ΘΕΜΑ:«Διευκρινίσεις στα θέματα αναγνωρίσεων χρόνων ασφάλισης στο τ.τεαεδξε, προ επέκτασης και πλασματικών, καθώς και στην αντίστοιχη έναρξη συνταξιοδότησης» Σχετικά: οι εγκύκλιοι 71/85, 93/77, 94/96 & 4/97, Γ.Ε ΤΟ1/665/29/10.6.97 Δ/νσης Ασφάλισης-Εσόδων 1.Περιπτώσεις αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης του τ.τέαεδξε πριν την επέκταση της ασφάλισής του σε συγκεκριμένη περιοχή. Οπως ήδη γνωρίζετε από τις οδηγίες της σχετικής εγκυκλίου 94/96 (παρ. 8 σελ. 12) οι ασφαλισμένοι του τ.τεαεδξε (και τώρα ασφαλισμένοι του ΙΚΑ-ΤΕΑΜ), διατήρησαν με τις διατάξεις του άρθρου 4 του Π.Δ. 200/96 (με το οποίο έγινε η συγχώνευση), το δικαίωμα τους ν'αναγνωρίζουν το χρόνο που απασχολήθηκαν σε περιοχές που δεν είχε επεκταθεί η ασφάλιση του τ.ταμείου, ως χρόνο που διανύθηκε στην ασφάλιση αυτού, εφόσον βέβαια συντρέχουν οι σχετικές γι'αυτό προϋποθέσεις του άρθρου 28 του Κανονισμού Παροχών του τ.ταμείου. Σύμφωνα μ'αυτές ο ασφαλισμένος πρέπει: (α) να είχε απασχοληθεί σε περιοχή και συγκεκριμένα για χρονική περίοδο (ή περιόδους), που δεν είχε επεκταθεί η ασφάλιση του τ. Ταμείου σ' αυτή, σε εργασία υπακτέα στην ασφάλιση αυτού (πίνακας Νο 2 της 94/96 σχετικής εγκυκλίου) (β) να είχε υπαχθεί για πρώτη φορά στην ασφάλιση του τ. Ταμείου, αμέσως μετά την επέκταση της ασφάλισης του σε κάποια νέα συγκεκριμένη περιοχή (πίνακας Νο 1 της ανωτέρω σχετικής εγκυκλίου) (γ) και τέλος, να έχει συμπληρώσει από την επέκταση της ασφάλισης & μετά (750) ημ. εργασίας από τις οποίες (100) τουλάχιστον σε κάθε ένα από τα (5) τελευταία έτη, τα αμέσως προηγούμενα του συνταξιοδοτικού αιτήματος ή (750) ημέρες ασφάλισης, απ' τις οποίες 700 συνολικά την τελευταία 5/ετία πριν την υποβολή της αίτησης του για συν/ση λόγω γήρατος ή του έτους που κατέστη ανάπηρος.
