Έκθεση για την Οικονομία της Λευκορωσίας το 2016 & τις Διμερείς Οικονομικές και Εμπορικές Σχέσεις Ελλάδος - Λευκορωσίας

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Πρεσβεία της Ελλάδος Μόσχα Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Έκθεση για την Οικονομία της Λευκορωσίας το 2016 & τις Διμερείς Οικονομικές και Εμπορικές Σχέσεις Ελλάδος - Λευκορωσίας ΜΑΡΤΙΟΣ 2017

Ι. Βασικά στοιχεία Λευκορωσίας Συνολική έκταση: Πληθυσμός: 9.504.700 (01.01.2016) 207,6 χιλ. τ.χλμ. (42% αγροτική γη, 39% δάση, 2% ύδατα, 17% άλλη γη) Πυκνότητα πληθυσμού: 46 άτομα/τ.χλμ. Πρωτεύουσα: Μινσκ Πληθυσμός: 1.938.300 Επιφάνεια που καλύπτει: Μεγαλύτεροι ποταμοί: Βορράς Νότος: 560 χλμ. Δύση Ανατολή: 650 χλμ. Dnepr 700 km, Berezina 561 km, Pripyat 495 km, Sozh 493 km, Neman 436 km, Ptich 421 km Μεγαλύτερες λίμνες: Naroch 79,6 km 2, Osveyskoye 52,8 km 2, Chervonoye 40,8 km 2 Υψηλότερο σημείο (από επιφάνεια θάλασσας): Σύνορα: 345 μ. (Dzerzhinskaya mountain) δυτικά Πολωνία βορειοδυτικά Λιθουανία βόρεια Λεττονία και Ρωσία ανατολικά Ρωσία νότια Ουκρανία 2

ΙΙ. Η οικονομία της Λευκορωσίας το 2016 Βασικά Μακροοικονομικά Μεγέθη Λευκορωσικής Οικονομίας 2016 2015 2014 ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές, δισ. BYR 94,3* δισ. ΒΥΝ 899.098,1 805.792,7 Μεταβολή ΑΕΠ % -2,6% -3,8% 1,6% Κατά κεφαλήν ΑΕΠ, εκ. BYR 91,6 82,2 Βιομηχανική παραγωγή, % μεταβολής -0,4% -6,6% 1,9% Αγροτική παραγωγή, % μεταβολής 3,4% -2,8% 3,1% Απόθεμα λευκορωσικών ΑΞΕ στο εξωτερικό, εκ. $ ΗΠΑ 719,1 668,5 730,2 Απόθεμα ΑΞΕ στην Λευκορωσίας από το εξωτερικό, εκ. $ ΗΠΑ 17.988,2 17.773,0 16.673,5 Πληθωρισμός 10,6% 13,5% 18,1% Ανεργία 0,8% 1,0% 0,5% Έλλειμμα Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών, % ΑΕΠ 3,2% 4,2% 6,7% Πλεόνασμα (Έλλειμμα) Προϋπολογισμού 1,5% 1,5% 1,1% * Την 1 η Ιουλίου 2016 πραγματοποιήθηκε υποτίμηση του λευκορωσικού ρουβλίου και εισήχθη νέο νόμισμα με κωδικό ISO BYN και ισοτιμία 1ΒΥΝ = 10.000 ΒΥR. Πηγή: Κεντρική Τράπεζα Λευκορωσίας, Εθνική Στατιστική Επιτροπή Λευκορωσίας Σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Επιτροπής της Λευκορωσίας, η ύφεση στην οποία περιήλθε η οικονομία της Λευκορωσίας το 2015 συνεχίστηκε και το 2016 οπότε η οικονομία συρρικνώθηκε κατά 2,6% (2015: μείωση ΑΕΠ κατά 3,8%). Το ΑΕΠ της χώρας σε τρέχουσες τιμές διαμορφώθηκε σε 94,3 δισ. νέα λευκορωσικά ρούβλια (BYΝ). Σημειώνουμε ότι την 1 η Ιουλίου 2016, εισήχθη νέο νόμισμα στη χώρα με κωδικό ΙSO BYN και ισοτιμία 1 ΒΥΝ = 10.000 BYR. Από τον Ιούλιο έως τον Δεκέμβριο 2016 τα δύο νομίσματα κυκλοφορούσαν παράλληλα. Η μείωση αυτή του ΑΕΠ οφείλεται στη μείωση όλων των επιμέρους τομέων οικονομικής δραστηριότητας, με την εξαίρεση της γεωργίας: η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε κατά 0,4% σημειώνοντας επιβράδυνση ωστόσο σε σχέση με την πτώση κατά 6,6% που είχε σημειωθεί το 2015, ο εξορυκτικός τομέας παρουσίασε πτώση 0,7% και η μεταποίηση 0,1%, οι κατασκευές σημείωσαν δραματική μείωση της τάξης του 18,4%. Η αγροτική παραγωγή, αντίθετα, σημείωσε αύξηση της τάξης του 3,4% σε σχέση με το 2015, με τη φυτική και ζωική παραγωγή να καταγράφει αύξηση κατά 1,3% και την παραγωγή γάλακτος επίσης κατά 1,3%. Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μειώθηκαν το 2016 σε σύγκριση με το 2015 κατά 17,9% σε σταθερές τιμές, συνεχίζοντας την πτώση του προηγούμενου έτους (-17,5%). Ως ποσοστό του ΑΕΠ, οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου διαμορφώθηκαν στο 19,2%, σαφώς μειωμένες από το 24,2% του 2015. Ο όγκος των εμπορευματικών μεταφορών το 2016 μειώθηκε κατά 3,7% σε σχέση με το επίπεδο του 2015 (το 2015 σε σχέση με το 2014 είχε σημειωθεί περαιτέρω μείωση 4,3%), με τις οδικές μεταφορές να καταγράφουν πτώση 2,6% και τις σιδηροδρομικές -3,6%. Ο όγκος της επιβατικής κίνησης μειώθηκε κατά 3,6%. Ο πραγματικός μισθός το διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2016, για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, μειώθηκε κατά 4,3% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015, σε 3

συνέχεια μείωσης κατά 3,2% που είχε καταγράψει το 2015. Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα κατά το διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2016 κατέγραψε σημαντική μείωση κατά 7,5%, σε συνέχεια μείωσης 5,9% που είχε σημειώσει το 2015. Ο μέσος μηνιαίος ονομαστικός μισθός ανήλθε σε 722 ρούβλια. Το υψηλότερο επίπεδο μέσου μηνιαίου μισθού το 2016 καταγράφηκε στον τομέα της πληροφορικής και των επικοινωνιών (2.167,6 ρούβλια), και το χαμηλότερο στον τομέα της γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας (507,6 ρούβλια). Η μείωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος άσκησε σημαντικές πιέσεις στην καταναλωτική ζήτηση, με αποτέλεσμα ο κύκλος εργασιών του λιανικού εμπορίου να μειωθεί κατά 4,1%. Το επίσημο ποσοστό ανεργίας στο τέλος του 2016 ανήλθε σε 0,8% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, παραμένοντας σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Ο πληθωρισμός το 2016 διαμορφώθηκε σε 11,8%, παραμένοντας σχεδόν στο επίπεδο του 2015. Ειδικότερα, οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 10,4%, οι τιμές των λοιπών προϊόντων εκτός τροφίμων αυξήθηκαν κατά 9,4%, και οι τιμές των υπηρεσιών κατά 19,7%. Σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών της χώρας, τα έσοδα του προϋπολογισμού το διάστημα Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2016 ανήλθαν σε 38,8 δισ. BYΝ, κατά 0,4% υψηλότερα από αυτά που προέβλεπε το σχέδιο του προϋπολογισμού και οι δαπάνες σε 37,4 δισ. BYΝ, κατά 2,1% χαμηλότερες από τις σχεδιαζόμενες. Το 2016 ο προϋπολογισμός κατέγραψε πλεόνασμα, ύψους 1,4 δισ. BYΝ, ήτοι 1,5% του ΑΕΠ (το 2015 το πλεόνασμα ανήλθε επίσης σε 1,5% του ΑΕΠ). Το δημόσιο χρέος της Δημοκρατίας της Λευκορωσίας, την 1 η Ιανουαρίου 2017 ανέρχονταν σε 36,9 δισ. ΒΥΝ (39,4% του ΑΕΠ) και σε σχέση με τις αρχές του 2016 αυξήθηκε κατά 4,1 δισ. ρούβλια ή 12,5%. Το εξωτερικό χρέος διαμορφώθηκε σε 13,6 δισ. ΒΥΝ (28,5% του ΑΕΠ) και το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης ανήλθε σε 10,2 δισ. ΒΥΝ (10,9% του ΑΕΠ). Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Λευκορωσίας, το συνολικό απόθεμα Άμεσων Ξένων Επενδύσεων της Λευκορωσίας στο εξωτερικό ανερχόταν την 01.01.2016 σε 719,1 εκ. δολάρια ΗΠΑ, με το μεγαλύτερο μέρος αυτών να συγκεντρώνονται στη Ρωσία (70,2%), και να ακολουθούν η Κύπρος (9,7%), η Λιθουανία (6,0%), η Ουκρανία (5,3%), η Βενεζουέλα (2,9%) και η Κίνα (1,4%). Από την άλλη πλευρά, το συνολικό απόθεμα Άμεσων Ξένων Επενδύσεων στην Λευκορωσία από το εξωτερικό έφτανε, την 01.01.2016, τα 17,98 δισ. δολάρια ΗΠΑ, με τους κύριους επενδυτές να είναι η Ρωσία (μερίδιο 57%), η Κύπρος (16,3%), η Αυστρία (3,6%), η Ολλανδία (2,5%), η Γερμανία (1,6%) και το Ιράν (1,5%). Τον Δεκέμβριο 2016 σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2015, η συναλλαγματική ισοτιμία του λευκορωσικού νομίσματος μειώθηκε κατά 7,4% έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, κατά 4,3% έναντι του ευρώ και κατά 20,4% έναντι του ρωσικού ρουβλίου. Η επίσημη συναλλαγματική ισοτιμία του νέου λευκορωσικού ρουβλίου στο τέλος Δεκεμβρίου 2016 είχε ως εξής: 1,96 ρούβλια/δολάριο ΗΠΑ, 2,05 ρούβλια/ευρώ, 3,24 ρούβλια/100 ρωσικά ρούβλια. Τα διεθνή αποθέματα της Λευκορωσίας ανέρχονταν την 1 η Ιανουαρίου 2017 σε 4,9 δισ. δολάρια ΗΠΑ και το βασικό επιτόκιο (refinancing rate) της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας τον Δεκέμβριο του 2016 ανερχόταν σε 18%. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατά το διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2016 ήταν αρνητικό κατά το ποσό των 1,4 δισ. δολ. ΗΠΑ (3,2% του ΑΕΠ). Κατά το ανωτέρω διάστημα σημειώθηκε καθαρή εισροή κεφαλαίων στο λογαριασμό χρηματοοικονομικών συναλλαγών, ύψους 342 εκ. δολ. ΗΠΑ. 4

Προοπτικές λευκορωσικής οικονομίας Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, η οικονομία της Λευκορωσίας δεν αναμένεται να ανακάμψει νωρίτερα από το 2018. Αν και η δυναμική της ύφεσης φαίνεται να έχει επιβραδυνθεί, όπως αποδεικνύεται από τη συγκρατημένη μείωση της βιομηχανικής παραγωγής και τη μικρή αύξηση της γεωργικής παραγωγής, η οικονομία αναμένεται να παραμείνει σε ύφεση το 2017 και να αρχίσει να ανακάμπτει μόνο το 2018. Η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να παραμείνει υποτονική, καθώς τα περιθώρια για τόνωση της ζήτησης είναι πολύ περιορισμένα. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών είναι πιθανόν να επιδεινωθεί καθώς οι τιμές των βασικών εμπορευμάτων (commodities) αναμένεται να παραμείνoυν σε χαμηλά επίπεδα και οι όροι εμπορίου να επιδεινωθούν περαιτέρω, λόγω της αδύναμης ανάκαμψης των κύριων εμπορικών εταίρων (κυρίως της Ρωσίας) και του μικρού βαθμού διαφοροποίησης των εξαγωγών. Το ακαθάριστο εξωτερικό χρέος και το δημόσιο χρέος προβλέπεται να αυξηθούν μέχρι το 2017, με τη σταδιακή μείωσή τους να ακολουθεί στη συνέχεια, καθώς θα ανακάμπτει το ΑΕΠ. Καθώς η ικανότητα της χώρας να δανείζεται στην εγχώρια αγορά είναι περιορισμένη και τα συναλλαγματικά αποθέματα βρίσκονται σε χαμηλό επίπεδο, οι ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης παραμένουν υψηλές σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Στην εγχώρια αγορά, οι οικονομικές και δημοσιονομικές δυσκολίες, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας να απαιτηθεί ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, απαιτούν από την κυβέρνηση να εφαρμόσει μια πιο αυστηρή δημοσιονομική πολιτική, προκειμένου να δημιουργήσει δημοσιονομικά αναχώματα και αποθεματικά ασφαλείας. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Κυβέρνησης πρέπει να συνεχίσουν να επικεντρώνονται στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων, που αποτελούν βασική προϋπόθεση για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης. Σίγουρα, τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος, όπως π.χ. η άνοδος της Λευκορωσίας στην 37 η θέση της κατάταξης της Παγκόσμιας Τράπεζας Doing Business για το 2017 από την 50 η θέση που κατείχε το 2016. Για να επωφεληθεί η χώρα από αυτά τα επιτεύγματα, πρόσθετες θεσμικές και πολιτικές αλλαγές είναι απαραίτητες για να επιτευχθεί ανάπτυξη που οδηγείται από την αύξηση της παραγωγικότητας. Αυτές οι αλλαγές περιλαμβάνουν την αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων και τη διευκόλυνση της ομαλής εξόδου των αναποτελεσματικών επιχειρήσεων από την αγορά. Η βελτίωση του υφιστάμενου συστήματος κινήτρων και της διακυβέρνησης των κρατικών επιχειρήσεων θα τους επιτρέψει να απομακρυνθούν από τους ποσοτικούς στόχους της παραγωγής προς την κατεύθυνση της μεγιστοποίησης των κερδών και της απόδοσης των επενδύσεων. Ακόμα πιο σημαντική είναι η δημιουργία ευνοϊκότερων συνθηκών για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, μεταξύ άλλων, μέσω κοινοπραξιών και συμβάσεων παραγωγής. 5

ΙΙΙ. Εξωτερικό εμπόριο Λευκορωσίας Σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Επιτροπής της Λευκορωσίας, κατά το 2016 σημειώθηκε πτώση της τάξης του 10,5% στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας, το οποίο διαμορφώθηκε σε 50,98 δισ. δολάρια ΗΠΑ. Οι λευκορωσικές εξαγωγές ανήλθαν σε 23,4 δισ. δολ. Ηπα, καταγράφοντας μείωση της τάξης του 12,2% σε σχέση με το 2015, και οι λευκορωσικές εισαγωγές διαμορφώθηκαν στα 27,6 δισ. δολ. ΗΠΑ, μειωμένες κατά 9,0% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ως αποτέλεσμα το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου διευρύνθηκε κατά 523 εκ. δολ. ΗΠΑ και ανήλθε σε 4,1 δισ. δολ. ΗΠΑ. Εξωτερικό εμπόριο Λευκορωσίας, 2016 εκ. δολ. ΗΠΑ 2016 2015 Μεταβολή 2016/2015 Εξαγωγές 23.415,5 26.660,4-12,2% Εισαγωγές 27.569,7 30.291,5-9,0% Όγκος εμπορίου 50.986,2 56.951,9-10,5% Εμπορικό Ισοζύγιο -4.154,2-3.631,1 14,4% Πηγή: Εθνική Στατιστική Επιτροπή Λευκορωσίας, Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Μόσχας Ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Λευκορωσίας κατά το 2016 παρέμεινε η Ρωσία με μερίδιο 51,2% επί του συνολικού όγκου εμπορίου της Λευκορωσίας (όγκος εμπορίου 26,1 δισ. $ ΗΠΑ). Ακολουθούν η Ουκρανία με μερίδιο 7,5% (3,8 δισ. $ ΗΠΑ), η Κίνα με 5,1% (2,6 δισ. $ ΗΠΑ), η Γερμανία με 4,5% (2,3 δισ. $ ΗΠΑ), η Πολωνία με 3,9% (2 δισ. $ ΗΠΑ) και το Ην. Βασίλειο με 2,4% (1,2 δισ. $ ΗΠΑ). Η Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Επιτροπής της Λευκορωσίας, κατέλαβε την 68 η θέση, με τον συνολικό όγκο εμπορίου να ανέρχεται σε 35 εκ. δολ. ΗΠΑ, αυξημένος κατά 10,8% σε σχέση με το 2015. Οι λευκορωσικές εξαγωγές προς την Ελλάδα μειώθηκαν δραματικά κατά 82% και διαμορφώθηκαν σε 700 χιλ. δολ ΗΠΑ, ενώ οι ελληνικές εξαγωγές προς τη Λευκορωσία (λευκορωσικές εισαγωγές) αυξήθηκαν σημαντικά κατά 23,8% και ανήλθαν σε 34,3 εκ. δολ. ΗΠΑ. Σημειώνουμε ότι τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Επιτροπής της Λευκορωσίας διαφέρουν σημαντικά από αυτά της ΕΛΣΤΑΤ, που παρουσιάζονται στο τρίτο μέρος του παρόντος, λόγω της διαφορετικής μεθοδολογίας που ακολουθούν οι δύο αρχές. 6

