Κώστας Σαμαράς "ΚATAZHTEITAI" Τεύχος 12 - Νοέμβριος 2009 του Κώστα Σκαρμέα, Μεταπτυχιακού φοιτητή Ποινικού Δικαίου-Εγκληματολογίας Νομικής Αθηνών «Η παρανομία μπορεί να φέρει υλικό κέρδος ή και ηθική ικανοποίηση. Φέρνει όμως και μπόλικη αδρεναλίνη που λειτουργεί στον οργανισμό σαν διεγερτικό. Επόμενο είναι η επανάληψη της παράνομης πράξης να δημιουργεί παράλληλα και ψυχολογική εξάρτηση. Συχνά η επιδίωξη αυτής της εξάρτησης και η διατήρηση αυτής της κατάστασης έξαψης όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο είναι το κύριο ζητούμενο από τον παρανομούντα, από οποιονδήποτε άλλο επιφανειακά επιδιωκόμενο σκοπό. Φυσικά, η εθιστική δύναμη της αδρεναλίνης ισχύει και αφορά και τους μπάτσους. Κυνηγός ή κυνηγημένος, μπάτσος ή παράνομος είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Κατά την αντιπαράθεσή τους βιώνουν τα ίδια συναισθήματα. Η ψυχοπαθολογία τους ερμηνεύεται από τους ειδικούς με τους ίδιους κανόνες». Αυτά είναι γραμμένα στην πρώτη σελίδα του βιβλίου «Καταζητείται» (εκδόσεις Οξύ, 1999), ενός βιβλίου του οποίου συγγραφέας είναι ένα πρόσωπο που δεν περιμένεις: Ο Κώστας Σαμαράς, ένας από τους μεγαλύτερους ληστές και δραπέτες της σύγχρονης νεοελληνικής ιστορίας και στενός συνεργάτης των αδερφών Παλαιοκώστα. Δεκάδες ληστείες και κλοπές, πέντε αποδράσεις από τις ελληνικές φυλακές, άλλες πέντε απόπειρες απόδρασης και συνολικά 20 χρόνια σχεδόν μέσα στη φυλακή. Από τα αποσπάσματα που ακολουθούν, φαίνεται η ζωή και οι σκέψεις ενός ευφυούς ανθρώπου που έδρασε στην παρανομία συνειδητά και όχι από ανάγκη ή κακοτυχία. Παρά τα ήσυχα παιδικά χρόνια, χωρίς ιδιαίτερες οικονομικές δυσκολίες, την είσοδο στο Πανεπιστήμιο, τη μουσική και τη ζωγραφική, από μικρό κάτι τον τραβούσε στην άλλη πλευρά ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ «Τελείωσα το Λύκειο αντιγράφοντας στα περισσότερα διαγωνίσματα και εξετάσεις, έχοντας αναγάγει τα σκονάκια σε επιστήμη. Η κατασκευή τους μου έτρωγε περισσότερο χρόνο απʼ όσο αν διάβαζα κανονικά, αλλά το διασκέδαζα περισσότερο. Από εκεί άρχισε και ο εθισμός στην ένταση της αδρεναλίνης. ( ) Κάποιες μικροκλοπές από μέρους μου γίνονταν περισσότερο για ʽεκπαιδευτικούςʼ και ιδεολογικούς λόγους παρά από ανάγκη. Έκλεβα βιβλία και δίσκους με πρωτότυπο τρόπο, από το Μοναστηράκι συνήθως, αλλά και από μεγαλοκαταστήματα όπως το Μινιόν». Αλλά και αργότερα, ως «επαγγελματίας» παράνομος πια ο Σαμαράς βλέπει στον εαυτό του ότι τα κίνητρά πίσω από κάθε του πράξη είναι περισσότερο ψυχικά παρά καθαρά υλικά: «Αντίθετα μʼ αυτούς που κινούνταν στα νόμιμα πλαίσια όσον αφορά τον τρόπο ζωής τους, εγώ είχα γίνει κοινωνικό τσιμπούρι, παράσιτο και αρπακτικό. Θεωρούσα την κλοπή