-2- Στη πρακτική εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων και οδηγιών ανέκυψαν διάφορα προβλήματα, με πιο βασικό, αυτό της δυνατότητας ασφαλισμένων του τ. Ταμείου ν' αναγνωρίσουν, τον προ της επέκτασης χρόνο της απασχόλησης τους σε κάποια νέα περιοχή, σε περίπτωση που αυτοί «επ' ευκαιρία» απασχολήθηκαν και σε άλλες περιοχές, είτε μετά την επέκταση, είτε και πριν απ' αυτή, στις οποίες είχε ήδη επεκταθεί (ίσχυε δηλαδή) η ασφάλιση του τ. Ταμείου, και είχαν για το λόγο αυτό, υπαχθεί στην ασφάλιση του. Το γεγονός αυτό δημιούργησε ερμηνευτικά προβλήματα, ως προς την ημερομηνία που πρέπει να ληφθεί υπόψη, για τη πρώτη υπαγωγή του ασφαλισμένου στην ασφάλιση του τ. ταμείου, σύμφωνα με τα οριζόμενα της υπό στοιχείο (β) ανωτέρω προϋπόθεσης. Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών, καθώς και των σχετικών ερωτημάτων των αρμοδίων υπηρεσιών μας παρέχουμε τις εξής διευκρινίσεις: (α)η κατά τ' ανωτέρω «επ' ευκαιρία απασχόληση» ασφαλισμένου του τ.τεαεδξε, δεν αποτελεί κώλυμα για τον χαρακτηρισμό του «ως πρωτουπαχθέντα» στην ασφάλιση του τ.τεαεδξε, σύμφωνα με τη προαναφερθείσα προϋπόθεση (β). (β) Τούτο ρητά αναφέρεται στις κοινοποιούμενες διατάξεις του άρθρου 28 του "Κανονισμού Παροχών του τ. Ταμείου, οι οποίες όπως γνωρίζετε, διατηρήθηκαν σε ισχύ και μετά τη συγχώνευση στο ΙΚΑ-ΤΕΑΜ. Σύμφωνα μ' αυτές καλύπτονται από τις προϋποθέσεις συντάξεως με αναγνώριση χρόνου προ επεκτάσεως «και όσοι εκ των ασφαλισμένων των περιοχών τούτων έχουν πραγματοποιήσει επ' ευκαιρία αριθμό ημερών εργασίας εν πραγματική ασφαλίσει, προ της επεκτάσεως της ασφαλίσεως εις την περιοχήν των» (γ)επίσης η πρακτική του τ. Ταμείου (εξέταση των περιπτώσεων από το Δ.Σ.), αλλά και η δικαστηριακή νομολογία, αποδέχονται & εξειδικεύουν τα ανωτέρω: (δ)παράδειγμα: (ασφαλιστικό γεγονός αναφερόμενο στη σχετική 6094/96 (τμ.α) Απόφαση του ΣτΕ - ΕΔΚΑ τόμος ΛΘ 1997 σελ. 285-286). Οικοδόμος απασχολήθηκε στην περιοχή των Αθηνών από1/4-30/6/72 και πραγματοποίησε (46) ημ. εργασίας, ασφαλίσθηκε δε για το σκοπό αυτό στο τ.τεαεδξε, αφού στη περιοχή αυτή η ασφάλιση του είχε επεκταθεί από το 1943. Στη συνέχεια από 1/7/78 & μετά απασχολήθηκε, πάντα ως οικοδόμος, στη Αρτα, στην οποία η ασφάλιση του τ.ταμείου είχε επεκταθεί από 1.4.1976. Το ΣτΕ με τη παραπάνω Απόφαση του έκρινε ότι η απασχόληση του οικοδόμου κατά τη χρονική περίοδο 1/4-30/6/72 στην Αθήνα ήταν «επ' ευκαιρία», και επομένως κατά τον έλεγχο των προϋποθέσεων για την αναγνώριση, προ της επέκτασης στη περιοχή της Αρτας απασχόλησης του, πρέπει να θεωρηθεί ότι υπήχθη στην ασφάλιση του τ.ταμείου την 1.7.1978. (ε)κριτήριο επομένως χαρακτηρισμού της απασχόλησης, ως «επ' ευκαιρία» είναι η πραγματοποίηση από μέρους του ασφ/νου περιορισμένου αριθμού ημερομισθίων, γεγονός που συμβιβάζεται με τη φύση της εργασίας του οικοδόμου, η οποία άλλωστε χαρακτηρίζεται από την αναζήτηση εργασίας σε γειτονικές περιοχές (πόλεις ή χωριά) του τόπου κατοικίας του.
