ΓΞΓΡΚΕΠΖΗΕ ΓΞΓΑΟΖΑ Α ΘΡΗΓΖΜΡ, ΑΝ1, 2014-2015 ΠΟΙΟ ΓΙΝΑΙ Ο ΔΟΛΟΦΟΝΟ; 1 μ ΓΓΘ Απανκώκ Πάλε : ΑΝ1 Έημξ : 2014-2015 http://en.calameo.com/read/004303875431d95c70a6b Ηάκμκηαξ θιηθ ζημκ παναπάκς ζύκδεζμμ μπμνείηε κα λεθοιιίζηε ηηξ ζειίδεξ ημο ειεθηνμκηθμύ πενημδηθμύ μαξ θαη κα απμιαύζεηε ηηξ ηζημνίεξ μοζηενίμο πμο έγναρακ μη ζομμαζεηέξ ζαξ.
Τπεύζοκε θαζεγήηνηα Γιπίδα Αδαιμπμύιμο Οκόμαηα μαζεηώκ Ηονηάθμξ Ημθθηκμγμύιεξ Ηςκζηακηίκα Ιάνθμ Βαγγέιεξ Ημιμθμηνώκεξ Ομθία Ναπαδμπμύιμο Άνεξ Γθμύβναξ Γηώνγμξ Οηαζόπμοιμξ Άγγειμξ Φνάγθμξ Άγγειμξ νηζημθίδεξ Δεμήηνεξ Πζημύηαξ Ιάνημξ Οηένγημξ Ζμοιία Οακηάγθηκα Ζςάκκα Ναππά Βαζηιηθή Κηακηή Ζζαβέιια Νμιέκηα Βάζζηα Οαθμύηε Γεςνγία Οημηηδή 2
Οςηήνεξ Ημιέιεξ Ακαζηαζία Πζηιηβάθμο Νάκμξ Δηαθμκηανάθεξ νηζηίκα Ηαιμμμίνε ιγα Οηνακίδμο Νακαγηώηεξ Ημκημγηώνγεξ Θμδςνήξ Ηανακίθαξ Κέιιε Ναζάη Δαμηακόξ Ηανάμπειαξ Ακηςκία Γεςνγίηζμο 3
Πίκαθαξ Πενηεπμμέκςκ Ννόιμγμξ-Γηζαγςγή.ζει. 6 Νενίιερε ζει. 10 Θεςνεηηθό μένμξ-ε πνμβιεμαηηθή ημο ζέμαημξ...ζει. 11 Δηαδηθαζία ηεξ ένεοκαξ-ιεζμδμιμγία..ζει. 25 Ηνηηηθή θαη αοημθνηηηθή απμηίμεζε. ζει. 28 Νανάνηεμα... ζει. 30 Βηβιημγναθία... ζει. 57 4
5
ΠΡΟΛΟΓΟ-ΓΙΑΓΩΓΗ Οε αοηό ημ θεθάιαημ ηεξ ενγαζίαξ μαξ ακαηνέπμομε ζηα ανπηθά ενςηήμαηα πμο οπμβάιαμε ζηεκ μιμμέιεηα θαη θαηαγνάθμομε ηηξ απακηήζεηξ ζηηξ μπμίεξ μαξ μδήγεζε ε δηαδηθαζία ηεξ ένεοκάξ μαξ. Απακηήζεηξ ζηα ανπηθά οπμενςηήμαηα ηεξ ενεοκεηηθήξ ενγαζίαξ 1. Γηαηί επηιέλαηε ηε ζογθεθνημέκε ενεοκεηηθή ενγαζία; Γπηιέλαμε ζακ μμάδα ηε ζογθεθνημέκε ενγαζία, δηόηη ήηακ ειθοζηηθό πνμξ εμάξ ημ ζέμα ηςκ ηζημνηώκ μοζηενίμο θαη ζέιαμε κα δηαβάζμομε θαη κα παναθμιμοζήζμομε ζπεηηθά βηβιία θαη ζεηνέξ. 2. Πη πενημέκεηε κα μάζεηε από ηε δηαδηθαζία; Οακ απμηέιεζμα ηεξ ενγαζίαξ αοηήξ πενημέκμομε κα έπμομε ακαπηύλεη ημοξ μνίδμκηέξ μαξ ζημ ζέμα ηςκ δηεγεμάηςκ μοζηενίμο θαη κα έπμομε εοαηζζεημπμηεζεί πιήνςξ ςξ πνμξ ηα θίκεηνα εκόξ εγθιήμαημξ θαη ημ πνμθίι εκόξ εγθιεμαηία. 3. Πη γκςνίδεηε ήδε γηα ημ ζέμα θαη από πμηα πεγή ημ μάζαηε;,ηη γκςνίδμομε γηα ηηξ ηζημνίεξ μοζηενίμο έπεη κα θάκεη θονίςξ με ηηξ ζεηνέξ ή ηηξ ηαηκίεξ πμο έπμομε θαηά θαηνμύξ παναθμιμοζήζεη ζηεκ ηειεόναζε. Πμ ζέμα αοηό μαξ έπεη θηκήζεη πμιύ ημ εκδηαθένμκ κα δηαβάζμομε θαηκμύνγηεξ ηζημνίεξ θαη κα ηηξ μειεηήζμομε ζε βάζμξ. 4. Νμύ ζα ακαδεηήζεηε πιενμθμνίεξ γηα ημ ζογθεθνημέκμ ζέμα; Ιπμνμύμε κα ακαδεηήζμομε πιενμθμνίεξ γηα δηεγήμαηα μοζηενίμο από δηάθμνεξ πεγέξ. Ιε ηεκ ακάπηολε ηεξ ηεπκμιμγίαξ όιμη μπμνμύμε κα ακηιήζμομε πιενμθμνίεξ από ημ δηαδίθηομ. Γπίζεξ, ζα αθμύζμομε ηε γκώμε εηδηθώκ (εγθιεμαημιόγςκ, θμηκςκημιόγςκ) θαη ζα δηελάγμομε ένεοκα μέζς ενςηεμαημιμγίςκ. 5. Νμηα ζέμαηα επακαιαμβάκμκηαη ζε ηζημνίεξ μοζηενίμο; 6
Δηεγήμαηα πμο μειεηήζαμε θαηά ηε δηάνθεηα ημο πνώημο ηεηναμήκμο δηαπηζηώζαμε πςξ ηα ελήξ ζέμαηα επακαιαμβάκμκηαη ζπεδόκ ζε όια α θείμεκα. Ανπηθά, πανμοζηάδεηαη ημ ζθεκηθό με μνηζμέκμοξ πνςηαγςκηζηέξ, μη μπμίμη ζα παίλμοκ πνςηεύμκηα ή δεοηενεύμκηα νόιμ ζημ έγθιεμα. Γπίζεξ, πνςηανπηθή ζέζε θαηέπμοκ μη θηιηθέξ,επαγγειμαηηθέξ ή όπμηεξ άιιεξ ζπέζεηξ έπμοκ ζοκάρεη μη ήνςεξ μεηαλύ ημοξ. Οηε ζοκέπεηα, ελειίζζεηαη ε πιμθή ηεξ ηζημνίαξ ε μπμία θαηαιήγεη ζηεκ θμνύθςζε ηεξ δνάζεξ. Πόηε ζοκήζςξ ζοκηειείηαη ημ έγθιεμα. Ιενηθέξ θμνέξ ημ έγθιεμα πανμοζηάδεηαη ζηεκ ανπή ηεξ ηζημνίαξ θαη ε ελήγεζή ημο αθμιμοζεί με ηεκ ηεπκηθή ηςκ ηζημνηθώκ ακαδνμμώκ (flashbacks). Πέιμξ, ζε όιμοξ ηηξ ηζημνίεξ πμο μειεηήζαμε, παναηενμύμε πςξ πνμξ ημ ηέιμξ ημοξ επένπεηαη ε ιύζε/δηαιεύθακζε ημο μοζηενίμο. Ανθεηά ζοπκά, αθμύ απμδμζμύκ εοζύκεξ, μ έκμπμξ ηημςνείηαη. Ναναηενμύμε δειαδή έκα είδμξ θάζανζεξ θαη ε ηάλε απμθαζίζηαηαη με ηεκ απόδμζε δηθαημζύκεξ. Ιε άιια ιόγηα, ε πιεημκόηεηα ηςκ ηζημνηώκ έπεη δηδαθηηθό πενηεπόμεκμ με έκημκμ ημ ζημηπείμ ηεξ θάζανζεξ ζημ ηέιμξ. 6. Ρπάνπμοκ θμηκά ζημηπεία ζηα αζηοκμμηθά δηεγήμαηα δηαθόνςκ ζογγναθέςκ; Ακ καη, πμηα κμμίδεηε όηη είκαη αοηά; Ρπάνπμοκ θμηκά ζημηπεία ζηα αζηοκμμηθά δηεγήμαηα δηαθόνςκ ζογγναθέςκ. Πηξ πενηζζόηενεξ θμνέξ μ έκμπμξ γηα ημ έγθιεμα είκαη πνόζςπμ οπενάκς πάζεξ οπμρίαξ. ιεξ μη ηζημνίεξ πμο ακαιύζαμε θαη παναθμιμοζήζαμε πενηέπμοκ ημκ παναθηήνα ημο αζηοκμμηθμύ ή ημο κηεηέθηηβ. Μη ζπέζεηξ πμο ζοκάπημοκ μη ήνςεξ ηεξ ηζημνίαξ πονμδμημύκ ηηξ πενηζζόηενεξ θμνέξ ηεκ ελέιηλε ημο μοζηενίμο ή πνμθαιμύκ ημ έγθιεμα. πςξ ακαθέναμε θαη παναπάκς, ζημ ηέιμξ ημ μοζηήνημ πάκηα εληπκηάδεηαη. 7. Οθεπηόμαζηε ιέλεηξ-θιεηδηά ημο θεκηνηθμύ ζέμαημξ. Ιοζηήνημ, δνάζηεξ, ύπμπημξ, έκμπμξ, εοαηζζεημπμίεζε, πνμθαηαιήρεηξ, πεπμηζήζεηξ, δηεύνοκζε μνηδόκηςκ, ζνεζθεία, ήζε θαη έζημα, δςή ζημ πανειζόκ, θίκεηνμ, ηημςνία, νεαιηζμόξ. 9. Νμηά επηζηεμμκηθά πεδία, επημένμοξ μαζήμαηα κμμίδεηε όηη ζοκδέμκηαη με ημ θεκηνηθό ζέμα; Πα μαζήμαηα ηα μπμία μαξ βμήζεζακ ζηεκ ενεοκεηηθή μαξ ενγαζία είκαη : 7
α. Ιαζεμαηηθά β. Πεπκμιμγία γ. Νιενμθμνηθή δ. Αγγιηθά Πμ θαζέκα από αοηά ηα μαζήμαηα βμήζεζακ ζηα ελήξ: Πα Ιαζεμαηηθά βμήζεζακ ζηεκ θαηακμμή πμζμζηώκ θαη ηεκ επελενγαζία ηςκ ενςηεμαημιμγίςκ, ε Πεπκμιμγία βμήζεζε ζηε δεμημονγία εηθόκςκ γηα ημ πενημδηθό μαξ, ε Νιενμθμνηθή μαξ βμήζεζε ζηεκ εύνεζε εηθόκςκ θαη πιενμθμνηώκ ηςκ θεημέκςκ μαξ ζημ δηαδίθηομ θαη ηα Αγγιηθά μαξ βμήζεζακ ζηε ζοκμμηιία μαξ με μαζεηέξ από άιιεξ πώνεξ (Οιμβεκία). 8
ΠΓΡΙΛΗΨΗ Ε ενεοκεηηθή ενγαζία είκαη πμιύ ζεμακηηθή ζηε ζπμιηθή μαξ δςή αιιά θαη ζηε δςή μαξ γεκηθόηενα. Ανπηθά, μαξ δίκεη ηε δοκαηόηεηα δηεονύκμομε ημοξ μνίδμκηεξ μαξ, εμπιμοηίδμκηαξ ημ πενηεπόμεκμ ηεξ ενγαζίαξ μαξ θαη ζοκεπώξ ηηξ γκώζεηξ μαξ. Ιέζα από αοηήκ γκςνίδμομε θαη θάκμομε θίιμοξ ακζνώπμοξ δηαθμνεηηθήξ εζκηθόηεηαξ. Γίμαζηε ζε ζέζε κα ακηαιιάζζμομε απόρεηξ με αοημύξ, θαζώξ επίζεξ μαζαίκμομε κα ζεβόμαζηε ηηξ απόρεηξ ημοξ. Έηζη ιμηπόκ, είμαζηε ηθακμί κα ιεηημονγμύμε μέζα ζε μηα μμάδα, κα ζοκενγαδόμαζηε με ημοξ άιιμοξ θαη κα απμθημύμε ηεκ αίζζεζε ημο <<εμείξ>>. Πέιμξ, ε ενεοκεηηθή ενγαζία είκαη μία δηαδηθαζία πημ δηαζθεδαζηηθή θαη εκδηαθένμοζα από ημ θιαζηθό, παναδμζηαθό μάζεμα. Πμ θεκηνηθό ζέμα ηεξ ενγαζίαξ μαξ είκαη ημ ελήξ: <<Νμημξ είκαη μ δμιμθόκμξ;>>. Πεκ επηιέλαμε γηαηί ζέιαμε κα γκςνίζμομε ημκ θόζμμ ημο εγθιήμαημξ θαη ημκ ηνόπμ εληπκίαζεξ ημο. Γπίζεξ, μαξ ανέζεη κα ζοκενγαδόμαζηε με άιιμοξ ζοκμμειίθμοξ μαξ δηαθμνεηηθώκ πςνώκ θαη ηέιμξ γηαηί από μόκμ ημο ημ ζέμα είκαη πμιύ εκδηαθένμκ θαη ειθοζηηθό. Γίκαη θάηη δηαθμνεηηθό ημ μπμίμ ζέιαμε κα ακαθαιύρμομε. Γη αοηό ιμηπόκ επηιέλαμε αοημύ ημο είδμοξ ηεκ ενγαζία. Μ βαζηθόξ ζθμπόξ ηεξ ένεοκαξ αοηήξ είκαη κα δηενεοκήζμομε ηεκ εληπκίαζε ηςκ εγθιεμάηςκ, ελεηάδμκηαξ θαη ζογθνίκμκηαξ ηηξ ηζημνίεξ πμο μαξ δόζεθακ. Γηα κα θαηαιήλμομε όμςξ ζε θάπμημ ζομπέναζμα ζα πνέπεη κα ενεοκήζμομε ηηξ μμμηόηεηεξ θαη ηηξ δηαθμνέξ μεηαλύ ηςκ ηζημνηώκ θάζε ζογγναθέα, μη μπμίεξ δηαθαίκμκηαη μέζα από ημκ ηνόπμ γναθήξ ημοξ. Ούμθςκα ιμηπόκ με ημκ ζθμπό ηεξ ένεοκάξ μαξ ζα μπμνμύζαμε κα ζέζμομε ηα ελήξ ενςηήμαηα: Γηαηί θάπμημξ μδεγείηαη ζημ έγθιεμα; Νώξ απμθαζίδεη θάπμημξ κα γίκεη κηεκηέθηηβ; Νόζμ δύζθμιμ είκαη γηα θάπμημκ κα ιύζεη ημ μοζηήνημ; Μη ιέλεηξ θιεηδηά ημο θεκηνηθμύ ζέμαημξ, μαξ βμεζμύκ κα θαηακμήζμομε θαιύηενα ημ ζέμα ηεξ ενγαζίαξ μαξ. Αοηέξ είκαη μη ελήξ: Έγθιεμα Ιοζηήνημ Δμιμθόκμξ Θύμα Θύηεξ Πόπμξ εγθιήμαημξ 9
Κηεκηέθηηβ Οοκενγαζία Μμαδηθό πκεύμα Δηάθμνα επηζηεμμκηθά πεδία θαη επημένμοξ μαζήμαηα ζοκδέμκηαη με ημ θεκηνηθό ζέμα ηεξ ενγαζίαξ, όπςξ παναδείγμαημξ πάνε μη λέκεξ γιώζζεξ, ε πιενμθμνηθή, ε κεμειιεκηθή ιμγμηεπκία, ε θμηκςκημιμγία θαζώξ θαη ηα θαιιηηεπκηθά. Γη αοηό άιιςζηε ε ενγαζία μκμμάδεηαη <<ενεοκεηηθή>>, γηαηί επεθηείκεηαη ζηεκ ένεοκα άιιςκ πεδίςκ όπςξ είκαη αοηά πμο πνμακαθένζεθακ. 10
