Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ AIDS ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ AIDS ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗ/ΣΤΩΝ ΑΡΓΥΡΑΚΗ ΣΤΥΑΙΑΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ : \ ΑΗΜΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Καλαμάτα 2008

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ AIDS ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗ/ΣΤΩΝ ΑΡΓΥΡΑΚΗ ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ : ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Καλαμάτα 2008

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ AIDS: Acquired Immune Deficiency Syndrome HIV: Human Immunodeficiency Virus SIV: Simian Immunodeficiency Virus GRIP: Gay Related Immune Deficiency ARC: Aids Related Complex PCP: Pneumocystis Carinii Pneumonia CDC: Centre for Disease Control KSOI: Kaposi s Sarkoma and Opportunistic Infections LAV: Lymphadenopathy-associated Virus FDA: Food and Drug Administration ELISA: Enzyme-Linked Immunosorbent Assay PCR: Polymerace Chain Reaction test NAT: Nucleic Acid-amplification Testing RNA: Ribonucleic Acid DNA: Deoxyribonucleic Acid HA ART: Highly Active Anti-Retroviral Therapy ARV: Anti-Retroviral ΚΕ.ΕΑ.Π.ΝΟ.: Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων Ν.: Νόμος ΦΕΚ: Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως Π.Α.: Προεδρικό Διάταγμα Δ.Σ.: Διοικητικό Συμβούλιο Υ.Υ.Κ.Α.: Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ν.Π.Ι.Δ.: Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου Ε.Σ.Υ.: Εταιρία Συλλογικής Υποστήριξης κατά του Aids Ε.Ε.Μ.Α.Α.: Ελληνική Εταιρία Μελέτης και Αντιμετώπισης του Aids Ε.Ε.Σ.: Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός Κ.Ζ.: Κέντρο Ζωής Σ.Μ.Ν.: Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα ΜΗ.ΚΥ.Ο.: Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις ACT UP: Aids Coalition To Unleash Power M.M.E.: Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης Π.Ο.Υ.: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ΥΠ.Ε.Π.Θ.: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων HELM SIC: Hellenic Medical Student s International Committee O.T.A.: Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης O.KA.NA.: Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών Κ.Α.Π.Η.: Κέντρο Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων Δ.Ε.Π.Α.Γ.: Δημοτική Επιχείρηση Πολύπλευρης Ανάπτυξης Γιαννιτσών Ε.Σ.Υ.Ε. Εθνική Στατική Υπηρεσία Ελλάδος Βλ. Βλέπε ι

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην παρούσα εργασία πραγματοποιήθηκε έρευνα στην πόλη της Λαμίας για να διερευνηθεί ο βαθμός ενημέρωσης των κατοίκων της Λαμίας, ο τρόπος και από ποιόν ενημερωθήκανε σχετικά με τον ιό του ΑΙϋ8. Δόθηκε δομημένο ερωτηματολόγιο σε κατοίκους της πόλης. Το ερωτηματολόγιο περιελάμβανε ερωτήσεις σε σχέση με τα δημογραφικά στοιχεία, την προέλευση του ιού του ΑΙϋΞ, τους τρόπους μετάδοσης του, τη στάση των ερωτώμενων απέναντι σε φορείς και ασθενείς του ΑΠ)8, την πραγματοποίηση ενημερωτικών εκδηλώσεων στην πόλη τους καθώς και το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει από την τελευταία εκδήλωση και τέλος ο τρόπος με τον οποίο ενημερωθήκανε σχετικά με την ασθένεια. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι οι κάτοικοι της Λαμίας είναι ενημερωμένοι σχετικά με την προέλευση και τους τρόπους μετάδοσης του ΑΙ08 παρά το γεγονός ότι παρουσιάζονται μικρά ποσοστά όσον αφορά την πραγματοποίηση ενημερωτικών εκδηλώσεων στην πόλη τους ενώ την κυριότερη πηγή ενημέρωσής τους αποτελούν τα ραδιοτηλεοπτικά και έντυπα μέσα. 11

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ TOY AIDS 1.1 Ο ΙΟΣ TOY AIDS...2 1.1.1 ΟΡΙΣΜΟΣ...2 1.1.2 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ...2 1.1.3 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ AIDS ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ... 5 1.2 ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ TOY AIDS... 9 1.2.1 ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΠΑΦΗ...9 1.2.ΜΕΤΑΓΓΙΣΗ ΜΟΛΥΣΜΕΝΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ... 9 1.2.3 ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΣΥΡΙΓΓΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΞΙΚΟΜΑΝΕΙΣ...9 1.2.4 ΑΠΟ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ...9 1.3ΣΥΜΙ ΠΏΜΑΤΑ... Π 1.4ΔΙΑΓΝΩΣΗ... 12 1.5ΘΕΡ ΑΓΓΕΙΑ... 14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΦΟΡΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ TO AIDS 2.1 ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ... 15 2.1.1 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ... 15 2.1.2 ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ...16 2.1.3 Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ... 17 2.1.4 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ... 17 2.1.5 ΑΛΛΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΕΙ ΤΟ ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ...17 2.1.6 Ο ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΑΙ Η ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΓΙΑ TO AIDS... 18 2.1.6.1 ΟΙ ΚΥΡΙΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΓΙΑ TO AIDS... 19 2.1.7 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ...20 2.2 ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ... 22 2.2.1 ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΑ TOY AIDS...22 2.2.1.1 ΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ... 22 2.2.1.2 ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ... 22 2.2.1.3 ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ... 23 2.2.1.4 ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ... 23 2.2.1.5 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ... 24 2.2.1.6 ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΕΡΓΑ... 24 2.2.1.7 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ... 24 2.2.2 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ TOY A ID S...25 2.2.2.1 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ... 25 2.2.2.2 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ... 26 2.2.3 ΚΕΝΤΡΟ ΖΩΗΣ... 27 2.2.3.1 ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΖΩΗΣ... 27 2.2.3.2 ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ... 28 2.2.4 ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΣΥΝΘΕΣΗ... 31 2.2.4.1 ΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ... 31 Σελ. iii

σελ. 2.2.42 ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ...32 2.2.43 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ...33 2.2.5 ACT U P...34 2.2.5.1 ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ACT UP...35 2.2.6 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ AIDS ΕΛΠΙΔΑ... 37 2.3 ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ...38 2.4 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ...41 2.5 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ...42 2.6 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ...45 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 3.1 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ... 48 3.1.1 ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ...48 3.1.2 ΕΡΕΥΝΩΜΕΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ... 48 3.1.3 ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ... 48 3.1.4 ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ... 48 3.1.5 ΣΥΛΛΟΓΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ...50 3.1.6 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ... 50 3.2 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ...51 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...63 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 64 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΠΛΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ... 67 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β ΠΟΛΥΔΙΑΣΤΑΤΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΛΑΜΙΑΣ...88 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ... 149 ιν

Πίνακας 1.1: Πίνακας 1.2: Πίνακας 1.3: Πίνακας 1.4: Πίνακας 1.5: Πίνακας 1.6: Πίνακας 1.7: Πίνακας 3.1: Πίνακας 3.2: Πίνακας 3.3: Πίνακας 3.4: Πίνακας Α1: Πίνακας Α2: Πίνακας A3: Πίνακας Α4: Πίνακας Α5: Πίνακας Α6: Πίνακας Α7: Πίνακας Α8: Πίνακας Α9: Πίνακας Α10: Πίνακας Α11: Πίνακας Α12: Πίνακας Α13: ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΠΙΝΑΚΩΝ σελ. Περιπτώσεις AIDS κατά έτος διάγνωσης και φύλο στην Ελλάδα μέχρι 31/10/2006...6 Περιπτώσεις AIDS κατά ηλικιακή ομάδα κατά την διάγνωση και φύλο στην Ελλάδα μέχρι 31/10/2006...7 Περιπτώσεις παιδιών με AIDS κατά ηλικιακή ομάδα και φύλο στην Ελλάδα μέχρι 31/10/2006...7 Δηλωθέντες θάνατοι σε ασθενείς με AIDS κατά έτος θανάτου και φύλο στην Ελλάδα μέχρι 31/10/2006...8 Περιπτώσεις AIDS κατά κατηγορία μετάδοσης και φύλο στην Ελλάδα μέχρι 31/10/2006... 10 Περιπτώσεις παιδιών με AIDS κατά κατηγορία μετάδοσης και φύλο στην Ελλάδα μέχρι 31/10/2006...11 Κλήσεις που δέχτηκε η Τηλεφωνική Γραμμή για το AIDS κατά μήνα, από 1/1/2007 έως 31/10/2007...20 Κατανομή πληθυσμού και δείγματος κατά φύλο...50 Κατανομή πληθυσμού και δείγματος κατά ηλικιακή ομάδα...50 Κατανομή δείγματος ανάλογα με το μορφωτικό επίπεδο... 50 Κατανομή δείγματος κατά επάγγελμα...51 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την προέλευση του AIDS...Α1 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS...Α2 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS... A3 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από μετάγγιση αίματος...α4 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από το τσίμπημα του κουνουπιού,.α5 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση AIDS από την μητέρα στο παιδί...α6 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS με την χειραψία...α7 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μη μετάδοση του AIDS από τα υγρά του σώματος...α8 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την θεραπεία του AIDS... Α9 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την νοσηλεία των ασθενών με AIDS...Α10 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους τρόπους συμπεριφοράς τους απέναντι σε ασθενείς με AIDS...Α11 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την πρόσληψη ασθενών με AIDS στην εργασία το υ ς...α12 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από ενημερωτικές εκδηλώσεις φορέων που ασχολούνται με το AIDS... Α13 ν

Πίνακας Α14: Πίνακας Α15: Πίνακας A l6: Πίνακας Α17: Πίνακας Α18: Πίνακας Α19: Πίνακας Α20: Πίνακας Β1: Πίνακας Β2: Πίνακας Β3: Πίνακας Β4: Πίνακας Β5: Πίνακας Β6: Πίνακας Β7: Πίνακας Β8: Πίνακας Β9: Πίνακας ΒΙΟ: Πίνακας Β11: σελ. Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με το χρονικό διάστημα που πέρασε από την τελευταία ενημερωτική εκδήλωση για το AIDS... Al4 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους φορείς από τους οποίους ενημερωθήκανε σχετικά με το AIDS...Al 5 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με άλλους φορείς ενημέρωσης για το AIDS... Α16 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα...α17 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από τα έντυπα μέσα... Α18 Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με τους φορείς ενημέρωσής τους για το AIDS... Al 9 Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με την ενημέρωσή τους για το AIDS από προγράμματα αγωγής υγείας... Α20 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την προέλευση του AIDS ως προς το φύλο...β1 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS ως προς το φύλο...β2 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS ως προς το φύλο...β3 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από την μετάγγιση του αίματος ως προς το φύλο... Β4 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από το τσίμπημα του κουνουπιού ως προς το φύλο... Β5 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από την μητέρα στο παιδί ως προς το φύλο... Β6 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS με την χειραψία ως προς το φύλο... Β7 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μη μετάδοση του AIDS από τα υγρά του σώματος ως προς το φύλο... Β8 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την θεραπεία του AIDS ως προς το φύλο...β9 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την νοσηλεία των ασθενών με AIDS ως προς το φύλο... ΒΙΟ Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους τρόπους συμπεριφοράς τους απέναντι σε ασθενείς με AIDS ως προς το φύλο... Β11 νι

Πίνακας Β12: Πίνακας Β13: Πίνακας Β14: Πίνακας Β15: Πίνακας Β16: Πίνακας Β17: Πίνακας Β18: Πίνακας Β19: Πίνακας Β20: Πίνακας Β21: Πίνακας Β22: Πίνακας Β23: Πίνακας Β24: Πίνακας Β25: Πίνακας Β26: Πίνακας Β27: Πίνακας Β28: Πίνακας Β29: Πίνακας Β30: σελ. Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση για την πρόσληψη ασθενών με AIDS στην εργασία τους ως προς το φύλο...β12 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από ενημερωτικές εκδηλώσεις φορέων που ασχολούνται με το AIDS ως προς το φύλο...β13 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με το χρονικό διάστημα που πέρασε από την τελευταία ενημερωτική εκδήλωση για το AIDS ως προς το φύλο... Β14 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους φορείς από τους οποίους ενημερωθήκανε σχετικά με το AIDS ως προς το φύλο... Β15 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με άλλους φορείς ενημέρωσης για το AIDS ως προς το φύλο...β16 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα ως προς το φύλο...β17 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από τα έντυπα μέσα ως προς το φύλο...β18 Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με τους φορείς ενημέρωσής τους για το AIDS ως προς το φύλο...β19 Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με την ενημέρωσή τους για το AIDS από προγράμματα αγωγής υγείας ως προς το φύλο... Β20 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την προέλευση του AIDS ως προς την ηλικία...β21 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS ως προς την ηλικία...β22 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS ως προς την ηλικία...β23 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από την μετάγγιση του αίματος ως προς την ηλικία... Β24 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από το τσίμπημα του κουνουπιού ως προς την ηλικία... Β25 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από την μητέρα στο παιδί ως προς την ηλικία... Β26 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS με την χειραψία ως προς την ηλικία... Β27 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από τα υγρά του σώματος ως προς την ηλικία... Β28 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την θεραπεία του AIDS ως προς την ηλικία... Β29 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την νοσηλεία των ασθενών με AIDS ως προς την ηλικία...β30 vii

Πίνακας Β31: Πίνακας Β32: Πίνακας Β33: Πίνακας Β34: Πίνακας Β35: Πίνακας Β36: Πίνακας Β37: Πίνακας Β38: Πίνακας Β39: Πίνακας Β40: Πίνακας Β41: Πίνακας Β42: Πίνακας Β43: Πίνακας Β44: Πίνακας Β45: Πίνακας Β46: Πίνακας Β47: Πίνακας Β48: σελ. Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους τρόπους συμπεριφοράς τους απέναντι σε ασθενείς με AIDS ως προς την ηλικία...β31 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση για την πρόσληψη ασθενών με AIDS στην εργασία τους ως προς την ηλικία...β32 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από ενημερωτικές εκδηλώσεις φορέων που ασχολούνται με το AIDS ως προς την ηλικία... Β33 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με το χρονικό διάστημα που πέρασε από την τελευταία ενημερωτική εκδήλωση για το AIDS ως προς την ηλικία... Β34 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους φορείς από τους οποίους ενημερωθήκανε σχετικά με το AIDS ως προς την ηλικία...β35 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με άλλους φορείς ενημέρωσης για το AIDS ως προς την ηλικία... Β36 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα ως προς την ηλικία...β37 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από τα έντυπα μέσα ως προς την ηλικία... Β38 Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με τους φορείς ενημέρωσής τους για το AIDS ως προς την ηλικία... Β39 Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με την ενημέρωσή τους για το AIDS από προγράμματα αγωγής υγείας ως προς την ηλικία... Β40 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την προέλευση του AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο...β41 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο...β42 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β43 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από την μετάγγιση του αίματος ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β44 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από το τσίμπημα του κουνουπιού ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β45 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από την μητέρα στο παιδί ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β46 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS με την χειραψία ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β47 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από τα υγρά του σώματος ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β48 viii

σελ. Πίνακας Β49: Πίνακας Β50: Πίνακας Β51: Πίνακας Β52: Πίνακας Β53: Πίνακας Β54: Πίνακας Β55: Πίνακας Β56: Πίνακας Β57: Πίνακας Β58: Πίνακας Β59: Πίνακας Β60: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την θεραπεία του AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο...β49 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την νοσηλεία των ασθενών με AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο...β50 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους τρόπους συμπεριφοράς τους απέναντι σε ασθενείς με AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β51 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση για την πρόσληψη ασθενών με AIDS στην εργασία τους ως προς το μορφωτικό επίπεδο...β52 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από ενημερωτικές εκδηλώσεις φορέων που ασχολούνται με το AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β53 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με το χρονικό διάστημα που πέρασε από την τελευταία ενημερωτική εκδήλωση για το AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β54 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους φορείς από τους οποίους ενημερωθήκανε σχετικά με το AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β55 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με άλλους φορείς ενημέρωσης για το AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β56 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β57 Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από τα έντυπα μέσα ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β58 Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με τους φορείς ενημέρωσής τους για το AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β59 Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με την ενημέρωσή τους για το AIDS από προγράμματα αγωγής υγείας ως προς το μορφωτικό επίπεδο... Β60 IX

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.1: Γνώμη σχετικά με την προέλευση του AIDS... 52 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.2: Γνώμη σχετικά με τους τρόπους μετάδοσης του AIDS... 52 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.3: Γνώμη σχετικά με την μετάδοση του AIDS...53 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.4: Γνώμη σχετικά με την μετάδοση του AIDS από μετάγγιση αίματος... 53 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.5: Γνώμη σχετικά με την μετάδοση του AIDS από το τσίμπημα του κουνουπιού... 54 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.6: Γνώμη σχετικά με την μετάδοση touaids από την μητέρα στο παιδί... 54 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.7: Γνώμη σχετικά με την μετάδοση του AIDS μέσω της χειραψίας... 55 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.8: Γνώμη σχετικά την μετάδοση του AIDS μέσω των υγρών του σώματος... 55 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.9: Γνώμη σχετικά με την θεραπεία του AIDS με τα σημερινά φάρμακα... 56 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.10: Γνώμη σχετικά με την νοσηλεία των οροθετικών...56 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.11: Γνώμη σχετικά με την στάση απέναντι στους οροθετικούς... 57 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.12: Γνώμη σχετικά με την πρόσληψη οροθετικών ατόμων στην εργασία... 57 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.13: Γνώμη σχετικά με την πραγματοποίηση ενημερωτικών εκδηλώσεων στον τόπο διαμονής τους... 58 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.14: Γνώμη σχετικά με το χρονικό διάστημα από την πραγματοποίηση της τελευταίας εκδήλωσης για το AIDS... 58 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.15: Γνώμη σχετικά με την ενημέρωση από κάποιο φορέα...59 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.16: Γνώμη σχετικά με την ενημέρωση από άλλους φορείς...59 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.17: Γνώμη σχετικά με την ενημέρωση από ραδιοτηλεοπτικό μέσο...60 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.18: Γνώμη σχετικά με την ενημέρωση από έντυπο μέσο...60 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.19: Γνώμη σχετικά με την προέλευση της ενημέρωσης των μαθητών και των φοιτητών... 61 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3.20: Γνώμη σχετικά με την πραγματοποίηση προγραμμάτων αγωγής υγείας σε δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση... 61 σελ. X

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση του βαθμού ενημέρωσης του πληθυσμού σχετικά με το AIDS, οι πηγές ενημέρωσης του για την ασθένεια καθώς και οι τρόποι πραγματοποίησής της. Η διερεύνηση των παραπάνω στοιχείων μπορεί να δώσει πληροφορίες για τυχόν ελλείψεις στην πληροφόρηση των πολιτών για το AIDS. Η εργασία χωρίζεται σε 3 κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο, παρουσιάζονται κάποια γενικά στοιχεία σχετικά με το AIDS, τους τρόπους μετάδοσής του, τα συμπτώματα, τη διάγνωση και τη θεραπεία του. Αναφέρονται επίσης κάποια δεδομένα σχετικά με τα περιστατικά εμφάνισής του στην Ελλάδα. Στο δεύτερο κεφάλαιο, παρουσιάζονται στοιχεία σχετικά με κυβερνητικές και μη οργανώσεις που ασχολούνται με την ενημέρωση του πληθυσμού της χώρας, καθώς και στοιχεία για άλλους φορείς που εμπλέκονται στην ενημέρωση. Παρουσιάζονται, επίσης, οι τρόποι με τους οποίους πραγματοποιείται η ενημέρωση από τους παραπάνω φορείς. Τέλος, στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζονται αναλυτικά τα στοιχεία που προέκυψαν από τη μελέτη περίπτωσης έρευνας κοινής γνώμης, που πραγματοποιήθηκε στην πόλη της Λαμίας με χρήση ερωτηματολογίου για να διερευνηθεί το επίπεδο ενημέρωσης των κατοίκων της πόλης. Η εργασία ολοκληρώνεται με την διατύπωση των συμπερασμάτων όσον αφορά την ενημέρωση σχετικά με το AIDS. 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ TOY AIDS 1.1 Ο ΙΟΣ TOY AIDS 1.1.1 ΟΡΙΣΜΟΣ Η λέξη Aids προέρχεται από τα αρχικά τού Acquired Immune Deficiency Syndrome (Σύνδρομο επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας) και οφείλεται στην ανεπάρκεια του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου, η οποία καθιστά το άτομο επιρρεπές στην ανάπτυξη μιας σοβαρής και, συχνά, θανατηφόρας λοίμωξης. To Aids χαρακτηρίζεται από έναν υπερβολικό βαθμό ανοσοποιητικής ανεπάρκειας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μια σειρά από ευκαιριακές λοιμώξεις, καθώς οι μικροοργανισμοί δεν ελέγχονται από τους μηχανισμούς ανοσίας του ασθενούς και πολλαπλασιάζονται για να προκαλέσουν μια ποικιλία από ασυνήθεις οξείες και διαρκείς μολύνσεις. 1 1.1.2 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Οι πρώτες περιπτώσεις υπήρξαν στη Αμερική στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ομοφυλόφιλοι άνδρες από την Νέα Υόρκη και το Σαν Φρασινσκο ξαφνικά άρχισαν να αναπτύσσουν σπάνιες ευκαιριακές λοιμώξεις και καρκίνους που ήταν ανθεκτικοί σε κάθε θεραπεία. Η ανακάλυψη του AIDS έγινε πολύ αργότερα. Είναι γενικά αποδεκτό ότι ο HIV είναι απόγονος του Simian Immunodeficiency Virus, γιατί ορισμένα είδη του SIV έχουν στενή ομοιότητα με τον HIV-1 και τον HIV-2. Ο HIV-2 για παράδειγμα συμπίπτει με τον SIVsm, ένα είδος του SIV ο οποίος βρίσκεται στον πράσινο πίθηκο που ζει στην Δυτική Αφρική. Ο HIV-1 μέχρι πρόσφατα ήταν δύσκολο να αναγνωριστεί. Μέχρι το 1999, η πλησιέστερη ομολογία που είχε ταυτοποιηθεί ήταν ο SIVcpz, που βρέθηκε σε χιμπατζήδες. Ακόμη όμως ο ιός είχε σημαντικές διαφορές από τον HIV. Τον Φεβρουάριο του 1999 μια ομάδα επιστημόνων από το πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα, ανακοίνωσαν ότι είχαν βρει ένα είδος SIVcpz ο οποίος ήταν σχεδόν ίδιος με τον HIV-1. Αυτό το είδος ταυτοποιήθηκε σε ένα παγωμένο δείγμα που είχε παρθεί από μέλος μιας υποομάδας χιμπατζήδων γνωστό ως Pan Troglodytes Troglodytes. Τα τελικά ευρήματα δημοσιεύτηκαν 2 χρόνια αργότερα στο 1Σπαντίδος Δ.Α., Κλινική Ιολογία Αρχές - Κλινικά και Μοριακά Στοιχεία, Εκδόσεις Λυχνία, Κρήτη 1998, σελ.311 2

περιοδικό Nature. Το άρθρο κατέληγε στο συμπέρασμα ότι άγριοι χιμπατζήδες είχαν μολυνθεί από 2 διαφορετικούς SIV οι οποίοι είχαν αναπαραχθεί σχηματίζοντας έναν τρίτο τύπο ο οποίος μπορούσε να μολύνει άλλους χιμπατζήδες και το σημαντικότερο ήταν ικανός να μολύνει ανθρώπους και να προκαλέσει το AIDS. Η αρχαιότερη περίπτωση είναι αυτή ενός ενήλικα άνδρα στη χώρα που βρίσκεται σήμερα το Κονγκό και ο οποίος πέθανε το 1959. Το σάρκωμα Kaposi ήταν μια σπάνια μορφή καλοήθους καρκίνου ο οποίος συνήθως πρόσβαλλε ηλικιωμένα άτομα. Από τον Μάρτιο του 1981 τουλάχιστον 8 περιπτώσεις της πιο επιθετικής μορφής του σαρκώματος Kaposi είχαν εμφανιστεί σε νεαρούς άνδρες στη Νέα Υόρκη. Περίπου το ίδιο χρονικό διάστημα υπήρξε μια αύξηση των περιπτώσεων μιας σπάνιας λοίμωξης των πνευμόνων, η πλασμοκυτταρική πνευμονία (Pneumocystis carinii pneumonia (PCP), τόσο στην Καλιφόρνια όσο και στην Νέα Υόρκη. Τον Απρίλιο αυτή η αύξηση των κρουσμάτων παρατηρείται από το Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών CDC της Ατλάντα. Η κλινική γιατρός Σάντρα Φορντ παρατηρεί μια αύξηση στη ζήτηση για το φάρμακο pentamine που χρησιμοποιούνταν για την θεραπεία της πλασμοκυτταρικής πνευμονίας. Ένας γιατρός είχε αναλάβει την θεραπεία ενός 20χρονου άνδρα που είχε πνευμονία, ζήτησε για πρώτη φορά στα χρονικά δεδομένα μετά από 2 εβδομάδες τον ανεφοδιασμό ενός σπάνιου φαρμάκου. Το γεγονός αυτό ήταν πρωτοφανές γιατί οι ασθενείς είτε θεραπευόταν σε 10 ημέρες είτε πέθαιναν. Τον Ιούνιο, το CDC δημοσίευσε ένα άρθρο για την πλασμοκυτταρική πνευμονία σε 5 άνδρες στο Λος Άντζελες χωρίς να διευκρινίζει τα αίτια. Αυτή η ανακοίνωση θεωρείται η αρχή του AIDS στην Αμερική. Τον Δεκέμβριο του 1981, ήταν εμφανές ότι η ασθένεια μόλυνε και άλλες ομάδες του πληθυσμού, όταν καταγράφηκαν τα πρώτα κρούσματα πλασμοκυτταρικής πνευμονίας σε χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών. Την ίδια χρονική περίοδο καταγράφηκε το πρώτο κρούσμα AIDS στην Αγγλία. Το 1982, η ασθένεια δεν είχε ονομαστεί ακόμη με αποτέλεσμα να αναφέρονται σ αυτή με διαφορετικούς τρόπους. To CDC την ονόμαζε κάνοντας αναφορές σε ασθένειες που προκαλούσε όπως για παράδειγμα λεμφαδενίτις και KSOI ( Kaposi s Sarcoma and Opportunistic Infections). Σε αντίθεση κάποιοι άλλοι εξακολουθούσαν να συνδέουν την ασθένεια με την εμφάνισή της σε ομοφυλόφιλους άνδρες ονομάζοντας την GRID (Gay- Related Immune Deficiency) ή καρκίνο των gay. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους μια μελέτη σε μια ομάδα ομοφυλόφιλων ανδρών στην Νότια Καλιφόρνια ανέφερε ότι ίσως η νόσος να προκαλείται από έναν μολυσματικό παράγοντα που μεταδίδεται με την σεξουαλική επαφή. Στις αρχές Ιουλίου το CDC είχε καταγράψει συνολικά 452 περιπτώσεις σε 23 χώρες. Το 3

Σεπτέμβριο του 1982 ορίστηκε από το CDC η ονομασία AIDS, ενώ ο αναγραμματισμός του AIDS, SIDA χρησιμοποιούνταν στην Γαλλία και την Ισπανία. Η ονομασία AIDS ήταν κατάλληλη για τους εξής λόγους: α) οι άνθρωποι την αποκτούν και δεν την κληρονομούν (επίκτητη), β) είναι αποτέλεσμα της ανοσοποιητικής ανεπάρκειας και γ) είναι σύνδρομο με έναν αριθμό εκδηλώσεων παρά μια απλή ασθένεια. Τον Δεκέμβριο, ένα παιδί 20 μηνών στο οποίο είχαν γίνει πολλές μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων αίματος πέθανε από λοιμώξεις που σχετιζόταν με το AIDS. Το γεγονός αυτό έκανε σαφέστερο ότι το AIDS προκαλείται από κάποιο μολυσματικό παράγοντα. Επίσης, προκλήθηκε μεγάλη ανησυχία για την ασφάλεια των μεταγγίσεων. Τον ίδιο μήνα, το CDC κάνει λόγω για τις πρώτες πιθανές περιπτώσεις μετάδοσης του AIDS από τη μητέρα στο παιδί. Τον Μάιο του 1983, ερευνητές του Ινστιτούτου Pasteur ανακοίνωσαν ότι είχαν απομονώσει έναν ιό που πιθανόν να προκαλούσε το AIDS, χωρίς όμως να δοθεί ιδιαίτερη σημασία σ αυτή την ανακοίνωση. Ο ιός αυτός ονομάστηκε Lymphadenopathy- associated virus ή LAV. Τον Οκτώβριο συγκαλείτε για πρώτη φορά στη Δανία η Ευρωπαϊκή συνδιάσκεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Αυτή ήταν η αρχή της παγκόσμιας επιτήρησης της νόσου από τον ΠΟΥ. Ανακοινώθηκε ότι το AIDS έχει εξαπλωθεί στις ΗΠΑ, τον Καναδά, σε 15 Ευρωπαϊκές χώρες, στην Αϊτή, στο Ζαΐρ καθώς και σε 7 χώρες της Λατινικής Αμερικής. Επίσης, καταγράφηκαν περιπτώσεις AIDS στην Αυστραλία και 2 ύποπτα περιστατικά στην Ιαπωνία. Το 1984, οι ερευνητές του CDC συνεχίζουν να ερευνούν τα αίτια του AIDS σε μια μελέτη για τον τρόπο μετάδοσης της ασθένειας σε ομοφυλόφιλους άνδρες στο Λος Αντζελες και την Νέα Υόρκη. Από την μελέτη προέκυψε ότι ένας άνδρας αποτελούσε τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των διαφορετικών περιπτώσεων και τον ονόμασαν ασθενή 0. Έτσι αποδείχτηκε ότι το AIDS είναι μια σεξουαλικώς μεταδιδόμενη ασθένεια. Λίγο αργότερα ο R. Gallo από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου ανακοίνωσε ότι είχε απομονώσει τον ιό που προκαλούσε το AIDS, ο οποίος ονομαζόταν HTLV-II1 και ότι σύντομα θα ήταν διαθέσιμο ένα τεστ για τον εντοπισμό του ιού το οποίο θα ήταν 100% αξιόπιστο. Τον Μάρτιο του 1985, αποδεικνύεται ότι o LAV και o HTLV-III είναι ίδιοι. Τον ίδιο μήνα το FDA πήρε την άδεια για την μαζική παραγωγή του πρώτου αιματολογικού τεστ για το AIDS. Κατά την διάρκεια του έτους, τα δεδομένα για τους τρόπους μετάδοσης άλλαξαν ξανά, όταν αναφέρθηκε για πρώτη φορά η μετάδοση του ιού από την μητέρα στο παιδί μέσω του θηλασμού. Τον Μάιο του 1986, αποφασίζετε ότι και τα δύο ονόματα LAV /HTLV-III θα έπρεπε να απορριφθούν και να χρησιμοποιείται το όνομα HIV. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου 4

