ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 19.10.2012 COM(2012) 604 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Oμάδα Kρατών κατά της διαφθοράς του Συμβουλίου της Ευρώπης (GRECO) EL EL
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Oμάδα Kρατών κατά της διαφθοράς του Συμβουλίου της Ευρώπης (GRECO) 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα ανακοίνωση εκθέτει τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή προτίθεται να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Oμάδας Kρατών κατά της διαφθοράς του Συμβουλίου της Ευρώπης (GRECO), μετά τη θέσπιση της «δέσμης μέτρων κατά της διαφθοράς» της Επιτροπής της 6 ης Ιουνίου 2011 1. Προβλέπει προσέγγιση σε δύο στάδια η οποία αποτελείται, σε ένα πρώτο στάδιο, από την απόκτηση από την Ένωση του καθεστώτος «πλήρους συμμετοχής» 2 βάσει του άρθρου 220 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) που μπορεί, σε ένα δεύτερο στάδιο, να οδηγήσει στην απόκτηση από την Ένωση της ιδιότητας πλήρους μέλους της GRECO. Αυτή η προσέγγιση θα επιτρέψει την ενίσχυση της συνεργασίας, σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, βάσει του καθεστώτος πλήρους συμμετοχής και εν αναμονή μιας ανάλυσης του τρόπου με τον οποίο μπορεί να διοργανωθεί στην πράξη η πλήρης προσχώρηση της Ένωσης στην GRECO, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης των θεσμικών οργάνων της ΕΕ από την GRECO. 2. ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΕΕ ΣΤΗ GRECO Οι βασικές αρχές συνεργασίας, οι κοινές προτεραιότητες και οι τομείς ενδιαφέροντος για τη συνεργασία μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθορίζονται σε ένα μνημόνιο συμφωνίας που συνήφθη το 2007 3. Σύμφωνα με το μνημόνιο, η νομική συνεργασία μεταξύ των δύο μερών η οποία καλύπτει το κράτος δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της πάταξης της διαφθοράς, θα πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω για να εξασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ της νομοθεσίας της Ένωσης και των συμβάσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Στο 1 2 3 Ανακοίνωση της Επιτροπής για την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ (COM(2011) 308 τελικό) και Έκθεση της Επιτροπής για τις πρακτικές λεπτομέρειες όσον αφορά τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ομάδα κρατών του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά της διαφθοράς (GRECO) (COM(2011) 307 τελικό). «Καθεστώς πλήρους συμμετοχής» είναι η συνήθως χρησιμοποιούμενη έκφραση για καταστάσεις κατά τις οποίες η ΕΕ, παρά το γεγονός ότι δεν αποτελεί πλήρες μέλος ενός οργανισμού, έχει τα ίδια δικαιώματα με αυτά των μελών πλην των δικαιωμάτων ψήφου (βλέπε επίσης το καθεστώς της ΕΕ στην Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, στην ΟΥΝΕΣΚΟ, στον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας, στο Συμβούλιο της Ευρώπης ή στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη). CM(2007)74, εκδόθηκε την 10 η Μαΐου 2007 από την επιτροπή υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης. EL 2 EL
