3.Αμανίτης ο εαρινός (Amanita Verna) Φύεται, από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο, σε δάση πλατύφυλλων και κωνοφόρων μοναχικά ή σε ομάδες. Από τα πιο επικίνδυνα μανιτάρια στην χώρα μας το συναντάμε λιγότερο από τον Αμανίτη το φαλλοειδή. Βασιδίωμα αβγόμορφο αρχικά κλεισμένο στο λευκό πέπλο, σχίζεται αργότερα και αναδύεται το ημισφαιρικό, κυρτό έως σχεδόν επίπεδο, λευκό ή κρεμ καπέλο έχει μάλλον δυσάρεστη μυρωδιά και ήπια γεύση φουντουκιού. 4.Αμανίτης ο δυσώδης (Amanita virosa) Στη χώρα μας είναι σπάνιο ως ανύπαρκτο.
5.Ομφαλωτός των Ελαιώνων (Omphalotus olearius) Καρποφορεί άνοιξη, καλοκαίρι και φθινόπωρο κατά δέσμες στις βάσεις και στις ρίζες πλατύφυλλων δέντρων κυρίως στης ελιάς. Προκαλεί έντονες γαστρεντερικές ενοχλήσεις οι οποίες μπορεί να διαρκέσουν αρκετές μέρες. Περιέχει μικρές ποσότητες της τοξίνης μουσκαρίνης. Άλλα δηλητηριώδη μανιτάρια είναι ο Amanita pantherina (Αμανίτης ο πάνθηρας) Lepiota Castanea (Λεπιότα η καστανή).
ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΠΟΥ ΦΩΣΦΟΡΙΖΟΥΝ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ Υπάρχουν δυο διαφορετικά είδη μανιταριών που φωσφορίζουν στο σκοτάδι: Omphalotus subilludens και Panellus pusillus.
ΤΡΟΥΦΕΣ Η τρούφα αναπτύσσεται όπου υπάρχουν δρυοδάση και αλκαλικά εδάφη.
ΕΙΔΗ 1.Λευκή χειμερινή τρούφα-(tuber Maguatum) Είναι η ακριβότερη από όλα τα είδη (1.000-3.000 /1kg) λόγω της σπανιότητας και εκλεκτής ποιότητας της. Καταναλώνεται ωμή. Αν μαγειρευτεί χάνει όλα τα αρώματά της. Έχει έντονη και επίμονη οσμή σκόρδου, μεθανίου ή χαλασμένου τυριού. Ανήκει στους ασκομύκητες. Καρποφορεί Σεπτέμβρη-Δεκέμβρη, σε δάση φυλλοβόλων δέντρων, βελανιδιές και φουντουκιές. 2.Τρούφα μελανόσπορη-(tuber Melanosporum) Είναι ένα περιζήτητο πολύ ακριβό υπόγειο μανιτάρι (600-1000 /1kg). Tο έδαφος πρέπει να είναι σχετικά φτωχό σε θρεπτικά συστατικά. Είναι χειμερινή μαύρη τρούφα και ωριμάζει από Δεκέμβριο-Μάρτιο. Έχει ισχυρή αρωματική οσμή, ευχάριστη, ντελικάτη και επίμονη που θυμίζει κάτι από βλάστηση, αποξηραμένα φρούτα. Η γεύση της έντονη, χαρακτηριστική, επίμονη και λίγο πικρή.
Περιοχές που ευδοκιμούν στην Ελλάδα Μακεδονία ( Γρεβενά, Κοζάνη, Καστοριά, Φλώρινα, Πέλλα, Κιλκίς, Χαλκι- δική, Θάσος). Τα Γρεβενά το 2007 ανακηρύχθηκαν πόλη των μανιταριών με ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Το 2012 ο Bane Uzelac πρόεδρος των Σέρβων μανιταρόφιλων χαρακτήρισε τα Γρεβενά μανιταροπρωτεύουσα των Βαλκανίων, ένας Βούλγαρος καλλιεργητής τα αποκάλεσε << Μέκκα των μανιταριών >>.Τα Γρεβενά Θεωρούνται πρωτεύουσα των μανιταριών και πρωτοστατούν στην έρευνα, καταγραφή, ανάδειξη και την πολύπλευρη αξιοποίησή τους. Η καλύτερη περιοχή για συλλογή κορυφαίων εδώδιμων μανιταριών είναι το Βόιο, ενώ ο Όρλιακας και η Βάλια Κάλντα προσφέρουν εξαιρετική ποικιλία ειδών.
