Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης 2016/2326(INI) 23.2.2017 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με τα δομικά στοιχεία για την πολιτική συνοχής της ΕΕ μετά το 2020 (2016/2326(INI)) Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης Εισηγήτρια: Kerstin Westphal PR\1118079.docx PE599.838v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PR_INI ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...10 PE599.838v01-00 2/11 PR\1118079.docx
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τα δομικά στοιχεία για την πολιτική συνοχής της ΕΕ μετά το 2020 (2016/2326(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), ιδίως τα άρθρα 4, 162, 174 έως 178 και 349, έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 (εφεξής «κανονισμός περί κοινών διατάξεων») 1, έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1301/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2013 σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και για τη θέσπιση ειδικών διατάξεων σχετικά με τον στόχο «Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση» και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1080/2006 2, έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1304/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1081/2006 του Συμβουλίου 3, έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1299/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού ειδικών διατάξεων για την υποστήριξη του στόχου της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης 4, έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1302/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1082/2006 για τον ευρωπαϊκό όμιλο εδαφικής συνεργασίας (ΕΟΕΣ) όσον αφορά την αποσαφήνιση, την απλούστευση και τη βελτίωση της διαδικασίας ίδρυσης και λειτουργίας αυτών των ομίλων 5, έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1300/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με το Ταμείο Συνοχής και την 1 ΕΕ L 347, της 20.12.2013, σ. 320. 2 ΕΕ L 347, της 20.12.2013, σ. 289. 3 ΕΕ L 347, της 20.12.2013, σ. 470. 4 ΕΕ L 347, της 20.12.2013, σ. 259. 5 ΕΕ L 347, της 20.12.2013, σ. 303. PR\1118079.docx 3/11 PE599.838v01-00
κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1084/2006 1, έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020 2, έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου 3, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 14ης Σεπτεμβρίου 2016 με τίτλο «Ενδιάμεση επανεξέταση/αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2014-2020 Ένας προϋπολογισμός της ΕΕ που θα εστιάζεται στα αποτελέσματα» (COM(2016)0603), έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Δεκεμβρίου 2015, με τίτλο «Επενδύσεις σε θέσεις εργασίας και ανάπτυξη - Μεγιστοποίηση της συμβολής των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων» (COM(2015)0639), έχοντας υπόψη το ψήφισμά του σχετικά με τις επενδύσεις σε θέσεις εργασίας και ανάπτυξη Μεγιστοποίηση της συμβολής των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων: αξιολόγηση της έκθεσης με βάση το άρθρο 16 παράγραφος 3 του ΚΚΔ 4, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2016 σχετικά με την ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία - βέλτιστες πρακτικές και καινοτόμα μέτρα 5, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Μαΐου 2016 σχετικά με την επιτάχυνση της υλοποίησης της πολιτικής συνοχής 6, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Ιουλίου 2016 σχετικά με τις συνέργειες για την καινοτομία: τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, το πρόγραμμα «Ορίζων 2020» και άλλα ευρωπαϊκά ταμεία καινοτομίας και προγράμματα της ΕΕ 7, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Μαΐου 2016, σχετικά με τα «Νέα εργαλεία εδαφικής ανάπτυξης στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής 2014-2020: Ολοκληρωμένη χωρική επένδυση (ΟΧΕ) και Τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠΤΚ)» 8, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Νοεμβρίου 2015, σχετικά με την «απλούστευση και τον προσανατολισμό με γνώμονα τις επιδόσεις στην πολιτική 1 ΕΕ L 347, της 20.12.2013, σ. 281. 2 ΕΕ L 347, της 20.12.2013, σ. 884. 3 ΕΕ L 298, της 26.10.2012, σ. 1. 4 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0053. 5 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0321. 6 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0217. 7 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0311. 8 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0211. PE599.838v01-00 4/11 PR\1118079.docx
συνοχής για την περίοδο 2014-2020» 1, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Σεπτεμβρίου 2015 σχετικά με τις «επενδύσεις για θέσεις εργασίας και ανάπτυξη: προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής στην Ένωση» 2, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Σεπτεμβρίου 2015 σχετικά με την αστική διάσταση των πολιτικών της ΕΕ 3, έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της «Ομάδας υψηλού επιπέδου για την παρακολούθηση της απλούστευσης για τους δικαιούχους των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ)», έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης καθώς και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (A8-0000/2017), Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την πολιτική συνοχής της ΕΕ, η αλληλεγγύη αποτελεί μία από τις θεμελιώδεις αρχές της Ένωσης δεδομένου ότι μειώνει τις περιφερειακές ανισότητες και προωθεί την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή μεταξύ όλων των περιφερειών σε ολόκληρη την ΕΕ Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική συνοχής εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια επενδυτική πολιτική σε ενωσιακό επίπεδο για τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας μετά το 2020, ιδίως σε ένα περιβάλλον απότομης μείωσης των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων σε πολλά κράτη μέλη και των επιπτώσεων της παγκοσμιοποίησης Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τελευταία μεταρρύθμιση της πολιτικής για τη συνοχή το 2013 ήταν ευρεία και ουσιαστική και μετατόπισε το κέντρο βάρους της πολιτικής προς μια προσέγγιση προσανατολισμένη στα αποτελέσματα, την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα, αφενός, και την αρχή της εταιρικής σχέσης, αφετέρου Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές αυτές θα πρέπει να διατηρηθούν και να εδραιωθούν μετά το 2020, προκειμένου να εξασφαλισθεί συνέχεια, ασφάλεια δικαίου, προσβασιμότητα και διαφάνειας στην εφαρμογή των πολιτικών Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα στοιχεία αυτά, σε συνδυασμό με την ολοκληρωμένη προσέγγιση της πολιτικής και την αρχή της εταιρικής σχέσης, καταδεικνύουν την προστιθέμενη αξία της πολιτικής συνοχής ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ούτε οι αυξανόμενοι περιορισμοί στον προϋπολογισμό της ΕΕ, ούτε οι συνέπειες της εξόδου του ΗΒ θα πρέπει να επιφέρουν αποδυνάμωση της πολιτικής συνοχής της ΕΕ Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική συνοχής αντιμετωπίζει ήδη ένα πολύ ευρύ φάσμα 1 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0419. 2 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0308. 3 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0307. PR\1118079.docx 5/11 PE599.838v01-00