τμήμα «Διοργανική συνεργασία», το μνημόνιο προσδιορίζει επίσης ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Ένωση θα εμβαθύνουν τη συνεργασία τους χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες που παρέχονται από τις υφιστάμενες μερικές συμφωνίες 4. Εντός αυτού του νομικού πλαισίου η Επιτροπή προτίθεται, σε μία πρώτη φάση, να συζητήσει με τη GRECO σχετικά με τη δυνατότητα της Ένωσης να αποκτήσει καθεστώς πλήρους συμμετοχής. Μετά το πέρας αυτών των συζητήσεων με τη GRECO, θα πραγματοποιηθεί ανάλυση στο επίπεδο της Ένωσης προκειμένου να καθοριστεί η επίπτωση που θα μπορούσε να έχει το γεγονός της υποβολής των θεσμικών οργάνων της Ένωσης στις διαδικασίες αξιολόγησης της GRECO. Αυτό θα αποτελέσει τη βάση για να αποφασιστεί το κατά πόσο, σε μια δεύτερη φάση, θα επιδιωχθεί η πλήρης προσχώρηση της ΕΕ στη GRECO. Προς το σκοπό αυτό, θα συσταθεί μια ομάδα εργασίας σε ενωσιακό επίπεδο για να προβεί σε αυτήν την ανάλυση. Με την ιδιότητα του πλήρως συμμετέχοντος, η Ένωση θα συμμετέχει στην GRECO, με βαθμό εμπλοκής στο σύστημα αξιολόγησης προσαρμοσμένο σε αυτήν την πρώτη φάση, αλλά δεν θα υπόκειται στην αμοιβαία αξιολόγηση και δεν θα έχει κατά συνέπεια δικαίωμα ψήφου, ούτε θα είναι σε θέση να διαθέτει εκπρόσωπο στο εσωτερικό του Προεδρείου της GRECO, το οποίο απαρτίζεται αποκλειστικά από πλήρη μέλη. Το καθεστώς της πλήρους συμμετοχής της Ένωσης στη GRECO θα πρέπει να αποβλέπει στην επίτευξη των ακόλουθων ειδικών στόχων: συμμετοχή στις επισκέψεις χωρών, που αποτελούν μέρος των αξιολογήσεων των κρατών μελών της ΕΕ ή/και των υποψηφίων χωρών και των δυνάμει υποψηφίων χωρών, εφόσον αυτές συμφωνούν δυνατότητα διατύπωσης προτάσεων για τα σχέδια εκθέσεων αξιολόγησης και συμμετοχή σε συζητήσεις των συνεδριάσεων ολομέλειας της GRECO σχετικά με τις εκθέσεις αξιολόγησης/συμμόρφωσης που αφορούν τα κράτη μέλη της ΕΕ ή/και τις υποψήφιες χώρες και τις δυνάμει υποψήφιες χώρες, εφόσον αυτές συμφωνούν δυνατότητα διατύπωσης προτάσεων στο Προεδρείο της GRECO 5, που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εκπόνηση των αξιολογήσεων και τη σύνταξη των εκθέσεων συγκριτική ανάλυση 6 που θα διεξαχθεί από την GRECO βάσει των διαθέσιμων εκθέσεων αξιολόγησης και συμμόρφωσης που καταρτίζονται για τα κράτη μέλη της ΕΕ, με σκοπό τη μελλοντική έκθεση της ΕΕ κατά της διαφθοράς πρόσβαση στις πληροφορίες που συλλέγονται και ενημερώνονται από την GRECO στο πλαίσιο της διαδικασίας αξιολόγησης 4 5 6 Παράγραφος 48. Το Προεδρείο αποτελείται από τον Πρόεδρο και τον Αντιπρόεδρο της GRECO, καθώς και πέντε άλλους αντιπροσώπους των μελών της GRECO που έχουν δικαίωμα ψήφου. Το Προεδρείο καταρτίζει το σχέδιο του ετήσιου προγράμματος δραστηριοτήτων και το σχέδιο της ετήσιας έκθεσης επί των δραστηριοτήτων, υποβάλλει προτάσεις για το σχέδιο προϋπολογισμού, διοργανώνει επισκέψεις σε χώρες, διατυπώνει προτάσεις σχετικά με τη σύνθεση των ομάδων αξιολόγησης, καταρτίζει την ημερήσια διάταξη για τις συνεδριάσεις ολομέλειας της GRECO και προτείνει τις διατάξεις που πρέπει να επιλεγούν για τη διαδικασία αξιολόγησης. Η ανάλυση θα βασίζεται στις υφιστάμενες εκθέσεις αξιολόγησης/συμμόρφωσης δηλαδή δεν θα δώσει λαβή για νέες διαδικασίες ούτε για συμπληρωματικό στάδιο στην αξιολόγηση των κρατών μελών της Ένωσης θα περιορίζεται σε συγκριτική ανάλυση των εκθέσεων που έχουν ήδη καταρτισθεί από την GRECO. EL 3 EL
