Φορολογία Κατοχής Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ, Ε9, ΦΑΠ, ΕΦΑ )

ΟΙΚΟΜΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΑΛΔΑΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΩΝ Φορολογία Κατοχής Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ, Ε9, ΦΑΠ, ΕΦΑ ) Συχνές Ερωτήσεις Απαντήσεις 1. Πώς αναγράφεται το εργολαβικό αντάλλαγμα στις δηλώσεις στοιχείων από το έτος 2010; 2. Από ποιους αναγράφεται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων η περιουσία αποβιώσαντος; 3. Με ποια επιφάνεια αναγράφονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων τα ακίνητα για τα οποία υπάρχει σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας; 4. Από πού προκύπτει η πραγματική κατάσταση του ακίνητου η οποία οφείλει να απεικονίζεται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων από το έτος 2014 και επόμενα έτη; 5. Πότε αναγράφεται οικόπεδο δίπλα από κτίσμα στη δήλωση στοιχείων ακινήτων; 6. Πότε δεν συμπληρώνεται η στήλη υφιστάμενων κτισμάτων στο οικόπεδο (στήλη 22); 7. Με ποια κατηγορία ακινήτου αναγράφονται τα ενοικιαζόμενα δωμάτια στη δήλωση στοιχείων ακινήτων; 8. Ποια ακίνητα τα οποία ανήκουν σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ που εντάσσονται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, ή σε Ο.Τ.Α., απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ; 9. Ποια ακίνητα τα οποία ανήκουν σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ που δεν εντάσσονται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ; 10. Ποια ακίνητα τα οποία ανήκουν σε νομικές οντότητες των γνωστών θρησκειών και δογμάτων, κατά την παρ. 2

του άρθρου 13 του Συντάγματος, απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.; 11. Από ποιο έτος αναγράφεται στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων το δικαίωμα επιφανείας; 12. Πώς αναγράφεται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων το δικαίωμα της κάθετης ιδιοκτησίας επί οικοπέδου; 13. Ποιοί είναι υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης ειδικού φόρου επί των ακινήτων (Ε.Φ.Α.); 14. Πότε υποβάλλεται η δήλωση ειδικού φόρου επί των ακινήτων; 15. Υποχρεούνται όσοι υποβάλλουν χειρόγραφη δήλωση ειδικού φόρου να συνυποβάλλουν και τα φύλλα υπολογισμού αξίας των ακινήτων τους; Άννα Αδάμ Κόλλια Δεκέμβριος 2014 Σελίδα 2

ΟΙΚΟΜΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΑΛΔΑΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΩΝ Φορολογία Κατοχής Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ, Ε9, ΦΑΠ, ΕΦΑ ) Συχνές Ερωτήσεις Απαντήσεις 1. Πώς αναγράφεται το εργολαβικό αντάλλαγμα στις δηλώσεις στοιχείων από το έτος 2010; Το έτος 2010, το εργολαβικό αντάλλαγμα δηλώνεται αποκλειστικά από τον οικοπεδούχο. Τα έτη 2011 έως και 2013 το εργολαβικό αντάλλαγμα δηλώνεται από τον οικοπεδούχο αν δεν έχουν παρέλθει 3 χρόνια από την έκδοση της αρχικής οικοδομικής άδειας και από τον εργολάβο αν έχουν παρέλθει τα 3 χρόνια από την έκδοση της αρχικής οικοδομικής άδειας ή και πριν από τα 3 έτη αν έχει χρησιμοποιήσει ο εργολάβος το ακίνητο. Από το έτος 2014 και κάθε επόμενο το εργολαβικό αντάλλαγμα δηλώνεται από τον οικοπεδούχο αν δεν έχουν παρέλθει 4 χρόνια από την ημερομηνία θεώρησης από την Ελληνική Αστυνομία της οικοδομικής άδειας για την έναρξη των εργασιών και από τον εργολάβο αν έχουν παρέλθει τα 4 χρόνια από την ημερομηνία θεώρησης από την Ελληνική Αστυνομία της οικοδομικής άδειας για την έναρξη των εργασιών ή και πριν από τα 3 έτη αν έχει χρησιμοποιήσει ο εργολάβος το ακίνητο. Άννα Αδάμ Κόλλια Δεκέμβριος 2014 Σελίδα 3

