15 Φεβρουαρίου 2015 Πρεσβεία της Ελλάδος Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Τόκυο Δημογραφικές τάσεις Πληθυσμός: Προσδώκιμο ζωής: Ποσοστό πληθυσμού ηλικίας 65+ Χαρακτηριστικά εξερχόμενου ιαπωνικού τουρισμού 127.2 εκ. Άνδρες - 78 έτη; Γυναίκες - 84 έτη (το υψηλότερο στον κόσμο) 17.9%. Θα ξεπεράσει σύντομα την αναλογία 1:4 έως το 2015. Η γήρανση του πληθυσμού συνοδεύεται από αλλαγές του τρόπου ζωής, καθώς υπάρχει περισσότερος ελεύθερος χρόνος για ταξίδια. Ο τουρισμός θεωρείται ολοένα και περισσότερο μέρος μίας ισορροπημένης ζωής. Η Ιαπωνία παραμένει μία πολύ πλούσια χώρα, καθώς είναι η 3 η μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως με θετικές προοπτικές και πολύ υψηλά ποσοστά αποταμίευσης των κατοίκων της. Επί μέρους χαρακτηριστικά Σκοπός ταξιδιού Τουρισμός 66.5% Επαγγελματικοί λόγοι 11.6% Οικογένεια / Φίλοι 5.7% Αναλογία ανδρών / γυναικών: Άνδρες Γυναίκες 55.2% (9.12 εκ.) 44.8% (7.40 εκ.) Κυριώτερες υποομάδες: Γυναίκες 20-30 Άνδρες 30-40 2.10 εκ. 2.04 εκ. Τρόπος ταξιδιού: Αγορά πακέτου 48.2% Κανονίζουν μόνοι 37.1% (με αυξητική τάση) Ομαδικό ταξίδι 6.2% Η αγορά τουριστικών πακέτων παραμένει ο προσφιλέστερος τρόπος εξερχόμενου τουρισμού, με 48,2% επί του συνόλου. Ωστόσο, σημειώνεται αύξηση στο ποσοστό εκείνων που επιλέγουν να κανονίσουν μόνοι το ταξίδι τους, οι οποίοι αποτελούν το 37,1% του συνόλου. Αυτό το τμήμα της αγοράς παρουσιάζει αυξητική τάση. Τουριστική δαπάνη Η μέση διάρκεια των ταξιδιών ήταν το 2013 6,1 διανυκτερεύσεις. Το μέσο κόστος ταξιδιού ανήλθε σε 1.918 ή 314 ανά διανυκτέρευση. Λοιπά χαρακτηριστικά Παρατηρείται άνοδος της τάσης για «φθηνά, κοντινά και σύντομα ταξίδια», η οποία έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των ταξιδιών προς ασιατικούς προορισμούς.
Αυξάνεται ταχέως το ποσοστό των Ιαπώνων τουριστών ηλικίας άνω των 60 ετών. Από το 2006 έως το 2012 ο αριθμός τους αυξήθηκε από 1.540.000 σε 2.500.000 άτομα ετησίως. Οι κύριες ηλικιακές ομάδες είνια 35-44 και 50-59. Οι άνδρες ταξιδεύουν περισσότερο από τις γυναίκες. Το 2013 9,5 εκ. άνδρες και 8,2 εκ. γυναίκες ταξίδευσαν στο εξωτερικό. Η μέση διάρκεια ταξιδιού ήταν 7-8 ημέρες. Οι Ιάπωνες αγαπούν το καλό φαγητό. Το 53% του συνόλου αναμένει ότι θα βρει θεσπέσιες γεύσεις Πέραν του φαγητού, ψηλά στις προσδοκίες είναι οι εντυπωσιακές εμπειρίες, χρόνος ξεκούρασης και η ανάρρωση από την καθημερινότητα Οι Ιάπωνες τείνουν να ταξιδεύουν με την οικογένειά τους (32%), με φίλους (25%), ως ζευγάρι (20%), κατά μόνας (12%) ή με συνάδελφο (7%). Ανησυχούν για την άνεση που θα βρούν, την