ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 1999 2004 Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, ικαιωµάτων του Ανθρώπου, Κοινής Ασφάλειας και Αµυντικής Πολιτικής 27 Αυγούστου 2001 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σχετικά µε την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο σχετικά µε τις σχέσεις µεταξύ της ΕΕ και της Ισλαµικής ηµοκρατίας του Ιράν (COM(2001) 71 C5-0338/2001 2001/2138(COS)) Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, ικαιωµάτων του Ανθρώπου, Κοινής Ασφάλειας και Αµυντικής Πολιτικής Εισηγητής: Michael Gahler DT\444738.doc PE 302.078
1. Εισαγωγή Από το 1998, µετά την πρώτη εκλογή του προέδρου Χαταµί το 1997, άρχισε διάλογος της ΕΕ και του Ιράν µε τη µορφή συνόδου της τρόικας κάθε έξι µήνες, ο οποίος παρέχει τη δυνατότητα ανταλλαγής απόψεων στα εξής θέµατα: - Σφαιρικά θέµατα (τροµοκρατία, δικαιώµατα του ανθρώπου και διάδοση πυρηνικών όπλων) - Περιφερειακά θέµατα (Ιράκ, Κόλπος, Κεντρική Ασία, διαδικασία ειρήνευσης στη Μέση Ανατολή) - Τοµείς συνεργασίας (ναρκωτικά, πρόσφυγες, ενέργεια, εµπόριο και επενδύσεις). Επιπλέον έχουν συσταθεί τεχνικές οµάδες εργασίας Επιτροπής/Ιράν σχετικά µε θέµατα ενέργειας, ναρκωτικών και προσφύγων όπως επίσης εµπορίου και επενδύσεων. Μέχρι στιγµής όµως απουσιάζει ένα συµβατικό πλαίσιο µεταξύ της ΕΕ και του Ιράν, το οποίο θα µπορούσε να συµβάλει στη δηµιουργία στενότερων σχέσεων. Στις 7 Φεβρουαρίου 2001 η Επιτροπή παρουσίασε µια ανακοίνωση σχετικά µε τις σχέσεις της ΕΕ και της Ισλαµικής ηµοκρατίας του Ιράν (COM(2001) 71), στην οποία προτείνει την έναρξη διαπραγµατεύσεων για τη σύναψη Συµφωνίας Εµπορίου και Συνεργασίας. Το Συµβούλιο ενέκρινε στις 14/15 Μαΐου 2001 την ανακοίνωση και ζήτησε από την Επιτροπή να του παρουσιάσει σχέδιο κατάλληλης εντολής διαπραγµατεύσεων. Η παρούσα έκθεση προσπαθεί να παρουσιάσει τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε Συµφωνία Εµπορίου και Συνεργασίας ΕΕ-Ιράν, καθώς επίσης και προτάσεις για την κοινοβουλευτική συνεργασία µεταξύ του ΕΚ και του ιρανικού κοινοβουλίου (Ματζλίς). 2. Η γεωπολιτική κατάσταση στο Ιράν και τα συµφέροντα της ΕΕ Κατά την έννοια µιας µακρόχρονης στρατηγικής εξωτερικής πολιτικής για την πρόληψη διενέξεων η ΕΕ έχει συµφέρον να εξελιχθεί το Ιράν σε παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή. Όλα τα κράτη που συνορεύουν µε το Ιράν είναι λιγότερο ή περισσότερο «παραγωγοί» συνεχούς αστάθειας: στα ανατολικά το Αφγανιστάν µε το καθεστώς των Ταλιµπάν µεταξύ άλλων ως αφετηρία παγκόσµιας εξαγωγής