Θεσσαλία (Λάρισα, Τρίκαλα, Πήλιο, Κίσσαβος, Πίνδος, Όλυμπος) Πελοπόννησος (δάσος της Στροφιλιάς, Ταΰγετος, Γκιώνα) Στερεά Ελλάδα Θράκη Νησιά ιδιαιτέρα ανατολικού Αιγαίου και Κρήτη Ήπειρο (Ζαγοροχώρια)
Τόσο στην Μακεδονία όσο και στη Θράκη, την Ήπειρο, το Πήλιο, τη Λέσβο και την Κύπρο διεξάγεται περιοδικά εμπόριο σε μικρή κλίμακα. Ο κύριος όγκος των μανιταριών ξεραίνεται, καταψύχεται, κονσερβοποιείται, μεταποιείται, συσκευάζεται και τροφοδοτεί την Ελλάδα και ολόκληρη την Ευρώπη. Μανιτάρια αγοράζονται από Τούρκους στη Θράκη και από Ιταλούς στην Ήπειρο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει οι Ιταλοί επιχειρηματίες για τις ελληνικές αυτοφυείς τρούφες.
Οι πρώτες καλλιέργειες τρούφας στη χώρα μας άρχισαν να παράγουν καρποφορίες στην Πιερία και Αιτωλοκαρνανία.Σήμερα αρκετοί αγρότες επενδύουν στην καλλιέργεια της τρούφας. Επειδή πολλά μανιτάρια είναι δηλητηριώδη προκαλούν φόβο και δέος στους ανθρώπους. Η ελλιπής γνώση του αντικειμένου και η αρνητική προκατάληψη που τη συνοδεύει εμπόδισαν τουςέλληνες να ασχοληθούν μαζικά με τη συλλογή μανιταριών.
Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας παρατηρείται μια έξαρση του ενδιαφέροντος για τη γνώση και τη συλλογή μανιταριών. Έχουν δημιουργηθεί εξειδικευμένοι σύλλογοι σε όλη την Ελλάδα. Γίνονται σεμινάρια μανιταρογνωσίας, ομαδικές εξορμήσεις και διεθνείς γιορτές μανιταριού από μανιταρόφιλους (γιορτή μανιταριού στα Γρεβενά και στην Καλαμπάκα ) Στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται τα κονσερβοποιημένα και σπάνια τα άγρια μανιτάρια, κυρίως αποξηραμένα.
Η ελληνική αγορά τροφοδοτείται κυρίως από καλλιεργημένα μανιτάρια όπως είναι το δίσπορο (Aguricus bisporus) που είναι λευκό μανιτάρι, ο πλευρώτους οστρεώδης (Pleurotus ostreatus), το Portobello, το crimini κ.α. Σε ορισμένες μόνο περιοχές της Ελλάδας συλλέγονται κατά κόρον κάποια άγρια είδη όπως ο Boletus Edulis (βασιλομανίταρο )και το porchini (καλογεράκι).
Σύλλογοι Μανιταρόφιλων Μανιταρόφιλοι Δυτικής Μακεδονίας Μανιταρόφιλοι Θεσσαλίας Μανιταρόφιλοι Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης Μανιταρόφιλοι Ηπείρου Μανιταρόφιλοι Λέσβου Μανιταρόφιλοι Μεσογαίας Αττικής Μανιταρόφιλοι Θεσσαλονίκης
Ομάδα Παρουσίασης
Τα μανιτάρια είναι τα φυσικά εργοστάσια των οικοσυστημάτων. Η μόνιμη αλλά αφανής, παρουσία των μακρομυκήτων είναι ζωτικής σημασίας για όλα τα οικοσυστήματα στα οποία συμμετέχουν και ιδιαίτερα για τα δασικά.