έτους γίνεται σημαντική πρόοδος στην φαρμακευτική αγωγή για την θεραπεία του AIDS, όταν αποτελέσματα κλινικών ερευνών έδειξαν ότι ένα φάρμακο που ονομάζεται azidothymidine (AZT) ανέκοπτε την επιθετικότητα του ιού του AIDS. Το ΑΖΤ είχε κατασκευαστεί το 1964 ως αντικαρκινικό φάρμακο αλλά αποδείχτηκε ανεπαρκές. Τον Μάρτιο του 1987, το FDA ενέκρινε το ΑΖΤ ως το πρώτο αντιρετροϊκό φάρμακο για την θεραπεία του AIDS. Το 1988 στο Παγκόσμιο Συνέδριο στο Λονδίνο για την ανάπτυξη κοινής στρατηγικής για το AIDS, καθιερώνεται η 1 Δεκεμβρίου ως παγκόσμια ημέρα για το AIDS. Το 1991, η κόκκινη κορδέλα γίνεται διεθνές σύμβολο, ως ένδειξη της υποστήριξης των ατόμων που ζουν με HIV/A1DS.2 1.1.3 Η εξέλιξη των περιπτώσεων AIDS στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα το πρώτο κρούσμα της λοίμωξης HIV διαγνώσθηκε τον Οκτώβριο του 1983 και ήταν ένας φοιτητής από την Ζάμπια. Η δήλωση των κρουσμάτων του AIDS ξεκίνησε στην Ελλάδα το 1984. Είναι ανώνυμη, απόρρητη και υποχρεωτική σύμφωνα με την υπουργική απόφαση Α1/6122/19-9-86. Η δήλωση γίνεται με την χρησιμοποίηση των αρχικών του ονοματεπωνύμου και της ημερομηνίας γέννησης ως αναγνωριστικών προσωπικών στοιχείων και με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται ο έλεγχος για πιθανές διπλοεγγραφές. Η δήλωση των κρουσμάτων AIDS, είναι ο κυριότερος τρόπος παρακολούθησης της λοίμωξης HIV στην Ελλάδα. Η δήλωση των οροθετικών ατόμων ξεκίνησε στην Ελλάδα το 1988. Είναι ανώνυμη, απόρρητη και υποχρεωτική σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση Β1/5295/7-8-98. Η δήλωση των οροθετικών ατόμων γίνεται με την χρήση προσωπικών αναγνωριστικών.3 Ο συνολικός αριθμός περιπτώσεων AIDS που δηλώθηκαν στην Ελλάδα από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 έως τον Οκτώβριο του 2006 ανέρχεται σε 2.741 άτομα, εκ των οποίων 2.327 (84,9%) είναι άνδρες και 414(15,1%) είναι γυναίκες (Πίνακαςΐ.1). Όπως φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα ο αριθμός κρουσμάτων AIDS στους άνδρες υπερισχύει των γυναικών, με τεράστια διαφορά. : Avert Org.. (2007), The Origins of HIV and the first cases of AIDS, June 2007 3 ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., Δελτίο Επιδημιολογικής Επιτήρησης της HIV/AIDS Λοίμωξης στην Ελλάδα, τεύχος 21. Οκτώβριος 2006 5

Στις αρχές έως και τα μέσα τις δεκαετίας του 1980 (1981-1986) δεν έχει καταγραφεί κανένα κρούσμα AIDS στον γυναικείο πληθυσμό. Πίνακας 1.1: Περιπτώσεις AIDS κατά έτος διάγνωσης και φύλο στην Ελλάδα μέχρι 31/10/2006 ΈΤΟΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ν % Ν % Ν 1981 1 100,0 0 0,0 1 0,10 1982 2 100,0 0 0,0 2 0,20 1983 4 100,0 0 0,0 4 0,41 1984 5 100,0 0 0,0 5 0,51 1985 14 100,0 0 0,0 14 1,41 1986 25 100,0 0 0,0 25 2,51 1987 58 90,6 6 9,4 64 6,41 1988 66 91,7 6 8,3 72 7,19 1989 93 86,9 14 13,1 107 10,64 1990 126 88,1 17 11,9 143 14,13 1991 163 87,1 22 11,9 185 18,15 1992 167 85,2 24 12,6 191 18,51 1993 149 87,0 22 12,9 171 16,41 1994 184 81,8 32 14,8 216 20,55 1995 188 85,6 28 13,0 216 20,39 1996 193 87,2 43 18,2 236 22,11 1997 149 79,2 25 14,4 174 16,19 1998 109 86,3 16 12,8 125 11,57 1999 103 79,2 27 20,8 130 11,97 2000 113 86,3 18 13,7 131 12,01 2001 69 74,2 24 25,8 93 8,51 2002 81 81,8 18 18,2 99 9,03 2003 77 81,9 17 18,1 94 8,54 2004 73 84,9 13 15,1 86 7,79 2005 73 75,3 24 24,7 97 8,75 2006 42 70,0 18 30,0 60 5,40 ΣΥΝΟΛΟ 2327 100,0 414 100,0 2741 ανά εκατομμύριο πληθυσμού ΠΗΓΗ: Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.), Δελτίο Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Η ΐν/Α Ιϋ 8 λοίμωξης στην Ελλάδα", τεύχος 21, Οκτώβριος 2006. Ωστόσο, χρόνο με τον χρόνο σημειώνεται μια σημαντική αύξηση των κρουσμάτων AIDS στον ελληνικό πληθυσμό καθόλη την διάρκεια της δεκαετίας του 1980 μέχρι και το 1996. Από το 1996 μέχρι το 2006 παρουσιάζεται μια μείωση των κρουσμάτων με αποτέλεσμα τα τελευταία πέντε χρόνια ο αριθμός των κρουσμάτων να παραμένει διψήφιος με μικρές διακυμάνσεις. 6

Πίνακας 1.2: Περιπτώσεις AIDS κατά ηλικιακή ομάδα κατά τη διάγνωση και φύλο στην Ελλάδα μέχρι 31/10/2006. ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ν % Ν % Ν 0-12 ΕΤΩΝ 23 1,0 13 3,1 36 1,3 13-14 ΕΤΩΝ 5 0,2 3 0,7 8 0,3 15-19 ΕΤΩΝ 18 0,8 6 1,4 24 0,9 20-24 ΕΤΩΝ 72 3,1 28 6,8 100 3,6 25-29 ΕΤΩΝ 278 11,9 69 16,7 347 12,7 30-34 ΕΤΩΝ 453 19,5 72 17,4 525 19,2 35-39 ΕΤΩΝ 431 18,5 66 15,9 497 18,1 40-44 ΕΤΩΝ 321 13,8 38 9,2 359 13,1 45-49 ΕΤΩΝ 233 10,0 30 7,2 263 9,6 50-54 ΕΤΩΝ 159 6,8 21 5,1 180 6,6 55-59 ΕΤΩΝ 109 4,7 21 5,1 130 4,7 60-64 ΕΤΩΝ 99 4,3 28 6,8 127 4,6 65-69 ΕΤΩΝ 62 2,7 7 1,7 69 2,5 70 + ΑΝΩ 34 1,5 5 1,2 39 1,4 ΑΓΝΩΣΤΗ 30 1,3 7 1,7 37 1,3 ΣΥΝΟΛΟ 2327 100,0 414 100,0 3741 100,0 ΠΗΓΗ: Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.), Δελτίο Επιδημιολογικης Επιτήρησης της HIV/AIDS λοίμωξης στην Ελλάδα, τεύχος 21, Οκτώβριος 2006. Οι πιο ευάλωτες ηλικιακές ομάδες που κυρίως έχουν μολυνθεί από AIDS είναι αυτές από 25 έως 59 ετών. Η συσσώρευση των περιπτώσεων AIDS κατά το χρόνο διάγνωσης που παρατηρείται στις ηλικιακές αυτές ομάδες έχουν επίκεντρο την ηλικιακή ομάδα 30-34 ετών με ποσοστό 19,2 %. Πίνακας 1.3: Περιπτώσεις παιδιών με AIDS κατά ηλικιακή ομάδα και φύλο στην Ελλάδα μέχρι 31/10/2006. ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ν % Ν % 0-11 ΜΗΝΩΝ 6 26,1 3 23,1 9 25,0 1-4 ΕΤΩΝ 8 34,8 7 53,8 15 41,7 5-9 ΕΤΩΝ 1 4,3 3 23,1 4 ιι,ι 10-12 ΕΤΩΝ 8 34,8 0 0,0 8 22,2 ΣΥΝΟΛΟ 23 100,0 13 100,0 36 100,0 ΠΗΓΗ: Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.), Δελτίο Επιδημιολογικης Επιτήρησης της HIV/AIDS λοίμωξης στην Ελλάδα, τεύχος 21, Οκτώβριος 2006. 7

Οι ηλικιακές ομάδες με την μεγαλύτερη συχνότητα στα παιδιά είναι από 1 έως 4 ετών για τα κορίτσια και οι ομάδες από 1 έως 4 και 10 έως 12 για τα αγόρια όπως φαίνεται και στον πίνακα 1.3. Πίνακας 1.4: Δηλωθέντες θάνατοι σε ασθενείς με AIDS κατά έτος θανάτου και φύλο στην Ελλάδα μέχρι 31/10/2006. ΕΤΟΣ ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΥΝΟΛΟ Ν % Ν % 1983 1 100,0 0 0,0 1 1984 6 100,0 0 0,0 6 1985 6 100,0 0 0,0 6 1986 10 100,0 0 0,0 10 1987 27 90,0 3 10,0 30 1988 32 97,0 1 3,0 33 1989 48 92,3 4 7,7 52 1990 62 91,2 6 8,8 68 1991 66 90,4 7 9,6 73 1992 97 90,7 10 9,3 107 1993 99 91,7 9 8,3 108 1994 132 88,0 18 12,0 150 1995 135 89,4 16 10,6 151 1996 129 83,8 25 16,2 154 1997 83 84,7 15 15,3 98 1998 57 87,7 8 12,3 65 1999 50 82,0 11 18,0 61 2000 57 80,3 14 19,7 71 2001 41 82,0 9 18,0 50 2002 32 82,1 7 17,9 39 2003 51 86,4 8 13,6 59 2004 24 92,3 2 7,7 26 2005 42 85,7 7 14,3 49 2006 25 92,6 2 7,4 27 ΑΓΝΩΣΤΟ 14 73,7 5 26,3 19 ΣΥΝΟΛΟ 1326 87,6 187 12,4 1513 ΠΗΓΗ: Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.), Δελτίο Επιδημιολογικής Επιτήρησης της HIV/AIDS λοίμωξης στην Ελλάδα, τεύχος 21. Οκτώβριος 2006. Οι θάνατοι που έχουν προκληθεί από Ηΐν/ΑΙΌ8 από το 1983 έως και τον Οκτώβριο του 2006 είναι 1513. (Πίνακας 1.4). 8

1.2 ΜΕΤΑΔΟΣΗ TOY AIDS. 1.2.1 ΣΕΞΟΥΑΑΙΚΗ ΕΠΑΦΗ Η μόλυνση από τον ιό HIV μεταδίδεται από τον έναν άνθρωπο στον άλλο στη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, κατά την οποία ο ιός που βρίσκεται μέσα στο αίμα, στο σπέρμα ή στις κολπικές εκκρίσεις, εισέρχεται στο σώμα του σεξουαλικού συντρόφου. Παρά το γεγονός ότι ο ιός έχει βρεθεί σε πολλά υγρά του σώματος, δεν μεταδίδεται με την επαφή των δακρύων, ούτε με το φτέρνισμα ή το φτύσιμο. Δεν μεταδίδεται επίσης με τον κοινωνικό εναγκαλισμό παρότι μπορεί να μεταδοθεί με το ερωτικό φιλί ή το στοματικό sex. 1.2.2 ΜΕΤΑΓΓΙΣΗ ΜΟΑΥΣΜΕΝΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Επίσης ο ιός του Aids μπορεί να μεταδοθεί χωρίς σεξουαλική επαφή όπως για παράδειγμα με την μετάγγιση μολυσμένου αίματος. Στο πρόσφατο παρελθόν, ένας αριθμός ανθρώπιον μολύνονταν από τον ιό εξαιτίας της μεταγγίσεως μολυσμένου αίματος. Σήμερα η πιθανότητα μιας τέτοιας μόλυνσης είναι μηδαμινή, ίσως μικρότερη της μίας σε 100,000 μεταγγίσεις. Αυτό συμβαίνει επειδή οι δότες αλλά και οι λήπτες εξετάζονται προσεκτικά, για να διαπιστωθεί ότι δεν έχει υπάρξει καμία μόλυνση των μεν ή των δε από τον ιό. 1.2.3 ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΣΥΡΙΓΓΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΞΙΚΟΜΑΝΕΙΣ Συχνά οι χρήστες ναρκωτικών μολύνονται από τον ιό επειδή χρησιμοποιούν την ίδια σύριγγα. Ένας τρόπος για να περιοριστεί η εξάπλωση του ιού είναι να μη μοιράζονται οι ναρκομανείς μεταξύ τους τις σύριγγες. Ένας από τους τρόπους που μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, είναι να διατίθενται σε ένα δηλωμένο κοινό χρηστών αποστειρωμένες σύριγγες ή η εύκολη και φθηνή προμήθεια αυτών από τα φαρμακεία. 1.2.4 ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ Μια ομάδα γυναικών που χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προσοχή είναι οι έγκυες γυναίκες που έχουν μολυνθεί από τον ιό του AIDS. Παρά το γεγονός ότι η μόλυνση από 9

τον ιό δεν επηρεάζει δυσμενώς την εξέλιξη της εγκυμοσύνης,περίπου το 20% με 40% των νεογνών μολύνεται μέσα στη μήτρα. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί στο παιδί μέσω του πλακούντα (προκαλεί μόλυνση του εμβρύου στη μήτρα), και κατά την γέννηση ή την περιγεννητική περίοδο. Υπάρχει, επίσης, μία πολύ μικρή πιθανότητα η μητέρα που έχει μολυνθεί από τον ιό να μολύνει το βρέφος της με το θηλασμό. Αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη στην περίπτωση που η γυναίκα αποφασίσει να μη διακόψει την εγκυμοσύνη της ή αν η εγκυμοσύνη διαγνωστεί, όταν πια είναι πολύ αργά για έκτρωση. Για αυτούς τους λόγους οι έγκυες γυναίκες που έχουν προσβληθεί από τον ιό πρέπει να σκέφτονται σοβαρά το ενδεχόμενο της έκτρωσης. Επίσης γυναίκες που διατρέχουν τον κίνδυνο της μόλυνσης από τον ιό πρέπει να υποβάλλονται σε εξετάσεις, είτε πριν αποφασίσουν να μείνουν έγκυες είτε στην αρχή της εγκυμοσύνης τους.4 Οι πίνακες 1.5 και 1.6 παρουσιάζουν στοιχεία σχετικά με την κατηγορία μετάδοσης του AIDS σε παιδιά και ενήλικες στην Ελλάδα. Όπως προκύπτει και από τα παρακάτω στοιχεία η κύρια κατηγορία μετάδοσης του AIDS για τους ενήλικες είναι η σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών σε ποσοστό 56,8, και ακολουθεί η ετεροφυλική σεξουαλική επαφή. Πίνακας 1.5: Περιπτώσεις AIDS κατά κατηγορία μετάδοσης και φύλο στην Ελλάδα μέχρι 31/10/2006. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΑΝΔΡΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ν % Ν % Ν ΟΜΟ/ΑΜΦΙΦ Υ ΑΟΦΙΑΟΙ 1556 66,9 - - 1556 56,8 ΧΡΗΣΤΕΣ ΕΝΔΟΦΑΕΒΙΩΝ 86 3,7 23 5,6 109 4,0 ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ ΠΟΛΥΜΕΤΑΓΓΙΖΟΜΕΝΟΙ 116 5,0 5 1,2 121 4,4 ΜΕ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΑΙΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΓΓΙΖΟΜΕΝΟΙ 35 1,5 28 6,8 63 2,3 ΕΤΕΡΟΦΥΛΟΦΙΛΟΙ 322 13,8 323 78,0 645 23,5 ΚΑΘΕΤΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ 12 0,5 11 2,7 23 0,8 ΑΚΑΘΟΡΙΣΤΟΙ 200 8,6 24 5,8 224 8,2 ΣΥΝΟΛΟ 2327 100,0 414 100,0 2741 100,0 ΠΗΓΗ: Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.), Δελτίο Εταδημιολογικής Επιτήρησης της HIV/AIDS λοίμωξης στην Ελλάδα, τεύχος 21, Οκτώβριος 2006. 4 Ilewelly D. J., Herpes. Aids and other sexually transmitted diseases, μετ. Καββαδία Μ.. Εκδόσεις Λύχνος 1992, σελ. 132-134 10

Πίνακας 1.6: Περιπτώσεις παιδιών με AIDS κατά κατηγορία μετάδοσης και φύλο στην Ελλάδα μέχρι 31/10/2006. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ν % Ν % Ν ΠΟΛΥΜΕΤΑΓΓΙΖΟΜΕΝΑ 11 47,8 0 0,0 11 30,6 ΜΕΤΑΓΓΙΖΟΜΕΝΑ 0 0,0 2 15,4 2 5,6 ΑΚΑΘΟΡΙΣΤΑ 0 0,0 0 0,0 0 0,0 ΑΠΟ ΜΗΤΕΡΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙ 12 52,2 11 84,6 23 63,9 ΣΥΝΟΛΟ 23 100,0 13 100,0 36 100,0 ΠΗΓΗ: Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.), Δελτίο Επιδημιολογικης Επιτήρησης της HIV/AIDS λοίμωξης στην Ελλάδα, τεύχος 21, Οκτώβριος 2006. Συνολικά ο αριθμός των περιπτώσεων AIDS σε παιδιά στην Ελλάδα από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 έως και τον Οκτώβριο του 2006 ανέρχεται σε 36 άτομα. Από αυτά τα 23 είναι αγόρια και τα 13 κορίτσια. Η μεγαλύτερη συχνότητα εμφανίζεται στη μετάδοση από την μητέρα στο παιδί με συνολικό ποσοστό 63,9 και ακολουθεί η κατηγορία μετάδοσης των πολυμεταγγιζόμενων με παράγωγα αίματος συγκεντρώνοντας το 30,6 των περιπτώσεων AIDS σε παιδιά. 1.3 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Οι περισσότεροι άνθρωποι που μολύνονται από τον ιό του AIDS δεν έχουν συμπτώματα και μπορεί να νιώθουν καλά για μήνες ή ακόμη και για χρόνια. Δεν είναι ακόμη γνωστό γιατί μερικά άτομα παραμένουν υγιή και γιατί σε άλλα η νόσος εξελίσσεται. Έρευνες πάντως έδειξαν ότι η εξέλιξη είναι πιθανότερο να σημειωθεί, αν το άτομο προσβληθεί από μία άλλη σεξουαλικώς μεταδιδόμενη ασθένεια. Ένας άλλος παράγοντας φαίνεται να είναι η συνέχιση πρωκτικών σεξουαλικών σχέσεων. Το 1988 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υιοθέτησε μια πιο πολύπλοκη ταξινόμηση της μόλυνσης από τον ιό. Αυτή είναι η εξής: ΟΜΑΛΑ 1: Οξεία Αρχική Μόλυνση: Το άτομο αισθάνεται άρρωστο, μπορεί να έχει πυρετό και να πιστεύει ότι έχει μολυνθεί από κάποιον «ιό».ο πυρετός διαρκεί περίπου μια εβδομάδα. ΟΜΑΔΑ 2: Ασυμπτωματική Μόλυνση: Το άτομο αισθάνεται καλά, όμως ο ιός αναπτύσσεται και εξαπλώνεται στο αίμα του και μπορεί να μολύνει άλλα άτομα με τα οποία έρχεται σε πρωκτική ή κολπική σεξουαλική επαφή και συνήθως με τη χρησιμοποίηση κοινής σύριγγας. 11

Αν η ασθένεια εξελίσσεται, το άτομο αισθάνεται αδιάθετο, κουράζεται εύκολα, αρχίζει να χάνει βάρος, παρουσιάζει ξαφνική εφίδρωση, ενώ οι αδένες του διογκώνονται για ορισμένο χρονικό διάστημα. Αυτά τα συμπτώματα συνθέτουν την κλινική εικόνα του δευτέρου σταδίου του AIDS, δηλαδή του Συνδρόμου προ AIDS (ARC :AIDS RELATED COMPLEX). ΟΜΑΛΑ 3: Επίμονη Γενικευμένη Αδενοπάθεια: Το άτομο παρουσιάζει μία μακροχρόνια εξοίδηση των λεμφαδένων, αλλά δεν έχει απολύτως κανένα άλλο σύμπτωμα. ΟΜΑΔΑ 4: Πλήρης Εξέλιξη του AIDS: Αυτή η ομάδα χωρίζεται σε διάφορες υποομάδες ανάλογα με το επικρατέστερο σύμπτωμα. Η πρώτη υπό-ομάδα είναι εκείνοι που εκδηλώνουν πυρετούς, νυκτερινές εφιδρώσεις, απώλεια βάρους και διάρροια. Αυτοί βρίσκονται στο στάδιο ARC. Η δεύτερη υπό-ομάδα περιλαμβάνει τους ασθενείς που εμφανίζουν εγκεφαλικά συμπτώματα. Τα συμπτώματα είναι ίδια με αυτά της αρχόμενης άνοιας. Η προσοχή του ατόμου αμβλύνεται, ενώ η μνήμη, η κατανόηση και ο συντονισμός των κινήσεων εξασθενούν. Η τρίτη υπό-ομάδα είναι η ομάδα των ατόμων που προσβάλλονται από «ευκαιριακές» λοιμώξεις, όπως πνευμονία, και διάφορες σοβαρές λοιμώξεις από μύκητες. Πολλά θύματα εκδηλώνουν μία σοβαρή μορφή πνευμονίας ή άλλες «ευκαιριακές» λοιμώξεις και ένα ποσοστό μεγαλύτερο του 60% πεθαίνει σε διάστημα 13 μηνών μετά τη διάγνωση. Η τέταρτη υπό-ομάδα αποτελείται από τους ασθενείς που αναπτύσσουν καρκίνους, όπως για παράδειγμα το σάρκωμα kaposi. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, ο ασθενής έχει 50% πιθανότητες να πεθάνει μέσα σε 21 μήνες μετά τη διάγνωση. Αν ο ασθενής εκδηλώσει ταυτόχρονα κάποια «ευκαιριακή» λοίμωξη και σάρκωμα kaposi ο θάνατος έρχεται γρηγορότερα. Η πέμπτη υπό-ομάδα περιλαμβάνει ασθενείς που αναπτύσσουν το σύνδρομο απίσχασης του AIDS, χάνοντας βάρος συνεχώς.5 $> 1.4 ΔΙΑΓΝΩΣΗ Το HIV τεστ είναι ένα τεστ που αποκαλύπτει την ύπαρξη του HIV στον οργανισμό. Τα ευρείας χρήσεως τεστ εντοπίζουν τα αντισώματα που παράγονται από το 5 Στο ίδιο, σελ. 135-137 12

ανοσοποιητικό σύστημα ως αντίδραση στον HIV. Στους περισσότερους ανθρώπους η ανάπτυξη αντισωμάτων χρειάζεται 3 μήνες ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις φτάνει τους 6.Αν και τα HIV τεστ είναι πολύ ευαίσθητα υπάρχει ο χρόνος επώασης του ιού είναι από 3 έως 12 εβδομάδες, δηλαδή η περίοδος μεταξύ της μόλυνσης και της εμφάνισης αντισωμάτων. Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί μπορεί να μην έχουν καθόλου αντισώματα στο αίμα τους. Ωστόσο, το άτομο μπορεί να έχει υψηλά επίπεδα του HIV στα υγρά του σώματος, όπως το αίμα, το σπέρμα, τα κολπικά υγρά και το γάλα. 6 Υπάρχουν τρεις κύριοι τρόποι διάγνωσης του HIV/AIDS. Ο πρώτος τρόπος είναι το τεστ των HIV αντισωμάτων. Αυτό το τεστ δείχνει πότε ένα άτομο έχει μολυνθεί από τον HIV. Τα τεστ αντισωμάτων είναι γνωστά ως ELISA τεστ (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay).Το τεστ ELISA είναι τουλάχιστον κατά 99,5% αξιόπιστο. Αυτό το υψηλό επίπεδο ευαισθησίας σημαίνει ότι η ικανότητα να διαχωριστούν τα αντισώματα του HIV από άλλα είναι ελάχιστα μειωμένη. Κάθε θετικό αποτέλεσμα από ELISA τεστ πρέπει να επιβεβαιώνεται από δεύτερο τεστ. Τα δευτερεύοντα τεστ είναι: Western Blot Assay, Indirect Immunofluorescence Assay, Line Immunoassay, δεύτερο τεστ ELISA. Όταν τα αποτελέσματα των 2 τεστ ταυτιστούν η πιθανότητα λάθους είναι λιγότερο του 0,1%. Ο δεύτερος τρόπος είναι το τεστ αντιγόνων. Τα αντιγόνα πυροδοτούν την παραγωγή αντισωμάτων. Στην αρχή της μόλυνσης, η Ρ24 παράγεται σε μεγάλες ποσότητες και μπορεί να εντοπιστεί στο αίμα. To Ρ24 τεστ αντιγόνου μερικές φορές χρησιμοποιείται για να εξεταστεί το αίμα από τις αιμοδοσίες, αλλά χρησιμοποιείται και από μεμονωμένα άτομα καθώς μπορεί να εντοπίσει τον HIV νωρίτερα από άλλα τεστ αντισωμάτων. Μερικά από τα πιο εξελιγμένα τεστ συνδυάζουν το Ρ24 με άλλα τεστ αντιγόνων δίνοντας την δυνατότητα για γρηγορότερη και πιο αξιόπιστη διάγνωση. Ο τρίτος τρόπος είναι το PCR τεστ ( Polymerace Chain Reaction Test). Η όλη διαδικασία βασίζεται στην εξέταση γενετικού υλικού με PCR τεστ το οποίο είναι γνωστό ως Nucleic Acid-amplification Testing (NAT). To PCR τεστ εντοπίζει το γενετικό υλικό του H1V και πιστοποιεί την ύπαρξή του στο αίμα μέσα σε 2 με 3 εβδομάδες από την μόλυνση. To PCR χωρίζεται σε 2 κατηγορίες :το DNA PCR και το RNA PCR. Τα μωρά που γεννιούνται από θετικές στον HIV/AIDS μητέρες εξετάζονται με το DNA PCR τεστ λόγω του γεγονότος ότι έρχονται σε επαφή με τα αντισώματα της μητέρας τους για πολλούς μήνες, κάνοντας έτσι ένα τεστ αντισωμάτων αναξιόπιστο. Το αίμα από τις αιμοδοσίες στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες εξετάζεται για HIV/AIDS 6 UNAIDS, Fast Facts about AIDS 13

χρησιμοποιώντας την RNA PCR μέθοδο η οποία μπορεί να δώσει αποτελέσματα μερικές ημέρες πριν το DNA PCR τεστ. To PCR τεστ δεν χρησιμοποιείται τόσο για την εξέταση των ενηλίκων λόγω του κόστους και της περίπλοκης διαδικασίας σε σχέση με άλλα τεστ αντισωμάτων ή το Ρ24.7 1.5 ΘΕΡΑΠΕΙΑ Δεν υπάρχει θεραπεία για το HIV/AIDS. Ο σωστός συνδυασμός αντιρετροϊκών φαρμάκων μπορεί να καθυστερήσει την καταστροφή που προκαλεί ο HIV στο ανοσοποιητικό σύστημα και να καθυστερήσει την εμφάνιση του AIDS. Τα αντιρετροίκά φάρμακα δουλεύουν κατά της HIV λοίμωξης καθυστερώντας την αναπαραγωγή του HIV στον οργανισμό. Για να είναι η αντιρετροϊκή θεραπεία αποδοτική για μεγάλο χρονικό διάστημα, πρέπει να χρησιμοποιηθούν διαφορετικά αντιρετροίκά φάρμακα. Η χρήση αντιρετροϊκών φαρμάκων σε συνδυασμούς τριών ή περισσότερων φαρμάκων έχουν παρουσιάσει μεγάλη μείωση στις ασθένειες και τους θανάτους που σχετίζονται με το AIDS. Καθώς δεν υπάρχει θεραπεία, τα αντιρετροίκά φάρμακα έχουν δώσει την δυνατότητα στους ανθρώπους που ζουν με HIV να ζουν περισσότερο, με πιο υγειή τρόπο και πιο παραγωγικά. Ο παραπάνω συνδυασμός αντιρετροϊκών φαρμάκων ονομάζεται Highly Active Anti-Retroviral Therapy (HAART). Στις αναπτυσσόμενες χώρες, μόνο το 15% από όσους χρειάζονται αντιρετροϊκή αγωγή την λαμβάνουν, ενώ υπάρχει σχεδόν καθολική πρόσβαση στις ανεπτυγμένες χώρες. Μέχρι πρόσφατα το υψηλό κόστος των φαρμάκων, η ανεπαρκής υποδομή των υπηρεσιών υγείας και η έλλειψη χρημάτων είχε αποτρέψει την ευρεία χρήση αντιρετροϊκών στις χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες. Το 2002, 12 ARV φάρμακα περιλήφθηκαν στην λίστα με τα απαραίτητα φάρμακα του ΠΟΥ. Αυτές οι προσθέσεις γίνανε μετά από προσεκτική ανάλυση της αποδοτικότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες.8 Avert O rg., (2007), 'HIV Testing, October 2007 8 UNAIDS, Fast Facts about AIDS 14

