ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αθήνα, 27-06-2012 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/4573/27-06-2012 Α Π Ο Φ Α Σ Η 114/2012 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνήλθε συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος στην έδρα της, την 21-6-2012 µετά από πρόσκληση του Προέδρου της προκειµένου να εξετάσει την υπόθεση που αναφέρεται στο ιστορικό της παρούσας και ειδικότερα να διασκεφθούν τα µέλη του και να ληφθεί απόφαση επί της εν λόγω υποθέσεως, η συζήτηση της οποίας έλαβε χώρα, όπως κατωτέρω αναφέρεται, στις 22-5- 2012, µετά προηγουµένη κλήτευση του κατωτέρω Ο.ΚΑ.ΝΑ., στον οποίο αποδίδεται η παραβίαση του άρθρου 10 του Ν. 2472/1997. Παρέστησαν οι Γ. Μπατζαλέξης, Αναπληρωτής Πρόεδρος, κωλυοµένου του Προέδρου της Αρχής Π. Χριστόφορου, Γ. Λαζαράκος, ως εισηγητής, Π. Τσαντίλας και Χ. Ανθόπουλος, αναπληρωµατικά µέλη, σε αντικατάσταση των τακτικών µελών Α.- Ι. Μεταξά, Α. Πράσσου και. Μπριόλα, αντίστοιχα, οι οποίοι, αν και εκλήθησαν νοµίµως εγγράφως, δεν παρέστησαν λόγω κωλύµατος. Παρόντες χωρίς δικαίωµα ψήφου ήταν οι Ι. Λυκοτραφίτης και Γ. Παναγοπούλου, πληροφορικοί ελεγκτές, ως βοηθοί εισηγητές, οι οποίοι αποχώρησαν µετά τη συζήτηση της υπόθεσης και πριν από τη διάσκεψη και τη λήψη απόφασης και η Ε. Παπαγεωργοπούλου, υπάλληλος του τµήµατος διοικητικών και οικονοµικών υποθέσεων, ως γραµµατέας. Η Αρχή έλαβε υπόψη τα παρακάτω: Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα πληροφορήθηκε από Λ. Κηφισίας 1-3, 11523 Αθήνα, Τηλ: 210 6475600, Fax: 210 6475628, contact@dpa.gr / www.dpa.gr
σχετικό δηµοσίευµα της δηµοσιογράφου A στην εφηµερίδα «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», στο φύλλο της 6 ης Νοεµβρίου 2011 (τίτλος «Απεξάρτηση πεταµένη στα σκουπίδια», σελ. 36-37), για περιστατικό παραβίασης απορρήτου και ασφάλειας των αρχείων που τηρεί ο Οργανισµός Κατά των Ναρκωτικών (εφεξής «Ο.ΚΑ.ΝΑ».). Συγκεκριµένα, όπως αναφέρεται στο σχετικό άρθρο, έγγραφα µε προσωπικά δεδοµένα θεραπευοµένων-µελών βρέθηκαν σε κάδους απορριµµάτων κοντά στο κτήριο της πρώην Μονάδας του Ο.ΚΑ.ΝΑ. στην οδό Καποδιστρίου στην Αθήνα. Σύµφωνα µε το δηµοσίευµα, τα έγγραφα περιελάµβαναν καταστάσεις µε αναλύσεις ούρων µε ονόµατα θεραπευοµένων-µελών, αριθµούς ταυτότητας αυτών και ονόµατα θεραπευτών του Ο.ΚΑ.ΝΑ., έγγραφα που αφορούσαν σε προγράµµατα επιδότησης για θέσεις εργασίας σε απεξαρτηµένους και αποφυλακισµένους, υπήρχαν έγγραφα µε ονόµατα θεραπευοµένων-µελών, µετρήσεις βενζοδιαζεπινών και δοσολογίες που χορηγήθηκαν στους θεραπευοµένους-µέλη, ενώ επίσης αναφέρεται ότι υπήρχε και ηµερολόγιο θεραπεύτριας της πρώην µονάδας µε σηµειώσεις για τη συµπεριφορά θεραπευοµένου-µέλους. Η Αρχή απέστειλε στον Ο.ΚΑ.ΝΑ. το υπ αρ. πρωτ. Γ/ΕΞ/7508/11-11/2011 έγγραφο µε το οποίο ζητήθηκαν σχετικές διευκρινίσεις, και στο οποίο απάντησε ο Ο.ΚΑ.ΝΑ. µε τo υπ αρ. πρωτ.../..-11-2011 (αρ. πρωτ. Αρχής Γ/ΕΙΣ/7699/18-11-2011) έγγραφο. Στο έγγραφο αυτό ο Ο.ΚΑ.