50 πρώτοι Εμπορικοί Εταίροι Λευκορωσίας, 2016 εκ. δολ. ΗΠΑ 2016 2015 Μεταβολή 2016/2015 Όγκος εμπορίου Εξαγωγές Εισαγωγές Μερίδιο (ως προς όγκο) Όγκος εμπορίου Εξαγωγές Εισαγωγές Όγκος εμπορίου Εξαγωγές Εισαγωγές Κόσμος 50.986,2 23.415,5 27.569,7 100,0% 56.951,9 26.660,4 30.291,5-10,5% -12,2% -9,0% Ευρασιατική Οικ. Ένωση 26.618,7 11.253,2 15.365,5 52,2% 28.210,9 11.006,7 17.204,2-5,6% 2,2% -10,7% Ευρωπαϊκή Ένωση 11.158,0 5.671,4 5.486,6 21,9% 14.353,6 8.548,1 5.805,5-22,3% -33,7% -5,5% 1 Ρωσική Ομοσπονδία 26.114,2 10.818,8 15.295,4 51,2% 27.541,6 10.398,4 17.143,2-5,2% 4,0% -10,8% 2 Ουκρανία 3.830,0 2.848,0 982,0 7,5% 3.466,4 2.514,9 951,5 10,5% 13,2% 3,2% 3 Κίνα 2.583,1 468,2 2.114,9 5,1% 3.182,2 781,0 2.401,2-18,8% -40,1% -11,9% 4 Γερμανία 2.276,3 944,2 1.332,1 4,5% 2.471,7 1.086,2 1.385,5-7,9% -13,1% -3,9% 5 Πολωνία 1.999,2 815,4 1.183,8 3,9% 1.852,1 766,3 1.085,8 7,9% 6,4% 9,0% 6 Ην. Βασίλειο 1.242,1 1.083,2 158,9 2,4% 3.116,8 2.940,5 176,3-60,1% -63,2% -9,9% 7 Ολλανδία 1.134,1 924,7 209,4 2,2% 1.360,8 1.149,7 211,1-16,7% -19,6% -0,8% 8 Λιθουανία 1.045,2 779,7 265,5 2,0% 1.241,8 964,0 277,8-15,8% -19,1% -4,4% 9 Τουρκία 817,4 84,8 732,6 1,6% 629,7 141,8 487,9 29,8% -40,2% 50,2% 10 Ιταλία 659,8 83,7 576,1 1,3% 766,1 129,4 636,7-13,9% -35,3% -9,5% 11 ΗΠΑ 644,7 129,5 515,2 1,3% 568,6 122,7 445,9 13,4% 5,5% 15,5% 12 Βραζιλία 524,8 442,0 82,8 1,0% 645,7 521,2 124,5-18,7% -15,2% -33,5% 13 Καζακστάν 419,1 363,7 55,4 0,8% 574,5 525,1 49,4-27,0% -30,7% 12,1% 14 Ινδία 402,2 268,1 134,1 0,8% 445,4 316,9 128,5-9,7% -15,4% 4,4% 15 Βέλγιο 369,8 207,0 162,8 0,7% 377,1 167,8 209,3-1,9% 23,4% -22,2% 16 Λεττονία 341,0 270,9 70,1 0,7% 675,2 598,1 77,1-49,5% -54,7% -9,1% 17 Γαλλία 286,0 42,8 243,2 0,6% 387,2 66,5 320,7-26,1% -35,6% -24,2% 18 Τσεχία 276,9 84,4 192,5 0,5% 398,9 123,2 275,7-30,6% -31,5% -30,2% 19 Νορβηγία 268,6 106,7 161,9 0,5% 298,5 130,8 167,7-10,0% -18,4% -3,5% 20 Ισπανία 249,4 24,6 224,8 0,5% 270,2 20,8 249,4-7,7% 18,3% -9,9% 21 Μολδαβία 227,2 118,2 109,0 0,4% 267,9 119,0 148,9-15,2% -0,7% -26,8% 22 Ινδονησία 195,8 175,5 20,3 0,4% 193,5 169,3 24,2 1,2% 3,7% -16,1% 23 Αζερμπαϊτζάν 175,3 135,3 40,0 0,3% 290,5 285,7 4,8-39,7% -52,6% 733,3% 24 Σλοβακία 162,3 69,7 92,6 0,3% 168,9 92,4 76,5-3,9% -24,6% 21,0% 7

εκ. δολ. ΗΠΑ 2016 2015 Μεταβολή 2016/2015 Όγκος εμπορίου Εξαγωγές Εισαγωγές Μερίδιο (ως προς όγκο) Όγκος εμπορίου Εξαγωγές Εισαγωγές Όγκος εμπορίου Εξαγωγές Εισαγωγές 25 Μαλαισία 161,0 105,5 55,5 0,3% 156,0 110,6 45,4 3,2% -4,6% 22,2% 26 Ουγγαρία 156,3 51,9 104,4 0,3% 201,5 75,5 126,0-22,4% -31,3% -17,1% 27 Ελβετία 155,9 5,4 150,5 0,3% 232,8 24,1 208,7-33,0% -77,6% -27,9% 28 Μπανγκλαντές 155,1 135,2 19,9 0,3% 134,5 114,2 20,3 15,3% 18,4% -2,0% 29 Αυστρία 144,3 15,5 128,8 0,3% 184,0 19,8 164,2-21,6% -21,7% -21,6% 30 Ιαπωνία 124,3 11,9 112,4 0,2% 102,5 18,1 84,4 21,3% -34,3% 33,2% 31 Σουηδία 123,3 32,5 90,8 0,2% 126,6 45,6 81,0-2,6% -28,7% 12,1% 32 Βιετνάμ 121,0 76,8 44,2 0,2% 149,7 111,4 38,3-19,2% -31,1% 15,4% 33 Τουρκμενιστάν 120,6 112,8 7,8 0,2% 93,5 91,5 2,0 29,0% 23,3% 290,0% 34 Ν. Κορέα 119,6 