με μια εντολή και απλή [1009]
«Ψηφιακές και Διαδικτυακές εφαρμογές στην Εκπαίδευση» αποθήκευση (save) μπορεί ο εκπαιδευτικός να αποκλείσει την πρόσβαση σε συγκεκριμένο περιεχόμενο. PUPPEL LINUX Η διανομή Puppel επιλέχθηκε εξαιτίας των μεγάλων δυνατοτήτων της έναντι των άλλων διανομών σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της σε παλαιά και νέα μηχανήματα με ομοιόμορφο τρόπο. Τουλάχιστον αυτό ήταν το ερέθισμα για τη χρήση της. Στην πορεία όμως αναδείχθηκε σε πολύτιμο εργαλείο με δυνατότητες που δεν είχε αντιληφθεί από την πρώτη στιγμή ο γράφων την εργασία. Τα πλούσια τεχνικά χαρακτηριστικά που έχει είναι επίσης αντικείμενο μιας άλλης εργασίας. Αναγνωρίζει έναν πολύ μεγάλο αριθμό καρτών γραφικών, καρτών ήχου, καθώς και καρτών δικτύου και έτσι μπορεί να ξεπεράσει μεγάλες ετερογένειες σε υπολογιστικό εξοπλισμό. Επιπλέον παρέχει ένα σύγχρονο περιβάλλον εργασίας στους μαθητές με ένα πλήθος ελεύθερων λογισμικών. Παρέχει ένα πολύ ελαφρύ (extra thin) σχηματισμό λογισμικού (πυρήνα, λειτουργικό & λογισμικό εφαρμογών) χωρίς όμως να χάνει σε ποιότητα εμφάνισης και με πολύ καλό και σύγχρονο περιβάλλον, κάνοντας παράλληλα χρήση του πολύ καλού JWM διαχειριστή παραθύρων (X-Window Manager). O πυρήνας της διανομής είναι ο 2.6.30.5 και περιλαμβάνει ως φυλομετρητή τον δημοφιλή firefox στην τελευταία του έκδοση. Όπως ήδη έχουμε αναφέρει το Puppel είναι η ελληνοποιημένη διανομή του Puppy Linux. Σε παλαιότερη εργασία (Στεφανίδης & Καρτσιώτης, 2008) έχει περιγραφθεί η προαναφερθείσα διανομή ως μια από τις βασικές προτεινόμενες live διανομές για εργαστήρια πληροφορικής. Η ελληνοποίηση γίνεται από την ομάδα «Hamsters» και βρίσκεται στην έκδοση 4.3.1 [19]. ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Το τελικό αποτέλεσμα που προέκυψε από τον συνδυασμό των παραπάνω τεχνολογιών, αποτέλεσε το EduLab Puppel Linux [10], στιγμιότυπο του οποίου μπορούμε να δούμε στην Εικόνα 2. [1010]
2o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας ΠΡΑΚΤΙΚΑ Εικόνα 2: Στιγμιότυπο από το EduLab Puppel Linux. Το τελικό αποτέλεσμα αποτελεί πολυετή εργασία σε διάφορες τεχνολογίες λογισμικού και προέκυψε μετά από μελέτη περίπου δύο ετών πάνω στη συγκεκριμένη διανομή. Είναι μια live διανομή (ο όρος live είναι συνήθης και αντιστοιχεί στις διανομές που λειτουργούν από έναν οπτικό δίσκο χωρίς εγκατάσταση στον σκληρό δίσκο) η οποία είναι προσανατολισμένη στον εκπαιδευτικό του εργαστηρίου. Βασίζεται στο μοντέλο εξυπηρετητή πελάτη (server client), χρειάζεται δύο τουλάχιστον υπολογιστές για να αναδειχθεί η αξία του, ωστόσο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και αυτόνομα σε έναν μόνο υπολογιστή. Από τα παραπάνω είναι σαφές ότι απευθύνεται στον εκπαιδευτικό του εργαστηρίου, όμως μπορεί να τη χρησιμοποιήσει και οποιοσδήποτε στο σπίτι του για πρόσβαση στο διαδίκτυο, για εργασίες με εφαρμογές γραφείου (μπορεί να ενσωματώσει το Open Office), για εκμάθηση Linux, για επεξεργασία εικόνας και για πολλές άλλες εργασίες. Ένας πολύ καλός οδηγός υπάρχει στο (Στεφανίδης, 2009). ΕΤΕΡΟΓΕΝΕΙΑ Στην περίπτωση του σχολείου στο οποίο εργάζομαι, το εργαστήριο Πληροφορικής δημιουργήθηκε από διάφορες δωρεές. Το σχολείο είναι νεοϊδρυθέν (2006) και έτσι δεν πρόλαβε να ενταχθεί σε κάποιο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ώστε να αποκτήσει σύγχρονο εξοπλισμό. Το αποτέλεσμα είναι να έχει ένα εργαστήριο πληροφορικής με μεγάλη ετερογένεια. Τα συστήματα έφτασαν στο σχολείο μας, χωρίς λειτουργικό και σε πολλές περιπτώσεις αποτέλεσαν προϊόν συναρμολόγησης από υλικό που έφτασε σε κουτιά. Πιο συγκεκριμένα το εργαστήριο στη σημερινή του μορφή αποτελείται από 3 συστήματα Pentium I χρονισμένα στα 266 MHz με 64 ΜΒ RAM, 3 συστήματα [1011]
