ACP-EU JOINT PARLIAMENTARY ASSEMBLY ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΙΣΗΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ ΑΚΕ-ΕΕ Επιτροπή οικονομικής ανάπτυξης, οικονομικών θεμάτων και εμπορίου 4.3.2016 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την ηπειρωτική ζώνη ελεύθερων συναλλαγών στην Αφρική: δυνατότητες τόνωσης των συναλλαγών στην αφρικανική ήπειρο και ενδεχόμενα πλεονεκτήματα για τις χώρες ΑΚΕ Επιτροπή οικονομικής ανάπτυξης, οικονομικών θεμάτων και εμπορίου Συνεισηγητές: Jean-Marie Bulambo (Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό) Marielle de Sarnez (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) ΜΕΡΟΣ A: ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ DR\1088004.doc AP102.008v01-00
DR_Assemblies ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ...3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ...4 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ (δημοσιεύεται χωριστά) AP102.008v01-00 2/8 DR\1088004.doc
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Στη συνεδρίασή του της 14ης Ιουνίου 2015 στη Σούβα (Νήσοι Φίτζι), το Προεδρείο της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-EE ανέθεσε στην Επιτροπή Οικονομικής Ανάπτυξης, Οικονομικών Θεμάτων και Εμπορίου να συντάξει έκθεση, σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 8 του Κανονισμού του, σχετικά με την ηπειρωτική ζώνη ελεύθερων συναλλαγών στην Αφρική: δυνατότητες τόνωσης των συναλλαγών στην αφρικανική ήπειρο και ενδεχόμενα πλεονεκτήματα για τις χώρες ΑΚΕ. Στη συνεδρίασή της της 24ης και 25ης Σεπτεμβρίου 2015, η Επιτροπή Οικονομικής Ανάπτυξης, Οικονομικών Θεμάτων και Εμπορίου όρισε συνεισηγητές τον Jean-Marie Bulambo (Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό) και τη Marielle de Sarnez (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο). Η Επιτροπή Οικονομικής Ανάπτυξης, Οικονομικών Θεμάτων και Εμπορίου εξέτασε το σχέδιο έκθεσης στις συνεδριάσεις της στις... Κατά την τελευταία συνεδρίαση ενέκρινε τη συνοδευτική πρόταση ψηφίσματος. Στην ψηφοφορία ήταν παρόντες οι βουλευτές:... Το ψήφισμα κατατέθηκε προς έγκριση στις DR\1088004.doc 3/8 AP102.008v01-00
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την ηπειρωτική ζώνη ελεύθερων συναλλαγών στην Αφρική: δυνατότητες τόνωσης των συναλλαγών στην αφρικανική ήπειρο και ενδεχόμενα πλεονεκτήματα για τις χώρες ΑΚΕ Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ, στη συνεδρίασή της στο xxx (xxx) από... έως... Ιουνίου 2016, έχοντας υπόψη το άρθρο 18 παράγραφος 1 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ των μελών της ομάδας των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), αφενός, και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφετέρου, που υπογράφηκε στο Κοτονού στις 23 Ιουνίου 2000 (Συμφωνία του Κοτονού) 1, ιδίως δε το άρθρο 21 αυτής, και τις αναθεωρήσεις αυτής της Συμφωνίας που πραγματοποιήθηκαν το 2005 και 2010 2, έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 19ης Φεβρουαρίου 2004, με τίτλο «Συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσεως: Προβλήματα και προοπτικές» 3, της 23ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με την αναθεώρηση των διαπραγματεύσεων για τις συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης 4, της 9ης Απριλίου 2009, σχετικά με τις συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης και τις επιπτώσεις τους στις χώρες ΑΚΕ 5, και της 19ης Ιουνίου 2013, με τίτλο «Συμφωνίες Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης Τα επόμενα βήματα» 6, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Μαρτίου 2014 σχετικά με την περιφερειακή ολοκλήρωση και τον εκσυγχρονισμό των τελωνειακών υπηρεσιών για τη βιώσιμη ανάπτυξη στις χώρες ΑΚΕ, σε συνεργασία με την ΕΕ 7, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 27ης Ιανουαρίου 2012, με τίτλο «Εμπόριο, μεγέθυνση και ανάπτυξη: η προσαρμογή της εμπορικής και επενδυτικής πολιτικής στις χώρες που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη βοήθειας» (COM(2012)22 τελικό), έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 5ης Φεβρουαρίου 2015, με τίτλο «Παγκόσμια εταιρική σχέση για την εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη μετά το 2015» (COM(2015)44 τελικό), 1 ΕΕ L 317 της 15.12.2000, σ. 3. 2 ΕΕ L 287 της 4.11.2010, σ. 3. 3 ΕΕ C 120 της 30.4.2004, σ. 16. 4 ΕΕ C 330 της 30.12.2006, σ. 36. 5 ΕΕ C 221 της 14.9.2009, σ. 24. 6 ΑΚΕ-ΕΕ/101.293/τελ. 7 ΕΕ C 345 της 2.10.2014, σ. 28. AP102.008v01-00 4/8 DR\1088004.doc
έχοντας υπόψη το τελικό κείμενο για το αναπτυξιακό πρόγραμμα της περιόδου μετά το 2015, με τίτλο «Μετασχηματισμός του κόσμου μας: θεματολόγιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030», το οποίο ψηφίστηκε από τη γενική συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο του 2015, έχοντας υπόψη την τρίτη διεθνή διάσκεψη για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης η οποία πραγματοποιήθηκε στις 13-16 Ιουλίου 2015 στην Αντίς Αμπέμπα, έχοντας υπόψη τον χάρτη του ΟΑΕ, ο οποίος εγκρίθηκε στην Αντίς Αμπέμπα στις 25 Μαΐου 1963, έχοντας υπόψη την ιδρυτική πράξη της Αφρικανικής Ένωσης η οποία υπογράφηκε στη Λομέ (Τόνγκο) στις 11 Ιουλίου 2000, έχοντας υπόψη την απόφαση της 22ας Οκτωβρίου 2008 της τριμερούς διάσκεψης κορυφής της Καμπάλα για τη δημιουργία ζώνης ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ της Κοινής Αγοράς της Ανατολικής και Μεσημβρινής Αφρικής (COMESA), της Κοινότητας για την Ανάπτυξη της Μεσημβρινής Αφρικής (SADC) και της Κοινότητας Ανατολικής Αφρικής (CEA), έχοντας υπόψη τη συνθήκη της Αμπούτζα, της 3ης Ιουνίου 1991, για την ίδρυση της Αφρικανικής Οικονομικής Κοινότητας, και ιδίως τα άρθρα 6 και 88, έχοντας υπόψη την απόφαση της 18ης συνόδου της Συνέλευσης της Αφρικανικής Ένωσης (ΑΕ) που πραγματοποιήθηκε στην Αντίς Αμπέμπα στις 23-30 Ιανουαρίου 2012, έχοντας υπόψη τα σχέδια δράσης για την οικονομική ανάπτυξη της Αφρικής, τα οποία εγκρίθηκαν τον Απρίλιο 1980 και το 2012 στο Λάγος (Νιγηρία), έχοντας υπόψη το Θεματολόγιο με ορίζοντα το 2063, το οποίο παρουσιάστηκε στην 50η επέτειο από την ίδρυση της Αφρικανικής Ένωσης