Ονοματεπώνυμο: Ημερομηνία: Ἀνὴρ γένει Μάρδος παῖδας εἶχεν ἑπτά. Ένας άντρας, Μάρδος στην καταγωγή είχε επτά παιδιά. Τούτων ὁ νεώτατος κακὰ πολλὰ τοὺς Από αυτούς ο πιο νέος προκαλούσε ἄλλους εἰργάζετο. πολλά κακά στους άλλους. Καὶ τὰ μὲν πρῶτα ἐπειρᾶτο αὐτὸν ὁ Και αρχικά ο πατέρας του πατὴρ ῥυθμίζειν λόγῳ προσπαθούσε να τον συνετίσει με τα λόγια ἐπεὶ δὲ οὒκ ἐπείθετο, πρὸς τοὺς επειδή όμως δεν πειθόταν, τον δικαστὰς ἤγαγε οδήγησε μπροστά στους δικαστές καὶ ὅσα αὐτῷ ἐτετόλμητο ἀκριβῶς και τον κατηγόρησε για όσα αυτός είχε κατηγόρησε, αποτολμήσει, καὶ ᾔτει παρὰ τῶν δικαστῶν και ζητούσε από τους δικαστές να ἀποκτεῖναι τὸν νεανίσκον. εκτελέσουν το νέο. Οἱ δὲ ἐξεπλάγησαν καὶ ἀμφοτέρους ἐπὶ τὸν βασιλέα Ἀρταξέρξην ἤγαγον. Αυτοί έμειναν έκπληκτοι και οδήγησαν και τους δυο στο βασιλιά Αρταξέρξη. Κι ενώ ο Μάρδος έλεγε τα ίδια, ο βασιλιάς είπε: «Αλήθεια, θα έχεις το θάρρος να αντέξεις να πεθαίνει ο γιος σου;» Τὰ αὐτὰ δὲ λέγοντος τοῦ Μάρδου, βασιλεὺς ἔφη: «Εἶτα τολμήσεις τὸν υἱὸν ἀποθνῄσκοντα ὑπομεῖναι;» Ὁ δὲ ἔφη «πάντων μάλιστα Κι αυτός είπε «βεβαιότατα ἐπεὶ καὶ ὅταν τῶν φυομένων γιατί και όταν αφαιρώ τις πικρές θριδακινῶν τάς ἐκφύσεις τὰς πικρὰς παραφυάδες που φυτρώνουν στα ἀφαιρῶ, μαρούλια, οὐδὲν ἡ μήτηρ αὐτῶν λυπεῖται, η μητέρα τους καθόλου δε λυπάται, ἀλλὰ θάλλει μᾶλλον καὶ γλυκίων αλλά ανθίζει περισσότερο και γίνεται γίνεται». γλυκύτερη.» Ταῦτα ἀκούσας Ἀρταξέρξης ἐπῄνεσε Αφού άκουσε αυτά ο Αρταξέρξης, μὲν τὸν ἄνδρα επαίνεσε τον άντρα καὶ τῶν βασιλικῶν δικαστῶν ἐποίησεν και τον έκανε ένα από τους βασιλικούς ἕνα, δικαστές, εἰπὼν ὅτι ὁ περὶ τῶν ἰδίων παίδων οὕτω λέγοντας ότι αυτός που διατυπώνει δικαίως ἀποφαινόμενος τόσο δίκαιες κρίσεις για τα παιδιά του πάντως καὶ ἐν τοῖς ἀλλοτρίοις οπωσδήποτε και στις ξένες υποθέσεις ἀκριβής ἔσται δικαστὴς καὶ ἀδέκαστος, θα είναι δίκαιος δικαστής και αδέκαστος, ἀφῆκε δὲ καὶ τὸν νεανίαν τῆς τιμωρίας, και απάλλαξε από την τιμωρία το νέο, ἀπειλῶν αὐτῷ θανάτου, απειλώντας τον με θάνατο, ἐὰν ἀδικῶν φωραθῇ ἕτερα. εάν αποδειχθεί ότι διαπράττει άλλες αδικίες. Αἰλιανός, Ποικίλη Ἱστορία 1.34 [1]
