ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ Α.Ε. ΕΠΙ ΤΩΝ: ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΥ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΣΦΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΥ ΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ ΚΑΙ ΧΡΕΩΣΕΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΟ ΕΣΦΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΡΟΤΥΠΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΥΨΟΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΕΣΦΑ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ 1. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ: 1.1. Το σύνολο των δοκιμών ελέγχου και πιστοποίησης των μετρητικών εγκαταστάσεων, είτε αρχικών είτε περιοδικών, σε ότι αφορά την ίδια τη μέτρηση, θα πρέπει να γίνεται από το Διαχειριστή ή εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπό του παρουσία του συνόλου των εχόντων έννομο συμφέρον Μερών, είτε τούτο εδράζεται στη Σύμβαση Μεταφοράς (προκειμένου περί Χρηστών του ΕΣΦΑ) είτε σε Σύμβαση προμήθειας φυσικού αερίου από Χρήστη του ΕΣΦΑ (προκειμένου περί Τρίτων, όπως οι τροφοδοτούμενοι από το Μετρητικό Σταθμό Ηλεκτροπαραγωγοί). Όλα τα εμπλεκόμενα Μέρη θα έχουν τη δυνατότητα είτε να αποδεχτούν τους ελέγχους με τη συνυπογραφή των σχετικών πρωτοκόλλων είτε να διατυπώσουν σε αυτά τυχόν εύλογες αντιρρήσεις τους. 1.2. Ο Διαχειριστής θα έχει την υποχρέωση διεξαγωγής κάθε δοκιμής ελέγχου και πιστοποίησης του εξοπλισμού μέτρησης που απαιτείται ή θα απαιτηθεί για την κάλυψη των υποχρεώσεων των Μερών που απορρέουν τόσο από την ελληνική όσο και την ευρωπαϊκή νομοθεσία και αφορούν τη λειτουργία των Μετρητικών Σταθμών. Ενδεικτικά αναφέρεται ως τοιαύτη η υποχρέωση πιστοποίησης των συστημάτων μέτρησης ποιότητας του φυσικού αερίου που εξυπηρετούν ηλεκτροπαραγωγούς προκειμένου να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας που αφορά τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Εύλογο είναι ότι, τυχόν επιπρόσθετες πιστοποιήσεις που δεν γίνονται στα πλαίσια κάλυψης των αναγκών των συναλλαγών διακίνησης και πώλησης φυσικού αερίου θα τιμολογούνται χωριστά. 1.3. Θα λαμβάνεται μέριμνα από το Διαχειριστή για τη διασφάλιση του Μετρητικού εξοπλισμού από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση με χρήση αριθμημένων σφραγίδων ή/και άλλου ενδεδειγμένου τρόπου (π.χ. κωδικοί πρόσβασης). 1.4. Η πιστοποίηση των ποσοτήτων φυσικού αερίου σε κάθε μετρητικό σταθμό θα γίνεται απαραίτητα με τη συμμετοχή του συνόλου των εμπλεκομένων, κατά περίπτωση, Μερών (ΔΕΣΦΑ, Χρηστών και Τρίτων), οι εκπρόσωποι των οποίων θα συνυπογράφουν τα σχετικά πρωτόκολλα. Στη διάθεση των εκπροσώπων των Μερών θα τίθενται όλα τα διαθέσιμα στοιχεία που είναι απαραίτητα για την πιστοποίηση τόσο της ποσότητας