ΘΓΩΡΗΣΙΚΟ ΜΓΡΟ Ονηζμόξ ηεξ επηζηήμεξ ηεξ εγθιεμαημιμγίαξ-ημο εγθιήμαημξ Μνηζμόξ ημο εγθιήμαημξ 1 Ημηκςκηθή πανέθθιηζε είκαη ό,ηη λεθεύγεη από ημ θοζηθό θαη έπεη άηοπμοξ θακόκεξ. Ακ πανεθθιίκεη, ηόηε είκαη μεγαιύηενμ ημ εύνμξ ηεξ εγθιεμαημιμγίαξ με ημ μπμίμ μπμνεί κα αζπμιεζεί θακείξ. Οηε Κμμηθή μνίδεηαη ςξ έγθιεμα ε πανάβαζε ημο κόμμο, όπμημο κόμμο δηώθεηαη πμηκηθά. Πη ενεοκά ε εγθιεμαημιμγία θαη μη θιάδμη ηεξ; Ε εγθιεμαημιμγία ενεοκά ημ θαηκόμεκμ ημο εγθιήμαημξ. Γίκαη μία επηζηήμε με γκςζηηθό ακηηθείμεκμ ημ έγθιεμα. Μ κόμμξ μνίδεη ηη είκαη έγθιεμα θαη πμηεξ θμηκςκηθέξ ζομπενηθμνέξ είκαη απμδεθηέξ. μςξ ε θμηκςκία μνίδεη ημοξ κόμμο θαη ζοκεπώξ ημοξ εγθιεμαηίεξ ή παναβάηεξ δειαδή αοημύξ πμο παναβαίκμοκ ημκ κόμμ. Έκαξ εγθιεμαημιόγμξ μπμνεί κα αζπμιεζεί με μπμημδήπμηε έγθιεμα. Ακήιηθε παναβαηηθόηεηα ζηεκ πώνα μαξ Ε ακήιηθε παναβαηηθόηεηα οπάνπεη από ηόηε πμο θαζηενώζεθε ε ακειηθόηεηα. Ε παναβαηηθόηεηα ακειίθςκ είκαη πνόζθαημ θαηκόμεκμ με ημ μπμίμ αζπμιείηαη ε εγθιεμαημιμγία. Οηηξ μένεξ μαξ, αθόμα θαη παηδηά μπμνμύκ κα δηαπνάλμοκ εγθιήμαηα, όπςξ θιμπέξ ή αθόμα θαη θόκμοξ. Ρπάνπμοκ μηθμκμμηθά εγθιήμαηα πμο δηαπνάηημοκ μη εύπμνμη ηα μπμία μκμμάδμκηαη «εγθιήμαηα ιεοθμύ θμιιάνμο», δειαδή ηα εγθιήμαηα πμο δηαπνάηημκηαη από ζηειέπε επηπεηνήζεςκ δεμμζίμο ή ηδηςηηθμύ ημμέα. Ούμθςκα με ζηαηηζηηθέξ ένεοκεξ, πενηζζόηενα είκαη ηα εγθιήμαηα πμο δηαπνάηημοκ μη απιμί πμιίηεξ. Πέιμξ, ηα εγθιήμαηα ακειίθςκ δηαθένμοκ ακάιμγα με ηεκ ηάλε ηεξ μηθμγέκεηαξ. 1. Μη παναπάκς μνηζμμί δόζεθακ από ημκ θύνημ Πνηακηαθύιιμο, θμηκςκημιόγμ-εγθιεμαημιόγμ ζηε «ΔΖΓΛΜΔΜ», ζε μμηιία πμο μνγακώζεθε ζημ ζπμιείμ μαξ ζηα πιαίζηα ηεξ ενεοκεηηθήξ ενγαζίαξ ζηηξ 27 Ιανηίμο 2015. 11
Μνηζμόξ ηεξ Αζηοκμμηθήξ Θμγμηεπκίαξ Πμ αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα είκαη έκα λεπςνηζηό είδμξ ιμγμηεπκηθήξ αθήγεζεξ με θάπμημοξ ζηαζενμύξ θακόκεξ γναθήξ πμο ημ δηαθνίκμοκ από ηα άιια ιμγμηεπκηθά είδε. Νάκηα αζπμιείηαη με θάπμημ μοζηήνημ ή γνίθμ ζπεηηθό με ηεκ παναβίαζε θαη ηεκ εθανμμγή ηςκ κμμώκ θαη ηεκ ακάιμγε ένεοκα γηα ηε ιύζε ημο. Ε εμθάκηζή ημο ςξ έκα ηδηαίηενμ αθεγεμαηηθό είδμξ είκαη ηζημνηθά θαζμνηζμέκε θαη έπεη ςξ αθεηενία ηηξ ανπέξ ημο 19μο αηώκα (ζηε Ι. Βνεηακία θαη ηε Γαιιία), μπόηε θαη ζεζμμζεηείηαη θναηηθά ε αζηοκμμία ςξ μεπακηζμόξ ειέγπμο ημο εγθιήμαημξ. Ε εμθάκηζή ημο είκαη επίζεξ θαζμνηζμέκε από ηα θονίανπα ιμγμηεπκηθά νεύμαηα ηεξ επμπήξ θαη εηδηθά από ημκ νμμακηηζμό, όπμο ημ αθεγεμαηηθό παηπκίδη γύνς από μηα μμνθή ακώηενεξ εοθοΐαξ, ζα απμηειέζεη θαη ηεκ θηκεηήνηα δύκαμε ηεξ πιμθήξ ημο. Πμ πνώημ γεκηθά παναδεθηό αζηοκμμηθό αθήγεμα ζεςνείηαη ημ δηήγεμα ημο Γ.Α.Νόε Μη θόκμη ηεξ Μδμύ Ιμνγθ (1841) με ήνςα ημκ εναζηηέπκε κηεηέθηηβ Ωγθύζη Κηοπέκ. μςξ ζα πνεηαζημύκ ελήκηα ζπεδόκ πνόκηα μέπνη κα ανπίζεη ημ θμηκό θαη μη θνηηηθμί κα δηαθνίκμοκ ηεκ ύπανλε εκόξ λεπςνηζημύ αθεγεμαηηθμύ είδμοξ πμο ζα μκμμαζηεί ζηα αγγιηθά detective story θαη ζηα ειιεκηθά ζοπκά απμδίδεηαη ςξ ηζημνία μοζηενίμο ή αζηοκμμηθή ηζημνία. Γλήκηα πνόκηα γηα κα απμμαθνοκζεί από ηεκ παναθηιμιμγία ηςκ θηεκώκ ακαγκςζμάηςκ «αζηοκμμηθήξ» οθήξ πμο πνμεγήζεθακ ημο Νόε. Έκα από ηα παναθηενηζηηθά ηςκ αζηοκμμηθώκ ηζημνηώκ είκαη πςξ ζε θάζε θάζε ημοξ, λεθηκάκε ζοκήζςξ ςξ έκα παναιμγμηεπκηθό νεύμα μέζα από εοηειή πενημδηθά θαη έκηοπα μέπνη κα απμθνοζηαιιςζμύκ ζε μηα δηαθνηηή αθεγεμαηηθή θόνμα Πμ είδμξ ηεξ αζηοκμμηθήξ ηζημνίαξ πενηπέηεηαξ θαη μοζηενίμο ζα θαζηενςζεί ζηε Γαιιία με ημκ Γμηι Γθαμπμνηώ θαη ημκ Ιςνίξ Θεμπιάκ θαη θονίςξ ζηεκ Αγγιία, όηακ μ Άνζμον Ηόκακ Κηόοι δεμημύνγεζε ημκ Οένιμθ μιμξ (1886), ζοκεπηζηή ημο ήνςα ημο Νόε, ημκ δεμμθηιέζηενμ παναθηήνα ηεξ αζηοκμμηθή ιμγμηεπκίαξ. Μ μεζμπόιεμμξ ημο 20μο αηώκα ζηεκ Γονώπε ζα μκμμαζηεί ε νοζή Γπμπή ημο αζηοκμμηθμύ αθεγήμαημξ, δηόηη ζηεκ Αγγιία ε αζηοκμμηθή ηζημνία οπενβαίκεη ημ πώνμ ημο δηεγήμαημξ ή ηεξ κμοβέιαξ, όπςξ ζοκέβαηκε έςξ ηόηε, θαη ακμίγεηαη ζημ μοζηζηόνεμα με δηάζεμε εθπνόζςπό ηεξ ηεκ Αγθάζα Ηνίζηο. Πμ θιεηδί ζηεκ αθήγεζε ηεξ Ηνίζηi βνηζθόηακ ζηεκ πενηγναθή μηαξ θιεηζηήξ μμάδαξ - μηα μηθμγέκεηα με θιενμκμμηθά θαη κμμηθά πνμβιήμαηα, έκα πςνηό, έκα λεκμδμπείμ, 12
μηα πανέα ζε πμηαμόπιμημ, όπμο όιμη έπμοκ εκμπηθή ζομπενηθμνά ύζηενα από έκα έγθιεμα θαη μ θύθιμξ ηςκ οπόπηςκ μεγαιώκεη ζοκανπαζηηθά: οπάνπεη πιέμκ ζέζε γηα μηα εθηεκή εληζηόνεζε. Οημκ Ιεζμπόιεμμ θαη ιίγμ μεηά, μ Δςνδ Οημεκόκ με ημκ επηζεςνεηή Ιαηγθνέ, πανμοζηάδεη μηα πιμθή ακάιμγε με ηεξ Αγθάζα Ηνίζηη, αιιά με δομ ζεμακηηθέξ θαηκμημμίεξ. Μ κηεηέθηηβ γηα πνώηε θμνά είκαη έκαξ επαγγειμαηίαξ ηεξ ίδηαξ ηεξ επίζεμεξ αζηοκμμίαξ θαη δεύηενμκ ακαγκςνίδεηαη έκηεπκα ζηεκ πιμθή ε ύπανλε ηςκ ακεληπκίαζηςκ εγθιεμάηςκ ή ημο ηοπαίμο πανάγμκηα ζηε ιύζε ηςκ οπμζέζεςκ, έκα θαζμνηζηηθό ζεμείμ νεαιηζμμύ ζηε ζπέζε αζηοκμμηθμύ μοζηζημνήμαημξ θαη πναγμαηηθόηεηαξ. Πμ αζηοκμμηθό αθήγεμα ζα πενάζεη μνηζηηθά με ημκ Κηάζζηει άμμεη ζηε ζθαίνα ημο νεαιηζμμύ. Ήνςάξ ημο μ επαγγειμαηίαξ ηδηςηηθόξ κηεηέθηηβ. Ε μπηηθή γςκία πμο επέιελε μ άμμεη κα δηεγεζεί ηηξ ηζημνίεξ ημο (ηηξ δεθαεηίεξ ημο 20 θαη ημο 30) ημκ μδήγεζε αμέζςξ κα αθήζεη ζηεκ άθνε ηε βηθηςνηακή ζθεκμγναθία θαη ηεκ εθιμγίθεοζε ημο μοζηενίμο ηύπμο Οένιμθ μιμξ, δίκμκηαξ ζημ αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα ηε ζύγπνμκε μμνθή ημο. Μη ήνςέξ ημο θηκμύκηαη ζημοξ ζθμηεηκμύξ δνόμμοξ ηςκ μεγαιμοπόιεςκ θαη επηβηώκμοκ ηναομαηηθά ύζηενα από ηεκ αμθίβμιεξ ζεμαζίαξ εληπκίαζε θάπμημο εγθιήμαημξ. Πμ είδμξ αοηό ζα μκμμαζηεί hard-boiled θαη thriller θαη ζηα ειιεκηθά ζα απμδμζεί ςξ «ζθιενό» αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα ή ζνίιεν. Ε αθεγεμαηηθή δμμή δηαθένεη από ηηξ ηζημνίεξ μοζηενίμο (detective stμries) ζημ γεγμκόξ πςξ ημ εκδηαθένμκ ηεξ αθήγεζεξ μμηνάδεηαη ελίζμο μεηαλύ ηεξ απάκηεζεξ ζημ νώηεμα πμημξ ημ έθακε (ηςκ θιαζηθώκ αζηοκμμηθώκ ηζημνηώκ πμο ζηα αγγιηθά ακαθένμκηαη ςξ αθεγήμαηα ηύπμο Whodunit) θαη ημο εκεζηώηα πνόκμο ηεξ ένεοκαξ. Μ Ξέεμμκη Πζάκηιεν θαη μ Ξμξ Ιαθκηόκαικη είκαη μη δύμ από ημοξ επηθακέζηενμοξ εθπνμζώπμοξ ημο είδμοξ θαη ζα ζοκεπίζμοκ κα γνάθμοκ ζε αοηό ημ ζηοι μέπνη ηηξ ανπέξ ημο 1960. Ιηα ηδηαίηενα επηηοπήξ ελέιηλε ημο αζηοκμμηθμύ μοζηζημνήμαημξ ήνζε με ημκ ζοκδοαζμό οπμζέζεςκ μνγακςμέκμο εγθιήμαημξ, θναηηθήξ θαηαζθμπίαξ θαη πμιηηηθήξ ζθμπημόηεηαξ με θιαζηθό ένγμ ηεκ Ιάζθα ημο Δεμήηνημο, ημο Ένηθ Άμπιεν, (1939) θαη ζθεκηθό ηα Βαιθάκηα παναμμκέξ ημο πμιέμμο. Ιεηά ημκ πόιεμμ πήνε πημ θαζανά ηε μμνθή ημο θαηαζθμπεοηηθμύ μοζηζημνήμαημξ με ακηηπνμζςπεοηηθό ένγμ ημκ Ηαηάζθμπμο πμο γύνηζε από ημ θνύμ ημο Πδςκ Θε Ηανέ, (1961). Οπμοδαία ένγα ζε αοηό ημκ ημμέα έδςζακ μ Γθνάπαμ Γθνεκ θαη μ Φνίκηνηπ Κηύνεκμαη πμο μαδί με ημκ παηγκηώδε όνπε Θμοίξ Ιπόνπεξ απμηειμύκ ημοξ ηνεηξ μεγάιμοξ ιμγμηέπκεξ ημο 20 αηώκα, μη μπμίμη αζπμιήζεθακ με ηεκ αθήγεζε αζηοκμμηθώκ ηζημνηώκ. Ιεηά ημκ πόιεμμ ζηεκ Αμενηθή εμθακίδεηαη έκα ηνίημ είδμξ αζηοκμμηθμύ μοζηζημνήμαημξ, πμο ζοκδοάδεη ηεκ ζηναμμέκε ζημ πανειζόκ αθήγεζε με ηεκ ένεοκα 13