ναρκωτικών, καθώς επίσης και το Πακιστάν µε δυναµικό πυρηνικού οπλισµού, ένα στρατιωτικό καθεστώς και τις συνεχείς διενέξεις µε τις Ινδίες, στο βορρά τα αδύναµα κράτη της Κεντρικής Ασίας Τουρκµενιστάν, Ουζµπεκιστάν και Τατζικιστάν µε συγκεχυµένο συνοριακό καθεστώς, στα βορειοδυτικά η περιοχή διενέξεων του Νοτίου Καυκάσου και η Ανατολική Τουρκία µε το κουρδικό πρόβληµα, στα δυτικά το Ιράκ µε τον Σαντάµ Χουσεΐν. Σε αντίθεση στο νότο, εκεί όπου βρίσκονται τα µεγαλύτερα αποθέµατα πετρελαίου στον κόσµο, έχει ήδη επιτευχθεί συµβατική πολιτική ισορροπία µε τη Σαουδική Αραβία, και είναι δυνατόν να επιτευχθεί συµφωνία και µε τα Εµιράτα του Κόλπου, κάτι που θα πρέπει να υποστηριχθεί. Το ίδιο το Ιράν είναι η τρίτη χώρα µε τα µεγαλύτερα πετρελαϊκά αποθέµατα (10%) στον κόσµο και η δεύτερη χώρα µε τα µεγαλύτερα αποθέµατα φυσικού αερίου (16%) στον κόσµο. Ο όγκος του εµπορίου της ΕΕ µε το Ιράν υπολείπεται κατά πολύ του δυναµικού της χώρας όσον αφορά τον πληθυσµό της (63 εκατ.) και τις δυνατότητες που προσφέρουν οι υφιστάµενες φυσικές πηγές της. Μολαταύτα, η ΕΕ αποτελεί το µεγαλύτερο εµπορικό εταίρο του Ιράν (+ 40% των συνολικών εισαγωγών της χώρας) Οι εξαγωγές της ΕΕ µετά PE 302.078 2/7 DT\444738.doc
το 1995 κυµαίνονται µεταξύ 3,5 και 5 δισεκατοµµυρίων ευρώ και αφορούν κυρίως µεταποιηµένα προϊόντα, οχήµατα, χηµικά και φαρµακευτικά προϊόντα. Οι εξαγωγές του Ιράν προς την ΕΕ (+ 36% των συνολικών εξαγωγών) κυµαίνονται µεταξύ 3,7 και 5,7 δισεκατοµµυρίων ευρώ και αφορούν κυρίως το πετρέλαιο (= 80% των συνολικών εξαγωγών), τάπητες, φιστίκια και χαβιάρι. Περισσότερη δηµοκρατία και ο συνδεδεµένος µε αυτήν µεγαλύτερος σεβασµός των ανθρωπίνων δικαιωµάτων θα έκανε δυνατή την ευρεία απελευθέρωση των ανθρωπίνων πόρων και κατ αυτόν τον τρόπο θα βελτίωνε σηµαντικά τη θέση του Ιράν ως περιφερειακού οικονοµικού παράγοντα, δηµιουργώντας ταυτόχρονα ένα σταθερότερο εταίρο στην περιοχή. Το εµπόριο ναρκωτικών που έχει αφετηρία το Αφγανιστάν δεν έχει άµεσες συνέπειες µόνο για το Ιράν (1,5 έως 2 εκατ. εξαρτηµένοι από ναρκωτικά) αλλά και για την ΕΕ. Επίσης, οι περίπου 2 εκατ. πρόσφυγες στους οποίους παρέχει καταφύγιο το Ιράν, κυρίως από το Αφγανιστάν και το Ιράκ, αποτελούν ένα παράγοντα αποσταθεροποίησης, ο οποίος δεν περιορίζεται στο Ιράν. 3. Σχετικά µε την εσωτερική κατάσταση στο Ιράν Κεντρικό θέµα για την εσωτερική ανάπτυξη της χώρας είναι κατά πόσο µπορεί να επιτευχθεί ειρηνική ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών και της οικονοµίας έχοντας ως αφετηρία τις πολιτικές συνθήκες-πλαίσιο που επικρατούν