ΠΡΟ ΛΟ ΓΟΣ ΤΗΣ ΕΛ ΛΗ ΝΙ ΚΗΣ ΕΚ ΔΟ ΣΗΣ

ΠΡΟ ΛΟ ΓΟΣ ΤΗΣ ΕΛ ΛΗ ΝΙ ΚΗΣ ΕΚ ΔΟ ΣΗΣ Η ε πο χή μας χα ρα κτη ρί ζε ται, ή του λά χι στον έ τσι θα έ πρε πε, α πό πλη θώ ρα ε πιλο γών ε λεύ θερου χρό νου. Η δια θε σι μό τη τα πα ράλ λη λα κα τάλ λη λης υ πο δο μής μπο ρεί να διευ κο λύ νει την πρόσβα ση, χρή ση και εκ με τάλ λευ ση του αν θρώ πινου δυ να μι κού, που α πο τε λεί το ζη τού με νο για την ποιό τη τα ζω ής σε μια κοινω νί α. Κα τά την εκ μά θη ση των α θλο παι διών θα έ πρε πε να λαμ βά νονται υ πό ψη οι πι θα νοί χρο νι κοί, και ό χι μό νο, πε ριο ρι σμοί και να ε πι διώ κε ται η κα λύ τερη δυ νατή μά θη ση στο μι κρό τε ρο δυ να τό χρο νι κό διά στη μα. Η μέ χρι τώ ρα σωρευ μέ νη γνώ ση ε πι τρέ πει τον ε στια σμό στο κα λύ τε ρο δυ να τό πε ριε χό με νο. Η σει ρά «Βή μα τα για την Ε πι τυ χί α», για τη δι δα σκα λί α και εκ μά θη ση α θλο παι διών (α το μι κών και ο μα δι κών), κα λύ πτει σε με γά λο βαθ μό το πε ριε χό με νο της βα σι κής εκ παί δευ σης στις α θλοπαι διές. Ο α να γνώ στης των βι βλί ων της σει ράς έ χει την ευ και ρί α να γνω ρί σει και να ε μπλακεί στη δια δι κα σί α εκ μά θη σης, αλ λά και να α ξιο λο γεί συ νε χώς την πο ρεί α του. Το πε ριε χό μενο των βι βλί ων εί ναι δο μη μέ νο έ τσι ώ στε ο α να γνώ στης να μπο ρεί να α κο λου θεί μια πο ρεί α βή μα προς βή μα στην εκ μά θη ση και ε φαρ μο γή των δε ξιο τή των. Ε ντού τοις, αυ τό δε θα έ πρε πε να εν νο η θεί ως προ τρο πή για αυ το δι δα σκα λί α. Α ντί θε τα, θα πρέπει να α να γνω ρί ζε ται η ι διαί τερη ση μα σί α της ει δι κής κατάρ τι σης, κα θώς και της προ σω πι κό τη τας ε νός δα σκά λου. Η ει δι κή κα τάρ τι ση συ νί στα ται στην α να γνώ ρι ση α πό το δά σκα λο των σύγ χρο νων με θό δων προ σέγγισης των μα θη τών (π.χ., μα θη το κε ντρι κή προ σέγ γι ση) και α ντί στοι χα της κάλυ ψης των α να γκών τους (π.χ., α νά γκη για παι χνί δι, αλ λη λε πί δρα ση με άλ λα ά τομα, κλπ.). Η προ σω πι κό τη τα του δασκά λου α φο ρά σε ι διαί τε ρα χα ρα κτη ρι στι κά γνω ρί σμα τα που τον κα θι στούν α πο τε λε σμα τι κό, ι κα νό να α να τρέ χει συ νε χώς στην πιο πρό σφα τη πλη ρο φο ρί α και να α να ζη τά το βα θύ τε ρο νόη μα της δι δασκα λί ας. Πέ τρος Α. Νά τσης Υπεύθυνος επιμέλειας έκδοσης 7

ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ - Βήματα για την επιτυχία ΚΛΙ ΜΑ ΚΩ ΣΗ ΤΩΝ ΒΗ ΜΑ ΤΩΝ ΓΙΑ Ε ΠΙ ΤΥ ΧΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕ ΤΟ ΣΦΑΙΡΙ ΣΗ Αν εί σαι έ τοι μος για το τα ξί δι στο βι βλί ο: Πε το σφαίρι ση: Τα Βή μα τα για την Ε πι τυ χί α, δέ σε τα πα πού τσια σoυ, σή κω σε τις ε πι γο νατί δες σου και ε τοι μά σου για έ να συ ναρ πα στικό νέ ο τα ξί δι στην