EL ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΡΙΣΘΕΝΤΑ ΕΠΙΤΡΟΠΟ Μέρος A Γενικές ερωτήσεις κο Olli REHN ( ιεύρυνση) I. εδοµένα προσωπικού και επαγγελµατικού χαρακτήρα 1. Ποιες πτυχές των προσόντων σας και της επαγγελµατικής σας εµπειρίας θεωρείτε ότι είχαν ιδιαίτερη σηµασία για το διορισµό σας και τα µελλοντικά σας καθήκοντα ως Επιτρόπου; Η νέα Συνταγµατική Συνθήκη περιγράφει σαφώς τα προσόντα του Επιτρόπου: "Τα µέλη της Επιτροπής επιλέγονται βάσει των γενικών τους ικανοτήτων και της προσήλωσής τους στην Ευρωπαϊκή ιδέα και µεταξύ προσωπικοτήτων που παρέχουν πλήρη εχέγγυα ανεξαρτησίας." Έχω αφιερώσει την επαγγελµατική µου ζωή στην ιδέα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, τόσο ως δηµόσιος υπάλληλος όσο και ως επιστήµονας. Άρχισα την ευρωπαϊκή µου πορεία ως επικεφαλής της φινλανδικής αντιπροσωπίας στις ευρωπαϊκές διασκέψεις νεότητας για την ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώµατα τα έτη 1985-87. Μετά την εκλογή µου ως Μέλος του Κοινοβουλίου της Φινλανδίας, το 1991, προήδρευσα της φινλανδικής αντιπροσωπείας στο Συµβούλιο της Ευρώπης αµέσως µετά τον ψυχρό πόλεµο, από το 1991 έως το 1995, που ήταν και περίοδος µεγάλης διεύρυνσης του Συµβουλίου προς τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Εργάστηκα επίσης ως σύµβουλος επί ειδικών θεµάτων (συντονισµός πολιτικής) παρά τω Πρωθυπουργώ της Φινλανδίας την περίοδο 1992-93, περίοδο κατά την οποία η Φινλανδία διαπραγµατευόταν την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση στην οποία και προσχώρησε το 1995. Μετά την προσχώρηση της Φινλανδίας, υπήρξα Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την περίοδο 1995-96, και συγκεκριµένα, µέλος της επιτροπής προϋπολογισµού και αναπληρωµατικό µέλος της επιτροπής θεσµικών θεµάτων και µέλος του γραφείου της πολιτικής οµάδας στην οποία ανήκω. Η εµπειρία αυτή ενίσχυσε ακόµη περισσότερο την πεποίθησή µου ότι η κοινοτική µέθοδος πρέπει να δίνει µεγαλύτερη έµφαση στην υποχρέωση λογοδοσίας ενώπιον του Κοινοβουλίου. 1
Το 1998, άρχισα να εργάζοµαι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και διετέλεσα επικεφαλής του ιδιαίτερου γραφείου του φινλανδού Επιτρόπου µέχρι το 2002. Κατά το διάστηµα 1998-2002, υπήρξα µέλος των εσωτερικών διευθυνουσών οµάδων της Επιτροπής για το Πρόγραµµα ράσης 2000, τη διοικητική µεταρρύθµιση και τη στρατηγική της Λισσαβώνας. Κατ αυτόν τον τρόπο, όσον αφορά τη διεύρυνση και τις διαπραγµατεύσεις προσχώρησης, έχω αποκτήσει πείρα τόσο στις εσωτερικές όσο και στις εξωτερικές εργασίες της Ένωσης, γεγονός χρήσιµο για τον αρµόδιο για τη διεύρυνση Επίτροπο. Η πείρα µου ως δηµοκρατικού πολιτικού έχει ενισχύσει την πεποίθησή µου για την υπεροχή της νοµιµότητας και της ευθύνης, που είναι ουσιαστικές για την εκτέλεση των καθηκόντων του Επιτρόπου. Όσον αφορά την ευρωπαϊκή εµπειρία µου, τόσο οι επιτυχίες όσο και οι αποτυχίες της Επιτροπής, ιδίως κατά τα έτη που εργάστηκα γι αυτήν, µου παρέχουν τη δυνατότητα να υπηρετήσω σωστά την Ευρώπη ως Επίτροπος, τόσο ως υπεύθυνος χαρτοφυλακίου όσο ως µέλος του Σώµατος των Επιτρόπων. Επιθυµώ να εργαστώ ξανά για την Ευρώπη και να αντιµετωπίσω µε µεγάλο ενθουσιασµό, αποφασιστικότητα, αλλά και µετριοπάθεια, τις µεγάλες προκλήσεις