γλώσα, την τρομοκρατία και τις μολύνσεις. Κριτήρια βάσει των οποίων επιλέγουν προορισμό είναι η οικονομική τους κατάσταση, πόσο δημοφιλής είναι ο προορισμός, πόσο εξωτικός ή σπάνιος. Είναι συχνή η προσφυγή για συλλογή πληροφοριών στο διαδίκτυο, ενώ συνηθίζεται, επίσης, μετά το ταξίδι να κάνουν σχόλια ή διορθώσεις σε ηλεκτρονικές αναρτήσεις. Ιδιοσυγκρασία Ιάπωνα τουρίστα Ο Ιάπωνας τουρίστας δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για διακοπές στον ήλιο και την θάλασσα. Αντιθέτως, μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού αποφεύγει συστηματικά την έκθεση στον ήλιο. Είναι ολοένα και περισσότερο απαιτητικός, καλλιεργημένος και ανεξάρτητος. Αυτό αυξάνει τον αριθμό εκείνων που αναλαμβάνουν μόνοι τους τον σχεδιασμό του ταξιδιού τους, επιδιώκουν μεγαλύτερη αξία για το ποσό που θα δαπανήσουν καθώς και να έχουν πιο έντονες εμπειρίες. Αναζητά περισσότερες ευκαιρίες για να παρατηρήσει την τοπική κουλτούρα, ιστορία και καθημερινή ζωή. Είναι σημαντικό να προσπαθήσει ο πάροχος των τουριστικών υπηρεσιών να κατανοήσει την ιαπωνική νοοτροπία. Οι Ιάπωνες δίνουν έμφαση στην ποιότητα, τις ανθρώπινες σχέσεις, την επιμονή, την αξία των υπηρεσιών και την μακροχρόνια τήρηση των υπεσχημένων. Κατά συνέπεια, εκτιμά την επί πλέον προσπάθεια προκειμένου να ικανοποιηθούν οι ανάγκες και προσδοκίες του. Παράγοντες που έχουν σημασία Πληροφόρηση: Η παροχή πληροφοριών στην ιαπωνική γλώσσα ενδείκνυται, είτε πρόκειται για διαφημιστικά φυλλάδια, τουριστικούς οδηγούς, ταξιδιωτικές πληροφορίες, κ.λ.π. Εκτιμάται ότι ο αποτελεσματικότερος τρόπος πληροφόρησης είναι μέσω του διαδικτύου. Ποιοτικά προϊόντα: Ο Ιάπωνας τουρίστας ξοδεύει συνήθως αρκετά χρήματα, ωστόσο απαιτεί πάντοτε τα προϊόντα που αγοράζει να έχουν υψηλή αξία (value-for-money). Ποιοτικές υπηρεσίες: Οι Ιάπωνες είναι συνηθισμένοι σε υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Η ταχύτητα, ευγένεια και σκέψη στον πελάτη αποτελεί τον κανόνα στην Ιαπωνία, οπότε ανάλογες είναι οι προσδοκίες στο εξωτερικό. Διάδοση εντυπώσεων: Οι Ιάπωνες είναι πολύ συντηρητικοί στον τρόπο που μεταφέρουν τις εντυπώσεις τους, είτε αυτές είναι καλές είτε κακές. Αυτό οφείλεται συνήθως στο αίσθημα ντροπής που τους προκκαλείται και την ανασφάλεια που μπορεί να τους διακρίνει κατά την επικοινωνία των συναισθημάτων τους. Ωστόσο, εν πάση περιπτώσει όταν επιστρέψουν στην Ιαπωνία θα μεταφέρουν σίγουρα τις εντυπώσεις τους προκαλώντας πολύ θετική ή αναλόγως αρνητική φήμη για μία τουριστική αγορά. Προσοχή στην λεπτομέρεια: Οι Ιάπωνες δίνουν μεγάλη σημασία στην λεπτομέρεια. Ασφάλεια: Οι Ιάπωνες επισκέπτες είναι πολύ ευαίσθητοι σε θέματα ασφαλείας. 2/8