ζε εκεζηώηα πνόκμ. Πμ ροπμιμγηθό αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα ή suspense novel, πμο έγηκε γκςζηό ζηεκ Γαιιία (με ηεκ μμώκομε εθδμηηθή ζεηνά) θαη μεηά ζηεκ Γονώπε ςξ μαύνμ μοζηζηόνεμα από έλη μοζηζημνήμαηα ημο Ηόνκει Γμύινηηδ πμο είπακ ηε ιέλε μαύνμ ζημκ ηίηιμ ημοξ. Ε κύθε θμνμύζε μαύνα (1941), Ε μαύνε θμονηίκα(1941), Πμ μαύνμ άιιμζη (1942), Μ μαύνμξ άγγειμξ (1943), Πμ μαύνμ μμκμπάηη ημο θόβμο(1944), Οοκάκηεζε ζηα μαύνα (1948). Οε αοηά μ ήνςαξ έπεη κα ιύζεη μαδί με ημ αζηοκμμηθό μοζηήνημ έκα πνμζςπηθό ημο ηναύμα, πμο εθδειώκεηαη με ηε μμνθή αμκεζίαξ, ροπώζεςκ ή παναηζζήζεςκ. Οήμενα με μαύνμ μοζηζηόνεμα ηείκμομε κα εκκμμύμε όιε ηεκ αμενηθακηθή παναγςγή μεηά ημκ άμμεη, όπμο ςξ αημόζθαηνα ημ όκεηνμ ηεξ εοεμενμύζαξ θμηκςκίαξ θαηαννίπηεηαη. Οηε δεθαεηία ημο 50 έθακε αηζζεηή ηεκ πανμοζία ηεξ ε Ναηνίηζηα άηζμηζ θονίςξ με ηα μοζηζημνήμαηά ηεξ με ήνςα ημκ Πμμ Ξίπιεο, έκακ εγθιεμαηία πμο θηκείηαη ζηηξ πανοθέξ ηεξ ζπηδμθνέκεηαξ. Ιε ηεκ άηζμηζ έπμομε μηα πιήνε ακηηζηνμθή από ηα θαζηενςμέκα ημο αηζζήμαημξ ηεξ εκμπήξ. Μ ακαγκώζηεξ δεη ηεκ εθηαιηηθή πενηπέηεηα ημο γμεηεοηηθμύ εγθιεμαηία κα λεθύγεη από ημ κόμμ θαη ακαθμοθίδεηαη όπη από ηε ζύιιερή ημο, αιιά από ηεκ αηημςνεζία ημο. Έπμοκ πημ εκδηαθένμκ αοημί πμο παναβηάδμοκ ημκ κόμμ από αοημύξ πμο ημκ ηενμύκ θαη θοιάζζμοκ, έιεγε ε άηζμηζ.έθημηε ε μεγάιε ζηνμθή ζημ αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα είκαη ε ύπανλε θαη ε γεκεαιμγία ηςκ ανκεηηθώκ ενώςκ. Οηα ζεμακηηθόηενα ένγα αζηοκμμηθήξ ιμγμηεπκίαξ από ημ 1960 έςξ ζήμενα, δεκ πνςηαγςκηζηεί μ εοθοήξ εναζηηέπκεξ ή επαγγειμαηίαξ κηεηέθηηβ, αιιά έκαξ δμιμθόκμξ, έκαξ γθάκγθζηεν, έκαξ δηεθζανμέκμξ αζηοκμμηθόξ (όπςξ γηα πανάδεηγμα ζηεκ Ννεκή ζέζε ημο ζθμπεοηή ημο Δακ Ναηνίθ Ιακζέη, 1981 ή ζημ Ιεγάιμ Νμοζεκά ημο Πδέεμξ Γιινόο, 1988). Ιεηά ηε δεθαεηία ημο 60 ζεμακηηθή ακάπηολε γκςνίδεη ημ αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα ζηηξ Οθακδηκαβηθέξ πώνεξ θαη από ηε δεθαεηία ημο 80 ζηηξ Ιεζμγεηαθέξ, γηα κα ημ εμπιμοηίζεη ςξ πνμξ ηα ζέμαηα θαη ηεκ ζθεκμγναθίαξ ημο, αθμιμοζώκηαξ όμςξ ιίγμ ςξ πμιύ ηηξ πεπαηεμέκεξ θόνμεξ αθήγεζεξ με ήνςα έκακ εοθοή μηθνμαζηό θαηά βάζε κηεηέθηηβ. Γπίζεξ, ημ αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα ζηνέθεηαη πιέμκ ζοπκά πνμξ ημ πανειζόκ θαη ημ ζπμιηάδεη με θνηηηθή μαηηά θςηίδμκηαξ αζέαηεξ πιεονέξ ημο. πςξ ε Πνηιμγία ημο Βενμιίκμο ημο Φίιηπ Ηεν (1991), με ζθεκηθό ηε καδηζηηθή Γενμακία ή ε Πεηναιμγία ημο Θμξ Άκηδειεξ ημο Πδέεμξ Γιινόο (1990), όπμο πανμοζηάδεηαη ε Νόιε ηςκ Αγγέιςκ ηεξ δεθαεηίαξ ημο 50 πκηγμέκε ζηε δηαζηνμθή. Οηνέθεηαη, όμςξ, αθόμα πημ πίζς όπςξ με ημκ ζηκμιόγμ Βακ Γθμύιηθ πμο δεμημύνγεζε (ηε δεθαεηία ημο 60) αζηοκμμηθέξ ηζημνίεξ ζηεκ Ηίκα ημο 7μο αηώκα με πνςηαγςκηζηή ημκ δηθαζηή Πη. Οηε Ομβηεηηθή Έκςζε ημο πνμεγμύμεκμο αηώκα θαη μέπνη ημ 1960 ημ αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα ζεςνείημ ακηηδναζηηθό είδμξ αθήγεζεξ θαη ε παναγςγή ημο ήηακ ειάπηζηε. Γηα ηεκ εονςπασθή ανηζηενά μ πάγμξ με ημ αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα άνπηζε κα ζπάεη μεηά ημ Ιάημ ημο 68 ζηε Γαιιία με ημκ Δακ Ναηνίθ Ιακζέη θαη ιίγμ 14
ανγόηενα ζηεκ Ζζπακία με ημ Φόκμ ζηεκ Ηεκηνηθή Γπηηνμπήημο Ιακμοέι Β.Ιμκηαιμπάκ (1984), όπμο έβαιε έκαξ μένμξ ηεξ ανηζηενάξ ζημ παηπκίδη ηεξ αζηοκμμηθήξ αθήγεζεξ. Γεκηθά, πάκηςξ, εκώ ημ αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα ακαπηύπζεθε θονίςξ ζηηξ θμηκμβμοιεοηηθέξ δεμμθναηίεξ δοηηθμύ ηύπμο, από εζκμιμγηθή άπμρε δεκ θαίκεηαη κα οπάνπμοκ όνηα, ημίπμη θαη πενημνηζμμί. Ιε ηεκ ηάζε, μάιηζηα, ηεξ παγθμζμημπμίεζεξ ημο δηεζκμύξ εμπμνίμο είκαη βέβαημ όηη ζα πέζμοκ θαη ηα ηειεοηαία. Γθηόξ από ζεμακηηθά ένγα ζημ Ιεληθό θαη ηεκ Ζαπςκία, ήδε έπμομε ήνςεξ από ηεκ θοιή ηςκ Κάβαπμ, κηεηέθηηβ ζηεκ Πακδακία θαη ηε Κόηηα Αθνηθή, ηεκ Ζζιακδία θαη ηεκ Ζκδία, αθόμα θαη ζημ Ημμμμοκηζηηθό Ηόμμα ηεξ Ηίκαξ, από ζογγναθέα όμςξ πμο γηα ηεκ ώνα δεη ζηεκ αιιμδαπή. Πμ αζηοκμμηθό αθήγεμα ζηεκ Γιιάδα γκώνηζε ηε πνοζή επμπή ημο ζηα πνόκηα μεηαλύ 1950 1967 θαη ήνζε μέζα από ηα πενημδηθά Ιάζθα θαη Ιοζηήνημ πμο λεπέναζακ μαδί ηα 700 ηεύπε, μέζα από ηα δηεγήμαηα θαη ηηξ κμοβέιεξ πμο δεμμζηεύμκηακ ζε γοκαηθεία πενημδηθά μεγάιεξ θοθιμθμνίαξ, όπςξ ημ Ξμμάκηδμ, μθεζαονόξ, ημ Νάκζεμκ, ε Γοκαίθα θ.α., μέζα από ηηξ κμοβέιεξ ή ηα μοζηζημνήμαηα πμο δεμμζηεύμκηακ ζε ζοκέπεηεξ από ηηξ εθεμενίδεξ θαη ηέιμξ μέζα από ηα βηβιία ηζέπεξ πμο έβγαδακ θονίςξ μη εθδόζεηξ Νεπιηβακίδε. Έκα μένμξ ημο απμηειεί ζοκέπεηα ηςκ ιασθώκ ακαγκςζμάηςκ ημο 19μο θαη ηςκ πνώηςκ δεθαεηηώκ ημο 20μο θαη μηα μεηαθμνά ηεξ αμενηθακηθήξ θονίςξ μαδηθήξ θμοιημύναξ θαη παναθηιμιμγίαξ πμο δεμημύνγεζε ημ ζθιενό αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα ηε δεθαεηία ημο 20 θαη έθημηε ζοκέπηζε κα ημ ζοκμδεύεη. Ε ειιεκηθή εθδμπή πενηείπε επίζεξ θαη όιε ηεκ γθάμα ηςκ ενώςκ ηεξ αγγιηθήξ θαη γαιιηθήξ παναθηιμγίαξ. Από ηηξ ζειίδεξ ηεξ Ιάζθαξ (έημξ ίδνοζεξ 1935) πανειαύκμοκ μιμξ, Ανζέκ Θμοπέκ, Νίκθενημκ, Κηεηέθηηβ Φάκηαζμα, Κηεηέθηηβ, Γθόνκημκ Ξελ (Ανάπκε), Εναθιήξ Νμοανώ, Κοπηενίδα, Θέμμο Ηώζημκ, Θςπμδύηεξ-Φάκηαζμα, Ννάθημναξ 5, Ίζθημξ, Κήνμ Γμοιθ, μ Άγημξ (Οάημμκ Πέμπιαν) αιιά θαη εγπώνηεξ δεμημονγίεξ, όπςξ μ αζέαημξ κηεηέθηηβ Ιάνηηκ Ιπεγθ θαη μ επηζεςνεηήξ Κηέεβηξ, ημο Φέιηλ Ηαν (ρεοδώκομμ ημο Μνθέα Ηαναβία, 1899-1975), όπςξ ε Φνόοιάηκ Γθμζη ημο Κίθμο Ιανάθε (1904-1973) ή μ ειιεκμαμενηθακόξ Κηθ Θένηαξ πμο εμθακίδεηαη ζε ακοπόγναθα δηεγήμαηα. Πμ 1938 ε Γιέκε Βιάπμο ανπίδεη κα δεμμζηεύεη ζηεκ Ηαζεμενηκή έκα αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα ζε ζοκέπεηεξ Πμ μοζηήνημ ηεξ δςήξ ημο Νέηνμο Βενίκε, εκώ μ Ναύιμξ Κηνβάκαξ είπε δεμμζηεύζεη ημ 1928 Πμ έγθιεμα ζημ Σοπηθό, πμο απμηειεί μηα πανςδία ημο είδμοξ. Ε δηάδμζε ημο αζηοκμμηθμύ αθεγήμαημξ είπε ανπίζεη από ημ Ιεζμπόιεμμ, αιιά ηεκ ακέζηεηιε ε γενμακηθή Ηαημπή θαη ηα Δεθεμβνηακά. Από ημ 1946 όμςξ θαη μεηά, θαζώξ μη εμθύιηεξ ζογθνμύζεηξ πενημνίζηεθακ ζημκ μνεηκό όγθμ ηεξ Ιαθεδμκίαξ, ε δςή ζηηξ πόιεηξ ηνάβελε ημ δνόμμ ηεξ. Ε Ιάζθαεπακεθδόζεθε ημ 1946. 15
Πμ αζηοκμμηθό αθήγεμα ήηακ από ηα ειάπηζηα είδε πμο ζεμάδερακ ημκ πεδό ιόγμ ηεξ επμπήξ ςξ πνμξ ηεκ ζεμαημιμγία θαη ηε γναθή ημο έζης θαη με πανάδμλμ ή ακμνζόδμλμ ηνόπμ. Παοηόπνμκα ήηακ έκα είδμξ οπό δηςγμό: ε πςνμθοιαθή ελέδηδε εγθοθιίμοξ πμο έθνμοακ ημκ θώδςκα ημο θηκδύκμο ζημοξ κέμοξ γηα ηε βιαβενή επηννμή ηςκ αζηοκμμηθώκ ακαγκςζμάηςκ, δηόηη ημοξ έζηδακ ζημ έγθιεμα, ε θμμμμοκηζηηθή ανηζηενά, δηόηη απμηειμύζε ακηακάθιαζε ηεξ αζηηθήξ ηδεμιμγηθήξ παναθμήξ θαη ενγαιείμ απμπνμζακαημιηζμμύ από ηεκ ηαληθή πάιε, εκώ θαη μη δύμ ζομθςκμύζακ πςξ ιμγμηεπκηθά δεκ ήηακ πανά έκα ζιηβενό παναθηιμιμγηθό θαηκόμεκμ. μςξ ζημκ θοθεώκα εθείκςκ ηςκ πνόκςκ, ε ακάγκςζε ηεξ Ιάζθαξ θαη ημο Ιοζηήνημο (έημξ ίδνοζεξ 1952) απμηειμύζε θαη μηα πνάλε απόδναζεξ από ηα ροπνμπμιεμηθά δηιήμμαηα ηεξ μεηεμθοιηαθήξ πενηόδμο θη επακόδμο ζε πημ πεδά, θαζεμενηκά ζέμαηα πμο πανμοζηάδμκηακ θαη με μηα δόζε εηνςκείαξ ή θαη πημύμμν. Πα δηεγήμαηα με εγπώνηα πιμθή ζηε Ιάζθα θαη ημ Ιοζηήνημ είπακ μηα μονςδηά από ζθιενό αμενηθακηθό αθήγεμα όηακ πενηέγναθακ μοδέηενεξ πμιηηηθά δώκεξ θαη πενημπέξ μπαν, πόνκεξ, ηππόδνμμμ, θιμπέξ θμζμεμάηςκ, μμηναίεξ γοκαίθεξ, πιμύζημοξ ενςηεομέκμοξ. Οηεκ μεηαπμιεμηθή Γιιάδα εοδμθίμεζε εκηοπςζηαθά έκα πμιύ παναθηενηζηηθό είδμξ ειαθνμύ ζεάμαημξ θαη ακαγκώζμαημξ. Ε ηοπμιμγία ημο ακαγκςνίδεηαη εύθμια ζημκ εμπμνηθό θηκεμαημγνάθμ. Ννόθεηηαη γηα μηα επηηοπεμέκε ειιεκηθή ζοκηαγή εκόξ θηκεμαημγναθηθμύ είδμοξ πμο γκώνηζε δόλεξ ζημ Ιεζμπόιεμμ ζηεκ Γονώπε θαη ηεκ Αμενηθή έπεη γενμακηθέξ νίδεξ θαη θαιιηηεπκηθή ημο εθδμπή μεηαλύ άιιςκ ημ ζθεκμζέηε Γνκζη Θημύμπηηξ. Πμ ειαθνύ ζέαμα, έκα μίγμα μειμδνάμαημξ, ακέμειεξ πιμθήξ, πιμύζηαξ θαη θαιήξ εζμπμηίαξ παναθηήνςκ, θαηέθηεζε ημκ θηκεμαημγνάθμ με αθεηενία ημ πνμζθηιέξ αζεκασθό ζέαηνμ θαη ημ ναδηόθςκμ. Ε αλημπμίεζε ημο δοκαμηθμύ ηςκ ακζνώπςκ ημο ειαθνμύ ζεάμαημξ ή αθνμάμαημξ ζημ ζηκεμά δεμημύνγεζε ζοιιμγηθμύξ θακόκεξ μκεηνμπόιεζεξ ηόζμ απμδεθημύξ από ημ θμηκό, ώζηε ημ θαζήιςζε επί δεθαεηίεξ ζηα πνμσόκηα εθείκεξ ηεξ επμπήξ, μηα πμο από ημ 1970 θαη μεηά ημ είδμξ μοζηαζηηθά έπαρε κα πανάγεηαη. Οηεκ ίδηα γεκηθή ηοπμιμγία ακήθμοκ θαη ηα αζηοκμμηθά μοζηζημνήμαηα ηεξ επμπήξ. Πμ Έγθιεμα ζημ Ημιςκάθη ημο Γηάκκε Ιανή (1953) έπαηλε ημ νόιμ ημο μμκηέιμο πνμξ μίμεζε θαη πμιιμί άνπηζακ κα ημ ακηηγνάθμοκ ςξ πνμξ ημ θιίμα, ημ είδμξ ημο μοζηενίμο, ημοξ παναθηήνεξ θαη ηηξ θμηκςκηθέξ ακαθμνέξ ημο. Μ νήζημξ αηνόπμοιμξ γνάθεη ηαηαιιηζηεία ζακάημο, μ Πάθεξ Ναπαγεςνγίμο ημ Πέιεημ άιιμζη, θαη μ Ακδνόκηθμξ Ιανθάθεξ (1924-2007) -ε πημ ηοπηθή πενίπηςζε όιςκ θαζώξ είκαη μ δεμημονγόξ ηςκ ναδημθςκηθώκ ζεηνώκπδςκ Γθνεθ, Ιηζέι Ιανζέθ, ημ Οπίηη ηςκ ακέμςκ με ημκ δηθεγόνμ Θαμπίνε θαη ζςνείαξ αζηοκμμηθώκ γνίθςκ ζηα γοκαηθεία πενημδηθά- γνάθεη ημ Μ ζθμηςμέκμξ γονεύεη άιιμζη θαη ημ Έκα πηώμα ζημ Σοπηθό. Ε Αζεκά Ηαθμύνε ηέιμξ ζα αθμιμοζήζεη με δηεγήμαηα ζημ ίδημξ ύθμξ. 16