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΦΟΡΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ TO AIDS 2.1 ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ (ΚΕ.ΕΑ.Π.ΝΟ.) Το Κέντρο Ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων ιδρύθηκε με το άρθρο 26 του Ν.2071/92 (ΦΕΚ A 123/92) ωστόσο τα επιμέρους στοιχεία όπως το αντικείμενο και οι ειδικότερες αρμοδιότητες του Κέντρου στα πλαίσια του σκοπού του, τα της διοικήσεως και τα του ελέγχου της διαχειρίσεώς του, τα του προσωπικού και της οργάνωσής του, τα της εν γένει λειτουργίας αυτού και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια καθορίζονται στο Προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ. 358/92 ΦΕΚ 179 Α). Το Κέντρο Ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.), με έδρα την Αθήνα, που εποπτεύεται από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και ως σκοπό έχει την αντιμετώπιση και παρακολούθηση, συντονισμό και υποβοήθηση των ενεργειών, για την πρόληψη της εξάπλωσης ειδικών μεταδοτικών νοσημάτων και τη θεραπευτική αντιμετώπισή τους. Ως κύρια, ειδικά μεταδοτικά νοσήματα χαρακτηρίζονται: Α) Το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (AIDS). Β) Τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα. Γ) Οι Ιογενείς Ηπατίτιδες. 2.1.1 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ Κ.Ε.Ε.Α.Π.ΝΟ. * J ) '«Το ΚΕ.ΕΑ.Π.ΝΟ. έχει τις εξής αρμοδιότητες: 1) Εισηγείται προς το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης τη διαμόρφωση της εθνικής πολιτικής για την αντιμετώπιση των ειδικών λοιμώξεων. 2) Έχει την ευθύνη για την επαγρύπνηση και παρακολούθηση της εξάπλωσης των ειδικών αυτών λοιμώξεων, συλλέγόντας και αξιολογώντας τα επιδημιολογικά στοιχεία, λαμβάνει δε κάθε απαραίτητο μέτρο για το σκοπό αυτό. 3) Καταρτίζει προγράμματα για την ενημέρωση, πρόληψη, νοσηλεία και την κοινωνική και ψυχολογική υποστήριξη φορέων-ασθενών. 4) Μπορεί να διεξάγει οποιαδήποτε ερευνητική εργασία, για την εκτέλεση του σκοπού του, με κριτήρια την προστασία της δημόσιας υγείας. 15

5) Εισηγείται στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης τη χρηματοδότηση σχετικών ερευνητικών προγραμμάτων. 6) Συνεργάζεται με τις κρατικές υπηρεσίες, ερευνητικά ιδρύματα και οργανισμούς της ημεδαπής και αλλοδαπής, που έχουν δραστηριότητες όμοιες με αυτές του κέντρου. 7) Οργανώνει συνέδρια, διαλέξεις, ανακοινώσεις και κάθε είδους επιστημονική και ενημερωτική δραστηριότητα σχετική με το αντικείμενό του. 8) Γνωμοδοτεί για ζητήματα ηθικής και δεοντολογίας, που αναφέρονται στο αντικείμενό του. 9) Ενημερώνει τον πληθυσμό και ιδίως τις ομάδες υψηλού κινδύνου, με κάθε πρόσφορο μέσο. 10) Συμβάλλει στη δημιουργία ή δημιουργεί αυτοδύναμα κέντρα αναφοράς, πληροφόρησης και ψυχολογικής υποστήριξης σε διάφορα σημεία της επικράτειας. 11) Εισηγείται στο Υ. Υ. Κ. Α. την παροχή υποτροφιών για μετεκπαίδευση ιατρικού και λοιπού προσωπικού, στο εσωτερικό ή εξωτερικό, σε θέματα σχετικά με το αντικείμενο του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. 12) Συνεργάζεται με κάθε τρόπο για την ομαλή λειτουργία των νοσηλευτικών μονάδων, των κέντρων ελέγχου και κέντρων αναφοράς, καθώς και των τμημάτων ειδικών λοιμώξεων. 2.1.2 Προσανατολισμός του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. λειτουργεί πάνω σε τρεις βασικούς άξονες : 1. Πρόληψη μέσω γενικής ενημέρωσης σε πανεθνικό επίπεδο. 2. Περίθαλψη κατάλληλη και άμεση, ιατρονοσηλευτική περίθαλψη η οποία επιτυγχάνεται μέσω των προγραμμάτων συνεχιζόμενης εκπαίδευσης του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. 3. Καταγραφή - Ανάλυση και επίλυση των ποικίλων ιατροκοινωνικών, νομικών και ηθικοδεοντολογικών προβλημάτων τα οποία απορρέουν από την φύση των νοσημάτων αυτών.9 2.1.3 ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. διοικείται από εννιαμελές Διοικητικό Συμβούλιο το οποίο συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. 9 Σταθόπουλος Π. Α., "Κοινωνική Πρόνοια μια γενική θεώρηση, Εκδόσεις Έλλην, Αθήνα 1999, σελ. 361 16

Με απόφαση του Δ.Σ. συγκροτούνται επιστημονικές επιτροπές οι οποίες είναι υπεύθυνες για την επεξεργασία θεμάτων που αφορούν την ενημέρωση, την πρωτοβάθμια φροντίδα, την έρευνα, την επιδημιολογία, την εκπαίδευση, ηθικά, νομικά και δεοντολογικά ζητήματα καθώς και κάθε άλλο θέμα που σχετίζεται με τον σκοπό και το αντικείμενο του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Το προσωπικό του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. αποτελείται από διάφορες ειδικότητες επιστημόνων όπως γιατρούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, κ.α. 2.1.4 Δραστηριότητες στον τομέα της πρόληψης Στον τομέα της πρόληψης, την ευθύνη έχει αναλάβει η επιτροπή ενημέρωσης του γενικού πληθυσμού. Η επιτροπή έχει αναλάβει τις εξής δραστηριότητες: 1. Σεμινάρια - ομιλίες σχετικά με το AIDS σε στελέχη υγείας και πρόνοιας, σε χώρους εργασίας, σε λύκεια και γυμνάσια της Αττικής και στην αστυνομία. 2. Διανομή έντυπου υλικού σε αεροδρόμια, ξενοδοχεία, σταθμούς του Ο.Σ.Ε.,διόδια και αυτοκινητοδρόμους. 3. Προβολή μηνυμάτων και ραδιοφωνικές εκπομπές από όλους τους τηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας. 4. Διανομή ενημερωτικού video για το AIDS σε σχολεία της χώρας.10 2.1.5 ΑΛΛΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΕΙ ΤΟ Κ.Ε.Ε.Λ.Π.ΝΟ. 1) Το οδοντιατρείο του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. : που φροντίζει για τη στοματική υγιεινή των οροθετικών ατόμων εκτελώντας όλες τις απαραίτητες βασικές οδοντιατρικές εργασίες δωρεάν. 2) Ο Ξενώνας Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., παρέχει τροφή, στέγη, νοσηλευτική φροντίδα, ψυχολογική και κοινωνική στήριξη σε άπορα οροθετικά άτομα. 3) Το Γραφείο Ψυχοκοινωνικής Στήριξης είναι υπεύθυνο για τη στήριξη οροθετικών ατόμων σε ψυχολογικό και κοινωνικό επίπεδο και για την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων. 10 Στο ίδιο, σελ. 363 17

4) Το Γραφείο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, παρέχει συμβουλευτική νομική στήριξη σε θέματα προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ατομικών ελευθεριών και σε διάφορα νομικής φύσεως θέματα οικογενειακού, εργατικού, ασφαλιστικού δικαίου που σχετίζονται με την οροθετικότητα. 5) Ο Συμβουλευτικός Σταθμός και η Τηλεφωνική Γραμμή Αθήνας, παρέχουν συμβουλευτική ενημέρωση ανώνυμα και εμπιστευτικά για την πρόληψη της HIV λοίμωξης, καθώς και ψυχιατρική αξιολόγηση και παρακολούθηση οροθετικών ασθενών όπου κρίνεται αναγκαίο. 6) Γραφείο Ενημέρωσης το οποίο σχεδιάζει προγράμματα και εκστρατείες ενημέρωσης του γενικού πληθυσμού καθώς και ειδικών πληθυσμιακών ομάδων. 7) Γραφείο Τύπου το οποίο παρακολουθεί τα δημοσιεύματα του τύπου και μεριμνά για δημοσίευση τυχόν απαντήσεων σε αυτά. 8) Γραφείο Διεθνών και Δημοσίων Σχέσεων που παρακολουθεί όλες τις διεθνείς δραστηριότητες και τη μεταφορά πληροφοριών των Διεθνών Οργανισμών και Οργανώσεων στη χώρα μας και μεριμνά για την προβολή των ελληνικών θέσεων διεθνώς. 9) Γραφείο Συνεργασίας με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.(ΜΗ.ΚΥ.Ο ). 2.1.6 Ο ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΑΙ Η ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΓΙΑ TO AIDS Η Υπηρεσία εδρεύει στο Νοσοκομείο Ανδρέας Συγγρός και στελεχώνεται από επιστήμονες επαγγελμάτων ψυχικής υγείας με ειδική κατάρτιση πάνω σε θέματα AIDS. Στις υπηρεσίες αυτές μπορούν να απευθύνονται άτομα με ερωτήματα ή και προβληματισμούς σε θέματα σχετικά με τον ιό HIV. Κύριο αντικείμενό της είναι η εξειδικευμένη ψυχοκοινωνική παρέμβαση σε θέματα AIDS και ειδικότερα η έγκαιρη και αποτελεσματική πρόληψη καθώς και η κατάλληλη αντιμετώπιση των ποικίλων ψυχολογικών και κοινωνικών αναγκών των οροθετικών ατόμων και ασθενών με AIDS, των ατόμων του περιβάλλοντος τους, αλλά και του κοινού γενικότερα. 2.1.6.1 Οι κύριοι τομείς δραστηριοτήτων της είναι: Η συμβουλευτική ενημέρωσης και πρόληψης, η ψυχολογική στήριξη, οι κοινωνικές υπηρεσίες καθώς και η ψυχιατρική αξιολόγηση και παρακολούθηση (όπου 18

αυτό κριθεί αναγκαίο), σε άτομα οροθετικά ή ασθενείς με AIDS, σε συντρόφους ή συγγενείς τους, αλλά και σε άτομα που προβληματίζονται γύρω από θέματα AIDS, επιθυμούν να κάνουν το διαγνωστικό τεστ ή βρίσκονται σε αναμονή του αποτελέσματος. Η εκπαίδευση με την πραγματοποίηση ποικίλων ενημερωτικών, εκπαιδευτικών και επιστημονικών δραστηριοτήτων και συνεργασιών με στόχο την ευρύτερη ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού σε θέματα AIDS (ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο μαθητικό και φοιτητικό πληθυσμό), την εκπαίδευση επαγγελματιών στον τομέα της ψυχικής υγείας, την προώθηση δικτύου συνεργασίας με άλλες υπηρεσίες αλλά και τη συνεχιζόμενη κατάρτιση του προσωπικού. Η συστηματική καταγραφή και περαιτέρω αξιολόγηση των ψυχοκοινωνικών αναγκών του πληθυσμού σε θέματα AIDS, με στόχο αφ ενός τη συστηματοποίηση της κλινικής εικόνας του πληθυσμού που απευθύνεται στην Τηλεφωνική Γραμμή και στον Συμβουλευτικό Σταθμό αφετέρου δε τη διερεύνηση και προώθηση αποτελεσματικότερων τρόπων κάλυψης των αναγκών του κοινού αυτού. Οι υπηρεσίες που παρέχονται είναι: Α) Ενημέρωση του κοινού γύρω από την HIV λοίμωξη, μετάδοση πρόληψη, εξέταση αντισωμάτων HIV καθώς και ιατρικά, νομικά, κοινωνικά και προνοιακά θέματα. Β) Συμβουλευτική πριν το διαγνωστικό τεστ για τα άτομα που ενδιαφέρονται να υποβληθούν στην εξέταση αντισωμάτων HIV με στόχο: να ενημερωθούν για τους τρόπους μετάδοσης του ιού και για το διαγνωστικό τεστ. Να συζητήσουν για τους φόβους τους και τις ανησυχίες τους σχετικά με την εξέταση και τους τρόπους αποτελεσματικής πρόληψης. Γ) Συμβουλευτική μετά το διαγνωστικό τεστ για τα άτομα που έχουν προσβληθεί από τον ιό με στόχο να ενημερωθούν γύρω από ιατρικά και ψυχοκοινωνικά θέματα. Να συζητήσουν για τα προβλήματα και τις ανησυχίες τους και να επεξεργαστούν αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης της κατάστασής τους. Δ) Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη για τα άτομα που ζουν με τον ιό και για τα άτομα του περιβάλλοντος τους παρέχεται: Υποστήριξη σε θέματα διαπροσωπικών σχέσεων στο οικογενειακό, κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον και σε ότι αφορά δυσκολίες στην καθημερινή ζωή. Βοήθεια στην διεκπεραίωση ζητημάτων πρόνοιας. Ε) Ψυχιατρική Παρέμβαση για τα άτομα που έχουν προσβληθεί από τον ιό παρέχεται: 19

Ψυχιατρική παρακολούθηση και νευρολογική αξιολόγηση. Παραπομπή στις αρμόδιες ψυχιατρικές υπηρεσίες.11 Πίνακας 1.7: Κλήσεις που δέχτηκε η Τηλεφωνική Γραμμή για το AIDS κατά μήνα, από 1/1/2007 έως 31/10/2007. ΜΗΝΑΣ Ν Ιανουάριος 270 Φεβρουάριος 235 Μάρτιος 255 Απρίλιος 182 Μάιος 304 Ιούνιος 300 Ιούλιος 225 Αύγουστος 305 Σεπτέμβριος 232 Οκτώβριος 235 ΣΥΝΟΑΟ 2543 1 ΠΗΓΗ: ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ (Συμβουλευτικός Σταθμός) 2 ΠΗΓΗ: Ιδία έρευνα Ο συνολικός αριθμός των κλήσεων που δέχτηκε η Τηλεφωνική Γραμμή για το AIDS από 1/1/2007 έως 31/10/2007 ανέρχεται σε 2.543 εκ των οποίων οι 1900 γίνανε από άνδρες και οι υπόλοιπες 643 από γυναίκες. Τα άτομα αυτά ανήκαν κυρίως στις ηλικίες από 26 έως 35 ετών. Οι ερωτήσεις τους αφορούσαν κυρίως τους τρόπους μετάδοσης του AIDS. Ο κυριότερος λόγος επικοινωνίας τους ήταν η πιθανή έκθεσή τους στον ιό HIV, δηλαδή η μη τήρηση των κατάλληλων μέτρων προφύλαξης. Όπως φαίνεται στον πίνακα 1.7 οι μήνες κατά τους οποίους παρατηρούνται οι περισσότερες κλήσεις είναι ο Μάιος, ο Ιούνιος και ο Αύγουστος. Αντιθέτως, ο Απρίλιος είναι ο μήνας με τις λιγότερες κλήσεις. Τους υπόλοιπους μήνες ο αριθμός των κλήσεων αυξομειώνεται, με την διαφορά να κυμαίνεται περίπου κατά μέσο όρο στις 15 κλήσεις. 2.1.7 Εκδηλώσεις ενημέρωσης Το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. διοργανώνει κάθε χρόνο εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS (συνήθως σε συνεργασία με μη κυβερνητικές οργανώσεις), οι οποίες περιλαμβάνουν διανομή ενημερωτικού υλικού σχετικά με τον ιό του AIDS, ενημερωτικές 11 ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., (2001), Συμβουλευτικός Σταθμός και Τηλεφωνική) Γραμμή για το AIDS, Οκτώβριος 2001 20

ομιλίες, διανομή προφυλακτικών καθώς και διάφορα χάπενινγκ όπως για παράδειγμα συναυλίες, εκθέσεις ζωγραφικής, κ.α. Επίσης, το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. σε συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δημιούργησε ένα CD ROM με τίτλο To AIDS. Νικητής είναι η γνώση και το οποίο στάλθηκε σε όλα τα σχολεία της επικράτειας. Σκοπός του CD ROM ήταν να ενημερώσει τους μαθητές σχετικά με τον ιό του AIDS.12 Ακόμη το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. συμμετείχε στο stop aids 2006 το οποίο είχε ως κεντρικό σύνθημα ενημερώσου, προφυλάξου, βοήθησε σε συνεργασία με το UNAIDS και τον Δήμο Αθηναίων και περιελάμβανε μια σειρά από δραστηριότητες συναυλίες και αναδρομικές εκθέσεις αφίσας με υλικό των τελευταίων 25 ετών από ολόκληρο τον κόσμο που αφορούν το AIDS. Σκοπός της εκδήλωσης αυτής ήταν η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού καθώς και η συλλογή χρημάτων για το ορφανοτροφείο HELLAS στην Ακτή Ελεφαντοστού. Στην εκδήλωση αυτή συμμετείχαν επίσης το Κέντρο Ζωής και το MEGA.13 Το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. συμμετείχε στην προσπάθεια του Υ.Υ.Κ.Α. Διακοπές Ασφαλώς που σκοπό είχε την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για την προστασία από την μετάδοση του AIDS, την προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία και τον καύσωνα. Η εκστρατεία περιελάμβανε διανομή ενημερωτικού υλικού σε πολυσύχναστες παραλίες και κεντρικά σημεία της νησιωτικής Ελλάδας, συμμετοχή σε τοπικά και πολιτιστικά δρώμενα και ενημερωτικές ομιλίες σε στρατόπεδα. Επίσης στόχος της εκστρατείας ήταν η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σε θέματα συμπεριφοράς προς τους ασθενείς της νόσου.14 15 Το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. συμμετείχε στο πρόγραμμα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα-AIDS σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων του ΥΠ.Ε.Π.Θ. Το πρόγραμμα απευθυνόταν τόσο σε μαθητές Λυκείου όσο και στους γονείς και κηδεμόνες τους καθώς και σε στρατευμένους νέους οι οποίοι ενημερώθηκαν για θέματα όπως η σεξουαλική υγεία, η ανάπτυξη ικανοτήτων συμπεριφοράς σε σχέση με την πρόληψη και την προφύλαξη, τους τρόπους μετάδοσης και προφύλαξης από το AIDS και τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα γενικότερα.1' 12 Κέντρο Ζωής, (2005), Υπηρεσίες και Δραστηριότητες, Ιούλιος 2005 13 Ελληνική) Υγεία,(2006), Δελτίο Τύπου, 7-8-2006 14 ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., (2006), Ασφαλές καλοκαίρι 15 Βουτυράκης Μ., (2004), Εφαρμογή του προγράμματος για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα- ΑΠ)8, οοοοτεω, 14-12-2004 21

Το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. μέσω της ειδικής επιτροπής που έχει συσταθεί για τη σύνταξη του επιχειρησιακού σχεδίου για την αντιμετώπιση του AIDS στην χώρα μας καθώς και της συμμετοχής του σ αυτό ως Εθνικής Συντονίστριας Αρχής θα είναι υπεύθυνο για τον συντονισμό των ενεργειών για την υλοποίηση του σχεδίου το οποίο θα πραγματοποιηθεί την περίοδο 2006-2010 και ως τελικό στόχο έχει την μείωση των νέων μολύνσεων από την HIV λοίμωξη.16 2.2 ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ 2.2.1 ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΥΑΑΟΓΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΑ TOY AIDS Η Εταιρία Συλλογικής Υποστήριξης κατά του AIDS, είναι πανελλήνια, μη κερδοσκοπική επιστημονική και κοινωνική εταιρία με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Ιδρύθηκε το 1994 από μια ομάδα ατόμων με έντονο επιστημονικό και κοινωνικό ενδιαφέρον για το θέμα. 2.2.1.1 Οι σκοποί της Εταιρίας είναι: 1) Η ενημέρωση του κοινού για τον ιό της ανοσοανεπάρκειας του ανθρώπου HIV και για το σύνδρομο της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (AIDS), για τρόπους πρόληψης και μετάδοσης καθώς και η πληροφόρηση σχετικά με τις νεότερες επιστημονικές εξελίξεις και προοπτικές που διαμορφώνονται στον αγώνα για την καταπολέμηση του ιού. 2) Η ηθική, υλική και επιστημονική υποστήριξη, προστασία και βοήθεια σε όσους έχουν υποστεί λοίμωξη HIV, καθώς και στις οικογένειές τους. 3) Η ανάπτυξη δραστηριοτήτων με στόχο την ενημέρωση του κοινωνικού συνόλου ώστε να εξαλειφθούν οι προκαταλήψεις και να διευκολυνθεί η συνύπαρξη και η ενσωμάτωση των ατόμων που έχουν υποστεί HIV λοίμωξη στους κοινωνικούς και φυσικούς τους χώρους. 4) Η καταπολέμηση κάθε είδους κοινωνικής περιθωριοποίησης, διάκρισης, ρατσισμού και απομόνωσης που θίγει τα άτομα που έχουν υποστεί HIV λοίμωξη και τις οικογένειές τους. 5) Η κατοχύρωση και η προστασία της ποιότητας ζωής των ατόμων με AIDS με σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και στην αυστηρή τήρηση του ιατρικού απόρρητου. 16 ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., (2006), Πρόταση Εθνικού Σχεδίου για την αντιμετώπιση της Η ΐν/Α Π )8 λοίμωξης 22

2.2.1.2 ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Οι υπηρεσίες που προσφέρει η Εταιρία Συλλογικής Υποστήριξης κατά του AIDS με γνώμονα πάντα τους σκοπούς της έχει πραγματοποιήσει ποικίλες δράσεις οι οποίες είναι: 1) Τηλεφωνική Γραμμή ενημέρωσης και υποστήριξης, σε συνεργασία με το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. 2) Δημιουργία και διανομή ενημερωτικού υλικού σε σχέση με τον ιό της ανοσοανεπάρκειας, τους τρόπους πρόληψης και μετάδοσής του. 3) Οικονομική ενίσχυση σε οικογένειες 4) Εθελοντική ομάδα δικηγόρων για νομική υποστήριξη σε οροθετικά άτομα. 5) Εθελοντική ομάδα ψυχολογικής υποστήριξης. 6) Παρεμβάσεις σε περιπτώσεις κοινωνικού ρατσισμού απέναντι σε φορείς-ασθενείς.».., *,jf. 7) Καθιερωμένη ενημέρωση του κοινού την 1 Δεκεμβρίου κάθε έτους (Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS). 8) Επιστημονικές ημερίδες, σε συνεργασία με Νοσοκομεία, ιδιώτες γιατρούς και ερευνητές. 2.2.1.3 ΔΡΑΣΕΙΣ Μερικές δράσεις που έχουν διεξαχθεί από την Εταιρία Συλλογικής Υποστήριξης κατά του AIDS είναι: 1) Το πρόγραμμα Αφροδίτη σε στέκια ιεροδούλων με σκοπό την ενημέρωση και την πρόληψη μετάδοσης του ιού. 2) PEEREDUCATION: Ένα πιλοτικό πρόγραμμα σε συνεργασία με την έδρα κοινωνιολογίας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, για την ενημέρωση και την εκπαίδευση του κοινωνικού συνόλου που περιβάλλει τον HIV-φορέα. 3) Επιχείρηση καθαρά χέρια : Ένα πρόγραμμα για την πρόληψη των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων. 2.2.1.4 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Το Δ.Σ. είναι ΙΟμελές, εκλέγεται κάθε 2 (δύο) χρόνια από τη Γενική Συνέλευση και συμπεριλαμβάνει κάθε φορά έναν εκπρόσωπο άλλης εθελοντικής οργάνωσης. Το Δ.Σ. είναι αυτό που παράγει το βασικό όγκο του έργου. 23

Αυτή τη στιγμή η Ε.Σ.Υ. κατά του AIDS απαριθμεί 90 μέλη. Από αυτά, εθελοντική εργασία προσφέρουν περίπου τα 20(είκοσι). Η εθελοντική εργασία γίνεται κυρίως έκτακτα και αφορά τις ενημερωτικές δράσεις, ημερίδες και παρεμβάσεις του φορέα. 2.2.1.5 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ Οι μόνοι δύο (2) υπάλληλοι στη διάθεση της Ε.Σ.Υ. κατά του AIDS βρίσκονται στη τηλεφωνική γραμμή, φιλοξενούνται από τη Νομαρχία Θεσσαλονίκης και επιδοτούνται από το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Οικονομικά εκτός από το ΚΕ.ΕΑΠ.ΝΟ., υποστηρίζεται από τις εισφορές των μελών και τις ιδιωτικές χορηγίες, ενώ κάποια συγκεκριμένα προγράμματα χρηματοδοτούνται από κοινοτικά προγράμματα. 2.2.1.6 ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΕΡΓΑ Οι μελλοντικοί στόχοι της Ε.Σ.Υ. κατά του AIDS είναι η πραγματοποίηση των εξής: 1) Εθελοντικό πρόγραμμα επισκέψεων σε Νοσοκομεία. 2) Υπηρεσία Νοσηλευτικής Φροντίδας στο σπίτι η οποία ως σκοπό θα έχει τη φροντίδα οροθετικών ατόμων και των οικογενειών τους μέσα στο σπίτι. Η φροντίδα θα παρέχεται από νοσηλευτές, ψυχολόγους, εθελοντές καθώς και γιατρούς με τη δυνατότητα τηλεπικοινωνίας με τους ασθενείς μέσω βιντεοκάμερας. Οι στόχοι της υπηρεσίας, πέραν της παροχής νοσηλευτικών υπηρεσιών μέσα στον φυσικό χώρο του ασθενούς, είναι η διατήρηση της καλής ποιότητας ζωής με το λιγότερο κοινωνικό και ατομικό stress, και η μείωση των εισαγωγών, με παράλληλη απελευθέρωση θέσεων οξείας νοσηλείας, όπως και η δυνατότητα ταχείας επικοινωνίας με τον ασθενή και την οικογένειά του σε περίπτωση ανάγκης. 3) Κέντρο Ημέρας. 2.2.1.7 ΕΚΛΗΛΩΣΕΙΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΑ TOY AIDS Η Εταιρία Συλλογικής Υποστήριξης κατά του AIDS που στηρίζεται στον εθελοντισμό με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS προγραμμάτισε 24

εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών της Θεσσαλονίκης όπου μέλη της οργάνωσης μοίρασαν ενημερωτικό υλικό για το AIDS, που είχαν προμηθευτεί από το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. 17 Επίσης στα πλαίσια της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του AIDS, η Λέσχη Κινηματογράφου του Εργατικού Κέντρου της Θεσσαλονίκης και η Εταιρία Συλλογικής Υποστήριξης κατά του AIDS διοργάνωσαν κινηματογραφική προβολή της ταινίας Πριν Πέσει η Νύχτα ενώ την προηγούμενη ημέρα τα μέλη της οργάνωσης είχαν διοργανώσει μια σειρά από happenings και μοίρασαν ενημερωτικό υλικό για την προφύλαξη από το AIDS. 18 2.2.3 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ AIDS Η Ελληνική Εταιρία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS είναι μη κυβερνητική οργάνωση με έδρα την Αθήνα. 2.2.3.1 ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της είναι η προώθηση με κάθε μέσο της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας και η ανάπτυξη δραστηριοτήτων για την προληπτική και θεραπευτική αντιμετώπιση του AIDS και άλλων ιώσεων που προκαλούνται από παρόμοιους ιούς. Βασική προϋπόθεση για την επίτευξη των σκοπών αυτών είναι η εφαρμογή κανόνων δικαίου που προασπίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και διέπονται από ανθρωπιστικές και ηθικές αρχές. Για να εκπληρώσει το σκοπό της η εταιρία, χρησιμοποιεί τα ακόλουθα μέσα: 1) Οργανώνει μόνη της ή σε συνεργασία με άλλες ενώσεις, εταιρίες ή οργανισμούς, επιστημονικές ανακοινώσεις, διαλέξεις ή συντονισμένες συζητήσεις. Οργανώνει ή συμμετέχει σε εθνικά ή διεθνή συνέδρια. 2) Συμμετέχει σε εθνικές εταιρίες ή σωματεία με ευρύτερο περιεχόμενο και σκοπούς. Επίσης συμμετέχει ή εκπροσωπεί τη χώρα μας, σε συναφείς διεθνείς εταιρίες και σωματεία. 1 Κοινωνική Οργάνωση ΑΓΑΠΗ, (2000-2005), Εταιρία Συλλογικής Υποστήριξης κατά του AIDS 18 Πριν πέσει η νύχτα, (2002), http:// www.anthropos.gr/aimounce.asp?pg=164&xp=10 25

3) Οργανώνει εκπαιδευτικά και ενημερωτικά σεμινάρια στην έδρα της εταιρίας, όσο και σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Εκδίδει περιοδικό με τίτλο Ελληνικά Αρχεία AIDS ή συμμετέχει σε εκδοτικές δραστηριότητες άλλων, ευρύτερου περιεχομένου, εταιριών. Εκδίδει διάφορες μελέτες, μονογραφίες, ενημερωτικά φυλλάδια, αφίσες, μαγνητοσκοπήσεις, ή ταινίες ή οτιδήποτε άλλο υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αγωγή υγείας, και ειδική καθοδήγηση του γενικότερου πληθυσμού και των ομάδων υψηλού κινδύνου στη αντιμετώπιση του AIDS. 4) Γνωματεύει για κάθε θέμα που έχει σχέση με τη μελέτη ή που προκύπτει από την πορεία της επιδημίας καθώς και από την αντιμετώπιση του AIDS σε διάφορα επίπεδα. 5) Αναλαμβάνει κατόπιν αποφάσεως του Δ.Σ. την εκπόνηση ή συμμετέχει μαζί με άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα στην εκπόνηση ερευνητικών προγραμμάτων του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, του Κ.Ε.Σ.Υ., της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή άλλων εθνικών, ευρωπαϊκών ή διεθνών οργανισμών που χρηματοδοτούνται εξ ολοκλήρου ή εν μέρει από τους οργανισμούς αυτούς. Σε κάθε περίπτωση το 10 % του επιχορηγούμενου ποσού διατίθεται για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών της εταιρίας.19 2.1.3.2 Εκδηλώσεις Ε.Ε.Μ.Α.Α. Η Ελληνική Εταιρία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS διοργανώνει κάθε χρόνο συνέδριο με θέματα που αφορούν το AIDS. Κατά την διάρκεια του συνεδρίου διοργανώνει παράλληλες εκδηλώσεις που σκοπό έχουν την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού καθώς και την συγκέντρωση χρημάτων. Για παράδειγμα, το συνέδριο του 2005 περιελάμβανε την έκθεση της βαβέλ με περίπτερο της Ε.Ε.Μ.Α.Α. για την ενημέρωση του κοινού μέσω αφίσας και ενημερωτικών εντύπων. Επίσης στα πλαίσια των ανοιχτών διαλόγων του Καφενείου της Επιστήμης έγινε συζήτηση με θέμα το νέο πρόσωπο του AIDS. Οι εκδηλώσεις περιελάμβαναν ακόμη την προβολή της ταινίας Η Ζαν και το υπέροχο αγόρι και ομαδική έκθεση σύγχρονης τέχνης, τα έσοδα της οποίας διατέθηκαν σε παιδιά που πάσχουν από AIDS στην Ελλάδα. Επιπροσθέτως, η Ε.Ε.Μ.Α.Α. θέλοντας να συμβάλλει στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού είχε εντάξει στα πλαίσια των δραστηριοτήτων της για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS ένα ενιαίο εισιτήριο για 15 gay bar της 19 Ελληνική Εταιρία Μελέτης και Αντιμετώπιση του AIDS, (Ε.Ε.Μ.Α.Α), Καταστατικό του σωματείου με την επωνυμία Ελληνική Εταιρία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS, Αθήνα 1993 26