ΝΑ. ενηµέρωνε την Αρχή ότι διερευνά το εν λόγω περιστατικό στο πλαίσιο προκαταρκτικής εξέτασης. Σηµείωνε ότι θα ενηµέρωνε την Αρχή όταν θα ολοκληρωθούν οι προβλεπόµενες διαδικασίες. Εν τω µεταξύ, η Αρχή έλαβε το υπ αρ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/7624/16-11-2011 έγγραφο της δηµοσιογράφου A, µε το οποίο διαβίβαζε στην Αρχή το δείγµα εγγράφων που είχε συλλέξει από τους κάδους απορριµµάτων και στα οποία αναφέρεται το εν λόγω δηµοσίευµα. Τα έγγραφα περιελάµβαναν καταστάσεις µε αναλύσεις ούρων µε ονόµατα θεραπευοµένων-µελών, καταστάσεις µε ονόµατα θεραπευοµένων-µελών και δοσολογίες, αποτελέσµατα µετρήσεων µε ονόµατα θεραπευοµένων-µελών, µετρήσεις βενζοδιαζεπινών και οπιοειδών, καθώς και έγγραφα που αφορούσαν σε ενηµέρωση για προγράµµατα επιδότησης σε απεξαρτηµένους και αποφυλακισµένους. Τα έγγραφα αφορούσαν κατά κύριο λόγο σε θεραπευοµένους-µέλη της πρώην µονάδας της οδού 2
Καποδιστρίου, αλλά και της Μονάδας Βραχείας ιάρκειας (ΜΒ ) Πειραιά, στην οδό Νοταρά 106 (τα οποία είχαν σταλεί µε φαξ στη µονάδα της οδού Καποδιστρίου). Με το υπ αρ. πρωτ.../..-03-2012 (αρ. πρωτ. Αρχής Γ/ΕΙΣ/1830/12-03-2012) έγγραφο ο Ο.ΚΑ.ΝΑ. ενηµέρωνε την Αρχή ότι η τριµελής Επιτροπή που διενήργησε την προκαταρκτική εξέταση του περιστατικού κατέληξε στο συµπέρασµα ότι δεν µπορεί να αποδοθεί ευθύνη σε κάποιον υπάλληλο. Αναφέρει επίσης ότι πρόκειται για ένα ατυχές συµβάν το οποίο συνέβη εκ παραδροµής στο πλαίσιο της διακοπής εργασιών της µονάδας της οδού Καποδιστρίου και της µεταφοράς της σε άλλες εγκαταστάσεις. Σηµειώνει ότι οι πιεστικοί χρόνοι και οι δυσκολίες της µετακόµισης οδήγησαν στο περιστατικό, κατά το οποίο πετάχτηκαν έγγραφα τα οποία προορίζονταν για φύλαξη. Τέλος, αναφέρει την ύπαρξη µέτρων ασφαλείας στον Ο.ΚΑ.ΝΑ. (πολιτική ασφαλείας του ολοκληρωµένου πληροφοριακού συστήµατος, κώδικας δεοντολογίας), τα οποία έχουν υποβληθεί στην Αρχή στα πλαίσια των αδειών για τη λειτουργία αρχείου ευαίσθητων προσωπικών δεδοµένων επεξεργασίας. Με το υπ αρ. πρωτ. Γ/ΕΞ/3410/10-05-2012 έγγραφο, ο Ο.ΚΑ.ΝΑ. κλήθηκε νοµίµως σε ακρόαση ενώπιον της Αρχής στη συνεδρίαση του Τµήµατος της 22-05-2012 για να δώσει διευκρινίσεις και να εκθέσει τις απόψεις του για το θέµα. Στην συνεδρίαση ο Ο.ΚΑ.ΝΑ. εκπροσωπήθηκε νοµίµως από τις νοµικές συµβούλους του Νικολέτα Ραϊτσιου και Σταµατία Μαρκέλλου Κατά την ακρόαση, οι εκπρόσωποι του Ο.ΚΑ.ΝΑ. επανέλαβαν τα όσα αναφέρονταν στην ανωτέρω αναφερόµενη απάντηση του Ο.ΚΑ.ΝΑ., δηλαδή ότι, λόγω των ιδιαιτέρως πιεστικών προθεσµιών που έπρεπε να τηρηθούν για την µεταφορά των αρχείων του Ο.ΚΑ.ΝΑ., από αµέλεια των προσώπων που ασχολήθηκαν µε την συγκέντρωση και µεταφορά του αρχείου και των εγγράφων που περιλαµβάνει αυτό θεωρήθηκαν τα εν λόγω έγγραφα ως προοριζόµενα προς αποκοµιδή. Ο Ο.ΚΑ.ΝΑ απέστειλε στη συνέχεια τα υπ αρ. πρωτ Γ/ΕΙΣ/3812/25-05-2012 αρχικό και Γ/ΕΙΣ/4157/08-06-2012 συµπληρωµατικό υποµνήµατα. Στο δεύτερο υπόµνηµα ο Ο.ΚΑ.ΝΑ αναφέρεται στην έκδοση ειδικής εγκυκλίου στην οποία περιλαµβάνονται αναλυτικές οδηγίες σχετικά µε τον χειρισµό και την καταστροφή εγγράφων που περιέχουν ευαίσθητα προσωπικά δεδοµένα και τη διαδικασία που ακολουθείται σε περιπτώσεις µεταφοράς-µεταστέγασης θεραπευτικής µονάδας. Η 3