προκλήσεων και δεν μπορεί να αναμένεται ότι θα αντεπεξέλθει σε όλες τις νέες προκλήσεις που η ΕΕ ενδέχεται να κληθεί να διαχειριστεί με τον ίδιο, αν όχι και μικρότερο, προϋπολογισμό Προστιθέμενη αξία της πολιτικής συνοχής της ΕΕ 1. υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη και η περιφερειακή, οικονομική και κοινωνική σύγκλιση δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς τη χρηστή διακυβέρνηση και την αποτελεσματική συμμετοχή όλων των εταίρων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, όπως κατοχυρώνεται στην αρχή της εταιρικής σχέσης (άρθρο 5 του κανονισμού περί κοινών διατάξεων (ΚΚΔ)) επαναλαμβάνει ότι η κοινή διαχείριση της πολιτικής συνοχής της ΕΕ παρέχει στην ίδια την ΕΕ ένα μοναδικό εργαλείο για την άμεση αντιμετώπιση των ανησυχιών των πολιτών σε ό, τι αφορά τις εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις 2. τονίζει την οριζόντια και διατομεακή προσέγγιση της πολιτικής συνοχής 3. εκφράζει την ικανοποίησή του για την ταχεία εφαρμογή των επιχειρησιακών προγραμμάτων κατά τη διάρκεια του έτους 2016 και παροτρύνει σθεναρά όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να συνεχίσουν να επιταχύνουν τις δραστηριότητές τους 4. αναγνωρίζει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη η αρχή της εταιρικής σχέσης έχει οδηγήσει σε στενότερη συνεργασία με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, μολονότι υπάρχει ακόμη περιθώριο βελτίωσης ώστε να εξασφαλιστεί η πραγματική και έγκαιρη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών 5. τονίζει ότι, παρόλο που η πολιτική συνοχής μετρίασε τον αντίκτυπο της κρίσης, οι περιφερειακές και οι κοινωνικές ανισότητες παραμένουν σε υψηλά επίπεδα καλεί για διαρκή δράση με σκοπό τη μείωση των ανισοτήτων, ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, διατηρώντας ταυτόχρονα τη στήριξη στις περιφέρειες μετάβασης και στις περισσότερο αναπτυγμένες περιφέρειες ούτως ώστε να διευκολυνθεί η οικειοποίηση της πολιτικής σε όλες τις περιφέρειες 6. υπενθυμίζει ότι η εδαφική συνεργασία, σε όλες τις μορφές της, συμπεριλαμβανομένων των μακροπεριφερειακών στρατηγικών, μεταφέρει στο εσωτερικό δίκαιο των κρατών μελών της ΕΕ την έννοια της πολιτικής συνεργασίας και του συντονισμού περιφερειών και πολιτών υπογραμμίζει την αξία της πολιτικής συνοχής για την αντιμετώπιση των προκλήσεων των εξόχως απόκεντρων και των υπερβόρειων και ιδιαίτερα αραιοκατοικημένων περιφερειών Αρχιτεκτονική της πολιτικής για τη συνοχή μετά το 2020 συνέχεια και τομείς που επιδέχονται βελτίωση 7. υπογραμμίζει ότι η σημερινή κατηγοριοποίηση των περιφερειών, οι θεματικοί στόχοι και το πλαίσιο επιδόσεων έχουν αποδείξει την αξία της πολιτικής συνοχής και θα πρέπει να εδραιωθούν ζητεί από την Επιτροπή να προτείνει ιδέες για μεγαλύτερη ευελιξία, όπως ένα αδιάθετο αποθεματικό ή μια απλούστευση του επαναπρογραμματισμού, προκειμένου να προσαρμοστούν οι επενδύσεις των ΕΔΕΤ σε απρόβλεπτες καταστάσεις και στις ιδιαίτερες ανάγκες της κάθε περιφέρειας 8. αναγνωρίζει την αξία των εκ των προτέρων αιρεσιμοτήτων, που δίνουν τη δυνατότητα PE599.838v01-00 6/11 PR\1118079.docx