πε το σφαί ρι ση! Κά θε φο ρά που μπαί νεις στο γυ μνα στή ριο, το ά θλη μα της πε το σφαί ρι σης σου α πο κα λύ πτε ται με διαφορε τι κό τρό πο. Αυ τό το βι βλί ο εί ναι το α πο κορύ φωμα πε ρισ σό τε ρων α πό 40 ε τών συλ λο γικής ε μπει ρί ας στην πε το σφαί ρι ση, ε νώ αυ τή η μά θη ση και η α πό κτη ση ε μπει ρί ας συ νε χί ζεται. Αυ τό που κα θι στά αυ τήν την ε μπει ρί α διαφο ρε τι κή εί ναι ό τι τώ ρα έ χεις αυ τό το βιβλί ο, για να σε βο η θή σει να ξε κι νή σεις ή για να το χρη σι μο ποι ή σεις ως ο δη γό. Το βι βλί ο: Πε το σφαί ρι ση: Τα Βή μα τα για την Ε πι τυ χί α απευ θύ νε νται στους αρ χά ριους και στους πιο έ μπει ρους παίκτες πε το σφαί ρισης, τους δα σκά λους, τους προ πο νη τές, και σε ο ποιον δή ποτε άλ λο εν θου σιώ δη φίλο της πε τοσφαί ρι σης θέ λει να βελ τιώ σει το ε πί πεδο του παι χνι διού του. Ό λοι θα βρουν κά τι σε αυ τό το βι βλί ο που θα βελ τιώ σει την τε χνι κή, την αυ το πεποί θη ση και την ι κα νό τητά τους στο γή πε δο. Κά θε βή μα πε ρι λαμ βά νει τη δι δα σκα λί α και την προ ο δευ τι κή πο ρεί α εκ μά θησης, καθώς, ε πί σης, και τις α σκή σεις που θα σε βο η θή σουν να τε λειο ποι η θείς στο ά θλη μα. Υ πάρχουν πολ λοί τρό ποι να δι δα χθούν οι αρ χικές δε ξιό τη τες στην πε το σφαί ρι ση. Κά θε κεφά λαιο εί ναι ορ γα νω μέ νο, για να πα ρου σιάσει τους κα τάλ λη λους τρό πους για τη μέ τρηση της βελ τί ω σης α πό τα βα σι κά, στα πιο εξειδι κευ μέ να ε πί πε δα, κα τά τρό πο α πο δο τι κό. Οι πλη ρο φο ρί ες σε αυ τό το βι βλί ο θα σε βο η θή σουν να α ναρ ρι χη θείς στα σκα λο πά τια της ε πι τυ χί ας, για να γί νεις ένας κα λύ τε ρος παί κτης. Θα α πο κτή σεις μια κα λύ τε ρη γνώση του α θλή μα τος. Θα μά θεις πώς να κι νείσαι και πώς να ε κτε λείς συ γκε κρι μέ νες δεξιό τη τες σε πιο προ χω ρη μέ νο ε πί πε δο. Ε πίσης, θα μά θεις τις βα σι κές στρα τη γι κές και τις α σκήσεις που θα σε βο η θή σουν να γί νεις ο λο κλη ρω μέ νος παί κτης. Το βι βλί ο ορ γα νώ νε ται σε 12 «βή μα τα» που α κο λου θούν τη δια δο χι κή πο ρεία για κά θε δε ξιό τη τα που πραγ μα το ποιεί ται κα τά τη διάρκεια ενός παι χνι διού. Το «βή μα» 1 κα λύ πτει τις βα σι κές στά σεις και τις με τα κι νή σεις που εί ναι σχε τι κές με το ά θλη μα της πε το σφαί ρισης. Αυ τά εί ναι τα θε με λιώ δη για τις δε ξιό τητες που α κο λου θούν. Κα θώς το σερ βίς ξε κινά ει το παι χνί δι, αυ τό α φο ρά και στο ε πό μενο «βή μα», το «βή μα» 2. Με τά το σερ βίς, οι παί κτες ε κτε λούν την υ πο δο χή της μπά λας και την πά σα («βή μα τα» 3 και 4) για την προ ε τοιμασί α της ε πί θε σης («βή μα» 5). Α κο λου θεί η ά μυ να με το μπλοκ («βή μα» 6) και η αμυντική απόκρουση («βή