Μ Γηάκκεξ Ιανήξ (1916-1979) απμηειεί εθπνόζςπμ μηαξ μιόθιενεξ ζπμιήξ εγπώνημο ειαθνμύ αζηοκμμηθμύ μοζηζημνήμαημξ, ζε ακηηδηαζημιή με ημ ζθιενό αθήγεμα ηεξ Ιάζθαξ θαη ημο Ιοζηήνημο. Μ Ιανήξ με ηα πεκήκηα ζπεδόκ μοζηζημνήμαηα πμο έγναρε ήηακ μ πημ δεμμθηιήξ ζογγναθέαξ ηεξ επμπήξ ημο. ςνίδμκηαη ζηα αζεκασθά, ζε αοηά πμο δηαδναμαηίδμκηαη ζημ Θεζζαιηθό θάμπμ θαη ζε αοηά ηεξ Ιοθόκμο, ηεξ Όδναξ θαη ημο Αγίμο νμοξ, εκώ έκα ακαθένεηαη ζηε Δηθηαημνία ηεξ 4εξ Αογμύζημο θαη ηνία θάκμοκ ακαδνμμή ζηεκ Ηαημπή. Οηεκ πιμθή πνεζημμπμηεί ζοπκά ημ ηέπκαζμα ηεξ πιαζημπνμζςπίαξ, θάπμημξ πμο παίνκεη ηα παναθηενηζηηθά θαη ηεκ ηαοηόηεηα άιιμο ή ένπεηαη από ημ ζθμηεηκό πανειζόκ. Ιενηθέξ θμνέξ μ θμκηάξ είκαη γοκαίθα Γπίζεξ έπεη πνεζημμπμηήζεη θη αοηόξ ημ μοζηήνημ ημο θιεηζημύ δςμαηίμο. Πμ ειαθνύ ειιεκηθό αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα ηεξ δεθαεηίαξ ημο 50 θαη ημο 60 έπεη ζπεδόκ πάκηα ζημ επίθεκηνό ημο ηεκ ένεοκα ζε έκακ θιεηζηό θύθιμ ακζνώπςκ. Οημκ Γηάκκε Ιανή, ε μεηαθμνά ηεξ εκμπηθήξ ζομπενηθμνάξ ημο Οημεκόκ θαη ηεξ Ηνίζηο ζημοξ μηθνμαζημύξ ή μεζμαζημύξ ήνςέξ ημο θαη μνηζμέκςκ πηοπώκ ηεξ αζεκασθήξ δςήξ, ζοκάνπαδακ ημοξ ακαγκώζηεξ ημο πμο έβιεπακ όηη θαη ζε αοηά ηα αθεγήμαηα θάηη άιιμ θνοβόηακ πίζς από ηεκ θαζεμενηκόηεηα, όπςξ θαη ζηε δςή, θαζώξ μηα ςναία μένα ε Αζήκα γέμηζε ηακθξ, επηβιήζεθε ζηναηηςηηθόξ κόμμξ θαη αοζηενόηαηε ιμγμθνηζία. ηακ πέναζε ε ιμγμθνηζία, οπήνπε πιέμκ απέπζεηα γηα ό,ηη ημ αζηοκμμηθό θαη ε εγπώνηα παναγςγή ζηαμάηεζε. Γπηπιέμκ εμθακίδεηαη ε ηειεόναζε πμο ανπάδεη ημοξ θώδηθεξ επηθμηκςκίαξ ημο ειαθνμύ ζεάμαημξ θαη ακαγκώζμαημξ θαη αιιάδεη ηα δεδμμέκα. Μ Γηάκκεξ Ιανήξ εθδίδεη ημ 1976 ηεκ Γλαθάκηζε ημο Πδςκ Αοιαθηώηε (εκόξ από ηα θαιύηενα ένγα ημο), αιιά ε επμπή έπεη αιιάλεη μνηζηηθά. Πμ αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα ζηεκ Γιιάδα πενκάεη θνίζε ζογγναθηθή αιιά αθόμα μεγαιύηενε εθδμηηθή, όπμο ακηημεηςπίδεηαη ςξ είδμξ ηαοηηζμέκμ με ηεκ θαθμγναθία, ημκ θηεκό εκηοπςζηαζμό ή ηεκ πμνκμγναθία. Άνπηζε κα εμθακίδεηαη λακά από ηα μέζα ηεξ δεθαεηίαξ ημο 80. Μνόζεμμ οπήνλε ε αζηοκμμηθή ζεηνά ηςκ εθδόζεςκ Άγνα πμο μεηέθναζε θαη επημειήζεθε λακά θιαζηθμύξ ηεξ αζηοκμμηθήξ θηιμιμγίαξ ακηημεηςπίδμκηαξ ημ αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα ςξ ιμγμηεπκηθό είδμξ. Ε επακα-εηζαγςγή ημο είδμοξ άιιαλε θαη ημ θμηκό ημο, πμο αοηή ηε θμνά απμηειείημ από έκα πηζηό, αιιά ζπεηηθά πενημνηζμέκμ πονήκα βηβιηόθηιςκ, θαιιηηεπκώκ ή δηακμμομέκςκ. http://crimefictionclubgr.wordpress.com/defining-crime-fiction/ accessed (2/11/2014) 1. ΑΚΔΞΓΑΟ ΑΝΜΟΠΜΘΖΔΕΟ 17
Γηα έκακ ιμγμηέπκε ημ αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα είκαη έκα λεπςνηζηό είδμξ ιμγμηεπκηθήξ αθήγεζεξ με θάπμημοξ ζηαζενμύξ θακόκεξ γναθήξ πμο ημ δηαθνίκμοκ από ηα άιια ιμγμηεπκηθά είδε. Νάκηα αζπμιείηαη με θάπμημ μοζηήνημ ή γνίθμ ζπεηηθό με ηεκ παναβίαζε θαη ηεκ εθανμμγή ηςκ κόμςκ θαη ηεκ ακάιμγε ένεοκα γηα ηε ιύζε ημο. Γηα ημκ θαζεγεηή εγθιεμαημιμγίαξ Γ. Νακμύζε ημ αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα είκαη αοηό ημ είδμξ ηεξ ιασθήξ ιμγμηεπκίαξ πμο ακαδεηθκύεη ηηξ εκμπέξ θαη ηηξ ρεοδαηζζήζεηξ μίαξ θμηκςκίαξ ε μπμία εύθμια θαηαδηθάδεη ημκ δνάζηε θαη ημ ζύμα, όζμ θαη ημκ αζηοκόμμ θαη ημκ δηθαζηή, γηα κα γιηηώζεη ηεκ αοηό-θνηηηθή θαη ηεκ αοημγκςζία ηεξ θαη επμμέκςξ αλίδεη κα μειεηεζεί θαη από εγθιεμαημιμγηθή ζθμπηά. O μεζμπόιεμμξ ημο 20μο αηώκα ζηεκ Γονώπε απμθαιείηαη ε «νοζή Γπμπή» ημο αζηοκμμηθμύ αθεγήμαημξ, δηόηη δεκ εδναηώκεηαη μόκμ ημ ιεγόμεκμ «mystery novel», θαη. ζογγναθείξ όπςξ ε Ηνίζηη, με ημκ Νμοανό θαη ηε Ιηξ Ιανπι, μ Πζέζηενημκ θαη πάνα πμιιμί άιιμη, με μόκημμοξ ή πενηζηαζηαθμύξ ήνςεξ. Δηαμμνθώκεηαη θη έκα μεγάιμ θμηκό, εηενόθιηημ θη εκζμοζηώδεξ γηα ημ ζογθεθνημέκμ ιμγμηεπκηθό είδμξ, ημ μπμίμ δηαβάδμκηαξ αοηέξ ηηξ ηζημνίεξ ακηαγςκίδεηαη ημκ ζογγναθέα πμο ζέηεη ημ αίκηγμα θαη ημκ ήνςα πμο ημ ακηπκεύεη, ώζηε κα θηάζεη πνώημ ζηε ιύζε. Ούμθςκα μάιηζηα με ημκ Ν. Ιανηηκίδε ημ εκδηαθένμκ είκαη όηη ζε όιε αοηή ηεκ πενίμδμ ημ αζηοκμμηθό μοζηζηόνεμα παίνκεη, γηα ηα πιήζε πμο ζοννέμοκ ζηηξ πόιεηξ, ηε ζέζε πμο θάπμηε θαηείπακ ηα παναμύζηα. πςξ εθείκα ελμηθείςκακ ημκ θόζμμ ηεξ οπαίζνμο με ηηξ άγκςζηεξ δοκάμεηξ ηεξ θύζεξ, μέζς μαγηθώκ δοκάμεςκ πμο ηηξ ηηζάζεοακ, έηζη θαη ε ηζημνία «αζηοκμμηθήξ θακηαζίαξ» ( detective fiction ) θένκεη ζε επαθή ημοξ κεμθενμέκμοξ αζημύξ με ηηξ κέεξ αζηηθέξ ακηηκμμίεξ: ημκ έκηημμ θιέθηε, ημκ ηνοθενό δμιμθόκμ, ημκ ακέκηημμ αζηοκμμηθό, ηε πιηδή πμο θαιύπηεη ηεκ πανακμμία ή ηεκ αζςόηεηα πμο απενγάδεηαη εθδηθήζεηξ. Ε μοζμπιαζία εζηηάδεηαη ζημ αίκηγμα, θονίςξ, θαη ιηγόηενμ ζε παναθηήνεξ. Ηάκμκηαξ όμςξ ημκ ζάκαημ δηακμεηηθό παηπκίδη, δηδάζθεη ηεκ οπενμπή ηεξ ιμγηθήξ απέκακηη ζηεκ πανόνμεζε. http://www.theartofcrime.gr/index.php?pgtp=1&aid=1304347733 accessed (7/11/2014) 18
Πμηεξ ηζημνίεξ/ζεηνέξ μειεηήζαμε θαηά ηε δηάνθεηα ηεξ ενγαζίαξ μαξ Μη μαζεηέξ πςνίζηεθακ ζε πέκηε μμάδεξ θαη μειέηεζακ ηηξ ελήξ ηζημνίεξ μοζηενίμο. Α μμάδα : The Silver Blaze, Sir Arthur Conan Doyle. Ιπμνείηε κα βνείηε ηεκ ηζημνία θάκμκηαξ θιηθ ζημκ παναθάης οπενζύκδεζμμ. http://www.eastoftheweb.com/short-stories/ubooks/silvblaz.shtml The Silver Blaze. Β μμάδα : The Speckled Band, Sir Arthur Conan Doyle. Ιπμνείηε κα βνείηε ηεκ ηζημνία θάκμκηαξ θιηθ ζημκ παναθάης οπενζύκδεζμμ. http://www.eastoftheweb.com/short-stories/ubooks/advespec.shtml The Speckled Band. 19
Γ μμάδα : Μη θόκμη ηεξ μδμύ Ιμνγθ, Έκηγθαν Άιιακ Νόε. Ιπμνείηε κα βνείηε ηεκ ηζημνία θάκμκηαξ θιηθ ζημκ παναθάης οπενζύκδεζμμ. https://www.scribd.com/doc/25928158/%ce%a0%ce%9f%ce%95- %CE%A6%CF%8C%CE%BD%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CF%82- %CE%9F%CE%B4%CE%BF%CF%8D-Morgue 20
Μη θόκμη ηεξ μδμύ Ιμνγθ. Δ μμάδα: The Four Suspects, Agatha Christie. Πμ δηήγεμα πενηέπεηαη ζημ βηβιίμ The Complete Short Stories Miss Marple and Mystery, Agatha Christie. 21
E μμάδα: Παpe-Measure Murder, Agatha Christie. Πμ δηήγεμα πενηέπεηαη ζημ βηβιίμ The Complete Short Stories Miss Marple and Mystery, Agatha Christie. 22
Νανάιιεια, ζε μιμμέιεηα μη μαζεηέξ παναθμιμύζεζακ θαη ακέιοζακ ηνία επεηζόδηα από ηηξ ελήξ ζεηνέξ: Criminal Minds, θύθιμξ 8, επεηζόδημ 12. CSI Miami, θύθιμξ 7, επεηζόδημ 24. 23