34,2 85,4 0,2% 155,1 41,9 113,2-22,9% -18,4% -24,6% 35 Ρουμανία 118,7 75,2 43,5 0,2% 106,4 61,8 44,6 11,6% 21,7% -2,5% 36 Σερβία 113,7 40,3 73,4 0,2% 259,7 151,1 108,6-56,2% -73,3% -32,4% 37 Εσθονία 105,6 64,4 41,2 0,2% 101,2 76,1 25,1 4,3% -15,4% 64,1% 38 Φινλανδία 101,3 16,6 84,7 0,2% 107,9 31,0 76,9-6,1% -46,5% 10,1% 39 Δανία 94,8 5,8 89,0 0,2% 95,5 12,8 82,7-0,7% -54,7% 7,6% 40 Ισραήλ 93,4 45,2 48,2 0,2% 129,6 19,3 110,3-27,9% 134,2% -56,3% 41 Ταϊλάνδη 88,9 54,2 34,7 0,2% 102,2 60,1 42,1-13,0% -9,8% -17,6% 42 Ταϊβάν 86,1 13,9 72,2 0,2% 112,8 41,8 71,0-23,7% -66,7% 1,7% 43 Βουλγαρία 82,8 52,4 30,4 0,2% 126,7 92,0 34,7-34,6% -43,0% -12,4% 44 Σαουδική Αραβία 77,3 1,7 75,6 0,2% 91,4 3,2 88,2-15,4% -46,9% -14,3% 45 Καναδάς 73,2 53,7 19,5 0,1% 30,6 11,1 19,5 139,2% 383,8% 0,0% 46 Γεωργία 73,2 57,4 15,8 0,1% 44,9 22,4 22,5 63,0% 156,3% -29,8% 47 Αργεντινή 71,1 13,8 57,3 0,1% 66,7 9,7 57,0 6,6% 42,3% 0,5% 48 Ακτή Ελεφαντοστού 70,8 15,2 55,6 0,1% 38,7 23,6 15,1 82,9% -35,6% 268,2% 49 Σλοβενία 70,1 10,1 60,0 0,1% 80,1 8,9 71,2-12,5% 13,5% -15,7% 50 Κούβα 66,3 18,0 48,3 0,1% 67,3 36,3 31,0-1,5% -50,4% 55,8% 68 Ελλάδα 35,0 0,7 34,3 0,1% 31,6 3,9 27,7 10,8% -82,1% 23,8% Πηγή: Εθνική Στατιστική Επιτροπή Λευκορωσίας, Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Μόσχας 8

Όσον αφορά τη σύνθεση του εξωτερικού εμπορίου της Λευκορωσίας, από την πλευρά των εξαγωγών, σημαντικό μερίδιο (21,6%) αφορά σε ορυκτά προϊόντα (καύσιμα και ενεργειακά προϊόντα), το 20,2% σε χημικά προϊόντα και καουτσούκ, το 18,4% σε μηχανήματα, εξοπλισμό και οχήματα, το 17,5% σε τρόφιμα και γεωργικές πρώτες ύλες, και ακολουθούν τα μέταλλα και τεχνουργήματά τους με μερίδιο 6,9%, η ξυλεία και προϊόντα χαρτιού με 4,3%, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα με 3,3% και οι δορές και δέρματα με 0,3%. Σύνθεση εξαγωγών Λευκορωσίας 2016 χημικά προϊόντα, καουτσούκ 20,2% μηχανήματα, εξοπλισμός και οχήματα 18,4% ορυκτά προϊόντα 21,6% τρόφιμα και πρώτες ύλες για την παραγωγή τους 17,5% δορές και δέρματα, γούνες και προϊόντα τους 0,3% κλωστοϋφαντουργικ ές ύλες και προϊόντα 3,3% ξυλεία, χαρτοπολτοί και προϊόντα χαρτιού 4,3% μη σιδηρούχα μέταλλα και τεχνουργήματα 6,9% λοιπά Προϊόντα 7,5% Από πλευράς εισαγωγών, το σημαντικότερο μερίδιο καταλαμβάνουν και πάλι τα ορυκτά προϊόντα (καύσιμα και ενεργειακά προϊόντα) με μερίδιο 27,5% επί του συνόλου και ακολουθούν τα μηχανήματα, εξοπλισμός και οχήματα με μερίδιο 22,8%, τα χημικά προϊόντα και το καουτσούκ με μερίδιο 15%, τα τρόφιμα και οι γεωργικές πρώτες ύλες με 14,6%, τα μέταλλα και τεχνουργήματά τους με 9,1%, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα με 2,9%. μηχανήματα, εξοπλισμός και οχήματα 22,8% Σύνθεση εισαγωγών Λευκορωσίας 2016 χημικά προϊόντα, καουτσούκ 15,0% ορυκτά προϊόντα 27,5% δορές και δέρματα, γούνες και προϊόντα τους 0,3% ξυλεία, χαρτοπολτοί και προϊόντα χαρτιού 2,1% κλωστοϋφαντουργικ ές ύλες και προϊόντα 2,9% λοιπά προϊόντα 5,7% τρόφιμα και πρώτες ύλες για την παραγωγή τους 14,6% μη σιδηρούχα μέταλλα και τεχνουργήματα 9,1% 9