2. Από ποιους αναγράφεται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων η περιουσία αποβιώσαντος; Από τους εκ διαθήκης κληρονόμους κατά το ποσοστό τους, εφόσον έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της δήλωσης έτους. Από τους εξ αδιαθέτου κληρονόμους κατά το ποσοστό τους, εφόσον δεν έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της δήλωσης έτους. 3. Με ποια επιφάνεια αναγράφονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων τα ακίνητα για τα οποία υπάρχει σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας; Αν υπάρχει σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας τα ακίνητα αναγράφονται με τα τετραγωνικά μέτρα που αναφέρονται ως καθαρή επιφάνεια στο συμβόλαιο ή στη σύσταση. Εξαίρεση: Όταν στο συμβόλαιο, στο οποίο αναγράφονται μόνο τα μικτά τ.μ., τότε ως επιφάνεια αναγράφεται η διαφορά των μικτών τ.μ. μείον ποσοστό 10% αυτών. 4. Από πού προκύπτει η πραγματική κατάσταση του ακίνητου η οποία οφείλει να απεικονίζεται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων από το έτος 2014 και επόμενα έτη; Η πραγματική κατάσταση του ακινήτου προκύπτει από την οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο. Αν δεν υπάρχει οριστική εγγραφή, λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία του ακινήτου, όπως προκύπτουν από τον τίτλο κτήσης. Αν δεν υπάρχει τίτλος κτήσης, λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία της πραγματικής κατάστασης του ακινήτου. Αν η πραγματική επιφάνεια του ακινήτου υπερβαίνει αυτή που αναγράφεται στην οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο ή στον τίτλο κτήσης ή στην άδεια οικοδομής ή έχει γίνει αλλαγή της χρήσης του ακινήτου, λαμβάνεται υπόψη η πραγματική επιφάνεια και η πραγματική χρήση του ακινήτου. Άννα Αδάμ Κόλλια Δεκέμβριος 2014 Σελίδα 4

5. Πότε αναγράφεται οικόπεδο δίπλα από κτίσμα στη δήλωση στοιχείων ακινήτων; Σε κάθε περίπτωση αναγραφής κτισμάτων, απαιτείται και η συμπλήρωση των στοιχείων του οικοπέδου ή γηπέδου, επί του οποίου βρίσκονται αυτά. Κατ εξαίρεση, δεν συμπληρώνονται στοιχεία οικοπέδου αποκλειστικά και μόνο για κατοικίες, επαγγελματικές στέγες, αποθήκες και θέσεις στάθμευσης, εφόσον αθροιστικά συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: υπάρχει «τελεία» σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας εν ζωή με συμβολαιογραφικό έγγραφο, η αξία του οικοπέδου υπολογίζεται με το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων και βρίσκονται σε πολυκατοικία. Για τις ανάγκες συμπλήρωσης της δήλωσης στοιχείων ακινήτων, ως πολυκατοικία θεωρείται κάθε πολυώροφη οικοδομή εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού, η οποία αποτελείται από τρεις τουλάχιστον ορόφους, υφιστάμενους ή μελλοντικούς, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και το ισόγειο, ή η οικοδομή που, ανεξάρτητα από τον αριθμό των ορόφων, έχει κτισμένη επιφάνεια συνολικού εμβαδού 500 τ.μ.. 6. Πότε δεν συμπληρώνεται η στήλη υφιστάμενων κτισμάτων στο οικόπεδο (στήλη 22); Στις περιπτώσεις αναγραφής δικαιώματος υψούν με ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του όλου οικοπέδου, το οποίο έχει δημιουργηθεί ως αυτοτελής ιδιοκτησία με συμβολαιογραφικό έγγραφο, δεν επιτρέπεται η συμπλήρωση της στήλης 22. Σε όλες τις λοιπές περιπτώσεις πρέπει να συμπληρώνεται η συνολική επιφάνεια υφισταμένων κτισμάτων στο οικόπεδο, εφόσον απαιτείται η αναγραφή του οικοπέδου. Άννα Αδάμ Κόλλια Δεκέμβριος 2014 Σελίδα 5

7. Με ποια κατηγορία ακινήτου αναγράφονται τα ενοικιαζόμενα δωμάτια στη δήλωση στοιχείων ακινήτων; Ενοικιαζόμενα δωμάτια ή διαμερίσματα, για τα οποία έχει εκδοθεί άδεια οικοδομής κατοικίας, αναγράφονται ως κατοικίες. Ενοικιαζόμενα δωμάτια ή διαμερίσματα, για τα οποία έχει εκδοθεί άδεια οικοδομής επαγγελματικής στέγης ή ενοικιαζόμενων δωματίων και έχουν την προβλεπόμενη άδεια λειτουργίας ενοικιαζόμενων δωματίων, αναγράφονται ως επαγγελματικές στέγες. 8. Ποια ακίνητα τα οποία ανήκουν σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ που εντάσσονται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, ή σε Ο.Τ.Α., απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ; τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα τα κενά ακίνητα τα ακίνητα τα οποία παραχωρούνται δωρεάν στο Δημόσιο. 9. Ποια ακίνητα τα οποία ανήκουν σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ που δεν εντάσσονται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ; τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα αποκλειστικά για την εκπλήρωση μορφωτικού, εκπαιδευτικού, πολιτιστικού, αθλητικού, θρησκευτικού, φιλανθρωπικού και κοινωφελούς σκοπού. τα ακίνητα τα οποία παραχωρούνται δωρεάν στο Δημόσιο. Άννα Αδάμ Κόλλια Δεκέμβριος 2014 Σελίδα 6