Elementary, θύθιμξ 3, επεηζόδημ 12. ιεξ ηηξ παναπάκς ηζημνίεξ θαζώξ θαη ηα ηειεμπηηθά επεηζόδηα ηα ακαιύζαμε βάζεη ηεξ μεζόδμο ηςκ Θμγμηεπκηθώκ Ηύθιςκ. Ούμθςκα με αοηή ηε δηδαθηηθή μέζμδμ, μη μαζεηέξ πςνίδμκηαη ζε πέκηε μμάδεξ. Ηάζε μμάδα ακαιαμβάκεη κα μειεηήζεη μία δηαθμνεηηθή ηζημνία. Οε θάζε μαζεηή ακαηίζεηαη δηαθμνεηηθόξ νόιμξ μέζα ζηεκ μμάδα. Μη νόιμη είκαη μη ελήξ: 1. Μ ενεοκεηήξ πιμθήξ 2. Μ ενεοκεηήξ παναθηήνςκ 3. Μ ενεοκεηήξ ιέλεςκ 4. Μ ενεοκεηήξ ζύκημμμο απμζπάζμαημξ 5. Μ ενεοκεηήξ εκδείλεςκ Ηάζε νόιμξ πνμζεγγίδεη ημ δηήγεμα μοζηενίμο από δηαθμνεηηθή μπηηθή γςκία. Πμ ηειηθό πνμσόκ ηεξ ακάιοζεξ ηεξ ηζημνίαξ είκαη ε πανμοζίαζε ηςκ εονεμάηςκ θάζε μμάδαξ ζηεκ μιμμέιεηα με power point ή prezi. 24
ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΣΗ ΓΡΓΤΝΑ-ΜΓΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ε ενεοκεηηθή ενγαζία πμο εθπμκήζαμε θαηά ηε δηάνθεηα αοηήξ ηεξ ζπμιηθήξ πνμκηάξ θηκείηαη γύνς από δύμ βαζηθμύξ άλμκεξ. Μ πνώημξ άλμκαξ είκαη ημ e-twinning πνόγναμμα ζημ μπμίμ εκηάπζεθε θαη ημ πνμσόκ ηεξ ζοκενγαζίαξ μαξ με έκα ζπμιείμ από ηε Οιμβεκία. Μ δεύηενμξ άλμκαξ είκαη ε ειιεκηθή εθδμπή ηεξ, ε μπμία βαζίζηεθε ζηεκ ακάιοζε πέκηε ηζημνίςκ μοζηενίμο πνμθεημέκμο μη μαζεηέξ κα ζογγνάρμοκ ζημ δεύηενμ ηεηνάμεκμ ηα δηθά ημοξ αζηοκμμηθά δηεγήμαηα. Οημ πνώημ ζθέιμξ, πμο αθμνά ημ e-twinning πνόγναμμα, μιμθιενώζαμε ηέζζενηξ δναζηενηόηεηεξ. ιμη μη ζοκενγάηεξ δεμημονγήζαμε έκα ζύκημμμ βίκηεμ, γηα κα ζοζηεζμύμε ζημοξ μαζεηέξ από ηε Οιμβεκία. Οε αοηό ακαθέναμε ιεπημμένεηεξ ιεηημονγίαξ ημο ζπμιείμο μαξ, ηα εκδηαθένμκηά μαξ θαη ιήρε εηθόκςκ από ημκ ζπμιηθό πώνμ. Έπεηηα, ακαιύζαμε πέκηε ηζημνίεξ μοζηενίμο με ηε μέζμδμ ηςκ Θμγμηεπκηθώκ Ηύθιςκ (βιέπε παναπάκς θαη Νανάνηεμα). Οηε ζοκέπεηα, μη μαζεηέξ θιήζεθακ κα δεμημονγήζμοκ prezi θαη power point με ζθμπό κα πανμοζηάζμοκ ηηξ ηζημνίεξ πμο μειέηεζακ. Πα prezi ήηακ πνμσόκ ηεξ ζοιιμγηθήξ ενγαζίαξ Γιιήκςκ θαη Οιμβέκςκ μαζεηώκ. Ακανηήζεθακ ζημ Twinspace θαη ηέζεθακ ζε ειεθηνμκηθή ρεθμθμνία πνμθεημέκμο κα ρεθηζηεί ε θαιύηενε πανμοζίαζε. Ηαηόπηκ ημύημο, μη μαζεηέξ δεμημύνγεζακ bitstrips με ημκ θακηαζηηθό εζςηενηθό μμκόιμγμ ημο δμιμθόκμο ηεξ θάζε ηζημνίαξ. Ιενηθμί μαζεηέξ θηιμηέπκεζακ ηεκ ενγαζία με ζπεηηθέξ πνμξ ημ ζέμα δςγναθηέξ. ιεξ μη δεμημονγίεξ ηςκ παηδηώκ ακανηήζεθακ ζημ Twinspace. Πέιμξ, θαηά ηε δηάνθεηα ημο δεύηενμο ηεηναμήκμο, μη μαζεηέξ πνεζημμπμίεζακ ημ ρεθηαθό ενγαιείμ titanpad, γηα κα γνάρμοκ ηε δηθή ημοξ ηζημνία μοζηενίμο. Πα παηδηά ζοκενγάζηεθακ ζε δηεζκείξ μμάδεξ θαη δεμημύνγεζακ ηέζζενηξ αοζεκηηθέξ ηζημνίεξ με ηε μέζμδμ ηεξ ζοκενγαηηθήξ γναθήξ. Μη ζύκημμεξ αοηέξ ηζημνίεξ ζα απμηέιεζακ ημ πενηεπόμεκμ ημο ειεθηνμκηθμύ πενημδηθμύ μαξ με ηε βμήζεηα ημο ρεθηαθμύ ενγαιείμο Calameo. Πμ δεύηενμ ζθέιμξ ηεξ ενγαζίαξ μαξ είκαη ε ειιεκηθή εθδμπή ηεξ. Οηεκ πνμζπάζεηά μαξ κα απακηήζμομε ηα βαζηθά ενςηήμαηα ηεξ ενγαζίαξ μαξ θαη κα εληπκηάζμομε ημκ πώνμ ηεξ εγθιεμαημιμγίαξ παναθμιμοζήζαμε ηνία επεηζόδηα από δεμμθηιείξ ζεηνέξ μοζηενίμο (βιέπε Θεςνεηηθό Ιένμξ). Πηξ ακαιύζαμε με ηε μέζμδμ ηςκ Θμγμηεπκηθώκ Ηύθιςκ θαη θαηαιήλαμε ζημ ζομπέναζμα όηη μη ηειεμπηηθέξ ζεηνέξ αθμιμοζμύκ ημ μμηίβμ δνάζεξ θαη πιμθήξ πμο απακηήζαμε θαη ζημκ γναπηό ιόγμ ζηηξ ηζημνίεξ μοζηενίμο πμο μειεηήζαμε. Δμοιεύμκηαξ θαη ενεοκώκηαξ με ηε μέζμδμ ηεξ μμαδμζοκενγαηηθήξ μνίζαμε ηεκ έκκμηα ημο 25
εγθιήμαημξ θαη ηςκ ιμηπώκ ιέλεςκ θιεηδηώκ ημο ζέμαηόξ μαξ. Οογθνίκαμε ηηξ ηειεμπηηθέξ ζεηνέξ με ηα βηβιία πμο δηαβάζαμε θαη εκημπίζαμε μμμηόηεηεξ θαη δηαθμνέξ ζπεηηθά με ηεκ πιμθή, ηε δνάζε, ηεκ δμμή θαη ηεκ εληπκίαζε ημο μοζηενίμο. Γπίζεξ, ζηεκ ένεοκά μαξ πνεζημμπμηήζαμε ενςηεμαημιόγηα, ηα μπμία μη μαζεηέξ ζοκέηαλακ, δηέκεημακ ζε ηθακμπμηεηηθό δείγμα ζοκόιμο ακζνώπςκ θαη ακέιοζακ ζηαηηζηηθά ηα απμηειέζμαηά ημοξ. Γπηπιέμκ, θαιέζαμε εηδηθό εγθιεμαημιόγμ από ημ θέκηνμ απελάνηεζεξ «ΔΖΓΛΜΔΜΟ», ημκ θύνημ Πνηακηαθύιιμο, γηα κα μαξ δηαθςηίζεη γηα ημ πενηέπμμεκμ ηεξ επηζηήμεξ ηεξ εγθιεμαημιμγίαξ θη άιιςκ ζοκαθώκ ζεμάηςκ. Οηηξ πνώηεξ ζοκεδνίεξ ηεξ ενεοκεηηθήξ ενγαζίαξ, θαζώξ δεκ ήμαζηε ελμηθεηςμέκμη με ηέημημο είδμοξ μάζεμα, μαξ δόζεθακ γεκηθέξ μδεγίεξ γηα ηεκ ακάιοζε θαη ηεκ ζύκζεζε ηεξ ενεοκεηηθήξ ενγαζίαξ μέζς ημο δηαδηθηοαθμύ ηόπμο <<etwinning>>. Όζηενα, έγηκε ζοιιμγή θνηηενίςκ από ημοξ μαζεηέξ θαη δεμημονγία νμομπνίθαξ αλημιόγεζεξ. Γνγαζίεξ πμο ακαηέζεθακ ήηακ κα ζθεθημύμε πνςηόηοπμοξ ηνόπμοξ, ώζηε κα πανμοζηάζμομε ημκ εαοηό μαξ Οηεκ ζοκέπεηα θάκαμε εγγναθή ηςκ πνμθίι μαξ. Νενηεγεζήθαμε ζημκ δηαδηθηοαθό ηόπμ ημο Twinspace θαη μάζαμε κα ημκ πεηνηδόμαζηε θαηαιιήιςξ. Γπηπνμζζέηςξ, δεμημονγήζαμε μοζηηθή μμάδα facebook, πνμθεημέκμο κα δηεοθμιοκζεί ε επηθμηκςκία μεηαλύ ηςκ εμπιεθμμέκςκ-μαζεηώκ θαη θαζεγεηώκ. Ηαηόπηκ αοημύ, μιμθιενώζαμε ηεκ μαγκεημθώκεζε ηςκ πνμθίι μαξ, βηκηεμζθμπήζαμε ημοξ πώνμοξ ημο ζπμιείμο μαξ γηα εκζςμάηςζε ζημ βίκηεμ. Μδεγεζήθαμε κα δεμημονγήζμομε έκα βίκηεμ θιηπ ημ μπμίμ πενηιάμβακε ηηξ θςκέξ μαξ θαζώξ ζα ζοζηεκόμαζηε θαη εηθόκεξ πμο μαξ παναθηενίδμοκ, θςημγναθίεξ ηεξ πόιεξ μαξ, ημ ζπμιείμ μαξ. Έπεηηα, αθμύ πςνηζηήθαμε ζε πέκηε «δηεζκείξ» μμάδεξ, μειεηήζαμε θαη ακαιύζαμε πέκηε ζύκημμεξ ηζημνίεξ ηςκ Α.Ηνίζηη, Γ.Α.Νόε θαη ημο Α.Η.Κηόοι. (βιέπε παναπάκς). Mε αθμνμή δηεγήμαηά ημοξ, δεμημονγήζαμε prezi, power point θαη bitstrips, ηα μπμία πανμοζηάζαμε ζηεκ μιμμέιεηα. Ηαηά ηε δηάνθεηα ημο δεύηενμο ηεηναμήκμο, ζοδεηήζαμε θαη μειεηήζαμε βαζηθέξ έκκμηεξ ηεξ ιμγμηεπκηθήξ-δεμημονγηθήξ γναθήξ θαη ηςκ δηεγεμάηςκ εηδηθόηενα. Ιε ηε μέζμδμ ημο θαηαηγηζμμύ ηδεώκ, μη μαζεηέξ ζθέθηεθακ θαη θαηέγναρακ πηζακά ζεκάνηα μοζηενίμο θαη πιμθήξ αζηοκμμηθώκ δηεγεμάηςκ. Ανπηθά, ενγάζηεθακ ζε μμάδεξ θαη ζηε ζοκέπεηα πανμοζίαζακ ηα εονήμαηά ημοξ ζηεκ μιμμέιεηα. Πέιμξ, έγναρακ ηηξ ηζημνίεξ ημοξ ζημ titanpad με ηε μέζμδμ ηεξ ζοκενγαηηθήξ γναθήξ. 26
Ηαηά ηε δηάνθεηα ηςκ ηνηώκ ηειεοηαίςκ ζοκακηήζεςκ, βηκηεμζθμπήζαμε ηεκ πανμοζίαζε ηεξ ειιεκηθήξ εθδμπήξ ηεξ ενγαζίαξ μαξ. Αοηό είκαη θαη ημ ηέπκεμά ηεξ. 27
ΚΡΙΣΙΚΗ ΚΑΙ ΑΤΣΟΚΡΙΣΙΚΗ ΑΠΟΣΙΜΗΗ 1) Πόζμ ηθακμπμηεηηθά ιεηημύνγεζε θαηά ηε γκώμε ζμο ε μμάδα ζμο; Ακηαπμθνίζεθε επηηοπώξ ζηηξ απαηηήζεηξ ημο μαζήμαημξ; ηεκ θιίμαθα ημο 5 δώζε έκα βαζμό. Μη πενηζζόηενεξ μμαδεξ έμεηκακ ηδηαίηενα εοπανηζηεμέκεξ από ηε ιεηημονγία ηςκ μμάδςκ ημοξ θαζώξ ζοκενγάζηεθακ άρμγα θαη πηζηεύμοκ όηη ακηαπμθνίζεθακ επηηοπώξ ζηηξ απαηηήζεηξ ημο μαζήμαημξ. Μ βαζμόξ πμο δίκμοκ είκαη 5 ζηεκ θιίμαθα ηςκ 5. 2) Τπήνλακ μέιε ζηεκ μμάδα ζμο πμο δεκ ήηακ ηδηαίηενα ζοκενγάζημα; Τπήνλακ μέιε πμο δεκ επέδεηλακ ηεκ ανμόδμοζα οπεοζοκόηεηα ζηεκ επίηεολε ηςκ ζηόπςκ θαη ηεκ μιμθιήνςζε ηςκ ενγαζηώκ; Να μεκ ακαθενζμύκ ζογθεθνημέκα μκόμαηα μαζεηώκ. ηεκ θιίμαθα ημο 5 δώζε έκα βαζμό γηα ημ γεκηθό θιίμα ζοκενγαζίαξ μέζα ζηεκ μμάδα. Ρπήνλε πάνα πμιύ θαιή ζοκενγαζία θαη οπεοζοκόηεηα μεηαλύ ηςκ μειώκ ηεξ ειιεκηθήξ μμάδαξ εκώ ακηίζεηα ε ζοκενγαζία με ημοξ Οιμβέκμοξ ήηακ ειάπηζηε έςξ θαη ακύπανθηε πμιιέξ θμνέξ θαη αοηό απμηέιεζε έκα βαζηθό μεημκέθηεμα γη αοηό θαη μη μαζεηέξ δίκμοκ ημκ βαζμό 3 ζηεκ θιίμαθα ηςκ 5. 3) Ση ζε ηθακμπμίεζε πενηζζόηενμ θαηά ηε δηάνθεηα ημο πνώημο ηεηναμήκμο ζηα πιαίζηα ηεξ ενεοκεηηθήξ ενγαζίαξ; θέρμο ημ πενηεπόμεκμ ηςκ δναζηενημηήηςκ, όζα έμαζεξ, ημ θιίμα πμο επηθναημύζε ζηεκ ηάλε, ηεκ πνμζομία ηεξ θαζεγήηνηαξ κα βμεζήζεη, κα θαζμδεγήζεη, κα ελεγεήζεη. ηεκ θιίμαθα ημο 10 δώζε έκα βαζμό. Αοηό πμο ηθακμπμίεζε ηδηαίηενα ημοξ μαζεηέξ ήηακ μη εκδηαθένμοζεξ ηζημνίεξ μοζηενίμο πμο δηάβαζακ θαζώξ θαη ηα επεηζόδηα δηαθόνςκ αζηοκμμηθώκ ζεηνώκ 28