Ετήσια εξέλιξη Έτος Εκ. άτομα Ετήσια μεταβολή 2013 17,5-5,5% 2012 18,5 +8,8% 2011 17,0 +2,1% 2010 16,6 +7,7% 2009 15,4-3,4% 2008 16,0-7,6% 2007 17,3-1,4% 2006 17,5 0,8% 2005 17,4 3,4% 2004 16,8 26,6% 2003 13,3-19,5% 2002 16,5 1,9% 2001 16,2-9,0% 2000 17,8 Ο εξερχόμενος ιαπωνικός τουρισμός ανήλθε σε 17,5 εκ. άτομα το 2013, μειωμένος κατά 5,5% έναντι του 2012. Κατά την περίοδο 2000-2013, το 2009 υπήρξε έτος μεγάλης κάμψης σε ό,τι αφορά τον αριθμό των Ιαπώνων που ταξίδευσαν στο εξωτερικό, γεγονός που επηρέασε πτωτικά τις περισσότερες τουριστικές αγορές. Από το 2010, όμως, ο εξερχόμενος τουρισμός ανέκαμψε. Το 2012 18,5 εκ. Ιάπωνες ταξίδευσαν στο εξωτερικό, αριθμός ρεκόρ.ες. Εξερχόμενος τουρισμός: Ασία 43.1 ΗΠΑ 8.9% Καναδάς 3.0% Χαβάη και Ειρηνικός 16.7% Ωκεανία 5.5% Ευρώπη 17.6% Λοιποί προορισμοί 5.1% 3/8
Εξερχόμενος τουρισμός ανά μήνα 2.000.000 1.900.000 1.800.000 1.700.000 1.600.000 1.500.000 1.400.000 1.300.000 1.200.000 1.100.000 2014 2013 2012 2011 Πηγή: Japan Tourism Marketing Co. 2014 2013 2012 2011 Ιαν. 1.253.404 1.360.639 1.331.144 1.282.348 Φεβ. 1.404.873 1.430.633 1.572.587 1.391.193 Μάρ. 1.596.751 1.652.417 1.737.033 1.420.584 Απρ. 1.189.132 1.244.438 1.410.963 1.114.906 Μάϊος 1.280.765 1.265.170 1.431.204 1.152.339 Ιουν. 1.289.029 1.299.286 1.481.674 1.267.227 Ιουλ. 1.414.912 1.454.281 1.598.035 1.465.379 Άυγ. 1.783.127 1.838.683 1.964.041 1.786.412 Σεπτ. 1.521.000 1.554.254 1.622.996 1.637.158 Οκτ. 1.417.000 1.495.836 1.470.289 1.517.525 Νοέμ. 1.400.278 1.434.503 1.497.704 Δεκ. 1.476.833 1.436.188 1.461.425 Οι κυριώτερες περίοδοι εξερχόμενου τουρισμού είναι Ιούλιος-Σεπτέμβριος και Φεβρουάριος-Μάρτιος. Το εξερχόμενο ρεύμα κορυφώνεται μεν κατά την θερινή περίοδο (Αύγουστο), όμως, οι Ιάπωνες τουρίστες συνηθίζουν επίσης να ταξιδεύουν τον Μάρτιο, ενώ και κατά το διάστημα Σεπτεμβρίου Δεκεμβρίου οι αναχωρήσεις διατηρούνται σε σταθερά υψηλό επίπεδο. Ο μήνας με την χαμηλότερη επίδοση είναι ο Απρίλιος. 4/8
Εξερχόμενος ιαπωνικός τουρισμός προς την Ασία Κίνα Ν.Κορέα Ταϋλάνδη Ταϊβάν Χονγκ Κονγκ Σιγκαπούρη Βιετνάμ Μαλαισία Φιλιππίνες 2013 2.877.500 2.747.750 1.536.466 1.421.550 1.057.033 832.834 604.050 513.076 2012 3.518.200 3.518.792 1.373.716 1.432.315 1.254.602 757.116 579.617 470.008 412.474 2011 3.658.300 3.289.051 1.127.893 1.294.758 1.283.687 656.406 481.506 386.974 375.496 2010 3.731.100 3.023.009 993.674 1.080.153 1.316.618 528.817 442.089 415.881 358.744 2009 3.317.400 3.053.311 