που έχουν µπροστά τους οι Ευρωπαίοι. Η σταδιοδροµία µου στη δηµόσια διοίκηση είναι γνωστή. Κατά την έρευνα και τη διδασκαλία µου, ειδικεύτηκα επίσης σε θέµατα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ιδίως στον τοµέα της πολιτικής οικονοµίας και της διεύρυνσης. II. Ανεξαρτησία 2. Πώς αντιλαµβάνεσθε την υποχρέωση να ασκείτε τα καθήκοντά σας µε ανεξαρτησία και πώς ακριβώς σκοπεύετε να εφαρµόσετε την αρχή αυτή στην πράξη; εν εξαρτώµαι ούτε πρόκειται να εξαρτηθώ από οποιαδήποτε οµάδα πίεσης, οµάδα συµφερόντων ή άλλους κύκλους. Το άρθρο 213 της Συνθήκης ορίζει ρητά ότι τα µέλη της Επιτροπής ασκούν τα καθήκοντά τους µε πλήρη ανεξαρτησία προς το γενικό συµφέρον της Κοινότητας και δεν ζητούν ούτε δέχονται υποδείξεις από καµία κυβέρνηση ή άλλο οργανισµό. Η νέα Συνταγµατική Συνθήκη ενισχύει την άποψη αυτή ορίζοντας ότι «οι Επίτροποι παρέχουν πλήρη εχέγγυα ανεξαρτησίας». Αυτή είναι και θα παραµείνει η ξεκάθαρη κατευθυντήρια αρχή µου. Στην πρώτη συνεδρίασή της, η ορισθείσα Επιτροπή Barroso συµφώνησε για τη σύνταξη κώδικα συµπεριφοράς των Επιτρόπων, τον οποίο αναλαµβάνω, προφανώς, να τηρήσω σχολαστικά. Για παράδειγµα, µε την ανάληψη των καθηκόντων µου παραιτήθηκα από τη θέση που κατείχα ως τακτικός αρθρογράφος σε δύο περιοδικά ωστόσο, έχω την πρόθεση να εξακολουθήσω να γράφω περιστασιακά για να ενηµερώνω τους πολίτες σχετικά µε τη δράση της Ευρώπης. 3. Θα µπορούσατε να δώσετε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λεπτοµέρειες για τις πρόσφατες και τις τρέχουσες επιχειρηµατικές σας δραστηριότητές, τα οικονοµικά και πολιτικά σας συµφέροντα και θέσεις, και οποιαδήποτε άλλη υποχρέωση που ενδεχοµένως δεν συµβαδίζει µε τα µελλοντικά σας καθήκοντα; 2
εν έχω οικονοµικά ή πολιτικά συµφέροντα ή θέσεις που δεν συµβαδίζουν µε τα µελλοντικά καθήκοντά µου. Σύµφωνα µε τον ισχύοντα κώδικα συµπεριφοράς, οι Επίτροποι οφείλουν να δηλώνουν τα οικονοµικά ή άλλα συµφέροντά τους ή τα περιουσιακά στοιχεία τους τα οποία ενδέχεται να προκαλέσουν σύγκρουση συµφερόντων κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Υπέβαλα δήλωση αυτών των συµφερόντων, κατά την ανάληψη των καθηκόντων µου τον Ιούλιο 2004, την οποία και θα τροποποιήσω εάν υπάρξουν µεταβολές όσον αφορά τα οικονοµικά συµφέροντά µου. Θεωρώ ότι η πρακτική αυτή είναι ουσιαστική προκειµένου να διασφαλισθεί η πλήρης διαφάνεια των θεσµικών οργάνων και η αξιοπιστία όλων όσοι έχουν λάβει πολιτική εντολή. III. Μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης 4. Είναι σαφές ότι µέχρι την πλήρη επικύρωση της Συνταγµατικής Συνθήκης, η Επιτροπή και τα µέλη της δεσµεύονται από τις υφιστάµενες συνθήκες. Ωστόσο, µετά την έγκριση της Συνταγµατικής Συνθήκης, ποιες είναι κατά τη γνώµη σας οι ενέργειες τις οποίες µπορεί ήδη να αναλάβει η Επιτροπή, χωρίς να περιµένει την επίσηµη επικύρωσή της; Οι αξίες, οι αρχές και οι στόχοι που καθορίζονται στη Συνταγµατική Συνθήκη θα συµβάλουν στην εµβάθυνση των στόχων της ειρήνης και της προόδου που αποτελούν τα θεµέλια της επιτυχίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η Συνταγµατική Συνθήκη αναµένεται να καταστήσει την Ένωση αποτελεσµατικότερη και αποδοτικότερη, να ενισχύσει την ευθύνη λογοδοσίας ενώπιον του Κοινοβουλίου, καθώς