Α. Αρχαίο κείμενο Ἀνὴρ γένει Μάρδος παῖδας εἶχεν ἑπτά. Τούτων ὁ νεώτατος κακὰ πολλὰ τοὺς ἄλλους εἰργάζετο. Καὶ τὰ μὲν πρῶτα ἐπειρᾶτο αὐτὸν ὁ πατὴρ ρυθμίζειν λόγῳ ἐπεὶ δὲ οὐκ ἐπείθετο πρὸς τοὺς δικαστάς ἤγαγε καὶ ὅσα αὐτῷ ἐτετόλμητο ἀκριβῶς κατηγόρησε, καὶ ᾔτει παρὰ τῶν δικαστῶν ἀποκτεῖναι τὸν νεανίσκον. Οἱ δὲ ἐξεπλάγησαν καὶ ἀμφοτέρους ἐπὶ τὸν βασιλέα Ἀρταξέρξην ἤγαγον. Τὰ αὐτὰ δὲ λέγοντος τοῦ Μάρδου, βασιλεὺς ἔφη: «εἶτα τολμήσεις τὸν υἱὸν ἀποθνῄσκοντα ὑπομεῖναι;». Ὁ δὲ ἔφη «πάντων μάλιστα ἐπεὶ καὶ ὅταν τῶν φυομένων θριδακινῶν τὰς ἐκφύσεις τὰς πικράς ἀφαιρῶ, οὐδὲν ἡ μήτηρ αὐτῶν λυπεῖται, ἀλλὰ θάλλει μᾶλλον καὶ γλυκίων γίνεται». Ταῦτα ἀκούσας Ἀρταξέρξης ἐπῄνεσε μὲν τὸν ἄνδρα καὶ τῶν βασιλικῶν δικαστῶν ἐποίησεν ἕνα, εἰπὼν ὅτι ὁ περὶ τῶν ἰδίων παίδων οὕτω δικαίως ἀποφαινόμενος πάντως καὶ ἐν τοῖς ἀλλοτρίοις ἀκριβὴς ἔσται δικαστὴς καὶ ἀδέκαστος, ἀφῆκε δὲ καὶ τὸν νεανίαν τῆς τιμωρίας, ἀπειλῶν αὐτῷ θανάτου, ἐὰν ἀδικῶν φωραθῇ ἕτερα. Α1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ Αιλιανός, Ποικίλη Ιστορία 1.34 (Διασκευή) Ο Ρωμαίος συγγραφέας Κλαύδιος Αιλιανός, για τον οποίο έγινε λόγος και στην προηγούμενη τάξη, γεννήθηκε περίπου το 170 μ.χ. και πέθανε το 235 μ.χ. Διδάχτηκε την ελληνική γλώσσα και ήταν μαθητής του σοφιστή Παυσανία. Ασχολήθηκε με τη ρητορική, την οποία όμως εγκατέλειψε, για να αφοσιωθεί στη συγγραφή. Στο σωζόμενο έργο του περιλαμβάνονται είκοσι «Άγροτικαί Έπιστολαί» με θέματα από την αγροτική ζωή, που συχνά έχουν χιουμοριστικό χαρακτήρα. Τέτοια έργα είναι η «Ποικίλη 'Ιστορία» σε δεκατέσσερα βιβλία, το «Περί ζώων Ιδιότητος» σε δεκαεπτά βιβλία κ.ά. Το παρόν κείμενο αποτελεί μια διδακτική ιστορία για έναν ατίθασο γιο και τον πατέρα του ο οποίος με δραστικό και αποφασιστικό τρόπο κατάφερε να τον αντιμετωπίσει. Αποτελεί απόσπασμα από την Ποικίλη 'Ιστορία, ένα συνονθύλευμα διηγήσεων με ανεκδοτολογικό και ταυτόχρονα ηθικολογικό χαρακτήρα με θέματα από τη φυσική, πολιτική και πολιτιστική ιστορία. [2]