εντοπισμός των εκκρεμουσών συστάσεων της GRECO, οι οποίες παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την Ένωση και στις οποίες η έκθεση της ΕΕ κατά της διαφθοράς ενδέχεται να δώσει επιπλέον ώθηση, ενόψει της συνέχειας που πρέπει να δοθεί. Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης, για να εξασφαλιστούν οι συνέργειες μεταξύ του συστήματος αξιολόγησης της GRECO και της έκθεσης κατά της διαφθοράς της Ένωσης που θεσπίσθηκε με τη «δέσμη μέτρων κατά της διαφθοράς» της 6 ης Ιουνίου 2011 7, η Επιτροπή θα εξετάσει τη δυνατότητα συμμετοχής ενός εκπροσώπου της GRECO στην ομάδα εμπειρογνωμόνων για τη διαφθορά που δημιουργήθηκε προκειμένου να συμβάλλει στην προετοιμασία της έκθεσης της ΕΕ κατά της διαφθοράς. Σε μια δεύτερη φάση, το αργότερο τέσσερα έτη μετά την έναρξη συμμετοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην GRECO, θα επανεξεταστεί η μορφή της συμμετοχής της. Ανάλογα με τα πορίσματα της προαναφερόμενης ανάλυσης της Ένωσης, θα μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο της πλήρους προσχώρησης. Η ολομέλεια της GRECO αφού ανέλυσε τα αποτελέσματα των προκαταρκτικών συζητήσεων μεταξύ της Επιτροπής και της Γραμματείας της GRECO, εξέφρασε την άποψη ότι η αξιολόγηση των θεσμικών οργάνων της Ένωσης από τη GRECO θα πρέπει να αποτελέσει ένα από τα κύρια θέματα συζήτησης και να εξεταστεί σαν κάτι περισσότερο από μια μακρινή πιθανότητα. Εντούτοις, χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση των προϋποθέσεων της σκοπιμότητας και του πιθανού αντικτύπου μιας τέτοιας αξιολόγησης. Πράγματι, η GRECO έχει δημιουργήσει ένα σύστημα αξιολόγησης που αφορά περισσότερο χώρες παρά οργανισμούς αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι θα πρέπει να εξεταστεί το μέτρο στο οποίο μπορούν να εφαρμοστούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι είκοσι κατευθυντήριες αρχές του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πάταξη της διαφθοράς, που έχουν καταρτιστεί υπό τη μορφή αναλαμβανόμενων από χώρες δεσμεύσεων. Τα θεσμικά όργανα της Ένωσης, παρουσιάζουν ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα οποία δεν ανταποκρίνονται σε εκείνα των κλασικών κρατικών οργάνων. Οι αρμοδιότητες της Ένωσης είναι περιορισμένες σε σχέση με αυτές μιας χώρας. Προκύπτουν επίσης ερωτήματα ως προς τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να δημιουργηθούν ομάδες αξιολόγησης για να αξιολογήσουν τα θεσμικά όργανα της Ένωσης. Το σύστημα αξιολόγησης της GRECO θα χρειαστεί κατά συνέπεια να προσαρμοστεί στις ιδιαιτερότητες του θεσμικού και νομικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεδομένου ότι ένα τέτοιο σύστημα δεν έχει προηγουμένως δοκιμαστεί, αμφότερα τα μέρη θα χρειαστεί να αναλύσουν προσεκτικά τις πρακτικές και νομικές πτυχές αυτών των αξιολογήσεων. Αυτή η ανάλυση θα χρειαστεί χρόνο και σκέψη και το γεγονός ότι η Ένωση θα συμμετέχει ήδη στις δραστηριότητες της GRECO θα βοηθήσει την ανάλυση της Ένωσης ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα. Αυτή η προσέγγιση σε δύο φάσεις θα ήταν σύμφωνη με τη θέση της ολομέλειας της GRECO, επειδή θα επέτρεπε να καθοριστεί σαφές χρονοδιάγραμμα για την επανεξέταση των λεπτομερειών συμμετοχής της Ένωσης καθώς επίσης να ληφθεί απόφαση της Ένωσης σε σχέση με το συγκεκριμένο ζήτημα βάσει των συγκεκριμένων πορισμάτων της ομάδας εργασίας που έχει δημιουργηθεί στο επίπεδο της Ένωσης. 7 COM(2011) 307 τελικό Έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο για τις πρακτικές λεπτομέρειες όσον αφορά τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ομάδα κρατών κατά της διαφθοράς του Συμβουλίου της Ευρώπης (GRECO). EL 4 EL
3. ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Η πρώτη φάση που προβλέπεται για τη συμμετοχή της Ένωσης στη GRECO (η απόκτηση του «καθεστώτος πλήρους συμμετοχής») δεν ισοδυναμεί με προσχώρηση σε διεθνή οργανισμό ή σε διεθνή συνθήκη που απαιτεί τη σύναψη συμφωνίας δυνάμει του άρθρου 218 της ΣΛΕΕ 8. Στοχεύει μάλλον να δημιουργήσει μια κατάλληλη μορφή συνεργασίας με τη GRECO, για την οποία θα ισχύει το άρθρο 220 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Το άρθρο 220 ΣΛΕΕ προβλέπει ότι: «1. Η Ένωση καθιερώνει κάθε πρόσφορη μορφή συνεργασίας με ( ) το Συμβούλιο της Ευρώπης ( ). 2. Η εφαρμογή του παρόντος άρθρου ανατίθεται στον ύπατο εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας και στην Επιτροπή». Το καθεστώς της Ένωσης στο Συμβούλιο της Ευρώπης είναι επίσης καθεστώς πλήρους συμμετοχής, όπως ορίστηκε εξαρχής από την Επιτροπή (πρώην άρθρο 302 της Συνθήκης ΕΚ) 9. Δεδομένου ότι οι δραστηριότητες της GRECO δεν έχουν σχέση με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, εναπόκειται στην Επιτροπή να θεσπίσει την κατάλληλη μορφή συνεργασίας με τη GRECO δυνάμει του άρθρου 220 της ΣΛΕΕ. Η συμμετοχή της Ένωσης στη GRECO δεν θα επηρεάσει τις αρμοδιότητες της Ένωσης ούτε τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των κρατών μελών στο πλαίσιο της GRECO. Η συμμετοχή της ΕΕ στη GRECO θα ακολουθήσει τη διαδικασία που συνίσταται σε πρόσκληση από την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης προς την Ένωση να συμμετάσχει στη GRECO και όχι αυτή της προσχώρησης στις συμβάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη διαφθορά. Στο καταστατικό της GRECO, μια ειδική διάταξη (διακεκριμένη από εκείνη που αφορά την προσχώρηση ως μέλος) αφιερώνεται στη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το περιεχόμενο της οποίας έχει ως εξής: «Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα μπορεί να κληθεί από την επιτροπή υπουργών να συμμετάσχει στις εργασίες της GRECO. Οι λεπτομέρειες αυτής της συμμετοχής θα καθοριστούν στο ψήφισμα που την καλεί να συμμετάσχει». Αυτή η πρόσκληση θα αποσταλεί επισήμως στην ΕΕ αφού έχουν συμφωνηθεί οι λεπτομέρειες συμμετοχής της ΕΕ στη GRECO μεταξύ της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης και της ΕΕ βάσει πρότασης της GRECO και έχουν εγκριθεί από την καταστατική επιτροπή 10. Με άλλα λόγια, το κείμενο του ψηφίσματος που θα εγκριθεί από την Επιτροπή Υπουργών, το οποίο καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να συμμετάσχει στη GRECO, θα είναι στην πραγματικότητα το κείμενο που έχει εξεταστεί και εγκριθεί ταυτόχρονα από την Επιτροπή Υπουργών και από την Επιτροπή, η οποία ενεργεί εξ ονόματος της Ένωσης. Η Επιτροπή θα δεχτεί αυτή την πρόσκληση με μονομερή απόφαση και θα ενημερώσει το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή για το αποτέλεσμα των συζητήσεων. 8 9 10 Η έκθεση σχετικά με τις λεπτομέρειες συμμετοχής της Ένωσης στη GRECO της 6 ης Ιουνίου 2011, προσδιόριζε ότι το Συμβούλιο επρόκειτο να κληθεί να εξουσιοδοτήσει την έναρξη διαπραγματεύσεων εξ ονόματος της Ένωσης με σκοπό την προσχώρηση. Εντούτοις, η προσέγγιση την οποία επέλεξε η Επιτροπή μετά την αξιολόγηση όλων των διαθέσιμων λεπτομερειών δεν προβλέπει, σε ένα πρώτο στάδιο, την πλήρη ένταξη της Ένωσης στη GRECO. Το ίδιο ισχύει για παράδειγμα όσον αφορά την UNESCO και τον ΟΟΣΑ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 220 της ΣΛΕΕ. Βλέπε τον κανόνα αριθ.2 του εσωτερικού κανονισμού της GRECO. EL 5 EL
