ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΓΕΝΙΚΑ Βασικός στόχος είναι η ανατροφοδότηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και ο εντοπισμός των μαθησιακών ελλείψεων με σκοπό τη βελτίωση της παρεχόμενης σχολικής εκπαίδευσης. Ειδικότερα η αξιολόγηση αποσκοπεί κυρίως: α) στη διαπίστωση της επίτευξης των στόχων της μάθησης, β) στο σχεδιασμό των επομένων σταδίων της μάθησης, γ) στον εντοπισμό των μαθησιακών δυσκολιών και ελλείψεων του μαθητή με στόχο το σχεδιασμό κατάλληλων παρεμβάσεων για τη βελτίωση της διδακτικής διαδικασίας, δ) στη συνολική ποιοτική αναβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ε) στην απόκτηση ικανοτήτων όπως ερευνητικού πνεύματος, μεταγνώσης, αυτοαξιολόγησης, συλλογικής εργασίας κλπ. Μορφές αξιολόγησης: α) Αρχική ή διαγνωστική που εφαρμόζεται κυρίως στην αρχή της μαθησιακής διαδικασίας και αποσκοπεί στον προσδιορισμό των γνώσεων, εμπειριών και ενδιαφερόντων, καθώς στον εντοπισμό πιθανών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι μαθητές, β) Διαμορφωτική ή σταδιακή που εφαρμόζεται κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας και αποσκοπεί στον έλεγχο της μαθησιακής πορείας για την κατάκτηση των συγκεκριμένων εκπαιδευτικών στόχων με βασικό σκοπό να εξαχθούν οι απαιτούμενες πληροφορίες για πιθανή τροποποίηση του σχεδιασμού και των μεθόδων, προκειμένου να επιτευχθούν οι επιδιωκόμενοι στόχοι, και γ) Τελική ή συνολική η οποία αποτελεί κυρίως ανακεφαλαιωτική διαδικασία για να εκτιμηθεί ο βαθμός επίτευξης των διδακτικών και παιδαγωγικών στόχων σε σχέση με τους προκαθορισμένους ως τελικούς στόχους. Βασικές Αρχές: α) η αξιολόγηση είναι διαρκής και σκόπιμη λειτουργία, που ενσωματώνεται στη διαδικασία της διδασκαλίας και της μάθησης, β) η αξιολόγηση των μαθητών βασίζεται κυρίως στην εκτίμηση της επίδοσης με βάση συγκεκριμένα κριτήρια που προκύπτουν από τους στόχους μάθησης και όχι από τη σύγκριση με τους συμμαθητές, γ) η αξιολόγηση αφορά όχι μόνο γνώσεις, αλλά και τη διαμόρφωση στάσεων, αξιών και συμπεριφορών, ε) λαμβάνονται υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των μαθητών και ο ατομικός ρυθμός και τρόπος μάθησης. Επίσης λαμβάνονται υπόψη παράγοντες όπως το στάδιο της γλωσσικής ανάπτυξης, καθώς οι ευκαιρίες για μάθηση που έχει το παιδί στο κοινωνικό και οικογενειακό του περιβάλλον.
Προεδρικό Διάταγμα Π.Δ. 409/17-12-1994 Έννοια και σκοπός της αξιολόγησης Παρ. 1. Αξιολόγηση είναι η διαδικασία που αποσκοπεί στο να προσδιορίσει, κατά τρόπο συστηματικό και αντικειμενικό, το αποτέλεσμα ορισμένης δραστηριότητας σε σχέση με τους στόχους τους οποίους αυτή επιδιώκει κατ την καταλληλότητα των μέσων και μεθόδων που χρησιμοποιούνται για την επίτευξή τους. Στο χώρο της εκπαίδευσης αξιολόγηση είναι η συστηματική διαδικασία ελέγχου του βαθμού επίτευξης των επιδιωκομένων από το εκπαιδευτικό σύστημα σκοπών και ειδικών στόχων. Παρ. 2. Αξιολόγηση του μαθητή είναι η συνεχής παιδαγωγική διαδικασία, με βάση την οποία παρακολουθείται η πορεία μάθησης αυτού, προσδιορίζονται τα τελικά αποτελέσματα της και εκτιμώνται, παράλληλα, διάφορα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του μαθητή που σχετίζονται με το έργο του σχολείου. Η αξιολόγηση αποτελεί οργανικό στοιχείο της διδακτικής - μαθησιακής διαδικασίας, η οποία αρχίζει με τον καθορισμό των στόχων και ολοκληρώνεται με τον έλεγχο της επίτευξής τους. Πρώτιστος στόχος της είναι η συνεχής βελτίωση της