1.004.438 1.000.661 1.204.490 489.940 358.691 395.746 324.980 2008 3.446.117 2.378.102 1.153.868 1.086.691 1.324.797 571.020 392.999 433.462 359.306 2007 3.977.479 2.235.963 1.277.638 1.166.193 1.324.336 594.511 410.515 367.567 395.012 2006 3.748.882 2.338.921 1.311.987 1.161.489 1.311.111 594.404 383.896 354.213 421.808 2005 3.389.976 2.439.809 1.196.654 1.124.394 1.210.848 588.535 320.606 340.027 415.456 2004 3.334.251 2.443.070 1.212.213 887.311 1.126.250 598.821 267.210 301.429 382.307 2003 2.251.266 1.802.163 1.042.349 657.053 867.160 434.064 209.730 213.527 322.896 2002 2.925.500 2.320.820 1.239.421 996.834 1.395.020 723.420 279.769 354.563 341.867 2001 2.384.500 2.377.321 1.177.599 971.190 1.336.538 755.766 204.860 397.639 343.840 2000 2.201.528 2.472.054 1.202.164 916.301 1.382.417 929.670 152.755 455.981 390.517 4.000.000 3.500.000 3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 500.000 Κίνα Ν.Κορέα Ταϋλάνδη Ταϊβάν Χονγκ Κονγκ Σιγκαπούρη Βιετνάμ Μαλαισία Φιλιππίνες 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Πηγή: Οργανισμοί Τουρισμού ή Εθνικές Στατιστικές Υπηρεσίες χωρών Στο σύνολό της η Ασία κερδίζει τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον των Ιαπώνων τουριστών, καθώς η διάρκεια πτήσης είναι σημαντιικά μικρότερη σε σχέση με προορισμούς σε άλλες ηπείρους. Σημαντικότεροι προορισμοί των Ιαπώνων τουριστών στην Ασία ήταν το 2013 η Κίνα με 2,88 εκ. άτομα, η Ν.Κορέα με 2,75 εκ., η Ταϋλάνδη με 1,54 εκ., η Ταϊβάν με 1,4 εκ., το Χονγκ Κονγκ με 1,1 εκ., η Σιγκαπούρη με 833 χιλ. άτομα, το Βιετνάμ με 604 χιλ. άτομα και η Μαλαισία με 513 χιλ. άτομα. Ωστόσο, σημειώνεται σημαντική πτώση του ενδιαφέροντος για την Κίνα και την Κορέα κυρίως υπό την ψυχολογική πίεση που ασκεί η επιδείνωση των πολιτικών σχέσεών τους με την Ιαπωνία και η αναβίωση εθνικιστικών τάσεων. 5/8
Εξερχόμενος ιαπωνικός τουρισμός προς την Αμερική / Χαβάη ΗΠΑ Χαβάη Καναδάς Επισκέπτες %μεταβολή Επισκέπτες %μεταβολή Επισκέπτες %μεταβολή 2013 3.730.287 +0,9% 1.518.591 +3,6% 224.858-0,6% 2012 3.698.073 +13,8% 1.465.654 +18,0% 226.210 +7,2% 2011 3.249.659-4,0% 1.241.805 +0,2% 211.060-10,4% 2010 3.386.076 +16,0% 1.239.438 +6,1% 235.508 +19,1% 2009 2.918.268-10,2% 1.168.080-0,6% 197.741-28,4% 2008 3.249.578-8,0% 1.175.198-9,4% 276.078-17,1% 2007 3.531.489-3,8% 1.296.423-4,9% 332.934-13,9% 2006 3.672.584-5,4% 1.362.708-10,2% 386.485-8,8% 2005 3.883.906 3,6% 1.517.439 2,4% 423.881 2,4% 2004 3.747.620 18,2% 1.482.085 10,6% 413.997 57,9% 2003 3.169.682-12,6% 1.340.033-9,6% 262.182-39,9% 2002 3.627.264-11,2% 