Γενικά στοιχεία Έχει ήδη δρομολογηθεί η σύνδεση του λιμανιού με την Εγνατία με οδό, ενώ εντός του 2015 ολοκληρώθηκε και η σύνδεση του προβλήτα Ε/Κ με το σιδηροδρομικό δίκτυο. Παράλληλα, υπάρχει ήδη πρόβλεψη για σιδηροδρομική σύνδεση και του μελλοντικού Πολυχρηστικού Σταθμού του λιμένα. Οι νέοι χερσαίοι χώροι στα ανατολικά προέκυψαν από τα προϊόντα εκβάθυνσης της ανατολικής λιμενολεκάνης. Το λιμάνι διαθέτει μεγάλο καινούργιο προβλήτα Ε/Κ με άριστης ποιότητας δάπεδα, υποδοχές για τοποθέτηση εξοπλισμού και δικτύων και ικανά βάθη για την εξυπηρέτηση μεγάλων πλοίων μεταφοράς Ε/Κ, ο οποίος είναι διαθέσιμος στο σύνολό του και επιτρέπει κάθε μορφής αξιοποίηση. Πάμε να τα δούμε όλα αυτά αναλυτικότερα: Εξωτερικά λιμενικά έργα Υπήνεμος μώλος Ο ανατολικός υπήνεμος μώλος του λιμένα κατασκευάστηκε την περίοδο 1999-2001 και προστατεύει την ανατολική λιμενολεκάνη από κυματισμούς του νότιου και νοτιοανατολικού τομέα. Προσήνεμος μώλος Ο νότιος προσήνεμος μώλος έχει συνολικό μήκος 1715 μέτρα περίπου και προστατεύει τον λιμένα από τους κυματισμούς του νότιου και νοτιοδυτικού τομέα.
Λιμενολεκάνες και επιφάνειες ελιγμών Ο λιμένας Αλεξανδρούπολης διαθέτει δύο λιμενολεκάνες: την δυτική λιμενολεκάνη συνολικού εμβαδού 280 στρεμμάτων περίπου και την ανατολική λιμενολεκάνη του ανατολικού τομέα του λιμένα συνολικού εμβαδού 1100 στρεμμάτων περίπου. Δυτική λιμενολεκάνη (δυτικού τομέα λιμένα) Η περίμετρος της δυτικής λιμενολεκάνης του λιμένα είναι κρηπιδωμένη σε ολόκληρο το μήκος της. Η κυρίως λιμενολεκάνη έχει εμβαδόν περίπου 236 στρέμματα και διαθέτει κύκλο ελιγμών διαμέτρου 400 μέτρων περίπου. Το βάθος της κυρίως λιμενολεκάνης κυμαίνεται μεταξύ -8.00 και -10.00 m (ΜΣΘ). Στα δύο άκρα της βόρειας πλευράς του δυτικού τομέα του λιμένα είναι διαμορφωμένες δύο μικρότερες υπολιμενολεκάνες: δυτικά η λιμενολεκάνη του λιμενίσκου σκαφών αναψυχής, εμβαδού 12 στρεμμάτων περίπου και ωφέλιμου βάθους -3.00 m (ΜΣΘ) περίπου και ανατολικά η λιμενολεκάνη του παλιού αλιευτικού λιμενίσκου (ιχθυόσκαλας), εμβαδού περίπου 31 στρεμμάτων και ωφέλιμου βάθους -4.00 m (ΜΣΘ) περίπου. Ανατολική λιμενολεκάνη (ανατολικού τομέα λιμένα) Με την ολοκλήρωση του έργου εκβάθυνσης στα τέλη του 2015, η ανατολική λιμενολεκάνη απέκτησε βάθος -12.00 m (ΜΣΘ) σε επιφάνεια 500 στρεμμάτων περίπου, με κύκλο ελιγμών διαμέτρου περίπου 500 μέτρων. Η προσέγγιση των πλοίων σε αυτήν εξασφαλίστηκε με ταυτόχρονη εκσκαφή διαύλου ναυσιπλοΐας συνολικού μήκους 3.5 km, ελάχιστου (καθαρού) πλάτους 160.0 μ. και βάθους -12.50 μ. (ΜΣΘ). Με βάση το εγκεκριμένο προγραμματικό σχέδιο του λιμένα προβλέπεται εκβάθυνση της ανατολικής λιμενολεκάνης σε συνολική επιφάνεια 667 στρεμμάτων περίπου, με κύκλο ελλιγμών 730 μέτρων μ. και τελικό βάθος στα -15,00 m (ΜΣΘ).