στα ΕΔΕΤ να υποστηρίζουν αποτελεσματικά τους στόχους της ΕΕ πέραν του ορίζοντα του 2020 χωρίς να θίγονται οι στόχοι της συνοχής που ορίζονται στη Συνθήκη 9. αντιτίθεται στις μακροοικονομικές προϋποθέσεις και επισημαίνει ότι η σχέση μεταξύ της πολιτικής συνοχής και των διαδικασιών οικονομικής διακυβέρνησης πρέπει να είναι αμοιβαία και ότι θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο να αναγνωριστεί περισσότερο η εδαφική διάσταση 10. επισημαίνει ότι η βελτίωση της διοικητικής ικανότητας προγραμματισμού, υλοποίησης και αξιολόγησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες είναι ζωτικής σημασίας για έγκαιρες και επιτυχείς επιδόσεις της πολιτικής συνοχής 11. τονίζει την ανάγκη να απλουστευθεί το σύστημα διαχείρισης της πολιτικής για τη συνοχή σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης προκειμένου αυτή να καταστεί πιο προσιτή και αποτελεσματική υποστηρίζει τα συμπεράσματα και τις συστάσεις που έχει εγκρίνει μέχρι τώρα η «Ομάδα υψηλού επιπέδου για την παρακολούθηση της απλούστευσης για τους δικαιούχους των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων» 12. καλεί την Επιτροπή να μελετήσει λύσεις βασιζόμενες στην αναλογικότητα και τη διαφοροποίηση, ιδίως όσον αφορά τα πολλαπλά επίπεδα ελέγχου και τον αριθμό των ελέγχων, τη μεγαλύτερη εναρμόνιση μεταξύ της πολιτικής συνοχής και της πολιτικής ανταγωνισμού, ιδίως των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων, καθώς και όσον αφορά τη δυνατότητα ύπαρξης ενιαίας δέσμης κανόνων για όλα τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία 13. πιστεύει ότι οι επιχορηγήσεις θα πρέπει να εξακολουθήσουν να αποτελούν τη βάση της χρηματοδότησης της πολιτικής για τη συνοχή επισημαίνει, ωστόσο, τη σταδιακή μετατόπιση από τις επιδοτήσεις στα χρηματοδοτικά μέσα διαπιστώνει ότι η αντικατάσταση των επιχορηγήσεων με δάνεια, ίδια κεφάλαια ή εγγυήσεις πρέπει να πραγματοποιείται με προσοχή εφόσον τα εν λόγω χρηματοδοτικά μέσα αποδεικνύουν ότι υπάρχει προστιθέμενη αξία, λαμβάνοντας υπόψη τις περιφερειακές ανισότητες και την ποικιλομορφία των πρακτικών και των εμπειριών τονίζει ότι είναι σημαντικό να παρέχεται βοήθεια στις τοπικές και περιφερειακές αρχές για τα καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα μέσω πλατφορμών όπως η «fi-compass» 14. καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίζει καλύτερες συνέργειες μεταξύ των ΕΔΕΤ και των άλλων ταμείων και προγραμμάτων της Ένωσης και να διευκολύνει τις επιλογές πολυταμειακής χρηματοδότησης εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι το ΕΤΣΕ δεν θα πρέπει να υπονομεύει τη στρατηγική συνεκτικότητα και τη μακροπρόθεσμη προοπτική του προγραμματισμού για την πολιτική συνοχής και επιμένει στο θέμα της προσθετικότητας των πόρων της 15. καλεί την Επιτροπή να μελετήσει την ανάπτυξη δεικτών εναλλακτικών προς το ΑΕΠ, ένας δείκτης ο οποίος εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει τη νόμιμη μέθοδο για μία δίκαιη κατανομή των κονδυλίων από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία οι ως άνω εναλλακτικοί δείκτες μπορούν να περιλαμβάνουν έναν δημογραφικό δείκτη ή δείκτες βασιζόμενους σε κοινωνικές και εργασιακές πτυχές τονίζει, επιπλέον, τη σπουδαιότητα των δεικτών αποτελεσμάτων προκειμένου να ενισχύεται ο προσανατολισμός στα αποτελέσματα και τις επιδόσεις της πολιτικής PR\1118079.docx 7/11 PE599.838v01-00