στο Ιράν. Αυτές χαρακτηρίζονται αφ ενός από το δυϊσµό αυταρχικών και κατασταλτικών δοµών, και δηµοκρατικότερων θεσµών και κοινωνικών οµάδων αφ ετέρου. Η ιρανική κοινωνία είναι διχασµένη µεταξύ της αξίωσης της πλειοψηφίας των κλήρου των Σιιτών για υλοποίηση του ισλαµικού θεοκρατικού κράτους και την επιδίωξη για µια κοινωνία των πολιτών από την πλειοψηφία του εκλογικού σώµατος. Οι δηµοτικές και βουλευτικές εκλογές στις αρχές του 2000 και η επανεκλογή του προέδρου Χαταµί στις 8 Ιουνίου 2001 ήταν ένα ξεκάθαρο µήνυµα υποστήριξης του προγράµµατος του Χαταµί για µεταρρυθµίσεις στην κοινωνία, στη δικαιοσύνη και στην οικονοµία. Η αύξηση του ποσοστού ψήφων του Χαταµί για άλλη µια φορά αποτελεί όµως παράλληλα κι ένα ξεκάθαρο µήνυµα του πληθυσµού, που άρχισε να χάνει την υποµονή του, ότι στην δεύτερη περίοδο εκλογής του θα πρέπει να ασχοληθεί σοβαρά µε τις αναµενόµενες µεταρρυθµίσεις, καθώς τα πολιτικά, κοινωνικά και οικονοµικά προβλήµατα, που οδήγησαν το 1979 στην επανάσταση, συνεχίζουν να παραµένουν άλυτα. Παρ όλα αυτά, οι µεταρρυθµιστικές προσπάθειες της κυβέρνησης Χαταµί προσκρούουν σε σηµαντικά εµπόδια: πρόκειται για το δυϊσµό των πολιτικών δοµών, τόσο µεταξύ των θεσµικών και άτυπων δοµών, όσο και εντός των θεσµικών δοµών. Στις τελευταίες αντιπαρατίθενται ο πρόεδρος µε τον «ανώτατο οδηγό», στις δυνάµεις ασφαλείας ο στρατός µε τη Φρουρά της επανάστασης, στο νοµοθετικό τοµέα το κοινοβούλιο µε το Συµβούλιο Φρουρών. Παράλληλα λειτουργούν το Συµβούλιο Ειδηµόνων, το Συµβούλιο Γνώσης (Discernment Council), το υπουργικό συµβούλιο και η δικαιοσύνη. Στα «άτυπα» κέντρα εξουσίας υπάγονται οι «Πατριάρχες», δηλ. ο πολιτικός κλήρος της εκτελεστικής, νοµοθετικής και δικαστικής εξουσίας, οι ανώτατοι µη κληρικοί κυβερνητικοί υπάλληλοι, τα µέλη «επαναστατικών» οργανώσεων, δηλ. θρησκευτικών δυνάµεων ασφαλείας, επαναστατικών επιτροπών, των µέσων µαζικής ενηµέρωσης, που σχεδόν στο σύνολο τους αποτελούν το υπόβαθρό της εξουσίας του καθεστώτος. Αυτή η «ελίτ», της οποίας η πάλη για την εξουσία και οι συζητήσεις διεξάγονται προπάντων στη βόρεια Τεχεράνη, στις εύπορες συνοικίες της πρωτεύουσας, διακρίνεται DT\444738.doc 3/7 PE 302.078