και την ικανότητα δράσης της Ένωσης, ιδίως στον τοµέα των εξωτερικών σχέσεων και της εσωτερικής ασφάλειας. Πρόκειται για τοµείς πολιτικής στους οποίους οι πολίτες µας απαιτούν, δικαίως, περισσότερα από την Ευρώπη. Η Συνταγµατική Συνθήκη δεν είναι ιδιοκτησία των εµπνευστών της πρέπει να επιδιώξουµε να επικυρωθεί σύντοµα µε δηµοκρατικές διαδικασίες από τους πολίτες των 25 κρατών µελών, σύµφωνα µε τις εθνικές συνταγµατικές διαδικασίες τους. Αυτή είναι η κύρια µελλοντική πρόκληση: να αποκτήσουν πραγµατικά οι πολίτες της Ευρώπης τη συναίσθηση ότι έχουν τη δική τους Συνταγµατική Συνθήκη. Η νέα Επιτροπή πρέπει, εποµένως, να συµµετάσχει στην προσπάθεια ενηµέρωσης των ευρωπαίων πολιτών όσον αφορά αυτές τις αξίες, τους στόχους και τις αρχές ωστόσο, θα πρέπει να σεβαστεί πλήρως το δικαίωµα των κρατών µελών να λαµβάνουν αποφάσεις σύµφωνα µε τους εθνικούς κανόνες τους. Εποµένως, η Επιτροπή πρέπει να σεβαστεί πλήρως το νοµικό καθεστώς των υφιστάµενων Συνθηκών και της Συνταγµατικής Συνθήκης. Κατόπιν τούτου, η Επιτροπή θα πρέπει, κατά το δυνατόν, να λαµβάνει υπόψη το πνεύµα της Συνταγµατικής Συνθήκης και τον ενισχυµένο ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των εθνικών Κοινοβουλίων. Όσον αφορά το χαρτοφυλάκιό µου, και όπως προβλέπεται στη ήλωση της ιακυβερνητικής ιάσκεψης, θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω η συνεργασία µε τον Ύπατο Εκπρόσωπο, ιδίως για να προετοιµαστεί η σύσταση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανάληψη Εξωτερικής ράσης. 5. Η στρατηγική της Λισσαβώνας αποτελεί δεκαετή στρατηγική που αποσκοπεί να καταστήσει την ΕΕ τη δυναµικότερη, πλέον ανταγωνιστική και αειφόρο οικονοµία στον κόσµο έως το 2010. Η στρατηγική της Λισσαβώνας 3
περιλαµβάνει τους τρεις πυλώνες της αειφόρου ανάπτυξης: την οικονοµία, τις κοινωνικές υποθέσεις και το περιβάλλον. Το έτος 2010 θα συµπέσει µε τη λήξη της θητείας σας. Ως επίτροπος, σε ποιες ενέργειες θα προβαίνατε για να επιταχύνετε την πρόοδο των στόχων της Λισσαβώνας και, κατά την άποψή σας, ποιες θα έπρεπε να είναι οι κύριες προτεραιότητες; Όπως δήλωσα κατά τη διάρκεια ανταλλαγής απόψεων ενώπιον της επιτροπής βιοµηχανίας, έρευνας και ενέργειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στις 27 Ιουλίου 2004, είναι καιρός να αντιµετωπισθεί η οικονοµική ανάπτυξη και η δηµιουργία θέσεων απασχόλησης µε απόλυτη προτεραιότητα. Ο ορισθείς Πρόεδρος Barroso είχε την ίδια ιδέα στο Στρασβούργο τον Ιούλιο 2004: «Πρέπει να τοποθετήσουµε την ανάπτυξη στο επίκεντρο. Η κοινωνική µας φιλοδοξία πρέπει να τροφοδοτηθεί µε την οικονοµική επιτυχία». Κατά την άποψή µου, αυτή πρέπει να είναι η κατευθυντήρια αρχή για την ανανέωση της στρατηγικής της Λισσαβώνας κατά την ενδιάµεση επανεξέταση που θα πραγµατοποιηθεί το 2005. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπω ότι θα έχουµε την οξυδερκή συµβολή της οµάδας υψηλού επιπέδου υπό την προεδρία του κ. Κοκ. Ενώπιον του διττού προβλήµατος της γήρανσης του πληθυσµού και της παγκοσµιοποίησης, η ΕΕ θα πρέπει να βελτιώσει την παραγωγικότητά της και την ικανότητά της όσον αφορά τη δηµιουργία θέσεων απασχόλησης. Για να γίνει αυτό, η στρατηγική της Λισσαβώνας πρέπει να επικεντρωθεί σε περιορισµένο αριθµό προτεραιοτήτων. Πράγµατι, όταν υπάρχουν πολλοί στόχοι, καταλήγουµε να µη δίνουµε προτεραιότητα σε κανέναν από αυτούς. Επιπλέον, τα κράτη µέλη είναι κατά βάση αρµόδια και υπεύθυνα για την υλοποίηση των οικονοµικών µεταρρυθµίσεων που προβλέπονται στη στρατηγική της Λισσαβώνας. Παράλληλα, µπορούν και πρέπει να αναλαµβάνονται σε εθνικό επίπεδο σηµαντικές πολιτικές µεταρρυθµίσεις. Κατά την άποψή µου, πρέπει να επικεντρώσουµε την προσοχή µας σε τέσσερα βασικά στοιχεία. Πρώτο, πρέπει να εξασφαλίσουµε την οµαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Αντίθετα µε το τι πιστεύεται γενικά, η εσωτερική αγορά κάθε άλλο παρά έχει ολοκληρωθεί. Αυτό αποδεικνύεται σαφώς από το γεγονός ότι κάθε στιγµή υπάρχουν πάνω από χίλιες διαδικασίες επί παραβάσει κατά κρατών µελών επειδή απέτυχαν να µεταφέρουν ή να επιβάλουν δεόντως τη νοµοθεσία για την εσωτερική αγορά. Επιπλέον, στον τοµέα των υπηρεσιών, που αντιπροσωπεύει περίπου το 70% των οικονοµιών µας, η νοµοθεσία της εσωτερικής αγοράς ενσωµατώθηκε στη νοµοθετική διαδικασία µόλις προσφάτως. Ακόµη, η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς είναι ουσιαστικής σηµασίας για να µπορέσουµε να δρέψουµε όλους τους καρπούς της διαδικασίας διεύρυνσης. Μια εσωτερική αγορά που λειτουργεί οµαλά θα εκµεταλλευτεί πλήρως τις διευρυµένες αρµοδιότητες και τα συγκριτικά πλεονεκτήµατα. Η συνεπαγόµενη αποτελεσµατικότερη κατανοµή των πόρων στο σύνολο της ευρωπαϊκής οικονοµίας θα ισχυροποιήσει τη θέση της ΕΕ για την αντιµετώπιση των προκλήσεων του παγκόσµιου ανταγωνισµού, ιδίως της αυξανόµενης παραγωγικής ικανότητας των ασιατικών οικονοµιών, όπως της Κίνας και της Ινδίας. εύτερη προτεραιότητα αποτελεί η προώθηση της έρευνας, της καινοτοµίας και της παιδείας σε υψηλά επίπεδα παγκοσµίως. Αυτές θα τροφοδοτήσουν τη δηµιουργία νέων ευκαιριών της αγοράς και θα αναπτύξουν ικανότητα ταχείας αντίδρασης στις νέες ευκαιρίες που παρουσιάζονται. Το µέλλον της οικονοµίας της ΕΕ πρέπει να βασίζεται σ αυτές τις µεγάλης προστιθέµενης αξίας δραστηριότητες, εάν θέλουµε να διατηρήσουµε ή να βελτιώσουµε το σηµερινό βιοτικό µας επίπεδο. 4
Τρίτο, οφείλουµε να τονώσουµε το επιχειρηµατικό δυναµικό της Ευρώπης. Πέρα από τα λόγια, χρειάζονται συγκεκριµένες δράσεις για την ενθάρρυνση της επιχειρηµατικότητας, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο: µείωση της γραφειοκρατίας, επανεξέταση της νοµοθεσίας περί πτωχεύσεων, βελτίωση της πρόσβασης στη χρηµατοδότηση, διευκόλυνση των επιχειρηµατικών κεφαλαίων, προώθηση της επιχειρηµατικότητας στην εκπαίδευση, όπως προβλέπεται στον Ευρωπαϊκό Χάρτη για τις Μικρές Επιχειρήσεις. Τέταρτο, χρειαζόµαστε καλύτερες ρυθµίσεις. Όταν καθορίζουµε ρυθµίσεις, πρέπει να µάθουµε να εκδίδουµε σαφείς και προβλέψιµους κανόνες, οι οποίοι διασφαλίζουν τις αξίες της πολιτικής δράσης, επιβαρύνοντας στο ελάχιστο τις επιχειρήσεις και την ικανότητα καινοτοµίας τους. Αυτό έχει ιδιαίτερη σηµασία για τις ΜΜΕ. Η ορθή εκτίµηση των επιπτώσεων είναι βασικό στοιχείο της διαδικασίας λήψεως αποφάσεων. Το ίδιο και η κατάλληλη διαβούλευση. Η συµµετοχή όλων των ενδιαφερόµενων φορέων, από τα πρώτα ήδη στάδια επεξεργασίας, είναι ζωτικής σηµασίας για να εξασφαλίζεται η ποιότητα των ρυθµίσεων. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σηµαντικό το Κοινοβούλιο και η Επιτροπή να εργαστούν από κοινού για να εφαρµόσουν τη διοργανική συµφωνία για το καλύτερο ρυθµιστικό περιβάλλον. 6. Με ποιο τρόπο προτίθεσθε να βελτιώσετε τη δηµόσια εικόνα της Επιτροπής; Αποτελεί σταθερή πεποίθησή µου ότι η καλύτερη υπηρεσία που µπορεί να παρέχει η Επιτροπή στο ευρωπαϊκό κοινό είναι να αναλαµβάνει ορθές πρωτοβουλίες για δηµοκρατικές διαδικασίες λήψεως αποφάσεων και να υλοποιεί µε επιτυχία ένα καλοσχεδιασµένο πρόγραµµα πολιτικής. Η δηµόσια εικόνα της Επιτροπής εξαρτάται από τα δύο αυτά στοιχεία. Η σαφής ηγεσία και η αποδοτική οµαδική εργασία αποτελούν τη βάση της αποτελεσµατικής χάραξης πολιτικής. Παράλληλα, η Επιτροπή δεν θα µπορέσει να βελτιώσει την εικόνα της από µόνη της. Για το σκοπό αυτό, η αποτελεσµατική συνεργασία µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ιδιαίτερα σηµαντική. Κατόπιν τούτου, είναι σαφές ότι η καλή εικόνα της Επιτροπής προϋποθέτει επίσης αποτελεσµατική, ορθή και διαφανή διαχείριση τόσο της πολιτικής όσο και των οικονοµικών θεµάτων. Πιστεύω ακόµη ότι τα µέλη της Επιτροπής οφείλουν να είναι παρόντα στη γενική ευρωπαϊκή δηµόσια συζήτηση, ιδίως σε θέµατα που άπτονται των αρµοδιοτήτων τους. Ευκαιρίας δοθείσης, δεν θα πρέπει να διστάζουν να είναι παρόντες επιτόπου. Θεωρώ επίσης ότι θα πρέπει να συµµετέχουν σε δηµόσιες συζητήσεις στη χώρα καταγωγής τους, και να τις εµπλουτίζουν µε την ευρωπαϊκή προοπτική. Επίσης, για την καλύτερη επικοινωνία των υπηρεσιών της Επιτροπής µε τα µέσα ενηµέρωσης και το ευρύ κοινό, θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω ο ρόλος των Αντιπροσωπιών της Επιτροπής στα κράτη µέλη. IV. ηµοκρατική λογοδοσία προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 7. Πώς αντιλαµβάνεσθε τη λογοδοσία σας προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο; 5
Ως πρώην µέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το ζήτηµα αυτό έχει ιδιαίτερη σηµασία για εµένα. Το θεσµικό αυτό όργανο απολαύει πλήρους δηµοκρατικής νοµιµοποίησης χάρη στη δηµοκρατική εκπροσώπηση των πολιτών των κρατών µελών µε άµεσες και ελεύθερες εκλογές. Ως εκτελεστικό όργανο της Ένωσης, η Επιτροπή λογοδοτεί ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Συνεπώς, υποστηρίζω τις δεσµεύσεις που καθορίζονται στη συµφωνία πλαίσιο για τις σχέσεις µεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής, η οποία υπογράφηκε στις 5 Ιουλίου 2004. Προσωπικά, θα αναλάβω την πολιτική ευθύνη των πράξεών µου στον τοµέα της αρµοδιότητάς µου, µε την επιφύλαξη της αρχής της συλλογικότητας της Επιτροπής και στο πλαίσιο των εξουσιών και του ρόλου του Προέδρου της Επιτροπής. Η υποχρέωση λογοδοσίας αποτελεί θεµελιώδες στοιχείο για την εµπιστοσύνη και τη συνεργασία µεταξύ των δύο οργάνων προκειµένου να δοθεί ώθηση στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Πράγµατι, η Ευρωπαϊκή Ένωση έφερε εις πέρας τα σηµαντικότερα επιτεύγµατά της κατά τις περιόδους που το Κοινοβούλιο και η Επιτροπή συνεργάστηκαν για την επίτευξη κοινών στόχων. Για να ενισχύσω την ευθύνη αυτή, θα εγγυηθώ στο ΕΚ το ίδιο επίπεδο διαλόγου και την ίδια πρόσβαση στις πληροφορίες που απαιτούσα εγώ ο ίδιος, όταν ήµουν ακόµη ευρωπαίος βουλευτής. Με αυτό