στην Αντίς Αμπέμπα τον Μάιο του 2013, και εγκρίθηκε στην 24η τακτική σύνοδο της Συνέλευσης της ΑΕ στην Αντίς Αμπέμπα στις 31 Ιανουαρίου 2015, έχοντας υπόψη την 22η σύνοδο κορυφής των αρχηγών κρατών της Αφρικανικής Ένωσης στις 30 και 31 Ιανουαρίου 2014, έχοντας υπόψη την τριμερή διάσκεψη κορυφής η οποία πραγματοποιήθηκε στις 6-10 Ιουνίου 2015 στο Σαρμ ελ Σέιχ (Αίγυπτος), έχοντας υπόψη την έκθεση του 2013 της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το εμπόριο και την ανάπτυξη (UNCTAD) με τίτλο «Le commerce intra africain: libérer le dynamisme du secteur privé» (Το ενδοαφρικανικό εμπόριο: απελευθερώνοντας το δυναμικό του ιδιωτικού τομέα), έχοντας υπόψη την έκθεση του 2015 του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ σχετικά με την ανταγωνιστικότητα στην Αφρική, Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημιουργία της ηπειρωτικής ζώνης ελεύθερων συναλλαγών DR\1088004.doc 5/8 AP102.008v01-00
(ΖΕΣ) στην Αφρική αποτελεί έκφραση της πολιτικής βούλησης των κρατών μελών της Αφρικανικής Ένωσης (ΑΕ) που συνεδρίασαν στην Αντίς Αμπέμπα το 2012 Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΖΕΣ θα συμβάλει στην εντατικοποίηση των οικονομικών και πολιτιστικών ανταλλαγών μεταξύ των αφρικανικών χωρών, μεταξύ της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού, καθώς και με την Ευρωπαϊκή Ένωση Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση των ενδοαφρικανικών συναλλαγών θα ωφελήσει τον πληθυσμό στο σύνολό του και θα συμβάλει στην ενσωμάτωση της ηπείρου στο παγκόσμιο εμπόριο Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαρθρωτική αναντιστοιχία ανάμεσα στην εσωτερική προσφορά και ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών καθιστά πολύ συχνά αναπόφευκτη την καταφυγή σε δαπανηρές εισαγωγές Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι το διασυνοριακό εμπόριο διενεργείται μεταξύ χωρών που συχνά κατοικούνται από τους ίδιους λαούς, αλλά ότι οι σημαντικές αυτές ροές δεν συνυπολογίζονται στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ αφρικανικών κρατών ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η παράλληλη οικονομία διαφεύγει των δημόσιων ταμείων των κρατών και λειτουργεί ανασχετικά στις προσπάθειες ρύθμισης και ανάπτυξης του ιδιωτικού τομέα Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η απάτη, το λαθρεμπόριο, η φοροαποφυγή και οι φορολογικές απαλλαγές στερούν από τα κράτη οικονομικούς πόρους, τη στιγμή που τα τελευταία ήδη πλήττονται από τη μείωση των τελωνειακών δασμών λόγω της απελευθέρωσης των συναλλαγών Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η προστιθέμενη αξία των μεγάλων ενοποιητικών έργων με πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, όπως το έργο για την αποτροπή της ξήρανσης της λίμνης Τσαντ ή το έργο εκμετάλλευσης του αέριου μεθανίου της λίμνης Κίβου, του υδροηλεκτρικού δυναμικού της λεκάνης του ποταμού Κονγκό και της τοποθεσίας Ίνγκα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό 1. επισημαίνει ότι η ΖΕΣ θα αφορά τελικώς 54 κράτη και θα αντιπροσωπεύει μια αγορά με περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο κατοίκους το 2050 2. εκτιμά ότι η εντατικοποίηση των συναλλαγών θα συμβάλει βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα στην αύξηση του ΑΕγχΠ της ηπείρου κατά 4,5 έως 5% 3. θεωρεί ότι αυτή η ανάπτυξη μέσω του εμπορίου, η οποία οφείλεται κυρίως στη συνεργασία και στη μεταφορά τεχνολογιών Νότου-Νότου, πρέπει να λειτουργήσει προς όφελος της μείωσης των ανισοτήτων όσον αφορά την ανάπτυξη στην αφρικανική ήπειρο 4. εκτιμά ότι η εγκαθίδρυση της ΖΕΣ πρέπει να γίνει προοδευτικά, με ενοποίηση, σε πρώτη φάση, των διαφόρων ζωνών ελεύθερων συναλλαγών και των υφιστάμενων οικονομικών κοινοτήτων και με σύναψη της τριμερούς συμφωνίας μεταξύ της SADC, της COMESA και της CAE AP102.008v01-00 6/8 DR\1088004.doc
5. ζητεί την ενίσχυση των ικανοτήτων οικονομικής ανάπτυξης και καινοτομίας των Περιφερειακών Οικονομικών Κοινοτήτων (ΠΟΚ), των οποίων η ολοκλήρωση και η εμπειρία θα πρέπει να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για την υλοποίηση της ΖΕΣ 6. προσθέτει ότι η σύναψη των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης (ΣΟΕΣ) αναμένεται να δώσει νέα ώθηση στην υλοποίηση της ΖΕΣ 7. ζητεί η ΖΕΣ να αντιμετωπίσει κατά προτεραιότητα το διαρθρωτικό έλλειμμα που παρατηρείται στην αφρικανική ήπειρο όσον αφορά την προσφορά αγαθών και υπηρεσιών έναντι της ζήτησης, ώστε να υπάρξει ουσιαστικός αντίκτυπος στις εμπορικές συναλλαγές 8. ζητεί την αποκατάσταση, την εδραίωση και την ανάπτυξη του αφρικανικού οικονομικού ιστού από τη ΖΕΣ με στόχο την αύξηση της παραγωγής, τη βελτίωση των εμπορικών συναλλαγών και την τόνωση της κατανάλωσης μέσω της στήριξης της αγοραστικής δύναμης των πολιτών 9. υπογραμμίζει τη σημασία της καινοτομίας για την τόνωση της παραγωγής, ιδίως του πρωτογενούς τομέα, και των διαύλων εμπορικής διάθεσής της 10. εκτιμά ότι η ΖΕΣ θα λειτουργήσει ως κινητήριος μοχλός για την υλοποίηση μεγάλων διασυνοριακών έργων, όπως οι υποδομές μεταφορών ή επικοινωνιών, προκειμένου να διασφαλιστεί κατά αυτό τον τρόπο μια καλύτερη σύνδεση μεταξύ των όμορων κρατών και των μεγάλων πόλεων και να ενθαρρυνθούν νέες αναπτυξιακές ευκαιρίες 11. ελπίζει ότι η ΖΕΣ θα προσφέρει στην Αφρική τη δυνατότητα να αναλάβει ενεργό ρόλο στη βιώσιμη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της, γεγονός που, σε συνδυασμό με μια θετική δημογραφική εξέλιξη, θα συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη και στην άμβλυνση των αποκλίσεων σε επίπεδο ανάπτυξης μεταξύ των αφρικανικών χωρών μέσω της αναδιανομής του πλούτου 12. ζητεί, κυρίως μέσω της δημιουργίας πόλων ανάπτυξης, να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και στις μικρομεσαίες βιομηχανίες (ΜΜΒ) οι οποίες αποτελούν έναν συνεκτικό και διαφοροποιημένο τοπικό ιστό με ουσιαστική συμβολή στον δυναμισμό της οικονομίας 13. ζητεί να εφαρμοστεί μια συγκεκριμένη πολιτική στήριξης των ΜΜΕ και των ΜΜΒ με ελάφρυνση του φορολογικού βάρους και παροχή συνδρομής από λογιστικές και φοροτεχνικές εταιρείες και εγκεκριμένα κέντρα διαχείρισης, με στόχο την ενίσχυση της ικανότητάς τους