γενικά σε δύο ιδεολογικές οµάδες, οι οποίες διαιρούνται εκ νέου στα δύο. Οι προερχόµενες από τη δύση κατηγορίες «ριζοσπάστης» και «µετριοπαθής» ή «µεταρρυθµιστής» δεν φαίνεται να βοηθούν εδώ, καθώς δεν απεικονίζουν επαρκώς τους πολύπλοκους προσανατολισµούς των σηµαντικών οµάδων. Πιο ακριβείς είναι κατηγορίες όπως ισλαµική αριστερά, νέα αριστερά, εκσυγχρονιστική δεξιά και παραδοσιακή δεξιά. Αυτές οι θεσµικές και άτυπες πολιτικές δοµές δεν είναι µόνο υπεύθυνες για την σηµαντική αναποτελεσµατικότητα και ασυνέπεια της εξωτερικής και αµυντικής πολιτικής της χώρας, αλλά και για τη σχετική αδράνεια του πολιτικού συστήµατος συνολικά. Ορίζουν το πλαίσιο για τη συνεχιζόµενη πάλη για την εξουσία στη χώρα, όπως αυτή εκδηλώθηκε στις αντιπαραθέσεις για την επικύρωση µερικών µελών του Συµβουλίου Φρουρών πριν από την ανάληψη εξουσίας από τον Χαταµί. Η παραδοσιακή δεξιά µε τον «ανώτατο οδηγό» Χαµενεΐ στην κορυφή, απάντησε στα αποτελέσµατα των εκλογών µε γενική απαγόρευση του µεταρρυθµιστικού Τύπου και τη σύλληψη πολυάριθµων προσωπικοτήτων που ανήκαν στο µεταρρυθµιστικό κίνηµα, και τελευταία ακόµη µε την απαγόρευση της κορυφαίας ηµερήσιας εφηµερίδας των µεταρρυθµιστών της «Χαµπάστεγκι» αµέσως µετά την ανάληψη της εξουσίας από τον πρόεδρο στις 8 Αυγούστου. Η µεταρρυθµιστική νοµοθεσία στον τοµέα της ελευθερίας του τύπου και της έκφρασης µπλοκαρίστηκε. Κατά την εξέλιξη των µεταρρυθµίσεων της χώρας τίθεται τελικά το ερώτηµα, αν η θεοκρατική θέση κυριαρχίας του κλήρου επιτρέπεται να αµφισβητηθεί δηµοκρατικά. Ο πρόεδρος Χαταµί δηλώνει, ότι ο ιρανικός λαός λόγω της παράδοσής του και της ιστορίας του δεν θα αποφάσιζε ενάντια στο θρησκευτικό κράτος. Σε περίπτωση αµφιβολίας, άφησε όµως να εννοηθεί, ότι ο ίδιος θα έδινε το προβάδισµα στη δηµοκρατία. Στην οµιλία του κατά την έναρξη της δεύτερης περιόδου της θητείας του στις 8 Αυγούστου, ανακοίνωσε ότι θα ενισχύσει τους πολιτικούς θεσµούς και προειδοποίησε ότι οι στενόµυαλες απόψεις και η αυξανόµενη βία υπό τον προστατευτικό µανδύα συγκάλυψης του Ισλάµ θα µπορούσαν να οδηγήσουν σε λαϊκιστική αντίδραση. Οι ριζοσπαστικότεροι µεταρρυθµιστές, οι οποίοι αποµακρύνθηκαν από τον Χαταµί, φοιτητές, διανοούµενοι, οπαδοί του κινήµατος ελευθερίας θέλουν αντίθετα να περιορίσουν τη θέση κυριαρχίας του κλήρου µε βάση τη θέληση της πλειοψηφίας. Η δικαιοσύνη κήρυξε παράνοµο αυτό το τµήµα του µεταρρυθµιστικού κινήµατος και προσπαθεί να το φιµώσει. Εξαιτίας του ριζοσπαστισµού στα δύο άκρα του πολιτικού φάσµατος, ο πρόεδρος Χαταµί έγινε σταδιακά άνθρωπος του κέντρου, ο οποίος επιδιώκει την ισορροπία µε τους πιο µετριοπαθείς εκ των αντιπάλων της µεταρρύθµισης. Κάθε πολιτική της ΕΕ απέναντι στο Ιράν θα πρέπει να λάβει υπόψη της αυτές τις αντιφάσεις του κοινωνικού και πολιτικού συστήµατος. Για το λόγο αυτό η ενισχυµένη πολιτική συνεργασίας προϋποθέτει επιπλέον προόδους στους τοµείς των πολιτικών, οικονοµικών και κοινωνικών µεταρρυθµίσεων στο Ιράν. 4. Προκλήσεις για τη συνεργασία Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, το ζήτηµα των όπλων µαζικής καταστροφής και η αναγκαιότητα οικονοµικών µεταρρυθµίσεων παραµένουν προβλήµατα που προκαλούν ανησυχία και θα πρέπει να υπάρξει τακτικός διάλογος γύρω από αυτά. PE 302.078 4/7 DT\444738.doc