μα» 7). Αυ τές εί ναι οι βα σι κές δε ξιό τη τες που χρη σι μο ποιού νται σε έ να παιχνί δι πε το σφαί ρι σης, αλ λά οι δε ξιό τη τες δεν εί ναι αρ κε τές από μόνες τους. Αφού ο λο κληρω θεί η ερ γα σί α πά νω στις δε ξιότη τες, θα μάθεις τα βα σι κά ε πι θε τι κά και α μυ ντι κά συ στήμα τα («βή μα τα» 8 και 9), τη με τά βα ση α πό την υ πο δο χή στην ε πί θε ση («βή μα» 10) και το παιχνί δι ε κτός συ στή μα τος («βή μα» 11). Το «βήμα» 12 πε ρι γρά φει ό λες τις λε πτο μέ ρειες που χρειά ζε σαι, για να γί νεις έ νας ο μα δι κός παίκτης στο γή πε δο: τους ρό λους των παι κτών, τις α ντι κα τα στά σεις, τις πε ρι στρο φές, την ε πικοι νω νί α και τα λοι πά. 8

Κά θε δε ξιό τη τα α να λύ ε ται στις αρ χι κές-θεμε λιώ δεις τε χνι κές της. Τα διαγράμ μα τα του γη πέ δου και τα σχή μα τα το νί ζουν τα ση μεί α- κλει διά για κά θε δε ξιό τη τα. Για κά θε δε ξιό τητα α να φέ ρο νται τα πιο συ νη θι σμέ να λά θη μαζί με τις λύ σεις για τη διόρ θω σή τους. Οι α σκή σεις που α κο λου θούν πα ρα τί θε νται κα τά αυ ξα νό με νη δυ σκο λί α. Η λί στα Ε λέγ χου Ε πιτυ χί ας σού ε πι τρέ πει να ε λέγ ξεις την τε χνι κή και την α πό δο σή σου σε κά θε ά σκη ση. Κάθε βή μα τε λειώ νει με μια λί στα α ξιο λό γη σης της ε πι τυ χί ας σου και μέ τρη σης της ι κα νό τη τάς σου στις δε ξιό τη τες. Το Βι βλί ο Πε το σφαί ρι ση: Τα Βή μα τα για την Ε πι τυ χί α πα ρέ χει μια συ στη μα τι κή προ σέγγι ση για το παί ξι μο και τη δι δα σκα λί α της πετο σφαί ρι σης. Α κο λού θη σε τη δια δι κα σί α που πε ρι γρά φε ται πα ρα κά τω, ό ταν ε ξα σκεί σαι σε κά θε βή μα: 1. Διά βα σε την ε πε ξή γη ση των δεξιο τή των, των τε χνι κών ή των στρα τη γι κών που καλύ πτει το κά θε βή μα, για τί εί ναι ση μα ντι κό το κά θε βή μα και τον τρό πο με τον ο ποί ο ε κτε λού νται οι δεξιό τη τες και οι τε χνι κές του βή μα τος. 2. Α κο λού θη σε τα α ντί στοι χα σχή μα τα. 3. Ε πα νάλα βε τα βή μα τα που εκτελέστηκαν λά θος, ε ντο πί ζο ντας τα λά θη και τις διορθώ σεις τους. 4. Ε κτέ λε σε τις α σκή σεις. Οι α σκή σεις σε βο η θούν να βελ τιώ σεις τις δε ξιό τητες, μέ σω της ε πα νά λη ψης και της πρα κτι κής ε ξά σκη σης. Διά βα σε τις ο δη γί ες και κα τάγρα ψε τη βαθ μο λο γί α σου. Οι α σκή σεις εμ φα νί ζο νται δί πλα α πό τις ο δη γί ες για τις δε ξιό τη τες, για να μπο ρείς να συμ βουλευ θείς τις ο δη γί ες, εάν έ χεις προ βλή ματα με τις α σκή σεις. Τα τε λευ ταί α χρό νια, το ά θλημα της πε τοσφαί ρι σης έ χει αλ λά ξει ε ντυ πω σια κά. Η ε φαρμο γή της συ νε χούς κατα γρα φής των πό ντων, το σερ βίς κα τά μή κος ο λό κλη ρης της τε λι κής γραμ μής και η χρή ση του Λίμπερο (libero) έ χουν αλλά ξει ση μα ντι κά