διδασκαλίας και της γενικότερης λειτουργίας του σχολείου, καθώς και η συνεχής ενημέρωση εκπαιδευτικών και εκπαιδευομένων για τα αποτελέσματα των προσπαθειών τους, έτσι ώστε να επιτυγχάνονται τα καλύτερα δυνατά μαθησιακά αποτελέσματα. Παρ. 3. Η αξιολόγηση, ως εξατομικευμένη εκτίμηση της επίδοσης του μαθητή, δεν είναι αυτοσκοπός και σε καμιά περίπτωση δεν προσλαμβάνει χαρακτήρα ανταγωνιστικό ή επιλεκτικό για το μαθητή του Γυμνασίου. Δεν αναφέρεται μόνο στην επίδοσή του στα διάφορα μαθήματα, αλλά και σε άλλα χαρακτηριστικά του, όπως είναι η προσπάθεια που καταβάλλει, το ενδιαφέρον του, οι πρωτοβουλίες που αναπτύσσει, η δημιουργικότητά του, η συνεργασία του με άλλα άτομα και ο σεβασμός των κανόνων λειτουργίας του σχολείου. ΕΙΝΑΙ ΛΑΘΟΣ Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΝΑ ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΟΥΣ ΒΑΘΜΟΥΣ ΣΤΑ ΠΡΟΦΟΡΙΚΑ, ΣΤΑ ΤΕΣΤ ΚΑΙ ΤΙΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ. Η ΛΥΣΗ ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ ΒΟΛΙΚΗ, ΓΙΑΤΙ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΡΙΤΟΥΣ ΠΧ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΕΣ, ΑΛΛΑ ΠΑΡΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ. ΚΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΡΧΕΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΜΑΘΗΤΗ ΠΧ ΠΟΤΕ ΕΞΕΤΑΣΤΗΚΕ ΠΡΟΦΟΡΙΚΑ ΚΛΠ. ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΚΑΛΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ (ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΝΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙ Ο ΕΝΑΣ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ), ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΜΗΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΘΕΙ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ.
ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟ (Τρία τρίμηνα) Αξιολόγηση μαθητών κατά τα τρίμηνα (ΓΕΝΙΚΑ) Καθημερινή προφορική εξέταση και συνολική συμμετοχή του μαθητή κατά τη διδακτική - μαθησιακή διαδικασία. Επιμέλεια και ενδιαφέρον για το μάθημα. Επίδοση στις γραπτές δοκιμασίες 1. Ολιγόλεπτες (test), 5-15 λεπτών, χωρίς προειδοποίηση, στο μάθημα της μέρας. 2. Μια ωριαία υποχρεωτικά σε κάθε ένα από τα δύο πρώτα τρίμηνα κατόπιν ανακεφαλαίωσης σε περιορισμένης έκτασης ενότητα χωρίς προειδοποίηση. Εργασίες που εκτελούνται στο σπίτι ή στο σχολείο. Συνθετικές δημιουργικές εργασίες, ατομικές ή ομαδικές. Μία τουλάχιστον κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου. Ο καθηγητής οφείλει να καταθέτει, στο τέλος κάθε τριμήνου σημείωμα περιγραφικής αξιολόγησης σχετικά με το ενδιαφέρον, προσπάθεια, πρωτοβουλίες, δραστηριότητες, επίπεδο μάθησης κλπ. Στα μονόωρα μαθήματα το σημείωμα δεν κατατίθεται στο τέλος του Α.τριμήνου. Εξετάσεις προαγωγικές (Βάση του Π.Δ. 508/77 και της Εγκυκλίου ΥΠΕΠΘ Γ2/2764/6-5-96) (ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ) 1 από 2 απλά θέματα θεωρίας που μπορεί να αποτελούνται από το πολύ 3 ερωτήσεις της ιδίας ενότητας 2 από 3 ασκήσεις ή προβλήματα. Δεν πρέπει η κάθε άσκηση ή πρόβλημα να αποτελείται από 2 ή περισσότερες διαφορετικές ασκήσεις ή προβλήματα (π.