Εσωτερικά λιμενικά έργα Κρηπιδώματα και προβλήτες δυτικού τομέα λιμένα Δυτικό κρηπίδωμα ακτοπλοΐας Kρηπίδωμα μήκους 295.0 μέτρων περίπου και ωφέλιμου βάθους -10.00 m (ΜΣΘ), το οποίο χρησιμοποιείται από τα Ε/Γ-Ο/Γ πλοία που εκτελούν την ακτοπλοϊκή σύνδεση με την Σαμοθράκη και περιστασιακά τα νησιά του Βορείου και Νοτιοανατολικού Αιγαίου. Το κρηπίδωμα διαθέτει τέσσερις (4) ράμπες για την πρυμνοδέτηση των Ε/Γ-Ο/Γ πλοίων. Βορειοδυτικός προβλήτας και λιμενίσκος τουριστικών σκαφών Προβλήτας μήκους 150.0 μέτρων περίπου και πλάτους 40 έως 50 μέτρων. Το νότιο κρηπίδωμα του προβλήτα έχει ωφέλιμο βάθος -7.40 m (ΜΣΘ). Το βόρειο κρηπίδωμα του προβλήτα σε συνδυασμό με τμήμα του βόρειου παραλιακού κρηπιδώματος διαμορφώνουν μικρό λιμενίσκο σκαφών αναψυχής, συνολικού μήκους κρηπιδωμάτων 340.0 μέτρων περίπου και ωφέλιμου βάθους -3.00 m (ΜΣΘ). Βόρειο παραλιακό εμπορικό κρηπίδωμα Το κρηπίδωμα αυτό εκτείνεται ανατολικά του λιμενίσκου των σκαφών αναψυχής και έχει μήκος 260.0 μέτρα περίπου. Το κρηπίδωμα αυτό έχει ωφέλιμο βάθος -8.00 m (ΜΣΘ) και χρησιμοποιείται για την παραβολή και φορτοεκφόρτωση πλοίων χύδην (κυρίως) και γενικού φορτίου. Εμπορικά κρηπιδώματα στον βόρειο προβλήτα Ο κεντρικός (βόρειος) εμπορικός προβλήτας του δυτικού τομέα του λιμένα έχει μορφή Γ. Το δυτικό και νότιο κρηπίδωμα του προβλήτα (μήκους 150.0 και 260.0 μέτρων αντίστοιχα) έχουν ωφέλιμο βάθος -8.00 m (ΜΣΘ) και χρησιμοποιούνται για την παραβολή και φορτοεκφόρτωση πλοίων χύδην (κυρίως) και γενικού φορτίου. (Νέος) αλιευτικός λιμενίσκος Είναι χωροθετημένος στο βορειοανατολικό άκρο του δυτικού τομέα του λιμένα. Το συνολικό μήκος των περιμετρικών κρηπιδωμάτων του ανέρχεται σε 480.0 μέτρα περίπου. Το ωφέλιμο βάθος των κρηπιδωμάτων αυτών είναι περίπου -4.00 m (ΜΣΘ).