και την απόκτηση χρημάτων με τη βία σαν συμπυκνωμένη εργασία που σε ελάχιστο χρόνο περικλείει όλα τα κέρδη, αλλά και όλους τους πιθανούς κινδύνους μιας πολύχρονης εργασίας. Παράλληλα όμως και μάλλον ασυναίσθητα προσπαθούσα με τις παράνομες ενέργειές μου να γεμίσω περισσότερο το απέραντο συναισθηματικό και υπαρξιακό κενό μέσα μου παρά να πλουτίσω». Η αυτοανάλυση που επιχειρεί ο Σαμαράς μάς οδηγεί περισσότερο προς την Ψυχολογική Σχολή επεξήγησης των εγκληματικών αιτίων και πιο συγκεκριμένα στις φροϋδικές θεωρίες περί της έμφυτης ενόρμησης του θανάτου που ενυπάρχει σε κάθε άνθρωπο, και η οποία όταν δεν ελέγχεται επαρκώς από το «Εγώ» αφήνει ελεύθερη την τάση προς αυτοδιακινδύνευση. Πιο απλά, ο Σαμαράς όσο πιο πολύ διακινδύνευε με τη ζωή του και την κατάλυση της ελευθερίας του, τόσο πιο ζωντανός ένιωθε.
«Μερικές φορές πηγαίναμε να κάνουμε μια δουλειά (σ.σ. με τους αδερφούς Παλαιοκώστα) όπως ο υπόλοιπος κόσμος βγαίνει το Σάββατο το βράδυ για διασκέδαση. Έτσι, επειδή δεν μπορούσαμε να κάτσουμε για μέρες ήσυχα. Μας έτρωγε ο κώλος μας κι αναζητούσαμε την αδρεναλίνη της παράνομης δράσης, όπως οι άλλοι πηγαίνανε για ποτό ή για χορό στα μπαράκια. Στην ουσία η παρανομία μάς είχε γίνει αυτοσκοπός, ψυχική και σωματική ηδονή και ίσως να ʽχαμε ξεφύγει από το ψυχρό κυνήγι του οικονομικού στόχου». Ως προερχόμενος από οικογένεια χαμηλής οικονομικής τάξης, αναπόφευκτα κάποιες γενεσιουργές αιτίες της παραβατικής συμπεριφοράς του εντοπίζονται και σε σκέψεις της Κριτικής Σχολής της Εγκληματολογίας, σχετικά με τη γένεση του εγκλήματος ως αποτέλεσμα της ταξικής ανισότητας, της εξαθλίωσης των εργατικών στρωμάτων και της χρησιμοποίησής τους ως αντικείμενα εργασίας χωρίς ίχνος ανθρώπινης δημιουργικότητας: «Μερικά καλοκαίρια στις σχολικές διακοπές και για μικρά διαστήματα δούλευα κοντά στον πατέρα μου στην οικοδομή Να δουλεύεις μια ζωή μες στη λάσπη φτιάχνοντας τα σπίτια αλλωνών και να μην μπορείς να ξεχρεώσεις το δικό σου Κατά διαστήματα πέρασα από διάφορες δουλειές σχετικές με τα καλλιτεχνικά αλλά και από διάφορες άλλες, άσχετες μʼ αυτό το αντικείμενο. Οι τελευταίες σχεδόν με τρομοκράτησαν λόγω του ρομποτισμού και της ψυχικής αλλοτρίωσης που δημιουργούσαν. Δεν είχα καταλήξει ακόμη σε μια συγκεκριμένη στάση ζωής με ξεκάθαρες, ακραίες παράνομες πρακτικές. Ίσως γιατί διέθετα περιθώριο επιλογών ή τουλάχιστον πίστευα ότι μέσω της τέχνης θα έβρισκα λύση στα προσωπικά μου αδιέξοδα Έκανα φιλότιμες προσπάθειες για να ξεπεράσω καταρχήν τη δυσκολία του βασανιστικού για μένα πρωινού ξυπνήματος. Η βίαιη διακοπή του ύπνου και η επαναφορά σε μια σκληρή πραγματικότητα μού δημιουργούσε ένα βαθύτερο συναίσθημα απώλειας. Και δεν ήταν