ΙV. Διμερείς Οικονομικές & Εμπορικές Σχέσεις Ελλάδος Λευκορωσίας Κατά το 2016 συνεχίστηκε η δραματική πτώση του διμερούς εμπορίου μεταξύ Ελλάδας Λευκορωσίας. Σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, ο όγκος εμπορίου μειώθηκε κατά 62,4% και ανήλθε σε μόλις 9,9 εκ. ευρώ. Σημειώνουμε ότι ο διμερής όγκος εμπορίου είχε μειωθεί κατά επιπλέον 63,3% το 2015 σε σχέση με το 2014 και είχε διαμορφωθεί σε 26,2 εκ. ευρώ, έναντι 71,5 εκ. ευρώ που ήταν το 2014. Η έντονα πτωτική πορεία του διμερούς εμπορίου κατά την τελευταία διετία οφείλεται στον σταδιακό μηδενισμό των εισαγωγών πετρελαιοειδών. Ο όγκος εμπορίου του 2014 δεν ήταν αντιπροσωπευτικός της διαχρονικής εξέλιξης του διμερούς μας εμπορίου, καθώς είχε επηρεαστεί από τις ασυνήθιστα υψηλές εισαγωγές προϊόντων του κωδικού 271019 Λάδια και παρασκευάσματα από πετρέλαιο ύψους 54 εκ. ευρώ. Το 2016 οι εισαγωγές των προϊόντων του κωδικού αυτού μηδενίστηκαν. Οι ελληνικές εξαγωγές κατά το 2016 εμφάνισαν πτώση της τάξης του 13,9% σε σχέση με το 2015 και διαμορφώθηκαν σε 9,2 εκ. ευρώ. Οι εισαγωγές από τη Λευκορωσία μειώθηκαν δραματικά κατά 95,5% και ανήλθαν σε μόλις 697 χιλ. ευρώ. Το εμπορικό ισοζύγιο, από ελλειμματικό μετατράπηκε σε πλεονασματικό για τη χώρα μας. Σύνολο Διμερούς Εμπορίου, 2014-2016 Μεταβολή 2016/2015 Μεταβολή 2015/2014 αξία σε ευρώ 2016 2015 2014 Εξαγωγές 9.176.196 10.658.705 14.285.409-13,9% -25,4% Εισαγωγές 697.543 15.568.567 57.171.173-95,5% -72,8% Όγκος Εμπορίου 9.873.739 26.227.272 71.456.582-62,4% -63,3% Εμπορικό Ισοζύγιο 8.478.653-4.909.862-42.885.764 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ (Προσωρινά στοιχεία), Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Μόσχας Όσον αφορά στη σύνθεση των συνολικών ελληνικών εξαγωγών προς τη Λευκορωσία, τα φύλλα και λεπτές ταινίες από αργίλιο κατέχουν την πρώτη θέση με μερίδιο 22,7% επί των συνολικών εξαγωγών, και ακολουθούν οι φράουλες με 20,8%, τα ροδάκινα με 17,7%, τα ακτινίδια με 6,5% και οι ανελκυστήρες με 4,8%. Από την πλευρά των εισαγωγών από τη Λευκορωσία, με τον μηδενισμό των εισαγωγών πετρελαιοειδών, την πρώτη θέση κατέλαβε το χλωριούχο κάλιο που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα με μερίδιο 28,8%, παρά τη δραματική μείωσή του κατά 95% και ακολουθούν οι ξύλινες πλάκες-διαφράγματα από μικρά τεμάχια με 20,7%, οι σωλήνες από σίδηρο ή χάλυβα με 9,6% και τα τροχοφόρα παιχνίδια με 5,2%. Στους πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζονται τα 15 πρώτα ελληνικά εξαγόμενα προϊόντα προς τη Λευκορωσία, που αποτελούν περίπου το 92% των συνολικών εξαγωγών της Ελλάδας προς τη χώρα το 2016, καθώς και τα 15 πρώτα εισαγόμενα προϊόντα από τη Λευκορωσία, που καλύπτουν περίπου το 95% των ελληνικών εισαγωγών από τη χώρα για το 2016. Όσον αφορά στις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις, σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Λευκορωσίας, το συνολικό απόθεμα ΑΞΕ της Λευκορωσίας στην Ελλάδα ανερχόταν την 01.01.2016 σε 237.500 δολάρια ΗΠΑ, ενώ το συνολικό απόθεμα ελληνικών ΑΞΕ στην Λευκορωσία έφτανε τα 6,6 εκ. δολάρια ΗΠΑ. 10