χ. δεν μπορούν να δοθούν στο ίδιο θέμα 2 ή περισσότερες εξισώσεις ή ανισώσεις). Μπορεί όμως να αναλύονται σε βήματα Εφαρμογές (ούτε ως θεωρία ούτε ως άσκηση) και γενικές ασκήσεις δεν μπορούν να δοθούν στις εξετάσεις. Η απάντηση στο θέμα της θεωρίας και η κάθε μία από τις λύσεις των ασκήσεων ή προβλημάτων βαθμολογούνται ισότιμα. Επειδή το περιεχόμενο των νέων βιβλίων των Μαθηματικών του Γυμνασίου χωρίζεται σε δύο μέρη (Α μέρος: Άλγεβρα και Β μέρος: Γεωμετρία), τα οποία διδάσκονται παράλληλα, προτείνουμε, κατά τις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις στο μάθημα των Μαθηματικών του Γυμνασίου, η επιλογή των θεμάτων να γίνει ως εξής: Για μεν τις Α και Β τάξεις: α) Θεωρία: Ένα θέμα από την Άλγεβρα και ένα θέμα από τη Γεωμετρία. β) Ασκήσεις: Δύο ασκήσεις από την Άλγεβρα και μία από τη Γεωμετρία ή δύο ασκήσεις από τη Γεωμετρία και μία από την Άλγεβρα. Ενώ για τη Γ τάξη, στην οποία η σχέση ωρών Άλγεβρας Γεωμετρίας είναι περίπου 70/30: α) Θεωρία: Ένα θέμα από την Άλγεβρα και ένα θέμα από τη Γεωμετρία.
β) Ασκήσεις: Δύο ασκήσεις από την Άλγεβρα και μία από τη Γεωμετρία. Σημείωση: 1. Με τον όρο «ευρύτερη ενότητα» νοείται ύλη ομοιογενής, η οποία ολοκληρώθηκε σε περισσότερες της μιας διδακτικές ώρες και περιέχεται στο αυτό κεφάλαιο - ή σε τμήμα αυτού - αν είναι εκτενές. Σε καμιά περίπτωση, επομένως, υπό τον όρο «ευρύτερη ενότητα» δε νοείται ύλη διαφορετικών κεφαλαίων ή ύλη του αυτού μεν κεφαλαίου, πλην όμως υπερβολικά εκτενής. 2. Η έκφραση «Μπορεί όμως να αναλύονται σε βήματα» σημαίνει ότι τα υποερωτήματα των ασκήσεων δεν μπορεί να είναι ανεξάρτητα, αλλά ότι τα ενδιάμεσα υποερωτήματα έχουν στόχο να οδηγήσουν τον μαθητή στο τελικό υποερώτημα. Χρήσιμο είναι να δίδονται τα αποτελέσματα των ενδιάμεσων υποερωτημάτων, προκειμένου να είναι δυνατό ο μαθητής να απαντήσει στο τελικό υποερώτημα, έστω και εάν δεν έχει αντιμετωπίσει επιτυχώς τα προηγούμενα υποερωτήματα. 3. Η συγκεκριμένη νομοθεσία παράχθηκε πριν από τα τελευταία βιβλία Μαθηματικών του Γυμνασίου που περιέχουν και ερωτήσεις αντιστοίχησης, πολλαπλής επιλογής, συμπλήρωσης κενού και σωστού-λάθους (τα συγκεκριμένα είδη ερωτήσεων τα ονομάζουν ερωτήσεις κατανόησης). Γραπτή αξιολόγηση κατά τη διάρκεια των τριμήνων (αναλυτικά) α) ολιγόλεπτες γραπτές δοκιμασίες (τεστ) (περ. β της παρ. 1 του άρ. 2 του Π.Δ. 409/1994), διάρκειας 10-15 λεπτών (άρ. 3 του Π.Δ. 465/1981, ΦΕΚ Α 129). β) ωριαίες υποχρεωτικές γραπτές δοκιμασίες, οι οποίες γίνονται, χωρίς προειδοποίηση ανά μία κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων τριμήνων και καλύπτουν την ύλη ευρύτερης διδακτικής ενότητας υπό τον όρο ότι προηγήθηκε κατά το προηγούμενο μάθημα σχετική ανακεφαλαίωση (περ. γ της παρ. 1 του άρ. 2 του Π.Δ. 409/1994). Οι γραπτές ωριαίες δοκιμασίες γίνονται με την ευθύνη του διδάσκοντα, σε συνάρτηση με τον προγραμματισμό της διδακτέας ύλης. Σχετικό πρόγραμμα κατατίθεται στο Διευθυντή του Σχολείου, ο οποίος σε συνεννόηση με τους διδάσκοντες συντονίζει τη διεξαγωγή των δοκιμασιών αυτών έτσι ώστε να αποφεύγεται η διενέργεια ωριαίων δοκιμασιών σε περισσότερα του ενός μαθήματα την ίδια μέρα (παρ. 3 του άρ. 2 του Π.Δ. 409/1994). Δεν κατατίθεται βαθμολογία σε μάθημα που διδάχθηκε λιγότερο από 10 ώρες, εάν ο διδάσκων, τεκμηριωμένα, δεν διαθέτει επαρκή στοιχεία. Η εξεταστέα ύλη δεν μπορεί να είναι περισσότερη από τα 3/5 της διδαχθείσας και λιγότερη από το μισό της διδακτέας. Παρατήρηση: Στις προαγωγικές εξετάσεις του Γυμνασίου η ύλη της θεωρίας προέρχεται από την ίδια ενότητα, ενώ στις αντίστοιχες του Λυκείου διατρέχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης, Στο Γυμνάσιο υπάρχει επιλογή θεμάτων, ενώ στο Λύκειο όχι.