Λιμενικός τερματικός σταθμός διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ) Το συνολικό μήκος των κρηπιδωμάτων του ΣΕΜΠΟ ανέρχεται σε 730.0 μέτρα περίπου, εκ των οποίων τα 500.0 μέτρα δύνανται να χρησιμοποιηθούν για την κατακόρυφη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων (Lo-Lo) και την διακίνηση χύδην φορτίου (στάθμη έδρασης κρηπιδοτοίχου -14.13 m, ΜΣΘ). Τα υπόλοιπα 230 μέτρα προορίζονται για μικτή (κατακόρυφη ή/ και οριζόντια) διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων και λοιπών μοναδοποιημένων φορτίων (Ro-Ro/Lo-Lo) (στάθμη έδρασης κρηπιδοτοίχου -11.63 m, ΜΣΘ). Χερσαίες υποδομές και Η/Μ εγκαταστάσεις λιμένα Σιδηροδρομική υποδομή του λιμένα Στα μέσα του 2015, ολοκληρώθηκε και παραδόθηκε προς χρήση το έργο της «Σιδηροδρομικής σύνδεσης του προβλήτα εμπορευματοκιβωτίων (Ε/Κ)». Πρόκειται για την σιδηροδρομική σύνδεση του λιμένος Αλεξανδρούπολης, με το δίκτυο του ΟΣΕ και ακολούθως με το βουλγαρικό σιδηροδρομικό δίκτυο, που θα επιτρέψει την διασύνδεση του ελληνικού λιμένα με το λιμάνι της Βάρνας στον Εύξεινο Πόντο. Το έργο συνολικού ύψους 3.106.325 ευρώ πρόκειται να δώσει τεράστια ώθηση στο περιφερειακό και διεθνές εμπόριο από και προς τον Εύξεινο Πόντο. Χάρις στην νέα σύνδεση, τα εμπορεύματα που μεταφέρουν τα πλοία στο Αιγαίο και στον Εύξεινο Πόντο, μπορούν να φτάσουν στον προορισμό τους ταχύτερα, αφού για να μεταφερθούν σιδηροδρομικά από την Βάρνα προς την Αλεξανδρούπολη και από το ελληνικό λιμάνι στον Εύξεινο Πόντο χρειάζονται μόλις 6 ώρες, σε αντίθεση με τις 60 ώρες που απαιτούνται για την διέλευση των πλοίων από τα Στενά του Βοσπόρου και τα Δαρδανέλια.
Ουσιαστικά με την διασύνδεση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης με το δίκτυο του ΟΣΕ και με το Βουλγαρικό σιδηροδρομικό δίκτυο, επιτυγχάνεται η παράκαμψη των Στενών του Βοσπόρου, τα οποία αντιμετωπίζουν εδώ και πολλά χρόνια πρόβλημα κορεσμού, αφού 132 πλοία διασχίζουν καθημερινά την στενή λωρίδα θάλασσας μήκους 31 χλμ και πλάτους 3,4 χλμ. Συνολικά 26 σημαντικά ναυτικά ατυχήματα με συγκρούσεις πλοίων έχουν συμβεί στα Στενά του Βοσπόρου από το 1960 μέχρι και το 2013 με αρκετά θύματα. Η κατασκευή της σύνδεσης του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης με το δίκτυο του ΟΣΕ, συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ-ΘΡΑΚΗ» 2007-2013. Χώροι αναμονής οχημάτων και διακίνησης επιβατών Το κρηπίδωμα ακτοπλοΐας στον δυτικό τομέα του λιμένα διαθέτει ασφαλτοστρωμένη χερσαία ζώνη για την αναμονή οχημάτων, λειτουργικού εμβαδού 12.6 στρεμμάτων περίπου. Ανοικτοί και στεγασμένοι χώροι διακίνησης και αποθήκευσης φορτίων στον δυτικό (παλαιό) λιμένα Το βόρειο παραλιακό εμπορικό κρηπίδωμα του δυτικού τομέα του λιμένα διαθέτει: α. Ανοικτό χερσαίο χώρο συνολικού εμβαδού 7.0 στρεμμάτων περίπου, οι οποίοι εκτείνονται σε μία στενή ζώνη μέσου πλάτους 30.0 μέτρων περίπου όπισθεν των κρηπιδοτοίχων (από την κρηπίδα μέχρι την ζώνη κυκλοφορίας του λιμένα). β. Σύγχρονο στεγασμένο χώρο (αποθήκη) τυποποιημένων ή/και χύδην φορτίων συνολικού εμβαδού κατόψεως 2200 m2 περίπου. Η αποθήκη αυτή είναι χωροθετημένη στο ανατολικό άκρο του κρηπιδώματος, βόρεια της εσωτερικής ζώνης κυκλοφορίας του δυτικού τομέα του λιμένα. Ο κεντρικός εμπορικός προβλήτας του δυτικού τομέα του λιμένα διαθέτει ανοικτούς χερσαίους χώρους συνολικού εμβαδού 30.00 στρεμμάτων περίπου. Ο δυτικός τομέας του λιμένα διαθέτει επίσης τρείς γενικές αποθήκες (τύπου ΤΟΛ) συνολικού εμβαδού 3325.65 μ2.