το παι χνί δι. Μέ σω αυ τών των αλ λα γών και άλ λων πολ λών, το ά θλη μα της πε το σφαί ρι σης έ χει γί νει πιο ε ξειδι κευ μέ νο και πιο δυ να τό. Στο βι βλί ο: Πε τοσφαί ρι ση: Βή μα τα για την Ε πι τυ χί α α πει κο νίζο νται η ε ξά πλω ση και η δη μο τι κό τη τα του α θλή μα τος. Α πό λαυ σε το τα ξί δι, κα θώς βα δίζεις στα βή μα τα για την ε πι τυ χί α και δια σκέδα σέ το! ΤΟ ΑΘΛΗ ΜΑ ΤΗΣ ΠΕ ΤΟ ΣΦΑΙ ΡΙ ΣΗΣ Η πε το σφαί ρι ση έ χει κά νει μια μα κριά πορεί α ό λα αυ τά τα χρό νια και την έ χουν α πολαύ σει πολ λοί άν θρωποι σε ό λο τον κό σμο. Α κό μα κι αν το ά θλη μα έχει την τα πει νή του καταγωγή στις Ηνω μέ νες Πο λι τεί ες, εί ναι σημα ντι κό να δού με την ι λιγ γιώ δη α νά πτυ ξη και τις ε πι δρά σεις του πα γκο σμί ως. Το παι χνί δι της πε το σφαί ρι σης ό πως, παίζε ται σή με ρα, έ χει λί γα κοι νά στοι χεί α με το αρ χι κό παι χνί δι που ε φευ ρέ θη κε πε ρισ σό τε ρο α πό έ ναν αιώ να πριν. Η πε το σφαί ρι ση ε φευρέ θη κε το 1895 α πό το William G. Morgan, έ να διευ θυ ντή φυ σι κής α γω γής στο YMCA του Holyoke στη Μα σα χου σέ τη. Ο Morgan α πο φά σι σε να συν δυά σει στοι χεί α α πό διάφο ρα άλ λα α θλή μα τα, ό πως κα λα θο σφαί ριση, μπέ ιζμπολ, α ντι σφαί ρι ση και χά ντμπολ 1, για να δη μιουρ γή σει έ να νέ ο παι χνί δι. Αρ χι 1 Εννοείται το αμερικάνικο handball που είναι ατομικό παιχνίδι. Το αντίστοιχο της γνωστής χειροσφαίρισης, που είναι ευρωπαϊκής προέλευσης στις Η.Π.Α. ονομάζεται Team Handball. 9

ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ - Βήματα για την επιτυχία κά ο Morgan δη μιούρ γη σε ένα παι χνί δι που αρ χι κά α πο κα λού ταν mintonette, προ κει μέ νου να πα ρέ χει χα λά ρω ση και φυ σι κή δρα στη ριότη τα με τη λι γό τε ρη δυ να τή φυ σι κή ε πα φή για τους ε πιχει ρη μα τί ες της πε ριο χής. Για φι λέ (εν διά με σο δί χτυ) ο Morgan δα νεί στη κε αυ τό της α ντι σφαί ρι σης, αλ λά αύ ξη σε το ύ ψος του πε ρί που στα 2 μέτρα, α κρι βώς πά νω α πό το ύ ψος του κε φα λιού ε νός μέ σου αν θρώ που. Το 1896 δύ ο ο μά δες α πο τε λού με νες α πό πέ ντε παί κτες συμ με τεί χαν στον πρώ το πραγμα τι κό α γώ να του mintonette στο κολ έ γιο του Σπρίν γκφιλ ντ της Μα σα χου σέ της. Κα τά τη διάρ κεια ε νός α γώ να αρ γό τε ρα ε κεί νο το έ τος, έ να α κα δη μα ϊ κό μέ λος της σχο λής παρα τή ρη σε ό τι τα ά το μα κάρφωναν την μπά λα στον αέρα πέρα δώ θε πάνω απ το φι λέ και ί σως το παι χνί δι έ πρε πε να ο νο μα στεί volley (βόλλεϊ). Ο Morgan ε νέ κρι νε την ι δέ α και άλλα ξε την ο νο μα σί α. Η πρώ τη μπά λα που χρη σι μο ποι ή θη κε ή ταν μια σα μπρέ λα α πό μια μπά λα κα λα θοσφαί ρισης, αλ λά ο Morgan σύ ντο μα α πο φά σι σε ό τι ή ταν