εννοώ τακτικές επαφές και διάλογο, ιδίως τη συµµετοχή µου στις συνεδριάσεις των επιτροπών που συγκαλούνται µε δική τους ή µε προσωπική µου πρωτοβουλία, καθώς και την παροχή πλήρων και σαφών πληροφοριών σε εύθετο χρόνο. Τέλος, είναι εξίσου σηµαντικό να λαµβάνονται υπόψη οι απόψεις του Κοινοβουλίου, ως θεµελιώδες στοιχείο στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων. Για το σκοπό αυτό, είναι αναγκαίο τα δύο όργανα να εφαρµόζουν προληπτική προσέγγιση των σχέσεών τους ώστε να µπορούν να καθορίζουν και να συµφωνούν κοινούς στόχους, χωρίς ωστόσο να θίγουν το δικαίωµα πρωτοβουλίας της Επιτροπής. α. Από αυστηρώς πολιτική σκοπιά, θεωρείτε ότι σε περίπτωση αρνητικής έκβασης µιας ακρόασης ο ενδιαφερόµενος ορισθείς Επίτροπος θα έπρεπε να αποσύρει την υποψηφιότητά του/της; Η έµφαση που δίνει η συνθήκη στη συλλογική ευθύνη δεν περιορίζει σε καµία περίπτωση την ατοµική ευθύνη, το αντίθετο µάλιστα. Με τη σηµασία που αποδίδεται τόσο στη συλλογική όσο και στην ατοµική ευθύνη διασφαλίζεται ότι κανένα άτοµο δεν θα διστάζει να λαµβάνει δύσκολες αποφάσεις λόγω των αντιλαϊκών επιπτώσεων που συνεπάγονται οι αποφάσεις αυτές. Θα ήθελα να υπενθυµίσω ότι ο ορισθείς Πρόεδρος, κ. Barroso, δήλωσε εδώ ακριβώς ότι δεν θα διστάσει να ζητήσει την παραίτηση Επιτρόπου, εφόσον αποδειχθεί σαφώς ότι ο Επίτροπος αυτός δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της θέσης του ή έχει αποτύχει στην εκπλήρωση των καθηκόντων του. Είµαι απόλυτα σύµφωνος µε τη θέση αυτή. Από τα µέσα της δεκαετίας του 90, οι ακροάσεις έχουν καταστεί θεµελιώδες στάδιο για τη διασφάλιση της δηµοκρατικής νοµιµοποίησης της Επιτροπής. Εναπόκειται στον Πρόεδρο της Επιτροπής να συνάγει τα συµπεράσµατα που επιβάλλονται στην περίπτωση αρνητικής έκβασης µιας ακρόασης. Προφανώς, δεν θα διστάσω να παραιτηθώ, αν χάσω την εµπιστοσύνη του Προέδρου της Επιτροπής. β. Μέχρι ποιο βαθµό θεωρείτε ότι είσθε υπεύθυνος για τις απαντήσεις που δίδουν οι υπηρεσίες σας στο Κοινοβούλιο εν συνεχεία ερωτήσεων που 6
διατυπώνονται από την Επιτροπή Αναφορών ή άλλες αρµόδιες επιτροπές; Σε περίπτωση που κληθείτε να δικαιολογήσετε ή να εξηγήσετε παλαιότερες πράξεις ή παραλείψεις της Επιτροπής, σε ποιο βαθµό κρίνετε τον εαυτόν σας υπεύθυνο έναντι του Κοινοβουλίου; γ. Πώς αντιλαµβάνεσθε την έννοια της πολιτικής ευθύνης ενώπιον του Κοινοβουλίου για τις δραστηριότητες της δικής σας Γενικής ιεύθυνσης ή των δικών σας Γενικών ιευθύνσεων; Με ποιες ενέργειες προτίθεσθε να εξασφαλίσετε την καλή διαχείριση της/των δικής/κών σας Γενικής/κών ιεύθυνσης/ ιευθύνσεων; Η απάντησή µου αφορά αµφότερα τα σηµεία β. και γ., επειδή είναι και τα δύο αλληλένδετα. Όπως έχω ήδη δηλώσει, θα αναλάβω την πολιτική ευθύνη των πράξεων που εµπίπτουν στο χαρτοφυλάκιό µου, µε την επιφύλαξη της αρχής της συλλογικότητας της Επιτροπής και σεβόµενος πλήρως τις εξουσίες και το ρόλο του Προέδρου της Επιτροπής. Αυτό ακριβώς προβλέπει και η συµφωνία πλαίσιο για τις σχέσεις µεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Επιτροπής. Εποµένως, οι Γενικοί ιευθυντές είναι υπόλογοι ενώπιον των αντίστοιχων Επιτρόπων για την προσεκτική και αυστηρή εφαρµογή, στο πλαίσιο της Γενικής ιεύθυνσής τους, των πολιτικών κατευθύνσεων και των σχετικών διατάξεων