4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ Αν υλοποιηθούν οι ειδικοί προαναφερόμενοι στόχοι, θα πρέπει να προβλεφθεί χρηματοδοτική συνεισφορά της Ένωσης στον προϋπολογισμό της GRECO ύψους 300.000 ευρώ/ετησίως, υπό την επιφύλαξη μεταγενέστερων διαπραγματεύσεων με τη GRECO. Οι εισφορές που καταβάλλονται από τα μέλη της GRECO καθορίζονται με απόφαση που εγκρίνεται από τη καταστατική επιτροπή της GRECO, η οποία ενημερώνεται τακτικά. Αυτή η χρηματοδοτική συνεισφορά θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τα έξοδα που θα δημιουργήσει η συμμετοχή της ΕΕ στη GRECO για την Ομάδα καθώς και τον βαθμό πραγματικής συμμετοχής της Ένωσης στις δραστηριότητες της GRECO (δηλ. την απουσία δικαιώματος ψήφου κατά την πρώτη φάση). Συμπληρωματική συνεισφορά ύψους 150 000 ευρώ/ετησίως θα διατεθεί για κοινές δραστηριότητες με τη GRECO, όπως η συλλογή δεδομένων και η προετοιμασία μελετών που θα χρησιμοποιηθούν ως βάση για τις εκθέσεις της Ένωσης κατά της διαφθοράς. Λαμβάνοντας υπόψη το νομικό πλαίσιο εντός του οποίου θα χορηγηθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση το καθεστώς της πλήρους συμμετοχής (δηλ. το άρθρο 220 της ΣΛΕΕ), η Επιτροπή θα προβλέψει την καταβολή της χρηματοδοτικής της συνεισφοράς μέσω της υπογραφής κοινών προγραμμάτων με το Συμβούλιο της Ευρώπης. Το απαραίτητο ποσό θα καλυφθεί από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας 11. 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η Επιτροπή θα ξεκινήσει συζητήσεις σχετικά με το καθεστώς πλήρους συμμετοχής της ΕΕ στη GRECO βάσει της παρούσας ανακοίνωσης. Η Επιτροπή θα ενημερώσει το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή για το αποτέλεσμα αυτών των συζητήσεων. 11 Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τη θέσπιση, στο πλαίσιο του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας, του μέσου για τη χρηματοδοτική στήριξη της αστυνομικής συνεργασίας, της πρόληψης και καταστολής της εγκληματικότητας και της διαχείρισης των κρίσεων, COM(2011) 753 τελικό. EL 6 EL
Παράρτημα ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΛΗΡΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Η Επιτροπή θα συζητήσει εξ ονόματος της Ένωσης τις λεπτομέρειες συμμετοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη GRECO. Το αποτέλεσμα των συζητήσεων θα μεταφερθεί σε ψήφισμα της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης το οποίο θα καλεί την Ένωση να συμμετάσχει στη GRECO («το ψήφισμα»). Το ψήφισμα (περιλαμβανομένων των προσαρτημάτων) θα πρέπει να περιλαμβάνει σαφείς δηλώσεις σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της ΕΕ στη GRECO και τις πρακτικές ρυθμίσεις για τη συμμετοχή της ΕΕ ως χωριστή νομική οντότητα, η οποία διαθέτει αυτόνομες εξουσίες μαζί με όλα τα κράτη μέλη της. Η συμμετοχή της ΕΕ στη GRECO θα διέπεται από τις ακόλουθες βασικές αρχές που θα πρέπει, κατά περίπτωση, να αντικατοπτρίζονται στο ψήφισμα: Η συμμετοχή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ιδιαιτερότητα και τα όρια των αρμοδιοτήτων της Ένωσης. Θα πρέπει επίσης να επιτρέπει στην ΕΕ να θεσπίζει υψηλότερες προδιαγραφές στο εσωτερικό των συνόρων της. Η συμμετοχή ως εκ τούτου δεν θα πρέπει να επηρεάζει τις αρμοδιότητες της Ένωσης ή τις εξουσίες των θεσμικών και λοιπών οργάνων ή οργανισμών της Ένωσης. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ της Ένωσης και των κρατών μελών της, καθώς και στη διαφύλαξη του δικαίου της Ένωσης και του ενιαίου νομικού συστήματός της (αρχή της ουδετερότητας ως προς τις εξουσίες της Ένωσης). Η συμμετοχή δεν θα πρέπει να επηρεάζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των κρατών μελών στο πλαίσιο της GRECO (αρχή της ουδετερότητας ως προς τις υποχρεώσεις των κρατών μελών). Η συμμετοχή δεν θα πρέπει να επηρεάζει την αρχή της διττής αρμοδιότητας που ορίζεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την αρχή της θεσμικής ισορροπίας που απορρέει από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η GRECO και τα ειδικά όργανα της, η καταστατική επιτροπή και η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης δεν θα πρέπει να καλούνται να ερμηνεύσουν, ακόμα και σιωπηρά ή παρεμπιπτόντως, το δίκαιο της Ένωσης και κυρίως τους κανόνες που αφορούν τις εξουσίες των θεσμικών και λοιπών οργάνων ή οργανισμών της Ένωσης και το περιεχόμενο και την έκταση των υποχρεώσεων που ανατίθενται στα κράτη μέλη σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης (αρχή της αυτόνομης ερμηνείας του δικαίου της Ένωσης). Ο εκπρόσωπος της ΕΕ θα πρέπει να επιδιώξει να αποκτήσει το δικαίωμα συμμετοχής σε άλλα όργανα του Συμβουλίου της Ευρώπης στο μέτρο που οι δραστηριότητές τους συνδέονται με την αποστολή της GRECO, ανάλογα με το επίπεδο συμμετοχής. Οι συζητήσεις θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι η συμμετοχή της ΕΕ στη GRECO κατοχυρώνει ειδική σχέση εργασίας ικανή να εξασφαλίσει συντονισμένη άποψη, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, απέναντι στη διαφθορά. Η πρόσβαση στους κύκλους αξιολόγησης σε αρχικό στάδιο, στη EL 7 EL
σύνταξη εκθέσεων ανά χώρα και στις ενημερωμένες πληροφορίες που συγκεντρώνονται στο πλαίσιο της διαδικασίας αξιολόγησης, η συμμετοχή στις ολομέλειες της GRECO, η συγκριτική ανάλυση των αξιολογήσεων των κρατών μελών και η επισήμανση συστάσεων που εκκρεμούν έχουν ιδιαίτερη σημασία για την Ένωση. Οι συζητήσεις θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι η συμμετοχή της ΕΕ στη GRECO δημιουργεί συνέργειες με την έκθεση της Ένωσης κατά της διαφθοράς. Πρέπει να αποφεύγεται οποιοδήποτε συμπληρωματικό περιττό βάρος για τις διοικήσεις των κρατών μελών καθώς και η αλληλεπικάλυψη δραστηριοτήτων. Οι συζητήσεις θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι η συμμετοχή της Ένωσης στη GRECO δεν θα έχει επιπτώσεις στις εξουσίες της Επιτροπής όσον αφορά την έκθεση της Ένωσης κατά της διαφθοράς. Οι συζητήσεις θα πρέπει να στοχεύουν στην υλοποίηση των ειδικών στόχων που αναφέρονται στο τμήμα 2 της παρούσας ανακοίνωσης στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Οι συζητήσεις για το καθεστώς πλήρους συμμετοχής της Ένωσης στη GRECO θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν δέσμευση, εκ μέρους της Ένωσης, για την πραγματοποίηση ανάλυσης που θα στοχεύει να καθορίσει το κατά πόσο τα θεσμικά όργανα της Ένωσης μπορούν να υποβληθούν στις διαδικασίες