1
Για τον παρόντα Οδηγό συνεργάστηκαν μέλη ΔΕΠ από όλα τα εμπλεκόμενα Εργαστήρια/ Κλινικές (Στοματική και Γναθοπροσωπική Χειρουργική, Περιοδοντολογία, Προσθετική, Διαγνωστική και Ακτινολογία Στόματος) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΟΔΗΓΟΥ Ηρακλής Καρκαζής, Δήμος Καλύβας, Γεώργιος Μπομπέτσης, Λέκτορας 2
ΤΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Ι 2012-2013 ΑΘΗΝΑ 2012 3
Περιεχόμενα ΠΡΟΛΟΓΟΣ 5 Ι. ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 6 ΙΙ. ΔΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 6 ΙΙΙ. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Ι 7 ΙV. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 8 V. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΥΛΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 9 VΙ. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ-ΤΕΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ-ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ 10 VIΙ. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ 11 4
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Με μεγάλη μας χαρά ανακοινώνουμε ότι από φέτος (ακαδημαϊκό έτος 2012-2013) εισάγεται στο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών ένα νέο μάθημα με τίτλο «Εμφυτεύματα Ι». Καθώς η οδοντιατρική επιστήμη εξελίσσεται και τα οδοντικά εμφυτεύματα μπαίνουν όλο και πιο δυναμικά στην καθημέρα οδοντιατρική πράξη θα ήταν αδιανόητο η Οδοντιατρική Σχολή Αθηνών να μην προσπαθήσει να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα. Το μάθημα αυτό θα πραγματοποιηθεί στο 6ο εξάμηνο και μαζί με το μάθημα «Εμφυτεύματα ΙΙ» που θα διδάσκεται από το 2014 στο 9ο εξάμηνο σπουδών θα αποτελέσουν τον κορμό της προπτυχιακής εκπαίδευσης στα οδοντικά εμφυτεύματα. Είναι αξιοσημείωτο ότι το νέο αυτό μάθημα εμφανίζει κάποιες ιδιαιτερότητες και πρωτοτυπίες που επιβεβαιώνουν την ευελιξία αλλά και τη δυνατότητα συνεργασίας διαφόρων τομέων της Οδοντιατρικής Σχολής όταν πρόκειται για θέματα αναβάθμισης της εκπαίδευσης των φοιτητών μας. Έτσι, αναγνωρίζοντας ότι η απλή προσθήκη ενός επιπλέον μαθήματος στο ήδη φορτωμένο πρόγραμμα σπουδών δεν θα ήταν προς όφελος της εκπαιδευτικής διαδικασίας, το μάθημα «Εμφυτεύματα Ι» προσαρμόστηκε σε ώρες μαθημάτων που ήδη υπάρχουν στο πρόγραμμα και παραχωρήθηκαν από τα εμπλεκόμενα εργαστήρια. Τέλος, είναι η πρώτη φορά που οι εννέα (9) ώρες παραδόσεων και οι οκτώ (8) ώρες εργαστηρίων ανά φοιτητή θα πραγματοποιηθούν κάτω από τη στενή συνεργασία τεσσάρων διαφορετικών Εργαστηρίων της Οδοντιατρικής Σχολής (Στοματική και Γναθοπροσωπική Χειρουργική, Περιοδοντολογία, Προσθετική, και Διαγνωστική και Ακτινολογία Στόματος) προκειμένου να επιτευχθεί η πληρέστερη δυνατή κάλυψη της σοβαρής αυτής εκπαιδευτικής ενότητας. Το συντονισμό της εκπαιδευτικής διαδικασίας έχουν αναλάβει τα μέλη ΔΕΠ Γ. Μπομπέτσης, Λέκτορας, Δ. Καλύβας, και Η. Καρκαζής, στα οποία οι φοιτητές μπορούν να απευθύνονται για κάθε απορία τους. 5