εφαρµογής. Ο κώδικας συµπεριφοράς για τους Επιτρόπους, ο οποίος συµφωνήθηκε στις 20 Αυγούστου 2004 από τα ορισθέντα µέλη της νέας Επιτροπής, αναπτύσσει περαιτέρω τον κώδικα συµπεριφοράς της Επιτροπής Prodi και καθορίζει σαφείς αρχές και κανόνες ώστε να διασφαλίζεται ικανοποιητική επικοινωνία και ανταλλαγή πληροφοριών µεταξύ του Επιτρόπου και του ιδιαιτέρου γραφείου του, αφενός, και της Γενικής ιεύθυνσης, αφετέρου. Έτσι, θα εξασφαλίζεται καλύτερη παρακολούθηση και συντονισµός των αιτηµάτων του Κοινοβουλίου, των επιτροπών και των µελών του. Αξίζει να σηµειωθεί ότι η Επιτροπή δηµιούργησε τελευταία νέους µηχανισµούς προγραµµατισµού και αναφοράς, οι οποίοι εξασφαλίζουν καλύτερο προγραµµατισµό, στενότερη παρακολούθηση και αυστηρότερη εκτίµηση των κινδύνων και σφαλµάτων. Εξάλλου, µε την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων, ο Επίτροπος θα είναι ενήµερος για τα εκάστοτε προβλήµατα διαχείρισης της Γ που οφείλονται είτε σε εσωτερικούς, είτε σε εξωτερικούς λόγους. Η µεταρρύθµιση της δηµοσιονοµικής διαχείρισης και της πολιτικής προσωπικού που έφερε εις πέρας η Επιτροπή Prodi επέτρεψε να αναπτυχθούν νέα µέσα για τη διασφάλιση, κατά τρόπο συστηµατικό, της καλύτερης διαχείρισης των Γ και την εκπλήρωση των καθηκόντων αναφοράς και ελέγχου που έχουν αναλάβει. Έχω την πρόθεση να εξασφαλίσω την αυστηρή εφαρµογή των πολιτικών της Επιτροπής µε τακτικές συνεδριάσεις, µε τον ανοικτό διάλογο και µε τα νέα µέσα που ανέφερα παραπάνω, καθώς και µε βάση την πείρα µου στο πλαίσιο της Επιτροπής. Οι σχέσεις που θα δηµιουργήσω µε τις υπηρεσίες µου θα βασίζονται στη νοµιµότητα, την εµπιστοσύνη, την ικανότητα και τη διαφάνεια. 7
Εποµένως, περιµένω από το Γενικό ιευθυντή µου να µε ενηµερώνει πλήρως και συνεχώς για τα πολιτικά και διοικητικά ζητήµατα. Προς το σκοπό αυτό, και για να καθορίσω σαφώς τις ιεραρχικές οδούς, αµέσως µετά την ανάληψη των καθηκόντων µου, θα συντάξω δήλωση αποστολής και σαφείς κανόνες λειτουργίας, και θα δηµιουργήσω διαύλους διάδοσης των πληροφοριών, όπως προβλέπεται στον κώδικα συµπεριφοράς για τους Επιτρόπους. Οι κανόνες λειτουργίας των Γ που εµπίπτουν στο σηµερινό χαρτοφυλάκιό µου έχουν αποδειχθεί ορθοί και, εποµένως, θα εφαρµόσω την ίδια προσέγγιση στον τοµέα της διεύρυνσης. Αν ανακύψει κάποιο πρόβληµα, θα λάβω αµέσως τα µέτρα που επιβάλλονται για την ενδελεχή αξιολόγηση της κατάστασης και την αντιµετώπισή της, εφόσον εµπίπτει αυτό στις αρµοδιότητές µου διαφορετικά, θα υποβάλω αµέσως προτάσεις στο Σώµα των Επιτρόπων για να ληφθούν τα απαιτούµενα µέτρα. 8. Πόσο σηµαντική θα θεωρούσατε την εφαρµογή της διοργανικής συνεργασίας (Επιτροπή-Κοινοβούλιο), κυρίως µε τις αρµόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές που άπτονται του δικού σας τοµέα αρµοδιότητας; Στο νέο αυτό πλαίσιο, ποια είναι κατά τη γνώµη σας η έννοια της λέξης «διαφάνεια» στο πλαίσιο της διοργανικής νοµοθετικής διαδικασίας µεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συµβουλίου και της Επιτροπής συγκεκριµένα, και των διοργανικών σχέσεων γενικά; Όπως και στην απάντηση που έδωσα στην προηγούµενη ερώτηση, θα ήθελα να τονίσω τη µεγάλη σηµασία που ενέχει η συνεργασία µεταξύ του Κοινοβουλίου και της Επιτροπής. Είναι σκόπιµο να δηµιουργηθεί