«Ψηφιακές και Διαδικτυακές εφαρμογές στην Εκπαίδευση» Pentium II χρονισμένα στα 566 MHz με 128 ΜΒ RAM, 2 Pentium IV στα 1.5 GHz με 256 ΜΒ RAM, 1 σύστημα με επεξεργαστή Pentium IV χρονισμένο στα 2.8 GHz με 512 ΜΒ RAM και 2 συστήματα διπύρηνα (dual core) χρονισμένα στα 1.8 GHz με 512 ΜB RAM. Από την παραπάνω ανάλυση είναι πασιφανής η πλήρης ετερογένεια των συστημάτων και φυσικά είναι πασιφανής η αδυναμία εύρεσης εμπορικών λειτουργικών συστημάτων τα οποία να μπορούν καταρχάς να αγορασθούν (για τα συστήματα PI & II) και στη συνέχεια να υποστηριχθούν σε ότι έχει να κάνει με το λογισμικό και τους οδηγούς των συσκευών. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στην εκπαιδευτική διαδικασία έχοντας ένα τέτοιο εργαστήριο είναι καταρχήν το πώς θα το εξοπλίσουμε με λογισμικό και κατά δεύτερον πώς θα καταφέρουμε να δώσουμε στους μαθητές μας ένα περιβάλλον στο οποίο δε θα υπάρχει διαφορετικότητα στις δυνατότητες λειτουργίας των υπολογιστών τους ή τουλάχιστον να μη φαίνεται αυτή η διαφορά. Το πρώτο πρόβλημα δημιουργείται αφενός από το γεγονός ότι το κόστος εξοπλισμού με λογισμικό είναι τεράστιο και αφετέρου ότι για τα μικρά συστήματα δεν είναι πλέον δυνατόν να βρούμε ένα αξιοπρεπές εμπορικό λογισμικό. Το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε με τη χρήση της διανομής Puppel έτσι όπως περιγράφθηκε στα προηγούμενα. Μέσα από την εμπειρία και τη χρήση στο εργαστήριο προέκυψε και ο παρακάτω πίνακας 1, στον οποίο δίνονται κάποιες ενδεικτικές τιμές για τη φόρτωση, αποφόρτωση του λειτουργικού αλλά και από τη χρήση γνωστών λογισμικών Ταχύτητα Επεξεργα στή Μνή μη ΜΒ Διανομ ή 266 MHz 64 EduPup pel 512 MHz 128 EduPup pel 2 Dual Core 1000 EduPup pel Εκκίνηση λειτουργι κού Συστήματ ος (Χρόνος σε sec) Τερματισ μός λειτουργι κού Συστήματ ος (Χρόνος σε sec) Άνοιγμα Επεξεργα στή κειμένου (Χρόνος σε sec) Άνοιγ μα Brows er (Χρόν ος σε sec) 65 8 15 9 46 6 12 7 28 3 6 4 Πίνακας 1: Χρόνοι λειτουργίας λογισμικού στα διάφορα λειτουργικά συστήματα [1012]
2o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στην παρούσα εισήγηση παρουσιάσθηκε το Edulab Puppel Linux [10]. Η ανάγκη δημιουργίας της συγκεκριμένης διανομής προέκυψε μέσα από τη ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία και αποτελεί αναπόσπαστο εργαλείο της δουλειάς του γράφοντος. Απευθύνεται στον εκπαιδευτικό του εργαστηρίου ο οποίος θέλει να έχει, εκτός από τον πλήρη έλεγχο του εργαστηρίου του, και ένα εργαλείο ανοικτού λογισμικού προκειμένου να διδάξει στους μαθητές του το εναλλακτικό λειτουργικό σύστημα Linux. To Linux αποτελεί ένα πολύ δυνατό εργαλείο για τον κάθε εκπαιδευτικό που κάνει μάθημα στο εργαστήριο και ο οποίος θέλει να εισχωρήσει πιο βαθειά στα ενδότερα του λειτουργικού συστήματος και να το αλλάξει να το παραμετροποιήσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να γίνει χρήσιμο εργαλείο με το οποίο θα μπορέσει τόσο να