Βασικά ζητήματα πολιτικής για μια εκσυγχρονισμένη πολιτική της συνοχής μετά το 2020 16. τονίζει τη σημασία που έχουν το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, οι Εγγυήσεις για τη νεολαία και η Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων, ειδικά στον αγώνα κατά της μακροπρόθεσμης ανεργίας και της ανεργίας των νέων μέσα στην Ένωση, που βρίσκονται στο ιστορικά υψηλότερο επίπεδο, ιδίως στις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες και στις περιφέρειες που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση τονίζει τον βασικό ρόλο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη δημιουργία θέσεων εργασίας το 80% των θέσεων εργασίας στην Ένωση προωθώντας καινοτόμους τομείς σαν την ψηφιακή οικονομία και την οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών 17. προτείνει μια μεγαλύτερη χρήση των Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τη δημογραφική αλλαγή και να διορθώσουμε τις περιφερειακές και τοπικές συνέπειές της λαμβάνει υπό σημείωση την αυξανόμενη σημασία της Εδαφικής Ατζέντας και τις επιτυχείς συμπράξεις αγροτικού-αστικού τομέα, όπως και τον υποδειγματικό ρόλο των έξυπνων πόλεων ως μικρόκοσμου και καταλύτη για καινοτόμες λύσεις στα περιφερειακά και τοπικά προβλήματα 18. χαιρετίζει το Σύμφωνο του Άμστερνταμ και την μεγαλύτερη αναγνώριση της οποίας χαίρουν οι πόλεις και οι αστικές περιοχές στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής και ζητεί την αποτελεσματική υλοποίηση των εταιρικών σχέσεων και των συνεργατικών μεθόδων εργασίας που το Σύμφωνο συνεπάγεται 19. επικυρώνει τις δεσμεύσεις της ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή και υπογραμμίζει ότι τα Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ESI/ΕΔΕΤ) θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν όσο το δυνατόν αποδοτικότερα για το μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτή, καθώς και υπέρ της πράσινης οικονομίας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας 20. υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να προβληθούν καλύτερα τα ΕΔΕΤ, πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη συμμετοχή των ενδιαφερομένων φορέων και των δικαιούχων καλεί ακόμη την Επιτροπή, τα κράτη μέλη, τις περιφέρειες και τις πόλεις να επικοινωνούν αποτελεσματικότερα και τα επιτεύγματα της πολιτικής της συνοχής και τα διδάγματα που πρέπει να αντλήσουμε PE599.838v01-00 8/11 PR\1118079.docx
Προοπτικές 21. ζητεί να τεθεί η προαγωγή της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής και αλληλεγγύης ανά την ΕΕ στην κορυφή της Ατζέντας της και να συνεχιστεί ο αγώνας κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, όπως και κατά των διακρίσεων 22. επαναλαμβάνει ότι επείγει να ετοιμάσουμε την ευρωπαϊκή πολιτική της συνοχής του μετά το 2020, ώστε να την εγκαινιάσουμε αποτελεσματικά με την έναρξη της νέας προγραμματικής περιόδου 23. επισημαίνει ότι ο πυρήνας του σημερινού νομοθετικού πλαισίου της πολιτικής της συνοχής θα πρέπει να διατηρηθεί και μετά το 2020, μέσα από μια εξευγενισμένη, ευπρόσιτη και λυσιτελή πολιτική της οποίας η προστιθέμενη αξία θα επικοινωνείται καλύτερα στους πολίτες 24. τονίζει, υπό το φως της πρότασης της Επιτροπής 2016/0282(COD), ότι η υποδοχή των μεταναστών και προσφύγων και η κοινωνική και οικονομική ένταξή τους απαιτούν μια συνεκτική διακρατική προσέγγιση, που επίσης θα πρέπει να σχεδιαστεί μέσα από την τρέχουσα και τη μελλοντική ενωσιακή πολιτική της συνοχής 25. είναι πεπεισμένο για την ανάγκη του να υπάρξει ο κατάλληλος προϋπολογισμός για την μετά το 2020 πολιτική της συνοχής, ο οποίος να συνεκτιμά τα σύμπλοκα εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα που η εν λόγω πολιτική θα κληθεί να αντιμετωπίσει 26. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή. PR\1118079.docx 9/11 PE599.838v01-00