πά ρα πο λύ ε λα φριά και αρ γή. Δο κί μα σε μια κα νο νι κή μπά λα κα λα θο σφαί ρι σης, αλ λά ή ταν πά ρα πο λύ με γάλη και βα ριά. Κα θώς η έ δρα της ε ται ρί ας Spalding ή ταν στο Holyoke και η Spalding κα τα σκεύ α ζε αθλη τι κό ε ξο πλισμό, ο Morgan ζή τη σε α πό τον ι διο κτή τη της A.G. Spalding να κά νει μια μπάλα για το παιχνί δι του. Μια ει δι κή μπά λα σχε διά στη κε για το ά θλη μα το 1900. Σε ό λη την ε ξέ λι ξή της, το με γα λύ τε ρο μειο νέ κτη μα που α ντι με τώ πι σε η πετο σφαί ριση στη δη μο τι κό τη τά της ή ταν ε ξαι τί ας των συχνών αλ λα γών των κανο νι σμών. Οι προ πο νητές εί χαν δυ σκο λί ες στη δι δα σκα λί α της πετο σφαί ρι σης, ε πει δή κά θε λί γα χρό νια οι κανο νι σμοί άλ λα ζαν. Πολ λές αλ λα γές έ γι ναν για την μπά λα και το μέ γε θος του γη πέ δου. Ο α ριθ μός των παι κτών σε κά θε πλευρά του γη πέ δου κα θο ρί ζονταν α πό το δια θέ σι μο χώρο και κα τά τη διάρ κεια αυτής της πε ριό δου, οι παί κτες δεν πε ρι στρέ φο νταν. Τα πρώ τα χρό νια, ο ε ξο πλι σμός και οι κανό νες του παι χνι διού ή ταν α πλοί. Οι πρώ τοι κα νο νι σμοί του παι χνι διού δη μο σιεύ θη καν σε έ να άρ θρο στο α θλη τικό εγ χει ρί διο του YMCA το 1897. Το γή πε δο ή ταν 40 Χ 80 πόδια (12 Χ 24 μέ τρα) και χω ρι ζό ταν α πό έ να φι λέ με ύ ψος 6 πό δια ή 6 1/2 πό δια (1.8 έ ως 2 μέ τρα). Κά θε ο μά δα εί χε τέσ σε ρις παίκτες και το παι χνί δι ο λο κλη ρωνόταν σε τέσσε ρα σετ. Για την ε κτέ λε ση του σερ βίς, οι σέρ βερ χρη σι μο ποιού σαν έ να ρό πα λο. Ε άν το σερ βίς δεν περ νού σε το φι λέ, αυ τό θε ω ρού νταν φά ουλ και ο παί κτης που σέρ βι ρε έ βγαι νε έ ξω. Ε άν ο συ γκε κριμέ νος παί κτης ή ταν ο τε λευ ταί ος, κα τά σει ρά, στην ο μά δα του, τό τε η πλευ ρά του έ χα νε. Το σερ βίς, καθώς και η ε πι στρο φή της μπά λας, έ πρε πε να πετα χτεί και να μην παι χθεί δύ ο φο ρές διαδο χι κά α πό τον ί διο παί κτη. Μό νο ο παί κτης που σέρ βι ρε μπο ρού σε να σκο ρά ρει πό ντο για την ο μά δα του. Το παι χνί δι τρο πο ποι ή θη κε αρ γό τε ρα, έ τσι ώ στε να ε πι τρέ ψει τη συμ με το χή ο ποιουδή ποτε α ριθ μού παι κτών σε μια ο μά δα. Το παι χνίδι εί χε ως α πο στο λή τη δια τή ρη ση των α νταλλα γών της μπά λας πά νω α πό το φι λέ, σε έ να συν δυα σμό α ντι σφαί ρι σης και χά ντμπολ. Το παι χνί δι συ νε χι ζό ταν πέρα δώ θε, έ ως ό του μια ο μά δα α πο τύγ χα νε να ε πι στρέ ψει την μπάλα ή η μπά λα χτυπού σε στο πά τω μα. Αυ τό μετρού σε ως βαθ μός για τη μια ο μά δα ή «ο σέρ βερ έ βγαι νε έ ξω» (σή με ρα ο ό ρος που 10