όσο και της ποιότητας του φυσικού αερίου, προερχόμενα από το σύνολο του διαθέσιμου εξοπλισμού (Εξοπλισμός Μέτρησης, Σύστημα Διαχείρισης Μετρήσεων - εφόσον υπάρχει κλπ.). Σε περίπτωση διαφοροποίησης των καταγεγραμμένων ποσοτήτων / ενέργειας μεταξύ του Μετρητικού Εξοπλισμού και του Συστήματος Διαχείρισης Μετρήσεων, ως βάση τιμολόγησης λαμβάνονται οι καταγραφές του Μετρητικού Εξοπλισμού (πρωτογενείς μετρήσεις), οι οποίες υπόκεινται, κατά την εύλογη κρίση των Μερών σε τυχόν αναγκαία προσαρμογή μετρούμενου μεγέθους. 1.5. Προσαρμογή μετρούμενου μεγέθους είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτή μόνο σε περίπτωση διαπίστωσης συστηματικού σφάλματος και όχι στην περίπτωση χαμηλής ακρίβειας των μετρήσεων, δεδομένου ότι στην τελευταία περίπτωση δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί με αξιοπιστία η συστηματική απόκλιση από την κοινά αποδεκτή τιμή αναφοράς. 1.6. Τόσο στην περίπτωση προσαρμογής μετρούμενου μεγέθους, για το οποίο αποδεδειγμένα υφίσταται συστηματική απόκλιση, όσο και στην περίπτωση έλλειψης αξιόπιστων στοιχείων από λειτουργικό ή άλλο σφάλμα του μετρητικού εξοπλισμού, η διαδικασία αντιμετώπισης του προβλήματος θα πρέπει να στηρίζεται στις πιο κάτω βασικές αρχές: Αξιοποίηση, μετά από έλεγχο, όλων των τυχόν διαθέσιμων στοιχείων από το μετρητικό εξοπλισμό που αφορούν επί μέρους μετρούμενα μεγέθη. Αξιοποίηση στοιχείων προερχόμενων από μετρητικές ή άλλες διατάξεις των κατάντη ή ανάντη του ΕΣΦΑ συστημάτων (π.χ. μετρητικές διατάξεις φυσικού αερίου, μετρητές ηλεκτρικής ενέργειας εφόσον πρόκειται για Μονάδες ηλεκτροπαραγωγής κλπ.), εφόσον υπάρχουν. Αξιοποίηση, μετά από συγκριτική αξιολόγηση, στοιχείων από γειτονικές μετρητικές διατάξεις του ΕΣΦΑ (π.χ. αναλυτές φυσικού αερίου), εφόσον υπάρχουν. Σε κάθε περίπτωση προϋπόθεση εφαρμογής της διόρθωσης θα πρέπει να είναι η, μέσα σε εύλογα πλαίσια, αποδοχή από το σύνολο των εμπλεκομένων Μερών της προκρινόμενης μεθοδολογίας και του αποτελέσματός της. 1.7. Είναι απαραίτητο να προβλεφθεί η δυνατότητα ηλεκτρονικής μετάδοσης των στοιχείων μέτρησης ποσότητας και ποιότητας φυσικού αερίου προς τους έχοντες έννομο συμφέρον, σχετιζόμενο με τη λειτουργία της Μετρητικής Εγκατάστασης (Χρήστες και Τρίτους), εφόσον το ζητήσουν. Η μετάδοση θα πρέπει να γίνεται σε πραγματικό χρόνο και κατά τρόπο που δεν θα επηρεάζει την εύρυθμη λειτουργία του Μετρητικού Εξοπλισμού ή του Συστήματος Διαχείρισης Μετρήσεων. Το κόστος διασύνδεσης του υπολογιστικού εξοπλισμού των Χρηστών ή/και Τρίτων προς τον εξοπλισμό του Μετρητικού Σταθμού θα βαρύνει αυτούς ενώ η εκτέλεση του έργου διασύνδεσης θα γίνεται από το Διαχειριστή. 2. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΥΦΑ 2.1. Θεωρείται αυτονόητο το δικαίωμα παρουσίας του Χρήστη, εκπροσώπου του ή ανεξάρτητου Τρίτου Μέρους (επιθεωρητή) που ο ίδιος έχει διορίσει, κατά τη διεξαγωγή του συνόλου των διαδικασιών ποσοτικής και