10. Ποια ακίνητα τα οποία ανήκουν σε νομικές οντότητες των γνωστών θρησκειών και δογμάτων, κατά την παρ. 2 του άρθρου 13 του Συντάγματος, απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.; τα ιδιοχρησιμοποιούμενα για την εκπλήρωση του λατρευτικού, θρησκευτικού και κοινωφελούς έργου τους. 11. Από ποιο έτος αναγράφεται στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων το δικαίωμα επιφανείας; Υποχρέωση να αναγράφουν το δικαίωμα επιφανείας στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων έχουν οι φορολογούμενοι από το έτος 2014 και κάθε επόμενο έτος. 12. Πώς αναγράφεται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων το δικαίωμα της κάθετης ιδιοκτησίας επί οικοπέδου; Αν υπάρχει κάθετη ιδιοκτησία επί οικοπέδου, στη δήλωση στοιχείων ακινήτων, ως επιφάνεια του οικοπέδου, αναγράφεται το σύνολο των τετραγωνικών μέτρων του οικοπέδου (και όχι της καθέτου) και ως ποσοστό συνιδιοκτησίας, αναγράφεται το ποσοστό επί του οικοπέδου που αντιστοιχεί στην κάθετη ιδιοκτησία. Στην περίπτωση αυτή συμπληρώνεται η στήλη της συνολικής επιφάνειας κτισμάτων στο οικόπεδο με τα τετραγωνικά μέτρα των κτισμάτων που βρίσκονται σε όλες τις κάθετες ιδιοκτησίες. 13. Ποιοί είναι υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης ειδικού φόρου επί των ακινήτων (Ε.Φ.Α.); Υποχρέωση υποβολής δήλωσης ειδικού φόρου επί των ακινήτων (από το έτος 2010 και επόμενα έτη) έχουν: Οι νομικές οντότητες και τα νομικά πρόσωπα που είναι υπόχρεα σε καταβολή του φόρου αυτού. Άννα Αδάμ Κόλλια Δεκέμβριος 2014 Σελίδα 7

Ανώνυμες εταιρείες και εταιρείες περιορισμένης ευθύνης οι οποίες έχουν ως σκοπό, σύμφωνα με το καταστατικό τους, την αγορά, διαχείριση, επένδυση και εκμετάλλευση ακινήτων. Οι νομικές οντότητες και τα νομικά πρόσωπα των περιπτώσεων γ και στ της παραγράφου 2 του άρθρου 15 του ν. 3091/2002, καθώς και αυτά της περίπτωσης δ της παραγράφου 3 του ιδίου νόμου. Συγκεκριμένα: Ναυτιλιακές επιχειρήσεις που έχουν εγκαταστήσει γραφεία στην Ελλάδα σύμφωνα με τις διατάξεις του α.ν. 89/1967 (ΦΕΚ 132 Α ), όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με τον α.ν. 378/1968 (ΦΕΚ 82 Α ), το ν. 27/1975 (ΦΕΚ 77 Α ), το ν. 814/1978 (ΦΕΚ 144 Α ) και το ν. 2234/1994 (ΦΕΚ 142 Α ) και πλοιοκτήτριες εταιρείες εμπορικών πλοίων (περ. γ, παρ. 2, αρ. 15). Νομικά πρόσωπα τα οποία αποδεδειγμένα επιδιώκουν στην Ελλάδα σκοπούς κοινωφελείς, πολιτιστικούς, θρησκευτικούς, εκπαιδευτικούς (περ. στ, παρ. 2, αρ. 15). Εταιρείες, που έχουν την έδρα τους σύμφωνα με το καταστατικό τους στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης των οποίων το σύνολο των ονομαστικών μετοχών, μεριδίων ή μερίδων ανήκουν σε ίδρυμα ημεδαπό ή αλλοδαπό, εφόσον αποδεδειγμένα επιδιώκει στην Ελλάδα κοινωφελείς σκοπούς, για τα ακίνητα που χρησιμοποιούνται για το σκοπό αυτόν (περ. δ παρ. 3, αρ. 15). 14. Πότε υποβάλλεται η δήλωση ειδικού φόρου επί των ακινήτων; Η δήλωση του ειδικού φόρου επί των ακινήτων υποβάλλεται μέχρι την 20η Μαΐου κάθε έτους φορολογίας. Άννα Αδάμ Κόλλια Δεκέμβριος 2014 Σελίδα 8

15. Υποχρεούνται όσοι υποβάλλουν χειρόγραφη δήλωση ειδικού φόρου να συνυποβάλλουν και τα φύλλα υπολογισμού αξίας των ακινήτων τους; Η δήλωση του ειδικού φόρου συνοδεύεται από τα φύλλα υπολογισμού αξίας των ακινήτων, για όσα ακίνητα υπόκειται σε φόρο. Κατ εξαίρεση για τα απαλλασσόμενα ακίνητα δεν απαιτείται η συνυποβολή φύλλων υπολογισμού της αξίας τους. Άννα Αδάμ Κόλλια Δεκέμβριος 2014 Σελίδα 9