θέμα έλλειψης αυτοπειθαρχίας, αλλά προσωπικής ιδεολογίας και αναζήτησης σκοπών ζωής. Το χειρότερό μου ήταν όταν έβρισκα μια προσωρινή δουλειά και αναγκαζόμουνα να βρίσκομαι στο πόδι από τις έξι ή τις εφτά το πρωί. Φρίκη! Εργαλείο για παραγωγή και εκμετάλλευση. Τέρμα τα αστεία!». Παρόλα αυτά, σε μια συζήτησή του στις φυλακές με τον γνωστό τότε «πολιτικό» κρατούμενο Χριστόφορο Μαρίνο, ο Σαμαράς απορρίπτει οποιονδήποτε διαχωρισμό των κρατουμένων βάσει των κινήτρων τους (πολιτικών, επιβίωσης κλπ): «- Αυτός ο διαχωρισμός, Χριστόφορε, σε ποινικούς-πολιτικούς, αλλά και οποιεσδήποτε ακόμα τέτοιου είδους ετικέτες γίνονται σκόπιμα από τους εγκληματολόγους και κάθε λογής θεωρητικούς του συστήματος για να δημιουργούν εντυπώσεις, να υποβαθμίζουν καταστάσεις και να σπέρνουν την αμφιβολία και τον απομονωτισμό με την ψεύτικη διαφορετικότητα ανάμεσα στους κάθε λογής εξεγερμένους. Με απώτερο στόχο βέβαια τη μόνιμη διάσπαση των δυνάμεών τους. - Διαίρει και βασίλευε, συμφώνησε ο Μαρίνος, είναι η κλασική τακτική των διαχειριστών κάθε εξουσίας. Αλλά ήθελα να σε ρωτήσω, ρε Κώστα, εσύ δεν ανακατεύτηκες με πολιτικές ομάδες δράσης ποτέ; - Μετά από μερικές καταστάσεις που είχα δει παλιά, όταν τελείωνα το Λύκειο και λίγο αργότερα, όταν πρωτοπήγα στα ΤΕΙ, έγινα πολύ φιλύποπτος σχετικά με τις βαθύτερες προθέσεις και επιδιώξεις αυτών των ομάδων. ( ) Έπειτα ενέργειες όπως πορείες, διαδηλώσεις, καταλήψεις, τσακωμοί με μπάτσους, βόμβες μολότοφ και τα σχετικά, δε με πολυεντυπωσιάζουν σαν κινήσεις. Άμα τα κοιτάς από μακριά, δείχνουν σαν ακίνδυνα καπρίτσια κάποιων δυσαρεστημένων παιδιών που φαίνονται σαν να θέλουν περισσότερο να παραπονεθούν, να εκτονωθούν ή να δηλώσουν την παρουσία τους με ηχοκροτίδες και ακίνδυνες κραυγές». Η ΕΝΤΑΣΗ «Πιστέψτε με, το μυστικό του να αποκομίζεις τα μεγαλύτερα οφέλη και τη μεγαλύτερη απόλαυση από τη ζωή είναι το ζην επικινδύνως» Φρίντριχ Νίτσε Κάθε κεφάλαιο του βιβλίου αρχίζει με μία φράση που διαλέγει ο Σαμαράς, όπως αυτή του Νίτσε. Σε όλο το βιβλίο οι περιγραφές του Σαμαρά σε αφήνουν με το στόμα ανοιχτό. Δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι όσα λέει συμβαίνουν δίπλα σου, την ίδια στιγμή που εσύ μπορεί να κοιμάσαι στο δωμάτιό σου ή να βλέπεις αμέριμνος τηλεόραση «Έπεσα κάτω, στη βάση του συρματοπλέγματος. Μισοξάπλωσα, με τα πόδια σε κάτι φυτά και το κεφάλι ανάμεσα στον μπροστινό προφυλακτήρα ενός αυτοκινήτου και στο συρματόπλεγμα. Στο ένα χέρι κρατούσα το