Α2. ΝΟΗΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ Ο Αιλιανός στο κείμενο αυτό αναφέρει με ποιο τρόπο ένας πατέρας αντιμετώπισε αποτελεσματικά τον ατίθασο γιο του. Ένας Μάρδος είχε επτά γιους και ο μικρότερος γιος του ήταν πολύ ατίθασος τόσο πολύ που ο πατέρας του τον έφερε στο δικαστήριο, αφού παρ όλες τις συμβουλές δεν μπόρεσε να το συνετίσει. Ζήτησε λοιπόν από τους δικαστές να καταδικάσουν το γιο του σε θάνατο. Η πρόταση αυτή του πατέρα ξάφνιασε τους δικαστές, με αποτέλεσμα να τους οδηγήσουν μπροστά στο βασιλιά Αρταξέρξη. Όμως ο πατέρας και από το βασιλιά τον ίδιο ζήτησε να θανατώσει δηλαδή το νεαρό γιο του. Κι όταν ο βασιλιάς το ρώτησε αν έχει το κουράγιο να δει το γιο του να πεθαίνει, ο πατέρας απάντησε καταφατικά. Όταν, είπε ο πατέρας στο βασιλιά, κόψω τις παραφυάδες τις πικρές από τα μαρούλα που φυτρώνουν, η μητέρα των μαρουλιών δε λυπάται, αλλά ανθίζει και γίνεται πιο γλυκιά. Μόλις άκουσε ο Αρταξέρξης τη δίκαιη κρίση του πατέρα και το πόσο αδιάφθορος ήταν, τιμώντας τον τόν διόρισε βασιλικό δικαστή. Ούτε και το νεαρό όμως καταδίκασε, αλλά το φοβέρισε λέγοντάς του ότι θα το θανατώσει, αν ξανακάνει άλλα αδικήματα. Α3. Ερωτήσεις κατανόησης: 1. Ποια είναι τα πρόσωπα του κειμένου; 2. Ποιο πρόβλημα αντιμετώπιζε κάποιος πατέρας με το γιο του, τι έκανε για να το λύσει και πώς αντέδρασαν οι δικαστές; 3. Σε ποιες διαδοχικές ενέργειες προχώρησε ο πατέρας προκειμένου να λογικέψει τον ατίθασο γιο του; 4. Τι ρώτησε ο Αρταξέρξης τον πατέρα και τι του απάντησε αυτός; Πώς τεκμηρίωσε την απάντησή του; 5. Γιατί ο Αρταξέρξης έκανε τον πατέρα δικαστή και ποια ήταν η τύχη του γιού; 6. Ποια ήταν η αντίδραση του βασιλιά όταν άκουσε ότι ο πατέρας ζητούσε τη θανάτωση του γιου του; Τι του απάντησε ο πατέρας; 7. Πώς ανταμείφθηκε ο πατέρας για την αμεροληψία του απέναντι στο παιδί του; 8. Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο στόχος του πατέρα όταν προτείνει να καταδικαστεί σε θάνατο το παιδί του; Πώς κρίνετε την αυστηρότητά [3]
του και ποια συμπεράσματα μπορείτε να βγάλετε για την περσική αντίληψη περί σωφρονισμού και πειθαρχίας; Α4. ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ - ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΣΧΟΑΙΑ Γένει Μάρδος: Οι Μάρδοι (ή Άμαρδοι) ήταν νομαδική φυλή στη Μ.Ασία. Αναφέρονται από τον Αισχύλο στους Πέρσες σαν μισθοφόροι στο στρατό του Ξέρ- ξη από τον Ηρόδοτο σαν νομαδική φυλή περσικής καταγωγής από τον Αρ- ριανό σαν γείτοντες των Περσών. Το 332 π.