Αθήνας που προσέφεραν δωρεάν ένα ποτό σε όλα τα μαγαζιά. Τα έσοδα διατέθηκαν σε παιδιά και οικογένειες που πάσχουν από AIDS στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο επίσης των εργασιών του συνεδρίου διεξήχθησαν εκπαιδευτικά σεμινάρια για οδοντιάτρους και νοσηλευτές με στόχο την καλύτερη ενημέρωση και την βελτίωση της πρόληψης.20 Η Ε.Ε.Μ.Α.Α. εκδίδει περιοδικό με τίτλο Ελληνικά Αρχεία AIDS και περιλαμβάνει θέματα σχετικά με τον ιό του AIDS και έρευνες. Το κόστος του περιοδικού είναι μικρό ενώ διανέμεται δωρεάν στους επαγγελματίες υγείας. 2.2.3 ΚΕΝΤΡΟ ΖΩΗΣ Το Κέντρο Ζωής είναι μη κερδοσκοπικό σωματείο το οποίο ιδρύθηκε το 1991 με πρωτοβουλία μιας ομάδας φίλων, στο μεγαλύτερο μέρος τους Αμερικανών με κυρίαρχο τον Frank V. Olcvary, εμπνευστή και κινητήριο δύναμη του σωματείου. Η ίδρυση του Κέντρου Ζωής έγινε σε μια περίοδο κατά την οποία παρά το γεγονός ότι η επιδημία του AIDS ήταν ήδη διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο, η πλειονότητα των Ελλήνων ελάχιστα γνώριζε για αυτήν και οι οροθετικοί και οι ασθενείς του AIDS ζούσαν σε ένα περιβάλλον απελπισίας, απομόνωσης, φόβου, πόνου και εγκατάλειψης. Το Κέντρο Ζωής σήμερα είναι μια οργάνωση, που στηρίζει τα οροθετικά άτομα παρέχοντας υπηρεσίες ψυχολογικής και πρακτικής υποστήριξης, νομικών συμβουλών, έκτακτης οικονομικής βοήθειας σε άπορα άτομα, έγκυρης και επιστημονικής πληροφόρησης τόσο σε οροθετικά άτομα όσο και στο ευρύ κοινό, οργανώνοντας διαλέξεις σε σχολεία και χώρους εργασίας καθώς και διάφορες άλλες υπηρεσίες. Ειδικότερα: 1) Ψυχολογική και κοινωνική στήριξη: Το Κέντρο Ζωής παρέχει ψυχοκοινωνική στήριξη στα άτομα που ζουν με τον HIV ή και το AIDS και στις οικογένειές τους. 2) Έκτακτη Οικονομική Ενίσχυση: Η παροχή έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης είναι ένα πρόγραμμα που εντάσσεται στην Κοινωνική Υπηρεσία και έχει ως στόχο την στήριξη οροθετικών ατόμων που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, ώστε να καλύψουν άμεσες και βασικές ανάγκες. 2υ Ελληνική Εταιρία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS, (2005), Συνέδριο 2005- Παράλληλες Εκδηλώσεις 27

3) Κέντρο Ημέρας: Το Κέντρο Ημέρας αποτελεί ένα χώρο συνάντησης, ψυχαγωγίας και ενημέρωσης για άτομα που ζουν με τον ιό του AIDS, των συντρόφων τους και των συγγενών τους. 4) Info Center: To Info Center φιλοξενείται στο χώρο του Κέντρου Ημέρας και είναι εξοπλισμένο με Υ/Η. Απευθύνεται σε όσα οροθετικά άτομα επιθυμούν να παρακολουθήσουν μαθήματα χρήσης υπολογιστών από εθελοντές εξειδικευμένους στο συγκεκριμένο τομέα. 5) Επισκέψεις σε σπίτια και νοσοκομεία: Εκπαιδευμένοι εθελοντές επισκέπτονται σε εβδομαδιαία βάση οροθετικά άτομα στο σπίτι και στις Μονάδες Ειδικών Λοιμώξεων των Νοσοκομείων της Αττικής. Παρέχουν ψυχική στήριξη, συντροφιά, αλλά και βοήθεια σε καθημερινές ανάγκες. 6) Επισκέψεις στις φυλακές Κορυδαλλού: Εκπαιδευμένοι εθελοντές επισκέπτονται τους οροθετικούς κρατούμενους τόσο στις ανδρικές όσο και στις γυναικείες φυλακές, προσφέροντας συναισθηματική στήριξη, διεκπεραίωση γραφειοκρατικών διαδικασιών, αλλά και υλική στήριξη με τρόφιμα, ρούχα, κ.α. 7) Ενημέρωση του πληθυσμού: Εκπαιδευμένοι εθελοντές του Κέντρου διοργανώνουν και πραγματοποιούν ενημερωτικές ομιλίες σε εκπαιδευτικά ιδρύματα και χώρους εργασίας με στόχο την πρόληψη του AIDS. Αλλες δραστηριότητες του Κέντρου Ζωής είναι: 1) Εκπαίδευση Εθελοντών: Το Κέντρο Ζωής διοργανώνει δύο φορές το χρόνο εκπαιδευτικά σεμινάρια για όσους ενδιαφέρονται να εργαστούν εθελοντικά. Οι εισηγητές του σεμιναρίου είναι επαγγελματίες εξειδικευμένοι στο θέμα του AIDS. 2) Περιοδικό Συνάνθρωπος : Το περιοδικό του Κέντρου Ζωής ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟΣ είναι ενημερωτικού χαρακτήρα για θέματα που αφορούν το AIDS αλλά και θέματα γενικού ενδιαφέροντος. Λειτουργεί σαν αγωγός ενημέρωσης μεταξύ του Κέντρου και των οροθετικών ατόμων αλλά και όλων όσων επιθυμούν να ενημερωθούν για το AIDS. 3) Διοργάνωση Εκδηλώσεων: Εκπαιδευμένοι εθελοντές αναλαμβάνουν την διοργάνωση εκδηλώσεων με σκοπό την ευρύτερη ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του πληθυσμού για το έργο του Κέντρου Ζωής, καθώς και για την εξεύρεση οικονομικών πόρων.(π.χ. συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, κ.α.) 4) Συνεργασία με Φορείς σε Ευρωπαϊκά- Διακρατικά Δίκτυα: Το Κέντρο Ζωής εκπροσωπεί ενεργά την Ελλάδα στα όργανα λήψης αποφάσεων και πολιτικών της 28

Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι μέλος του Πανευρωπαϊκού Συνασπισμού Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων για το AIDS, AIDS ACTION EUROPE και συμμετείχε στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία CHANGE. Επίσης, συνεργάζεται με το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Κ.Ε.Ε.Λ.Π.ΝΟ., τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, και συμμετέχει στην επιτροπή Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, και στην Επιτροπή Ενημέρωσης Πληθυσμού. 2.2.3.1 Δράσεις του Κέντρου Ζωής Το Κέντρο Ζωής συμμετέχει στην Αναπτυξιακή Σύμπραξη «Ακτινεργία» με συντονιστή τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό. Το έργο εντάσσεται στο πρόγραμμα της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας EQUAL, Άξονας Προτεραιότητας 5 Αιτούντες Άσυλο Μέτρο 5.1 «Υποστήριξη της Κοινωνικής και Επαγγελματικής Ένταξης των Αιτούντων Άσυλο και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ελληνικό Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας. Η Αναπτυξιακή Σύμπραξη «Ακτινεργία» με συντονιστή εταίρο τον Ε.Ε.Σ. και δώδεκα φορείς που συμμετέχουν προσβλέπουν στην δημιουργική σύνθεση και αξιοποίηση της ειδικότερης εμπειρίας και τεχνογνωσίας των εταίρων, προκειμένου να βοηθηθούν ουσιαστικά οι αιτούντες άσυλο στη χώρα μας. Βασικός στόχος είναι η ολοκληρωμένη υποστήριξη των αιτούντων άσυλο μέσω σχεδιασμού και υλοποίησης σειράς δράσεων και παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση γενικότερων και ειδικότερων ζητημάτων που ανακύπτουν σε όλα τα στάδια της ενταξιακής διαδικασίας. Οι δράσεις του Κ. Ζ. περιλαμβάνουν τα εξής: Α) Πληροφόρηση και συμβουλευτική καθοδήγηση σχετικά με θέματα κοινωνικά, υγείας, κοινωνικής πρόνοιας καθώς και διαμεσολάβηση σε φορείς και υπηρεσίες για την εξυπηρέτηση των αιτημάτων των εξυπηρετούμενων. Στόχος της συγκεκριμένης δράσης είναι η μείωση των ποσοστών μετάδοσης της HIV λοίμωξης και άλλων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων καθώς και η ομαλή κοινωνική και επαγγελματική ένταξη των οροθετικών αιτούντων άσυλο. Ο ανωτέρω στόχος θα επιτευχθεί μέσω της παροχής εξειδικευμένης πληροφόρησης, συμβουλευτικής και καθοδήγησης από ομάδα επαγγελματιών. 29

Β) Διοργάνωση ενημερωτικών ομιλιών πρόληψης -αγωγής υγείας με θέμα τα Σ.Μ.Ν. σε Κέντρα Υποδοχής και Φιλοξενίας καθώς και σε οργανώσεις-στέκια προσφύγων. Στόχος αυτής της δράσης είναι να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα της πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης της HIV λοίμωξης και άλλων Σ.Μ.Ν. μέσω εξειδικευμένης πληροφόρησης από δερματολόγο -αφροδισιολόγο του Κ.Ζ. Η δράση αυτή θα υλοποιηθεί πραγματοποιώντας 12 ενημερωτικές ομιλίες με θέμα την HIV λοίμωξη και τα άλλα Σ.Μ.Ν. σε χώρους μαζικής συγκέντρωσης προσφύγων όπως είναι τα Κέντρα Υποδοχής και Φιλοξενίας Λαυρίου, Ασπροπύργου, Σπερχειάδας, Κόκκινου Πυλού, ΜΗ.ΚΥ.Ο. (π.χ. Mosaic, Praxis, Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών, κ.λ.π) καθώς και στέκια προσφύγων. Για την καλύτερη διεξαγωγή των ομιλιών θα χρησιμοποιηθούν οπτικά μέσα καθώς και πολύγλωσσα έντυπα αγωγής υγείας. Παράλληλα θα ενημερωθεί το προσωπικό των οργανώσεων (Κέντρων Υποδοχής) για τα ειδικά πλαίσια σε σχέση με τα Σ.Μ.Ν. καθώς και για τους βασικούς κανόνες υγιεινής και πρόληψης. Γ) Κινητή Μονάδα Άμεσης Παρέμβασης-Εκπαίδευση στελεχών στην περιφέρειαθεματικά εργαστήρια Η Κινητή Μονάδα θα στελεχωθεί με γιατρό εξειδικευμένο σε θέματα προληπτικής ιατρικής. Στόχος είναι η διακρίβωση των συνθηκών υποδοχής και φιλοξενίας σε ότι αφορά τη στέγαση, τη διατροφή, τις συνθήκες υγιεινής, την εφαρμογή μέτρων πρόληψης, την προστασία της δημόσιας υγείας καθώς επίσης και η διαγνωστική εκτίμηση των πλέον ευάλωτων περιπτώσεων και διασυνδετική ιατροφαρμακευτική φροντίδα. Παράλληλα θα συμμετέχει στην εκπαίδευση των στελεχών τοπικών φορέων όσον αφορά σε θέματα δημόσιας υγείας και εφαρμογής μέτρων πρόληψης για την αποφυγή μετάδοσης νοσημάτων. Δ) Έκδοση πολύγλωσσου ενημερωτικού εντύπου Αγωγής Υγείας Το ενημερωτικό έντυπο Αγωγής Υγείας αποτελεί το βασικό εργαλείο σε όλες τις δράσεις του Κ.Ζ. Όλες οι δράσεις συνδέονται με την πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη της HIV λοίμωξης και των άλλων Σ.Μ.Ν. καθώς και με την πληρέστερη και πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των ήδη υπαρχόντων περιστατικών. Το έντυπο θα περιέχει 13 από τα πιο διαδεδομένα και με αυξανόμενο κίνδυνο μετάδοσης Σ.Μ.Ν. τα οποία είναι τα εξής:ηΐν/α1ό8, Ηπατίτιδα Β, κονδυλώματα, 30

σύφιλη, γονόρροια, έρπης των γεννητχκών οργάνων, καντιτίαση, τριχομονάδωση, βαλανίτιδα, χλαμύδια, μολυσματική τέρμινθος, ψείρες και ψώρα. Στόχος είναι να αποδοθούν λυτά και με αμεσότητα ο χαρακτήρας κάθε νοσήματος, τα συμπτώματα, ο τρόπος μετάδοσης, ο τρόπος προφύλαξης, πως γίνεται η διάγνωση και σε τι θεραπεία υποβάλλεται ο ασθενής. Στο οπισθόφυλλο θα αναφέρονται Κέντρα Αναφοράς AIDS, ΜΗ.ΚΥ.Ο., τηλεφωνικές γραμμές κ.λ.π. όπου θα μπορεί ο αναγνώστης να λάβει περισσότερη και εξειδικευμένη πληροφόρηση. Το έντυπο θα είναι μεταφρασμένο σε 5 γλώσσες: Ελληνικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Αραβικά και Περσικά. Η επιμέλεια του εντύπου πραγματοποιήθηκε από την διεπιστημονική ομάδα του Κ. Ζ. Τα αναμενόμενα αποτελέσματα των δράσεων είναι: 1. Εξειδικευμένη υποστήριξη οροθετικών αιτούντων άσυλο. 2. Μείωση των ποσοστών μετάδοσης των Σ.Μ.Ν. 3. Προστασία της υγείας και της δημόσιας υγιεινής. 4. Ομογενοποίηση και αύξηση της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών προώθησης στην απασχόληση των αιτούντων άσυλο. 5. Ενίσχυση της απασχολησιμότητας των αιτούντων άσυλο. 6. Εξειδικευμένη πληροφόρηση για τα Σ.Μ.Ν. 7. Η ενημέρωση και η ενεργητική πληροφόρηση των αιτούντων άσυλο. Το Κ.Ζ. διοργανώνει κάθε χρόνο για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS εκδηλώσεις σε συνεργασία με άλλες οργανώσεις (κυβερνητικές και μη). Οι εκδηλώσεις αυτές έχουν τόσο ενημερωτικό όσο και διασκεδαστικό και φιλανθρωπικό χαρακτήρα με την πραγματοποίηση ομιλιών σχετικά με το AIDS από ειδικούς, εκθέσεων ζωγραφικής, συναυλίες, bazaar, κ.α. Επίσης συμμετείχε στην εκδήλωση stop aids που σκοπό είχε την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού καθώς και τη συγκέντρωση χρημάτων. Ακόμη παλαιότερα συμμετείχε σε μια προσπάθεια για την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση για το AIDS σε μαθητές επιλεγμένων Λυκείων σε συνεργασία με άλλες οργανώσεις. Επιπροσθέτως μέσω των εκπαιδευμένων εθελοντών του Κ.Ζ. πραγματοποιούνται ενημερωτικές ομιλίες σχετικά με το AIDS σε διάφορες περιοχές της χώρας όπως για παράδειγμα στη Σύρο. Το Κ.Ζ. κάθε χρόνο δίνει συνέντευξη τύπου κατά την οποία το Κ.Ζ. αναφέρεται σε συγκεκριμένα θέματα που αφορούν την ελληνική πραγματικότητα. Στο παρελθόν 31

έγιναν παρουσιάσεις με θέματα όπως τα ναρκωτικά και το AIDS, οι γυναίκες και το AIDS και το AIDS και οι τσιγγάνοι στην Ελλάδα. Επίσης το Κ.Ζ. διοργάνωνε εκστρατεία ενημέρωσης με ιστιοπλοϊκό σε νησιά του Αιγαίου. Η εκδήλωση αυτή τείνει να γίνει θεσμός. Οργανώνεται κατά την διάρκεια του καλοκαιριού και συμμετέχουν ενεργά οροθετικά άτομα και εθελοντές του Κ.Ζ. Σκοπός της εκδήλωσης είναι να ενημερώσει μεν γύρω από τους τρόπους προφύλαξης απέναντι στο HIV/AIDS αλλά και να προβάλλει την άποψη ότι τα οροθετικά άτομα έχουν τα ίδια δικαιώματα με όλους και δεν παύουν να είναι ικανά να προσφέρουν έργο σαν ισότιμα μέλη της κοινωνίας που ζούμε.21 2.2.4 ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΣΥΝΘΕΣΗ Η Σύνθεση είναι ένα μη κερδοσκοπικό, μη κυβερνητικό σωματείο, με σκοπούς ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και έρευνας σε θέματα που αφορούν τον ιό HIV και το AIDS στην Ελλάδα. 2.2.4.1 Πιο συγκεκριμένα οι σκοποί του σωματείου είναι: 1) Να προσφέρει έγκυρη ενημέρωση στην κοινότητα των οροθετικών. Απώτερος στόχος είναι να αποκτήσουν τα απαραίτητα γνωστικά και ψυχολογικά εφόδια για να συμμετέχουν ενεργά στις αποφάσεις που αφορούν την διαχείριση της υγείας τους και για να εξασφαλίσουν την καλύτερη δυνατή ποιότητα ζωής. 2) Να παράγει ενημερωτικό υλικό για τους τρόπους μετάδοσης και προφύλαξης από τον ιό ώστε να βελτιωθεί η ενημέρωση του κοινωνικού συνόλου και των ιδιαίτερων ομάδων που πλήττονται από αυτόν. Επίσης, να συνεργάζεται και να ασκεί πίεση στους κατάλληλους φορείς για την επίτευξη του παραπάνω στόχου. 3) Να ευαισθητοποιήσει την κοινωνία κατά των διακρίσεων και του φόβου απέναντι στους οροθετικούς, ώστε να πάψει ο στιγματισμός και ο αποκλεισμός τους. Επίσης να στηρίξει τους οροθετικούς να αντιμετωπίσουν την καταπίεση που υφίστανται. 4) Να προωθήσει και να εκπονήσει επιστημονικές έρευνες για να εντοπίσει τους αποτελεσματικότερους τρόπους παρέμβασης για την επίτευξη των παραπάνω στόχων. 5) Να υπερασπίζεται τα δικαιώματα των οροθετικών απέναντι στα θεσμικά όργανα, τους κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς και όπου αλλού αυτό κρίνεται αναγκαίο, ιδιαίτερα δε τα 21 Κέντρο Ζωής. (2005), Υπηρεσίες και Δραστηριότητες, Ιούλιος 2005 32

δικαιώματα των κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων όπως είναι οι ομοφυλόφιλοι, οι χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών, οι φυλακισμένοι, οι μετανάστες και τα εκδιδόμενα άτομα. Να συνηγορεί υπέρ των οροθετικών για τη βελτίωση των συνθηκών υγειονομικής και φαρμακευτικής περίθαλψης και να εξασφαλίσει τακτική και έγκαιρη διεξαγωγή ιατρικών εξετάσεων υψηλών προδιαγραφών. 2.2.4.2 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ Το σωματείο Σύνθεση από τον Σεπτέμβριο του 2001 ξεκίνησε την υπηρεσία ψυχολογικής και συναισθηματικής στήριξης σε οροθετικούς. Κατάλληλα εκπαιδευμένος σύμβουλος στα πλαίσια της πρακτικής του προγράμματος συμβουλευτικής του Κέντρου Ψυχοκοινωνικών Προσεγγίσεων, προσφέρει εθελοντικά στήριξη σε ανθρώπους που έχουν διαγνωστεί θετικοί στον HIV. Στόχος της συμβουλευτικής στήριξης είναι να βοηθηθούν οι οροθετικοί να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα συναισθηματικής υφής που προκύπτουν από την διάγνωση. Οι συνεδρίες παρέχονται δωρεάν αλλά ζητείται μια συμβολική εισφορά στο σωματείο ανά συνεδρία.22 2.2.4.3 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ψ Λ % Το σωματείο Σύνθεση εκδίδει περιοδικό με τίτλο 10% το οποίο διανέμεται δωρεάν σε πάνω από 100 σημεία στην Αθήνα, την Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, τα Χανιά, τη Λαμία, την Ερμουπόλη και τη Μύκονο. Στόχοι του περιοδικού είναι να ενημερώσει, να ψυχαγωγήσει και να προαγάγει το δικαίωμα στη διαφορά.23 Επίσης το σωματείο Σύνθεση κυκλοφορεί κατά καιρούς διάφορα φυλλάδια που σκοπό έχουν την ενημέρωση όχι μόνο των οροθετικών δίνοντας τους συμβουλές αλλά και των ομοφιλοφύλων για να τους ενημερώσουν πως μπορούν να προφυλαχτούν από τον ιό του AIDS. Τέτοιου είδους φυλλάδια είναι το Αλλάζοντας Αγωγή το οποίο απευθύνεται σε οροθετικούς που ήδη ακολουθούν θεραπευτική αγωγή. Στόχος του είναι να προσφέρει ~~ Σωματείο Σύνθεση, (2001-2003), Ή Σύνθεση, ο εθελοντισμός εμείς οι άλλοι και η συμμετοχή... ~3 Σωματείο Σύνθεση. (2006), Περιοδικό 10% ποιοι είμαστε, 1ιμρ:/Λνιν\ν. 10percent.gr/misc/whoweare 33

ενημέρωση σε θέματα που αφορούν τις θεραπευτικές αγωγές και να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους μπορεί να χρειαστεί αλλαγή αγωγής. Το φυλλάδιο αυτό διανέμεται δωρεάν στις ειδικές μονάδες των νοσοκομείων. Το φυλλάδιο Θεραπευτικές Αγωγές κατά του HIV το οποίο απευθύνεται σε οροθετικούς ανεξάρτητα αν ακολουθούν θεραπευτική αγωγή ή όχι. Σκοπός του φυλλαδίου είναι να ενημερώσει για τους συνδυασμούς φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του HIV αλλά και για άλλα σημαντικά θέματα που αφορούν την αγωγή. Ακόμη η Σύνθεση στα πλαίσια της ενημέρωσης των ανδρών που κάνουν σεξ με άνδρες για το ασφαλέστερο σεξ πραγματοποίησε μια εκστρατεία με τίτλο Μη Σκέφτεσαι με το Κάτω Κεφάλι. Το θέμα της εκστρατείας ήταν η προώθηση του ασφαλέστερου στοματικού έρωτα με την προώθηση της χρήσης προφυλακτικού που αποτελεί τον πιο σίγουρο τρόπο μείωσης του κινδύνου μόλυνσης από τον ιό του AIDS. Η εκστρατεία αυτή βασίζεται στην εκστρατεία Use Your Head της Terrence Higgins Trust της μεγαλύτερης μη κερδοσκοπικής οργάνωσης για το HIV/AIDS της Βρετανίας. Στον τομέα της προφύλαξης από τον ιό του AIDS κυκλοφόρησε διάφορα ενημερωτικά φυλλάδια που απευθύνονται σε ομοφιλόφυλους για ασφαλέστερο gay sex. Με 4 διαφορετικά φυλλάδια η Σύνθεση προσπαθεί να ενημερώσει τους άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες για το πώς μπορούν να μειώσουν τους κινδύνους μετάδοσης του HIV. Τέτοια φυλλάδια είναι Η Σιωπή των Τεκνών το οποίο προωθεί το ασφαλέστερο σεξ και δίνει πληροφορίες για τη χρήση των προφυλακτικών, καθώς και για το ποιες πρακτικές είναι ασφαλείς και ποιες όχι. Το φυλλάδιο αυτό βασίζεται στην εκστρατεία EXPOSED της Terrence Higgins Trust και η εκτύπωση έγινε με χρηματοδότηση του Κ.Ε.Ε.Λ.Π.ΝΟ. 24 2.2.5 ACT UP Η ACT UP ιδρύθηκε στις ΗΠΑ τα πρώτα χρόνια του ξεσπάσματος του ιού και στη συνέχεια ιδρύθηκαν επιτροπές σε κάθε χώρα. Κάθε εθνική επιτροπή διατηρεί την αυτονομία της και αναπτύσσει ξεχωριστή δράση. Το ελληνικό τμήμα της ACT UP ιδρύθηκε το 1993 με στόχο να πολεμήσει το φάντασμα του AIDS αλλά και την ελληνική σεμνοτυφία, να σταματήσει την 24 Σωματείο Σύνθεση. (2001-2003), Η Σύνθεση, ο εθελοντισμός εμείς οι άλλοι και η συμμετοχή... 34

προκατάληψη, την ενοχή καν να θυμίσει πως καμιά επιδημία δεν πολεμήθηκε ποτέ με ξορκισμούς, πανικό και επιστροφή στον συντηρητισμό. Η ACT UP είναι μια μη κυβερνητική εθελοντική οργάνωση ανθρώπων με κοινό χαρακτηριστικό την οργή και την απόφαση να δράσουν άμεσα για την αντιμετώπιση της κοινωνικής κρίσης που προκαλεί το AIDS και δραστηριοποιείται κυρίως στο χώρο της πρόληψης και της ενημέρωσης για την μετάδοση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων και του AIDS. Η ονομασία ACT UP προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων Aids Coalition To Unleash Power (Συμμαχία για την αποδέσμευση της δύναμης κατά του AIDS) αλλά ο όρος σημαίνει κάνω φασαρία, ενεργοποιούμαι, φέρνω τα πάνω κάτω.25 Σκοπός της οργάνωσης είναι να ταρακουνήσει τους θεσμούς και τις συνειδήσεις, ώστε οι φορείς, οι άνθρωποι με AIDS αλλά και οι άλλοι να αποκηρύξουν την μοιρολατρία και τον ρατσισμό, να καταπολεμήσουν την άγνοια που ανέχεται και προωθεί η εξουσία και να δράσουν τώρα. Σε όλο τον κόσμο η ACT UP συμβάλλει στην ρεαλιστική προσέγγιση του AIDS, αποκαλύπτει σκάνδαλα του ιατροφαρμακευτικού και κρατικού κατεστημένου, και εξαναγκάζει τις κυβερνήσεις να διαθέτουν μεγαλύτερα κονδύλια και προσοχή σε πρόληψη, έρευνα και περίθαλψη. Δηλαδή δίνει την πολιτική και κοινωνική διάσταση στον αγώνα κατά του AIDS. Η ACT UP διαθέτει συμβουλευτική γραμμή για το AIDS και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα που σκοπό έχει την ενημέρωση και την παραπομπή για άμεσες εξετάσεις σε Μονάδες Ειδικών Λοιμώξεων. Μέσα από τη δράση της η ACT UP προσπαθεί : A) Να προσκαλέσει σε δράση όλους τους ευαισθητοποιημένους πολίτες για την αντιμετώπιση του AIDS στη χώρα μας. Β) Συγκεντρώνει πληροφορίες, διαμαρτυρίες, καταγγελίες, δημοσιεύματα και στοιχεία που πρέπει να αξιοποιηθούν. Γ) Απαιτεί στο όνομα των ανθρώπων με AIDS : 1. Τολμηρή και ειλικρινή ενημέρωση του πληθυσμού. 2. Τήρηση του δεοντολογικού κώδικα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας από όλους. 3. Εφοδιασμό των μονάδων AIDS με όλα τα απαραίτητα όργανα υποστήριξης. 2ί Act ιιρ.(χ.χ,), Ποια είναι και τι θέλει η Act up 35

4. Συνεχή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του επιστημονικού και βοηθητικού προσωπικού των σχετικών μονάδων. 5. Αύξηση των κλινών στα νοσοκομεία. 6. Ασφάλιση και αύξηση του επιδόματος για τους φορείς και τα άτομα με AIDS. 7. Νομική και κοινωνική υποστήριξη των παραπάνω όταν εισάγονται ή απολύονται. 8. Αντιμετώπιση του προβλήματος των άστεγων ατόμων με AIDS. 9. Αποφυλάκιση των φορέων και ατόμων με AIDS και την υποστήριξή τους στη συνέχεια. 10. Ψυχολογική στήριξη των φορέων και ατόμων με AIDS. 11. Βελτίωση συνθηκών διαβίωσης στα νοσοκομεία. 12. Αξιοποίηση των κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για νέες σύγχρονες μονάδες και ενημέρωση. Η ACT UP λειτουργεί με εθελοντές οι οποίοι συγκροτούν επιτροπές και ομάδες εργασίας οι οποίες ασχολούνται με κάθε πτυχή της υπόθεσης του AIDS.26 2.2.5.1 ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ACT UP ϊ - f % Η ACT UP διοργανώνει κάθε χρόνο εκδηλώσεις την 1 Δεκεμβρίου (Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS) σε συνεργασία με άλλες οργανώσεις (κυβερνητικές και μη), με σκοπό να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει το κοινό. Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν προβολές ταινιών με αντικείμενο το AIDS, ομιλίες, εκθέσεις καλλιτεχνικών έργων, παιχνίδια ευαισθητοποίησης του κοινού, διανομή φυλλαδίων για το AIDS (σε αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά), διανομή προφυλακτικών και ενημέρωση σε περιοχές και bar της Αθήνας και γενικότερα σε χώρους που συχνάζει η νεολαία. Όπως για παράδειγμα η εκδήλωση για το 2005 στην οποία το κεντρικό σύνθημα ήταν «Σταμάτησε το AIDS - κράτα την υπόσχεση». Η εκδήλωση περιελάμβανε: διανομή ενημερωτικού υλικού από ειδικευμένους εθελοντές που παρείχαν πληροφορίες σχετικά με την HIV λοίμωξη και το AIDS και ομιλία με θέμα «Μορφές διάκρισης και HIV». Ακόμη παλαιότερα συμμετείχε σε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης μαθητών Λυκείων σε συνεργασία με άλλες οργανώσεις. Επίσης η ACT UP διοργάνωσε τον Ιούνιο του 2006 για τα 25 χρόνια ζωής με το AIDS το ACT UP FILM FEST το οποίο περιελάμβανε την προβολή 25 ταινιών, νέων και 26 Act up, (χ.χ.), Σκοπός 36