χρη σι μο ποιού με εί ναι «ά ουτ η μπά λα») και η μπά λα δίνονταν στην άλ λη ο μά δα. Το παι χνίδι α πο τε λού νταν α πό εν νέ α πε ριό δους, με την κά θε ο μά δα να ε κτε λεί έ να συ γκε κρι μένο α ριθ μό σερ βίς σε κά θε πε ρί ο δο. Ε άν κάποιος παί κτης άγ γι ζε το φι λέ, έ πια νε ή κρατού σε την μπά λα, το παι χνί δι στα μα τού σε και αυ τό προ σμε τρού σε ως βαθ μός για την αντίπα λη ο μά δα. Ε άν η μπά λα χτυ πού σε σε ο ποιοδή πο τε α ντι κεί με νο στο χώ ρο και ε πέ στρε φε πί σω στο γή πε δο, το παι χνί δι συ νε χι ζό ταν. Οι παί κτες μπο ρούσαν να ντριμ πλά ρουν την μπά λα (έ πρε πε συ νε χώς να α να πη δά ει), αλλά δεν μπο ρούσαν να πε ρά σουν ντρι μπλά ροντας τη γραμ μή ντρί μπλας. Το 1896 το ά θλη μα πα ρου σιά στη κε, ε πίσης, στο Ντέυ τον του Ο χά ιο και πολ λοί α πό τους κα νο νι σμούς του α να θε ω ρή θη καν. Το ύ ψος του φι λέ τυπο ποι ή θη κε στα 7 πό δια και 6 ί ντσες (2.3 μέ τρα), η ντρίμ πλα α πα γο ρεύ θηκε και κά θε παι χνί δι παι ζό ταν στους 21 πόντους. Η πε το σφαί ρι ση έ γι νε γρή γο ρα δη μο φιλής σε ό λο τον κό σμο. Το παιχνί δι ει σή χθη στις Φι λιπ πί νες και την Κί να το 1910, την Ιαπω νί α το 1915, τη Σιβη ρί α και τον πο λω νι κό στρα τό το 1915, την Ου ρου γουά η το 1916, τη Βρα ζι λί α το 1919 και τη Συ ρί α το 1922. Στις Φι λιπ πί νες, πε ρί που το 1916, πα ρου σιάστη κε έ να ε πι θε τικό στυλ στο πα σά ρι σμα της μπά λας σε μια υ ψη λή τρο χιά, έ τσι ώ στε να χτυ πη θεί α πό έ ναν άλ λο παί κτη, και, έ τσι, δημιουρ γή θη κε η πά σα και το καρ φί. Αυ τοί οι παί κτες α νέ πτυ ξαν, ε πί σης, η βόμ βα (bomba), ή την επί θε ση και α πο κά λε σαν τον ε πι θε τι κό «μπο μπε ρί νο» (bomberino). Το 1916, η Ε θνι κή Κολ ε για κή Α θλη τι κή Έ νω ση των Η.Π.Α. (NCAA) κλή θη κε να βο η θή σει στη σύ νταξη των κα νο νι σμών και την προ ώ θη ση του α θλή μα τος. Το δί χτυ ψή λω σε στα 8 πόδια (2.4 μέ τρα), τα σετ παί ζο νταν στους 15 πό ντους και το παι χνί δι τε λεί ω νε στα τρί α νι κη φό ρα σετ. Στις αρ χές του 1920, το παι χνί δι τρο πο ποι ή θη κε πε ραι τέ ρω. Οι διαστά σεις του γη πέ δου άλ λα ξαν στα 30 Χ 60 πό δια (9.1 Χ 18.2 μέ τρα), η σύν θε ση της μπάλας έγινε συ γκε κρι μέ νη, οι παί κτες ε πι τρεπόταν να παί ξουν την μπά λα μό νο πά νω α πό τη μέ ση τους και η μια ο μά δα πε ριο ριζόταν σε λι γό τε ρο α πό τρί α χτυπή μα τα, πριν στεί λει την μπά λα στην άλ λη πλευ ρά του φι λέ. Το 1919 αμε ρι κα νι κές εκ στρα τευ τι κές δυνά μεις μοί ρα σαν πε ρί που 16.000 μπά λες πετο σφαί ρι σης στα στρα τεύ μα τα και τους συμμά χους τους. Οι διευ θυ ντές του YMCA που στάλ θη καν στην Ευ ρώ πη στο τέ λος του Πρώτου Πα γκό σμιου Πο λέ μου (πε ρίπου το 1919), για να βο η θή σουν στην α πο κα τά στα ση των συμ μα χι κών στρα τευ μά των, ει σή γα γαν την πετο σφαί ρι ση σε πολ λές ευ ρω πα ϊ κές χώ ρες. Αυ τό ή ταν το ση μαντι κό τε ρο «βή μα» για την α νά πτυ ξη του α θλή μα τος σε πα γκό σμιο ε πί πεδο. Το 1920 ε φαρ μό σθη καν οι τρεις ε πα φές α νά ο μά δα και ε φαρ μό σθη καν κα νο νι σμοί για την ε πί θε ση α πό την πί σω ζώ νη. 2 ΚΑ ΝΟ ΝΙ ΣΜΟΙ Κα τά τη διάρ κεια του παι χνιδιού, 12 παίκτες βρί σκο νται στο γή πε δο, 6 σε κά θε πλευρά. Συ χνά οι παί κτες ε ξειδι κεύ ο νται σε συ γκεγκρι μέ νες θέ σεις-ρό λους. Με τα πη δούν σε αυ 2 Στην παρούσα έκδοση παραλείφθηκαν τα στοιχεία που αφορούσαν αποκλειστικά στην ανάπτυξη του αθλήματος στις Η.Π.Α. 11

ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ - Βήματα για την επιτυχία τές τις θέσεις στην μπρο στι νή και την πί σω ζώ νη, α φού γί νει η πρώ τη ε πα φή με το σερβίς. Η κά θε θέ ση εί ναι δια φο ρε τι κή. Η ε ξει δίκευ ση της θέ σης εμ φα νί ζε ται σε πιο προ χωρη μέ να ε πί πε δα παι χνι διού. Οι αρ χά ριοι παίζουν συ νή θως σε ό λες τις θέ σεις ό ταν πε ριστρέ φο νται. Αυ τό τους βο η θά ει να μά θουν το παι χνί δι καλύ τε ρα. Η ε πα φή με την μπά λα είναι ε λά χι στη, πράγ μα το ο ποί ο ση μαί νει ό τι η με τα κί νη ση στο γή πε δο πρέ πει να εί ναι α κριβής. Οι πε ρισ σό τε ρες κι νή σεις ε κτε λού νται, πριν γί νει η ε πα φή με τη μπά λα. Η πε το σφαί ρι ση παί ζε ται σε έ να γή πε δο 9 Χ 9 μέ τρα (σχή μα 1). Το φι λέ (εν διά με σο δίχτυ) διαι ρεί το γή πε δο στη μέ ση και η κά θε πλευ ρά εί ναι 9 Χ 9 μέ τρα. Το γή πεδο ο ρί ζεται α πό γραμ μές. Η ο νο μα σί α της κά θε γραμμής εί ναι βα σι σμέ νη στη λει τουρ γί α και τη θέση της στο γή πε δο: πλά γιες γραμ μές, γραμ Το παι χνί δι εί ναι γρή γο ρο, οι παί κτες εί ναι σε συ νε χή κί νη ση, ε πει δή η μπά λα τα ξι δεύ ει α πό τη μια πλευρά του φι λέ στην άλ λη. Κά θε παί κτης στην πλευ ρά του πε ρι στρέ φε ται δε ξιόστρο φα στο γή πε δο, ό ταν κερ δί ζο νται οι αλλα γές και ση μειώ νο νται οι πό ντοι (σχή μα 2). Ο ευ κο λό τε ρος τρό πος να προσ διο ρι στούν οι το μείς του γη πέ δου είναι έ να α πλό σύ στημές ε πί θε σης, γραμ μές του σερ βίς και κε ντρική γραμ μή. Οι βα σι κές (τε λι κές) γραμ μές ή γραμμές του σερ βίς εί ναι στο τέ λος του γηπέ δου και στις δύ ο πλευ ρές. Οι δύ ο πλά γιες γραμ μές εί ναι κά θε τες στο φι λέ και το μήκος τους εί ναι 9 μέ τρα σε κάθε πλευ ρά. Οι γραμ μές ε πί θε σης, ή οι γραμ μές των 3 μέτρων, χρη σι μο ποιού νται ως ο δη γοί για τους παί κτες της μπρο στι νής και της πί σω ζώ νης και βρί σκονται 3 μέ τρα μα κριά α πό την κεντρι κή γραμ μή σε κά θε πλευ ρά. Οι ε πι θε τι κοί της μπρο στι νής ζώ νης ξε κι νούν συ νή θως την προ σέγ γι σή τους για την μπά λα α πό αυ τήν τη θέ ση, ε νώ οι ε πι θε τι κοί της πί σω ζώ νης δεν μπο ρούν