Ι. ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Σκοπός Ο φοιτητής θα πρέπει να είναι ικανός για αξιολόγηση, διάγνωση, σχέδιο θεραπείας, χειρουργική τοποθέτηση εμφυτευμάτων σε μοντέλα γνάθου, προσθετική αποκατάσταση σε εκμαγεία σε απλά περιστατικά. Στόχοι Ο φοιτητής, στο τέλος του 6ου εξαμήνου θα πρέπει: Nα είναι ικανός να διακρίνει την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση ασθενών με ολική ή μερική νωδότητα. Nα είναι ικανός να αξιολογεί το βαθμό δυσκολίας της συνολικής αντιμετώπισης του ασθενούς και τα ακτινολογικά ευρήματα Να γνωρίζει τις βασικές αρχές της χειρουργικής τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και να είναι ικανός να τοποθετεί εμφυτεύματα σε εκπαιδευτικά μοντέλα γνάθων. Nα γνωρίζει τις βασικές αρχές προσθετικής αποκατάστασης επί εμφυτευμάτων και να είναι ικανός να λαμβάνει αποτυπώματα των εμφυτευμάτων σε εκμαγεία. ΙΙ. ΔΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Τα εμφυτεύματα θα διδάσκονται σε δύο ενότητες (Eμφυτεύματα Ι & Eμφυτεύματα ΙΙ) εκ των οποίων η πρώτη θα είναι πολυθεματική και η δεύτερη θα αναπτυχθεί υπό ενιαία μορφή κάτω από την ομπρέλα του υπάρχοντος μαθήματος. Η πιθανή αλληλοεπικάλυψη θεματικών ενοτήτων κρίνεται αναπόφευκτη αλλά και αναγκαία για την εμπέδωση συγκεκριμένων γνώσεων και δεξιοτήτων. Εμφυτεύματα Ι Πολυθεματική, προπαρασκευαστικού χαρακτήρα ενότητα, με συμβολή των εμπλεκομένων γνωστικών αντικειμένων. Θα διδάσκεται στο 6ο εξάμηνο σπουδών. Εμφυτεύματα ΙΙ Παραμένει ο κωδικός του υπάρχοντος μαθήματος με αναδιαμόρφωση του τίτλου και του περιεχομένου του. Προς το παρόν θα συνεχίσει να διδάσκεται στο 9ο εξάμηνο με προοπτική τη μετακίνησή του στο 8ο εξάμηνο που προσφέρεται καλύτερα για τους στόχους του μαθήματος. 6
ΙΙΙ. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Ι ΕΒΔ. ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ 1Η ΣΜ 1 2Η ΣΜ 2 Ιστορική αναδρομή- Βασικές αρχές οστεοενσωμάτωσης- Ιστολογία περιεμφυτευματικών ιστών. Υλικά, είδη, βασικά τμήματα εμφυτευμάτων. 3Η ΣΜ 3 Χειρουργική ανατομία. 4Η ΣΜ 4 Ιατρικό και οδοντιατρικό ιστορικό. 5Η ΕΡΓ 1 Κλινική Εξέταση. 6Η ΣΜ 5 7Η ΣΜ 6 Ακτινολογική Διερεύνηση. Ενδείξεις και αντενδείξεις εμφυτευματικών αποκαταστάσεων - Σχέδιο θεραπείας. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 10-11 π.μ. (ΑΕΠ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 10-11 π.μ. (ΑΕΠ) ΠΕΜΠΤΗ 2-3 μ.μ. (ΑΕΠ) Ο-Β,Δ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 12-1 μ.μ. (ΑΕΠ) Ο-Α,Γ ΠΕΜΠΤΗ 1-2 μ.μ. (ΑΕΠ) Ο-Β,Δ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 11-12μ. (ΑΕΠ) Ο-Α,Γ ΤΕΤΑΡΤΗ 1-3 μ.μ. (ΒΕΥΟ) Ο-Β ΤΕΤΑΡΤΗ 3-5 μ.μ. (ΒΕΥΟ) Ο-Α ΠΕΜΠΤΗ 1-3 μ.μ. (ΓΕΥΟ) Ο-Γ ΠΕΜΠΤΗ 3-5 μ.μ. (ΓΕΥΟ) Ο-Δ ΔΕΥΤΕΡΑ 9-10 π.μ. (ΑΔΑΟ) Ο-Α ΤΕΤΑΡΤΗ 9-10 π.μ. (ΑΔΑΟ) Ο-Β ΤΕΤΑΡΤΗ 11-12 μ. (ΑΔΑΟ) Ο-Γ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9-10 π.μ. (ΑΔΑΟ) Ο-Δ ΠΕΜΠΤΗ 8-9 π.μ. (ΑΕΠ) Φ. Μαδιανός, Ι. Καρούσης, Φ. Μαδιανός, Σ. Βασιλόπουλος, Λέκτορας Ι. Ιατρού, Φ. Τζέρμπος, Λ. Γκουτζάνης, Λέκτορας Β. Πετσίνης, Λέκτορας Κ. Τσιχλάκης, Α. Τριποδάκης, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ/ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ- ΝΤΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ- ΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ & ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗ (ΑΚΙΝΗΤΗ) 7