πμο είδακ. Γπηπιέμκ ε θαζεγήηνηα έδεηλε ηενάζηηα πνμζομία κα βμεζήζεη ζε ηοπώκ πνμβιήμαηα θαη απμνίεξ πμο είπακ μη μαζεηέξ.πμ μόκμ πνόβιεμα πμο ίζςξ οπήνλε ήηακ όηη επηθναημύζε μία ακαζηάηςζε θαη μία θαζανία πμιιέξ θμνέξ ζηεκ ηάλε θαηά ηεκ δηάνθεηα ημο μαζήμαημξ. Αοηό όμςξ δεκ απμηέιεζε πνόβιεμα γηα όιε ηεκ μμάδα πμο δμύιερε επμηθμδμμεηηθά γηα κα μιμθιενώζεη ηεκ ενγαζία ηεξ με ηεκ αμένηζηε βμήζεηα ηεκ θαζεγήηνηάξ ημοξ. Μ βαζμόξ πμο δίκμοκ είκαη 10 ζηα 10. 4) Ση ζε δοζανέζηεζε πενηζζόηενμ θαηά ηε δηάνθεηα ημο πνώημο ηεηναμήκμο ζηα πιαίζηα ηεξ ενεοκεηηθήξ ενγαζίαξ; Αοηό πμο δοζανέζηεζε πενηζζόηενμ ημοξ μαζεηέξ ήηακ θονίςξ ε έιιεηρε ζοκενγαζίαξ θαη ζοκεκκόεζεξ με ηεκ ζιμβέκηθε μμάδα. Γπηθνάηεζε επίζεξ θαη ε άπμρε όηη ε ρεθμθμνία πμο έγηκε δεκ ήηακ ηδηαίηενα δίθαηε. 5) Πμημ πνόβιεμα/πνμβιήμαηα θιήζεθεξ κα ακηημεηςπίζεηξ θαηά ηε δηάνθεηα ημο πνώημο ηεηναμήκμο; Ση ζα ήζειεξ κα είκαη δηαθμνεηηθό; Κάκε ηηξ δηθέξ ζμο πνμηάζεηξ. Οε γεκηθέξ γναμμέξ μη μαζεηέξ δεκ ακηημεηώπηζακ πμιιά πνμβιεμαηα πανά ημ γεγμκόξ όηη δεκ οπήνπε ζοκενγαζία με ηα μέιε ηςκ μμάδςκ από ηεκ Οιμβεκία. Θα ήζειακ όμςξ κα μπμνμύζακ κα βιέπμοκ πενηζζόηενα επεηζόδηα από αζηοκμμηθέξ ζεηνέξ πνάγμα βέβαηα πμο είκαη αδύκαημ ιόγς ημο πενημνηζμέκμο πνόκμο πμο οπάνπεη. 29
ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΓΞΩΠΕΙΑΠΜΘΜΓΖΜ ΠΟΙΟ ΓΙΝΑΙ Ο ΔΟΛΟΦΟΝΟ; Σμ ενςηεμαημιόγημ πμο έπεηε ζηα πένηα ζαξ έπεη ζοκηαπζεί ζηα πιαίζηα ημο μαζήμαημξ ηεξ ενεοκεηηθήξ ενγαζίαξ ηεξ Α Σάλεξ 1 μο Γεκηθμύ Λοθείμο Απανκώκ με ηίηιμ «Πμημξ είκαη μ δμιμθόκμξ;» θαη ζθμπό έπεη κα ενεοκήζεη ηηξ ακαγκςζηηθέξ ζοκήζεηεξ ημο δείγμαημξ ζε ζπέζε με ηα αζηοκμμηθά δηεγήμαηα θαη ηηξ αζηοκμμηθέξ ζεηνέξ/ηαηκίεξ. Η ένεοκα είκαη ακώκομε. Θα ζαξ παναθαιμύζαμε κα απακηήζεηε με εηιηθνίκεηα. Γοπανηζημύμε εθ ηςκ πνμηένςκ. 1. Φύιμ α) αγόνη β) θμνίηζη 2. Ειηθία α) 13-15 β) 16-17 γ) 18-21 δ) 22 θαη πάκς 3. Έπεηε δηαβάζεη πμηέ ηζημνίεξ μοζηενίμο; α) καη β) όπη 4. Οαξ ανέζεη κα παναθμιμοζείηε αζηοκμμηθέξ ηαηκίεξ ή ζίνηαι; α) θαζόιμο β) ιίγμ γ) μέηνηα δ) πμιύ 5. Νόζμ ζοπκά βιέπεηε θάπμηα αζηοκμμηθή ζεηνά- ηαηκία; α) θαζόιμο β) ζπάκηα γ) ανθεηά δ) πμιύ ζοπκά 6. Ακ γηκόηακ θάπμημ έγθιεμα, ζα ζέιαηε κα είζηε ζηε ζέζε ημο: α) δμιμθόκμο β) κηεηέθηηβ 7. Θα απμθαζίδαηε κα γίκεηε κηεηέθηηβ; α) καη β) όπη 8. Έπεηε ζθεθηεί πμηέ κα γνάρεηε θάπμημ αζηοκμμηθό δηήγεμα: α) καη β) όπη 9. Έπεηε έκημκα επενεαζηεί ροπμιμγηθά από θάπμηα αζηοκμμηθή ηζημνία πμο έπεηε δηαβάζεη; 30
α) καη β) όπη 10. Ννμηημάηε μη αζηοκμμηθέξ ζεηνέξ κα έπμοκ πνμκηθή ζοκμπή ή κα έπμοκ ακαδνμμέξ ζημ πανειζόκ (flashback); 11. Νμηα είκαη ε αγαπεμέκε ζαξ αζηοκμμηθή ζεηνά ζηεκ ηειεόναζε ή ζημ δηαδίθηομ θαη γηαηί; ΑΠΟΣΓΛΓΜΑΣΑ ΓΡΩΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟΤ Πα ζηαηηζηηθά απμηειέζμαηα με pie charts θαη bar charts είκαη ηα ελήξ: Αγόρια-Κορίτςια 28 42 Αγόρια Κορίτςια 31
Ηλικία 35 30 25 20 15 10 5 0 32 15 16 7 13-15 16-17 18-21 22 και πάνω 13-15 16-17 18-21 22 και πάνω Έχετε διαβάςει ποτζ ιςτορίεσ μυςτθρίου; 22 48 Ναι Οχι 32
Σασ αρζςει να παρακολουκείτε αςτυνομικζσ ταινίεσ ι ςίριαλ; 40 35 30 25 20 15 10 5 0 27 36 1 6 Καθόλου Λίγο Μζτρια Πολφ Καθόλου Λίγο Μζτρια Πολφ Πόςο ςυχνά βλζπετε κάποια αςτυνομικι ςειρά-ταινία; 35 30 25 20 15 10 5 0 32 25 12 1 Καθόλου Σπάνια Αρκετά Πολφ ςυχνά Καθόλου Σπάνια Αρκετά Πολφ ςυχνά 33
Αν γινόταν κάποιο ζγκλθμα, κα κζλατε να είςτε ςτθν κζςθ του δολοφόνου ι ντετζκτιβ: 13 57 Δολοφόνοσ Ντετζκτιβ Θα αποφαςίηατε να γίνετε ντετζκτιβ; 50 40 30 Ναι 20 42 28 Όχι 10 0 Ναι Όχι 34
Έχετε ςκεφτεί ποτζ να γράψετε ζνα αςτυνομικό διιγθμα; 18 52 Ναι Όχι Έχετε ζντονα επθρεαςτεί ψυχολογικά από κάποια αςτυνομικι ιςτορία που ζχετε διαβάςει; 50 40 30 20 10 22 48 Ναι Όχι 0 Ναι Όχι 35
Προτιμάτε οι αςτυνομικζσ ςειρζσ να ζχουν χρονικι ςυνοχι ι αναδρομζσ ςτο παρελκόν; 25 45 Χρονική ςυνοχή Αναδρομζσ ςτο παρελθόν(flashback) Πα ζηαηηζηηθά απμηειέζμαηα αοηήξ ηεξ ένεοκαξ πενηθναζηηθά είκαη ηα ελήξ: 1. Φύιμ Από ημοξ 70 ενςηεζέκηεξ ηα ζανάκηα δύμ είκαη θμνίηζηα θαη ηα είθμζη μθηώ αγόνηα. 2. Ηιηθία Από ημοξ 70 ενςηεζέκηεξ μη δεθαπέκηε είκαη ειηθίαξ από 13-15 εηώκ, μη ηνηάκηα δύμ είκαη ειηθίαξ από 16-17 εηώκ, μη επηά είκαη ειηθίαξ από 18-21 εηώκ θαη μη δέθα έλη είκαη ειηθίαξ από 22 θαη πάκς εηώκ. 3. Έπεηε δηαβάζεη πμηέ ηζημνίεξ μοζηενίμο; Από ημοξ 70 ενςηεζέκηεξ μη ζανάκηα μθηώ έπμοκ δηαβάζεη ηζημνίεξ μοζηενίμο θαη μη είθμζη δύμ δεκ έπμοκ δηαβάζεη. 36
4. αξ ανέζεη κα παναθμιμοζείηε αζηοκμμηθέξ ηαηκίεξ ή ζίνηαι; Από ημοξ 70 ενςηεζέκηεξ ζημκ έκα δεκ ημοξ ανέζεη θαζόιμο κα παναθμιμοζμύκ αζηοκμμηθέξ ηαηκίεξ ή ζίνηαι, ζημοξ έλη ανέζεη ιίγμ κα παναθμιμοζμύκ αζηοκμμηθέξ ηαηκίεξ ή ζίνηαι, ζημοξ είθμζη επηά ανέζεη μέηνηα κα παναθμιμοζμύκ αζηοκμμηθέξ ηαηκίεξ ή ζίνηαι θαη ζημοξ ηνηάκηα έλη ανέζεη πμιύ κα παναθμιμοζμύκ αζηοκμμηθέξ ηαηκίεξ ή ζίνηαι. 5. Πόζμ ζοπκά βιέπεηε θάπμηα αζηοκμμηθή ζεηνά- ηαηκία; Από ημοξ 70 ενςηεζέκηεξ μ έκαξ δεκ βιέπεη θαζόιμο αζηοκμμηθέξ ζεηνέξηαηκίεξ, μη είθμζη πέκηε βιέπμοκ ζπάκηα αζηοκμμηθέξ ζεηνέξ-ηαηκίεξ, μη ηνηάκηα δύμ βιέπμοκ ανθεηά αζηοκμμηθέξ ζεηνέξ-ηαηκίεξ θαη μη δώδεθα βιέπμοκ πμιύ ζοπκά αζηοκμμηθέξ ζεηνέξ-ηαηκίεξ. 6. Ακ γηκόηακ θάπμημ έγθιεμα, ζα ζέιαηε κα είζηε ζηε ζέζε ημο: Από ημοξ 70 ενςηεζέκηεξ μη δέθα ηνείξ ζα ήζειακ κα είκαη ζηεκ ζέζε ημο δμιμθόκμο θαη μη πεκήκηα επηά ζηεκ ζέζε ημο κηεηέθηηβ. 7. Θα απμθαζίδαηε κα γίκεηε κηεηέθηηβ; Από ημοξ 70 ενςηεζέκηεξ ζανάκηα δύμ ζα γίκμκηακ κηεηέθηηβ θαη μη είθμζη μθηώ δεκ ζα γίκμκηακ. 8. Έπεηε ζθεθηεί πμηέ κα γνάρεηε θάπμημ αζηοκμμηθό δηήγεμα: Από ημοξ 70 ενςηεζέκηεξ μη δέθα μθηώ έπμοκ ζθεθηεί κα γνάρμοκ θάπμημ αζηοκμμηθό δηήγεμα θαη μη πεκήκηα δύμ δεκ ημ έπμοκ ζθεθηεί. 9. Έπεηε έκημκα επενεαζηεί ροπμιμγηθά από θάπμηα αζηοκμμηθή ηζημνία πμο έπεηε δηαβάζεη; Από ημοξ 70 ενςηεζέκηεξ μη είθμζη δύμ είπακ επενεαζηεί από θάπμημ αζηοκμμηθό δηήγεμα θαη μη ζανάκηα μθηώ δεκ είπακ επενεαζηεί. 10. Πνμηημάηε μη αζηοκμμηθέξ ζεηνέξ κα έπμοκ πνμκηθή ζοκμπή ή κα έπμοκ ακαδνμμέξ ζημ πανειζόκ (flashback); Από ημοξ 70 ενςηεζέκηεξ μη είθμζη πέκηε πνμηημμύκ μη αζηοκμμηθέξ ζεηνέξ κα έπμοκ πνμκηθή ζοκμπή θαη μη ζανάκηα πέκηε κα έπμοκ ακαδνμμέξ ζημ πανειζόκ (flashback). 37
Γνώηεζε ακμηθημύ ηύπμο Βάζεη ηςκ ενςηεμαημιμγίςκ πμο ζοιιέλαμε μεηά από ένεοκα θαηαιήλαμε ζηα ελήξ απμηειέζμαηα. Οηεκ ενώηεζε Νμηα είκαη ε αγαπεμέκε ζαξ αζηοκμμηθή ζεηνά ζηεκ ηειεόναζε ή ζημ δηαδίθηομ θαη γηαηί; ζμκ αθμνά ηεκ αγαπεμέκε ημοξ αζηοκμμηθή ζεηνά από ημοξ 70 ενςηεζέκηεξ με θεκό απάκηεζακ μη 2 θαη μη 2 δεκ έπμοκ θάπμηα ζογθεθνημέκε ζεηνά. Δώδεθα από αοημύξ απάκηεζακ όηη βιέπμοκ ημ CSI Miami, εκκέα ημ CSI New York, μθηώ ημ NCIS Los Angeles, έλη ημ NCIS Washington, πέκηε ημ Criminal Minds, ηέζζενηξ ημ Mentalist, ηνείξ ημ Sherlock Holmes, ηνείξ ηεκ 10 ε εκημιή, ηνείξ ηηξ ηζημνίεξ ημο αζηοκόμμο Ιπέθα, δύμ ηεκ δηαδηθηοαθή ζεηνά 24, δύμ ημ Hawaii 5-0, δύμ ηα Ίπκε, δύμ ημ Deadly Women, έκαξ ημ Without a trace, έκαξ ημ The suspects, έκαξ ημ Pretty Little, έκαξ ημ Dexter θαη ηέιμξ έκαξ ημ Κόμμξ θαη Πάλε. ζμκ αθμνά ημοξ ιόγμοξ πμο βιέπμοκ ηεκ αζηοκμμηθή ζεηνά από ημοξ 70 ενςηεζέκηεξ μη 25 δεκ έγναρακ θάπμημ ιόγμ. Μη δέθα πέκηε έγναρακ γηαηί έπεη ςναία πιμθή, πέκηε οπμζηενίδμοκ όηη βιέπμοκ γηαηί έπεη ςναίμοξ εζμπμημύξ, ηέζζενηξ δηόηη έπεη δνάζε, ηέζζενηξ ακαθένμοκ όηη βιέπμοκ επεηδή έπεη ανθεηό εκδηαθένμκ, ηέζζενηξ ιέκε γηαηί δείπκεη ημκ ηνόπμ εληπκίαζεξ θαη επίιοζεξ ημο εγθιήμαημξ, ηνείξ δηόηη δίκεη έμθαζε ζηεκ ροπμιμγία ημο δμιμθόκμο θαη ημο ζύμαημξ, ηνείξ επεηδή ημοξ ανέζεη πμο βαζίδεηαη ζε αιεζηκά γεγμκόηα, ηνείξ γηαηί έπεη μοζηήνημ, δύμ ελεγμύκ όηη ημοξ ανέζεη επεηδή έπεη ςναία ζθεκηθά θαη ηέιμξ, δύμ επεηδή ζηεκ ζεηνά ελεγμύκηαη μη ιόγμη ημο μοζηενίμο ημο μοζηενίμο. 38
