ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ 5 Α. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1. Όταν πεινάτε το πρωί και θέλετε να φάτε κάτι που να σας χορτάσει τι θα προτιμήσετε από τα παρακάτω:(το κριτήριο ΔΕΝ θα είναι γευστικό) φρούτα, γάλα, ψωμί, αλαντικά, γιαούρτι, ψωμί με τυρί, δημητριακά με γάλα, ψωμί με μαρμελάδα, γλυκά, ξηρούς καρπούς 2. Σημειώστε δίπλα στο κάθε τρόφιμο, ποια κατηγορία μορίου θεωρείτε ότι είναι το επικρατέστερο συστατικό του; Είδος τροφίμου Κατηγορία μορίων α Φρούτα 1 λιπίδια β Γάλα 2 υδατάνθρακες γ Ψωμί 3 πρωτεΐνες δ Ξηροί καρποί 4 νουκλεϊκά οξέα ε Αλαντικά 5 Βιταμίνες ζ Γαλακτοκομικά 3. Ποιες τροφές θα επιλέγατε από την ερώτηση 1 αν ζούσατε σε κλίμα με πολύ υψηλές θερμοκρασίες Απαντήστε επίσης στην περίπτωση που ζούσατε σε κλίμα με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- ΕΡΩΤΗΜΑ υπάρχει κάποια διαφοροποίηση στην επιλογή σας; Αν ναι να το αιτιολογήσετε Κατερίνα Καλόσακα, Βιολόγος 1
ΜΑΘΗΜΑ 5 4. Στη φύση υπάρχουν υδατάνθρακες σε: φυτά Φυτικά προϊόντα Ζωϊκά προϊόντα 5. Ποιος είναι ο ρόλος ή οι ρόλοι των υδατανθράκων για τους οργανισμούς; τους βοηθούν να αποθηκεύουν πρωτεΐνες τους παρέχουν ενέργεια τους βοηθούν να μεταβολίσουν τα λίπη Β. Κύκλος άνθρακα και υδατάνθρακες Αφού παρατηρήσετε τις φωτογραφίες να σημειώσετε με ένα X σε ποιες διαδικασίες εμπλέκονται υδατάνθρακες Α. Παρατηρήστε τα τρία μόρια υδατανθράκων και βάλτε ένα x στο κουτάκι που θεωρείτε ότι ισχύει Κατερίνα Καλόσακα, Βιολόγος 2
ΟΡΙΣΜΟΣ Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι οι υδατάνθρακες, ενώσεις γνωστές και ως σάκχαρα, είναι αυτές που περιέχουν: άνθρακα, υδρογόνο, οξυγόνο ( C ) ( H ) (O ) όπου το οξυγόνο και το υδρογόνο περιέχονται στην ίδια αναλογία όπως στο νερό Ο χημικός τύπος των υδατανθράκων είναι C x (H 2 O) y (προσοχή υπάρχουν ενώσεις όπως το οξικό οξύ (C 2 H 4 O 2 ) ή το γαλακτικό οξύ (C 3 H 6 O 3 ) που δεν ανήκουν στους υδατάνθρακες) ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ Μονοσακχαρίτες Μετρήστε τα άτομα C που περιέχει η κάθε ένωση και δώστε την κατάλληλη ονομασία θέτοντας τον αριθμό των ατόμων C στην κατάληξη οζη Ο πιο απλός υδατάνθρακας είναι η τριόζη γλυκεριναλδεϋδη Κατερίνα Καλόσακα, Βιολόγος 3
Ο πιο κοινός υδατάνθρακας είναι η εξόζη γλυκόζη ΜΑΘΗΜΑ 5 Ολιγο-σακχαρίτες Είναι υδατάνθρακες που σχηματίζονται από την ένωση 2 έως 6 μόρια μονοσακχαριτών. Ο δεσμός που ενώνει δύο μονοσακχαρίτες ονομάζεται γλυκοσιδικός δεσμός. Δισακχαρίτες Πολυσακχαρίτες Γλυκογόνο, Κυτταρίνη, Άμυλο, Χιτίνη Κατερίνα Καλόσακα, Βιολόγος 4
ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙΣΤΕ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣΤΕ ΤΟΥΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ http://www.wiley.com/college/test/0471787159/biology_basics/animations/carboh ydrates.html Κατερίνα Καλόσακα, Βιολόγος 5
Γ. Πρόσθετο υλικό (εκτός ύλης) Σάκχαρα και Υγεία / Διατροφή Test γλυκόζης στο αίμα Τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα μετρώνται με τη μέθοδο που βασίζεται στο ένζυμο οξειδάση της γλυκόζης το οποίο είναι πολύ εξειδικευμένο μόνο για D- γλυκόζη. Η γλυκόζη είναι ένα αναγωγικό σάκχαρο δηλαδή μπορεί να οξειδωθεί. Η αντίδραση που λαμβάνει χώρα παρουσία του O 2 είναι : Οξείδωση της γλυκόζης σε D- γλουκονικό οξύ και δημιουργία υπεροξειδίου του υδρογόνου (όλες οι χημικές ουσίες είναι άχρωμες) σχήμα1. Για να γίνει «ορατή» η πιο πάνω αντίδραση η μέθοδος αυτή βασίζεται σε επόμενη αντίδραση μεταξύ υπεροξειδίου του υδρογόνου και μιας χημικής ένωσης όπως η ο- Τολουιδίνη όπως φαίνεται στο σχήμα 2 σχήμα 2 Η συγκέντρωση της γλυκόζης συσχετίζεται με την ένταση του χρώματος που παράγεται. Κατερίνα Καλόσακα, Βιολόγος 6
ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ : Σάκχαρα και αποδόμηση δοντιών Ξέρετε ότι βρέθηκαν μόρια σακχάρου σε αέρια μάζα αστέρα περίπου 400 έτη φωτός μακριά από το ηλιακό μας σύστημα; www.chemist.gr/2012/09/7985 Κατερίνα Καλόσακα, Βιολόγος 7