Χερσαίοι χώροι προβλήτα διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων (E/K) Ο νέος Λιμενικός Τερματικός Σταθμός Διακίνησης Εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ) διαθέτει χερσαία ζώνη συνολικής έκτασης 130 στρεμμάτων περίπου, εκ των οποίων 113 στρέμματα περίπου είναι επιστρωμένα με δάπεδα βαρέως τύπου από ινωπλισμένο σκυρόδεμα. Η/Μ εγκαταστάσεις δυτικού τομέα του λιμένα Ο δυτικός τομέας του λιμένα Αλεξανδρούπολης διαθέτει σύγχρονο κοινό δίκτυο ύδρευσης και πυρόσβεσης, εξοπλισμένο με δέκα (10) παροχές πυρόσβεσης και δέκα (10) υδροληψίες. Ακόμα, διαθέτουν σύστημα ηλεκτροφωτισμού με ιστούς φωτισμού. Υποδομή διέλευσης Η/Μ δικτύων και παροχών στον λιμενικό σταθμό διακίνησης Ε/Κ Η χερσαία ζώνη του προβλήτα διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ) διαθέτει επισκέψιμα κανάλια με δίκτυο ύδρευσης πυρόσβεσης. Επιπροσθέτως, η χερσαία ζώνη του ΣΕΜΠΟ είναι εξοπλισμένη α) με 13 εγκατεστημένους πυλώνες φωτισμού οι οποίοι προς το παρόν δεν διαθέτουν προβολείς και β) με δύο (2) βάσεις για την μελλοντική εγκατάσταση ισάριθμων πινάκων ηλεκτρικού (ΠΙΛΛΑΡ).
Διαθέσιμοι χερσαίοι χώροι μελλοντικής επέκτασης λιμένα Η χερσαία ζώνη του λιμένα Αλεξανδρούπολης επεκτάθηκε με τη χρήση κατάλληλων υλικών από το έργο «Εκβάθυνσης της λιμενολεκάνης και εκσκαφής διαύλου λιμένα» που ολοκληρώθηκε πρόσφατα και πλέον η συνολική της έκταση ανέρχεται στα 1000 στρέμματα (περίπου). Σε αυτά περιλαμβάνονται ιδιωτικές εκτάσεις 230 περίπου στρεμμάτων, η απαλλοτρίωση των οποίων δεν έχει συντελεστεί μέχρι σήμερα. Η χερσαία ζώνη του λιμένα Αλεξανδρούπολης επεκτάθηκε με τη χρήση κατάλληλων υλικών από το έργο «Εκβάθυνσης της λιμενολεκάνης και εκσκαφής διαύλου λιμένα» που ολοκληρώθηκε πρόσφατα και πλέον η συνολική της έκταση ανέρχεται στα 1000 στρέμματα (περίπου). Σε αυτά περιλαμβάνονται ιδιωτικές εκτάσεις 230 περίπου στρεμμάτων, η απαλλοτρίωση των οποίων δεν έχει συντελεστεί μέχρι σήμερα. Εδώ έως σήμερα έχουν γίνει μόνο χωματουργικές εργασίες και έργα προστασίας της ακτής. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΔΡΑΣΤ. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Έτοιμο δάπεδο βαρέως τύπου από ινωπλισμένο σκυρόδεμα
Εξοπλισμός φορτοεκφόρτωσης πλοίων Για την φορτοεκφόρτωση πλοίων χύδην και γενικού φορτίου, ο λιμένας Αλεξανδρούπολης προς το παρόν διαθέτει έναν (1) αυτοκινούμενο ελαστικοφόρο γερανό ανυψωτικής ικανότητας 20 τόνων. Επίσης, τα σωματεία λιμενεργατών που δραστηριοποιούνται στον λιμένα διαθέτουν ιδιόκτητο μηχανολογικό εξοπλισμό φόρτωσης χύδην φορτίου στα πλοία (κοχλίες, αεροτουρμπίνες). ΣΧΕΔΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΛΙΜΕΝΑ (master plan) Ουσιαστικά όσα αναφέρθηκαν παραπάνω αποτελούν περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του λιμένα. Πέρα από αυτό όμως, έγινε αναφορά και στα μελλοντικά σχέδια επέκτασης. Το Σχέδιο Χωροταξικής Οργάνωσης του λιμένα Αλεξανδρούπολης αποτελεί σύνθεση των προγραμματικών κατευθύνσεων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και του Ο.Λ.Α. Α.Ε. σχετικά με τον μελλοντικό ρόλο της εγκατάστασης, τις μελλοντικές απαιτήσεις των χρηστών της και τον βέλτιστο τρόπο ικανοποίησης. Αφορά μια λιμενική εγκατάσταση πολύ μεγαλύτερης εμβέλειας από την υφιστάμενη, η οποία προορίζεται και φιλοδοξεί να αναβαθμιστεί - από τοπικής σημασίας που είναι σήμερα - σε σημαντικό περιφερειακό λιμένα, ενταγμένο στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών, με πολυχρηστικό χαρακτήρα. Ο χρονικός ορίζοντας του Σχεδίου Χωροταξικής Οργάνωσης εκτείνεται μέχρι το 2025. Η υλοποίησή του θα γίνει σταδιακά, ανάλογα με την εξέλιξη της αγοράς και τον ρυθμό εμφάνισης των αναγκών. Βάσει αυτού, ο λιμένας Αλεξανδρούπολης διαχωρίζεται σε έξι (6) διακριτές λειτουργικές περιοχές. Οι περιοχές Α και Β ανήκουν στον δυτικό τομέα του λιμένα, ενώ οι περιοχές Γ, Δ, Ε & ΣΤ στον ανατολικό τομέα του λιμένα.
Α Β Γ Δ Ε ΣΤ Περιοχή Α : Κρηπίδωμα ακτοπλοΐας (συνδέσεις με νησιωτικούς λιμένες και ενδεχομένως με λιμένες στις ΝΑ ακτές της Τουρκίας). Λιμενίσκος και κρηπίδωμα σκαφών αναψυχής. Ήπιας μορφής εμπορικές και πολιτιστικές δραστηριότητες στην διατιθέμενη χερσαία ζώνη του λιμένα. Περιοχή Β : Βόρειο παραλιακό κρηπίδωμα παλαιού λιμένα. Κεντρικός εμπορικός προβλήτας στον δυτικό τομέα του λιμένα. Πρώην αλιευτικός λιμενίσκος. Εμπορική ζώνη δυτικού τομέα λιμένα για την διακίνηση γενικού φορτίου ή /και εξυπηρέτησης πλοίων Ro Ro και μεγάλου Ε/Γ - Ο/Γ πλοίου (1 θέση). Περιοχή Γ : Τερματικοί λιμενικοί σταθμοί διακίνησης Εμπορευματοκιβωτίων (Ε/Κ) και χύδην φορτίου. Περιοχή Δ: Μελλοντικά βόρεια εμπορικά κρηπιδώματα και μελλοντική ανάπτυξη πολυχρηστικού λιμενικού σταθμού και με επέκταση λιμενικών εγκαταστάσεων διακίνησης χύδην ή γενικού φορτίου. Περιοχή Ε : Μελλοντική περιοχή υποδοχής κτιριακών εγκαταστάσεων Διοίκησης Λιμένα και Υπηρεσιών, και δραστηριοτήτων διαχείρισης φορτίων (Εμπορευματικού Κέντρου, car terminal, κλπ.), βόρεια κύριας οδικής προσπέλασης. Περιοχή ΣΤ: Νέος αλιευτικός λιμενίσκος και ιχθυόσκαλα. Μελλοντική ζώνη αναψυχής, εμπορίου και διαχείμανσης σκαφών.