Ελληνικές Εξαγωγές προς τη Λευκορωσία, 2016 15 πρώτα προϊόντα (αξία σε Ευρώ) CN6 - Περιγραφή Προϊόντος 2016 2015 Μεταβολή 2016/2015 Μερίδιο 2016 760720 Φύλλα και λεπτές ταινίες, από αργίλιο, σε υπόθεμα 2.079.781 1.741.008 19,5% 22,7% 081010 Φράουλες, νωπές 1.909.322 179.779 962,0% 20,8% 080930 Ροδάκινα, νωπά 1.622.128 868.014 86,9% 17,7% 081050 Ακτινίδια, νωπά 597.397 537.514 11,1% 6,5% 842810 Ανελκυστήρες προσώπων και αναβατήρες φορτίων 440.242 495.495-11,2% 4,8% 271019 Λάδια και παρασκευάσματα από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά, άλλα από τα ελαφρά 339.315 542.140-37,4% 3,7% 240110 Καπνά χωρίς αφαίρεση των μίσχων 257.626 260.064-0,9% 2,8% 220421 Κρασιά από νωπά σταφύλια, σε δοχεία με περιεχόμενο που δεν υπερβαίνει τα 2 l 251.028 50.239 399,7% 2,7% 430310 Ενδύματα και εξαρτήματα της ένδυσης από γουνοδέρματα 229.993 314.220-26,8% 2,5% 843810 Μηχανές και συσκευές για την αρτοποιία, την ζαχαροπλαστική, τη μπισκοτοποιία ή την παρασκευή ζυμαρικών 196.600 0 2,1% 320810 Χρώματα επίχρισης και βερνίκια με βάση πολυεστέρες, διασκορπισμένα ή διαλυμένα σε μη υδατώδες μέσο 157.634 189.929-17,0% 1,7% 490199 Βιβλία, φυλλάδια και παρόμοια έντυπα 128.447 136.747-6,1% 1,4% 846231 Μηχανές (στις οποίες περιλαμβάνονται και οι πρέσες) ψαλιδίσματος, με αριθμητικό σύστημα ελέγχου 81.490 0 0,9% 200799 Γλυκά κουταλιού, ζελέδες, μαρμελάδες, πολτοί και πάστες καρπών και φρούτων 68.987 104.696-34,1% 0,8% 080910 Βερίκοκα, νωπά 66.150 950 6863,2% 0,7% Σύνολο 15 πρώτων προϊόντων 8.426.140 5.420.795 55,4% 91,8% Σύνολο ελληνικών εξαγωγών προς Λευκορωσία 9.176.196 10.658.705-13,9% 100,0% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ (Προσωρινά στοιχεία), Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Μόσχας 11

Ελληνικές Εισαγωγές από τη Λευκορωσία, 2016 15 πρώτα προϊόντα (αξία σε Ευρώ) CN6 - Περιγραφή Προϊόντος 2016 2015 Μεταβολή 2016/2015 Μερίδιο 2016 310420 Χλωριούχο κάλιο που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα 200.658 3.800.638-94,7% 28,8% 441011 Πλάκες-διαφράγματα από μικρά τεμάχια 144.202 0 20,7% 730439 Σωλήνες κυκλικής τομής, από σίδηρο ή από όχι σε κράμα χάλυβες 67.186 0 9,6% 950300 Τρίκυκλα, σκούτερ, ποδοκίνητα αυτοκίνητα και παρόμοια τροχοφόρα παιχνίδια 36.448 17.642 106,6% 5,2% 950890 Περιστρεφόμενα οχήματα για διασκέδαση, κούνιες, περίπτερα σκοποβολής και άλλα είδη πλανόδιων θεάτρων 32.852 0 4,7% 940360 Έπιπλα από ξύλο 24.875 0 3,6% 842199 Μέρη μηχανών και συσκευών τη διήθηση ή το καθάρισμα υγρών ή αερίων 24.200 0 3,5% 540710 Υφάσματα που κατασκευάζονται από νήματα μεγάλης αντοχής από νάυλον ή άλλα πολυαμίδια ή πολυεστέρες 23.865 0 3,4% 441232 Ξυλεία σε φύλλα πολύστρωτα αντικολλητά (κόντρα-πλακέ) 21.818 0 3,1% 440710 Ξυλεία κωνοφόρων πριονισμένη ή πελεκημένη κατά μήκος, κομμένη εγκάρσια ή ξετυλιγμένη 19.842 0 2,8% 080930 Ροδάκινα, νωπά 16.155 0 2,3% 392630 Διακοσμητικά προσαρτήματα για έπιπλα, αμαξώματα ή παρόμοια από πλαστικές ύλες 15.975 0 2,3% 620443 Φορέματα από συνθετικές ίνες 14.760 0 2,1% 440910 Ξυλεία κωνοφόρων (στην οποία περιλαμβάνονται και οι σανίδες και τα πηχάκια για παρκέτα, μη συναρμολογημένα) με καθορισμένη μορφή 7.811 0 1,1% 721499 Ράβδοι από σίδηρο ή από όχι σε κράμα χάλυβες 7.002 0 1,0% Σύνολο 15 πρώτων προϊόντων 657.649 3.818.280-82,8% 94,3% Σύνολο ελληνικών εισαγωγών από Λευκορωσία 697.543 15.568.567-95,5% 100,0% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ (Προσωρινά στοιχεία), Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Μόσχας 12