αξιολόγησης της GRECO και, σε περίπτωση κατάφασης, ποιες είναι οι προϋποθέσεις και ποιες οι ενδεχόμενες συνέπειες. Σε συνάρτηση με τα αποτελέσματα, αυτή η ανάλυση θα μπορούσε να οδηγήσει στην πλήρη προσχώρηση της Ένωσης στη GRECO. Η ανάλυση θα πρέπει επίσης να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες του νομικού και θεσμικού πλαισίου της Ένωσης και τις αρμοδιότητες της Ένωσης όπως αυτές ορίζονται στις συνθήκες. Ένα νέο είδος συμμετοχής της Ένωσης στην GRECO θα απαιτούσε διαδικασία διαπραγμάτευσης. Υπό το καθεστώς της πλήρους συμμετοχής, η Ένωση θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει στις ολομέλειες της GRECO. Οι συζητήσεις θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι η Ένωση θα μπορεί να ορίσει αντιπροσωπεία απαρτιζόμενη από δύο το πολύ εκπροσώπους στη GRECO και, κατά περίπτωση, έναν αναπληρωτή ανά εκπρόσωπο. Οι συζητήσεις θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι εκπρόσωποι της Ένωσης έχουν τα προνόμια και τις ασυλίες που προβλέπονται σύμφωνα με το άρθρο 2 του Πρωτοκόλλου της Γενικής Συμφωνίας περί προνομίων και ασυλιών του Συμβουλίου της Ευρώπης, σε ισότιμη βάση με όλα τα άλλα μέλη της GRECO. Οι συζητήσεις θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι η ΕΕ έχει το δικαίωμα να διορίζει μέχρι πέντε εμπειρογνώμονες που θα είναι σε θέση να εκπληρώνουν τα καθήκοντα που προβλέπονται από το καταστατικό και τον εσωτερικό κανονισμό του Συμβουλίου της Ευρώπης όσον αφορά τη διαδικασία αξιολόγησης, εντός των ορίων που επιτρέπονται από το είδος συμμετοχής της Ένωσης. Οι συζητήσεις θα πρέπει να στοχεύουν να εξασφαλίσουν ότι οι εμπειρογνώμονες της Ένωσης έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στις διεργασίες αξιολόγησης των κρατών μελών της Ένωσης, και, ενδεχομένως, των υποψηφίων ή δυνάμει υποψηφίων χωρών, υπό την επιφύλαξη της συμφωνίας αυτών των χωρών, τουλάχιστον ως παρατηρητές, και ότι μπορούν να διατυπώνουν παρατηρήσεις, σχόλια και προτάσεις σχετικά με την προετοιμασία των αξιολογήσεων και τις διαδικασίες αξιολόγησης. Οι συζητήσεις θα πρέπει επίσης να εξασφαλίσουν ότι η Ένωση έχει πρόσβαση, σε αρχικό στάδιο, στα σχέδια εκθέσεων EL 8 EL
αξιολόγησης και συμμόρφωσης, τα οποία αφορούν τα κράτη μέλη της Ένωσης και, υπό την επιφύλαξη της συμφωνίας τους, τις υποψήφιες ή δυνάμει υποψήφιες χώρες. Η συμμετοχή της Ένωσης στη GRECO δεν θα πρέπει να επηρεάζει την άμεση εκπροσώπηση των επιμέρους κρατών μελών, ούτε το δικαίωμά τους να συμμετέχουν, μεμονωμένα, στις ψηφοφορίες κατά τη διάρκεια των ολομελειών της GRECO. Οι συζητήσεις θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι, το αργότερο τέσσερα έτη μετά την έναρξη συμμετοχής της Ένωσης στη GRECO, θα επανεξεταστούν οι λεπτομέρειες συμμετοχής της Ένωσης. Κατά τις συζητήσεις, θα πρέπει να επανεξεταστεί η δυνατότητα της Ένωσης να συμμετέχει στις συνεδριάσεις της καταστατικής επιτροπής και σε εκείνες της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, όταν αυτό ασχολείται με ζητήματα της GRECO. Η Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων θα ορίσει μεταξύ των υπαλλήλων της το άτομο που θα συζητήσει τις λεπτομέρειες που έχουν σχέση με την κατάλληλη μορφή συνεργασίας. Το αποτέλεσμα των συζητήσεων θα πρέπει να εγκριθεί από το Σώμα των Επιτρόπων και να επιβεβαιωθεί με απόφαση της Επιτροπής. EL 9 EL