1.483.121-1,8% 436.492 4,3% 2001 4.082.661-19,3% 1.510.935-16,8% 418.331-17,6% 2000 5.061.377 1.815.618 507.844 5.500.000 5.000.000 4.500.000 4.000.000 3.500.000 3.000.000 2.500.000 2.000.000 ΗΠΑ Χαβάη Καναδάς 1.500.000 500.000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Πηγή: Οργανισμοί Τουρισμού ή Εθνικές Στατιστικές Υπηρεσίες χωρών Οι ΗΠΑ βρίσκονται διαχρονικά στην κορυφή των προτιμήσεων των Ιαπώνων τουριστών με 3,73 εκ. άτομα το 2013, μέγεθος μικρότερο κατά το 1/3 εκείνου του 2000. Ετος ναδίρ ήταν το 2009 όταν μόνον 2,9 εκ. Ιάπωνες πήγαν στις ΗΠΑ για διακοπές. Ο Καναδάς συγκέντρωσε το 2013 1,52 εκ. Ιάπωνες επισκέπτες. Όπως και με τις ΗΠΑ, από το 2000 έως το 2009 τα μεγέθη κινήθηκαν σταθερά πτωτικά, ενώ έκτοτε αυξήθηκαν. Την Χαβάη προτίμησαν το 2013 225 χιλ. Ιάπωνες σε σύγκριση με 508 χιλ. το 2000. Από το 2000 έως το 2009 σημειώθηκε σταθερή πτώση, ενώ από το 2010 αυξήθηκε ο αριθμός των Ιαπώνων, χωρίς όμως να διαφαίνεται κάποια σαφής τάση. 6/8
Εξερχόμενος ιαπωνικός τουρισμός προς την Ωκεανία και Μικρονησία Γκουάμ Μικρονησία Β. Μαριάνα Αυστραλία Ωκεανία Ν.Ζηλανδία Έτος Επισκέπτες %μεταβολή Επισκέπτες %μεταβολή Επισκέπτες %μεταβολή Επισκέπτες %μεταβολή 2013 893.118-3,9% 141.737-7,1% 325.800-7,9% 74.560 +3,4% 2012 929.229 +12,8% 152.533 +6,7% 353.900 +6,4% 72.080 +4,5% 2011 824.005-7,8% 142.946-22,7% 332.653-16,5% 68.963-21,4% 2010 893.865 +8,3% 185.032-3,2% 398.200 +12,0% 87.735 +11,9% 2009 825.129-2,9% 191.111-10,4% 355.456-22,3% 78.426-23,5% 2008 849.446-8,9% 213.299 +6,6% 457.232-20,2% 102.482-15,8% 2007 932.175-2,2% 200.109-25,8% 573.045-12,0% 121.652-10,8% 2006 952.687-0,3% 269.780-23,3% 651.070-5,0% 136.401-12,0% 2005 955.245 5,4% 351.739-8,0% 685.466-3,5% 154.925-6,1% 2004 906.104 37,4% 382.478 16,6% 710.351 13,2% 165.023 9,4% 2003 659.593-16,2% 328.075 0,4% 627.735-12,3% 150.851-13,1% 2002 786.957-12,7% 326.735-2,0% 715.457 6,2% 173.567 16,4% 2001 901.536-14,0% 333.557-11,9% 673.576-6,6% 149.085-1,5% 2000 1.048.813 378.758 720.973 151.373 1.200.000 800.000 Γκουάμ 600.000 400.000 Αυστραλία Β. Μαριάνα Ν.Ζηλανδία 200.000 0 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 Πηγή: Οργανισμοί Τουρισμού ή Εθνικές Στατιστικές Υπηρεσίες χωρών Σημαντικότερος προορισμός είναι το Γκουάμ με 893 χιλ. Ιάπωνες επισκέπτες το 2013 από 1, 05 εκ. το 2000, κάμψη στις αρχές του 2000 και από 2004 έως σήμερα διατήρηση της ροής κοντά στις 900 χιλ. άτομα. Η Αυστραλία προσέλκυσε μόνον 325.000 Ιάπωνες το 2013, σε σχεδόν σταθερά πτωτική πορεία από το 2000, όταν την προτιμούσαν 721 χιλ. άτομα. Ακριβώς την ίδια τάση σημειώνει και η Νέα Ζηλανδία. Σταθερή πτώση, αφού μόλις 75 χιλ. Ιάπωνες την επισκέφθηκαν το 2013 από 151 χιλ. το 2000. 7/8