χ. τους υπέταξε ο Μ. Αλέξανδρος. Αρταξέρξην: Το όνομα αυτό έφεραν τέσσερις Πέρσες βασιλείς της δυναστείας των Αχαιμενιδών. Ο Αρταξέρξης Α' ο Μακρόχειρ (464-424 π.χ.), γιος του Ξέρξη Α', έκλεισε την «Κιμώνειο Ειρήνη», που έθεσε τέρμα στους ελληνοπερσικούς πολέμους. Κατά τη βασιλεία του Αρταξέρξη Β' του Μνήμονα (404-358 π.χ), γιου του Δαρείου Β', το κράτος των Άχαιμενι- δών έγινε ασθενέστερο. Γιος του ήταν ο Άρταξέρξης Γ'ο Ώχος (358-338 π.χ.), που προσπάθησε να αποκαταστήσει την ακεραιότητα του κράτους των Άχαιμενιδών. Ο σατράπης Βήσσος, αφού σκότωσε το Δαρεί,ο Γ', τον διαδέχτηκε ως Άρταξέρξης Δ'. Βασίλευσε για μικρό χρονικό διάστημα και τιμωρήθηκε από το Μ. Άλέξανδρο. καὶ ᾔτει παρὰ τῶν δικαστῶν ἀποκτεῖναι τὸν νεανίσκον: Οι αντιλήψεις περί σωφρονισμού και πειθαρχίας στο περσικό κράτος ήταν αρκετά αυστηρές. Η περσική πειθαρχία δε διέφερε πολύ από τη σπαρτιατική. Α5. ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ Ανήρ: ονομ. εν. αρσ. γεν. του τριτόκλιτου συγκοπτόμενου ουσ. ο ανηρ γένει: δοτ. εν. ουδ. γεν. του τριτόκλιτου ουσ. το γένος ΟΜΟΡΡΙΖΑ στη Ν.Ε. γενιά, γένεση, γενέθλιος, νεογνός, γηγενής, γονιός, πρωτογενής, προγενέστερος. παίδας: αιτ. κλητ. αρσ. γεν. του τριτόκλιτου ουσ. ο παις ΟΜΟΡΡΙΖΑ στη Ν.Ε. παιδικός, παιδότοπος, παίζω, παιχνίδι. ειχεν: γ' ενικ. προσ. οριστ. παρατ. ενεργ. φωνής του ρ. εχω. ΧΡΟΝΟΙ: ενεστ. εχω, παρτ. ειχον, μέλ. εξω / σχησω, αορ. β εσχον, παρκ. εσχηκα, υπερσ. [εσχηκειν: μετ.] ΟΜΟΡΡΙΖΑ στη Ν.Ε. ευεξία, εξής, σχολή, σχολείο, σχεδόν, σχέση, σχήμα, ενοχή, αποχή, υπεροχή, ανακωχή, κάτοχος, μέτοχος. [4]
Τούτων: γεν. πλ. αρσ. γεν. της δεικτ. αντωνυμίας ουτος, αυτη, τουτο. ο νεωτατος: ονομ. εν. αρσ. γέν. υπερθ. βαθμού του επιθέτου νέος, νέα, νέον. Βαθμοί του επιθέτου: ΘΕΤΙΚΟΣ: νέος, ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ: νεώτερος -α -ον, ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ: νεώτατος -η -ον. κακά: αιτ. πλ. ουδ. γεν. του ανώμαλου επιθέτου κακός, κακή, κακόν. Βαθμοί του επιθέτου: ΘΕΤΙΚΟΣ: κακός, ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ: ο, η