βοηθηθεί ο ίδιος στο εκπαιδευτικό του έργο, όσο και να αναδείξει τη δομή και το περιεχόμενο ενός λειτουργικού συστήματος στους μαθητές του. Παράλληλα τα ενσωματωμένα εργαλεία τα οποία βοηθούν στον έλεγχο των μαθητών είναι ενσωματωμένα σε τέτοιο βαθμό ώστε είναι σχεδόν έτοιμα να λειτουργήσουν. Η μόνη παρέμβαση για την οριστική λειτουργία τους σχετίζεται με τις τοπικές διευθύνσεις του εργαστηρίου τις οποίες κάθε εκπαιδευτικός πρέπει να εισάγει στο σύστημα. Τέλος αναφερθήκαμε στο μεγάλο πρόβλημα της ετερογένειας που αντιμετωπίζουν πολλά εργαστήρια στα Ελληνικά Σχολεία, εξαιτίας της ποικιλομορφίας του υπολογιστικού εξοπλισμού τον οποίο έχουν προμηθευτεί τα τελευταία χρόνια, καθώς και τη μέθοδο με την οποία μπορέσαμε να ξεπεράσουμε τις οποίες δυσκολίες δημιουργήθηκαν, προσφέροντας στους μαθητές ένα σύγχρονο και ομοιόμορφο περιβάλλον εργασίας. Και κυρίως χωρίς κανένα κόστος για το ίδιο το σχολείο. Υπάρχουν πολλές σκέψεις για τη συνέχεια οι οποίες αφορούν τη μετεξέλιξη της εργασίας, κυρίως σε ότι αφορά μια νέα και ελπιδοφόρα τεχνολογία η οποία θα μπορέσει να δώσει ακόμα περισσότερα σχετικά με την ευκολία της χρήσης των εργαστηρίων. Η τεχνολογία αυτή αφορά τη δημιουργία συστοιχιών (clustering). Η Συστοιχία είναι ένα σύνολο διασυνδεμένων υπολογιστικών συστημάτων, τα οποία ενεργούν με έναν συγκεκριμένο σκοπό για μια συγκεκριμένη εργασία. Φυσικά η χρήση τέτοιων τεχνολογιών θα βοηθήσουν ακόμα περισσότερο την εκπαιδευτική διαδικασία και θα δημιουργήσουν ακόμη πιο ομοιόμορφα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Στεφανίδης Β. Κ., Καρτσιώτης Θ. (2008) «Διανομές Linux για τα Εργαστήρια Πληροφορικής στα Ελληνικά Σχολεία», 1ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας, «Ψηφιακό υλικό για την υποστήριξη του παιδαγωγικού έργου των εκπαιδευτικών», Νάουσα. [1013]
«Ψηφιακές και Διαδικτυακές εφαρμογές στην Εκπαίδευση» 2. Στεφανίδης Β. Κ., (2009), «EduLab Puppel Linux», Εγχειρίδιο Χρήσης της διανομής, http://lyk-assir.thess.sch.gr/edulab_linux_manual.pdf 3. «Κοινότητα ΕΛΛΑΚ», http://www.ellak.gr 4. «Οδηγίες εγκατάστασης edubuntu στα ελληνικά σχολεία από το Υπουργείο Παιδείας και το ΕΑΙΤΥ», http://ktogias.wordpress.com 5. «Linux for Education», http://schoolforge.org.uk/index.php/linux_for_education 6. «Mandriva Linux», http://www.knoppel.org/ 7. «Ubuntu linux», http://www.ubuntu.com/ 8. «SuSe linux», http://www.knoppel.org/modules/news/article.php?storyid=14 9. «Δικτυακή Πύλη του Σχολικού Δικτύου για το Εκπαιδευτικό Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα», http://opensoft.sch.gr/ 10. «EduLab puppel Linux» http://puppel.wordpress.com/edulab-puppel/ 11. «PuppEL Linux», http://hamster-linux.blogspot.com/, http://thehamsters.yolasite.com/ 12. «italc - Intelligent Teaching And Learning with Computers», http://italc.sourceforge.net/ 13. «Privoxy is a non-caching web proxy», http://www.privoxy.org 14. «Sxolinux» http://www.sxolinux.gr/ 15. «Monomaxos» http://www.monomaxos.gr/ 16. «Ubuntu LTSP» http://ts.sch.gr/ts/getfile/ubuntu0904ltsp_pc.pdf?bodyid=319525 17. «GPL-Compatible Free Software Licenses» http://www.gnu.org/licenses/license-list.html#softwarelicenses 18. «Puppy Linux» http://www.puppylinux.org 19. «The Hamsters», http://hamster-linux.blogspot.com/, http://thehamsters.yolasite.com/ [1014]