Φύλλο Εργασίας (διάρκεια 2 διδακτικές ώρες) ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΒΗΜΑ 1 Στον πίνακα 1 να σημειώσετε με ένα x τους οργανισμούς στους οποίους κατά τη γνώμη σας πραγματοποιείται η φωτοσύνθεση ανώτερα φυτά κυανοβακτήρια φύκη ορισμένα βακτήρια κάκτοι φυτοπλαγκτόν υδρόβια φυτά μανιτάρια Στη συνέχεια να συζητήσετε με τους συμμαθητές της ομάδας σας το λόγο που δεν έχετε συμπεριλάβει κάποιο ή κάποιους οργανισμούς και να γράψετε το συμπέρασμα της συζήτησης ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι κοινό έχουν οι οργανισμοί που έχετε χαρακτηρίσει ως φωτοσυνθετικούς; ΒΗΜΑ 2 Σε ποιο όργανο ενός ανώτερου φυτού πραγματοποιείται η διαδικασία της φωτοσύνθεσης; Να υπογραμμίσετε ότι κατά τη γνώμη σας είναι σωστό και να το αιτιολογήσετε. --------- (φύλλα, βλαστός, ρίζες, άνθη, καρποί) ΒΗΜΑ 3 Έστω ότι στο ΒΗΜΑ 2 έχετε γράψει ----------------, σε ποιο υποκυτταρικό οργανίδιο πραγματοποιείται αυτή η διαδικασία; (πυρήνας, μιτοχόνδριο, χλωροπλάστης, ενδοπλασματικό δίκτυο, κάτι άλλο) ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ 1
ΒΗΜΑ 4 Στην εικόνα 1, που παρουσιάζει ένα χλωροπλάστη, φαίνεται το φως που προσπίπτει αλλά και οι άλλες πορείες του. Να συμπληρώσετε στα πλαίσια την κατάλληλη λέξη από τις ακόλουθες (απορρόφηση, εκπομπή, ανάκλαση) ΕΙΚΟΝΑ 1 ΕΡΩΤΗΣΗ 1. Ποια από τις συνιστώσες της πορειας του φωτός έχει σημασία για τη φωτοσύνθεση και γιατί; ---------------------------------------------------------------------------------------------- ΕΡΩΤΗΣΗ 2. Πώς ονομάζονται οι πράσινες δομές που φαίνονται σαν στοίβες από κέρματα; Να υπογραμίσετε αυτό που νομίζετε ότι είναι το σωστό (ριβοσώματα, grana, στρώμα) ΒΗΜΑ 5 Στην εικόνα παρουσιάζεται η συνοπτική αντίδραση της φωτοσύνθεσης ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ 2
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Αναλύουμε τη διαγραμματική απεικόνιση των μηχανισμών της φωτοσύνθεσης και επεξηγούμε τη σημασία των φωτεινών αντιδράσεων που οδηγούν στη μετατροπή της ηλιακής ενέργειας σε χημική (ATP, NADPH + ) και των αντιδράσεων που δεν εξαρτώνται από το φως κατά τις οποίες το CO2 ανάγεται σε γλυκόζη. Στο σημείο αυτό γίνεται αναφορά στη διάσπαση του νερού και την έκλυση Οξυγόνου παράμετρο που θα χρησιμοποιήσουμε στη συνέχεια για να μετρήσουμε το ρυθμό της φωτοσύνθεσης σε συνάρτηση με την ένταση και την ποιότητα του φωτός. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1 Ενεργοποιήστε την ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.saddleworth.oldham.sch.uk/science/simulations/waterweed.htm ΒΗΜΑ 1. Εκτελέστε το εξής πείραμα: Διατηρήστε τη συγκέντρωση του CO2 σταθερή στο 6 (CO2 level) αλλάξτε με τα βελάκια την ποιότητα του φωτός, μπλε ή κόκκινο ή πράσινο επιλέξτε ένταση του φωτός στο 9 (light level) ξεκινήστε πατώντας το START Στον πίνακα καταγράφονται τα αποτελέσματα από τη μέτρηση φυσαλίδων σε συγκεκριμμένο χρονικό διάστημα Επαναλάβετε τις μετρήσεις 3 φορές για μειώσετε το στατιστικό λάθος ΕΡΩΤΗΣΗ 1. Τι συμπεράσματα μπορείτε να εξάγετε από αυτά τα δεδομένα ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ΕΡΩΤΗΣΗ 2. Ποια είναι η συσχέτιση των φυσαλίδων με τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης; --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ΕΡΩΤΗΣΗ 3. Ποιοι άλλοι παράγοντες επηρεάζουν το ρυθμό της φωτοσύνθεσης εκτός από το χρώμα του φωτός ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ 3
ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ Μπορείτε να εκτελέσετε ένα πείραμα όπου θα μεταβάλετε άλλους παράγοντες και όχι το χρώμα τουφωτός ΒΗΜΑ 2. Το φως απορροφάται από μόρια χλωροφύλλης και άλλες φωτοσυνθετικές χρωστικές Παρατηρήστε σε ποιο μήκος κύμματος απορροφούν οι χλωροφύλλες ΕΡΩΤΗΣΗ Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα του πειράματος που μόλις εκτελέσατε με το φάσμα απορρόφησης των χλωροφυλλών τι συμπέρασμα μπορείτε να εξάγετε; ------------------------------- --------- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2 Ενεργοποιήστε την ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.reading.ac.uk/virtualexperiments/ves/preloader-photosynthesis-full.html με τη διάταξη αυτή μπορείτε να μετρήσετε το ρυθμό της φωτοσύνθεσης σε ένα υδρόβιο φυτό μεταβάλλοντας την ένταση του φωτός ΟΔΗΓΙΕΣ. 1. Η ένταση του φωτός ρυθμίζεται από τη θέση που θα τοποθετήσετε τη λάμπα 2. Οι μετρήσεις σας (τα δεδομένα) είναι ο αριθμός φυσαλίδων ανά μονάδα χρόνου 3. Να αποφασίσετε να κάνετε μετρήσεις σε σταθερό χρονικό διάστημα ( π.χ. 1 min) Με το RESET ξεκινά να μετρά το ρολόι Με το COUNTER ανοίγει το παράθυρο όπου εσείς καταγράφετε πατώντας το + τις φυσαλίδες ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ 4
ΒΗΜΑ 1. Διατυπώστε μια υπόθεση ------------------------------------------------------------------------------- ΒΗΜΑ 2. Σχεδιάσετε αναλυτικά το πείραμα που θα εκτελέσετε ώστε να ελέγξετε την υπόθεσή σας. Να λάβετε υπόψη σας α) σε πόσα σημεία θα τοποθετήσετε τη λάμπα φωτός β) πόσες φορές πρέπει να επαναλάβετε το πείραμα γ) πώς θα παρουσιάσετε τα αποτελέσματα ΒΗΜΑ 3. Να συζητήσετε με τους συμμαθητές της ομάδας σας ποιοι παράγοντες έχουν διατηρηθεί σταθεροί στο συγκεκριμμένο πείραμα που εκτελέσατε, ποιες παραδοχές έχετε κάνει ώστε να είναι αξιόπιστα τα αποτελέσματά σας. ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ Με ποιο τρόπο θα μπορούσατε να μελετήσετε την επίδραση της έντασης του φωτός σε ένα χερσαίο φυτό; Πιθανή διάταξη Ποια θα ήταν η εξαρτώμενη μεταβλητή; Ποια θα ήταν η ανεξάρτητη μεταβλητή; ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΣΑΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ 5