Φύλλο και μοντέρνα αρχιτεκτονική Μυρτώ Κιούρτη, 9 Δεκεμβρίου 2016
Le Corbusier Gerrit Rietveld Mies Van Der Rohe Richard Neutra
Villa Stein de Monzie Παρίσι 1926-1928 Schröder House Ουτρέχτη, Ολλανδία 1924 Farnsworth House Plano, Illinois USA 1945-1951 Perkins House Pasadena California 1952-1955
Villa Stein de Monzie Παρίσι, 1926-1928
Grande Villa a Royan, P. Quatrevaux 1913-1914
Η ελεύθερη κάτοψη επιτρέπει ελεύθερες δομές κατοίκησης για αντισυμβατικά οικογενειακά σχήματα
Schröder House Ουτρέχτη, Ολλανδία, 1924
Τα ελεύθερα πανέλα επιτρέπουν νέους τρόπους συγκρότησης των ενδοοικογενειακών σχέσεων
Farnsworth House Plano, Illinois, USA, 1945-1951
Mies Van Der Rohe Edith Farnsworth
Τι ανατρέπει το Farnsworth House
Bicknell A. J. Detail, cottage and constructive architecture 1873, New York
Levittown 1947-1951, New York
περίκλειστος εσωστρεφής χώρος σημειακά μικρά ανοίγματα απόλυτη αντιδιαστολή του μέσα από το έξω επιμερισμός του χώρου σε δωμάτια διακεκριμένη λειτουργία σε κάθε δωμάτιο
Ποια κοινωνικά στερεότυπα αναπαράγει το τυπικό σπίτι της εποχής
Ο άνθρωπος ολοκληρώνεται μόνο μέσα από την οικογένεια που σχηματίζει Ειδικά ο ρόλος της γυναίκας ταυτίζεται με την ανατροφή των παιδιών Η γυναίκα προσδιορίζεται απολύτως μόνο μέσα από τον γάμο της Οφείλει να μην δουλεύει και να αφιερώνεται στην οικογένειά της
Τα δύο πλέον πολυδιαβασμένα βιβλία της εποχής
Οι ανύπαντρες γυναίκες στερούνται του πλούτου των εμπειριών των ενηλίκων Americans View Their Mental Health 1957
Η ανύπαντρη καταλήγει να είναι μια απογοητευμένη ηλικιωμένη γυναίκα η οποία απέτυχε πλήρως να κατανοήσει τον γυναικείο ρόλο της. Δεν κατάφερε καν να εκπληρώσει τις προϋποθέσεις ενός γάμου που θα οδηγούσαν σε ένα σπιτικό (home). Americans View Their Mental Health 1957
Για τον μέσο Αμερικάνο η ανύπαντρη γυναίκα είναι σχεδόν τοξική και πρέπει να απομονώνεται από το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο Anne Parsons 1959
Edith Farsnworth Το 1945 που αρχίζει να σχεδιάζεται το σπίτι είναι 42 ετών Καταξιωμένη νεφρολόγος Εργάζεται στο νοσοκομείο του Σικάγο Είναι οικονομικά ανεξάρτητη Μορφωμένη Ανύπαντρη Μια αντισυμβατική γυναίκα
Protograph by Peter Guthrie
Protograph by Peter Guthrie
Αυτό που ήθελα ήταν μια ωραία επίλυση για ένα σπίτι το οποίο ανταποκρίνεται στον ιδιαίτερο τρόπο ζωής μου. Ήθελα να ξεφύγω από την συμβατική μετριότητα. Farnsworth, Απομνημονεύματα
Το σπίτι δεν αναπαράγει την συμβατική κάτοψη που προυποθέτει τη συμβατική οικογένεια ΔΕΝ έχει: δωμάτιο γονιών δωμάτιο παιδιών τυπική κλειστή κουζίνα της νοικοκυράς πίσω σαλόνι κλειστό, προστατευτικό περίγραμμα Η ανύπαντρη τοξική γυναίκα δεν κρύβεται αλλά φανερώνεται και αναδεικνύεται εορταστικά Η γυναίκα μπορεί να απολαμβάνει και εκτός οικογένειας, όπως την ποιητική επαφή με ένα υπέροχο τοπίο
Η αντίδραση της αμερικανικής κοινωνίας στο σπίτι της Farnsworth
Οι πολυσυζητημένοι γυάλινοι κύβοι της αρχιτεκτονικής του International Style είναι ίσως τα πιο απαράδεκτα σπίτια για να ζει κανείς από τότε που ο άνθρωπος κατέβηκε από τα δέντρα και μπήκε στις σπηλιές Elizabeth Gordon, The threat to the next America 1953
Η επίδραση της αρχιτεκτονικής του Mies πάνω μου ήταν σαν μια πλημμύρα, σαν μια μεγαλειώδης καταιγίδα ή σαν να βρίσκομαι μπροστά σε κάποια άλλη θεική δράση... Farnsworth, Απομνημονεύματα
ΜΟΜΑ, Modern Rooms of the Last Fifty Years, Exhibition, 1947
...στην έκθεση ήταν το κύριο αντικείμενο ενδιαφέροντος και θυμάμαι ότι όταν ταξίδευα με το τρένο πίσω προς το Σικάγο ένιωθα ευτυχισμένη που το έργο μας θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πρότυπο για νέες και σημαντικές κατευθύνσεις στην αρχιτεκτονική Edith Farnsworth, Απομνημονεύματα
Η σύγκρουση
Η Farnsworth στρέφεται σε δικηγόρο εναντίον του Mies Μάρτιος 1951 Ο Mies μηνύει την Farnsworth Ιούλιος 1951 Η Farnsworth μηνύει τον Mies Οκτώβριος 1951 Οι δίκες ολοκληρώνονται τον Μάιο του 1956 Η Farnsworth πουλάει το σπίτι στις αρχές του 1970 και μετακομίζει στην Ιταλία
Η εκμετάλλευση της σύγκρουσης από τους αντιμοντέρνους
Η σύγχρονη ερμηνεία της σύγκρουσης: Δεν φταίει ότι το σπίτι ήταν πολύ μοντέρνο αλλά ότι δεν ήταν μοντέρνο αρκετά.