Ρμομπνίθα αλημιόγεζεξ Κνηηήνηα αλ. 1=θαζόιμο 2=ιίγμ 3=μέηνηα 4=θαιά 5=άνηζηα Πόζμ ζοκενγάζημμη/ ζομμεημπηθμί είζηε; Πόζμ επημειείξ θαη ζοκεπείξ είζηε; Πόζμ ζοκεηζθένεηε ζηεκ μμάδα ημ θαιύηενμ δοκαηό; Πόζμ ζέβεζηε ηα οπόιμηπα μέιε ηεξ μμάδαξ; ΟΡΚΜΘΑ ΙΑΘΕΠΩΚ ΜΙΑΔΑΟ: 39
Γνςηήζεηξ ηςκ μαζεηώκ πνμξ θύνημ Σνηακηαθύιιμο (εγθιεμαημιόγμξ από ΔΙΓΞΟΔΟ) 1. Νμηα είκαη ηα βήμαηα πμο αθμιμοζείηε πνμθεημέκμο κα θηάζεηε ζηεκ εληπκίαζε εκόξ εγθιήμαημξ; 2. Νμημοξ θηκδύκμοξ μπμνεί κα θνύβεη ημ επάγγειμά ζαξ; 3. Ούμθςκα με ζηαηηζηηθέξ ένεοκεξ μη γοκαίθεξ ή μη άκδνεξ είκαη πηζακόηενμ κα δηαπνάλμοκ θάπμημ έγθιεμα; 4. Νμηα ήηακ ε πημ πενίενγε οπόζεζε πμο ακαιύζαηε πμηέ; 5. Νόζα εγθιήμαηα γίκμκηαη εηεζίςξ ζηε πώνα μαξ; 6. Νμηα ενγαιεία εθηόξ όπιςκ πνεζημμπμημύκηαη από ημοξ δμιμθόκμοξ; 7. Νμηα είκαη ζοκήζςξ ηα θίκεηνα ηςκ δμιμθόκςκ; Γηαηί πηζηεύεηε όηη μνηζμέκμη άκζνςπμη θηάκμοκ ζημκ θόκμ; 8. Πη ζαξ ώζεζε κα αθμιμοζήζεηε αοηό ημ επάγγειμα; 9. Νμηα ζηoηπεία είκαη πημ δύζθμιμ κα βνεζμύκ θαηά ηε δηαδηθαζία εληπκίαζεξ εκόξ εγθιήμαημξ; 10. Νμηα είκαη ηα θαηαιιειόηενα μέηνα μείςζεξ ηεξ εγθιεμαηηθόηεηαξ; 11. Νμηεξ είκαη μη θαηαιιειόηενεξ μέζμδμη ζςθνμκηζμμύ εκόξ εγθιεμαηία, θαηά ηε γκώμε ζαξ; 12. Θεςνείηε ζςζηή ηεκ άπμρε όηη από ηα παναθηενηζηηθά ημο πνμζώπμο θάπμημο μπμνμύμε κα θαηαιάβμομε ακ είκαη δμιμθόκμξ; Απακηήζεηξ θονίμο Σνηακηαθύιιμο Γκςζηηθό ακηηθείμεκμ εγθιεμαημιμγίαξ 1) Νώξ μπμνεί θάπμημξ κα ελαζθήζεη ημ επάγγειμα; Οηεκ Γιιάδα, ε εγθιεμαημιμγία ςξ επάγγειμα μπμνεί κα αζθεζεί μόκμ ζε μεηαπηοπηαθό επίπεδμ. νεηάδμκηαη ημοιάπηζημκ δύμ ή ηνία πνμγνάμμαηα ζημ ημήμα Κμμηθήξ με δίπιςμα ζημ Νμηκηθό Δίθαημ θαη ζηεκ Γγθιεμαημιμγία ή θαη ηα δύμ μαδί ςξ θαηεοζύκζεηξ. Γπίζεξ, πνεηάδμκηαη εηδηθά πνμγνάμμαηα ζημ ημήμα Ημηκςκημιμγίαξ με ζέμα ηεκ ζύγπνμκε εγθιεμαημιμγία θαη ηεκ ακηημεηώπηζε ηεξ. Νημ ζογθεθνημέκα, μπμνεί θάπμημξ κα αζθήζεη ημ επάγγειμα εάκ έπεη πνώημ βαζηθό πηοπίμ Κμμηθήξ ή Ημηκςκημιμγίαξ, όμςξ έπμοκ ηεκ εοθαηνία θαη άιιμη πηοπημύπμη όπςξ Σοπμιμγίαξ. Νηοπημύπμη Ναηδαγςγηθώκ ζπμιώκ με ακηηθείμεκμ ηεκ ακήιηθε 40
παναβαηηθόηεηα, μπμνμύκ κα αζπμιεζμύκ επίζεξ με ημ ακηηθείμεκμ. Πέιμξ, με θμηκςκηθή ενγαζία ζε επίπεδμ ΠΓΖ. 2) Ημηκςκηθή πανέθθιηζε Έγθιεμα Ημηκςκηθή πανέθθιηζε είκαη ό,ηη λεθεύγεη από ημ θοζηθό θαη έπεη άηοπμοξ θακόκεξ. Ακ πανεθθιίκεη, ηόηε είκαη μεγαιύηενμ ημ εύνμξ με ημ μπμίμ μπμνεί κα αζπμιεζεί θακείξ. Οηεκ κμμηθή μνίδεηαη ςξ έγθιεμα ε πανάβαζε ημο κόμμο, όπμημο κόμμο δηώθεηαη πμηκηθά. 3) Πη ενεοκά ε εγθιεμαημιμγία θαη μη θιάδμη ηεξ; Ε εγθιεμαημιμγία ενεοκά ημ θαηκόμεκμ ημο εγθιήμαημξ. Γίκαη μηα επηζηήμε με γκςζηηθό ακηηθείμεκμ ημ έγθιεμα. Μ κόμμξ μνίδεη ηη είκαη έγθιεμα θαη πμηεξ θμηκςκηθέξ ζομπενηθμνέξ είκαη απμδεθηέξ. μςξ ε θμηκςκία μνίδεη ημοξ κόμμο θαη ζοκεπώξ ημοξ εγθιεμαηίεξ ή παναβάηεξ δειαδή αοημύξ πμο παναβαίκμοκ ημκ κόμμ. Έκαξ εγθιεμαημιόγμξ μπμνεί κα αζπμιεζεί με μπμημδήπμηε έγθιεμα. 4) Γληπκίαζε εκόξ εγθιήμαημξ- Ακάθνηζε Γηα κα γίκεη θάπμημξ ζςζηόξ εγθιεμαημιόγμξ, πνέπεη κα έπεη γκώζεηξ θμηκςκημιμγίαξ, κμμηθήξ θαη ροπμιμγίαξ. 5) Νμύ μπμνεί κα δμοιέρεη θάπμημξ ςξ εγθιεμαημιόγμξ; Ηονίςξ ζε θάπμηα θοιαθή ή ζηεκ αζηοκμμία. Οηεκ Γιιάδα πνέπεη κα έπεηξ πενάζεη πνώηα ζε ζπμιή αζηοκμμίαξ. 6) Ακήιηθε παναβαηηθόηεηα ζηεκ πώνα μαξ Ε ακήιηθε παναβαηηθόηεηα οπάνπεη από ηόηε πμο θαζηενώζεθε ε ακειηθόηεηα. Ε παναβαηηθόηεηα ακειίθςκ είκαη θάηη πνόζθαημ με ημ μπμίμ αζπμιείηαη ε εγθιεμαημιμγία. Οηηξ μένεξ μαξ, αθόμα θαη παηδία μπμνμύκ κα δηαπνάλμοκ εγθιήμαηα, όπςξ θιμπέξ ή αθόμα θαη θόκμοξ. Ρπάνπμοκ μηθμκμμηθά εγθιήμαηα πμο θάκμοκ μη εύπμνμη ηα μπμία μκμμάδμκηαη «εγθιήμαηα ιεοθμύ θμιιάνμο». Ούμθςκα με ζηαηηζηηθέξ ένεοκεξ, πενηζζόηενα είκαη ηα εγθιήμαηα πμο δηαπνάηημοκ μη απιμί 41
πμιίηεξ. Πέιμξ, ηα εγθιήμαηα ακειίθςκ δηαθένμοκ ακάιμγα με ηεκ ηάλε ηεξ μηθμγέκεηαξ. Ρ.Γ Έγηκε γεκηθή ζοδήηεζε ζπεηηθά με ημκ ιόγμ πμο θάπμημξ γίκεηαη εγθιεμαηίαξ, θαζώξ θαη γηα ημοξ πανάγμκηεξ εκόξ εγθιήμαημξ. 42
ΦΤΛΛΑ ΓΡΓΑΙΑ Φύιιμ ενγαζίαξ 1 Γεκηθέξ μδεγίεξ γηα ηεκ ακάιοζε θαη ηε ζύκζεζε ηεξ ενεοκεηηθήξ ενγαζίαξ (ε.ε.) Πνμζμπή ζηε ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ 1. Νάκηα ακαθένς ηεκ πεγή πμο πνεζημμπμίεζα με ηεκ θαηάιιειε πνήζε ζομβόιςκ θαη ηνόπμο. Γηα ειεθηνμκηθή πεγή ζεμεηώκς ηεκ ειεθηνμκηθή δηεύζοκζε πμο επηζθέθηεθα με ηεκ πνμζζήθε π.π. [accessed 26/6/12] Γηα βηβιίμ πμο πνεζημμπμίεζα, ζεμεηώκς ηε/ηηξ ζειίδα/δεξ πμο μειέηεζα, ημκ ηίηιμ ημο βηβιίμο ζε εηζαγςγηθά θαη οπμγναμμηζμέκμ, ημκ ζογγναθέα, ημκ εθδμηηθό μίθμ θαη ηε πνμκμιμγία έθδμζεξ ημο ακηίηοπμο. Γηα πενημδηθό ή εθεμενίδα ζεμεηώκς ηε ζειίδα, ημκ ηίηιμ, ημ ηεύπμξ θαη ηεκ εμενμμεκία πμο θοθιμθόνεζε. Ειεθηνμκηθέξ δηεοζύκζεηξ πμο μπμνώ κα πνεζημμπμηήζς γηα ηεκ ε.ε. http://crimefictionclubgr.wordpress.com/defining-crime-fiction/ ΜΞΖΟΙΜΟ ΑΟΠΡΚΜΙΖΗΕΟ ΘΜΓΜΠΓΚΖΑΟ http://crimefictionclubgr.wordpress.com/opinion-detective-stories/femaledetective/ Ε ΓΡΚΑΖΗΑ ΚΠΓΠΓΗΠΖΒ http://crimefictionclubgr.wordpress.com/opinion-detective-stories/sabbato/ ΑΟΠΡΚΜΙΖΗΜ ΑΦΕΓΕΙΑ http://crimefictionclubgr.wordpress.com/opinion-greek-detective-stories/ ΓΘΘΕΚΖΗΜ ΑΟΠΡΚΜΙΖΗΜ ΔΖΕΓΕΙΑ 2. Ννώηα ζέης οπμενςηήμαηα ζπεηηθά με ημ θεκηνηθό ζέμα ηεξ ενεοκεηηθήξ ενγαζίαξ, ελεγώ πώξ ζοκδέμκηαη με ημ θεκηνηθό ζέμα θαη γηαηί ηα επέιελα. Οηε ζοκέπεηα, από ηεκ οπόζεζε πνμπςνώ ζηε δηενεύκεζε. οιιέγς δεδμμέκα, ανπηθά ίζςξ θαη αζύκδεηα μεηαλύ ημοξ. Ιε ηηξ πιενμθμνίεξ πμο ακηιώ πνμζπαζώ κα βνς ηε ζοζπέηηζε ηςκ δεδμμέκςκ πμο έπς ζοιιέλεη. Έηζη, αλημπμηώ ηηξ πιενμθμνίεξ θαη θηάκς κα γκςνίζς πμιιέξ από ηηξ πηοπέξ ημο θεκηνηθμύ ζέμαημξ. Μ ακαζημπαζμόξ πάκς ζημ ζέμα ζα με 43
βμεζήζεη κα δώζς μία ηεθμενηςμέκε απάκηεζε ζηα ανπηθά οπμενςηήμαηα πμο έζεζα θαη ζημ θεκηνηθό ενώηεμα. Αθμύ θαηαγνάρς ηα ζομπενάζμαηά μμο μ θύθιμξ ηεξ ένεοκαξ ζα έπεη μιμθιενςζεί. 3. Γνγάδμμαη θαη αλημιμγμύμαη μέζα ζηα πιαίζηα ζογθεθνημέκμο πνμκμδηαγνάμμαημξ. Ηάζε μμάδα ζα θαιείηαη ακά μία εβδμμάδα κα δηενεοκήζεη έκα οπμενώηεμα ζπεηηθό με ηε ζεμαηηθή εκόηεηα πμο έπεη ακαιάβεη. Οε θάζε δίςνε ζοκάκηεζή μαξ ζα ζοδεημύμε ζηεκ μιμμέιεηα ημ ενώηεμα πμο ηίζεηαη ζηεκ θάζε μμάδα. Οηε ζοκέπεηα ηα μέιε ηεξ θάζε μμάδαξ ζα έπμοκ ζηε δηάζεζή ημοξ επηά μένεξ κα ζοιιέλμοκ ζημηπεία πμο ζπεηίδμκηαη με ημ «εβδμμαδηαίμ» ενώηεμα πμο ημοξ έπεη ηεζεί. Θα πςνίζμομε ηεκ ενγαζία ζε δύμ βαζηθέξ εκόηεηεξ θαη ζα δεμημονγήζμομε έκα ηεύπμξ ειεθηνμκηθμύ πενημδηθμύ ζημ πνώημ ηεηνάμεκμ θαη μηα ηζημνία μοζηενίμο από θμηκμύ θαηά ημ δεύηενμ ηεηνάμεκμ. Ηαιή μαξ επηηοπία!!! Φύιιμ ενγαζίαξ 2 Οήμενα μη μμάδεξ ζα πανμοζηάζμοκ ηηξ ενγαζίεξ ημοξ θαη ημοξ «εζςηενηθμύξ μμκμιόγμοξ» ηςκ δμιμθόκςκ. Οηε ζοκέπεηα ζα ζομπιενώζμοκ ηηξ νμομπνίθεξ αλημιόγεζεξ. Θα μηιήζμομε γηα ημ δηαδηθηοαθό ενγαιείμ ρεθμθμνίαξ θαη πώξ ζα ημ πνεζημμπμηήζμομε γηα κα επηιέλμομε ηεκ θαιύηενε πανμοζίαζε. Γπίζεξ, ζα μηιήζμομε γηα ημ Prezi θαη ημκ ηνόπμ πμο ζα ζοκενγαζημύμε με ημοξ Οιμβέκμοξ. Θα ελεγήζμομε αθόμε ημκ ηνόπμ πμο μπμνμύμε κα πανμοζηάζμομε ημκ «μμκόιμγμ» με bitstrips. Πέιμξ ζα παίλμομε έκα παηπκίδη με ηζημνίεξ μοζηενίμο. Γνγαζίεξ: 1. Μη μαζεηέξ ζθέπημκηαη πώξ κα δναμαημπμηήζμοκ ημκ εζςηενηθό μμκόιμγμ ημο δμιμθόκμο θαη πεηναμαηίδμκηαη ζημ ζπίηη με ημ ενγαιείμ bitstrips. Δεμημονγμύκ έκα bitstrip με ημκ μμκόιμγό ημοξ μέπνη ηεκ Παναζθεοή 4 Φεβνμοανίμο 2015. 2. Γπηθμηκςκμύκ με Οιμβέκμοξ μαζεηέξ θαη απμθαζίδμοκ από θμηκμύ γηα ημ πενηεπόμεκμ θαη ημ είδμξ ημο Prezi πμο ζα πνεζημμπμηήζμοκ. (Template) 3. Ιέπνη ηηξ 31.1.2015 δεμημονγμύκ ημ Prezi θαη ημ ζώδμοκ ζηεκ ακηίζημηπε δηαδηθηοαθή πιαηθόνμα. Ε μμάδα ημο Poe μμο ζηέικεη ηεκ πανμοζίαζή ηεξ ζημ email μμο. 4. Σεθίδμοκ ζημ Twinspace ηεκ θαιύηενε πανμοζίαζε ηεξ μμάδαξ επηιμγήξ ημοξ μέπνη ηηξ 28 Φεβνμοανίμο 2015. 44