κλίµα εµπιστοσύνης και συνεργασίας µεταξύ των δύο αυτών οργάνων ώστε να δοθεί ώθηση στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, δεδοµένου ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει φέρει εις πέρας τα σηµαντικότερα επιτεύγµατά της στις περιόδους που το Κοινοβούλιο και η Επιτροπή συνεργάστηκαν για την επίτευξη κοινών στόχων. Η συνεργασία αποκτά ακόµη µεγαλύτερη σηµασία µε την ενίσχυση των εξουσιών του Κοινοβουλίου στη νοµοθετική διαδικασία, δηλαδή µε την επέκταση της προσφυγής στη διαδικασία συναπόφασης. Η συνεργασία θα βασιστεί στην τήρηση των δεσµεύσεων που καθορίζονται στην προαναφερόµενη συµφωνία πλαίσιο και θα λάβει επίσης τη µορφή επαφών και τακτικού διαλόγου. Έτσι, σκοπεύω να συµµετέχω στις συνεδριάσεις της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων που θα συγκαλούνται είτε µε δική της είτε µε δική µου πρωτοβουλία. Η συνεργασία αυτή προϋποθέτει τη διαβίβαση πλήρων και σαφών πληροφοριών σε εύθετο χρόνο, καθώς και τη συνεκτίµηση των απόψεων του Κοινοβουλίου, ως θεµελιώδους στοιχείου στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων. Επιπλέον, επικροτώ την ηλεκτρονική διαφάνεια, η οποία βασίζεται στη χρησιµοποίηση των ηλεκτρονικών µέσων επικοινωνίας για την πρόσβαση στα έγγραφα και τη διεξαγωγή άµεσου και γρήγορου διαλόγου µεταξύ των µελών του Κοινοβουλίου και της Επιτροπής. Εποµένως, εκφράζω την ικανοποίησή µου για τις ακροάσεις, οι οποίες αποτελούν µια πρώτη ευκαιρία για την καθιέρωση ανοικτής συζήτησης µε την επιτροπή εξωτερικών υποθέσεων και τις λοιπές αρµόδιες επιτροπές, ώστε να καθιερωθεί κλίµα αµοιβαίας εµπιστοσύνης που µπορεί να οδηγήσει σε ορθολογική και παραγωγική συνεργασία καθ'όλη τη διάρκεια της εντολής. 8
V. Ισότητα µεταξύ ανδρών και γυναικών 9. Ποια συγκεκριµένα µέτρα κρίνετε απαραίτητα προκειµένου να εξασφαλιστεί ότι η έννοια της ισότητας µεταξύ ανδρών και γυναικών θα εφαρµοστεί στον τοµέα της αρµοδιότητάς σας; Έχετε κάποια πολιτική στρατηγική και ποιους οικονοµικούς και ανθρώπινους πόρους κρίνετε απαραίτητους για την εφαρµογή αυτής της έννοιας της ισότητας σε όλους τους τοµείς που συνιστούν το χαρτοφυλάκιό σας; Θα υιοθετήσω πολιτική ίσων ευκαιριών για τους άνδρες και τις γυναίκες, τόσο για το προσωπικό που εργάζεται για εµένα όσο και, γενικότερα, στον πολιτικό τοµέα για τον οποίο είµαι υπεύθυνος. Στο πλαίσιο της διαδικασίας διεύρυνσης, η Επιτροπή ενθαρρύνει και βοηθά όλες τις προσχωρούσες και υποψήφιες για προσχώρηση χώρες να µεταφέρουν το κεκτηµένο και, µε τον τρόπο αυτό, τις ίσες ευκαιρίες, στη νοµοθεσία τους. Οι προσχωρούσες χώρες πρέπει να προσαρµόσουν τη νοµοθεσία τους πριν από την προσχώρηση ιδίως µε την ενσωµάτωση των δέκα οδηγιών που αφορούν την ισότητα στον τοµέα των αποδοχών και των συνθηκών εργασίας, την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων, όπως των εγκύων, τη γονική άδεια, το βάρος της αποδείξεως σε περίπτωση διακρίσεων, την ίση µεταχείριση για τους αυτοαπασχολούµενους και τους συνεργαζόµενους συζύγους των, και την ίση µεταχείριση στα καθεστώτα κοινωνικής ασφάλισης. Εποµένως, η Επιτροπή θα παρακολουθεί µε προσοχή την εξέλιξη της θέσης της γυναίκας στις υποψήφιες χώρες, ιδίως στις περιπτώσεις που έχουν διαπιστωθεί ανεπάρκειες. 9