πα.λαιότερων μέσα από τις οποίες το κοινό βίωσε τις συμβολικές μεταλλάξεις του ιού HIV και του AIDS από την αρχή της εμφάνισής του αλλά και ενημέρωση για σύγχρονα θέματα σχετικά με την μετάδοση του ιού. Σκοπός της εκδήλωσης ήταν να ευαισθητοποιήσει το κοινό και να το προβληματίσει για τις πολιτικές προεκτάσεις της κρίσης του AIDS. Ακόμη το κοινό είχε την ευκαιρία να ζήσει ανθρώπινες ιστορίες και να δει μια εικόνα οροθετικών που δεν προβάλλεται από τα ΜΜΕ, ανθρώπων που ζουν, δημιουργούν, ερωτεύονται και κάνουν όνειρα για το μέλλον. Το ACT UP FILM FEST πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του HELLENIC AID της ΥΔΑΣ του Υπουργείου Εξωτερικών και το INSTITUTO CERVANTES. Ενώ την τελευταία ημέρα της εκδήλωσης δόθηκε συνέντευξη τύπου πάνω σε θέματα που αφορούν το HIV/A1DS.27 28 Επιπροσθέτως, η ACT UP συμμετείχε τον Ιούλιο του 2006 στα πλαίσια της εκστρατείας του Υ.Υ.Κ.Α. «Διακοπές Ασφαλώς» με βασικό στόχο την ενημέρωση του πληθυσμού κάθε επιλεγμένου νησιού καθώς και των τουριστών. Σκοπός αυτής της εκστρατείας ήταν να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στους τρόπους προφύλαξης από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και στην εξάλειψη του φόβου για τα άτομα που είναι ήδη φορείς. Επίσης έγινε ενημέρωση των τοπικών φορέων, με στόχο την κατάλληλη επίγνωση για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τη δημιουργία βασικής υποδομής για μελλοντικές δραστηριότητες εκ μέρους τους. Τα νησιά που επισκέφτηκε η ACT UP ήταν η Σύρος, η Ρόδος, η Κέρκυρα και η 28 Μύκονος σε συνεργασία με το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. 2.2.6 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ AIDS ΕΛΠΙΔΑ Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Υποστήριξης Φορέων του AIDS Ελπίδα, είναι μία μη κερδοσκοπική και μη κυβερνητική οργάνωση, με έδρα την Αθήνα, η οποία ιδρύθηκε το 1989 με σκοπό να συμπληρώσει ένα κενό που υπήρχε στην ελληνική κοινωνία. 2' Act up Film Fest, (31-5-2006), http://www.antliropos.gr/show_news.asp 28 Μπουλουτζά Π., Εκστρατεία ενημέρωσης για ασφαλές καλοκαίρι, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 12-7-2006 37

Ο Σύλλογος ξεκίνησε σαν μία πρωτοπόρα ομάδα αυτοβοήθειας η οποία εξελίχθηκε σε σημαντικό συμπαραστάτη της πολιτείας και της κοινωνίας σε θέματα σχετικά με το AIDS. Η βάση της πρωταρχικής φιλοσοφίας του Συλλόγου είναι να εμφυσήσει τη δύναμη στα άτομα που ζουν με το πρόβλημα, ώστε να ελέγχουν τα ίδια τη ζωή τους, παρέχοντας τους πληροφόρηση γύρω από το που και το πώς θα προσεγγίσουν το κοινωνικό σύστημα, να το κινητοποιήσουν ώστε να εργαστεί γι αυτούς. Όπου το σύστημα δεν ανταποκρίνεται, ο ρόλος του Συλλόγου είναι να εργαστεί εθελοντικά πλάι ή μέσα σ αυτό, να το κατανοήσει και να επιτύχει τελικά την κάλυψη των αναγκών των φορέων και των ασθενών. Οι άμεσοι στόχοι του Συλλόγου ήταν και παραμένουν οι ίδιοι: 1. Ποιοτική βελτίωση της ζωής των ανθρώπων με AIDS και 2. Ευαισθητοποίηση του κοινωνικού περίγυρου στα προβλήματα που έχουν οι φορείς και οι ασθενείς. Αυτή τη στιγμή ο Σύλλογος αριθμεί περίπου 400 εθελοντές ενώ κατά τη διάρκεια της ύπαρξής του έχει βοηθήσει στην δημιουργία τοπικών ομάδων-παραρτημάτων όπως για παράδειγμα στη Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο, τη Ρόδο, τα Χανιά και τα Ιωάννινα με ρόλο κυρίως ενημερωτικό. Ο Σύλλογος συνεργάζεται στενά με το Υ.Υ.Κ.Α., ΤΟ ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., τον Ερυθρό Σταυρό καθώς και με άλλες εθελοντικές οργανώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στο Σύλλογο Ελπίδα πηγαίνουν άνθρωποι οι οποίοι είναι: 1. Φορείς και ασθενείς της HIV λοίμωξης που χρειάζονται βοήθεια. 2. Άνθρωποι που θέλουν να πληροφορηθούν σχετικά με το AIDS, την πρόληψη και τις διάφορες θεραπείες που υπάρχουν. 3. Άνθρωποι που θέλουν να βοηθήσουν το έργο του Συλλόγου, είτε με τη συνδρομή τους είτε με άλλο τρόπο.29 2.3 ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Σαν κοινωνικό όν ο άνθρωπος δέχεται καθημερινά χιλιάδες πληροφορίες στους χώρους εργασίας του, καθώς και στο οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον. Τις περισσότερες όμως τις δέχεται από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. 29 Σύλλογος Ελπίδα, (2005), Η Ιστορία μας, http://www.tear.gr/forum/viewtopic.php 38

Τα παραπάνω, λόγω της δύναμης και των πλεονεκτημάτων τους (απευθύνονται σε όλες τις κοινωνικές ομάδες και σε όλες τις ηλικίες), παίζουν σήμερα τον κυρίαρχο ρόλο στην ενημέρωση των ανθρώπων. Είτε αυτό γίνεται από την τηλεόραση είτε από κάποιο άλλο έντυπο μέσο. Εκτός όμως από την ενημέρωση για το τι συμβαίνει καθημερινά, ένας ακόμη ρόλος τους είναι να προβάλλουν κοινωνικά μηνύματα τα οποία εντυπώνονται εύκολα στη μνήμη των ανθρώπων και κατά κάποιο τρόπο συμβάλλουν στην πρόληψη και στην προαγωγή κοινωνικών προβλημάτων που απασχολούν την σημερινή κοινωνία. Τέτοια κοινωνικά προβλήματα μπορεί να είναι το AIDS ή τα ναρκωτικά δηλαδή προβλήματα που απασχολούν κυρίως τους σημερινούς νέους. Ως παράδειγμα θα μπορούσαμε να φέρουμε μία τηλεοπτική εκπομπή που σχετίζεται με μείζοντα θέματα όπως το AIDS και τα ναρκωτικά. Οι πληροφορίες που θα παρουσιαστούν σ αυτή την εκπομπή θα πρέπει να είναι έγκυρες και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να γίνει παραπληροφόρηση του κοινού ή κατάληξη σε λανθασμένα συμπεράσματα. Το θέμα όμως είναι πόσο συχνά ασχολούνται οι εκπομπές με το AIDS και παρακολουθούνται από τους νέους. Ακόμη και εκπομπές για την υγεία που προβάλλονται από τα διάφορα κανάλια προτιμούν να ασχολούνται με θέματα διατροφής παρά με το AIDS. Είτε γιατί πιστεύουν ότι δεν θα έχουν την επιθυμητή τηλεθέαση είτε γιατί πιστεύουν ότι οι άνθρωποι γνωρίζουν αρκετά γι αυτό και έτσι θα είναι μάταιο να ασχοληθούν με ένα τέτοιο θέμα. Επίσης, καθημερινά στα περισσότερα προγράμματα (αν όχι σε όλα) που προβάλλονται από τους διάφορους τηλεοπτικούς σταθμούς υπάρχουν πολλές σκηνές με σεξουαλικό περιεχόμενο αφήνοντας υπονοούμενα ότι θα ακολουθήσει σεξουαλική επαφή χωρίς να κάνουν νύξη ή την παραμικρή αναφορά σε οποιοδήποτε μέτρο πρόληψης, ενώ εύκολα θα μπορούσαν να περάσουν κοινωνικά μηνύματα που κυριολεκτικά θα μπορούσαν να σώσουν ζωές. Έτσι συνήθως από τα τηλεοπτικά κανάλια γίνεται αναφορά στο AIDS την 1 Δεκεμβρίου με ένα βίντεο στις ειδήσεις ή με μία αναφορά σε διάφορες εκπομπές καθώς επίσης και την εμφάνιση της κόκκινης κορδέλας στην άκρη της οθόνης δηλαδή μια απλή υπενθύμιση ότι είναι Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS. Επειδή τελευταία κάποιοι άνθρωποι έχουν μολυνθεί από μολυσμένο αίμα λόγω της μετάγγισης στην οποία υποβλήθηκαν γίνεται αναφορά από τα Μ.Μ.Ε. στον ιό του AIDS, χωρίς όμως να ενημερώνουν πραγματικά το κοινό για την ασθένεια. Για πρώτη φορά έγινε μια προσπάθεια από τα MME και ειδικότερα από το MEGA για την ευαισθητοποίηση του 39

κοινού για το AIDS συμμετέχοντας στις ενέργειες «stop aids 2006». Η προσπάθεια αυτή έλαβε χώρα από τις 26/2/06 μέχρι τις 2/3/06. Στόχος του σταθμού ήταν να συμβάλλει στην ενημέρωση του κοινού, αλλά και να βοηθήσει στην συλλογή χρημάτων για τα παιδιάφορείς της ασθένειας και ορισμένους από τους οργανισμούς που τα περιθάλπουν. Πιο συγκεκριμένα το ορφανοτροφείο HELLAS στην Ακτή Ελεφαντοστού που φιλοξενεί παιδιά - φορείς του AIDS και είναι δημιούργημα Ελληνικής πρωτοβουλίας, της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης «Κέντρο Ζωής» και του UNAIDS την οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών. Με κεντρικό σύνθημα τη φράση «ενημερώσου, προφυλάξου, βοήθησε». Το «stop aids» περιελάμβανε μια σειρά από δραστηριότητες- συναυλίες και αναδρομικές εκθέσεις αφίσας με υλικό των τελευταίων 25 ετών από ολόκληρο τον κόσμο που αφορούν το AIDS. Το MEGA συμμετείχε σ αυτή την προσπάθεια μέσα από τις εκπομπές του για την ενημέρωση, την προφύλαξη και την βοήθεια του κοινού ενάντια στο AIDS ενώ την τελευταία ημέρα της προσπάθειας προβλήθηκε σχετικό τηλεοπτικό υλικό. Η όλη προσπάθεια τελούσε υπό την αιγίδα του UNAIDS του παγκόσμιου φορέα κατά του AIDS, του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. και του Δήμου Αθηναίων.30 Παρόλα αυτά στην προσπάθεια αυτή δεν συμμετείχαν ειδικοί πάνω στο θέμα που θα μπορούσαν να ενημερώσουν το κοινό υπεύθυνα και σωστά. Πιο παλιά καταβαλλόταν μεγαλύτερη προσπάθεια μέσω των διαφημίσεων που αφορούσαν τον πιο απλό τρόπο πρόληψης, το προφυλακτικό, με στόχο να ευαισθητοποιήσουν το κοινό ώστε να γίνει συνήθεια η σπουδαιότητα των μέτρων πρόληψης ενώ τελευταία έχουν σταματήσει να προβάλλονται και αυτές από τα Μ.Μ.Ε. Το καλοκαίρι όμως στα πλαίσια της εκστρατείας του Υ.Υ.Κ.Α. Διακοπές Ασφαλώς προβαλλόταν στην τηλεόραση μια διαφήμιση που σκοπό είχε να υπενθυμίσει την ύπαρξη του AIDS. Δυστυχώς όμως η διαφήμιση αυτή προβαλλόταν ως επί των πλείστων από τα κρατικά κανάλια. Από την άλλη πλευρά τα έντυπα μέσα απευθύνονται σε μικρότερο κομμάτι του πληθυσμού, και ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει ότι αναφορά σε θέματα σχετικά με το AIDS παρουσιάζονται μόνο την 1 Δεκεμβρίου η οποία έχει θεσπιστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS. Ακόμη όμως και αυτή η ημέρα δεν αντιμετωπίζεται από τα έντυπα μέσα με τη σοβαρότητα που της πρέπει αφού απλώς γίνεται μία απλή αναφορά σε κάποιο άρθρο στο οποίο αναφέρονται συνήθως στατιστικά στοιχεία για το πόσο έχει αυξηθεί ή μειωθεί ο αριθμός των ατόμων που έχουν 30 Stop AIDS, 17-12-2006, http://www.thelo.gr 40

νοσήσει από αυτή την θανατηφόρο ασθένεια καθώς και κάποια σχόλια πάνω σ αυτά, τα οποία πιθανώς να αφήνουν κάποιους αναγνώστες αδιάφορους. Επίσης υπάρχουν περιοδικά που ασχολούνται κατά κύριο λόγω με θέματα υγείας, διατροφής ή άλλες ασθένειες (π.χ. καρκίνος), ασθένειες οι οποίες εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια ή με ασθένειες οι οποίες δεν είναι τόσο γνωστές στο ευρύ κοινό. Ωστόσο όμως υπάρχουν εξειδικευμένα περιοδικά τα οποία εκδίδονται είτε από ιατρικούς συλλόγους είτε από οργανώσεις και συλλόγους που ασχολούνται με την ενημέρωση του κοινού για θέματα υγείας. Αν και ο στόχος τους είναι να ενημερώσουν το κοινό και εφόσον αυτή η ενημέρωση γίνεται από ειδικούς θα είναι ορθή και περιεκτική. Το βασικό μειονέκτημά τους είναι ότι δεν είναι γνωστά στο ευρύ κοινό. Για παράδειγμα το περιοδικό Συνάνθρωπος το οποίο εκδίδεται από το Κέντρο Ζωής και παρόλο που διανέμεται δωρεάν είναι άγνωστο στους περισσότερους. Ακόμα υπάρχουν έντυπα τα οποία διαβάζονται από τους επαγγελματίες υγείας αφού χρησιμοποιούν επιστημονικούς όρους και αποκτώνται μόνο από τα μέλη των ιατρικών συλλόγων. Το διαδίκτυο τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε μια από τις μεγαλύτερες πηγές πληροφόρησης ειδικά στις νεαρές ηλικίες. Οι άνθρωποι πλέον χρησιμοποιούν το διαδίκτυο όχι μόνο για ψυχαγωγία αλλά και για ενημέρωση εφόσον έχει την δυνατότητα να παρέχει πληροφορίες για οποιοδήποτε θέμα οποιαδήποτε στιγμή. Έτσι αν κάτι μεταδίδεται στο διαδίκτυο για τους νέους μέσω της αλληλεπίδρασης των ιστοσελίδων είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα ληφθεί από την πλειοψηφία των χρηστών του. Το διαδίκτυο όπως προσδίδει και το όνομά του είναι ένας ιστός από πληροφορίες οι οποίες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Το γεγονός ότι το διαδίκτυο χρησιμοποιείται κυρίως από τους νέους όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια (και αυτό τείνει να αυξάνεται) θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί προς όφελος της ενημέρωσης των νέων για ποικίλα θέματα που τους αφορούν όπως για παράδειγμα το AIDS. Προς το παρόν για να βρει κάποιος πληροφορίες για το AIDS πρέπει να επισκεφθεί τις αντίστοιχες σελίδες στο διαδίκτυο αλλά το πρόβλημα έγκειται στον αριθμό των νέων που επισκέπτονται τέτοιου είδους σελίδες έτσι ώστε να αποκτήσουν τουλάχιστον την βασική ενημέρωση καθώς και την ποιότητα των πληροφοριών που θα αντληθούν από αυτές τις σελίδες. Όσον αφορά την απάντηση σ αυτά τα δύο εύλογα ερωτήματα θα μπορούσε να γίνει κάτι εύκολο και χωρίς μεγάλο κόστος. Δηλαδή θα μπορούσε να γίνει μία έρευνα με το ποιες σελίδες του διαδικτύου επισκέπτονται συνήθως οι νέοι και μέσω αυτών των ιστοσελίδων να γίνεται διαφήμιση των ιστοσελίδων που αφορούν το AIDS οι οποίες θα 41

είναι πλήρως ενημερωμένες από ειδικούς πάνω στο θέμα και ενημερωμένες με τις τελευταίες εξελίξεις. Η διαφήμιση αυτή θα πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να κινεί το ενδιαφέρον του εκάστοτε επισκέπτη των ιστοσελίδων αυτών. 2.4 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Η οικογένεια αποτελεί την πρώτη μικρή κοινωνία μέσα στην οποία τα παιδιά γίνονται μέλη, κοινωνικοποιούνται και δέχονται τις πρώτες επιρροές για την ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους. Άλλωστε οι γονείς αποτελούν το πρώτο πρότυπο για τα παιδιά. Η οικογένεια εκτός από την κάλυψη των συναισθηματικών αναγκών των παιδιών όπως για παράδειγμα η αγάπη και ο σεβασμός και την παροχή υλικών αγαθών, ακόμα ένας από τους σημαντικότερους ρόλους της οικογένειας είναι και η παροχή συμβουλών καθώς επίσης και η επίλυση προβληματισμών και η απάντηση σε διάφορα ερωτήματα που συχνά δημιουργούνται στα παιδιά. Το παιδί από την προσχολική ακόμη ηλικία εκφράζει ερωτήσεις που προέρχονται από την σεξουαλική περιέργεια και αναφέρονται στην ανατομία του ανθρώπινου σώματος. Στη συνέχεια γίνονται ερωτήσεις σχετικά με την τεκνοποίηση ενώ το περιεχόμενο των ερωτήσεων αλλάζει ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Κατά την εφηβική ηλικία τα ερωτήματα αφορούν τις προγαμιαίες σχέσεις, την αντισύλληψη και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Όσον αφορά τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και ιδιαίτερα το AIDS οι γονείς οφείλουν να ενημερώνουν τα παιδιά τους, γι αυτή τη μάστιγα που ταλανίζει σήμερα τους νέους. Έτσι σ αυτό το σημείο δημιουργούνται εύλογα ερωτήματα όπως για παράδειγμα πόσο ενημερωμένοι μπορεί να είναι οι γονείς ώστε να ενημερώνουν τα παιδιά τους σωστά και χωρίς να τους δημιουργήσουν φόβο και πανικό, καθώς και σε ποιο βαθμό είναι διατεθειμένες και οι δύο πλευρές να προβούν σε μια συζήτηση σε σχέση με το σεξ και τους κινδύνους του. Έτσι ορισμένοι έφηβοι δεν νιώθουν άνετα να πλησιάσουν τους γονείς τους και να τους ρωτήσουν για τις ανησυχίες τους επειδή ντρέπονται, με αποτέλεσμα τα παιδιά αυτά να αφεθούν μόνα τους και να διαμορφώσουν τις δικές τους απόψεις με βάση πληροφορίες που θα πάρουν από την αυλή του σχολείου συζητώντας με τους φίλους τους, καθώς νιώθουν πιο άνετα να συζητούν τέτοιου είδους θέματα με τους συνομήλικούς τους, (χωρίς να σημαίνει ότι αυτά που ειπώνονται από αυτούς να είναι πάντα σωστά), ή από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Επίσης τα παιδιά μπορεί να αποφεύγουν τέτοιου είδους συζητήσεις 42

γιατί φοβούνται την αντίδραση των γονιών τους στην περίπτωση που αυτά έχουν μεγαλώσει με προκαταλήψεις ωθώντας τα να πιστεύουν πως οτιδήποτε έχει σχέση με το σεξ είναι κακό. Ακόμη τα παιδιά μπορεί να αρνηθούν μια τέτοιου είδους συζήτηση κατά την διάρκεια της εφηβείας, λόγω του ότι πιστεύουν ότι γνωρίζουν αρκετά για το σεξ και τους κινδύνους που εμπεριέχει. Από την άλλη πλευρά οι γονείς μπορεί να αποφεύγουν την συζήτηση επειδή φοβούνται την αντίδραση των παιδιών τους, ακόμα υπάρχουν και κάποιες περιπτώσεις στις οποίες οι γονείς πιστεύουν ότι τα παιδιά τους είναι αρκετά ώριμα ώστε να γνωρίζουν το σωστό οπότε θεωρούν μια τέτοια συζήτηση άσκοπη, ή επειδή πιστεύουν ότι αυτή η συζήτηση έχει γίνει στο σχολείο. Έτσι μια συζήτηση για τέτοια θέματα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την σχέση που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά καθώς ο διάλογος θα πρέπει να είναι ανοιχτός και ειλικρινής και απαλλαγμένος από κάθε είδους προκαταλήψεις. Ακόμη το μορφωτικό επίπεδο των γονιών παίζει σημαντικό ρόλο καθώς από αυτό εξαρτάται η ποιότητα και η ποσότητα των πληροφοριών που θα δωθούν στα παιδιά ώστε η πληροφόρηση να είναι όσο το δυνατόν πιο έγκυρη. 2.5 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η εκπαίδευση είναι μια διαδικασία, ένας θεσμός που σκοπό έχει την παροχή πνευματικής αλλά και ηθικής αγωγής στους νέους. Συνεπώς η εκπαίδευση δεν στοχεύει μόνο στην παροχή γνώσεων αλλά και στην εσωτερική καλλιέργεια του ατόμου με σκοπό να ολοκληρώσει την προσωπικότητά του και να καλλιεργήσει την κριτική του ικανότητα μέσα από το διαρκή προβληματισμό. Επομένως ο ρόλος της εκπαίδευσης είναι πολύ σημαντικός αφού από την πρωτοβάθμια ακόμη εκπαίδευση πρέπει να γίνεται κατανοητός ο διαχωρισμός μεταξύ «καλού» και «κακού». Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση οφείλει να ενημερώνει τους νέους για τους κινδύνους που παραμονεύουν κάθε στιγμή και τις συνέπειες που αυτοί μπορούν να επιφέρουν κυρίως στην υγεία τους όπως για παράδειγμα το κάπνισμα, τα ναρκωτικά και το AIDS.Φυσικά η ενημέρωση αυτή θα πρέπει να είναι έγκυρη ώστε να μην υπάρξει παραπληροφόρηση και να δημιουργηθεί φόβος. Η ενημέρωση μέσα στο σχολείο εξαρτάται κυρίως από την θέληση των καθηγητών και των μαθητών να συζητήσουν για το AIDS. 43

Επίσης η ενημέρωση γίνεται από video για το AIDS που έχουν διανεμηθεί από το Κ. Ε. Ε. Λ. Π. NO. σε όλα τα σχολεία της χώρας. Το ΥΠ.Ε.Π.Θ. εφαρμόζει προγράμματα Αγωγής Υγείας στα σχολεία με στόχο την πρόληψη και την προαγωγή της υγείας των μαθητών. Η Αγωγή Υγείας στα σχολεία συμβάλλει στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης και στη σύνδεσή της με την κοινωνική πραγματικότητα. Αποτελεί την πρώτη προσέγγιση της για τον περιορισμό των φαινόμενων εκείνων που απειλούν την σωματική και ψυχική υγεία των νεαρών ατόμων και συντελούν στον κοινωνικό αποκλεισμό τους. Η εφαρμογή προγραμμάτων Αγωγής Υγείας στα σχολεία έχει στόχο να συμβάλλει πραγματικά το σχολείο μέσα από την ενεργητική και βιωματική μάθηση στην αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς των μαθητών με σκοπό την ενίσχυση της υπευθυνότητας, της αυτοεκτίμησης, της αυτοπεποίθησης, της προσωπικότητας και της ικανότητας του μαθητή για την υιοθέτηση θετικών τρόπων και στάσεων ζωής. Έτσι στα πλαίσια του προγράμματος Αγωγής Υγείας στα σχολεία εφαρμόστηκε πιλοτικά το πρόγραμμα «Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα - AIDS» για το σχολικό έτος 2004-2005 το οποίο διοργανώθηκε από τη Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων σε συνεργασία με το Κέντρο Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Η πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος έγινε στους εξής νομούς Έοδόπης, Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, Φθιώτιδας, Αρκαδίας, Λέσβου, Ηρακλείου και Ανατολικής Αττικής. Οι ομάδες στόχοι αυτού του προγράμματος ήταν η στρατευμένη νεολαία, μαθητές Λυκείου, Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων και τέλος κάθε ενήλικας πολίτης που επιθυμούσε να ενημερωθεί. Στο πρόγραμμα αυτό συμμετείχαν αρχικά 10.418 μαθητές, στρατιώτες και γονείς.31 Το πρόγραμμα «Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα» συνεχίστηκε και κατά τη σχολική χρονιά 2005-2006 σε άλλους αυτή τη φορά νομούς όπως τους νομούς Ξάνθης, Σερρών, Κοζάνης, Κέρκυρας, Λάρισας, Αχαΐας, Χίου και Δωδεκανήσου (Ρόδος). Τελικός στόχος του προγράμματος είναι η σταδιακή κάλυψη και των 54 νομών της χώρας. Η ενημέρωση των πληθυσμών ομάδων- στόχων πραγματοποιείται από ομάδες επιστημόνων ανά νομό όπως γιατρούς, κοινωνικούς λειτουργούς, επισκέπτες υγείας οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί με σεμινάρια από γιατρούς, ψυχολόγους, κοινωνιολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Τα θέματα που αναπτύχθηκαν στα σεμινάρια 31 Βουτυράκης Μ., (2004), Εφαρμογή του προγράμματος για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα- AIDS, ecocrete, 14-12-2004 44

αυτά αφορούσαν την σεξουαλική υγεία, την ανάπτυξη ικανοτήτων και συμπεριφοράς σε σχέση με την πρόληψη και την προφύλαξη, τους τρόπους μετάδοσης και προφύλαξης από το AIDS και τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα. Οι ενημερωτικές αυτές εκδηλώσεις οργανώνονται και συντονίζονται από τον εκάστοτε υπεύθυνο Αγωγής Υγείας ο οποίος ορίζεται από την Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων του Υπουργείου Παιδείας.32 Η τριτοβάθμια εκπαίδευση λόγω του ότι απευθύνεται σε ενήλικα άτομα τα οποία μπορούν μόνα τους να παίρνουν πρωτοβουλίες ώστε να διοργανώνουν εκδηλώσεις με σκοπό την ενημέρωση τους σχετικά με θέματα που απασχολούν σήμερα τους νέους όπως το AIDS, τα ναρκωτικά, κ.α. Γι αυτό το λόγο οι φοιτητές είχαν πάρει πρωτοβουλίες για την διοργάνωση εκδηλώσεων με σκοπό την ενημέρωση όχι μόνο των συμφοιτητών τους αλλά και του ευρύτερου πληθυσμού της περιοχής με θέματα που αφορούσαν το AIDS. Για παράδειγμα η Ελληνική Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων και Ανταλλαγών Φοιτητών Ιατρικής (Hellenic Medical Students International Committee-HELMSIC) η οποία είναι μια φοιτητική εθελοντική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1958 στην Αθήνα και δραστηριοποιείται σε θέματα σχετικά με ανταλλαγές φοιτητών ιατρικής, ιατρική εκπαίδευση, δημόσια υγεία, την υγιεινή της αναπαραγωγής συμπεριλαμβανομένου του AIDS, πρόσφυγες και ειρήνη.33 Η Επιτροπή που ασχολείται με την αναπαραγωγική υγεία και το AIDS δραστηριοποιείται κυρίως γύρω από θέματα που αφορούν την πρόληψη του HIV/AIDS και των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, την παροχή πλήρους ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και ψυχοκοινωνικής στήριξης σε φορείς/ ασθενείς του AIDS και γενικότερα οτιδήποτε έχει σχέση με την σεξουαλική- αναπαραγωγική υγεία. Η HELMSIC συμμετείχε στην διοργάνωση του προγράμματος αγωγής υγείας σε σχολεία της Θεσσαλονίκης και της Κρήτης με θέματα όπως τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και το AIDS σε συνεργασία με την έδρα της κοινωνικής ιατρικής των Πανεπιστημίων και εθελοντές φοιτητές ιατρικής. Επίσης η HELMSIC διοργανώνει ετήσιες εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS μόνη της ή σε συνεργασία με άλλες οργανώσεις (κυβερνητικές ή μη). Για παράδειγμα η εκδήλωση του 2005 που συνδιοργάνωσαν ο Δήμος Θεσσαλονίκης, η 32 ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., (2005), Επανέναρξη του προγράμματος για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα- AIDS, ecocrete, 30-9-2005 33 HELMSIC,(2003-2005), Γενικά 45

Νομαρχία Θεσσαλονίκης και η HELMSIC η οποία περιελάμβανε μία σειρά εκδηλώσεων. Ο τίτλος της εκδήλωσης ήταν Μη Μένουμε Στο Σκοτάδι και διήρκησε από την 1 έως τις 11 Δεκεμβρίου και η οποία μεταξύ άλλων περιελάμβανε ενημέρωση από τους φοιτητές της HELMSIC Θεσσαλονίκης. Ακόμη η HELMSIC διοργανώνει ημερίδες επιστημονικού περιεχομένου γύρω από το AIDS και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.34 2.6 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελούν ένα μικρό κράτος το οποίο έχει καλύτερη γνώση των προβλημάτων και γενικότερα καλύτερη επαφή με την ίδια την κοινωνία. Έτσι οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης ασκούν περισσότερες δραστηριότητες κοινωνικού περιεχομένου οι οποίες είναι απαραίτητες για να εκλείψουν όσο το δυνατόν οι κοινωνικές ανισότητες οι οποίες δεν μπορούν να ασκούνται από το κεντρικό κράτος. Γι αυτό το λόγω οι Ο.Τ.Α. προχώρησαν στην δημιουργία κοινωνικών υπηρεσιών που θα ασχολούνται με τα κοινωνικά προβλήματα της περιοχής τους, καθώς και την εξάλειψη των ανισοτήτων, του στιγματισμού και του κοινωνικού αποκλεισμού ομάδων του πληθυσμού. Τέτοιες κοινωνικές υπηρεσίες είναι για παράδειγμα τα Κ.Α.Π.Η.., το πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι, τα προγράμματα ψυχολογικής υποστήριξης και συμβουλευτικής, τα Συμβουλευτικά Κέντρα για γονείς και νέους, κ.α. Όσον αφορά το AIDS οι Ο.Τ.Α. έχουν πραγματοποιήσει εκδηλώσεις με κύριο στόχο την ενημέρωση του πληθυσμού για την ασθένεια μέσω των κοινωνικών υπηρεσιών όχι μόνο για προληπτικούς λόγους αλλά και για λόγους εξάλειψης του στιγματισμού προς τους φορείς και ασθενείς του AIDS. Κοινωνικές υπηρεσίες που υπάγονται στην τοπική αυτοδιοίκηση παρέχονται από πολλούς Ο.Τ.Α. σε διάφορες περιοχές της χώρας. Τέτοια παραδείγματα είναι το Κέντρο Πρόληψης και Αγωγής Υγείας το οποίο λειτουργεί υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων και του ΟΚΑΝΑ. Κάποιες από τις υπηρεσίες που προσφέρει είναι η ενημέρωση και η πληροφόρηση για τα ναρκωτικά, το 34 HELMSIC, (2003-2005), Αναπαραγωγική Υγεία γενικά 46

