ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στο Συγκριτικό Δίκαιο Μάθημα 1 ο :. Αν. Καθηγήτρια: Χριστίνα Δεληγιάννη-Δημητράκου Νομική Σχολή Foto: http://commons.wikimedia.org/wiki/file:land_shallow_topo_2048.jpg
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
1. Σημασία του μαθήματος Οι συγκριτικές νομικές σπουδές έχουν αποκτήσει μεγάλη πρακτική και θεωρητική σημασία στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Πράγματι, η αυξανόμενη ζήτηση νομικών πληροφοριών που απαιτούν εμπεριστατωμένες γνώσεις ξένου δικαίου, η αναγνώριση του δικαιώματος ελεύθερης παροχής δικηγορικών υπηρεσιών έξω από τα εθνικά πλαίσια, η κατοχύρωση του δικαιώματος ελεύθερης εγκατάστασης διεθνών δικηγορικών εταιρειών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όλες αυτές οι εξελίξεις, έχουν καταστήσει όσο ποτέ άλλοτε επιτακτικό τον εμπλουτισμό της νομικής παιδείας με στοιχεία διεθνούς, κοινοτικού και αλλοδαπού δικαίου. 5
Η αναβάθμιση ωστόσο των συγκριτικών νομικών σπουδών επιβάλλεται και από δύο άλλους παράγοντες. Πρόκειται συγκεκριμένα, για το αίτημα του εξευρωπαϊσμού του δικαίου, από τη μια μεριά, που προϋποθέτει για να υλοποιηθεί τη χρήση του συγκριτικού δικαίου. Και για το φαινόμενο της μετανάστευσης, από την άλλη μεριά, το οποίο φέρνει τα ευρωπαϊκά δίκαια σε επαφή με δίκαια που δεν ανήκουν στον ευρωπαϊκό νομικό πολιτισμό και επιβάλλει επιπλέον τη βαθύτερη γνώση αυτών των δικαίων. 6
Ενόψει της παραπάνω εξέλιξης είναι σήμερα αδιανόητο να παίρνει κανείς πτυχίο νομικής χωρίς να έχει διδαχθεί τα βασικά χαρακτηριστικά των μεγάλων νομικών συστημάτων που λειτουργούν στον ευρωπαϊκό νομικό χώρο και χωρίς να γνωρίζει τον διαφορετικό ρόλο που παίζει το δίκαιο σε νομικές παραδόσεις εντελώς διαφορετικές από τη δική μας όπως είναι μεταξύ άλλων η μουσουλμανική ή η κινεζική νομική παράδοση. 7
Σε μια χώρα, όπως η Ελλάδα, της οποίας το δίκαιο έχει διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό με την προσφυγή σε ξένα νομικά πρότυπα, η διδασκαλία της συγκριτικής μεθόδου και η επισήμανση των κινδύνων που συνεπάγεται η επιπόλαιη εφαρμογή της αποτελούν απαραίτητα στοιχεία της νομικής παιδείας 8
2. Σκοποί και θεματική του μαθήματος Πρωταρχικό σκοπό έχει να εξοικειώσει τις φοιτήτριες και τους φοιτητές με το μάθημα Εισαγωγή στο Συγκριτικό Δίκαιο έχει ως σκοπό να εξοικειώσει τις φοιτήτριες και τους φοιτητές με τη συγκριτική νομική μέθοδο και τα βασικά χαρακτηριστικά των μεγάλων Δικαιϊκών συστημάτων. Η θεματική του έχει αποκτήσει μεγάλη σημασία ενόψει της παγκοσμιοποίησης και της προόδου της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. 9
Στο πλαίσιο του μαθήματος θα διδαχθούν τα παρακάτω ζητήματα: Έννοια και πρακτικές εφαρμογές του Συγκριτικού δικαίου Συγκριτική μεθοδολογία Εφαρμογή του Συγκριτικού δικαίου από τα δικαστήρια και ειδικότερα από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Ταξινόμηση των δικαίων σε μεγάλες οικογένειες Βασικά χαρακτηριστικά του αγγλικού και του αμερικανικού δικαίου (Ιστορική εξέλιξη, πηγές και δομή, οργάνωση δικαστηρίων, ανεύρεση της νομοθεσίας και νομολογίας με συμβατικούς τρόπους και μέσω του διαδικτύου). 10
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τέλος Ενότητας Επεξεργασία: Ιωάννης Γιαννακέλος Θεσσαλονίκη, Μάιος 2014