ΛΥΚΕΙΟ (Δύο τετράμηνα (Α: 1/9 20/1, Β:21/1 16/5) (Π.Δ. 60/2006 ΦΕΚ 65/Α/30.3.2006) Διαγνωστική αξιολόγηση μαθητών Πραγματοποιείται υποχρεωτικά στην αρχή της Α Λυκείου (εντός των δύο πρώτων εβδομάδων, μέσα σε μία διδακτική ώρα και χωρίς προειδοποίηση) και προαιρετικά στις υπόλοιπες τάξεις. Δεν λαμβάνεται υπόψη στην αξιολόγηση της επίδοσης. Αξιολόγηση μαθητών κατά τα τετράμηνα Συμμετοχή του μαθητή κατά τη διδακτική - μαθησιακή διαδικασία Επιμέλεια και ενδιαφέρον για το μάθημα Επίδοση στις γραπτές δοκιμασίες 1. Ολιγόλεπτες (test), 5-15 λεπτών, χωρίς προειδοποίηση, στο μάθημα της μέρα 2. Μια μόνο ωριαία υποχρεωτικά στο Α τετράμηνο (μπορεί αν υπάρχει αντικειμενικό πρόβλημα να γίνει στο Β ) σε περιορισμένης έκτασης ενότητα με μικρής χρονικής διάρκειας προειδοποίηση Εργασίες που εκτελούνται στο σπίτι ή στο σχολείο Φάκελος επιδόσεων και δραστηριοτήτων (όπου αυτός τηρείται) Δημιουργικές εργασίες συνθετικού χαρακτήρα. Γίνεται μία υποχρεωτικά στην Α Λυκείου, ατομικά ή ομαδικά σε γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα, η εργασία συνεκτιμάται μόνο θετικά, μπορεί και για περισσότερα του ενός μαθήματα με την ίδια ή και άλλες εργασίες. Στις υπόλοιπες τάξεις είναι προαιρετική. Αν κάποιο από τα παραπάνω στοιχεία λείπει η βαθμολογία διαμορφώνεται με συνεκτίμηση των υπολοίπων. Οι καθηγητές δείχνουν τα γραπτά των μαθητών στους κηδεμόνες αν αυτό ζητηθεί. Εξετάσεις προαγωγικές Γενικά 1. Tα θέματα των γραπτών προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων λαμβάνονται από την ύλη που ορίζεται ως εξεταστέα για κάθε μάθημα κατά το έτος που γίνονται οι εξετάσεις. Οι ερωτήσεις είναι ανάλογες με εκείνες που υπάρχουν στα σχολικά εγχειρίδια και στις οδηγίες του Π.Ι., διατρέχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης, ελέγχουν ευρύ φάσμα διδακτικών στόχων και είναι κλιμακούμενου βαθμού δυσκολίας. Οι μαθητές απαντούν υποχρεωτικά σε όλα τα θέματα. 2. Σε περίπτωση κατά την οποία ένα θέμα αναλύεται σε υποερωτήματα, η βαθμολογία που προβλέπεται για αυτό κατανέμεται ισότιμα στις επιμέρους ερωτήσεις, εκτός αν κατά την ανακοίνωση των θεμάτων καθορίζεται διαφορετικός βαθμός για κάθε μια από αυτές. Θέματα (ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ) Στους μαθητές δίνονται τέσσερα (4) θέματα από την εξεταστέα ύλη, τα οποία μπορούν να αναλύονται σε υποερωτήματα, με τα οποία ελέγχεται η δυνατότητα αναπαραγωγής γνωστικών στοιχείων, η γνώση εννοιών και ορολογίας και η ικανότητα εκτέλεσης γνωστών αλγορίθμων, η ικανότητα του μαθητή να αναλύει, να