χείρων, τό χειρον / ο, η κακίων, τό κάκιον, ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ: χείριστος -η -ον / κάκιστος -η -ον. πολλά: αιτ. πλ. ουδ. γέν. του ανώμαλου επιθέτου ο πολύς, η πολλή, τό πολύ. Βαθμοί του επιθέτου: ΘΕΤΙΚΟΣ: πολύς, ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ: ο, η πλείων, τό πλέον, ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ: πλειστος -η -ον. τους αλλους: αιτ. πληθ. αρσ. γεν. της αόρ. αντωνυμίας αλλος, αλλη, αλλο. ειργαζετο: γ' εν. προσ. οριστ. παρτ. μέσ. φωνής του ρ. εργάζομαι [= προκαλώ / κάνω] ΧΡΟΝΟΙ: ενεστ. εργαζομαι, πρτ. ειργαζομην, μελ. εργασομαι / εργασθησομαι, αόρ. ειργασαμην / ειργασθην, παρκ. ειργασμαι, υπερσ. ειργασμην, ΟΜΟΡΡΙΖΑ στη Ν.Ε.: εργασία, έργο, υπουργός, εργόχειρο, εργατικός, εργαλείο, ακατέργαστος καί: συμπλεκτικός σύνδεσμος επειρατο: γ' εν. πρόσ. οριστ. παρτ. μέσης φωνής του ρ. πειράομαι - πειρωμαι [= προσπαθώ], ΧΡΟΝΟΙ: ενεστ. πειρωμαι, πρτ. επειρωμην, μέλ. πειράσομαι / πειραθήσομαι, αόρ. επειρασάμην / επειράθην, παρκ. πεπείραμαι, υπερσ. επεπειραμην, ΟΜΟΡΡΙΖΑ: πειρατής, πειράζω, πείραμα, πείραγμα, απόπειρα. αυτόν: αιτ. εν. αρσ. γέν. της επαναλ. αντωνυμίας αυτός, αυτή, αυτό ό πατήρ: ον. εν. αρσ. γέν. του τριτόκλιτου συγκοπτόμενου ουσ. ο πατήρ (γεν. του πατρός). ρυθμίζειν: απαρ. ενεστ. ενεργ. φωνής του ρ. ρυθμίζω. ΧΡΟΝΟΙ: ενεστ. ρυθμίζω, παρτ. [ερρύθμιζον], μέλ. [ρυθμιω], αόρ. ερρυθμισα, παρκ. [ρυθμίσας εχω] υπερσ. [ρυθμίσας ειχον] ΟΜΟΡΡΙΖΑ στη Ν.Ε.: ρυθμός, εύρυθμος, άρρυθμος, ρυθμική, μεταρρύθμιση. λόγω: δοτ. εν. αρσ. γέν. του δευτερόκλιτου ουσ. ό λόγος [γεν. τοΰ λόγου] ΟΜΟΡΡΙΖΑ στη Ν.Ε.: λέξη, λογικός, λογισμός, λεκτικός, λόγιος, άλογος, παράλογος έπεί: αιτιολογικός σύνδεσμος επείθετο: γ' εν. πρόσ. οριστ. παρτ. μέσης φωνής του ρ. πείθομαι [= υπακούω] ΧΡΟΝΟΙ: ενεστ. πείθομαι, παρτ. επειθόμην, μέλ. πείσομαι / πει- σθήσομαι, αόρ. επείσθην / β' επιθόμην, πρκ. πέπεισμαι [πέποιθα], υπερσ. επεπείσμην [έπεποίθειν] ΟΜΟΡΡΙΖΑ στη Ν.Ε. πειθώ, πιθανός, πιστός. προς: πρόθεση τους δικαστάς: αιτ. πληθ. αρσ. γέν. του πρωτόκλιτου ουσ. ο δικαστής [γεν. του δικαστου] [5]