Εξερχόμενος ιαπωνικός τουρισμός προς την Ευρώπη Έτος Ιταλία Γαλλία Γερμανία Ισπανία Ελβετία Αυστρία Βέλγιο Κροοατία Τσεχία Ολλανδία Ουγγαρία Σλοβενία 2013 711.611 683.383 286.681 259.184 160.025 137.844 36.360 2012 735.588 626.086 295.819 261.261 218.278 155.088 136.557 136.700 41.346 2011 1.410.677 639.772 607.371 275.923 228.559 180.330 131.630 121.663 110.600 35.292 2010 1.363.444 1.128.967 604.778 611.531 297.562 213.581 158.383 147.119 133.052 119.000 40.428 2009 1.298.068 1.112.588 538.751 511.772 275.505 198.865 152.554 163.173 114.777 99.200 46.062 2008 1.307.729 1.139.756 597.314 572.145 277.657 221.577 192.322 143.704 123.275 114.300 39.694 2007 1.474.014 1.295.253 661.169 599.462 324.554 229.343 205.174 86.404 136.587 128.900 95.000 24.506 2006 1.648.220 1.353.623 759.834 706.503 347.299 267.909 206.399 64.751 145.804 141.600 103.000 19.880 2005 1.657.688 1.459.097 730.200 604.175 335.199 278.686 213.696 32.748 153.980 156.900 110.000 12.152 2004 1.656.213 1.398.020 715.300 576.281 -- 256.541 241.985 22.932 122.613 163.700 95.000 8.985 2003 1.253.753 645.300 546.379 321.685 227.675 93.110 136.700 80.000 2002 596.997 416.329 240.146 100.567 185.100 2001 576.771 522.686 255.162 99.576 180.700 2000 780.378 623.296 293.728 79.643 192.400 1.800.000 1.600.000 1.400.000 1.200.000 800.000 600.000 400.000 200.000 Ιταλία Γαλλία Γερμανία Ισπανία Ελβετία Αυστρία Βέλγιο Κροοατία Τσεχία Ολλανδία Ουγγαρία Σλοβενία 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Πηγή: Οργανισμοί Τουρισμού ή Εθνικές Στατιστικές Υπηρεσίες χωρών Κυριώτερος προορισμός είναι η Ιταλία (περ. 1,4 εκ. τουρίστες) ακολουθούμενη από την Γαλλία (1,1 εκ.), την Γερμανία (712 χιλ.), την Ισπανία (683 χιλ.), την Ελβετία (287 χιλ.), την Αυστρία (259 χιλ.), το Βέλγιο (218 χιλ.), την Κροατία (160 χιλ.) και την Τσεχία (138 χιλ.). Ωστόσο, δεν υπάρχει ίδια διαχρονική τάση για όλες τις χώρες. Η Ιταλία, η Γαλλία και ιδίως η Ελβετία κινούνται πτωτικά τα τελευταία χρόνια. Η Γερμανία, η Ισπανία, η Αυστρία και η Τσεχία βελτιώνουν τα μεγέθη τους. Εντυπωσιακή αύξηση παρουσιάζει η Κροατία. Η Κροατία σε μία δεκαετία δεκαπλασίασε τον αριθμό Ιαπώνων που την επισκέπτονται. Αν και δεν έχει απ ευθείας αεροπορική σύνδεση, ακολουθεί μία συνεπή πολιτική τουριστικής προώθησης με συνεχή παρουσία στις τουριστικές εκθέσεις και παράλληλες δράσεις. Διονύσης Πρωτοπαπάς Σύμβουλος Α Ο.Ε.Υ. 8/8