ποιοτικής παραλαβής του φορτίου ΥΦΑ στις εγκαταστάσεις του Τερματικού Σταθμού. 2.2. Σε περίπτωση έλλειψης αξιόπιστων μετρήσεων, η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί θα πρέπει να βασίζεται στις ίδιες αρχές που αναφέρθηκαν στην αντίστοιχη παράγραφο των παρατηρήσεων επί του κανονισμού μετρήσεων, ήτοι, αφενός θα πρέπει να αξιοποιείται κάθε διαθέσιμο στοιχείο κατά τον καλύτερο τρόπο και αφετέρου η μεθοδολογία και το τελικό αποτέλεσμα της διόρθωσης θα πρέπει να είναι, μέσα σε εύλογα πλαίσια, αποδεκτά από το σύνολο των εμπλεκομένων Μερών. 3. ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΣΦΑ. 3.1. Ενδεχόμενη τροποποίηση των Εβδομαδιαίων ή/και Ημερήσιων Δηλώσεων παράδοσης / παραλαβής φυσικού αερίου που αφορούν Χρήστες, οι οποίοι τροφοδοτούν και Μονάδες Ηλεκτροπαραγωγής, είναι αναγκαίο να κοινοποιείται και υπόκειται στην αποδοχή του ΔΕΣΜΗΕ, ο οποίος έχει και την ευθύνη φόρτισης των Μονάδων Ηλεκτροπαραγωγής για την κάλυψη των αναγκών του Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας. 3.2. Σε περίπτωση μη αποδοχής από τον ΔΕΣΜΗΕ των τροποποιημένων από το Διαχειριστή του ΕΣΦΑ Ημερήσιων Δηλώσεων παράδοσης / παραλαβής φυσικού αερίου που αφορούν την τροφοδοσία και Ηλεκτροπαραγωγών, το πρόβλημα θα επιλύεται με απευθείας συνεννοήσεις του συνόλου των εμπλεκομένων Μερών (ΔΕΣΦΑ, ΔΕΣΜΗΕ, Χρήστη ΕΣΦΑ και Τρίτου ή Τρίτων Ηλεκτροπαραγωγών) και εν ανάγκη θα συγκαλείται στη συνέχεια ομάδα διαχείρισης κρίσεων. 3.3. Οι προβλεπόμενοι χρόνοι ανακοίνωσης στους Χρήστες της τελικής κατανομής φυσικού αερίου ανά σημείο εισόδου και εξόδου του ΕΣΦΑ για κάθε μήνα (10 η ημέρα του αμέσως επόμενου μήνα), η οποία θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερες καθυστερήσεις στην τιμολόγηση των Τρίτων που προμηθεύονται φυσικό αέριο από τους Χρήστες, κρίνονται υπερβολικοί και, σε κάθε περίπτωση ενδέχεται να μην είναι συμβατοί με τις φορολογικές και τις λογιστικές υποχρεώσεις ιδίως εισηγμένων εταιρειών. Είναι αναγκαίο η ανακοίνωση της τελικής κατανομής να γίνεται έγκαιρα προκειμένου να είναι δυνατή η έγκαιρη τιμολόγηση των συναλλαγών και η αποσαφήνιση του κόστους των εμπλεκομένων Μερών ώστε να ανταποκρίνονται στις πιο πάνω υποχρεώσεις τους. 3.4. Εντολή Λειτουργικής Ροής προς Χρήστη που τροφοδοτεί και Ηλεκτροπαραγωγούς, υπόκειται σε έγκριση από πλευράς ΔΕΣΜΗΕ, ο οποίος έχει την ευθύνη υλοποίησης της Εντολής κατά τρόπο που δεν θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στη λειτουργία του Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας. Σε περίπτωση μη αποδοχής από τον ΔΕΣΜΗΕ Εντολής Λειτουργικής Ροής προς Χρήστη που τροφοδοτεί και Ηλεκτροπαραγωγούς, το πρόβλημα θα επιλύεται με συνεννόηση του συνόλου των εμπλεκομένων Μερών (ΔΕΣΦΑ, ΔΕΣΜΗΕ, Χρήστη ΕΣΦΑ και Τρίτου ή Τρίτων Ηλεκτροπαραγωγών) και εν ανάγκη θα συγκαλείται στη συνέχεια ομάδα διαχείρισης κρίσεων.
4. ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ ΚΑΙ ΧΡΕΩΣΕΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΟ ΕΣΦΑ 4.1. Χρέωση ημερήσιου προγραμματισμού: Το τμήμα της απόκλισης των ημερήσιων παραδόσεων / παραλαβών ενός Χρήστη έναντι της αντίστοιχης εγκεκριμένης Ημερήσιας Δήλωσης του, το οποίο οφείλεται σε τροποποίηση από το ΔΕΣΜΗΕ του ημερήσιου προγραμματισμού λειτουργίας των Μονάδων Ηλεκτροπαραγωγών που τροφοδοτούνται από αυτόν, δεν θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τον προσδιορισμό του συνολικού ποσοστού απόκλισης για το Χρήστη, ιδίως μάλιστα στην περίπτωση που η τροποποίηση του προγράμματος λειτουργίας των Ηλεκτροπαραγωγών οφείλεται στην συμμόρφωση τους με την υποχρέωση του «τελευταίου καταφυγίου». 4.2. Στην περίπτωση που Ηλεκτροπαραγωγός παραλαμβάνει φυσικό αέριο από περισσότερα του ενός σημεία εξόδου του ΕΣΦΑ, για τον υπολογισμό της Χρέωσης Ημερήσιου Προγραμματισμού θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η απόκλιση του συνόλου των παραλαβών από τα σημεία εξόδου που εξυπηρετούν τον Ηλεκτροπαραγωγό έναντι του αθροίσματος των αντιστοίχων Δηλώσεων για τα εν λόγω σημεία, δεδομένου ότι το σύνολο των Μονάδων του Ηλεκτροπαραγωγού υπόκειται στον έλεγχο του ΔΕΣΜΗΕ και, ως εκ τούτου, είναι ιδιαίτερα πιθανή και συχνή η ανακατανομή φορτίου από το ΔΕΣΜΗΕ μεταξύ των Μονάδων του ίδιου Ηλεκτροπαραγωγού για λειτουργικούς λόγους του Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας. 4.3. Υφίσταται θέμα αποζημίωσης των Χρηστών ή/και Τρίτων εξαιτίας της εισαγωγής φυσικού αερίου εκτός προδιαγραφών στο ΕΣΦΑ, για την οποία αυτοί δεν ευθύνονται και η οποία αποδεδειγμένα έχει αρνητικές επιπτώσεις για αυτούς (π.χ. ως εκ της άρνησης των πελατών τους να παραλάβουν αέριο εκτός προδιαγραφών ή της αδυναμίας λειτουργίας Μονάδων Ηλεκτροπαραγωγής κλπ.). Η πρόβλεψη αποζημίωσης του Διαχειριστή από τους Χρήστες που ευθύνονται για την εισαγωγή αερίου εκτός προδιαγραφών κρίνεται εύλογη μόνον εφόσον υπάρξει αντίστοιχη πρόβλεψη αποζημίωσης από το ΔΕΣΦΑ των Χρηστών ή Τρίτων, οι οποίοι υφίστανται οικονομική ζημία από την εν λόγω εισαγωγή αερίου εκτός προδιαγραφών. 4.4. Τα ανώτατα όρια της ευθύνης του Διαχειριστή από οποιαδήποτε αιτία θα πρέπει να καθορίζονται κατά τρόπο συμβατό με το γενικότερο ελληνικό και ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο. Σε κάθε περίπτωση, θα αναμενόταν ότι στο Εγχειρίδιο Τιμολογίων και Χρεώσεων θα περιλαμβανόταν τουλάχιστον ο μηχανισμός προσδιορισμού της αποζημίωσης κατά περίπτωση και όχι ο προσδιορισμός ανωτάτων ορίων ευθύνης. Επιπρόσθετα, η εν λόγω ευθύνη του Διαχειριστή δεν είναι δυνατό να περιοριστεί στους αντισυμβαλλομένους με αυτόν μέσω της Σύμβασης Μεταφοράς Χρήστες χωρίς να υπάρχει ρητή πρόβλεψη της ευθύνης του Διαχειριστή έναντι Τρίτων, όπως οι Ηλεκτροπαραγωγοί, οι οποίοι επηρεάζονται άμεσα από τις ενέργειες του Διαχειριστή. 5. ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ 5.1. Θεωρείται ότι ο τύπος της Συμφωνίας Σύνδεσης, ιδίως σε ό,τι αφορά το είδος πέραν του ύψους των απαιτούμενων από το Διαχειριστή