Ανθρώπινα δικαιώµατα Η προθυµία που εκδηλώθηκε από το Ιράν για τη συζήτηση θεµάτων που αφορούν στα ανθρώπινα δικαιώµατα, αποτελεί την αναγκαία προϋπόθεση για οιαδήποτε συµβατική σχέση στο µέλλον. Το µετά από πρωτοβουλία της ΕΕ στις 20 Απριλίου 2001 οµόφωνα αποδεκτό ψήφισµα στην Επιτροπή Ανθρωπίνων ικαιωµάτων των Ηνωµένων Εθνών, σχετικά µε τα ανθρώπινα δικαιώµατα στο Ιράν, αποτελεί σηµαντικό βήµα, το οποίο θα πρέπει να συνεχιστεί µε την χορήγηση άδειας εισόδου στο ιρανικό έδαφος προς τον ειδικό εισηγητή των Ηνωµένων Εθνών, Copithorne. Στο ψήφισµα διαπιστώνονται σηµαντικές πρόοδοι, όπως στον τοµέα της εκπαίδευσης των γυναικών, στη δηµοκρατική ανάπτυξη και στο σύστηµα υγείας. Ταυτόχρονα ασκείται κριτική στο γεγονός ότι µε επίκληση της εθνικής ασφάλειας της χώρας δεν γίνονται σεβαστά τα ατοµικά δικαιώµατα σε δίκες, όπως επίσης και τα δικαιώµατα των µειονοτήτων, ιδιαίτερα των Baha is, κι ότι η θανατική ποινή και ο σωµατικός ακρωτηριασµός εκτελούνται δηµόσια ως µέτρα ποινής. Η θανατική ποινή συνεχίζει να εκτελείται δηµόσια µέσω απαγχονισµού ή αποκεφαλισµού, ενώ υπάρχουν πρόσφατα παραδείγµατα για τον λιθοβολισµό γυναικών µετά από δικαστική εντολή. Βέβαια στο µεσοδιάστηµα πολλές ιρανές γυναίκες χειραφετήθηκαν όντας «πίσω από το τσαντόρ» και αποτελούν τελευταία το 57% των νέων σπουδαστών σε πανεπιστήµια ταυτόχρονα όµως, ουσιαστικά δεν έχει αλλάξει σχεδόν τίποτα όσον αφορά την συστηµατική διάκριση σε βάρος των γυναικών, µια κατάσταση, η οποία δε στηρίζεται τόσο στο ισλαµικό δίκαιο, όσο στην ερµηνεία αυτού από άνδρες νοµικούς επιστήµονες αυτού του τοµέα. Μεταρρυθµιστικοί νόµοι που ψηφίστηκαν από το κοινοβούλιο απορρίφθηκαν από το Συµβούλιο Φρουρών. Αποτέλεσµα αυτού είναι ότι π.χ. το όριο ενηλικίωσης για τα κορίτσια, µε δικαστική απόφαση εξακολουθεί να είναι το 9ο (!) έτος και όχι το 14ο όπως ζητήθηκε από το κοινοβούλιο. Μια τέτοια κατάσταση µπορεί να χαρακτηρισθεί µόνον ως νοµοθετικά επικυρωµένη δυνατότητα για την σεξουαλική κακοποίηση παιδιών. Υποστήριξη τροµοκρατικών οµάδων Παρότι το Ιράν φαίνεται ότι έχει σταµατήσει την υποστήριξη τροµοκρατικών ενεργειών στην ΕΕ από το 1995, η συνεχιζόµενη εχθρική στάση του στη διαδικασία ειρήνευσης στη Μέση Ανατολή και η οικονοµική και