Φύιιμ ενγαζίαξ 3 Οήμενα ζα ακαθμηκώζμομε θαη βναβεύζμομε ηε κηθήηνηα μμάδα ζηεκ θαιύηενε πανμοζίαζε prezi ηςκ ηζημνηώκ μοζηενίμο. Οηε ζοκέπεηα ζα ζοδεηήζμομε θαη πνμεημημάζμομε δαθηοιμγναθήζμομε ηηξ ενςηήζεηξ πμο ζα ζέζμομε ζημκ θύνημ Πνηακηαθύιιμο, όηακ μαξ επηζθεθζεί ζημ ζπμιείμ μαξ. Ιία μμάδα ζα ακαιάβεη κα ηηξ δημνζώζεη θαη κα μμο ηηξ ζηείιεη μέπνη ηηξ 28 Φεβνμοανίμο 2015, Οάββαημ ζημ email μμο. Θα αθμιμοζήζεη μία άζθεζε ακαζημπαζμμύ γηα ηεκ πμνεία ηεξ ενεοκεηηθήξ ενγαζίαξ θαηά ημ πνώημ ηεηνάμεκμ. Ηάζε μμάδα ζα ακαιάβεη κα ζογθεκηνώζεη ηα εονήμαηα ημο ακαζημπαζμμύ γηα ηεκ μμάδα, κα ηα δαθηοιμγναθήζεη θαη κα μμο ηα ζηείιεη ζημ email μμο μέπνη ηηξ 4 Ιανηίμο 2015, Πεηάνηε. Πέιμξ, ζα ελεγήζμομε ηε ιεηημονγία θαη πνήζε ημο δηαδηθηοαθμύ ενγαιείμο titanpad. Μη μαζεηέξ ζα πεηναμαηηζημύκ ζηε πνήζε ημο ζημ ζπίηη ζε ζοκενγαζία με ημοξ Οιμβέκμοξ μαζεηέξ. Άζθεζε ακαζημπαζμμύ Α Σεηνάμεκμ Μμάδα: 1. Νόζμ ηθακμπμηεηηθά ιεηημύνγεζε θαηά ηε γκώμε ζμο ε μμάδα ζμο; Ακηαπμθνίζεθε επηηοπώξ ζηηξ απαηηήζεηξ ημο μαζήμαημξ; Οηεκ θιίμαθα ημο 5 δώζε έκα βαζμό. 2. Ρπήνλακ μέιε ζηεκ μμάδα ζμο πμο δεκ ήηακ ηδηαίηενα ζοκενγάζημα; Ρπήνλακ μέιε πμο δεκ επέδεηλακ ηεκ ανμόδμοζα οπεοζοκόηεηα ζηεκ επίηεολε ηςκ ζηόπςκ θαη ηεκ μιμθιήνςζε ηςκ ενγαζηώκ; Κα μεκ ακαθενζμύκ ζογθεθνημέκα μκόμαηα μαζεηώκ. Οηεκ θιίμαθα ημο 5 δώζε έκα βαζμό γηα ημ γεκηθό θιίμα ζοκενγαζίαξ μέζα ζηεκ μμάδα. 45
3. Πη ζε ηθακμπμίεζε πενηζζόηενμ θαηά ηε δηάνθεηα ημο πνώημο ηεηναμήκμο ζηα πιαίζηα ηεξ ενεοκεηηθήξ ενγαζίαξ; Οθέρμο ημ πενηεπόμεκμ ηςκ δναζηενηόηεηςκ, όζα έμαζεξ, ημ θιίμα πμο επηθναημύζε ζηεκ ηάλε, ηεκ πνμζομία ηεξ θαζεγήηνηαξ κα βμεζήζεη, κα θαζμδεγήζεη, κα ελεγήζεη. Οηεκ θιίμαθα ημο 10 δώζε έκα βαζμό. 4. Πη ζε δοζανέζηεζε πενηζζόηενμ θαηά ηε δηάνθεηα ημο πνώημο ηεηναμήκμο ζηα πιαίζηα ηεξ ενεοκεηηθήξ ενγαζίαξ; 5. Νμημ πνόβιεμα/πνμβιήμαηα θιήζεθεξ κα ακηημεηςπίζεηξ θαηά ηε δηάνθεηα ημο πνώημο ηεηναμήκμο; Πη ζα ήζειεξ κα είκαη δηαθμνεηηθό; Ηάκε ηηξ δηθέξ ζμο πνμηάζεηξ. Φύιιμ ενγαζίαξ 4 Οήμενα ζα ακαιύζμομε ημ θοιιάδημ πμο ακαθένεηαη ζηε δμμή ηεξ ενεοκεηηθήξ μαξ ενγαζίαξ θαη ζα μνίζμομε ηε ζύκηαλε ηςκ θεθαιαίςκ ζηηξ μμάδεξ. Γπίζεξ ζα μνίζμομε ηηξ ιεπημμένεηεξ γηα ηε ζοκάκηεζε με ημκ θύνημ Πνηακηαθύιιμο. Ιμηνάδμομε ηα ενςηεμαημιόγηα-3 ακά μαζεηή. Πέιμξ, παναθμιμοζμύμε ημ επεηζόδημ 12 από ημκ έκαημ θύθιμ ημο Criminal Minds. Γηα ενγαζία μη μαζεηέξ μθείιμοκ κα επηζηνέρμοκ ηα ενςηεμαημιόγηα ζομπιενςμέκα μέπνη ηηξ 27/3/2015, εμένα Ναναζθεοή. Γπίζεξ, πνμεημημάδμοκ, πςνίξ απαναίηεηα κα μιμθιενώζμο,κ ηε ζύκηαλε ηςκ θεθαιαίςκ ηεξ ενγαζίαξ πμο ημοξ έπμοκ μνηζηεί μέπνη ηεκ Ναναζθεοή 3/4/2015. Φύιιμ ενγαζίαξ 5 γηα 24 μ επεηζόδημ, 7 μο θύθιμο CSI Miami CSI Miami video worksheet We are going to watch the 24 th episode, season 7 of the series CSI Miami in class. We are going to work in groups by using the Literature Circles method. The roles assigned are the following: Clue Investigator/ Flashback Investigator(how do flashbacks work?are they confusing or enlightening?) 46
1. 2. 3. 4. Character Investigator Jimmy: Sean Ecals: Eric(detective): Cally(blond woman detective): Horatio (chief detective): Ron Sarris: Julia: Plot Investigator Main plot: Sub-plot: Question Investigator Lab Investigator (what is brought to the lab for examination?) Lab materials Conclusions 47
Φύιιμ ενγαζίαξ 6 γηα 12 μ επεηζόδημ, 3 μο θύθιμο Elementary Elementary Season 3, episode 12 Differences and similarities with the original Sherlock Holmes stories Similarities: 1. 2. 3. Differences: 1. 2. 48
Φύιιμ ενγαζίαξ 7 γηα 12 μ επεηζόδημ, 8 μο θύθιμο Criminal Minds Criminal Minds, season 8, episode 12. Zugzwand We are going to watch the 12th episode, season 8 of the series Criminal Minds in class (Aris Gouvras suggestion). We are going to work in groups by using the Literature Circles method. The roles assigned are the following: Clue Investigator 2. 3. 4. Character Investigator Reed (protagonist): Diane (the stalker) : Mave (the victim): Robert Putnam (the fiancé): Plot Investigator Word Investigator Enjoy! 49
CSI (Crime Story Investigation) In our etwinning project we will use a teaching/learning technique which is called Literature Circles. This is how this method works. All students are divided into five international groups. Each group is given a different crime short story to analyze. Each student is assigned a role. There can be two or three students in one group who might have the same role. The roles are the following: 1. The Plot Investigator: He reads the short story and then he tries to find the main events of the plot in a chronological order. 2. The Character Investigator: He reads the short story and then he tries to spot the most interesting character. He justifies his opinion. 3. The Passage Investigator: He reads the short story and then he tries to note down the most important passage of the story. In our case it might be the climax scene, the crime scene or the resolution of the crime. 4. The Word Investigator: He reads the short story and he tries to spot the most important words or phrases for the development of the plot. He justifies his opinion. 5. The Clue Investigator: He reads the short story and tries to fish all the clues that lead to the resolution of the crime. At the end of this activity, each group is asked to create a power point or a Prezi presenting the findings. Join and enjoy our investigation game!! 50
CSI (Crime Story Investigation) Literature Circles Oxford University Press Reading Tour Name: Short Story: Character Investigator: The Character Investigator s job is to find the most interesting character in the story. It doesn t necessarily have to do with the leading role or the criminal or the victim or the detective. It might be a character who shows some kind of development as the plot unravels. These are called round characters in literary terms. It might be the servant or the assistant of the protagonist or anybody who attracts your attention for some reason. The Character Investigator s job is to describe him/her in simple words and explain WHY he / she is an outstanding character in the story. Name and Description of the important character... Reasons that justify the specific choice... 51
CSI (Crime Story Investigation) Literature Circles Oxford University Press Reading Tour Name: Short Story: Clue Investigator: The Clue Investigator s job is to find all the important elements that lead one by one to the resolution of the crime committed. He is, in a way, the invisible assistant or secretary of the detective who investigates the crime in the short story. The clues must be listed in a chronological order and in a cause- and- effect pattern, whichever of the two is convenient and appropriate each time. Time and place are two very significant factors in a crime story. Also, the possible motives of a crime play an important role in the development of the plot. The Clue Investigator s job is to keep an eye on the above elements and be alert while reading the story. Clues detected in a chronological order.. Clues detected in a cause-and-effect pattern.. 52