ηγαγε: γ' εν. πρόσ. οριστ. αόρ. β' ενεργ. φωνής του ρ. αγω [= οδηγώ, φέρνω] ΧΡΟΝΟΙ: ενεστ. αγω πρτ.ηγον, μέλ. αξω, αόρ. β' ηγαγον, πρκ. ηχα [αγήοχα], υπερσ. [ηγηόχειν] ΟΜΟΡΡΙΖΑ: αγωγή, αγώνας, άγημα, αγέλη, άμαξα, άξιος. οσα: αιτ. εν. ουδ. γέν. της αναφορικής αντωνυμ. οσος, οση, οσον αυτω: δοτ. εν. αρσ. γέν. της επαναληπτικής αντων. αυτος, αυτη, αυτό ετετόλμητο: γ' εν. πρόσ. οριστ. υπερσ. μέσης φωνής του ρ. τολμάομαι - τολμωμαι [= τολμάω] ΧΡΟΝΟΙ: ενεστ. τολμωμαι, πρτ. [ετολμώμην] μέλ. [τολμήσομαι], αόρ. ετολμήθην, πρκ. τετόλμημαι, υπερσ. [ετετολμήμην]. ακριβώς: επίρρημα τροπικό κατηγορησε: γ εν. πρόσ. οριστ. αόρ. ενεργ. φωνής του ρ. κατηγορεω - κατηγορω ΧΡΟΝΟΙ: ενεστ. κατηγορω, πρτ. κατηγορουν, μέλ. κατηγορήσω / κατερω, αόρ. κατηγόρησα / κατειπον, πρκ. κατηγόρηκα / κατείρηκα, υπερσ. κατηγορήκειν ητει: γ' εν. πρόσ. οριστ. πρτ. ενεργ. φωνής του ρ. αιτεω - αιτω [= ζητώ] ΧΡΟΝΟΙ: ενεστ. αιτω, πρτ. ητουν, μέλ. αιτήσω, αόρ. ητησα, πρκ. [ητηκα], υπερσ. [ητήκειν] παρά: πρόθεση των δικαστων: γεν. πληθ. αρσ. γεν. του πρωτόκλιτου ουσ. ο δικαστής αποκτειναι: απαρέμφ. αορ. ενεργ. φωνής του ρ. αποκτεινω [= σκοτώνω] ΧΡΟΝΟΙ: ενεστ. αποκτείνω, πρτ. απέκτεινον, μέλ. αποκτενω, αόρ. απεκτεινα, πρκ. απεκτονα, υπερσ. απεκτονειν ΟΜΟΡΡΙΖΑ στη Ν.Ε.: πατροκτόνος, αυτοκτονώ, ανθρωποκτονία. τον νεανίσκον: αιτ. εν. αρσ. γέν. του δευτερόκλιτου ουσ. ο νεανίσκος εξεπλάγησαν: γ' πληθ. πρόσ. οριστ. αορ. β' παθ. φωνής του ρ. εκπλήττομαι ΧΡΟΝΟΙ: ενεστ. εκπλήττομαι, πρτ. εξεπληττόμην, μέλ. εκπλαγήσομαι, αορ. εξεπλάγην, πρκ. εκπέπληγμαι, υπρσ. εξεπεπλήγμην ΟΜΟΡΡΙΖΑ στη Ν.Ε. πληγή, έκπληξη, πληκτικός αμφοτερους: αιτ. πληθ. αρσ. γέν. της αόριστης επιμεριστικής αντων., αμφότερος -α -ον [= και οι δυο] επί: πρόθεση τον βασιλεα: αιτ. εν. αρσ. γεν. του τριτόκλιτου ουσ. ο βασιλεύς Αρταξερξην: αιτ. εν. αρσ. γέν. του πρωτόκλιτου ουσ. ο Αρταξερξης ηγαγον: γ' πληθ. πρόσ. οριστ. αορ. β' ενεργ. φωνής του ρ. αγω τά αυτα: αιτ. πληθ. ουδ. γέν. της οριστικής αντων. αυτός λεγοντος: μτχ. ενεστ. ενεργ. φωνής γεν. εν. αρσ. γεν. του ρ. λεγω ΧΡΟΝΟΙ ενεστ. λέγω, πρτ. ελεγον, μέλ. λέξω / ερω, αόρ. ελεξα / ειπα / β' ειπον, πρκ. ειρηκα, υπερσ. ειρήκειν [6]