Η κατοικία δεν έχει λειτουργική επαφή με τον έξω χώρο Το έξω υπάρχει ως θέαμα Το όριο ανάμεσα στο μέσα και το έξω είναι επιτρεπτικό μόνο για το βλέμμα -τα μάτια και όχι για το υπόλοιπο σώμα
Εγώ και οι καλεσμένοι μου κατοικούμε σε ένα είδος τρισδιάστατου περιγράμματος, εγώ στον χώρο του ύπνου μου και αυτός στον δικό του - εκτός και αν η απόλυτη έλλειψη άνεσης και η κατάθλιψη μας οδηγήσουν να κοιμηθούμε μαζί! Farnsworth, Απομνημονεύματα
Προέβλεψα ένα επιπλέον μπάνιο για τους ξένους έτσι ώστε οι επισκέπτες να μην βλέπουν το νυχτικό της Edith το οποίο κρέμεται πίσω από την πόρτα του μπάνιου της Mies van den Rohe
Η απουσία υπνοδωματίου οφείλεται στην αντίληψη του Mies ότι η Farnsworth δεν χρειάζεται δεύτερο υπνοδωμάτιο γιατί κανείς άλλος εκτός από εκείνη δεν θα κοιμηθεί στο σπίτι δεν χρειάζεται χωριστό υποδωμάτιο γιατί το κρεβάτι της δεν είναι απαραίτητο να κρυφτεί επειδή είναι ανύπαντρη και άρα δεν αναμένεται να έχει ερωτική ζωή
Artifact Χάραζε όταν ξύπνησα από το τσάκισμα του φτερωτού που χτυπιόταν τυφλωμένο στο τζάμι πίσω απ το κρεβάτι. Σκοτεινά. Δεν ήταν ούτε μέρα, ούτε νύχτα. Δεν μπορούσα καν να διακρίνω το πληγωμένο πλασματάκι που φτεροκοπούσε τις στιγμές του πάνω στον γυάλινο τοίχο. Γιατί άραγε δεν φεύγει; Γιατί δεν πεθαίνει; Γιατί προσπαθεί απεγνωσμένα να διαπεράσει το τζαμένιο κατασκεύασμα; Αδιόρατα, τα θρυματισμένα φτερά γλυστρούν σε μάταιη αγωνία. Και σε λίγο εκεί, πάνω στο γρασίδι πέφτει τελικά η ελπίδα νεκρή. Edith Β. Farnswort 1960 (μτφ. Μυρτώ Κιούρτη)
Richard Neutra Constance Perkins
Constance Perkins 40 ετών πρώτη φορά μπορεί να μείνει μόνη της αναγκάστηκε να ξεκινήσει σπουδές σε άλλο αντικείμενο από αυτό που ήθελε τελικά σπούδασε τέχνες ταξίδεψε μόνη της με autostop στην Ευρώπη αργότερα ταξίδεψε στην Αυστραλία και την Νέα Γουινέα δεν έχει οικογένεια
Ο Mies Van Der Rohe διαβάζει Θωμά Ακινάτη, Ιταλό ιερέα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στο Τάγμα των Δομινικανών, και σημαντικό φιλόσοφο και θεολόγο, εκπρόσωπο της σχολής του σχολαστικισμού. Ο Neutra διαβάζει Sigmund Freud ιατρό, φυσιολόγο, ψυχίατρο και θεμελιωτή της ψυχανάλυσης
Slim Aarons, Poolside Gossip, 1970 photographing attractive people doing attractive things in attractive places.
Η Perkins δίνει όλα της τα χρήματα για το σπίτι με αρχικό προυπολογισμό 10.000 $ και τελικό κόστος 17.000 $ μένει φίλη με τον Neutra σε όλη της τη ζωή γράφει υπέρ της μοντέρνας αρχιτεκτονικής την περίοδο της σύγκρουσης Mies - Farnsworth δηλώνει πάντα ευτυχισμένη στο σπίτι της