όπλο έτοιμο και στο άλλο την αυτοσχέδια χειροβομβίδα με το δάχτυλο πάνω στον πυροκροτητή. Ακίνητος, με όλες τις αισθήσεις σε επιφυλακή. Μια κατάσταση σχεδόν θρησκευτικού δέους που μόνο όποιος την έχει περάσει μπορεί να την καταλάβει. Τα μηνίγγια χτυπάνε και ακούς τους χτύπους της καρδιάς σου. Είναι η αληθινή κόψη του ξυραφιού». Είναι η σκηνή μετά την τελευταία απόδραση του Κώστα Σαμαρά στη Θεσσαλονίκη, τον Απρίλιο του 1996. Για άλλη μια φορά οι αστυνομικοί δεν μπόρεσαν να τον πιάσουν. «Ήμασταν δραπέτες, κυνηγημένοι (σ.σ. αναφέρεται στον εαυτό του και τους αδερφούς Παλαιοκώστα), χωρίς σταθερή διαμονή, αφού σχεδόν κάθε ένα-δυο μήνες νοικιάζαμε σπίτι σε άλλη πόλη. Συχνά διατηρούσαμε συγχρόνως από δύο σπίτια-καβάτζες σε διαφορετικές πόλεις. Στους ιδιοκτήτες παρουσιαζόμασταν σαν φοιτητές ή μουσικοί ή πλανόδιοι έμποροι. Τους πληρώναμε από δυο-τρία νοίκια μπροστά και μετά είχαμε το κεφάλι μας ήσυχο ( ) Είχαμε γίνει από καιρό ʽʼτζάνκιαʼʼ, εξαρτημένοι τόσο από τα τελετουργικά, όσο και από τα λειτουργικά στοιχεία που προσδιόριζαν την υλοποίηση κάθε παράνομης επιχείρησης: γρήγορα αυτοκίνητα, όπλα, προετοιμασία και σχεδιασμό, παρατήρηση και αξιολόγηση κάθε επιμέρους στόχου μας. Και κυρίως μας μαγνήτιζε η κόντραπαιχνίδι με τους μπάτσους». Και φυσικά, περιγράφει την ιστορική ληστεία που έκαναν μαζί με τον Βασίλη και τον Νίκο Παλαιοκώστα το 1992 στην Εθνική Τράπεζα της Καλαμπάκας με λεία 125 εκατομμύρια δραχμές (περίπου 360.000 ευρώ). Ήταν η μεγαλύτερη ληστεία που είχε γίνει ως τότε στην Ελλάδα: «Έβγαλαν τις καραμπίνες από την πάνινη τσάντα και τις όπλισαν φωνάζοντας προς τους ταμίες και τους υπαλλήλους. Το ίδιο έκανα κι εγώ βγάζοντας το ούζι κάτω από το σακάκι μου. ʽʼΛηστεία! Όλοι όρθιοι αμέσως!ʼʼ. ʽʼΛηστεία! Όλοι όρθιοι και πίσω στον τοίχο και συ, χοντρούλη, τσακίσου αμέσως όρθιοςʼʼ, φώναξα άγρια στον διευθυντή που είχε κοκαλώσει. ( ) Δεν προλάβαμε να κάνουμε δεκαπέντε-είκοσι μέτρα και ακούσαμε δύο κρότους και κάποιον να τρέχει πίσω μας. Γύρισα το κεφάλι και είδα έναν σαραντάρη τύπο να μας ακολουθεί για λίγο στον κατήφορο κρατώντας πιστόλι στο δεξί του χέρι και μετά να μένει πίσω. ʽʼΚάποιος μπάτσος πρέπει να μας πυροβόλησε, αλλά δεν ξέρω αν πέτυχε τʼ αυτοκίνητοʼʼ, είπα στα παιδιά μπροστά, ενώ το βλέμμα μου έπεφτε στις τσάντες με τα λεφτά. ʽʼΠρέπει να ʽναι πάνω από 100 εκατομμύρια εδώ πέρα, μάγκεςʼʼ Περάσαμε με ιλιγγιώδη ταχύτητα το Κέντρο Υγείας της πόλης από τα δεξιά μας και το γήπεδο πιο πάνω στʼ αριστερά χωρίς να μας ακολουθεί κανένα αυτοκίνητο από πίσω. ( ) Κανα δυο χιλιόμετρα πριν από την Καλαμπάκα, καθώς κινούμασταν με αρκετά μεγάλη ταχύτητα, είδαμε να εμφανίζονται από την απέναντι μεριά τα δύο περιπολικά της αστυνομίας που είχαν βγει στο κατόπι μας. Πρώτο ήταν το τζιπ και από πίσω το Μιτσουμπίσι κι άλλο ένα συμβατικό αυτοκίνητο. ʽʼΝάτοι!ʼʼ έκανε ο Βασίλης όλο έξαψη. ʽʼΕγώ πέφτω κάτω, παιδιάʼʼ, είπα και χώθηκα στο κενό ανάμεσα στα πίσω και στα μπροστινά καθίσματα του αυτοκινήτου ώστε οι μπάτσοι να δούνε μόνο δύο άτομα στο Όπελ. Μόλις κατάλαβα ότι διασταυρωθήκαμε με τα τρία αστυνομικά οχήματα χωρίς να ακουστεί κάποιο ανησυχητικό φρενάρισμα άρχισα νʼ ανασηκώνομαι πάλι». ΟΙ ΦΥΛΑΚΕΣ «Η σωστή και συνεχής λειτουργία μιας φυλακής βασίζεται κατά 90% στον ψυχολογικό έλεγχο των κρατουμένων παρά στον σωματικό τους περιορισμό με τα τσιμεντένια ντουβάρια, τα σιδερένια κάγκελα, τʼ αγκαθωτά συρματοπλέγματα, τις κάμερες και τους συναγερμούς. Οι φυλακές είναι κατʼ εξοχήν χώροι όπου εφαρμόζεται η ψυχολογία της μάζας και η κλασική τακτική του ʽδιαίρει και βασίλευεʼ μαζί με την πάντα κρεμάμενη απειλή του ακόμα πιο στενότερου σωματικού εγκλεισμού ή και της σωματικής τιμωρίας. ( ) Πιστεύω ότι δύο είναι οι βασικοί τρόποι που μπορείς να αντιμετωπίσεις μια κατάσταση αιχμαλωσίας και να προχωρήσεις στην απελευθέρωσή σου: Ο ένας είναι να υποβάλλεις στον εαυτό σου την ιδέα του κοινωνικού μαχητή που βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με ένα αμείλικτο και εχθρικό κράτος και να μη διστάσεις να χρησιμοποιήσεις κάθε πρόσφορο μέσο για να ξεφύγεις από τα δεσμά. Ο δεύτερος είναι να δεις τα πράγματα σαν ένα παιχνίδι που, επειδή βασίζεται στην ψυχολογία, θα παίξεις με όπλα την μπλόφα, το θεατρικό στήσιμο και όσο το δυνατόν περισσότερη ψυχραιμία απέναντι στους φύλακες». Ο Σαμαράς, παρόλο που πολλές φορές βλέπει τον εαυτό του σαν μαχητή, στην πράξη ακολουθεί τον δεύτερο δρόμο και χάρη στην ευφυΐα και την πονηριά του καταφέρνει να επιβιώσει στις φυλακές και να αποδράσει από αυτές με τους πιο απίθανους τρόπους. Μας δίνει επίσης μια εκ των έσω εικόνα για το πώς λειτουργούν διάφοροι σωφρονιστικοί θεσμοί, όπως ο ευεργετικός υπολογισμός ημερών ποινής μέσω εργασίας στη φυλακή: «Είχες το δικαίωμα να δουλέψεις σε θέσεις εργασίας της φυλακής, καθαριστής, μάγειρας, σιδεράς,
ελαιοχρωματιστής για ευεργετική επιμέτρηση των μεροκάματων που θα έκανες στην τελική ποινή σου. Αυτό αφού είχες δικαστεί και μετά από αίτηση στον διευθυντή βέβαια. Ποιος όμως θα πρωτοέμπαινε σε αυτές τις προνομιακές δουλειές όταν οι θέσεις ήταν λιγότερες από το ένα τρίτο του συνολικού όγκου των κρατουμένων σε κάθε φυλακή; Αναμφισβήτητα λοιπόν το σύστημα της εργασίας λειτουργούσε υπό προϋποθέσεις. Τυχεροί για μια θέση εργασίας ήταν κατά σειρά δυνατότητας αυτοί που είχαν μέσον, αυτοί που είχαν λεφτά, αυτοί που ʽκάρφωνανʼ στην υπηρεσία και αυτοί που συνδύαζαν τις προηγούμενες προϋποθέσεις. Όλοι οι άλλοι έρχονταν στο τέλος. Το ίδιο βέβαια ίσχυε και για όλα τα ʽδικαιώματαʼ και προνόμια της φυλακής ακόμα κι αν ήταν θεσμικά κατοχυρωμένα για όλους υποτίθεται τους κρατουμένους». Η