συνθέτει και να επεξεργάζεται δημιουργικά ένα δεδομένο υλικό, καθώς και η ικανότητα επιλογής και εφαρμογής κατάλληλης μεθόδου. Tα τέσσερα θέματα που δίνονται στους μαθητές διαρθρώνονται ως εξής: α) Το πρώτο θέμα αποτελείται από ερωτήματα θεωρίας που αφορούν έννοιες, ορισμούς, λήμματα, προτάσεις, θεωρήματα και πορίσματα. Με το θέμα αυτό ελέγχεται η κατανόηση των βασικών εννοιών, των σπουδαιότερων συμπερασμάτων, καθώς και η σημασία τους στην οργάνωση μιας λογικής δομής. β) Tο δεύτερο και το τρίτο θέμα αποτελείται το καθένα από μία άσκηση που απαιτεί από το μαθητή ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης εννοιών αποδεικτικών ή υπολογιστικών διαδικασιών. Η κάθε άσκηση μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα. γ) Tο τέταρτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση ή ένα πρόβλημα που η λύση του απαιτεί από το μαθητή ικανότητες συνδυασμού και σύνθεσης προηγούμενων γνώσεων, αλλά και την ανάληψη πρωτοβουλιών στη διαδικασία επίλυσής του. Tο θέμα αυτό μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα, τα οποία βοηθούν το μαθητή στη λύση. Η βαθμολογία κατανέμεται ανά είκοσι πέντε (25) μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέματα. Τα υποερωτήματα βαθμολογούνται ισότιμα, εκτός αν ορισθεί διαφορετικά. Γενικά τα θέματα μπορεί να είναι σύντομης απάντησης ή πλήρους ανάπτυξης. Η διδακτέα ύλη που αφαιρέθηκε για τις Πανελλαδικές της Β επανέρχεται. Γραπτή αξιολόγηση κατά τη διάρκεια των τετραμήνων Οι γραπτές εξετάσεις είναι: α) Οι ολιγόλεπτες γραπτές δοκιμασίες διάρκειας 5 έως 15 λεπτών, οι οποίες αποτελούν εναλλακτικό τρόπο εξέτασης των μαθητών στο μάθημα της ημέρας και συμπληρώνουν την αξιολόγηση μέσω προφορικών διαδικασιών. Γίνονται χωρίς προειδοποίηση των μαθητών με τη μορφή σύντομων, ποικίλων και κατάλληλων ερωτήσεων, οι οποίες διατυπώνονται από τον διδάσκοντα με βάση τα σχετικά παραδείγματα που περιέχονται στα σχολικά βιβλία και σύμφωνα με τις Οδηγίες του Π.Ι. Ο αριθμός των ολιγόλεπτων γραπτών δοκιμασιών αφήνεται στην κρίση του διδάσκοντος. β) Κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους πραγματοποιείται μία (1) μόνο ωριαία γραπτή δοκιμασία, στο Α Τετράμηνο, η οποία καλύπτει περιορισμένης έκτασης ενότητα και γίνεται ύστερα από βραχείας διάρκειας προειδοποίηση των μαθητών. Δεν πρέπει να διεξάγονται περισσότερες από μια (1) ωριαία γραπτή δοκιμασία κατά τη διάρκεια του ημερησίου διδακτικού προγράμματος και οπωσδήποτε όχι περισσότερες από τρεις (3) κατά τη διάρκεια του εβδομαδιαίου διδακτικού προγράμματος για το ίδιο τμήμα. Αν υπάρχει αντικειμενικό πρόβλημα η ωριαία γραπτή δοκιμασία μπορεί να πραγματοποιηθεί στο Β Τετράμηνο...» Δεν κατατίθεται βαθμολογία σε μάθημα που διδάχθηκε λιγότερο από 10 ώρες, εάν ο διδάσκων, τεκμηριωμένα, δεν διαθέτει επαρκή στοιχεία.
Η εξεταστέα ύλη δεν μπορεί να είναι περισσότερη από τα 2/3 της διδαχθείσας και λιγότερη από το μισό της διδακτέας (Για όλα τα μαθήματα που εξετάζονται ενδοσχολικά).