ΕΒΔ. ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ 8Η ΕΡΓ 2 Εκμαγεία μελέτης, διαγνωστικό κέρωμα, νάρθηκες. 9H ΣΜ 7 Χειρουργική διαδικασία. 10H ΕΡΓ 3 Χειρουργική διαδικασία. 11H ΣΜ 8 12H ΣΜ 9 Είδη προσθετικών αποκαταστάσεων (Ακίνητη). Είδη προσθετικών αποκαταστάσεων (Κινητή). 13H ΕΡΓ 4 Τεχνικές αποτύπωσης. Αξιολόγηση. ΔΕΥΤΕΡΑ 8-10 π.μ. (ΑΕΥΟ) Ο-Β ΔΕΥΤΕΡΑ 10-12 π.μ. (ΑΕΥΟ) Ο-Α ΤΕΤΑΡΤΗ 8-10 π.μ. (ΑΕΥΟ) Ο-Δ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8-10 π.μ. (ΑΕΥΟ) Ο-Γ ΠΕΜΠΤΗ 9-10 π.μ. (ΝΑΑΟ) ΔΕΥΤΕΡΑ 1-3 μ.μ. (ΒΕΥΟ) Ο-Γ ΔΕΥΤΕΡΑ 3-5 μ.μ. (ΒΕΥΟ) Ο-Δ ΤΕΤΑΡΤΗ 1-3 μ.μ. (ΒΕΥΟ) Ο-Β ΤΕΤΑΡΤΗ 3-5 μ.μ. (ΒΕΥΟ) Ο-Α ΠΕΜΠΤΗ 8-9 π.μ. (ΑΕΠ) ΔΕΥΤΕΡΑ 10-11 π.μ. (ΑΕΠ) Ο-Β,Δ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 11-12μ. (ΑΕΠ) Ο-Α,Γ ΔΕΥΤΕΡΑ 8-10 π.μ. (ΑΕΥΟ) Ο-Β ΔΕΥΤΕΡΑ 10-12 π.μ. (ΑΕΥΟ) Ο-Α ΤΕΤΑΡΤΗ 8-10 π.μ. (ΑΕΥΟ) Ο-Δ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8-10 π.μ. (ΑΕΥΟ) Ο-Γ Α. Τριποδάκης, H. Γούσιας, Μ. Σωτηρίου, Ν. Πολυχρονάκης, Λέκτορας Κ. Αλεξανδρίδης, Δ. Καλύβας, Α. Τριποδάκης, Η. Καρκαζής, Α. Τριποδάκης, H. Γούσιας, Μ. Σωτηρίου, Ν. Πολυχρονάκης, Λέκτορας ΜΕΛΗ ΔΕΠ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ/ ΚΛΙΝΚΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ/ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΩΝ ΔΕΠ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟ- ΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗ (ΑΚΙΝΗΤΗ) ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗ (ΚΙΝΗΤΗ) ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗ ΙV. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Σεμινάρια και επιτραπέζιες επιδείξεις. Εργαστηριακή άσκηση. 8
V. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΥΛΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Σεμινάριο 1: «Ιστορική αναδρομή-βασικές αρχές οστεοενσωμάτωσης Ιστολογία περιεμφυτευματικών ιστών.» Σεμινάριο 2: «Υλικά, είδη, βασικά τμήματα εμφυτευμάτων.» Α. Εισαγωγή στην Εμφυτευματολογία, Κ. Αλεξανδρίδης. (Το σύγγραμμα διατίθεται στους φοιτητές του 9ου εξαμήνου, ενώ για όλους τους φοιτητές είναι διαθέσιμο στην Βιβλιοθήκη της Σχολής) 1. Εισαγωγή. Οστεοενσωματούμενα εμφυτεύματα. (Κ.Α. Αλεξανδρίδης, Α.Π. Αγγελόπουλος) σελ xiii 2. Κεφ. 1. Βιολογικές αρχές οστεοενσωμάτωσης. (Α.Π. Αγγελόπουλος) σελ 1-8 3. Κεφ. 2. Η βιολογική συμπεριφορά των οδοντικών εμφυτευμάτων τιτανίου. (Κ.Α. Αλεξανδρίδης) σελ. 9-16 4. Κεφ. 14. Ανατομικά, μορφολογικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά των μαλθακών περιεμφυτευματικών ιστών. (Σ. Σιλβέστρος, Ι.Κ.Καρούσης) σελ.129-141 Β. Κλινική Περιοδοντολογία, Ζ.Σ. Μαντζαβίνος, Ι.Α. Βρότσος 5. Κεφ. 36 Οστεοενσωματούμενες προσθέσεις (Ι. Φουρμούζης, Ι.Κ. Καρούσης) σελ. 577-596 Σημείωση: Οι φοιτητές μας που ενδιαφέρονται για περαιτέρω μελέτη, μπορούν να επικοινωνήσουν με τους διδάσκοντες του Εργαστηρίου της Περιοδοντολογίας, για να τους χορηγηθούν περισσότερες βιβλιογραφικές πηγές. Σεμινάριο 3: «Χειρουργική ανατομία.» Σεμινάριο 4: «Ιατρικό και οδοντιατρικό ιστορικό.» Σεμινάριο 7: «Χειρουργική διαδικασία.» Εργαστήριο 3: «Χειρουργική διαδικασία.» Α. Σύγχρονη Στοματική και Γναθοπροσωπική Χειρουργική,ΤΟΜΟΣ Α. Α.Αγγελόπουλος, Κ.Αλεξανδρίδης, Κεφ.15 «Βασική εμφυτευματολογία» σελ 431έως 456. 9