παρατήρηση του Σαμαρά επιβεβαιώνεται από τα υπάρχοντα στοιχεία, καθώς στις φυλακές Κορυδαλλού υπάρχουν γύρω στις 500 θέσεις εργασίας για περίπου 2.000 κρατούμενους (Ν. Κ. Κουράκης, Ποινική Καταστολή), χωρίς να υπάρχει διαφανής διαδικασία επιλογής των όσων θα εργαστούν. Όταν συνελήφθη μετά από την απόδρασή του από τις φυλακές Τρικάλων, ο Σαμαράς μετήχθη στις φυλακές της Λάρισας. Εκεί οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι τον υποδέχθηκαν με χαρά: «Είχαν μαζευτεί στο χολ γύρω μου, λες και είχε δοθεί κάποιο αόρατο σήμα, τρεις-τέσσερις ακόμα φύλακες που μουρμούριζαν και με κοίταγαν με ύφος που δε φανέρωνε τίποτα καλό. ʽʼΔε σου έφτανε να φύγεις μόνος σου, ήθελες να βγάλεις κι άλλους από μέσα, ε; Να χάνανε τις δουλειές τους οι συνάδελφοί μας, κωλόπαιδο!ʼʼ, γαύγισε ένας ψηλός, αδύνατος με προφίλ αρπακτικού. ( ) ʽʼΉθελες να σκοτώσεις τους φύλακες, ρε πούστη!ʼʼ ούρλιαξε ξαφνικά ο ʽύαιναςʼ και κάνοντας ένα βήμα προς το μέρος μου, μου ʽριξε την πρώτη μπουνιά στο πρόσωπο. Αμέσως, σαν να είχε δώσει αυτός το σύνθημα, μπήκαν στον χορό και οι άλλοι δύο χτυπώντας με όλοι μαζί. ʽʼΣταματήστε!ʼʼ φώναξα εγώ, ενώ σήκωνα τα χέρια και έσκυβα για να προστατέψω το πρόσωπό μου από τη μαζική επίθεση με τυφλά χτυπήματα από μπουνιές και κλοτσιές σε όλο μου το σώμα. ( ) Ήταν μια από τις συνηθισμένες τακτικές που χρησιμοποιούν οι φύλακες σε ανάλογες περιπτώσεις. Δε θέλουν να έχουν αυτόπτες μάρτυρες από την έμπρακτη εφαρμογή των προχωρημένων μεθόδων ʽσωφρονιστικής πολιτικήςʼ. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις που η εφαρμογή αυτή γίνεται παρουσία άλλων κρατουμένων, γίνεται επίτηδες για την ψυχολογική τρομοκρατία των υπολοίπων. ( ) Παρόλα αυτά δε θέλησα να κάνω μήνυση για τον απλούστατο λόγο ότι από τότε έβλεπα ότι ο νόμιμος δρόμος δεν είναι δα και ο καλύτερος τρόπος για να αποδοθεί δικαιοσύνη σε υποθέσεις κατάχρησης εξουσίας. Οι μηνύσεις εναντίον εντεταλμένων υπαλλήλων του συστήματος καταλήγουν συνήθως στα καλάθια των σκουπιδιών ή ʽχάνονταιʼ καταχωνιασμένα στα πιο βαθιά και σκονισμένα αρχεία. ( ) Οι δικαστές θα εξαντλήσουν όλα τα δικονομικά τερτίπια και τα ʽπαραθυράκιαʼ που υπάρχουν για να απαλλάξουν τους δικούς τους ή να τους ρίξουν στα μαλακά. Εξάλλου, αυτοί οι τρόποι είναι πολυέξοδοι και αναποτελεσματικοί. Το θέμα είναι να έχεις φαντασία και υπομονή περιμένοντας τη σειρά σου να κάνεις παιχνίδι». ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Εκείνο που διαφοροποιούσε τον Σαμαρά από υπόλοιπους παρανόμους της κατηγορίας του ήταν ο στέρεος κώδικας ηθικής που είχε. Παρʼ όλες τις οριακές καταστάσεις που βρέθηκε, ποτέ δεν αφαίρεσε ανθρώπινη ζωή. «Πάντα απέφευγα τις συγκρούσεις με τους μπάτσους στη διάρκεια μιας ʽεπιχείρησηςʼ. Αν αυτό ήταν αναπόφευκτο, προσπαθούσα να μη φτάσω στο οριακό σημείο του φόνου. Θεωρώ κάθε ζωή υπολογίσιμη και από πλευράς φιλοσοφίας και από πλευράς τακτικής». Δε λήστεψε ποτέ ιδιωτικές κατοικίες, μόνο τράπεζες, κοσμηματοπωλεία, καταστήματα κλπ. «Δεν ήθελα να κάνω ζημιά σε έναν άνθρωπο κατώτερης τάξης, έναν άνθρωπο του μεροκάματου. Έναν γέρο, ένα παιδί. Παρόλα αυτά στην παρανομία δεν μπορείς να πας από το Α στο Ω. Πρέπει να περάσεις από κάποια σκαλοπάτια. Το να κλέψω αυτοκίνητο από κάποιον που είναι άνθρωπος του μόχθου δεν ήθελα να το κάνω, αλλά αναγκάστηκα να το κάνω» (συνέντευξη στο περιοδικό Esquire, Φεβρουάριος 2009). Και πολλά από τα αυτοκίνητα που έκλεβε, τα επέστρεφε στους ιδιοκτήτες τους μετά τη «δουλειά». Παρόλο το περιβάλλον..."διαφοροποιούσας συναναστροφής" στο οποίο βρισκόταν, δεν έμπλεξε ποτέ με ναρκωτικά: «Ποτέ δεν είχα ιδιαίτερες σχέσεις με φυσικοχημικές ουσίες κάθε είδους και ειδικά πριν και κατά τη διάρκεια των ʽεπιχειρήσεωνʼ. Κίνδυνος θάνατος! Πάντα ήμουν αντίθετος σʼ αυτού του είδους την εξάρτηση, που συχνά καταντάει αρρώστια. Ήμουν πιο κοντά στη θεώρηση των ανατολικών πάνω σʼ αυτό το θέμα: ʽʼΕκεί που φτάνεις με τα ναρκωτικά, φτάνεις με τον διαλογισμόʼʼ. Α, ρε δάσκαλε Κρισναμούρτι!». Ποια ήταν όμως η κατάληξη του Σαμαρά; «Την απόφαση να τελειώνω με την παρανομία την είχα πάρει πριν καν γράψω το βιβλίο. Έβλεπα ότι με οδηγούσε σε επικίνδυνα μονοπάτια, πια. Είδα και διάφορους φίλους και γνωστούς να χάνονται, είτε από συγκρούσεις με αστυνομικούς, είτε από συγκρούσεις μεταξύ τους, είτε από ναρκωτικά, και πήρα την απόφαση να βγω νόμιμα. Με ταλαιπώρησε αρκετά αυτό, γιατί με το παρελθόν που είχα δεν ήταν εύκολο να με εμπιστευθούν. Και το πάλεψα και με τον εαυτό μου. Πέρασα σχεδόν είκοσι χρόνια σε ενεργή παρανομία και φυλακές. Δεν ήταν και το καλύτερο τίμημα γιʼ αυτά που είχα κάνει. Θα μπορούσα να κάνω κάποια άλλα πράγματα αν είχα τη δυνατότητα να τα ξαναζήσω. Αν είχα τότε τα μυαλά που έχω τώρα; Μπορεί να έμπαινα και πάλι στην παρανομία. Αλλά θα λειτουργούσα διαφορετικά. Αποφυλακίστηκα το 2004. Για ένα διάστημα δούλεψα στην Κλίμακα, μια ΜΚΟ, στον τομέα απασχόλησης ατόμων με ειδικές ανάγκες. Κάναμε ανακύκλωση χαρτιού, παίρναμε χαρτί από εταιρίες και το δίναμε σε εργοστάσια για ανακύκλωση. Μετά πήγα στην πατρίδα μου, στα Τρίκαλα, και δούλεψα σε έναν εκδότη. Έκανα φωτογραφήσεις και μακέτες για εφημερίδες και περιοδικά. Τα τελευταία δύο χρόνια έχω πάρει άδεια λαϊκής. Πουλάμε αντικείμενα για το σπίτι. Πώς φαντάζομαι τη ζωή μου σε δέκα χρόνια; (γελάει). Δεν ξέρω. Δεν κάνω πια μακροπρόθεσμα σχέδια». (περιοδικό Esquire, Φεβρουάριος 2009)