Γιατί µελετούµε την Ιστορία µιας γλώσσας; Για να τη γνωρίζουµε καλύτερα Για να µάθουµε στοιχεία για τον πολιτισµό της
Ποια η σχέση της ιστορίας µιας γλώσσας µε τη δοµή της; οµή υπάρχει σε κάθε στάδιο, ακόµη και στα µεταβατικά στάδια Υπάρχουν σταθερά στοιχεία στο σύστηµα αλλά και µια δυναµική. Γλωσσική νηνεµία / γλωσσική αλλαγή
Περνάµε από τη µία δοµή στην επόµενη µέσω : Του λάθους : παρήγγειλέ µου έναν καφέ, ειµί/είµαι, πιο καλύτερος, ευτελής, ης, ες, ψήφος/άµµος, από ανέκαθεν, νηρόν ύδωρ, σκίµπους)
Η γλώσσα αλλάζει για λόγους Εσωτερικούς : αφορούν στη δοµή, απλοποίηση, οικονοµία Εξωτερικούς : π.χ. συνύπαρξη µε άλλους λαούς>δανεισµός
Η αλλαγή δεν είναι φθορά είναι εξέλιξη. Γλώσσες που δεν εξελίχθηκαν (δεν προσαρµόσθηκαν σε νέες συνθήκες) πέθαναν
Ιστορική γλωσσολογία: η γλωσσική αλλαγή ως δεδοµένο Οι φυσικές γλώσσες αλλάζουν µε το πέρασµα του χρόνου, όπως όλες οι πτυχές του φυσικού κόσµου και της ζωής του άνθρώπου. Πρόκειται για µια φυσιολογική διαδικασία και ένα αναπόδραστο γεγονός. Οι τρόποι, οι λόγοι και οι µηχανισµοί αλλαγής µιας γλώσσας είναι καθολικοί. Είναι δύσκολο να παρατηρήσουµε τη γλωσσική αλλαγή, διότι είναι φαινόµενο αργό και σταδιακό, και εποµένως σχετικά ανεπαίσθητο. Οι οµιλητές βιώνουν την αλλαγή ως φθορά, διότι αρνούνται να δεχτούν την αλλαγή του συστήµατος που έχει εγκατασταθεί σε αυτούς κατά την κατάκτηση της γλώσσας στην παιδική ηλικία.
Ιστορική γλωσσολογία: η γλωσσική αλλαγή ως δεδοµένο Οι ευρωπαίοι οµιλητές εξισώνουν τη γλωσσική αλλαγή µε τη φθορά ως αποτέλεσµα µιας νοσταλγικής τάσης θαυµασµού προς τη λατινική και την αρχαία ελληνική. Το βασικό επιχείρηµα είναι ο «πλούτος» αυτών των γλωσσών. Η σύγχρονη γλωσσολογία δεν ασπάζεται την άποψη ότι υπάρχουν πλουσιότερες ή ορθότερες ή ωραιότερες ή καλύτερες µορφές γλώσσας. Υπάρχουν γλώσσες µε πλήρη ή ανεπαρκή επικοινωνία.
Η αρχαία ελληνική µπορεί να είναι πλουσιότερη µορφολογικά από τη νέα ελληνική αλλά φτωχότερη συντακτικά. Επίσης υπάρχει η τάση οι γλώσσες να αποµορφολογικοποιούνται / συντακτικοποιούνται και στη συνέχεια να µορφολογικοποιούνται / αποσυντακτικοποιούνται. Ούτε και το λεξιλόγιο ήταν πλουσιότερο στην αρχαία ελληνική. Η αίσθηση αυτή προκύπτει από το είδος πολιτισµού που αντικατόπτριζε, εφόσον η γλώσσα αποτυπώνει τον πολιτισµό.
Σύµφωνα µε το Meillet, η σπουδαιότερη αιτία γλωσσικής αλλαγής είναι η απουσία γλωσσικής οµοιογένειας της κοινότητας.
Περίοδοι της Ιστορίας της Ελληνικής Ινδοευρωπαϊκή : - / 3000 Πρωτοελληνική : 3000 π.χ-2000 π.χ Αρχαία Ελληνική : 1400 π.χ-300 π.χ Αλεξανδρινή Κοινή : 323 π.χ-330 µ.χ Μεσαιωνική : 600-1100 Νέα Ελληνική : 1100-σήµερα
Οικογένειες Γλωσσών Ινδοευρωπαϊκή Ουραλοαλταϊκή (Φιλανδική, ουγγρική) Ιαπωνο-κορεατική Σηµιτο-χαµιτική (Εβραϊκή, Αραβικές γλώσσες, Αιθιοπική) Σινο-θιβετιανή ραβιδικές Γλώσσες Ινδιάνικες Γλώσσες
Ινδοευρωπαϊκές Γλώσσες Ινδοϊρανική Τοχαρική Αρµενική Αλβανική Χεττιτική Ιταλική Κελτική Βαλτοσλαβική
Σχέση Πρωτοελληνικής µε ΙΕ ιατηρεί : µουσικό τονισµό, φωνηεντικό σύστηµα, δίγαµµα, έλλειψη συναίρεσης, δυϊκό, τρία γένη, ενεργητική, µέση και παθητική φωνή, αόριστο, παρακείµενο, αύξηση, αναδιπλασιασµό, γενική απόλυτο Αναπτύσσει το νόµο της τρισυλλαβίας
Σχέση Πρωτοελληνικής µε ΙΕ Καινοτοµίες Αλλαγές στο συµφωνικό σύστηµα (κλειστά, ηχηρά, δασέα bh>ph, dh>th, gh>kh, χάνονται τα αρχικά s και j, εξαφανίζονται τα τελικά σύµφωνα πλην -ν, -ρ, -ς, αλλαγή χειλουπερωϊκών k w, g w, gh w απλοποίηση κλίσης (χάνεται η οργανική, αφαιρετική, τοπική) απλοποίηση ρηµατικών ριζών δηµιουργία άρθρου από τη δεικτική αντωνυµία
ΠΡΟΕΛΛΗΝΙΚΗ 2 υποστρώµατα (παλαιότερο µικρασιατικό: Κάρες, Λέλεγες- µεσοευρωπαϊκό: Πελασγοί) Εξελιγµένες πολιτισµικές έννοιες και αντικείµενα
Προελληνική Τοπωνύµια (-νθος, -ττός, -µνος, -σσός, --ισσα, -ρνα, -µνα Φυτά : νάρκισσος, ρόδον, ορίγανος, κυπάρισσος, υάκυνθος, δάφνη, σύκο Ψάρια : αθερίνη, γαλέας, σκόµβρος, ερυθρίνος, κολίας, κωβίος Εννοιες : ειρήνη, βασιλευς, Αρτεµη, θάλαµος, µέγαρο, σωλήν, σάλπιξ