αλκοόλη το AIDS και άλλα ιατροκοινωνικά προβλήματα καθώς καν συμβουλευτικές υπηρεσίες σε άτομα και οικογένειες. Όλες οι υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν.35 3637 Ο Δήμος Νεάπολης αναγνωρίζοντας την ανάγκη για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των σημαντικών ψυχοκοινωνικών προβλημάτων ίδρυσε το Συμβουλευτικό Κέντρο. Βασικοί στόχοι του Συμβουλευτικού Κέντρου είναι η παροχή ψυχολογικής και κοινωνικής υποστήριξης στους πολίτες που αντιμετωπίζουν ανάλογα προβλήματα σε ατομικό ή ομαδικό επίπεδο. Διοργάνωση εκδηλώσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού για επίκαιρα ψυχοκοινωνικά θέματα στα πλαίσια της πρόληψης και με στόχο την προαγωγή της σωματικής και της ψυχικής υγείας. Η παροχή πληροφοριών για την λειτουργία ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών της πόλης και κοινωνική δικτύωση με σχετικούς φορείς για την ενημέρωση και εξυπηρέτηση των πολιτών. Όσον αφορά το θέμα του AIDS έχει πραγματοποιήσει ενημερωτική εκστρατεία μέσω ενημερωτικών διαλέξεων από ειδικούς επιστήμονες, ενημέρωση των μαθητών της Γ τάξης Γυμνασίων της περιοχής, προγράμματα ενημέρωσης των μαθητών του Γενικού Λυκείου μέσα από ομάδες πυρήνες, 36 κ.α. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης συνδιοργάνωσε με την Νομαρχία Θεσσαλονίκης και την Ελληνική Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων και Ανταλλαγών Φοιτητών Ιατρικής HELMSIC σειρά εκδηλώσεων με τίτλο Μη Μένουμε στο Σκοτάδι από 1-11 Δεκεμβρίου 2005 με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS. Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης φοιτητές της Ιατρικής Σχολής ενημέρωσαν το κοινό για το AIDS καθώς και για τους τρόπους προφύλαξης ενώ παράλληλα σε ειδικά διαμορφωμένα stands της Νομαρχίας διανεμήθηκε ενημερωτικό υλικό για τους τρόπους προφύλαξης και αντιμετώπισης του AIDS. Το Συμβουλευτικό Κέντρο για γονείς και νέους του Δήμου Βέροιας ανέλαβε την πρωτοβουλία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS να ενημερώσει το κοινό για την ασθένεια. Συνεργάτες αλλά και μαθητές διένειμαν στους κεντρικούς δρόμους της Βέροιας κατατοπιστικό υλικό κυρίως γύρω από τον τρόπο μετάδοσης και προφύλαξης. Η Δημοτική Επιχείρηση Πολύπλευρης Ανάπτυξης Γιαννιτσών (Δ.Ε.Π.Α.Γ.) ιδρύθηκε το 1996 και δραστηριοποιείται στους εξής τομείς: τον κοινωνικό, τον πολιτιστικό, τον ενημερωτικό και τον εκπαιδευτικό. 35 Δήμος Αθηναίων, (χ.χ.), Κέντρο πρόληψης, http://www.kentro-prolipsis.gr/indexgr.html 36 Δήμος Νεάπολης, (2006), Συμβουλευτικό κέ\τρο: προφίλ,http://www.neapoli.gr/index.php 37 Πρωτοβουλία ενημέρωσης για το AIDS, Ημερήσια Ν. Ημαθίας, 30-11-2002 47

Στον τομέα της ενημέρωσης η Δ.Ε.Π.Α.Γ. διοργανώνει ενημερωτικές ημερίδες και συνέδρια που σκοπό έχουν την ενημέρωση για σημαντικά προβλήματα κυρίως των νέων της πόλης. Επίσης εκδίδει φυλλάδια με σκοπό την ενημέρωση των δημοτών για θέματα και προβλήματα που απασχολούν όλες τις κοινωνικές ομάδες (π.χ. ανεργία, ναρκωτικά, αλκοόλ, AIDS).38 Το Δημοτικό Συμβούλιο Νεολαίας του Δήμου Χίου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS διοργάνωσε σε συνεργασία με το παράρτημα Χίου της Ελληνικής Εταιρίας Αγωγής Υγείας πάρτυ με κεντρικό σύνθημα Αντισύλληψη και Προφύλαξη με σκοπό την ενημέρωση μέσω φιλικής συζήτησης.39 Ο Δήμος Χερσονήσου σε συνεργασία με το Κ.Ε.Ε.Λ.Π.ΝΟ. πραγματοποίησε εκστρατεία ενημέρωσης του γενικού πληθυσμού σχετικά με το AIDS και τα Σ.Μ.Ν. Η Κινητή Μονάδα του Κ.Ε.Ε.Λ.Π.ΝΟ. στελεχωμένη από ειδικούς υπαλλήλους διένειμε έντυπο ενημερωτικό υλικό και απάντησε σε ερωτήματα των πολιτών. 40 38 Δημοτική Επιχείρηση Πολύπλευρης Ανάπτυξης Γιαννίτσών,(ΔΕΠΑΓ), (2006), http://www.depag.gr/ 39 Εκδήλωση Δ.Σ. Χίου για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, chiosnews, 1-12-2005 40 Εκστρατεία ενημέρωσης σχετικά με το AIDS και τα σεξουαλικούς μεταδιδόμενα νοσήματα, Ύπαιθρος, 2006 48

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 3.1 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 3.1.1 Στόχος της έρευνας Η έρευνα αυτή αποσκοπεί στην διερεύνηση στοιχείων σχετικών με την ενημέρωση των πολιτών για το AIDS. Αναλυτικότερα σκοπός της είναι η διερεύνηση των γνώσεων καθώς και η εξακρίβωση των πηγών πληροφόρησης τους σχετικά με το AIDS. 3.1.2 Ερευνώμενος πληθυσμός Στην παρούσα έρευνα έλαβαν μέρος οι κάτοικοι της πόλης της Λαμίας ηλικίας από 15 έως 54 ετών χωρίς να συμπεριλαμβάνονται σε αυτούς στρατιωτικοί, κλπ. Με βάση τα στοιχεία της κατανομής του πληθυσμού της ΕΣΥΕ ( απογραφή 2001) για την πόλη της Λαμίας το μέγεθος του ερευνώμενου πληθυσμού ανήλθε σε 27.097 άτομα. 3.1.3 Μέθοδος δειγματοληψίας Στόχος ήταν να επιτύχουμε όσο το δυνατόν αντιπροσωπευτικότερο δείγμα, ώστε να είναι δυνατή η γενίκευση των αποτελεσμάτων για όλη τη χώρα. Λόγω όμως της έλλειψης δειγματοληπτικού πλαισίου, δηλαδή του ότι δεν υπήρχε αριθμημένος κατάλογος του πληθυσμού με τις απαραίτητες πληροφορίες όπως για παράδειγμα τηλέφωνο, διεύθυνση, κλπ για τον εντοπισμό των ατόμων δεν μπορούσε να ακολουθηθεί η απλή τυχαία δειγματοληψία ή κάποια από της παραλλαγές της ( π.χ δειγματοληψία κατά στρώματα, συστηματική δειγματοληψία, κλπ ). Τα μόνα διαθέσιμα στοιχεία ήταν το μέγεθος του πληθυσμού και η κατανομή του κατά φύλο και ηλικιακή ομάδα. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία χρησιμοποιήθηκε η αναλογική μέθοδος. 3.1.4 Μέγεθος δείγματος Το μέγεθος του δείγματος ανήλθε σε 135 άτομα δηλαδή το 2 % του ερευνώμενου πληθυσμού (27.097 άτομα). Η κατανομή του δείγματος παρουσιάζεται στους πίνακες 3.1 και 3.2. 49

Πίνακας 3.1:Κατανομή πληθυσμού και δείγματος κατά φύλο. ΦΥΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ1 ΔΕΙΓΜΑ2 ΑΝΔΡΑΣ 13.406 67 ΓΥΝΑΙΚΑ 13.691 68 ΣΥΝΟΛΟ 27.097 135 1 ΠΗΓΗ: Ε.Σ.Υ.Ε. (Απογραφή πληθυσμού 2001) 2 ΠΗΓΗ: Ιδία έρευνα Πίνακας 3.2: Κατανομή πληθυσμού και δείγματος κατά ηλικιακή ομάδα. ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 1 ΣΧΕΔΙΑΣΘΕΝ ΔΕΙΓΜΑ2 ΤΕΛΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ2 15-19 3.578 18 18 20-24 3.652 18 18 25-29 3.478 17 20 30-34 3.722 19 18 35-39 3.415 17 14 40-44 3.515 18 13 45-49 3.071 15 16 50-54 2.666 13 18 ΣΥΝΟΛΟ 27.097 135 135 1 ΠΗΓΗ: Ε.Σ.Υ.Ε. (Απογραφή πληθυσμού 2001) 2 ΠΗΓΗ: Ιδία έρευνα Η κατανομή του δείγματος σχετικά με το μορφωτικό επίπεδο παρουσιάζεται στον πίνακα 3.3. Πίνακας 3.3: Κατανομή δείγματος ανάλογα με το μορφωτικό επίπεδο. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ 18 13,3 ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ 67 49,6 ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ 50 37,0 ΣΥΝΟΛΟ 135 100 ΠΗΓΗ: Ιδία έρευνα Η κατανομή του δείγματος της έρευνας σχετικά με το επάγγελμα απεικονίζεται στον πίνακα 3.4. 50

Πίνακας 3.4: Κατανομή δείγματος κατά επάγγελμα. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΜΑΘΗΤΗΣ 17 12,6 ΦΟΙΤΗΤΗΣ 12 8,9 ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ 50 37,0 ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ 34 25,2 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ 10 7,4 ΑΓΡΟΤΗΣ 2 1,5 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ 8 5,9 ΟΙΚΙΑΚΑ 2 1,5 ΣΥΝΟΛΟ 135 100 ΠΗΓΗ: Ιδία έρευνα 3.1.5 Συλλογή στοιχείων Ως μέσω συλλογής των στοιχείων χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τις 23/05/2007 έως τις 8/06/2007. 3.1.6 Περιγραφή του ερωτηματολογίου Το ερωτηματολόγιο (βλ. Παράρτημα Γ) περιλαμβάνει 25 ερωτήσεις εκ των οποίων οι 21 είναι κλειστές δηλ. προκωδικοποιημένες, και οι 4 ανοιχτές οι οποίες κωδικοποιήθηκαν εκ των υστέρων. Ειδικότερα, το ερωτηματολόγιο χωρίζεται στις εξής ενότητες. Στην πρώτη ενότητα ζητούνται τα ατομικά στοιχεία του ερωτώμενου. Στην δεύτερη ενότητα οι ερωτήσεις αποσκοπούν στην διερεύνηση στοιχείων σχετικών με την προέλευση του ιού του AIDS. Στην τρίτη ενότητα οι ερωτήσεις αφορούν τους τρόπους μετάδοσης του ιού. Στη τέταρτη ενότητα απαντώνται ερωτήματα σχετικά με την στάση των ερωτώμενων απέναντι σε φορείς και ασθενείς του ιού. Στην πέμπτη ενότητα οι ερωτήσεις αφορούν την πραγματοποίηση ενημερωτικών εκδηλώσεων στην πόλη τους καθώς και το χρονικό διάστημα που πέρασε από την τελευταία εκδήλωση. Τέλος, ο τρόπος με τον οποίο ενημερωθήκανε σχετικά με την ασθένεια. 51

3.2 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Στην ερώτηση 6 σχετικά με την προέλευση του AIDS (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α1), το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος απάντησε ότι προκαλείται από ιό ενώ ένα σχετικά μικρό ποσοστό απάντησε ότι προκαλείται από βακτήριο. Όπως απεικονίζεται στο παρακάτω διάγραμμα το μεγαλύτερο μέρος του ερωτηθέντος πληθυσμού γνωρίζει την αιτία της ασθένειας. Διάγραμμα 3.1: Γνώμη σχετικά με την προέλευση του AIDS. Στην ερώτηση 7 σχετικά με το αν το AIDS μπορεί να προληφθεί με εμβόλια ή αν μπορεί να μεταδοθεί από ένα άτομο σ ένα άλλο (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α2), οι περισσότεροι ερωτηθέντες απάντησαν ότι μεταδίδεται από άτομο σε άτομο ενώ ένα ελάχιστο ποσοστό απάντησε ότι προλαμβάνεται με εμβόλια. 97,8 100 80 % 60 40 20 0 ΠΡΟΛΗΨΗ ΜΕ ΕΜ ΒΟΛΙΑ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΑΠΌ ΑΤΟΜ Ο ΣΕ ΑΤΟΜ Ο Διάγραμμα 3.2: Γνώμη σχετικά με τους τρόπους μετάδοσης του AIDS. 52

Στην ερώτηση 8 σχετικά με το αν ένας άνθρωπος μπορεί να κολλήσει aids όταν κάθεται δίπλα σε κάποιο οροθετικό άτομο, όταν χρησιμοποιήσει σύριγγα ή όταν αγκαλιάσει κάποιο φορέα του AIDS, το σύνολο των ερωτηθέντων απάντησαν αν χρησιμοποιήσει σύριγγα με βελόνα που προηγουμένως είχε χρησιμοποιηθεί από φορέα του aids αφήνοντας μ αυτό τον τρόπο τις άλλες δύο απαντήσεις χωρίς απάντηση (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας A3). 100 80 % 60 40 20 Ο ΚΑΘΕΤΑΙ ΑΓΚΛΙΑΖΕΙ ΣΥΡΙΓΓΑ Διάγραμμα 3.3: Γνώμη σχετικά με την μετάδοση του AIDS. Στην ερώτηση 9 σχετικά με το αν το AIDS μπορεί να μεταδοθεί από μετάγγιση αίματος (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α4), το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων απάντησε ότι μπορεί να μεταδοθεί ενώ οι απαντήσεις δεν μπορεί να μεταδοθεί και δεν ξέρω συγκέντρωσαν το ίδιο μικρό ποσοστό απαντήσεων. Ο -------------------------- -------------------------- ----------------------- ΝΑΙ Ό Χ Ι Δ Ε Ν ΞΕΡΩ Διάγραμμα 3.4: Γνώμη σχετικά με την μετάδοση του AIDS από μετάγγιση αίματος. 53

Στην ερώτηση 10 σχετικά με το αν το AIDS μπορεί να μεταδοθεί με το τσίμπημα του κουνουπιού (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α5), λίγοι περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες απάντησαν ότι δεν μπορεί να μεταδοθεί, ακολουθώντας με σχεδόν το μισό ποσοστό της προηγούμενης απάντησης ότι μπορεί να μεταδοθεί και τέλος με μικρή διαφορά από την προηγούμενη απάντηση όσοι δεν γνωρίζουν αν μπορεί να μεταδοθεί. 51,9 Ο ΝΑΙ ΌΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Διάγραμμα 3.5: Γνώμη σχετικά με την μετάδοση του AIDS από το τσίμπημα του κουνουπιού. Στην ερώτηση 11 σχετικά με το αν μια έγκυος γυναίκα μπορεί να μεταδώσει τον ιό στο έμβρυο (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α6), ένα μεγάλο ποσοστό απαντά ότι μπορεί να τον μεταδώσει, ακολουθεί με μεγάλη διαφορά η απάντηση δεν ξέρω και τέλος η απάντηση ότι δεν μπορεί να τον μεταδώσει με τέσσερις φορές περίπου διαφορά από την προηγούμενη απάντηση. 100 92,6 80 % 60 40 20 0 ΝΑΙ ΌΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Διάγραμμα 3.6: Γνώμη σχετικά με την μετάδοση του AIDS από την μητέρα στο παιδί. Στην ερώτηση 12 σχετικά με το αν το AIDS μπορεί να μεταδοθεί με την χειραψία (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α7), σχεδόν το σύνολο των ερωτηθέντων απαντά ότι δεν 54

μπορεί να μεταδοθεί ακολουθώντας ον απαντήσεις ότν μπορεί να μεταδοθεί και δεν ξέρω οι οποίες συγκέντρωσαν το ίδιο μικρό ποσοστό απαντήσεων. 98,5 0 4--------------------------.-------------------------- ----------------------- ΝΑΙ ΌΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Διάγραμμα 3.7: Γνώμη σχετικά με την μετάδοση του AIDS μέσω της χειραψίας. Στην ερώτηση 13 σχετικά με το αν το AIDS δεν μπορεί να μεταδοθεί από τα δάκρυα, το σπέρμα ή τις κολπικές εκκρίσεις ή το ερωτικό φιλί (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α8), το μεγαλύτερο ποσοστό απαντά τα δάκρυα ενώ το υπόλοιπο ποσοστό μοιράζεται μεταξύ του σπέρματος ή των κολπικών υγρών και του ερωτικού φιλιού. Διάγραμμα 3.8: Γνώμη σχετικά με την μη μετάδοση του AIDS μέσω των υγρών του σώματος. Σύμφωνα με τα παραπάνω, οι πολίτες φαίνεται να είναι ενημερωμένοι σχετικά με τους τρόπους μετάδοσης αν και σε κάποιες ερωτήσεις όπως στη 10 και στη 13 παρουσιάζεται μια σύγχυση καθώς όπως απεικονίζεται και στα διαγράμματα οι λανθασμένες απαντήσεις έχουν αυξημένα ποσοστά σ αυτές τις δύο ερωτήσεις. 55

Στην ερώτηση 14 σχετικά με το αν τα φάρμακα που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά μπορούν να θεραπεύσουν το AIDS (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α9), οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες απαντούν ότι δεν μπορούν να το θεραπεύσουν, ακολουθεί η απάντηση δεν ξέρω συγκεντρώνοντας ένα σχετικά μεγάλο ποσοστό και τέλος με περίπου επτά φορές διαφορά από την προηγούμενη απάντηση ότι μπορούν να το θεραπεύσουν. Το σχετικά μεγάλο ποσοστό που συγκεντρώνουν οι δύο λανθασμένες απαντήσεις δείχνουν ότι σχεδόν το Ά του συνόλου των ερωτηθέντων δεν γνωρίζουν ότι το AIDS δεν μπορεί να θεραπευθεί με τα σημερινά φάρμακα. Διάγραμμα 3.9: Γνώμη σχετικά με την θεραπεία του AIDS με φάρμακα. Στην ερώτηση 15 σχετικά με το αν οι άνθρωποι που πάσχουν από AIDS θα έπρεπε να νοσηλεύονται μονίμως σε νοσοκομεία (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας A10), οι περισσότεροι απαντούν ότι δεν πρέπει, ακολουθώντας ένα σχετικά μεγάλο ποσοστό που απαντά ότι πρέπει να νοσηλεύονται μονίμως σε νοσοκομεία ενώ ακολουθεί με μικρή διαφορά από την προηγούμενη η απάντηση δεν ξέρω. Διάγραμμα 3.10: Γνώμη σχετικά με την νοσηλεία των οροθετικών. 56

Στην ερώτηση 16 αν κάποιος φίλος σας έπασχε από AIDS ποια θα ήταν η στάση σας (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας A ll), η πλειοψηφία σχεδόν των ερωτηθέντων απαντά ότι θα τον στηρίζανε ενώ το υπόλοιπο μικρό ποσοστό ότι θα τον απομόνωνε. Διάγραμμα 3.11: Γνώμη σχετικά με την στάση απέναντι στους οροθετικούς. Στην ερώτηση 17 σχετικά με το αν ήσασταν εργοδότης θα προσλαμβάνατε στην δουλειά σας έναν φορέα του AIDS, οι απαντήσεις είναι μοιρασμένες μεταξύ τους (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α12). Οι περισσότεροι απαντούν ότι θα προσελάμβαναν έναν φορέα του aids, ακολουθεί χωρίς σημαντική διαφορά η απάντηση δεν ξέρω ενώ αυτοί που απαντούν ότι δεν θα τον προσελάμβαναν αποτελούν περίπου Ά των ερωτηθέντων. Διάγραμμα 3.12: Γνώμη σχετικά με την πρόσληψη οροθετικών ατόμων στην εργασία. Σχετικά με την στάση των ερωτηθέντων απέναντι σε κάποιο φορέα του AIDS, αν και θα στηρίζανε κάποιο φίλο τους ο οποίος θα έπασχε από AIDS το μεγαλύτερο ποσοστό από αυτούς είτε δεν γνωρίζουν αν θα προσελάμβαναν στην δουλειά τους έναν φορέα του aids είτε δεν θα τον προσελάμβαναν. Αυτό δείχνει ότι πολλά άτομα φοβούνται να πάρουν στην δουλειά τους φορείς ή ασθενείς του AIDS. 57

Στην ερώτηση 18 σχετικά με το αν στον τόπο διαμονής τους έχει πραγματοποιηθεί τον τελευταίο χρόνο κάποια εκδήλωση για την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με το AIDS από κάποιο φορέα, σχεδόν το 1/5 των ερωτηθέντων απαντά ότι έχει πραγματοποιηθεί ενώ τα υπόλοιπα 4/5 του δείγματος ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α13). Διάγραμμα 3.13: Γνώμη σχετικά με την πραγματοποίηση ενημερωτικών εκδηλώσεων στον τόπο διαμονής τους. Στην ερώτηση 19 σχετικά με το αν έχει πραγματοποιηθεί κάποια εκδήλωση πριν πόσο καιρό έγινε, οι περισσότεροι είτε δεν απαντούν σ αυτή την ερώτηση είτε απαντούν δεν θυμάμαι, και ακολουθούν με περίπου ίδια ποσοστά πριν 12 μήνες και πριν 4 μήνες, ακολουθούν με σχεδόν το μισό ποσοστό από τις προηγούμενες απαντήσεις πριν 3 μήνες και πριν 5 μήνες, στη συνέχεια πριν 6 μήνες με μικρή διαφορά και τέλος πριν 8 μήνες (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α14). 100 80 84,5 % 60 40 20 Ο 2,2 4,4 2,2 1,5 0,7 4,5 θ ΚΕΝΟ 3 4 5 6 8 12 ΜΗΝΕΣ ΜΗΝΕΣ ΜΗΝΕΣ ΜΗΝΕΣ ΜΗΝΕΣ ΜΗΝΕΣ Διάγραμμα 3.14: Γνώμη σχετικά με το χρονικό διάστημα από την πραγματοποίηση της τελευταίας εκδήλωσης για το AIDS. Στην ερώτηση 20 σχετικά με το αν η ενημέρωσή σας σχετικά με το AIDS έγινε από κάποιο φορέα, ποιος ήταν ο φορέας αυτός, το μεγαλύτερο ποσοστό συγκεντρώνει η 58

απάντηση τίποτα από τα παραπάνω, ακολουθεί με μεγάλη διαφορά από την προηγούμενη απάντηση ότι ενημερωθήκανε από κυβερνητική οργάνωση, ακολουθεί η απάντηση από άλλο φορέα στη συνέχεια με μικρή διαφορά από οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης και τέλος με μηδενικό ποσοστό από μη κυβερνητική οργάνωση (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α15). 80 70 60 50 % 40 30 20 10 0 11,1 ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ 0...W' ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ 0 5,2 6,7 ^...ίί \y OTA ΆΛΛΟ Σ ΦΟΡΕΑΣ ΤΙΠΟΤΑ Διάγραμμα 3.15: Γνώμη σχετικά με την ενημέρωση από κάποιο φορέα. Στην ερώτηση 21 αν απαντήσατε άλλος φορέας ποιος ήταν ο φορέας που σας ενημέρωσε, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό δεν απάντησε στην ερώτηση αυτή αφήνοντας τη κενή, ενώ πολύ μικρά ποσοστά συγκέντρωσαν ο ιατρικός σύλλογος, ακολουθεί η απάντηση από κάποιο γιατρό, ενώ οι υπόλοιπες απαντήσεις όπως ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, η κοινωνική λειτουργός, το Πανεπιστήμιο και η Αστυνομία συγκέντρωσαν τα ίδια ποσοστά (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α16). Διάγραμμα 3.16: Γνώμη σχετικά με την ενημέρωση από άλλους φορείς. Στην ερώτηση 22 η οποία αφορούσε το αν η ενημέρωση του πληθυσμού έγινε από κάποιο ραδιοτηλεοπτικό μέσο, ποιο ήταν αυτό, οι απαντήσεις είναι μοιρασμένες μεταξύ 59

τους. Πρώτη σε ποσοστό είναι η τηλεόραση, ακολουθεί η απάντηση τίποτα από τα παραπάνω, μετά το διαδίκτυο και τέλος το ραδιόφωνο. Ειδικότερα τα μεγαλύτερα ποσοστά συγκεντρώνουν τα προγράμματα στην τηλεόραση εκτός από τις ειδήσεις, μετά οι ειδήσεις στην τηλεόραση, ακολουθεί η απάντηση τίποτα από τα παραπάνω, στη συνέχεια το διαδίκτυο και τέλος από τις ειδήσεις στο ραδιόφωνο και προγράμματα στο ραδιόφωνο εκτός από ειδήσεις (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α17). ΤΗΛ. ΡΑΔΙΟΦ. ΡΑΔΙΟΦ. Διάγραμμα 3.17: Γνώμη σχετικά με την ενημέρωση από ραδιοτηλεοπτικό μέσο. Στην ερώτηση 23 σχετικά με το αν η ενημέρωσή σας για το AIDS έγινε από κάποιο έντυπο μέσο, ποιο ήταν αυτό, οι περισσότεροι δηλώνουν ότι έχουν ενημερωθεί κυρίως από ενημερωτικά φυλλάδια, ακολουθεί με μεγάλη διαφορά η ενημέρωση από άρθρο εφημερίδας, στη συνέχεια από άρθρο σε περιοδικό με μικρή διαφορά από την προηγούμενη απάντηση και τέλος από αφίσες (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α18). Διάγραμμα 3.18: Γνώμη σχετικά με την ενημέρωση από έντυπο μέσο. 60

Οι δύο τελευταίες ερωτήσεις απευθυνόταν σε μαθητές και φοιτητές. Έτσι το δείγμα για αυτές τις ερωτήσεις αποτελείται από 29 άτομα και όχι από 135 που είναι το συνολικό δείγμα της έρευνας. Στην ερώτηση 24 αν είστε μαθητής ή φοιτητής, ενημερωθήκατε σχετικά με το AIDS, σχεδόν τα μισά από τα 29 άτομα απαντούν ότι έχουν ενημερωθεί από το σχολείο, ακολουθεί η ενημέρωση από τους γονείς, στη συνέχεια η απάντηση κάτι άλλο και τέλος ένα μικρό ποσοστό απαντά ότι ενημερώθηκε από τους φίλους του (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας A19). Διάγραμμα 3.19: Γνώμη σχετικά με την προέλευση της ενημέρωσης φοιτητών και μαθητών. Στην ερώτηση 25 σχετικά με το αν στο σχολείο ή στο εκπαιδευτικό ίδρυμα όπου φοιτάτε έχει πραγματοποιηθεί κάποιο πρόγραμμα αγωγής υγείας σχετικά με το AIDS, σχεδόν το 60 % απαντά ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί ενώ το υπόλοιπο 40 % απαντά ότι έχει πραγματοποιηθεί (βλ. Παράρτημα Α, Πίνακας Α20). Διάγραμμα 3.20: Γνώμη σχετικά με την πραγματοποίηση προγραμμάτων αγωγής υγείας σε δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση. 61

Προκειμένου να διαπιστώσουμε εάν ο βαθμός ενημέρωσης επηρεάζεται από άλλους παράγοντες αναλύσαμε περισσότερο τα στοιχεία που προέκυψαν από την έρευνα, συσχετίζοντας τις ερωτήσεις για την ενημέρωση σχετικά με το AIDS με το φύλο, την ηλικία και το μορφωτικό επίπεδο. Από την ανάλυση προέκυψε ότι τα ποσοστά ενημέρωσης δεν διαφοροποιούνται ιδιαίτερα ως προς το φύλο (Παράρτημα Β, Πίνακες Β1-Β20), την ηλικία (Παράρτημα Β, Πίνακες Β21-Β40) και το μορφωτικό επίπεδο (Παράρτημα Β, Πίνακες Β41-Β60). 62

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι οι κάτοικοι της Λαμίας, είναι στη μεγάλη τους πλειοψηφία ενημερωμένοι σχετικά με το AIDS. Οι ερωτώμενοι σε ποσοστό 94,1% γνωρίζουν ότι το AIDS οφείλεται σε ιό. Οσον αφορά τις γνώσεις τους σχετικά με τους τρόπους μετάδοσης του ιού είναι ενημερωμένοι αν και παρατηρείται μια σύγχυση όταν ερωτώνται για την μετάδοση του AIDS από το τσίμπημα του κουνουπιού αφού το 48,1% απαντά ότι δεν γνωρίζει αν μεταδίδεται ή ότι μεταδίδεται και την μη μετάδοσή του από τα υγρά του σώματος αφού οι απαντήσεις ότι δεν μεταδίδεται από το σπέρμα ή τις κολπικές εκκρίσεις και το ερωτικό φιλί συγκεντρώνουν το 25,2 των απαντήσεων. Ενημερωμένοι είναι και ως προς την θεραπεία του AIDS αφού το 75,5% απαντά ότι δεν θεραπεύεται με τα φάρμακα που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά. Παρά το γεγονός ότι είναι ενημερωμένοι για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS, σχεδόν το 33,3% απαντά ότι πρέπει ή δεν γνωρίζουν αν πρέπει να νοσηλεύονται οι ασθενείς με HIV/AIDS μονίμως σε νοσοκομεία. Σχετικά με την στάση τους απέναντι σε ασθενείς με HIV/AIDS υποστηρίζουν ότι θα στηρίζανε κάποιον φίλο τους εάν έπασχε από AIDS αν και το 61,5% δεν θα προσελάμβανε στην εργασία του ένα οροθετικό άτομο. Αυτό ίσως να οφείλεται στην φύση του επαγγέλματος δηλαδή αν υπάρχουν συχνοί τραυματισμοί κλπ. Όσον αφορά την πραγματοποίηση ενημερωτικών εκδηλώσεων το 78,5% υποστηρίζει ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία εκδήλωση για το AIDS στην πόλη τους, ενώ το 21,5% δηλώνει ότι έχουν πραγματοποιηθεί, καθώς το 23% αναφέρει ότι έχει ενημερωθεί σχετικά με το AIDS από διάφορους φορείς που ασχολούνται μ αυτό και το 6,5% από αυτούς έχει ενημερωθεί από κάποιον άλλο φορέα όπως για παράδειγμα από κάποιο γιατρό ή κοινωνική λειτουργό, κλπ. Την κυριότερη πηγή για την ενημέρωση των πολιτών αποτελούν τα ραδιοτηλεοπτικά και τα έντυπα μέσα, με την τηλεόραση να συγκεντρώνει το 63% και τα ενημερωτικά φυλλάδια να συγκεντρώνουν το 41,6%. Την κύρια πηγή ενημέρωσης των μαθητών και των φοιτητών αποτελεί το σχολείο καθώς συγκεντρώνει το 51,5% των απαντήσεων αν και το 62,1% αναφέρει ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί κάποιο πρόγραμμα αγωγής υγείας στο εκπαιδευτικό του ίδρυμα. Τέλος, παράγοντες όπως το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο και η ηλικιακή ομάδα δεν επηρεάζουν ιδιαίτερα τον βαθμό ενημέρωσης των κατοίκων της Λαμίας σχετικά με το AIDS. 63