-3- Για την καλύτερη δυνατή διευκόλυνση σας και για τη διασφάλιση του «ενιαίου της ασφαλιστικής μας πρακτικής» και αφού λάβαμε υπόψη μας όλα τα ανωτέρω (νομολογία & πρακτική του τ.ταμείου), θεωρούμε ότι το εύρος της «επ' ευκαιρία απασχόλησης» δεν μπορεί να υπερβεί το (1) έτος απασχόλησης ή τα (300) ημερομίσθια συνολικά. Σε όσες περιπτώσεις υπάρξει υπέρβαση του ανωτέρω ορίου, άλλωστε αυτές θα είναι οριακές & περιορισμένες, παρακαλούμε να επικοινωνείτε με τη Διεύθυνσή μας για την επί μέρους αντιμετώπισή τους. (στ) Επίσης είναι δυνατόν να παρατηρηθούν και οι εξής περιπτώσεις: Ασφαλισμένος του τ. Ταμείου κατά την ημερομηνία της επέκτασης σε κάποια νέα περιοχή, μπορεί να ήταν άνεργος ή μη απασχολούμενος, στη συνέχεια να απασχολήθηκε στη περιοχή αυτή και να ασφαλίσθηκε γι' αυτό στο τ. Ταμείο. Στη περίπτωση αυτή η ημερομηνία υπαγωγής του στην ασφάλιση του τ. Ταμείου, θεωρείται ως πρώτη υπαγωγή, σύμφωνα με τα οριζόμενα της προαναφερθείσας υπό στοιχείο (β) προϋπόθεσης. Ασφαλισμένος του τ. Ταμείου κατά την ημερομηνία της επέκτασης απασχολείται ή απασχολήθηκε στη συνέχεια για σύντομο χρονικό διάστημα (επ' ευκαιρία), είτε στη περιοχή που επεκτάθηκε η ασφάλιση, είτε σε άλλη, σε εργασία μη υπακτέα στην ασφάλιση του τ. Ταμείου, και στη συνέχεια απασχολήθηκε κανονικά στη βασική απασχόληση (οικοδόμος) και ασφαλίσθηκε γι' αυτό στο τ.τεαεδξε. Και η περίπτωση αυτή εξομοιώνεται με την «ευκαιρία απασχόληση», και επομένως η ημερομηνία υπαγωγής του στην ασφάλιση του τ.ταμείου, θεωρείται ως πρώτη υπαγωγή, σύμφωνα με την υπό στοιχείο (β) προϋπόθεση. (η)τέλος ως προς τη πλήρωση της προϋπόθεσης, υπό στοιχείο (γ), η συμπλήρωση των (750) Η.Ε. στην ασφάλιση του τ.τεαεδξε πρέπει να προέρχεται από πραγματική απασχόληση κι όχι από προαιρετική ασφάλιση ή άλλη αιτία αναγνώρισης. Τούτο ρητά αναφέρεται στη κοινοποιούμενη διάταξη «...εις απασχόλησιν ασφαλιστέαν παρά τω Ταμείω...» 2.Διευκρινίσεις για την αναγνώριση πλασματικών ημερομισθίων στο τ.τεαεδξε. Οι προϋποθέσεις και η διαδικασία αναγνώρισης πλασματικών ημερομισθίων, & στο τ.τεαεδξε, περιγράφονται στη σχετική εγκύκλιό μας 94/96 (παρ. 8.2.2. σελ. 13-14). Διευκρινίζεται εν προκειμένω ότι οι περιπτώσεις αυτές εξετάζονται «αυτοτελώς» στο τ.τεαεδξε (ΙΚΑ- ΤΕΑΜ) με ανάλογη εφαρμογή των προϋποθέσεων, που ίσχυαν στις αντίστοιχες περιπτώσεις του ΙΚΑ, οι οποίες αναλυτικά αναφέρονται στις σελ. 3 & 4 της εγκ. 93/77 (ν. 629/77). Παράδειγμα: Για να αναγνωρίσει σήμερα οικοδόμος πλασματικό χρόνο ασφάλισης στο τ.τεαεδξε θα πρέπει: (α) Να είχε υποβάλλει εμπρόθεσμα το αίτημα του στο ΙΚΑ, δηλαδή