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Το απώτερο σκεπτικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η ειρηνική συνεργασία μεταξύ των διαφόρων λαών και εθνών. Στη Συνθήκη της Λισαβόνας, τα κράτη μέλη έχουν ορίσει κοινά καθήκοντα και στόχους. Ένας από τους κεντρικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η προαγωγή της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής και της αλληλεγγύης μεταξύ των διαφόρων περιφερειών της. Η επίτευξη του στόχου αυτού θα επιδιωχθεί με την ευρωπαϊκή πολιτική της συνοχής, η οποία δημιουργεί ένα και μοναδικό επενδυτικό μηχανισμό για όλες τις περιφέρειες. Η πολιτική της συνοχής είναι η κυριότερη πανευρωπαϊκής εμβέλειας επενδυτική πολιτική για θέσεις εργασίας και οικονομική μεγέθυνση. Η εισηγήτρια υποστηρίζει πλήρως τον στόχο της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής. Για τη μελλοντική πολιτική της συνοχής, σημασία έχει να αντλήσουμε διδάγματα από την παρελθούσα εμπειρία και να συνεκτιμήσουμε τα σημερινά προβλήματα. Κατά την άποψη της εισηγήτριας, απαιτείται συναίνεση για δυο βασικές αρχές της πολιτικής της συνοχής: Είναι απαραίτητο να αποκτήσουμε έναν επαρκή προϋπολογισμό για την πολιτική της συνοχής. Οι περιορισμοί από τους προϋπολογισμούς τόσο της ΕΕ όσο και των κρατών μελών και οι επιπτώσεις του Brexit δεν θα πρέπει να οδηγήσουν σε αποδυνάμωση της ευρωπαϊκής πολιτικής της συνοχής. Η πολιτική της συνοχής θα πρέπει να μειώνει τις ανισότητες και αν και καλύπτοντας ειδικά τις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες να ενισχύσει όλες τις περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένων των υπό μετάβαση και των περισσότερο αναπτυγμένων. Η κατηγοριοποίηση αυτή θα πρέπει να διατηρηθεί. Μετά την εμπειρία της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, σημασία έχει η έγκαιρη προετοιμασία και η έγκαιρη έναρξη της μετά το 2020 πολιτικής της συνοχής, ώστε να μπορέσουμε να εκκινήσουμε έγκαιρα επί τόπου στις περιφέρειες τις συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Ως προς τη δομή της μελλοντικής πολιτικής της συνοχής, η εισηγήτρια εκτιμά πως είναι εξαιρετικά σημαντικό να την απλουστεύσουμε. Η γραφειοκρατία που επιβαρύνει περιφέρειες και πολίτες θα πρέπει να ελαχιστοποιηθεί. Περιθώρια για βελτιώσεις μπορούν να βρεθούν στα διάφορα επίπεδα λογιστικών ελέγχων και στον αριθμό των ελέγχων, όπως και στη χρήση κατ αποκοπή ποσών ή παγίων εξόδων. Η εισηγήτρια επίσης προτείνει μια μεγαλύτερη εναρμόνιση ανάμεσα στην πολιτική της συνοχής και στους κανόνες των κρατικών ενισχύσεων. Θα μπορούσε επίσης να φανταστεί μια και μόνη δέσμη κανόνων για όλα τα ΕΔΕΤ. Οι συνέργειες μεταξύ ΕΔΕΤ και λοιπών ταμείων και προγραμμάτων πρέπει να ενισχυθούν. Επ αυτού, η εισηγήτρια υποστηρίζει ότι το ΕΤΣΕ (Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων) δεν θα πρέπει να υπονομεύει τη στρατηγική συνεκτικότητα και τη μακροπρόθεσμη προοπτική της πολιτικής της συνοχής. Οι πόροι του ΕΤΣΕ πρέπει να λειτουργούν συμπληρωματικά. PE599.838v01-00 10/11 PR\1118079.docx