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1) ΣΠΑΝΤΙΔΟΣ, Δ. Α (1998), ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΟΛΟΓΙΑ ΑΡΧΕΣ-ΚΛΙΝΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΛΥΧΝΙΑ, ΚΡΗΤΗ 2) ILEWELLY, D., J.,(\992),HERPES, AIDS AND OTHER SEXUALLY TRANSMITTED DISEASES, ΜΤΦΡ. ΚΑΒΒΑΔΙΑ Μ., ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΛΥΧΝΟΣ 3) ΣΤΑΘΟΠΟYΛΟΣ Π., Α.,(1999) ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝ, ΑΘΗΝΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ 1) Avert org., (2007), The origins of HIV & the first cases of AIDS, June 2007 2) ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.,(2006), Δελτίο Επιδημιολογικής Επιτήρησης της HIV/AIDS Λοίμωξης, τεύχος 21, Οκτώβριος 2006 3) UNAIDS, Fast Facts About AIDS 4) AVERT.ORG, (2007), HIV Testing, October 2007 5) ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ,(2001), Συμβουλευτικός Σταθμός και Τηλεφωνική Γραμμή για το AIDS, Οκτώβριος 2001 6) Κέντρο Ζωής, (2005), Υπηρεσίες και Δράστηριότητες, Ιούλιος 2005 7) Δελτίο Τύπου, (7-8-2006), Ελληνική Υγεία 8) Κοινωνική Οργάνωση ΑΓΑΠΗ,(2000-05), Εταιρία Συλλογικής Υποστήριξης κατά του AIDS 64

9) Ελληνική Εταιρία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (Ε.Ε.Μ. A. A.), Καταστατικό του σωματείου με την επωνυμία Ελληνική Εταιρία Μελέτης και Αντιμετώπισης του Aids, Αθήνα 1993 10) Ελληνική Εταιρία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS, Συνέδριο 2005 Παράλληλες Εκδηλώσεις, 2005 11) Σωματείο Σύνθεση, (2006), Περιοδικό 10% ποιοι είμαστε, http://www. 1 Opercent, gr/misc/whoweare. 12) Σωματείο Σύνθεση,(2001-03), Η Σύνθεση, ο εθελοντισμός εμείς, οι άλλοι και η συμμετοχή...,http:// www.hiv.gr/index old.html. 13) Act Up,(χ.χ), Σκοπός 14) ACT UP, (χ.χ), Ποια είναι και τι θέλει η Act Up 15) Act Up Film Fest, (31-5-2006), http:// www. anthropos. gr/ show_ news, asp 16) Μπουλουτζά Π., Εκστρατεία ενημέρωσης για ασφαλές καλοκαίρι, Καθημερινή, 12/7/2006 17) Σύλλογος Ελπίδα, (2005), Η Ιστορία μας, http://www.tear.gr/forum/viewtopic.php 18) ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.,(2006), Ασφαλές Καλοκαίρι http:// www.mohaw.gr/gr/communication/advertisingarchive/folder2006-12- 03,7525624156/asfaleskalokairi/safesummer.ppt 19) ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., (2005), Επανέναρξη του Προγράμματος για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, ecocrete, 30/9/2005 20) ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., (2006), Πρόταση Εθνικού Σχεδίου για την Αντιμετώπιση της HIV/AIDS Λοίμωξης 65

21) HELMSIC, (2003-05), Γενικά1 22) HELMSIC, (2003-05), Αναπαραγωγική Υγεία Γενικά 23) Δήμος Νεάπολης, (2006), Συμβουλευτικό κέντρο: προφίλ, http:// www.neapoli.gr/index.php 24) Πρωτοβουλία Ενημέρωσης για το AIDS, Ημερήσια Ν. Ημαθίας, 30/11/2002 25) Δημοτική Επιχείρηση Πολύπλευρης Ανάπτυξης Γιαννιτσών (ΔΕΠΑΓ), (2006), http:// www.depag.gr/ 26) Εκδήλωση Δ.Σ. Δήμου Χίου για Παγκόσμια Ημέρα για το AIDS, chiosnews, 1/12/2005 27) Εκστρατεία Ενημέρωσης σχετικά με το AIDS και τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, (2006), Ύπαιθρος 28) Πριν Πέσει η Νύχτα, (2002), http://www. anthropos. gr/announce.asp?pg=164&rpp=10 29) Δήμος Αθηναίων (1-12-2005), Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, http : //www. cityofathen s. gr/portal/ 30) Δήμος Αθηναίων, (χ.χ), Κέντρο Πρόληψης, http://www.kentro- prolipsis.gr/indexgr.html 31) Βουτυράκης Μ., (2004), Εφαρμογή του Προγράμματος για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα- AIDS, ecocrete, (14/12/2004) 32) Stop AIDS, 17-2-2006, http://www.thelo.gr 66

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΠΛΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ 67

Πίνακας Α1:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για την προέλευση του AIDS. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ιός 127 Βακτήριο 8 ΣΥΝΟΛΟ 135 Α1

Πίνακας Α2:Κατανομή ερωτηθέντιον σε σχέση με την ενημέρωσή τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Εμβόλια 3 Από άτομο σε άτομο 132 ΣΥΝΟΑΟ 135 Α2

Πίνακας Α3:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Αν κάθεται δίπλα σε κάποιον που πάσχει από AIDS 0 Αν αγκαλιάζει ένα άτομο που πάσχει από AIDS 0 Από μολυσμένη σύριγγα 135 ΣΥΝΟΛΟ 135 A3

Πίνακας Α4:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για την μετάδοση του AIDS από μετάγγιση αίματος. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ναι 129 Όχι 3 Δεν Ξέρω 3 ΣΥΝΟΛΟ 135 Α4

Πίνακας Α5:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για την μετάδοση του AIDS από το τσίμπημα του κουνουπιού. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ναι 35 Όχι 70 Δεν Ξέρω 30 ΣΥΝΟΛΟ 135 Α5

Πίνακας Α6:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από την μητέρα στο παιδί. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ναι 125 Όχι 2 Αεν Ξέρω 8 ΣΥΝΟΛΟ 135 Α6

Πίνακας Α7:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για την μετάδοση του AIDS με την χειραψία. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ναι 1 Όχι 133 Δεν Ξέρω 1 ΣΥΝΟΑΟ 135 Α7

Πίνακας Α8:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για την μη μετάδοση του AIDS από τα υγρά του σώματος. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Δάκρυα 101 Σπέρμα/κολπικές εκρίσεις 17 Ερωτικό φιλί 17 ΣΥΝΟΛΟ 135 Α8

Πίνακας Α9:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για την θεραπεία του AIDS. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ναι 4 Όχι 102 Δεν Ξέρω 29 ΣΥΝΟΛΟ 135 Α9

Πίνακας Α10:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την νοσηλεία των ασθενών με AIDS. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ναι 26 Όχι 90 Δεν Ξέρω 19 ΣΥΝΟΑΟ 135 Α10

Πίνακας Α11:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους τρόπους συμπεριφοράς τους απέναντι σε ασθενείς με AIDS. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Απομόνωση 4 Στήριξη 131 ΣΥΝΟΛΟ 135 All

Πίνακας Α12:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την πρόσληψη ασθενών με AIDS στην εργασία τους. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ναι 52 Όχι 35 Αεν Ξέρω 48 ΣΥΝΟΛΟ 135 Α12

Πίνακας Α13:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από ενημερωτικές εκδηλώσεις φορέων που ασχολούνται με το AIDS. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ναι 29 Οχι 106 ΣΥΝΟΛΟ 135 Α13

Πίνακας Α14:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με το χρονικό διάστημα που πέρασε από την τελευταία ενημερωτική εκδήλωση για το AIDS. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Κενό 114 3 μήνες 3 4 μήνες 6 5 μήνες 3 6 μήνες 2 8 μήνες 1 12 μήνες 6 ΣΥΝΟΛΟ 135 Α14

Πίνακας Α15:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους φορείς από τους οποίους ενημερωθήκανε σχετικά με το AIDS. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Κυβερνητική Οργάνωση 15 Μη Κυβερνητική Οργάνωση 0 Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης 7 Άλλος φορέας 9 Τίποτα από τα παραπάνω 104 ΣΥΝΟΛΟ 135 Α15

Πίνακας Α16:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με άλλους φορείς ενημέρωσης για το AIDS. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός 1 Ιατρικός Σύλλογος 3 Κοινωνική λειτουργό 1 Πανεπιστήμιο 1 Αστυνομία 1 Ιατρός 2 Κενό 126 ΣΥΝΟΛΟ 135 Α16

Πίνακας Α17:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ειδήσεις στην τηλεόραση 46 Προγράμματα στην τηλεόραση 60 Ειδήσεις στο ραδιόφωνο 5 Προγράμματα στο ραδιόφωνο 3 Διαδίκτυο 23 Τίποτα από τα παραπάνω 28 ΣΥΝΟΛΟ 165 Α17

Πίνακας Α18:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από τα έντυπα μέσα. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ενημερωτικά φυλλάδια 69 Αφίσες 20 Άρθρο σε εφημερίδα 41 Άρθρο σε περιοδικό 36 ΣΥΝΟΛΟ 166 Α18

Πίνακας Α19:Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με τους < φορείς ενημέρωσής τους για το AIDS. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Γ ονείς 10 Σχολείο/ ΑΕΙ/ΤΕΙ 17 Φίλοι 3 Κάτι άλλο 3 ΣΥΝΟΛΟ 33 Α19

Πίνακας Α20:Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με την ενημέρωσή τους για το AIDS από προγράμματα αγωγής υγείας. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ναι 11 Όχι 18 ΣΥΝΟΛΟ 29 Α20

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β ΠΟΛΥΔΙΑΣΤΑΤΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΛΑΜΙΑΣ 88

Πίνακας Β1: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την προέλευση του AIDS ως προς το φύλο. Ενημέρωση σχετικά με την προέλευση του AIDS Ιός Βακτήριο Total Φύλο Άνδρας 65 2 67 Count % within φύλο 97,0 3,0 100,0% Γυναίκα 63 5 68 Count % within φύλο 92,6 7,4 100,0% Total 128 7 135 Count % within φύλο 94,8 5,2 100,0% Β1

Πίνακας Β2: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS ως προς το φύλο. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS Προλαμβάνεται με εμβόλια Μεταδίδεται από ένα άτομο σε ένα άλλο Φύλο Άνδρας 1 66 67 Count % within φύλο 1,5 98,5 100,0% Γυναίκα 1 67 68 Count % within φύλο 1,47 98,53 100,0% Total 2 133 135 Count % within φύλο 1,5 98,5 100,0% Total Β2

Πίνακας Β3: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS ως προς το φύλο. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS Κάθεται δίπλα σε κάποιον που πάσχει από AIDS Αγκαλιάζει κάποιον που πάσχει από AIDS Χρησιμοποιεί σύριγγα που έχει χρησιμοποιηθεί από φορέα του AIDS Total Φύλο Ανδρας 0 0 67 67 Count % within φύλο ο,ο 0,0 100,0 100,0% Γυναίκα 0 0 68 68 Count % within φύλο ο,ο 0,0 100,0 100,0% Total 0 0 135 135 Count % within φύλο 0,0 0,0 100,0 100,0% Β3

Φύλο Total Άνδρας Γ υναίκα Count Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS από μετάγγιση αίματος ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total 65 0 2 67 % within φύλο 97,0 0,0 3,0 100,0% Count 65 0 68 % within φύλο 95,6 4,4 0,0 100,0% Count 130 3 2 135 % within φύλο 96,3 2,2 1,48 100,0% Β4

Πίνακας Β5: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από το τσίμπημα του κουνουπιού ως προς το φύλο. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση από τσίμπημα κουνουπιού ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total Φύλο Άνδρας 16 36 15 67 Count % within φύλο 23,9 53,7 22,4 100,0% Γυναίκα 19 34 15 68 Count % within φύλο 27,9 50,0 22,1 100,0% Total 35 70 30 135 Count % within φύλο 25,9 51,9 22,2 100,0% Β5

Πίνακας Β6: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση από την μητέρα στο παιδί ως προς το φύλο. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση από την μητέρα στο παιδί ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total Φύλο Άνδρας 1 62 4 67 Count % within φύλο 1,5 92,5 6,0 100,0% Γ υναίκα 1 63 4 68 Count % within φύλο 1,47 92,6 5,9 100,0% Total 2 125 8 135 Count % within φύλο 1,48 92,6 5,92 100,0% Β6

Πίνακας Β7: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS με την χειραψία ως προς το φύλο. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS μέσω της χειραψίας Total ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Φύλο Άνδρας 0 67 0 67 Count % within φύλο 0,0 100,0 0,0 100,0% Γυναίκα 1 66 1 68 Count % within φύλο 1,5 97,0 1,5 100,0% Total 1 133 1 135 Count % within φύλο 0,74 98,5 0,74 100,0% Β7

Πίνακας Β8: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για την μετάδοση του AIDS από τα υγρά του σώματος ως προς το φύλο. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS από τα υγρά του σώματος Φύλο Total Άνδρας Γυναίκα Σπέρ μα/κολπικές Δάκρυα εκρίσεις Ερωτικό φιλί Total 45 9 13 67 Count % within φύλο 67,2 13,4 19,4 100,0% 55 8 5 68 Count % within φύλο 80,9 11,8 7,4 100,0% 100 17 18 135 Count % within φύλο 74,0 12,6 13,3 100,0% Β8

Πίνακας Β9: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για την θεραπεία του AIDS ως προς το φύλο. Ενημέρωση σχετικά με την θεραπεία του AIDS ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total Φύλο Άνδρας 1 54 12 67 Count % within φύλο 1,5 80,6 17,9 100,0% Γυναίκα 3 48 17 68 Count % within φύλο 4,4 70,6 25,0 100,0% Total 4 102 29 135 Count % within φύλο 2,96 75,5 21,48 100,0% Β9

Πίνακας ΒΙΟ: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την νοσηλεία των ασθενών με AIDS ως προς το φύλο. Ενημέρωση σχετικά με την νοσηλεία των ασθενών του AIDS ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total Φύλο Άνδρας 11 47 9 67 Count % within φύλο 16,4 70,1 13,4 100,0% Γυναίκα 15 43 10 68 Count % within φύλο 22,0 63,2 14,7 100,0% Total 26 90 19 135 Count % within φύλο 19,2 66,6 14,1 100,0% ΒΙΟ

Πίνακας B ll: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους τρόπους συμπεριφοράς απέναντι σε ασθενείς με AIDS ως προς το φύλο. Τρόποι συμπεριφοράς απέναντι σε ασθενείς του AIDS Απομόνωση Στήριξη Total Φύλο Άνδρας 2 65 67 Count % within φύλο 3,0 97,0 100,0% Γυναίκα 2 66 68 Count % within φύλο 2,9 97,1 100,0% Total 4 131 135 Count % within φύλο 2,96 97,0 100,0% Β11

Πίνακας Β12: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για την πρόσληψη ασθενών με AIDS στην εργασία τους ως προς το φύλο. Ενημέρωση σχετικά με την πρόσληψη ασθενών του AIDS ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ" Γ Φύλο Άνδρας 23 19 25 67 Count % within φύλο 34,3 28,3 37,3 100,0% Γυναίκα 30 15 23 68 Count % within φύλο 44,1 22,0 33,8 100,0% Total 53 34 48 135 Count % within φύλο 39,2 25,1 35,5 100,0% Total Β12

Πίνακας Β13: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από ενημερωτικές εκδηλώσεις φορέων που ασχολούνται με το AIDS ως προς το φύλο. Ενημέρωση του πληθυσμού με εκδηλώσεις από διάφορους φορείς ΝΑΙ Φύλο Άνδρας 16 51 67 Count % within φύλο 23,9 76,1 100,0% Γ υναίκα 13 55 68 Count % within φύλο 19,1 80,9 100,0% Total 29 106 135 Count % within φύλο 21,5 78,5 100,0% ΟΧΙ Total Β13

Πίνακας Β14: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με το χρονικό διάστημα που πέρασε από την τελευταία ενημερωτική εκδήλωση για το AIDS ως προς το φύλο. Χρονικό διάστημα που πέρασε από την τελευταία εκδήλωση ενημέρωσης Δεν θυμάμαι/ δεν 3 μήνες 4 μήνες 5 μήνες 6 μήνες 8 μήνες 12 μήνες απαντώ Total Φύλο Άνδρας 1 2 2 1 1 4 56 67 Count % within φύλο 1,5 2,9 2,9 1,5 1,5 5,9 83,6 100,0% Γυναίκα Count 2 4 1 1 0 1 59 68 % within φύλο 2,9 5,9 1,47 1,47 ο,ο 1,47 86,8 100,0% Total Count 3 6 3 2 1 5 115 135 % within φύλο 2,2 4,4 2,2 1,48 0,74 3,7 85,2 100,0% Β14

Πίνακας Β15: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους φορείς από τους οποίους ενημερωθήκανε σχετικά με το AIDS ως προς το φύλο Φορείς διοργάνωσης ενημερωτικών εκδηλώσεων Φύλο Total Άνδρας Γυναίκα Count % Κυβερνητική Οργάνωση Μη Κυβερνητική Οργάνωση Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης Άλλος φορέας κενό 7 0 4 3 53 67 Within φύλο 10,4 0,0 6,0 4,5 79,1 100,0% Count % 8 0 3 6 51 68 Within φύλο 11,8 0,0 4,4 8,8 75,0 100,0% Count % 15 0 7 9 104 135 Within φύλο 11,1 0,0 5,2 6,7 77,0 100,0% Total Β15

Πίνακας Β16: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με άλλους φορείς ενημέρωσης για το AIDS ως προς το φύλο. Άλλοι φορείς ενημέρωσης για το AIDS Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός Ιατρικός Σύλλογος Κοινωνική Λειτουργός Πανεπιστήμιο Αστυνομία Γ ιατρός κενό Total Φύλο Άνδρας 0 0 0 1 1 1 64 67 Count % Within φύλο 0,0 0,0 0,0 1,5 1,5 1,5 95,5 100,0% Γυναίκα 1 3 1 0 0 1 62 68 Count % Within φύλο 1,47 4,4 1,47 0,0 0,0 1,47 91,2 100,0% Total Count % 1 3 1 1 1 2 126 135 Within φύλο 0,74 2,2 0,74 0,74 0,74 1,48 93,3 100,0% Β16

Πίνακας Β17: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα. Ενημέρωση από ραδιοτηλεοπτικά μέσα Ειδήσεις Προγράμματα Ειδήσεις Προγράμματα Τίποτα στην στην στο στο από τα τηλεόραση τηλεόραση ραδιόφωνο ραδιόφωνο Διαδίκτυο παραπάνω Total Φύλο Άνδρας 19 32 2 2 14 13 82 Count % Within φύλο 23,2 39,0 2,4 2,4 17,0 15,9 100,0% Γυναίκα 27 28 ο J) 1 9 15 83 Count % Within φύλο 32,5 33,7 3,6 1,2 10,8 18,1 100,0% Total 46 60 5 3 23 28 165 Count % Within φύλο 27,9 36,4 3,0 1,8 13,9 16,9 100,0% Β17

Πίνακας Β18: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από τα έντυπα μέσα ως προς το φύλο. Ενημέρωση από έντυπα μέσα Ενημερωτικά φυλλάδια Αφίσες Άρθρο σε εφημερίδα Άρθρο σε περιοδικό Total Φύλο Άνδρας 30 13 25 15 83 Count % Within φύλο 36,1 15,7 30,1 18,1 100,0% Total Γυναίκα 40 8 15 20 83 Count % 1 Within φύλο 48,2 9,6 18,1 24,1 100,0% 70 21 40 35 166 Count % Within φύλο 42,2 12,6 24,1 21,1 100,0 Β18

Πίνακας Β19: Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με τους φορείς ενημέρωσής τους ως προς το φύλο. Φορείς ενημέρωσης για τους μαθητές και τους φοιτητές Φύλο Άνδρας Γ ονείς Σχολείο /ΑΕΙ/ΤΕΙ Φίλους Άλλο Total 6 8 1 2 17 '».v ije w» ' -UK, Count % Within φύλο 35,3 47,0 5,9 11,8 100,0% Total Γυναίκα 4 10 1 1 16 Count % Within φύλο 25,0 62,5 6,2 6,2 100,0% 10 18 2 3 33 Count % Within φύλο 30,3 54,5 6,1 9,1 100,0 Β19

Πίνακας Β20: Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με την ενημέρωσή για το AIDS τους από προγράμματα αγωγής υγείας ως προς το φύλο. Ενημέρωση από προγράμματα αγωγής υγείας σε μαθητές και φοντη τές Total ΝΑΙ ΟΧΙ Φύλο Άνδρας 4 11 15 Count % within φύλο 26,7 73,3 100,0% Γυναίκα 7 7 14 Count % within φύλο 50,0 50,0 100,0% Total 11 18 29 Count % within φύλο 37,9 62,1 100,0% Β20

Πίνακας Β21: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για την προέλευση του AIDS ως προς την ηλικία. Ενημέρωση σχετικά με την προέλευση του AIDS Ιός Βακτήριο Total Ηλικία 15-19 Count % 17 1 18 Within ηλικία 94,4 5,6 100,0% 20-24 Count % 18 0 18 Within ηλικία 100,0 ο,ο 100,0% 25-29 Count % 20 0 20 Within ηλικία 100,0 0,0 100,0% 30-34 Count % 17 1 18 Within ηλικία 94,4 5,6 100,0% 35-39 Count % 14 0 14 Within ηλικία 100,0 0,0 100,0% 40-44 Count % 12 1 13 Within ηλικία 92,3 7,7 100,0% 45-49 Count % 15 1 16 Within ηλικία 93,8 6,2 100,0% 50-54 Count % 15 3 18 Within ηλικία 83,3 16,7 100,0% Total Count % 128 7 135 Within ηλικία 94,8 5,2 100,0% Β21

Πίνακας Β22: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS ως προς την ηλικία. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS Προλαμβάνεται με εμβόλια Μεταδίδεται από ένα άτομο σε ένα άλλο Total Ηλικία 15-19 Count % 18 0 18 Within ηλικία 100,0 0,0 100,0% 20-24 Count % 18 0 18 Within ηλικία 100,0 ο,ο 100,0% 25-29 Count % 20 0 20 Within ηλικία 100,0 0,0 100,0% 30-34 Count % 18 0 18 Within ηλικία 100,0 0,0 100,0% 35-39 Count % 13 1 14 Within ηλικία 92,8 7,14 100,0% 40-44 Count % 13 0 13 Within ηλικία 100,0 0,0 100,0% 45-49 Count % 16 0 16 Within ηλικία 100,0 0,0 100,0% 50-54 Count % 17 1 18 Within ηλικία 94,4 5,6 100,0% Total Count % 133 2 135 Within ηλικία 98,5 1,48 100,0% Β22

Πίνακας Β23: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ΙΥΐα Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS Χρησιμοποιεί την Κάθεται δίπλα σε φορέα του AIDS Αγκαλιάζει φορέα του AIDS ίδια σύριγγα με φορέα του AIDS Total Ηλικία 15-19 Count % 0 0 18 18 Within ηλικία ο,ο 0,0 100,0 100,0% 20-24 Count % 0 0 18 18 Within ηλικία 0,0 0,0 100,0 100,0% 25-29 Count % 0 0 20 20 Within ηλικία 0,0 0,0 100,0 100,0% 30-34 Count % 0 0 18 18 Within ηλικία 0,0 0,0 100,0 100,0% 35-39 Count % 0 0 14 14 Within ηλικία 0,0 0,0 100,0 100,0% 40-44 Count % 0 0 13 13 Within ηλικία 0,0 0,0 100,0 100,0% 45-49 Count % 0 0 16 16 Within ηλικία 0,0 0,0 100,0 100,0% 50-54 Count % 0 0 18 18 Within ηλικία 0,0 0,0 100,0 100,0% Total Count % 0 0 135 135 Within ηλικία 0,0 0,0 100,0 100,0% Β23

Πίνακας Β24: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από μετάγγιση αίματος ως προς την ηλικία. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS από μετάγγιση αίματος Ηλικία Total ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total 15-19 Count % 15 2 1 18 Within ηλικία 83,3 11,1 5,6 100,0% 20-24 Count % 18 0 0 18 Within ηλικία 100,0 0,0 0,0 100,0% 25-29 Count % 19 0 1 20 Within ηλικία 95,0 0,0 5,0 100,0% 30-34 Count % 18 0 0 18 Within ηλικία 100,0 0,0 0,0 100,0% 35-39 Count % 14 0 0 14 Within ηλικία 100,0 0,0 0,0 100,0% 40-44 Count % 13 0 0 13 Within ηλικία 100,0 0,0 0,0 100,0% 45-49 Count % 16 0 0 16 Within ηλικία 100,0 0,0 0,0 100,0% 50-54 Count % 17 1 0 18 Within ηλικία 94,4 5,6 0,0 100,0% Count % 130 3 2 135 Within ηλικία 96,3 2,2 1,48 100,0% Β24

Πίνακας Β25: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από το τσίμπημα του κουνουπιού ως Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση από τσίμπημα κουνουπιού ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total Ηλικία 15-19 Count % 10 6 2 18 Within ηλικία 55,5 33,3 11,1 100,0% 20-24 Count % 4 10 4 18 Within ηλικία 22,2 55,5 22,2 100,0% 25-29 Count % 4 9 7 20 Within ηλικία 20,0 45,0 35,0 100,0% 30-34 Count % 2 15 1 18 Within ηλικία 11,1 83,3 5,6 100,0% 35-39 Count % 2 8 4 14 Within ηλικία 14,3 57,1 28,6 100,0% 40-44 Count % 4 6 3 13 Within ηλικία 30,8 46,1 23,1 100,0% 45-49 Count % 6 7 3 16 Within ηλικία 37,5 43,7 18,7 100,0% 50-54 Count % 3 9 6 18 Within ηλικία 16,7 50,0 33,3 100,0% Total Count % 35 70 30 135 Within ηλικία 25,9 51,8 22,2 100,0% Β25

Πίνακας Β26: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από την μητέρα στο παιδί ως προς την ηλικία. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση από την μητέρα στο παιδί Ηλικία Total ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total 15-19 Count % 17 0 1 18 Within ηλικία 94,4 0,0 5,6 100,0% 20-24 Count % 18 0 0 18 Within ηλικία 100,0 0,0 0,0 100,0% 25-29 Count % 16 2 2 20 Within ηλικία 80,0 10,0 10,0 100,0% 30-34 Count % 18 0 0 18 Within ηλικία 100,0 0,0 0,0 100,0% 35-39 Count % 13 0 1 14 Within ηλικία 92,9 0,0 7,1 100,0% 40-44 Count % 13 0 0 13 Within ηλικία 100,0 0,0 0,0 100,0% 45-49 Count % 14 0 2 16 Within ηλικία 87,5 0,0 12,5 100,0% 50-54 Count % 16 0 2 18 Within ηλικία 88,9 0,0 11,1 100,0% Count % 125 2 8 135 Within ηλικία 92,6 1,48 5,9 100,0% Β26

Πίνακας Β27: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS μέσω της χειραψίας ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total Ηλικία 15-19 Count % 0 18 0 18 Within ηλικία 0,0 100,0 0,0 100,0% 20-24 Count % 0 18 0 18 Within ηλικία 0,0 100,0 0,0 100,0% 25-29 Count % 0 19 1 20 Within ηλικία 0,0 95,0 5,0 100,0% 30-34 Count % 0 18 0 18 Within ηλικία 0,0 100,0 0,0 100,0% 35-39 Count % 0 14 0 14 Within ηλικία 0,0 100,0 0,0 100,0% 40-44 Count % 0 13 0 13 Within ηλικία 0,0 100,0 0,0 100,0% 45-49 Count % 0 16 0 16 Within ηλικία 0,0 100,0 0,0 100,0% 50-54 Count % 1 17 0 18 Within ηλικία 5,6 94,4 0,0 100,0% Total Count % 1 133 1 135 Within ηλικία 0,74 98,5 0,74 100,0% Β27

Πίνακας Β28: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από τα υγρά του σώματος ως προς την ηλικία. Ηλικία Total Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS από τα υγρά του σώματος ΣΠΕΡΜΑ/ΚΟΛΠΙΚΕΣ ΔΑΚΡΥΑ ΕΚΡΙΣΕΙΣ ΕΡΩΤΙΚΟ ΦΙΛΙ Total 15-19 Count % 18 0 0 18 Within ηλικία 100,0 0,0 0,0 100,0% 20-24 Count % 10 1 7 18 Within ηλικία 55,6 5,6 38,8 100,0% 25-29 Count % 16 2 2 20 Within ηλικία 80,0 10,0 10,0 100,0% 30-34 Count % 13 3 2 18 Within ηλικία 72,2 16,7 11,1 100,0% 35-39 Count % 11 1 2 14 Within ηλικία 78,6 7,1 14,3 100,0% 40-44 Count % 11 1 1 13 Within ηλικία 84,6 7,7 7,7 100,0% 45-49 Count % 10 3 3 16 Within ηλικία 62,5 18,8 18,8 100,0% 50-54 Count % 10 7 1 18 Within ηλικία 55,6 38,8 5,6 100,0% Count % 99 18 18 135 Within ηλικία 73,3 13,3 13,3 100,0% Β28

Πίνακας Β29: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση ιιε την ενημέρωση τους για την θεραπεία του AIDS ως προς την ηλικία, Ενημέρωση σχετικά με την θεραπεία του AIDS Ηλικία Total ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total 15-19 Count % 1 14 3 18 Within ηλικία 5,6 77,8 16,7 100,0% 20-24 Count % 0 17 1 18 Within ηλικία 0,0 94,4 5,6 100,0% 25-29 Count % 0 14 6 20 Within ηλικία 0,0 70,0 30,0 100,0% 30-34 Count % 0 14 4 18 Within ηλικία 0,0 77,8 22,2 100,0% 35-39 Count % 0 9 5 14 Within ηλικία 0,0 64,2 35,7 100,0% 40-44 Count % 1 7 5 13 Within ηλικία 7,7 53,8 38,5 100,0% 45-49 Count % 0 12 4 16 Within ηλικία 0,0 75,0 25,0 100,0% 50-54 Count % 2 15 1 18 Within ηλικία 11,0 83,3 5,6 100,0% Count % 4 102 29 135 Within ηλικία 2,9 75,6 21,5 100,0% Β29