-4- εντός των προθεσμιών που όριζαν οι διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 1469/84 μέχρι το 1985) (β)να υποβάλλει ξεχωριστό αίτημα για το τ.τεαεδξε (γ) Ο προς αναγνώριση χρόνος να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. (δ)να υπάγεται βάσει του χρόνου ασφάλισης του στο τ.τεαεδξε κατά χρονική περίοδο σε μια από τις κατηγορίες (Α-ΣΤ) που ίσχυαν για το ΙΚΑ βάσει της εγκ. 93/77. Παράδειγμα: Ασφαλισμένος (οικοδόμος) του τ.τεαεδξε που πραγματοποίησε στην ασφάλιση του τ.ταμείου κατά τη χρονική περίοδο 1/1/71-31/12/75 τουλάχιστον (500) ημ. εργασίας, μπορεί ν' αναγνωρίσει στην ασφάλιση αυτού μέχρι (500) Η.Ε. για τη περίοδο 1/1/71-31/12/75, υπαγόμενος στην Α κατηγορία των περιπτώσεων αναγνώρισης, όπως περιγράφεται η σχετική διαδικασία & στο σχέδιο απόφασης που σας κοινοποιήσαμε με το Τ01/665/29/10.6.97 έγγραφό μας. 3. ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ 3.1.Οι χρόνοι αυτοί (προ επεκτάσεως & πλασματικών) μπορεί, ως συντάξιμοι χρόνοι, να χρησιμοποιηθούν & για τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων που απαιτούνται για τη προαιρετική ασφάλιση (στο τ.τεαεδξε, όπου υπάρχουν εκκρεμή αιτήματα πριν τη συγχώνευση ή στο ΙΚΑ-ΤΕΑΜ σήμερα), εφόσον σκοπός της προαιρετικής είναι η θεμελίωση συντ/κού δικαιώματος. 3.2.Επί συρροής αιτημάτων αναγνώρισης (προ επεκτάσεως & πλασματικών) θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας, ότι η ασφαλιστική τακτοποίηση του προ της επεκτάσεως χρόνου απασχόλησης, είναι απαραίτητη ενέργεια για την ορθή στη συνέχεια κρίση του αιτήματος των πλασματικών στο τ.τεαεδξε. Επί πλέον θα πρέπει να προτιμάται η αναγνώριση του προ της επεκτάσεως χρόνου, έναντι αυτής των πλασματικών, εφόσον βέβαια επαρκεί για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, & τούτο διότι η εξαγορά του χρόνου προ επεκτάσεως, είναι οικονομικά πιο συμφέρουσα (ασφάλιστρο 6%) έναντι αυτής των πλασματικών (ασφ. 8,94%). 3.3. Ολα τα σχετικά θέματα των αναγνωρίσεων των χρόνων αυτών (αρμόδιο υποκ/μα - προϋποθέσεις - εξαγορά - διαδικασίες κλπ) περιγράφονται στη σχετική εγκύκλιο 94/96, τα δε σχέδια των αναγνωριστικών Αποφάσεων στο Γ.Ε. Τ01/665/29/10.6.97, αφορούν δε όλες οι σχετικές οδηγίες μας, νέες αιτήσεις που υποβλήθηκαν ή υποβάλλονται μετά τη συγχώνευση, δηλαδή μετά την 12/7/1996. 4.0ΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Στην εγκύκλιο 94/96 αναφέρεται ότι για την ενεργοποίηση του σχετικού χρόνου απαιτείται εφάπαξ εξόφληση του ποσού της εξαγοράς (προ επεκτάσεως ή πλασματικών - άρθρα 13 παρ. 1 του Κανονισμού Παροχών του τ.ταμείου & 15 του ν. 825/78, ως προσθήκη στο άρθρο με παρ. 8 του ν. 629/77). Ειδικότερα ως προς την έναρξη του χρόνου συνταξιοδότησης παρατηρούμε τα εξής:
-5- Επειδή πολλές φορές η απόφαση αναγνώρισης των χρόνων (προ επέκτασης ή πλασματικών ) καθυστερεί να εκδοθεί από τις υπηρεσίες μας με αποτέλεσμα να ζημιώνεται ο ενδιαφερόμενος από την καθυστέρηση αυτή και, επειδή η αναγνώριση των χρόνων αυτών σκοπό έχει την συμπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων για την απονομή σύνταξης, η αίτηση για την αναγνώριση των χρόνων αυτών μπορεί να θεωρηθεί και ως αίτηση συνταξιοδότησης με τις εξής προϋποθέσεις: 1)Οταν η αίτηση περιέχει και συνταξιοδοτικό αίτημα άμεσο ή έμεσο και 2)όταν η εξόφληση του ποσού για την αναγνώριση αυτή έγινε τουλάχιστον εντός τριμήνου από της κοινοποίησης στον ενδιαφερόμενο της απόφασης αναγνώρισης. Εάν υπάρχουν οι δύο αυτές προϋποθέσεις η αίτηση για την αναγνώριση θα εξετάζεται και ως αίτηση για συνταξιοδότηση και η έναρξη καταβολής της σύνταξης θα προσδιορίζεται κατά τα γνωστά (εγκ. 71/85). Δηλαδή, εφόσον η αίτηση για αναγνώριση των χρόνων αυτών (πλασματικών ή προ επέκτασης) υποβάλλεται μετά το τρίμηνο από την κοινοποίηση της απόφασης της κύριας σύνταξης, η καταβολή της σύνταξης θα αρχίσει από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης. Εάν είναι εντός του τριμήνου από της κοινοποίησης της απόφασης του κύριου φορέα η καταβολή της σύνταξης θα αρχίσει από την ημερομηνία έναρξης καταβολής της κύριας σύνταξης. Τέλος, εάν η εξόφληση του ποσού εξαγοράς δεν έχει γίνει εντός της τρίμηνης προθεσμίας από της κοινοποίησης της απόφασης αναγνώρισης, ως ημερομηνία έναρξης καταβολής της σύνταξης του ΙΚΑ-ΤΕΑΜ θα ορίζεται η ημερομηνία εξόφλησης του ποσού εξαγοράς. Επειδή όπως προκύπτει από τα παραπάνω η απόφαση αναγνώρισης χρόνου με εξαγορά καθορίζει σε πολλές περιπτώσεις και την ημερομηνία έναρξης καταβολής της σύνταξης, η κοινοποίηση της πρέπει να γίνεται με αποδεικτικό επίδοσης, για να έχει την δυνατότητα η αρμόδια υπηρεσία (απονομή συντάξεων) να ερευνά εάν η εξόφληση του ποσού ήταν εμπρόθεσμος ή όχι. Εξυπακούεται ότι οι υπηρεσίες απονομής συντάξεων δεν θα προβαίνουν στην απονομή της σύνταξης εάν δεν θα έχουν και την απόδειξη εξόφλησης του ποσού εξαγοράς. Διευκρινίζουμε ότι όλα τα παραπάνω εφαρμόζονται στις περιπτώσεις που το συνταξιοδοτικό δικαίωμα κρίνεται με τις διατάξεις της νομοθεσίας του ΙΚΑ-ΤΕΑΜ.
-6- Στις περιπτώσεις που το συνταξιοδοτικό δικαίωμα κρίνεται με τις διατάξεις της νομοθεσίας του τ.τεαεδξε θα εφαρμοστούν και για τις περιπτώσεις αυτές οι περί ενάρξεως της συνταξιοδότησης διατάξεις του Καταστατικού του τ.τεαεδξε (σχετ. εγκ. 94/96 κεφ. Διαδικαστικά θέματα). Ακριβές Αντίγραφο Η ΤΜΗΜ/ΧΗΣ ΔΙΕΚ/ΣΗΣ & ΠΡΩΤ/ΛΟΥ Η ΥΠΟΔΙΟΙΚΗΤΗΣ Ε.ΠΟΥΛΙΟΥ ΧΡΥΣ. ΧΑΡΙΣΙΟΥ