του Μάρδου: γεν. εν. αρσ. γέν. του δευτερόκλιτου ουσ. ο Μάρδος βασιλεύς: ονομ. εν. αρσ. γέν. του τριτόκλιτου ουσ. ο βασιλεύς εφη: γ' εν. πρόσ. οριστ. πρτ. ενεργ. φωνής του ρ. φημί [= λέω] ΧΡΟΝΟΙ ενεστ. φημί, πρτ. εφην, μέλ. φήσω, αορ. εφησα, πρκ. - υπερ. -, ΟΜΟΡΡΙΖΑ στη Ν.Ε. φήμη, φωνή, αφατος ειτα: επίρρημα βεβαιωτικό τoλμήσεις: β' εν. πρόσ. οριστ. μέλ. ενεργ. φωνής του ρ.τολμάω - τολμω XPONOI ενεστ. τολμω, πρτ. ετόλμων, μέλ. τολμήσω, αόρ. ετόλμησα, πρκ. τετόλμηκα, υπερσ. [έτετολμήκειν] OMOPPIZA στη N.E. τόλμη, τολμηρός, παράτολμος, τόλμημα τόν υιόν: αιτ. εν. αρσ. γέν. του ετερόκλιτου ουσ. ó υιός [γεν. τοΰ υίοΰ I τοΰ υίέος] [σύμφωνα με τη β' και με τη γ' κλίση] απoθνήσκoντα: αιτ. εν. αρσ. γέν. μτχ. ενεστ. ενεργ. φωνής του ρ. αποθνήσκω [= πεθαίνω], XPONOI: ενεστ. àπoθvήσκω, πρτ. àπέθvησκov, μέλ. àπoθa- νοΰμαι, αόρ. β' àπέθavov, πρκ. àπoτέθvηκa, υπερσ. àπετεθvήκειv OMOPPIZA στη N.E. θάνατος, θνητός, αθάνατος, ημιθανής, θνησιγενής, θνησιμότητα ύπoμεξναι: απρμφ. αορ. ενεργ. φωνής του ρ. ύπoμένω XPONOI ενεστ. υπομένω, πρτ. υπέμενον, μέλ. υπομενω, αόρ. υπέμεινα, πρκ. υπομεμένηκα, υπερσ. [υπεμεμενήκειν] OMOPPIZA στη N.E. υπομονή, υπομονετικός, ανυπόμονος πάντων: γεν. πληθ. ουδ. γέν. της αόριστης επιμεριστικής αντων. πας, πάσα, παν μάλιστα: επίρρημα βεβαιωτικό υπερθετικού βαθμού, βαθμοί του επιθέτου: μάλα - μάλλον 0 μάλιστα. έπεί: σύνδεσμος αιτιολογικός όταν: σύνδεσμος χρονικό φυoμένων: γεν. πληθ. θηλ. γέν. μτχ. ενεστ. μέσης φωνής του ρ. φύομαι [= φυτρώνω] XPONOI: ενεστ. φύομαι, πρτ. έφυόμην, μέλ. φύσομαι, αόρ. έφυ- σάμην, πρκ. πέφυμαι, υπερσ. έπεφύμην OMOPPIZA στη N.E. φύση, φυτό, φυτεύω, έμφυτος τών θριδακινών: γεν. πληθ. θηλ. γέν. του ετερόκλιτου ουσ. ή θριδακίνη [γεν. τής θριδακίνης, α' κλίση] και ή θρίδαξ [γεν. τής θρίδακος, γ' κλίση] [= το μαρούλι] τάς έκφύσεις: αιτ. πληθ. θηλ. γέν. του τριτόκλιτου ουσ. ή εκφυσις [γεν. τής έκφύσεως] τάς πικράς: αιτ. πληθ. θηλ. γέν. του επιθέτου πικρός -ά -όν, βαθμοί του επιθέτου: πικρός, πικρότερος -α -ον, πικρότατος -η -ον oύδέν: αιτ. εν. ουδ. γέν. της αόριστης επιμεριστικής αντων. oύδεíς, oύδεμíα, oύδέν η μητηρ: αναμ. εν. θηλ. γέν. ταυ τριτóκλιτου συγκαπτóμεναυ oυσ. ή μήτηρ [γεν. της μητρός] [7]