εγκύκλιος απεστάλη σε όλο το προσωπικό του Ο.ΚΑ.ΝΑ. στις 7-6-2012. Η Αρχή, µετά από εξέταση όλων των παραπάνω στοιχείων και αφού αναγνώστηκαν τα πρακτικά της συνεδρίασης της 22-5-2012, αφού άκουσε τον εισηγητή και τους βοηθούς εισηγητές, οι οποίοι στη συνέχεια αποχώρησαν από την αίθουσα, και κατόπιν διεξοδικής συζήτησης, ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ Σύµφωνα µε το αρ. 10 του Ν. 2472/1997, ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να λαµβάνει τα κατάλληλα οργανωτικά και τεχνικά µέτρα για την ασφάλεια των δεδοµένων και την προστασία τους από τυχαία ή αθέµιτη καταστροφή, τυχαία απώλεια, αλλοίωση, απαγορευµένη διάδοση ή πρόσβαση και κάθε άλλη µορφή αθέµιτης επεξεργασίας. Τα παραπάνω ισχύουν καθ όλη τη διάρκεια της επεξεργασίας και µέχρι το τέλος της, το οποίο ολοκληρώνεται µε την καταστροφή των προσωπικών δεδοµένων, σύµφωνα µε το αρ. 4 παρ. 1 δ του Ν. 2472/1997. Ο Ο.ΚΑ.ΝΑ. στην περίπτωση που εξετάζεται, αν και αναφέρει την ύπαρξη µέτρων ασφαλείας (πολιτική ασφαλείας του ολοκληρωµένου πληροφοριακού συστήµατος, κώδικας δεοντολογίας), παραβίασε το αρ. 10 του Ν. 2472/1997, καθώς έγγραφα, µεταξύ των οποίων καταστάσεις µε αναλύσεις ούρων και αποτελέσµατα µετρήσεων βενζοδιαζεπινών και οπιοειδών που περιέχουν ευαίσθητα προσωπικά δεδοµένα υγείας θεραπευοµένων-µελών έγιναν αντικείµενο παράνοµης διάδοσης σε τρίτους, καθώς βρέθηκαν σε κάδους απορριµµάτων κοντά στο κτήριο της πρώην Μονάδας του Ο.ΚΑ.ΝΑ. στην οδό Καποδιστρίου στην Αθήνα. Συνεπώς υπήρξε παραβίαση της ανωτέρω διατάξεως, η οποία δικαιολογεί την επιβολή διοικητικών κυρώσεων κατά την διάταξη του άρθρου 21 παραγ. 1 Ν. 2472/1997 και δη εκείνης του εδαφ. β. Για τον καθορισµό της βαρύτητας της παραβίασης, η οποία λαµβάνεται υπόψη για τον καθορισµό του ύψους του προστίµου (παρ. 2 εδαφ. β της διατάξεως) η Αρχή λαµβάνει υπόψη τη φύση των προσωπικών δεδοµένων τα οποία περιέχονται στα εγκαταλειµµένα έγγραφα (ιδιαίτερα ευαίσθητα προσωπικά δεδοµένα υγείας των θεραπευοµένων-µελών) καθώς και τον συνολικό αριθµό των εγγράφων, που βρέθηκαν 4
στον κάδο απορριµµάτων από όπου και περισυνελέγησαν. Επίσης λαµβάνει υπόψη το γεγονός ότι ο Ο.ΚΑ.ΝΑ., ως ένδειξη ευαισθητοποίησης στο περιστατικό, προέβη άµεσα στην σύνταξη και κοινοποίηση στο προσωπικό του εγκυκλίου σχετικά µε θέµατα προστασίας προσωπικών δεδοµένων των θεραπευοµένων-µελών του και την διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται όταν διενεργείται µεταφορά και µετεγκατάσταση θεραπευτικής µονάδας του Ο.ΚΑ.ΝΑ.. Κατόπιν τούτου σε βάρος του Ο.ΚΑ.ΝΑ. πρέπει να επιβληθεί το πρόστιµο που αναφέρεται στο διατακτικό. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η Αρχή επιβάλλει στον Ο.ΚΑ.ΝΑ. πρόστιµο ύψους τριών χιλιάδων (3.000) Ευρώ. Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος Η Γραµµατέας Γεώργιος Μπατζαλέξης Ειρήνη Παπαγεωργοπούλου 5