να πη δή ξουν, για να ε κτε λέ σουν καρ φί, πα τώ ντας μπρο στά α πό αυ τήν τη γραμμή. Η κε ντρι κή γραμ μή, που χω ρί ζει το γή πεδο στη μέ ση, δια σχί ζει το γή πεδο κα τά πλάτος και κά τω α πό το φι λέ. Σχή μα 1 Δια στά σεις και γραμ μές του γη πέ δου πε το σφαί ρι σης μα α ρίθ μη σης, από το 1 έ ως το 6, ό πως φαίνε ται σχή μα 2. Ο δε ξιός πί σω χώρος εί ναι η πε ριο χή 1. Ε πι πλέ ον, αυ τή η θέ ση ή ταν κα θο ρισμέ νη για το σερ βίς, αλ λά οι πρό σφα τες αλλα γές στους κα νο νι σμούς ε πι τρέ πουν στους σέρ βερ να σερ βί ρουν α πό ο που δή πο τε θε λήσουν κα τά μή κος της πί σω γραμ μής. Η μπροστινή δε ξιά θέ ση στο γή πε δο εί ναι η πε ριο χή 12

2. Η θέ ση στο κέ ντρο μπρο στά εί ναι η πε ριοχή 3. Μπρο στά α ρι στε ρά εί ναι η πε ριο χή 4, πί σω α ρι στε ρά εί ναι η πε ριοχή 5 και πί σω στο κέ ντρο εί ναι η πε ριο χή 6. 5 6 1 4 3 2 Σχή μα 2 Οι έ ξι πε ριο χές του γη πέ δου. Οι παί κτες πε ρι στρέ φο νται, ό πως φαί νε ται στο σχή μα. Οι θέ σεις των παι κτών στο γήπε δο ο νο μάζο νται, α νά λο γα με την πλευ ρά του γη πέ δου στην ο ποί α παί ζουν, κοι τά ζο ντας πά ντα το φιλέ (σχή μα 3). Η α ρι στε ρή πλευ ρά του γη πέδου (πε ριο χές 4 και 5) ο νο μά ζε ται α ρι στε ρή μπρο στινή θέ ση και α ρι στε ρή πί σω θέ ση. Οι α κραί οι ε πι θε τι κοί παί ζουν κυ ρί ως σε αυ τές τις δύο θέ σεις. Ει δι κεύ ο νται στο παι χνί δι μόνο στην α ρι στε ρή πλευ ρά του γη πέ δου στην μπρο στι νή και την πί σω ζώ νη. Οι κε ντρι κοί ε πι θε τι κοί παί ζουν στη μέ ση του γη πέ δου (περιο χές 3 και 6) και οι δε ξιοί παί κτες παί ζουν στη δε ξιά πλευ ρά του γη πέ δου (πε ριο χές 1 και 2). Με το να ει δι κευ τεί κάθε παίκτης κα τά αυ τόν τον τρό πο, μα θαί νει να παί ζει σε μια θέ ση στην μπρο στι νή και σε μια θέ ση στην πίσω ζώ νη. Οι παί κτες με τα πη δούν στον το μέ α του γη πέ δου της ευ θύ νης τους μό λις γί νει η ε πα φή του σερ βίς, όταν η ο μά δα τους σερ βίρει, ή μό λις στείλει η ο μά δα τους την μπά λα πέ ρα α πό το φι λέ, όταν η ομάδα τους υ πο δέχεται το σερ βίς. Το παι χνί δι αρ χί ζει με σερ βίς. Η φά ση του παι χνι διού τε λειώ νει με μια ο μά δα να κερδί ζει έ ναν πό ντο. Ό ποιος κερ δί σει τη φά ση, κερ δί ζει και τον πό ντο και δε χρειά ζε ται α παραί τη τα η ο μά δα να έ χει σερ βί ρει, για να κερδί σει πό ντο. Το παίξιμο ο λο κλη ρώ νε ται, ό ταν η μπά λα αγ γί ζει το έ δα φος, ό ταν α κού γε ται η σφυ ρί χτρα του διαι τη τή, ό ταν βγαί νει η μπάλα ε κτός των ορί ων του γη πέ δου ή έρ χε ται σε ε πα φή με την α ντένα α πό κάθε πλευ ρά. Η μπά λα μπο ρεί να αγ γί ξει το φι λέ κατά το σερβίς και να πα ρα μεί νει στο παι χνί δι. Σχή μα 3 Οι θέ σεις των παι κτών στο γή πε δο 13