για δημιουργία πλούτου και θέσεων εργασίας 14. εκτιμά ότι η ΖΕΣ δεν πρέπει να στηρίξει μόνο το ενδοαφρικανικό εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών, αλλά και την ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων και κεφαλαίων 15. ζητεί να αναληφθεί δράση προκειμένου να αντισταθμιστεί η απώλεια εσόδων για τον προϋπολογισμό λόγω της κατάργησης των τελωνειακών δασμών και να προστατευθούν οι αγορές τοπικής παραγωγής 16. υπογραμμίζει ότι η πρόσβαση σε χρηματοδότηση στην Αφρική παραμένει πολύ DR\1088004.doc 7/8 AP102.008v01-00
περιορισμένη και ότι, για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση, θα ήταν σκόπιμο να επινοηθούν νέες και καινοτόμες λύσεις στο πλαίσιο της ΖΕΣ 17. ζητεί τη στήριξη της χρηματοδότησης της παραγωγικής δραστηριότητας των αγροτών ώστε να διασφαλιστεί η επισιτιστική ασφάλεια και να δημιουργηθούν αποθέματα προϊόντων προοριζόμενα για τον τοπικό πληθυσμό 18. πιστεύει ότι το έργο της ΖΕΣ πρέπει να αξιοποιήσει την 40ετή εμπειρία από τις σχέσεις ΑΚΕ-ΕΕ, να ενστερνιστεί τα ισχυρά σημεία των συμφωνιών του Κοτονού και να εμπνευστεί από τις υπό εξέλιξη διαπραγματεύσεις για τη σύναψη νέας συμφωνίας για την περίοδο μετά το 2020 19. ενθαρρύνει τις χώρες του τμήματος «Αφρική» της ομάδας ΑΚΕ να ενώσουν τις δυνάμεις τους υπό ενιαίο συντονισμό ώστε να έχουν κοινή στάση στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με τους εμπορικούς εταίρους τους, και ιδίως την ΕΕ 20. καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Αφρική να οικοδομήσουν μια εταιρική σχέση θεμελιωμένη σε μια πολιτική αμοιβαίας οικονομικής μεγέθυνσης και ανάπτυξης 21. αναγνωρίζει ότι ο στόχος της εγκαθίδρυσης της ΖΕΣ είναι ένα μακρόπνοο έργο και ότι θα απαιτήσει την ισχυρή πολιτική ανάμιξη όλων των ενδιαφερομένων μερών 22. εκτιμά ότι η ΖΕΣ πρέπει να έχει πραγματική ικανότητα δράσης, κυρίως όσον αφορά τη διοχέτευση των ενισχύσεων, των επιδοτήσεων και των λοιπών κοινοτικών πόρων με σκοπό την εξάλειψη της φτώχειας στην αφρικανική ήπειρο και τη σύγκλιση των επιπέδων ανάπτυξης των χωρών 23. αναγνωρίζει ότι η ΖΕΣ δεν θα επιλύσει μόνη της το σύνολο των προκλήσεων που αντιμετωπίσει η αφρικανική ήπειρος, αλλά ότι πρέπει να της προσφέρει προοπτικές βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης ανοίγοντας ταυτόχρονα την ήπειρο προς άλλους οικονομικούς σχηματισμούς, όπως η ΕΕ και η ζώνη Ειρηνικού και Καραϊβικής 24. υπενθυμίζει ότι είναι απαραίτητο η Αφρική να αξιοποιήσει προς ίδιο όφελος την ανάπτυξή της και να υπερασπιστεί το μοντέλο της αξιοποιώντας όλα τα αναγκαία μέσα, με στόχο την επίτευξη οικονομικής ανάπτυξης που θα είναι επωφελής για όλους τους Αφρικανούς 25. αναθέτει στους συμπροέδρους της να διαβιβάσουν το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο Υπουργών ΑΚΕ-ΕΕ, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στην Αφρικανική Ένωση, στο Παναφρικανικό Κοινοβούλιο, στα περιφερειακά και εθνικά κοινοβούλια, στους περιφερειακούς οργανισμούς των χωρών ΑΚΕ και στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. AP102.008v01-00 8/8 DR\1088004.doc