Εργαστήριο 1: «Κλινική Εξέταση.» Α. Σύγχρονη Στοματική και Γναθοπροσωπική Χειρουργική,ΤΟΜΟΣ Α. Α.Αγγελόπουλος, Κ.Αλεξανδρίδης, Κεφ. «Βασική εμφυτευματολογία» Κεφ. «Προχωρημένη εμφυτευματολογία» σύγγραμμα «Βασική εμφυτευματολογία» του Καθ. Κ. Αλεξανδρίδη. Σεμινάριο 5: «Ακτινολογική Διερεύνηση.» A. Σύγχρονη στοματική & γναθοπροσωπική διαγνωστική & ακτινολογία, Αγγελόπουλος Άγγελος Π.,Σπυρόπουλος Νίκος Δ.,Τσιχλάκης Κωνσταντίνος Hλεκτρονικά Μαθήματα Διαγνωστική & Ακτινολογία ΙΙ : Ακτινολογία Εμφυτευμάτων - Οδοντιατρικός Υπολογιστικός Τομογράφος. Εργαστήριο 2: «Εκμαγεία μελέτης, διαγνωστικό κέρωμα, νάρθηκες. Σεμινάριο 6: «Ενδείξεις και αντενδείξεις εμφυτευματικών αποκαταστάσεων - Σχέδιο θεραπείας.» Σεμινάριο 8: «Είδη προσθετικών αποκαταστάσεων (Ακίνητη).» Εργαστήριο 4: «Τεχνικές αποτύπωσης.» Εγχειρίδιο εργαστηριακής και προκλινικής άσκησης, Τριποδάκης Άρης, Γούσιας Ηρακλής. 22η και 23η εργαστηριακές ασκήσεις. Σεμινάριο 9: «Είδη προσθετικών αποκαταστάσεων (Κινητή).» Εισαγωγή στην Εμφυτευματολογία, Κ. Αλεξανδρίδης. Κεφ. 12. Επένθετες επιεμφυτευματικές οδοντοστοιχίες. Σελ. 107-120. VΙ. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ - ΤΕΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Τελική αξιολόγηση με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. (Το αποτέλεσμα θα προσμετρηθεί στην τελική βαθμολογία του μαθήματος «ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ ΙΙ» του 9ου Εξαμήνου.) 10
VΙΙ. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ Κλινική Διαγνωστικής & Ακτινολογίας Στόματος ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΝΟ ΒΑΘΜΙΔΑ ΤΗΛΕΦΩΝΟ Ε-ΜΑΙL Τσιχλάκης Κωνσταντίνος 210-746-1007 ktsiklak@dent.uoa.gr Εργαστήριο Περιοδοντολογίας ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΝΟ ΒΑΘΜΙΔΑ ΤΗΛΕΦΩΝΟ Ε-ΜΑΙL Βασιλόπουλος Σπυρίδων Λέκτορας 210-746-1149 spvas@dent.uoa.gr Καρούσης Ιωάννης 210-746-1314 ikaroussis@dent.uoa.gr Μαδιανός Φοίβος 210-746-1182 pmadian@dent.uoa.gr Μπομπέτσης Γεώργιος Λέκτορας 210-746-1126 ybobetsi@dent.uoa.gr Εργαστήριο Προσθετικής ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΝΟ ΒΑΘΜΙΔΑ ΤΗΛΕΦΩΝΟ Ε-ΜΑΙL Γούσιας Ηρακλής Καρκαζής Ηρακλής 210-746-1327 hgousias@dent.uoa.gr 210-746-1108 hkarkaz@dent.uoa.gr Πολυχρονάκης Νικόλαος Λέκτορας 210-746-1182 nicpolis@dent.uoa.gr Σωτηρίου Μιχάλης Τριποδάκης Άρης Κλινική Στοματικής & Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής 210-746-1184 msotiriou@dent.uoa.gr 210-746-1237 tripod.dental@hotmail. com ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΝΟ ΒΑΘΜΙΔΑ ΤΗΛΕΦΩΝΟ Ε-ΜΑΙL Αλεξανδρίδης Κωνσταντίνος 210-746-1005 alexandc@dent.uoa.gr Γκουτζάνης Λάμπρος Λέκτορας lgoutzan@dent.uoa.gr Ιατρού Ιωάννης 210-746-1261 iiatrou@dent.uoa.gr Καλύβας Δήμος 210-746-1251 demkal@dent.uoa.gr Πετσίνης Βασίλειος Λέκτορας 210-746-1271 vasipets@yahoo.gr Τζέρμπος Φώτιος 11 ftzerbos@dent.uoa.gr
12