Πίνακας Β30: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση Ενημέρωση σχετικά με την νοσηλεία των ασθενών του AIDS ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total Ηλικία 15-19 Count % 3 12 3 18 Within ηλικία 16,7 66,7 16,7 100,0% 20-24 Count % 3 12 3 18 Within ηλικία 16,7 66,7 16,7 100,0% 25-29 Count % 3 14 3 20 Within ηλικία 15,0 70,0 15,0 100,0% 30-34 Count % 4 12 2 18 Within ηλικία 22,0 66,7 22,2 100,0% 35-39 Count % 3 9 2 14 Within ηλικία 21,4 64,2 14,3 100,0% 40-44 Count % 2 9 2 13 Within ηλικία 15,4 69,2 15,4 100,0% 45-49 Count % 3 13 0 16 Within ηλικία 18,8 81,2 0,0 100,0% 50-54 Count % 5 9 4 18 Within ηλικία 27,8 50,0 22,2 100,0% Total Count % 26 90 19 135 Within ηλικία 19,2 66,7 14,1 100,0% Β30

Πίνακας Β31: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους τρόπους συμπεριφοράς απέναντι σε ασθενείς με AIDS ως προς την ηλικία. Τρόποι συμπεριφοράς απέναντι σε ασθενείς του AIDS Total Απομόνωση Στήριξη Ηλικία 15-19 Count % 0 18 18 Within ηλικία ο,ο 100,0 100,0% 20-24 Count % 0 18 18 Within ηλικία ο,ο 100,0 100,0% 25-29 Count % 0 20 20 Within ηλικία 0,0 100,0 100,0% 30-34 Count % 2 16 18 Within ηλικία 11,1 88,9 100,0% 35-39 Count % 0 14 14 Within ηλικία 0,0 100,0 100,0% 40-44 Count % 0 13 13 Within ηλικία 0,0 100,0 100,0% 45-49 Count % 0 16 16 Within ηλικία 0,0 100,0 100,0% 50-54 Count % 2 16 18 Within ηλικία 11,1 88,9 100,0% Total Count % 4 131 135 Within ηλικία 3,0 97,0 100,0% Β31

Πίνακας Β32: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση για την πρόσληψη ασθενών με AIDS στην εργασία τους ως προς την ηλικία. Ενημέρωση σχετικά με την πρόσληψη ασθενών του AIDS ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total Ηλικία 15-19 Count % 8 4 6 18 Within ηλικία 44,4 22,2 33,3 100,0% 20-24 Count % 8 4 6 18 Within ηλικία 44,4 22,2 33,3 100,0% 25-29 Count % 7 5 8 20 Within ηλικία 35,0 25,0 40,0 100,0% 30-34 Count % 7 3 8 18 Within ηλικία 38,9 16,7 44,4 100,0% 35-39 Count % 6 5 3 14 Within ηλικία 42,9 35,7 21,4 100,0% 40-44 Count % 4 3 6 13 Within ηλικία 30,8 23,1 46,1 100,0% 45-49 Count % 7 3 6 16 Within ηλικία 43,7 18,7 37,5 100,0% 50-54 Count % 6 7 5 18 Within ηλικία 33,3 38,9 27,8 100,0% Total Count % 53 34 48 135 Within ηλικία 39,2 25,2 35,6 100,0% Β32

Πίνακας Β33: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από ενημερωτικές εκδηλώσεις φορέων που ασχολούνται με το AIDS ως προς την ηλικία. Ενημέρωση του πληθυσμού με εκδηλώσεις από διάφορους φορείς ΝΑΙ ΟΧΙ Total Ηλικία 15-19 Count % 4 14 18 Within ηλικία 22,2 77,8 100,0% 20-24 Count % 4 14 18 Within ηλικία 22,2 77,8 100,0% 25-29 Count % 3 17 20 Within ηλικία 15,0 85,0 100,0% 30-34 Count % 1 17 18 Within ηλικία 5,6 94,4 100,0% 35-39 Count % 3 11 14 Within ηλικία 21,4 78,6 100,0% 40-44 Count % 3 10 13 Within ηλικία 23,1 76,9 100,0% 45-49 Count % 4 12 16 Within ηλικία 25,0 75,0 100,0% 50-54 Count % 7 11 18 Within ηλικία 38,9 61,1 100,0% Total Count % 29 106 135 Within ηλικία 21,5 78,5 100,0% Β33

Πίνακας Β34: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με το χρονικό διάστημα που πέρασε από την τελευταία ενημερωτική εκδήλωση για το AIDS ως προς την ηλικία. Χρονικό διάσττ μα που πέρασε από την τελευταία εκδήλωση ενημέρωσης Δεν θυμάμαι 3 μήνες 4 μήνες 5 μήνες 6 μήνες 8 μήνες 12 μήνες /κενό Total Ηλικία 15-19 Count % 0 2 0 1 0 0 15 18 Within ηλικία ο,ο 11,1 0,0 5,6 ο,ο ο,ο 83,3 100,0% 20-24 Count % 2 0 1 0 0» 0 15 18 Within ηλικία 11,1 0,0 5,6 ο,ο ο,ο 0,0 83,3 100,0% 25-29 Count % 1 0 0 0 0 0 19 20 Within ηλικία 5,0 0,0 ο,ο 0,0 0,0 0,0 95,0 100,0% 30-34 Count % 0 0 0 0 1 0 17 18 Within ηλικία 0,0 0,0 0,0 0,0 5,6 0,0 94,4 100,0% 35-39 Count % 0 0 0 0 0 0 14 14 Within ηλικία 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 100,0 100,0% 40-44 Count % 0 0 2 1 0 0 10 13 Within ηλικία 0,0 0,0 15,4 7,7 0,0 0,0 76,9 100,0% 45-49 Count % 0 1 0 0 0 2 13 16 Within ηλικία 0,0 6,2 ο,ο 0,0 0,0 12,5 81,2 100,0% 50-54 Count% 0 3 0 0 0 3 12 18 Within φύλο 0,0 16,7 0,0 0,0 0,0 16,7 66,7 100,0% Total Count % 3 6 3 2 1 5 115 135 Within ηλικία 2,2 4,4 2,2 1,48 0,74 3,7 85,2 100,0% Β34

Πίνακας Β35: Κατανομή ερωτηθέντων με τους φορείς από τους οποίους ενημερωθήκανε σχετικά με το AIDS ως προς την ηλικία. Φορείς διοργάνωσης ενημερωτικών εκδηλώσεων Κυβερνητική Οργάνωση Μη Κυβερνητική Οργάνωση Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Άλλος φορέας Τίποτα από τα παραπάνω Total Ηλικία 15-19 Count % 2 0 1 0 15 18 Within ηλικία 11,1 ο,ο 5,6 0,0 83,3 100,0% 20-24 Count % 2 0 1 1 14 18 Within ηλικία 11,1 0,0 5,6 5,6 77,8 100,0% 25-29 Count % 1 0 1 2 16 20 Within ηλικία 5,0 0,0 5,0 10,0 80,0 100,0% 30-34 Count % 1 0 0 1 16 18 Within ηλικία 5,6 0,0 0,0 5,6 88,4 100,0% 35-39 Count % 0 0 0 2 12 14 Within ηλικία 0,0 0,0 0,0 14,3 85,7 100,0% 40-44 Count % 2 0 1 1 9 13 Within ηλικία 15,4 0,0 7,7 7,7 69,2 100,0% 45-49 Count % 2 0 1 2 11 16 Within ηλικία 12,5 0,0 6,2 12,5 68,8 100,0% 50-54 Count % 5 0 2 0 11 18 Within ηλικία 27,8 0,0 11,1 ο,ο 61,1 100,0% Total Count % 15 0 7 9 104 135 Within ηλικία 11,1 0,0 5,2 6,7 77,0 100,0% Β35

Πίνακας Β36; Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με άλλους φορείς ενημέρωσης για το AIDS ως προς την ηλικία. Αλλοι φορείς ενημέρωσης για το AIDS Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός Ιατρικός Σύλλογος Κοινωνική Λειτουργός Πανεπιστήμιο Αστυνομία Γ ιατρός κενό Ηλικία 15-19 Count % 0 0 0 0 0 0 18 18 Within ηλικία ο,ο ο,ο ο,ο ο,ο ο,ο ο,ο 100,0 100,0% 20-24 Count % 0 0 0 0 0 1 17 18 Within ηλικία ο,ο 0,0 ο,ο 0,0 ο,ο 5,6 94,4 100,0% 25-29 Count % 0 0 0 0 1 1 18 20 Within ηλικία 0,0 0,0 0,0 0,0 5,0 5,0 90,0 100,0% 30-34 Count % 0 0 0 1 0 0 17 18 Within ηλικία 0,0 0,0 0,0 5,6 0,0 0,0 94,4 100,0% 35-39 Count % 0 2 0 0 0 0 12 14 Within ηλικία 0,0 14,3 0,0 ο,ο 0,0 0,0 85,7 100,0% 40-44 Count % 0 0 1 0 0 0 12 13 Within ηλικία 0,0 ο,ο 7,7 0,0 0,0 0,0 92,3 100,0% 45-49 Count % 1 1 0 0 0 0 14 16 Within ηλικία 6,2 6,2 0,0 0,0 0,0 0,0 87,5 100,0% 50-54 Count % 0 0 0 0 0 0 18 18 Within ηλικία 0,0 ο,ο 0,0 0,0 0,0 0,0 100,0 100,0% Total Count % 1 3 1 1 1 2 126 135 Within ηλικία 0,74 2,2 0,74 0,74 0,74 1,48 93,3 100,0% Total Β36

Πίνακας Β37: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα ως προς την ηλικία. Ενη τέρωση από ραδιοτηλεοπτικά μέσα Ειδήσεις Προγράμματα Ειδήσεις Προγράμματα Διαδίκτυο Τίποτα από Total στην στην στο στο τα παραπάνω τηλεόραση τηλεόραση ραδιόφωνο ραδιόφωνο Ηλικία 15-19 Count % 5 7 0 0 3 4 19 Within ηλικία 26,3 36,8 0,0 ο,ο 15,8 2 U 100,0% 20-24 Count % 2 6 0 0 4 8 20 Within ηλικία 10,0 30,0 0,0 ο,ο 20,0 40,0 100,0% 25-29 Count % 7 7 1 0 4 7 26 Within ηλικία 26,9 26,9 3,8 0,0 15,4 26,9 100,0% 30-34 Count % 4 9 0 0 5 3 21 Within ηλικία 19,0 42,9 ο,ο 0,0 23,8 14,3 100,0% 35-39 Count % 8 7 0 0 1 1 17 Within ηλικία 47,0 41,2 0,0 0,0 5,9 5,9 100,0% 40-44 Count % 5 7 1 0 3 0 16 Within ηλικία 31,2 43,7 6,2 0,0 18,7 ο,ο 100,0% 45-49 Count % 9 7 1 2 1 2 22 Within ηλικία 40,9 31,8 4,5 9,1 4,5 9,1 100,0% 50-54 Count % 6 10 2 1 2 3 24 Within ηλικία 25,0 41,7 8,3 4,2 8,3 12,5 100,0% Total Count % 46 60 5 3 23 28 165 Within ηλικία 27,9 36,4 3,0 1,8 13,9 17,0 100,0% Β37

Πίνακας Β38: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους από τα έντυπα μέσα ως προς την ηλικία. Ενημέρωση από έντυπα μέσα Ενημερωτικά Αφίσες Άρθρο σε Άρθρο σε φυλλάδια εφημερίδα περιοδικό Total Ηλικία 15-19 Count % 9 2 3 4 18 Within ηλικία 50,0 11,1 16,7 22,2 100,0% 20-24 Count % 9 2 3 5 19 Within ηλικία 47,4 10,5 15,8 26,3 100,0% 25-29 Count % 10 3 3 7 23 Within ηλικία 43,5 13,0 13,0 30,4 100,0% 30-34 Count % 5 0 8 6 19 Within ηλικία 26,3 0,0 42,1 31,6 100,0% 35-39 Count % 7 3 8 2 20 Within ηλικία 35,0 15,0 40,0 10,0 100,0% 40-44 Count % 6 2 5 0 13 Within ηλικία 46,6 15,4 38,5 0,0 100,0% 45-49 Count % 11 4 6 4 25 Within ηλικία 44,0 16,0 24,0 16,0 100,0% 50-54 Count % 13 4 5 7 29 Within ηλικία 44,8 13,8 17,2 24,1 100,0% Total Count % 70 20 41 35 166 Within ηλικία 42,2 12,0 24,7 21,1 100,0% Β38

Πίνακας Β39: Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με τους φορείς ενημέρωσης τους ως προς την ηλικία. Φορείς ενημέρωσης για τους μαθητές και τους φοιτητές Γ ονείς Σχολείο/ΑΕΙ/ΤΕΙ Φίλους Άλλο Total Ηλικία 15-19 Count % 4 12 2 1 19 Within ηλικία 2 U 63,1 10,5 5,3 100,0% 20-24 Count % 6 5 1 2 14 Within ηλικία 42,9 35,7 7,1 14,3 100,0% 25-29 Count % Within ηλικία 30-34 Count % Within ηλικία 35-39 Count % Within ηλικία 40-44 Count % Within ηλικία 45-49 Count % Within ηλικία 50-54 Count % Within ηλικία Total Count % 10 17 3 3 33 Within ηλικία 30,3 51,5 9,1 9,1 100,0% Β39

Πίνακας Β40: Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με την ενημέρωσή τους για το AIDS από προγράμματα αγωγής υγείας ως προς την ηλικία. Ενημέρωση από προγράμματα αγωγής υγείας σε μαθητές και φοιτητές Total ΝΑΙ Ηλικία 15-19 Count % 10 7 17 Within ηλικία 58,8 41,2 100,0% 20-24 Count % 1 11 12 Within ηλικία 8,3 91,7 100,0% 25-29 Count % Within ηλικία 30-34 Count % Within ηλικία 35-39 Count % Within ηλικία 40-44 Count % Within ηλικία 45-49 Count % Within ηλικία 50-54 Count % Within ηλικία Total Count % 11 18 29 Within ηλικία 37,9 62,1 100,0% ΟΧΙ Β40

Πίνακας Β41: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την προέλευση του AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση σχετικά με την προέλευση του AIDS Μορφωτικό επίπεδο Total Ιός Βακτήριο Total Πρωτοβάθμια 17 1 18 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 94,4 5,6 100,0% Δευτεροβάθμια 62 5 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 92,5 7,5 100,0% Τριτοβάθμια 49 1 50 Count % within 98,0 Μορφωτικό επίπεδο 2,0 100,0% 128 7 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 94,8 5,2 100,0% Β41

Πίνακας Β42 : Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS Μορφωτικό επίπεδο Total Προλαμβάνεται με εμβόλια Μεταδίδεται από ένα άτομο σε ένα άλλο Πρωτοβάθμια 0 18 18 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 0,0 100,0 100,0% Δευτεροβάθμια 0 67 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 0,0 100,0 100,0% Τριτοβάθμια 2 48 50 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 4,0 96,0 100,0% 2 133 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 1,48 98,5 100,0% Total Β42

Πίνακας Β43: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για τους τρόπους μετάδοσης του AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS Μορφωτικό επίπεδο Total Αν κάθεται δίπλα σε φορέα του AIDS Αν αγκαλιάζει φορέα του AIDS Αν χρησιμοποιήσει σύριγγα που χρησιμοποιήθηκε από φορέα του AIDS Πρωτοβάθμια 0 0 18 18 Count % within Μορφωτικό επίπεδο ο,ο ο,ο 100,0 100,0% Δευτεροβάθμια 0 0 67 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 0,0 ο,ο 100,0 100,0% Τριτοβάθμια 0 0 50 50 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 0,0 0,0 100, 100,0% 0 0 135 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 0,0 0,0 100,0 100,0% Total Β43

Πίνακας Β44: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από μετάγγιση αίματος ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS από μετάγγιση αίματος ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total Μορφωτικό Πρωτοβάθμια 15 2 1 18 επίπεδο Count % within Μορφωτικό επίπεδο 83,3 11,1 5,6 100,0% Δευτεροβάθμια 66 1 0 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 98,5 1,5 0,0 100,0% Τριτοβάθμια 49 0 1 50 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 98,0 0,0 2,0 100,0% Total 130 3 2 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 96,3 2,2 1,48 100,0% Β44

Πίνακας Β45: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για την μετάδοση του AIDS από το τσίμπημα του κουνουπιού ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση από τσίμπημα κουνουπιού Μορφωτικό επίπεδο ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total Πρωτοβάθμια 10 5 3 18 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 55,5 27,8 16,7 100,0% Δευτεροβάθμια 15 33 19 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 22,4 49,2 28,3 100,0% Τριτοβάθμια 10 32 8 50 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 20,0 64,0 16,0 100,0% Total 35 70 30 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 25,9 51,8 22,2 100,0% Β45

Πίνακας Β46: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση από την μητέρα στο παιδί ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση από την μητέρα στο παιδί ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total Μορφωτικό Πρωτοβάθμια 18 0 0 18 επίπεδο Count % within Μορφωτικό επίπεδο 100,0 0,0 0,0 100,0% Δευτεροβάθμια 62 0 5 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 92,5 0,0 7,5 100,0% Τριτοβάθμια 45 2 3 50 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 90,0 4,0 6,0 100,0% Total 125 2 8 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 92,6 1,48 5,9 100,0% Β46

Πίνακας Β47: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS με την χειραψία ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS μέσω της χειραψίας ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total Μορφωτικό επίπεδο Total Πρωτοβάθμια 0 18 0 18 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 0,0 100,0 0,0 100,0% Δευτεροβάθμια 1 66 0 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 1,5 98,5 0,0 100,0% Τριτοβάθμια 0 49 1 50 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 0,0 98,0 2,0 100,0% 1 133 1 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 0,74 98,5 0,74 100,0% Β47

Πίνακας Β48: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την μετάδοση του AIDS από τα υγρά του σώματος ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση σχετικά με την μετάδοση του AIDS από τα υγρά του σώματος Μορφωτικό επίπεδο Total Δάκρυα Σπέρμα/Κολπικές εκρίσεις Ερωτικό φιλί Total Πρωτοβάθμια 16 2 0 18 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 88,9 11,1 ο,ο 100,0% Δευτεροβάθμια 42 9 16 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 62,7 13,4 23,9 100,0% Τριτοβάθμια 42 6 2 50 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 84,0 12,0 4,0 100,0% 100 17 18 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 74,0 12,6 13,3 100,0% Β48

Πίνακας Β49: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους για την θεραπεία του AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση σχετικά με την θεραπεία του AIDS ΝΑΙ ΟΧΙ ΕΝ ΞΕΡΩ Total Μορφωτικό Πρωτοβάθμια 0 16 2 18 επίπεδο Count % within Μορφωτικό επίπεδο ο,ο 88,9 11,1 100,0% Δευτεροβάθμια 1 50 16 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 1,5 74,6 23,9 100,0% Τριτοβάθμια 3 37 10 50 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 6,0 74,0 20,0 100,0% Total 4 103 28 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 3,0 76,3 20,7 100,0% Β49

Πίνακας Β50: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την νοσηλεία των ασθενών με AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση σχετικά με την νοσηλεία των ασθενών του AIDS *% η ;. *-î*î >*i* Μορφωτικό επίπεδο Total ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total Πρωτοβάθμια 4 11 3 18 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 22,2 61,1 16,7 100,0% Δευτεροβάθμια 10 46 11 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 14,9 68,6 16,4 100,0% Τριτοβάθμια 12 33 5 50 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 24,0 66,0 10,0 100,0% 26 90 19 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 19,2 66,6 14,1 100,0% Β50

Πίνακας Β51: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους τρόπους συμπεριφοράς απέναντι σε ασθενείς με AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Τρόποι συμπεριφοράς απέναντι σε ασθενείς του AIDS Μορφωτικό επίπεδο Total Απομόνωση Στήριξη Total Πρωτοβάθμια 0 18 18 Count % within Μορφωτικό επίπεδο ο,ο 100,0 100,0% Δευτεροβάθμια 2 65 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 3,0 97,0 100,0% Τριτοβάθμια 2 48 50 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 4,0 96,0 100,0% 4 131 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 3,0 97,0 100,0% Β51

Πίνακας Β52: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωσή τους για την πρόσληψη ασθενών με AIDS στην εργασία τους ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση σχετικά με την πρόσληψη ασθενών του AIDS Μορφωτικό επίπεδο Total ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΞΕΡΩ Total Πρωτοβάθμια 7 5 6 18 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 38,9 27,8 33,3 100,0% Δευτεροβάθμια 22 19 26 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 32,8 28,3 38,8 100,0% Τριτοβάθμια 24 10 16 50 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 48,0 20,0 32,0 100,0% 53 34 48 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 39,2 25,2 35,6 100,0% Β52

Πίνακας Β53: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους από εκδηλώσεις φορέων που ασχολούνται με το AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση του πληθυσμού με εκδηλώσεις από διάφορους φορείς Μορφωτικό επίπεδο Total ΝΑΙ ΟΧΙ Total Πρωτοβάθμια 4 14 18 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 22,2 77,8 100,0% Δευτεροβάθμια 14 53 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 20,9 79,1 100,0% Τριτοβάθμια 11 39 50 Count % within Μορφωτικό 22,0 78,0 100,0% επίπεδο 29 106 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 21,5 78,5 100,0% Β53

Πίνακας Β54: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με το χρονικό διάστημα που πέρασε από την τελευταία ενημερωτική εκδήλωση για το AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Χρονικό διάστη ιια που πέρασε από την τελευταία εκδήλωση ενημέρωσης Μορφωτικό επίπεδο Total Δεν 3 μήνες 4 μήνες 5 μήνες 6 μήνες 8 μήνες 12 μήνες θυμάμαι/ κενό Total Πρωτοβάθμια 0 2 0 1 0 0 15 18 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 0,0 11,1 0,0 5,6 0,0 ο,ο 83,3 100,0% Δευτεροβάθμια 2 0 2 0 1 4 58 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 3,0 0,0 3,0 ο,ο 1,5 6,0 86,6 100,0% Τριτοβάθμια 1 4 1 1 0 1 42 50 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 2,0 8,0 2,0 2,0 0,0 2,0 84,0 100,0% 3 6 3 2 1 5 115 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 2,2 4,4 2,2 2,2 0,74 3,7 85,2 100,0% Β54

Πίνακας Β55:Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με τους φορείς από τους οποίους ενημερωθήκανε σχετικά με το AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Φορείς διοργάνωσης ενημερωτικών εκδηλώσεων Μορφωτικό επίπεδο Total Κυβερνητική οργάνωση Μη κυβερνητική οργάνωση Οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης Τίποτα από τα παραπάνω Άλλος φορέας Total Πρωτοβάθμια 2 0 1 0 15 18 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 11,1 0,0 5,6 ο,ο 83,3 100,0% Δευτεροβάθμια 6 0 5 2 54 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 8,9 0,0 7,5 3,0 80,1 100,0% Τριτοβάθμια 7 0 1 7 35 50 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 14,0 0,0 2,0 14,0 70,0 100,0% 15 0 7 9 104 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 11,1 0,0 5,2 6,7 77,0 100,0% Β55

Πίνακας Β56: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με άλλους φορείς ενημέρωσης για το AIDS ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Άλλοι φορείς ενημέρωσης για το AIDS Μορφωτικό επίπεδο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός Ιατρικός Σύλλογος Κοινωνική Λειτουργός Πανεπιστήμιο αστυνομία γιατρός κενό Πρωτοβάθμια 0 0 0 0 0 0 18 18 Count % within Μορφωτικό επίπεδο ο,ο ο,ο ο,ο ο,ο ο,ο ο,ο 100,0 100,0% Δευτεροβάθμια 1 0 0 0 0 1 65 67 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 1,5 ο,ο ο,ο ο,ο ο,ο 1,5 97,0 100,0% Τριτοβάθμια 0 3 1 1 1 1 43 50 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 0,0 6,0 2,0 2,0 2,0 2,0 86,0 100,0% Total 1 3 1 1 1 2 126 135 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 0,74 2,0 0,74 0,74 0,74 1,5 93,3 100,0% Total Β56

Πίνακας Β57: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση από ραδιοτηλεοπτικά μέσα Μορφωτικό επίπεδο Total Ειδήσεις Προγράμματα Ειδήσεις Προγράμματα Τίποτα από στην στην στο στο τα Total τηλεόραση τηλεόραση ραδιόφωνο ραδιόφωνο διαδίκτυο παραπάνω Πρωτοβάθμια 8 8 0 0 3 3 22 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 36,4 36,4 ο,ο 0,0 13,6 13,6 100,0% Δευτεροβάθμια 19 32 4 2 14 12 86 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 22,1 37,2 4,6 2,3 16,3 13,9 100,0% Τριτοβάθμια 19 20 1 1 6 13 60 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 31,7 33,3 1,7 1,7 10,0 21,7 100,0% 46 60 5 3 23 28 165 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 27,9 36,4 3,0 1,8 13,9 17,0 100,0% Β57

Πίνακας Β58: Κατανομή ερωτηθέντων σε σχέση με την ενημέρωση τους από τα έντυπα μέσα ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση από έντυπα μέσα Ενημερωτικά φυλλάδια Αφίσες Άρθρο σε εφημερίδα Άρθρο σε περιοδικό Μορφωτικό επίπεδο Total Πρωτοβάθμια 9 J 4 4 20 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 45,0 15,0 20,0 20,0 100,0% Δευτεροβάθμια 36 10 16 20 82 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 43,9 12,2 19,5 24,4 100,0% Τριτοβάθμια 25 7 21 11 64 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 39,1 10,9 32,8 17,2 100,0% 70 20 41 35 166 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 42,2 12,0 24,7 21,1 100,0% Total Β58

Πίνακας Β59: Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με τους φορείς ενημέρωσής τους ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Φορείς ενημέρωσης για τους μαθητές και τους φοιτητές Γ ονείς Σχολείο/ΑΕΙ/ΤΕΙ Φίλους Κάτι άλλο Μορφωτικό επίπεδο Total Πρωτοβάθμια 4 11 2 1 18 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 22,2 61,1 11,1 5,6 100,0% Δευτεροβάθμια 6 6 1 2 15 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 40,0 40,0 6,7 13,3 100,0% Τριτοβάθμια Count % within Μορφωτικό επίπεδο 10 17 3 3 33 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 30,3 51,5 9,1 9,1 100,0% Total Β 59

Πίνακας Β60: Κατανομή μαθητών και φοιτητών σε σχέση με την ενημέρωσή τους για το AIDS από προγράμματα αγωγής υγείας ως προς το μορφωτικό επίπεδο. Ενημέρωση από προγράμματα χγωγής υγείας σε μαθητές και φοιτη τές Total ΝΑΙ ΟΧΙ Μορφωτικό Πρωτοβάθμια 9 7 16 επίπεδο Count % within Μορφωτικό επίπεδο 56,2 43,7 100,0% Δευτεροβάθμια 2 11 13 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 15,4 84,6 100,0% Τριτοβάθμια Count % within Μορφωτικό επίπεδο Total 11 18 29 Count % within Μορφωτικό επίπεδο 37,9 62,1 100,0% Β 60

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1) Φύλο Άνδρας Γυναίκα 2) Ηλικία 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 3) Τόπος διαμονής 4) Είστε Απόφοιτος 1 βαθμιας εκπαίδευσης %, Α 2 βαθμιας εκπαίδευσης 3 βαθμιας εκπαίδευσης 5) Το επάγγελμά σας είναι: 6) Η ασθένεια του aids προκαλείται από: Ιό Βακτήριο 7) To aids: Προλαμβάνεται με εμβόλια Μπορεί να μεταδοθεί από ένα άτομο σ ένα άλλο 8) Ένας άνθρωπος μπορεί να κολλήσει aids: Αν κάθεται δίπλα σε κάποιον που πάσχει από aids Αν αγκαλιάζει ένα άτομο που πάσχει από aids Αν χρησιμοποιήσει σύριγγα με βελόνα που προηγουμένως είχε χρησιμοποιηθεί από φορέα του aids Γ1

9) To aids μπορεί να μεταδοθεί από μετάγγιση αίματος; Ναι Όχι Δεν ξέρω 10) Αν το aids μπορεί να μεταδοθεί και μέσω του αίματος, τότε μπορεί να μεταδοθεί και από το τσίμπημα του κουνουπιού; Ναι Όχι Δεν ξέρω 11) Μια έγκυος γυναίκα μπορεί να μεταδόσει τον ιό στο έμβρυο; Ναι Όχι Δεν ξέρω 12) To aids μπορεί να μεταδοθεί με την χειραψία; Ναι Όχι Δεν ξέρω 13) To aids δεν μπορεί να μεταδοθεί από: Τα δάκρυα Το σπέρμα ή τις κολπικές εκκρίσεις Το ερωτικό φιλί 14) Τα φάρμακα που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά μπορούν να θεραπεύσουν το aids; Ναι Όχι Δεν ξέρω 15) Οι άνθρωποι που πάσχουν από aids θα έπρεπε να νοσηλεύονται μονίμως σε νοσοκομεία; Ναι Όχι Γ2

Δεν ξέρω 16) Αν κάποιος φίλος σας έπασχε από aids: Θα τον απομονώνατε; Θα τον στηρίζατε; 17) Αν είσασταν εργοδότης θα προσλαμβάνατε στην δουλειά σας έναν φορέα του aids; Ναι Όχι Δεν ξέρω 18) Στον τόπο διαμονής σας έχει πραγματοποιηθεί τον τελευταίο χρόνο κάποια εκδήλωση για την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με το AIDS από κάποιο φορέα; Ναι Όχι 19) Αν ναι, πριν πόσο καιρό πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση αυτή; 20) Αν η ενημέρωσή σας σχετικά με το aids έγινε από κάποιο φορέα, ποιος ήταν ο φορέας; Κυβερνητική Οργάνωση που ασχολείται με το aids Μη Κυβερνητική Οργάνωση που ασχολείται με το aids Τοπική Αυτοδιοίκηση Άλλος Φορέας Τίποτα από τα παραπάνω 21) Αν απαντήσατε άλλος φορέας ποιος ήταν ο φορέας που σας ενημέρωσε; 22) Η ενημέρωσή σας έγινε από κάποιο ραδιοτηλεοπτικό μέσο; Ποιο ήταν αυτό; Ειδήσεις στην τηλεόραση Πρόγραμμα στην τηλεόραση εκτός από ειδήσεις Ειδήσεις στο ραδιόφωνο Προγράμματα στο ραδιόφωνο εκτός από ειδήσεις Διαδίκτυο Τίποτα από τα παραπάνω Ε3

23) Η ενημέρωσή σας για το aids έγινε από κάποιο έντυπο μέσο; Ποιο ήταν αυτό; Ενημερωτικά φυλλάδια Αφίσες Άρθρο σε εφημερίδα Άρθρο σε περιοδικό 24) Αν είστε μαθητής ή φοιτητής, ενημερωθήκατε σχετικά με το aids από: Τους γονείς σας Το σχολείο ή το Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Τους φίλους σας Κάτι άλλο 25) Στο σχολείο σας ή στο εκπαιδευτικό ίδρυμα όπου φοιτήτε έχει πραγματοποιηθεί κάποιο πρόγραμμα αγωγής υγείας σχετικά με το aids; Ναι Όχι Γ4