πολιτική-ιδεολογική υποστήριξη ορισµένων παλαιστινιακών οµάδων όπως η Χαµάς, η Χεζµπολλάχ ή η ισλαµική τζιχάντ (Ισλαµικός Ιερός Πόλεµος) αποτελούν αιτία δυτικής κριτικής, κυρίως από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Ο στόχος µιας διαρκούς ισραηλινής-αραβικής ισορροπίας αποτελεί κατανοητό συµφέρον όλων των άµεσα και έµµεσα εµπλεκόµενων πλευρών. Στόχος της πολιτικής µας θα πρέπει εποµένως να είναι, στο διάλογο µε το Ιράν να υπάρξουν ενέργειες, ώστε το Ιράν να χρησιµοποιήσει την υφιστάµενη επιρροή του σε αυτές τις οργανώσεις προς την κατεύθυνση µιας ειρηνικής λύσης. Απελευθέρωση της οικονοµίας Η εµβάθυνση της εµπορικής, πολιτικής και οικονοµικής συνεργασίας µεταξύ της ΕΕ και του Ιράν θα εξαρτηθεί, από το εάν το Ιράν ακολουθήσει πολιτική οικονοµικής απελευθέρωσης. Το σηµαντικότερο µέσο για τη µεταρρύθµιση της οικονοµίας είναι το πενταετές πρόγραµµα που ξεκίνησε το 1999. Ένα από τα βασικά του σηµεία είναι η ιδιωτικοποίηση των κρατικών επιχειρήσεων, η οποία εξακολουθεί να µπλοκάρεται πολιτικά. Προπάντων τα στενά συνδεδεµένα µε το Basar θρησκευτικά ιδρύµατα (Bonyads) δεν έχουν κανένα συµφέρον για µια ευρύτερη ιδιωτικοποίηση και τον ενισχυµένο ανταγωνισµό που αυτή θα συνεπάγονταν, γιατί έτσι θα έχαναν την DT\444738.doc 5/7 PE 302.078
µονοπωλιακή τους θέση που κατέχουν σε πολλούς τοµείς. Υπολογίζεται ότι οι Bonyads, οι οποίες υπάγονται άµεσα στον θρησκευτικό ηγέτη και δεν λογοδοτούν ούτε στην κυβέρνηση, ούτε στο κοινοβούλιο, ελέγχουν το 40 έως 70% της ιρανικής βιοµηχανικής παραγωγής. Αλλά ακόµη και δυνάµεις, οι οποίες είναι υπέρ της πολιτικής φιλελευθεροποίησης, δεν καθίστανται αυτοµάτως και «φιλελεύθεροι της οικονοµίας», και προπάντων όχι όσον αφορά την απελευθέρωση του εξωτερικού εµπορίου. Το Ιράν έχει σηµαντικά και αυξανόµενα οικονοµικά και κοινωνικά προβλήµατα, όπως υψηλό πληθωρισµό και ανεργία, εξωτερικά χρέη, µη επαρκή παραγωγή και µειωµένη εκµετάλλευση της βιοµηχανίας, ταχεία αύξηση του πληθυσµού και εν µέρει ανησυχητική µόλυνση του περιβάλλοντος. Η αυξανόµενη µετανάστευση καλά εκπαιδευµένων αποφοίτων πανεπιστηµίου θα µπορούσε µεσοπρόθεσµα να απειλήσει την ικανότητα µεταρρύθµισης και ανάπτυξης της οικονοµίας και της κοινωνίας. Το πλαίσιο για επενδύσεις από το εξωτερικό συνεχίζει να µην είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό. Η αδιαφανής φορολογική πολιτική, καθώς και η καθυστέρηση της ψήφισης ενός νέου νόµου για την προστασία των επενδύσεων δεν συµβάλλουν στην προσέλκυση των επειγόντως αναγκαίων επενδύσεων από το εξωτερικό. Από τον Ιανουάριο