Επί πλέον, η πολιτική της συνοχής πρέπει να είναι ευέλικτη, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίζει απρόβλεπτες καταστάσεις. Παρ όλο ότι η θεματική συγκέντρωση έχει αποδειχτεί επιτυχής, η εισηγήτρια θα ζητούσε να εξερευνήσει η Επιτροπή τρόπους επί πλέον ευελιξίας, π.χ. για κάποιο είδος αποθεματικού ή για ευκολότερο αναπρογραμματισμό. Η εισηγήτρια εκτιμά πως οι περιφερειακοί και τοπικοί φορείς θα πρέπει να εκφράζουν τη γνώμη τους κατά την κατάρτιση των επιχειρησιακών προγραμμάτων. Η λεγόμενη αρχή της εταιρικής σχέσης, όπως ορίζεται στον Κανονισμό περί κοινών διατάξεων (ΚΚΔ/CPR), θα πρέπει να είναι υποχρεωτική για τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές. Τούτο συνεπάγεται ότι, σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού, της έγκρισης και της υλοποίησης της νέας πολιτικής, συμπεριλαμβανομένου και στη σύνθεση των επιτροπών παρακολούθησης, πρέπει να περιλαμβάνεται η συμμετοχή της περιφερειακής και τοπικής διοίκησης και των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών (άρθρα 5 και 48 ΚΚΔ/CPR). Η βασική αυτή αρχή θα πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω μετά το 2020. Η εισηγήτρια αναγνωρίζει την ανάγκη υψηλότερου βαθμού συντονισμού της πολιτικής της συνοχής με τις μακροοικονομικές πολιτικές. Εντούτοις, μια μεγαλύτερη αναγνώριση της εδαφικής διάστασης θα ήταν επωφελής για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο. Εάν η οικονομική διακυβέρνηση αποκτήσει εδαφικό χαρακτήρα, θα μπορέσει το θέμα της περιφερειακής διαφοροποίησης στις οικονομικές, κοινωνικές ή θεσμικές αναπτυξιακές ανάγκες και στα συναφή προβλήματα να γίνεται καλύτερα κατανοητό και αναλόγως να διαμορφώνονται οι μεταρρυθμιστικές προτάσεις. Καμία μορφή μακροοικονομικών προϋποθέσεων δεν βοηθάει. Ως προς τη χρηματοδότηση, οι επιχορηγήσεις (μια αποτελεσματική μορφή ενίσχυσης σε πολλά πεδία δημόσιας παρέμβασης) θα πρέπει να διατηρηθούν ως το κεντρικό εργαλείο της πολιτικής της συνοχής, ειδικά για τους μικρότερους δικαιούχους. Οι χρηματοπιστωτικοί μηχανισμοί μπορούν να είναι χρήσιμα συμπληρωματικά επενδυτικά εργαλεία στους τομείς στους οποίους έχουν αποδείξει ότι είναι πιο κατάλληλοι από ό,τι οι επιχορηγήσεις. Όμως, δεν θα πρέπει να παραμερίσουν την παραδοσιακή στήριξη με επιχορηγήσεις, αλλά να χρησιμοποιούνται για την προσέλκυση συμπληρωματικής χρηματοπιστωτικής υποστήριξης για λόγους συνοχής. Αν και το ΑΕΠ θα πρέπει να συνεχίσει να είναι το κύριο κριτήριο επιλεξιμότητας, η εισηγήτρια καλεί την Επιτροπή να εξετάσει επίσης συμπληρωματικούς δείκτες (βάσει των δημογραφικών ή κοινωνικών εξελίξεων). Ως προς τους τομείς της πολιτικής, η εισηγήτρια εκτιμά πως ο αγώνας κατά της ανεργίας είναι (και θα συνεχίσει να είναι) ένα από τα κυριότερα ζητήματα προς αντιμετώπιση. Άλλοι βασικοί τομείς είναι ο αγώνας κατά της κλιματικής αλλαγής και της δημογραφικής αλλαγής, όπως και η στήριξη της καινοτομίας και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η ένταξη των μεταναστών, και μια βιώσιμη υποκείμενη υποδομή. Επίσης σημαντική είναι η καλή σχέση μεταξύ των αστικών περιοχών και των αγροτικών περιχώρων τους. Αυτός είναι ο λόγος που η εισηγήτρια θα ήθελε να συμπεριληφθούν οι συστάσεις των «εταιρικών σχέσεων» (που θεσπίζονται από το Σύμφωνο του Άμστερνταμ) στην μετά το 2020 πολιτική της συνοχής. PR\1118079.docx 11/11 PE599.838v01-00