Τους συναντούμε ως συμβιοτικούς οργανισμούς να σχηματίζουν σχέσεις αλληλοβοήθειας με τις ρίζες δέντρων και θάμνων (μυκόρριζα,βελτιώνοντας την ανάπτυξη και την αντοχή τους). Μπορούν επίσης οι μακρομύκητες να αποτελέσουν ασθενή παράσιτα έως έντονα παθογόνα ζωντανών ή ετοιμοθάνατων δέντρων ή φυτών. Τα παθογόνα προκαλούν νέκρωση των δέντρων και καταστροφή καλλιεργειών με σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ Τα μανιτάρια περιέχουν: νερό, σε μεγάλο ποσοστό (80-90%) ινώδεις ίνες (κυτταρίνη και μυκοχιτίνη) σε σημαντικό ποσοστό (0,8-7%) ελάχιστα λίπη (0,2-0,5%) λίγα σάκχαρα (1-1,5%) πρωτεΐνες (1-1,5%) μεταλλικά άλατα και ιχνοστοιχεία (0,5-1,5%) βιταμίνες και ένζυμα
ΧΡΗΣΕΙΣ-ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ- ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ Σημαντική είναι η διατροφική αξία των μανιταριών. Είναι μία νοστιμότατη και υγιεινή τροφή. Τα άγρια αυτοφυή μανιτάρια είναι ιδανική τροφή. Πέρα από την εξαιρετική γεύση και το μοναδικό άρωμά τους, τα ελληνικά μανιτάρια έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι απαλλαγμένα από χημικά λιπάσματα, ορμόνες και φυτοφάρμακα
Τα μανιτάρια θεωρούνται κατάλληλα για ανθρώπους που θέλουν να αδυνατίσουν. Η ενέργεια που αποδίδουν είναι μικρή, αφού κυρίως αποτελούνται από νερό. Οι πρωτεΐνες όμως των μανιταριών, λόγω της παρουσίας όλων των βασικών αμινοξέων, είναι υψηλής ποιότητας, ανώτερες από τις φυτικές πρωτεΐνες. Ευεργετικές ιδιότητες: Μείωση των επιπέδων χοληστερίνης Προστατευτική δράση από καρκίνο του μαστού και καρκίνο του προστάτη Ρύθμιση σακχάρου αίματος Βελτίωση ανοσοποιητικού συστήματος Σιδηροπενική αναιμία
Μείωση της αρτηριακής πίεσης Αντιβακτηριακή δράση Το σελήνιο είναι αντιοξειδωτικό και συμβάλλει στην υγεία των οστών, των μαλλιών και των νυχιών Επαρκή πρόσληψη ασβεστίου
Τα μανιτάρια χρησιμοποιούνται και στη Φαρμακευτική. Είναι προϊόντα της φύσης με φαρμακευτικές ιδιότητες. Ιστορικά τα μανιτάρια είχαν μακρόχρονη ιατρική χρήση, ιδίως στην παραδοσιακή κινέζικη ιατρική και φαρμακευτική. Οι ψυχοτρόπες ουσίες ψιλοκυβίνη και ψιλοσίνη, οι οποίες περιέχονται σε ορισμένα είδη μανιταριών, χρησιμοποιούνται στη σύγχρονη Ψυχιατρική.
Είναι γνωστό επίσης ότι πολλοί μύκητες παράγουν ουσίες (δηλαδή αντιβιοτικά), που σκοτώνουν τα βακτήρια. Άλλωστε, από μύκητες παρασκευάστηκε η πενικιλίνη.
Φαρμακευτικό μανιτάρι θεωρείται το Reishi (γανόδερμα) και το ιαπωνικό Shitake. Τα τελευταία χρόνια η Amanita Muscaria, η μυγοκτόνος, χρησιμοποιείται στη χημειοθεραπεία και στην ομοιοπαθητική. Τα μανιτάρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη βαφή μαλλιού και τη βαφή φυσικών ινών. Πριν από την εφεύρεση των συνθετικών χρωστικών ουσιών τα μανιτάρια ήταν πηγή πολλών χρωμάτων της κλωστοϋφαντουργίας.
Σε πολλές πολυπληθείς φτωχές χώρες, όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ινδονησία κ.α., σημαντικό μέρος, ιδιαίτερα του αγροτικού πληθυσμού, ακόμη και σήμερα, καταφεύγει σε βότανα και μύκητες για τη θεραπεία πολλών ασθενειών και παθήσεων. Η σύγχρονη ιατρική και φαρμακολογία συνεχίζουν να θεωρούν τους μύκητες ως εξαιρετικό βιολογικό υλικό για την παρασκευή σημαντικών φαρμάκων.
ΠΑΝΑΡΧΑΙΟ ΜΑΝΙΤΑΡΙ Από τα πλέον εντυπωσιακά και αναγνωρίσιμα μανιτάρια. Είναι τοξικό και παραισθησιογόνο, γι αυτό το λόγο η λαϊκή του ονομασία είναι Ζουρλομάντορο, Γκουγκούλιαρε, Ζούρλε. Ονομάζεται και μυγοκτόνο γιατί το χρησιμοποιούσαν στο παρελθόν ως μυγοκτόνο. Αμανίτης Muscaria
γνωστό για τις ψυχοτρόπες ιδιότητές του