του 1994 ως τον εκέµβριο του 2000 καταγράφηκαν επενδύσεις από το εξωτερικό που ανέρχονται µόνο σε 2,6 δισεκατοµµύρια αµερικανικά δολάρια. Για να εξασφαλιστεί η επιδιωκόµενη αύξηση του 6 %, ακόµη και µε πτώση της τιµής του πετρελαίου (ο κρατικός προϋπολογισµός του 2000/2001 έχει ως βάση υπολογισµού της τιµής του πετρελαίου τα 13,8 αµερικάνικα δολάρια ανά βαρέλι), σύµφωνα µε την άποψη των ειδικών, απαιτούνται ετησίως τουλάχιστον 14 δισεκατοµµύρια αµερικάνικα δολάρια. 5. Επίπεδα και τοµείς της συνεργασίας Εν όψει αυτών του δύσκολου πλαισίου, η µέχρι στιγµής ακολουθούµενη επιλογή της επιλεκτικής προσέγγισης µεταξύ ΕΕ και Ιράν είναι ορθή, όπως για παράδειγµα οι διερευνητικές συζητήσεις µεταξύ της Επιτροπής και της ιρανικής κυβέρνησης στους τοµείς ενέργειας, εµπορίου και επενδύσεων, όπως επίσης και σε θέµατα ναρκωτικών, προσφύγων και ασύλου. Θα πρέπει να καθοριστούν πρόσθετοι τοµείς αµοιβαίου ενδιαφέροντος, για παράδειγµα η έναρξη διαλόγου για θέµατα ανθρωπίνων δικαιωµάτων ή για θέµατα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας όπως π.χ. για την περιφερειακή ασφάλεια, τα όπλα µαζικής καταστροφής και τη διάδοση των πυρηνικών όπλων. Θα πρέπει να εξεταστεί µε ποιον τρόπο µπορούν να αναπτυχθούν άµεσες ανθρώπινες επαφές (people to people), και τέλος, πως µπορούν να ενθαρρυνθούν οι επαφές µεταξύ µελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Συνέλευσης του ισλαµικού Συµβουλίου (Ματζλίς). Η σύναψη Συµφωνίας Εµπορίου και Συνεργασίας µε το Ιράν θα αποτελούσε την λογική ακολουθία µια τέτοιας πολιτικής ενισχυµένης συνεργασίας. Το Ιράν θα έπρεπε όµως να επιδείξει ουσιαστικές προσπάθειες στον τοµέα της νοµοθεσίας για την αγορά και τις επενδύσεις, προκειµένου να συµµορφωθεί µε τις προδιαγραφές του ΠΟΕ. Πέραν τούτου οι πρόοδοι στην φιλελευθεροποίηση της χώρας θα έπρεπε να ελεγχθούν βάση κριτηρίων όπως κράτος δικαίου, δικαιώµατα µειονοτήτων, ελευθερία του Τύπου, το πλαίσιο νοµικής τάξης που διέπει την οικονοµία, καθώς επίσης και η προσέγγιση του Ιράν στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας. PE 302.078 6/7 DT\444738.doc
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να συµβάλει από την πλευρά του µέσω του κοινοβουλευτικού διαλόγου µε την «Ματζλίς» στην ενίσχυση των µεταρρυθµιστικών δυνάµεων, οι οποίες βρίσκουν στο κοινοβούλιο τη θεσµική τους θεµελίωση. Η δροµολόγηση κοινοβουλευτικών σχέσεων θα µπορούσε να πραγµατοποιηθεί σταδιακά και αρχικά να προετοιµασθεί µε την επίσκεψη µιας αντιπροσωπείας Ad hoc του ΕΚ στην Τεχεράνη. DT\444738.doc 7/7 PE 302.078