εγγυήσεων θα πρέπει να διαφοροποιείται ανάλογα με το μέγεθος της απαιτούμενης επένδυσης, την αντίστοιχη δεσμευμένη δυναμικότητα και τη στρατηγική σημασία και προοπτικές της επιχειρούμενης, μέσω της εν λόγω Συμφωνίας Σύνδεσης επέκτασης του ΕΣΦΑ. 5.2. Προκειμένου για έργα επέκτασης του ΕΣΦΑ υψηλού κόστους (άνω των 50 εκατομμυρίων ), τα οποία είναι προφανές ότι εντάσσονται στο στρατηγικό πρόγραμμα ανάπτυξης του ΕΣΦΑ κατόπιν έγκρισης του ΥΠΑΝ και μετά από τη σύμφωνη γνώμη της ΡΑΕ, οι περιλαμβανόμενες στο προτεινόμενο σχέδιο Σύμβασης εγγυήσεις κρίνονται εξοντωτικές, λαμβανομένου ιδίως υπόψη του ότι οι επενδύσεις που πρόκειται να εξυπηρετηθούν μέσω αυτών θα αποτελέσουν επί της ουσίας όχημα διασφάλισης της οικονομικής βιωσιμότητας της επέκτασης του ΕΣΦΑ, και δεν διευκολύνουν τη λήψη των σχετικών επιχειρηματικών αποφάσεων από τους υποψήφιους επενδυτές. 5.3. Ως εκ τούτου και προκειμένου περί έργων υψηλού κόστους εντεταγμένων στο πρόγραμμα επέκτασης του ΕΣΦΑ, προτείνεται ο περιορισμός των απαιτούμενων εγγυήσεων στο ύψος της προβλεπόμενης από την Υπουργική Απόφαση 4955/2005 μέγιστη επιβάρυνση ρηχής σύνδεσης, ήτοι 3.000.000, έναντι της καταβολής του σχετικού κόστους από τον πελάτη προς το Διαχειριστή. 5.4. Οποιεσδήποτε πέραν της ως άνω εγγυήσεις θα πρέπει να σχετίζονται με την έγκαιρη ολοκλήρωση του έργου, το οποίο θα τροφοδοτηθεί με φυσικό αέριο, και θα πρέπει να αντισταθμίζονται, κατ ελάχιστον, από πρόβλεψη αποζημίωσης του πελάτη από πλευράς του Διαχειριστή έναντι της ζημίας που θα υποστεί από τυχόν καθυστέρηση, από υπαιτιότητα του Διαχειριστή, της ολοκλήρωσης του έργου σύνδεσης. 5.5. Επί των λοιπών όρων του υπό διαβούλευση Σχεδίου Συμφωνίας Σύνδεσης, επισημαίνονται τα ακόλουθα: Θα πρέπει να προβλέπεται ρητή υποχρέωση για τη διασφάλιση από πλευράς του Διαχειριστή κατά την Ημερομηνία Δυνατής Λειτουργίας του Έργου Σύνδεσης της δυνατότητας μέτρησης του φυσικού αερίου κατά τρόπο που θα ανταποκρίνεται στα προβλεπόμενα από τον κανονισμό μετρήσεων. Η εν λόγω υποχρέωση μπορεί δυνητικά να καλύπτεται από μετρητική διάταξη που διαθέτει η τροφοδοτούμενη εγκατάσταση, εφόσον υπάρχει. Ο καθορισμός της Δεσμευμένης Δυναμικότητας Μεταφοράς αποτελεί αντικείμενο της Σύμβασης Μεταφοράς και όχι της Συμφωνίας Σύνδεσης. Κατά συνέπεια, η αναφορά της εκτιμώμενης από τον Πελάτη Δεσμευμένης Δυναμικότητας Μεταφοράς θα πρέπει να θεωρείται ενδεικτική και όχι δεσμευτική. Ειδικότερα σε ότι αφορά την ηλεκτροπαραγωγή, η Δεσμευμένη Δυναμικότητα Μεταφοράς προκύπτει μονοσήμαντα από τα κατατιθέμενα στο ΔΕΣΜΗΕ τεχνικά στοιχεία μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής της Μονάδας. Χρήζει επανεξέτασης η πρόβλεψη ανάκτησης του μη εντασσόμενου στη ΡΠΒ κόστους ρηχής σύνδεσης εντός του διάρκειας της πρώτης Σύμβασης Μεταφοράς που θα συναφθεί με τον πελάτη. Υπάρχει ισχυρά ετεροβαρής ρύθμιση του θέματος της παροχής εγγυήσεων εις βάρος του πελάτη και υπέρ του Διαχειριστή.
Διαπιστώνεται αντίφαση μεταξύ των προβλεπομένων μεταξύ των Άρθρων 4 και 9 του Σχεδίου σε ότι αφορά τη κάλυψη θετικών ζημιών του Πελάτη. Κρίνεται σκόπιμη η ρητή πρόβλεψη της δυνατότητας προσφυγής σε διαιτησία προ της προσφυγής στα Δικαστήρια (Άρθρο 7). Σε περίπτωση μεταβολής της νομικού πλαισίου που διέπει τα Συμφωνία Σύνδεσης, η προσφυγή σε διαιτησία στη ΡΑΕ κρίνεται απαραίτητη ως πρώτο στάδιο επίλυσης τυχόν διαφορών που θα προκύψουν από την αιτία αυτή, δεδομένου η σύνδεση στο ΕΣΦΑ είναι εξ ολοκλήρου ρυθμιζόμενη δραστηριότητα. Στους προβλεπόμενους λόγους ανωτέρας βίας θα πρέπει να συμπεριληφθεί η περίπτωση βλάβης του συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας.