www.lifepositive.gr
www.lifepositive.gr 18 Περιεχόµενα 12 26 34 6 8 12 18 26 34 38 life positive > life positive > life positive > life positive > life positive EDITORIAL ΑΠΟΡΙΕΣ > Για το ψωµί ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΟΥΣΓΟΥΝΗΣ > Τα µυστικά του ευτυχισµένου εργαζόµενου ΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ > Ένα λυτρωτικό διαζύγιο ΑΦΙΕΡΩΜΑ > Βρεφικό γάλα: Μετά τον θηλασµό, τι; GABRIEL STEG > Αντιπηκτικά: Ένα νέο ταξίδι ξεκινά ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ > Η γλώσσα κόκαλα τσακίζει... > Life > Positive < ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 30
M Y Y Y Εργαζόµαστε καθηµερινά πάνω σε φόρµουλες µε στόχο τη βελτίωση της ζωής. Στη Merck Serono συνδυάζουµε την εξειδίκευσή µας στους τοµείς των χηµικών και βιολογικών παραγόντων για να προσφέρουµε καινοτόµα συνταγογραφούµενα φάρµακα. ιαθέτουµε κορυφαία προϊόντα που συµβάλλουν στη βελτίωση της ζωής των ασθενών. Προσφέρουµε θεραπείες στους τοµείς που γνωρίζουµε καλύτερα: την ογκολογία, τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις, τη γονιµότητα, την ενδοκρινολογία, τις καρδιοµεταβολικές παθήσεις. ιαθέτουµε υψηλής ποιότητας προϊόντα σε περισσότερες από 150 χώρες σε ολόκληρο τον κόσµο. Λεωφόρος Κηφισίας 41-45 (Κτίριο Β), 151 23 Μαρούσι, Αθήνα www.merck.gr www.merckserono.gr
υγεία 38 46 46 52 58 60 63 64 life positive > life positive > life positive > life ΙΑΤΡΟΦΗ > Μαγειρέψτε γρήγορα και υγιεινά ΣΚΥΛΟΣ > Εκπαίδευση δεν σηµαίνει τιµωρία ΝΕΑ > Μικρά και πρακτικά ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΓΟΡΑΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΛΕΞΗ Η ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ > Μυοσκελετικός πόνος µετά τα 50 52 Το επόµενο τεύχος του > Life > Positive < θα κυκλοφορήσει στις 27 Οκτωβρίου www.lifepositive.gr >Life>Positive< Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑ-ΕΚ ΟΣΗ > Μ. ΠΙΤΣΙΛΙ ΗΣ Α.Ε. Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα Τηλ: 210 8947002, Fax: 210 8941551 e-mail: info@lifepositive.gr www.pitsilidis.gr ΕΚ ΟΤΗΣ > Μιχάλης Πιτσιλίδης ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚ ΟΣΗΣ > Νινέττα Βατικιώτη ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ > Θεόδουλος Παπαβασιλείου ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ > Νεκταρία Καρακώστα ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ > Ειρήνη Πιτσιλίδη ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ > Γιώργος Παναγόπουλος SENIOR ART DIRECTOR > Γρηγορία Μαυροειδάκου ART DIRECTOR > Μάτα Παρασύρη ΗΜΟΣΙOΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑ Α > Βιβέττα Λαϊνιώτη > Λυδία Παπαευαγγέλου ΕΙ IΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ > Ορέστης Γιωτάκος, ψυχίατρος > Γρηγόρης Λάσκαρης, φαρµακοποιός > Θεόδωρος Ροκκάς, γαστρεντερολόγος > Στέλιος Σπαντιδέας, διατροφολόγος > Κώστας Σπίγγος, νευρολόγος ΙΑΦΗΜΙΣΗ > Βασιλική Κούτσικου ΥΠΟ ΟΧΗ ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ > Σοφία Κολοβού ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ > Σταµάτης Κωνσταντάτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ > Όλγα Κοσσυβάκη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ > istockphoto > shutterstock images ΕΚΤΥΠΩΣΗ -ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΙΑ: > ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ IRIS A.E.Β.Ε. Το >Life>Positive< είναι µηνιαίο περιοδικό και διανέµεται δωρεάν, την τελευταία Κυριακή κάθε µήνα, µε τον «Τύπο της Κυριακής»
> editοrial του Mιχάλη Πιτσιλίδη pitsilidis@gmail.com Ο κρατισµός πνίγει την Υγεία 6 Αλήθεια, ποιος φυσιολογικός άνθρωπος και ποιος ανοιχτών οριζόντων πολιτικός, δεν θα σκεπτόταν να χρησιµοποιήσει της Υγεία (περίπου 10% του ΑΕΠ συνολικά) ως µοχλό ανάπτυξης, σε ένα ευρύ φάσµα τοµέων, από τον ιατρικό τουρισµό µέχρι το άνοιγµα της αγοράς που πνίγεται από συνεχείς απαγορεύσεις και αρρωστηµένες κρατικές παρεµβάσεις; Υπάρχουν τουριστικοί προορισµοί που έχουν υποβαθµιστεί από τη σειρά θηριωδών πολυτελών ξενοδοχείων, το ένα δίπλα στο άλλο, στην ίδια παραλιακή περιοχή όπως π.χ. η Ρόδος. Θα µπορούσε το ένα από αυτά να µετατραπεί σε µεγάλη Μονάδα Τεχνητού Νεφρού και σε κέντρο Αποκατάστασης. Έτσι, νεφροπαθείς από όλο τον κόσµο και άνθρωποι που χρειάζονται κάθε 48 ώρες αιµοκάθαρση και καθηµερινό πρόγραµµα άσκησης, θα µπορούσαν να περνούν εξαίσιες διακοπές, έχοντας δίπλα τους τις ιατρικές υπηρεσίες που χρειάζονται. Αντ αυτών, η ελληνική πολιτεία, µε τον πρωτόγονο κρατισµό που δυστυχώς διαποτίζει οριζοντίως όλα τα κόµµατα, πνίγει καθηµερινά όλο και περισσότερο την οικονοµική διάσταση της Υγείας, θεωρώντας περίπου ντροπή να συζητάµε για την Υγεία ως µοχλό ανάπτυξης της οικονοµίας! Λες και οι αξιοπρεπείς παροχές υγείας δεν προϋποθέτουν ένα οικονοµικά εύρωστο κράτος για να παρασχεθούν «δωρεάν» (τροµάρα µας!). ιστάζουµε π.χ. να επιβαρύνουµε κάθε συνταγή µε 1-3 ευρώ (ουσιαστικά αυτό ισοδυναµεί µε ένα ελάχιστο ανασφάλιστο όριο) ή, ακόµα, µε 5-10 ευρώ, αν ο ασθενής είναι οικονοµικά εύρωστος. Έτσι, ο συνταξιούχος των 600 ευρώ και ο µισθωτός των 4.000 ευρώ πληρώνουν την ίδια συµµετοχή για τα φάρµακά τους, εφόσον πάσχουν από την ίδια νόσο και παίρνουν τα ίδια φάρµακα... Θεσµοθετήσαµε για την Ελλάδα τα πιο φθηνά φάρµακα της Ε.Ε. (λάθος, λάθος, λάθος) υποβαθµιζόµενοι, µόνοι και αναξιοπρεπείς, ως οι φτωχότεροι και πιο µίζεροι. Αυτό είχε ως αποτέλεσµα να παρατηρούνται ελλείψεις λόγω εξαγωγών. Απαγορεύσαµε την πώληση φαρµάκων από φαρµακεία σε φαρµακαποθήκες, και από φαρµακαποθήκη σε φαρµακαποθήκη και στο τέλος απαγορεύσαµε τις...εξαγωγές, για να αντιµετωπίσουµε τις ελλείψεις που οφείλονται, ωστόσο, στη χαµηλότερη τιµή. Πονάει δόντι, κόβουµε κεφάλι! Κρατισµός, άλλωστε, ίσον απαγορεύσεις. Ο εσωτερικός ιατρικός συνεδριακός τουρισµός αποτελούσε µια από τις πιο αξιόλογες πηγές εσόδων για γραφεία ταξιδίων, αεροπορικές εταιρείες, πούλµαν, ξενοδοχεία, εστιατόρια κ.λπ. και µάλιστα σε εποχές εκτός τουριστικής αιχµής. Ο Ε.Ο.Φ σε ένα αδιανόητο κρεσέντο απαγορεύσεων, παρερµηνεύοντας µάλιστα τη σχετική νοµοθεσία, συνέθεσε πολυσέλιδες απαγορεύσεις, τόσες και τέτοιες, ώστε η δαπάνη προώθησης των εταιρειών που κατευθυνόταν προς τόσες και τόσες επαγγελµατικές οµάδες, έγινε τώρα, σε πολλές περιπτώσεις, µαύρο χρήµα που κατατίθεται σε λογαριασµούς γιατρών στο εξωτερικό ή µετετράπη σε ταξίδι εξωτερικού, σε εξωτικό µάλιστα προορισµό, «στη ζούλα». Κι όλα αυτά συνέβησαν τα τελευταία 3-4 χρόνια, όταν µέχρι το 2008 γινόταν χαµός! Πάνω στην κρίση, οι φωστήρες του κρατισµού, έσφιξαν ακόµα περισσότερο τη θηλειά στο λαιµό δεκάδων χιλιάδων εργαζοµένων και επιχειρήσεων... Περαστικά µας! < > Life > Positive < ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 30
> υγεία 8 10+1 Απορίες για Το ψωµί παχαίνει; 1 Το ψωµί κατηγορείται συχνά πως είναι ένα τρόφιµο που µας προσθέτει βάρος. Στην πραγµατικότητα όµως, η αύξηση του σωµατικού βάρους οφείλεται στη συνολική πρόσληψη θερµίδων, από το σύνολο των τροφίµων και όχι στην υπερκατανάλωση ενός συγκεκρι- µένου τροφίµου. Όταν το ψωµί καταναλώνεται σε µεγάλες ποσότητες, συµβάλλει στην αύξηση του βάρους, όπως συµβαίνει µε όλες τις τροφές. Μπορώ να φάω ψωµί 2 όταν κάνω δίαιτα; Φυσικά. Υπάρχει η φήµη ότι αν κάποιος θέλει να χάσει βάρος, πρέπει να κάνει δίαιτα που να περιέχει ελάχιστο ή καθόλου ψωµί. Αυτό όµως είναι µύθος. Το ψωµί ανήκει στην οµάδα των το ψωµί Το ψωµί απαγορεύεται στη δίαιτα; Το λευκό ψωµί έχει περισσότερες θερµίδες από το µαύρο; Σίκαλης, ολικής άλεσης ή πολύσπορο; Τι είναι πιο υγιεινό; Η Κλινική ιαιτολόγοςδιατροφολόγος, κυρία Εύα Σταυρίδη, µε αφορµή την Παγκόσµια Ηµέρα Άρτου (16/10), απαντά σε όλες µας τις απορίες, για το σηµαντικότερο στοιχείο της διατροφής µας. υδατανθράκων, µαζί µε το ρύζι, τα µακαρόνια και τις πατάτες. Οι υδατάνθρακες αποτελούν τη βάση της διατροφής µας. Το 50% των θερµίδων που προσλαµβάνουµε καθη- µερινά πρέπει να προέρχεται από την οµάδα των δηµητριακών. Άρα, ακόµη κι αν κάποιος ακολουθεί δίαιτα απώλειας βάρους, µπορεί να καταναλώσει ψωµί. Το ψωµί αυξάνει την πίεση; 3 Η αλήθεια είναι πως για την παρασκευή του ψωµιού προστίθεται αλάτι, η κατανάλωση του οποίου προκαλεί αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Οι υπερτασικοί εποµένως, θα πρέπει να καταναλώνουν ψωµί µε µέτρο, όπως κάνουν και µε κάθε άλλο τρόφιµο που περιέχει νάτριο. Πόσο... µαύρο είναι το 4 µαύρο ψωµί; Μαύρο ψωµί δεν σηµαίνει πάντα ολικής αλέσεως! Συχνά ως µαύρο αναφέρεται απλά το ψωµί που έχει σκούρα απόχρωση. Αυτό όµως δεν σηµαίνει ότι είναι ολικής άλεσης. Σε κάποιες περιπτώσεις, το σκούρο ψωµί δεν περιέχει ίχνος από αλεύρι ολικής αλέσεως και το χρώµα του οφείλεται σε χρωστικές (π.χ. καραµελόχρωµα), που χρησιµοποιούνται κατά την παρασκευή. Για να αποφύγετε τέτοιου είδους σύγχυση, διαβάστε καλύτερα την ετικέτα του τροφίµου ή ρωτήστε τον αρτοποιό σας τι είδος αλεύρου έχει χρησιµοποιηθεί. Είναι το µαύρο ψωµί 5 πιο υγιεινό; Στο ψωµί ολικής αλέσεως, χρησιµοποιείται αλεύρι που περιέχει ολόκληρο το σπόρο του σίτου, κάτι που το κάνει > Life > Positive < ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 30
> υγεία 10+1 απορίες για το ψωµί 10 πλουσιότερο σε θρεπτικά συστατικά. Περιέχει σηµαντικές ποσότητες βιταµινών Β και Ε και ιχνοστοιχείων, όπως ο φώσφορος και το µαγνήσιο και είναι πιο πλούσιο σε φυτικές ίνες. Οι φυτικές ίνες του µαύρου ψωµιού συµβάλλουν στην οµαλή λειτουργία του εντέρου, βοηθώντας σηµαντικά τα άτοµα που υποφέρουν από δυσκοιλιότητα. Έχει θέση στη διατροφή 6 των διαβητικών; Τα άτοµα που πάσχουν από διαβήτη έχουν συχνά τη λανθασµένη εντύπωση ότι το ψωµί είναι από τα τρόφιµα που πρέπει να αποφεύγουν. Όλα τα τρόφιµα που περιέχουν υδατάνθρακες πρέπει να απασχολούν τους διαβητικούς, όχι µόνο το ψωµί. Αυτό όµως δεν σηµαίνει ότι θα πρέπει να τα αποκλείσουν από τη διατροφή τους. Ανάλογα µε τον τύπο του διαβήτη, το διαιτολόγιο του διαβητικού µπορεί να σχεδιαστεί κατάλληλα, περιέχοντας τρόφιµα όλων των κατηγοριών. Οι πάσχοντες από διαβήτη τύπου 1, που λαµβάνουν ινσουλίνη, θα πρέπει να γνωρίζουν πόση ινσουλίνη χρειάζονται, ανάλογα µε την ποσότητα του ψωµιού που θα καταναλώσουν. Για τον διαβήτη τύπου 2, συστήνονται µικρά και συχνά γεύµατα και πρόσληψη σύνθετων υδατανθράκων που περιέχουν περισσότερες φυτικές ίνες. Το ψωµί ολικής άλεσης είναι οπωσδήποτε προτιµότερο από το λευκό, καθώς οι φυτικές ίνες δεν επιτρέπουν την απότοµη αύξηση του σακχάρου το αίµα. Το λευκό ψωµί έχει περισσότερες θερµίδες από 7 το µαύρο; Πολύς κόσµος προτιµά το µαύρο ψωµί, αντί του άσπρου, γιατί θεωρεί ότι είναι διαίτης. Στην πραγ- µατικότητα, µία φέτα άσπρου διαθέτει σχεδόν τις ίδιες θερµίδες µε µια φέτα µαύρου ψωµιού. Όµως, το µαύρο ψωµί υπερέχει για άλλους λόγους. Λόγω του διαφορετικού αλεύρου που χρησιµοποιείται για την παρασκευή του, περιέχει περισσότερες φυτικές ίνες από το λευκό, και µας κρατά χορτάτους για περισσότερη ώρα. Επιπλέον, το µαύρο ψωµί περιέχει περισσότερα θρεπτικά συστατικά από το άσπρο, όπως βιταµίνες και ιχνοστοιχεία. Καλό θα ήταν λοιπόν να µην προτιµάµε ένα τρόφιµο µόνο από τις θερµίδες που περιέχει, αλλά να κοιτάµε και τα θρεπτικά συστατικά που µπορεί να µας προσφέρει. Το ψωµί περιέχει σίδηρο; 8 Ναι! Ειδικά το ψωµί ολικής αλέσεως είναι µια καλή πηγή φυτικού σιδήρου. Μάλιστα, στο εµπόριο κυκλοφορεί ψωµί εµπλουτισµένο µε σίδηρο, που αποτελεί µια καλή λύση για όσους πάσχουν από σιδηροπενική αναιµία. Πάσχω από κοιλιοκάκη. 9 Μπορώ να καταναλώσω ψωµί; Η κοιλιοκάκη είναι µια αυτοάνοση ασθένεια, η οποία προκαλεί δυσανεξία στη γλουτένη, µια πρωτεΐνη που περιέχεται σε διάφορα δηµητριακά, όπως το σιτάρι, το κριθάρι και η σίκαλη. Οι πάσχοντες από κοιλιοκάκη, πρέπει να αποκλείσουν εντελώς από τη διατροφή τους τα τρόφιµα που περιέχουν αυτά τα δηµητριακά, συµπεριλαµβανοµένου και του ψωµιού. Ευτυχώς, στο εµπόριο κυκλοφορεί ψωµί ειδικά παρασκευασµένο για άτοµα µε κοιλιοκάκη, από αλεύρι καλαµποκιού ή ρυζιού, που δεν περιέχει γλουτένη. Τι πρέπει να προσέχω 10 στην ετικέτα των συσκευασµένων ψωµιών; Στην περίπτωση του συσκευασµένου ψωµιού, είναι σηµαντικό να ελέγξετε στην ετικέτα για το είδος του αλεύρου που έχει χρησιµοποιηθεί για την παρασκευή του. Πολλές φορές, τα συσκευασµένα ψωµιά περιέχουν µεγάλη ποσότητα ζάχαρης και γάλακτος, βουτύρου ή λαδιού και είναι πλούσια σε θερµίδες και λιπαρά. Γι αυτό ελέγξτε πριν αγοράσετε. Σίκαλης, ολικής άλεσης 11 h' πολύσπορο; Τι να προτιµήσω; Και τα τρία έχουν σκούρο χρώµα και είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. Η διαφορά τους έγκειται στα δηµητριακά από τα οποία παρασκευάζονται. Το ψωµί σίκαλης παρασκευάζεται από αλεύρι σίκαλης. Για το ολικής αλέσεως χρησιµοποιείται αλεύρι ολικής, που περιέχει αναποφλοίωτο τον σπόρο του σιταριού. Τέλος, το πολύσπορο παρασκευάζεται από πολλά και διαφορετικά είδη δη- µητριακών. Και τα τρία αποτελούν άριστες επιλογές ψωµιού, καθώς είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταµίνες και ιχνοστοιχεία. εν έχετε παρά να δοκιµάσετε και να αποφασίσετε ποιο σας ταιριάζει γευστικά! < i Εύα Σταυρίδη Κλινική ιαιτολόγος- ιατροφολόγος, BSc τηλ. 6948449606 e-mail: e.stavridi@gmail.com > Life > Positive < ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 30
> συνέντευξη > της Νεκταρίας Καρακώστα ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΟΥΣΓΟΥΝΗΣ Κάθε εργαζόµενος είναι µοναδικός 12 Πόσο διαδεδοµένο είναι το επαγγελ- µατικό coaching/ mentoring στην Ελλάδα; Η έννοια του coaching είναι γνωστή εδώ και αρκετά χρόνια στην Ελλάδα. Μέθοδοι και πρακτικές coaching εφαρµόζονται εδώ και δεκαετίες σε ελληνικές επιχειρήσεις, µε στόχο τη βελτίωση της αποτελεσµατικότητας και της απόδοσής τους, χωρίς ωστόσο να καλύπτονται από κάποιον συγκεκριµένο όρο ή ορισµό. Στις επιχειρήσεις άλλωστε, έχει πολύ µεγαλύτερη σηµασία το αποτέλεσµα, παρά ο ορισµός της µεθόδου που θα χρησιµοποιήσεις για να το πετύχεις. Τι είναι το coaching και τι το mentoring; Σε τι διαφέρουν; Οι ορισµοί του επαγγελµατικού coaching και mentoring ποικίλλουν. Γενικότερα, το coaching σε µία επιχείρηση είναι η προσπάθεια καθοδήγησης της διοίκησης (ή των υπαλλήλων) µε τη βοήθεια ερωτήσεων, στο να κατανοήσουν το πρόβληµα, να εντοπίσουν τις πραγµατικές του αιτίες και να βρουν τις λύσεις που τους ταιριάζουν. Αν οι πραγµατικές αιτίες δεν βρεθούν, τότε δεν θα υπάρξει και λύση. Το mentoring, από την άλλη πλευρά, δεν περιορίζεται στην καθοδήγηση µέσω ερωτήσεων, αλλά χρησι- µοποιεί και άλλα εργαλεία, όπως π.χ. υποστηρικτικό υλικό. Προσωπικά, διακρίνω το mentoring από το coaching, ανάλογα µε τη διάρκεια της υποστήριξης που θα χρειαστεί: αν πρόκειται για ένα απλό πρόβλη- µα που µπορεί να λυθεί µέσα σε 5 ώρες συνεδριών, µιλάω για coaching, ενώ όταν χρειάζονται περισσότερες ώρες υποστήριξης, για mentoring. Σε περίοδο κρίσης, πόσο σηµαντικό είναι να έχουµε τον τρόπο να διαχειριστούµε και να αντιµετωπίσουµε τις δυσκολίες; υσκολίες υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντα. Γι αυτό και είναι σηµαντικό να αναπτύξουµε ως εργαζόµενοι τις δεξιότητες εκείνες, που απαιτούνται για να αντεπεξέλθουµε αποδοτικά (effective) και αποτελεσµατικά (efficient) στις απαιτήσεις του ρόλου µας. Ποιος έχει µεγαλύτερη ανάγκη από coaching; Ένας ελεύθερος επαγγελµατίας ή µία εταιρεία; Κάθε επαγγελµατίας, είτε ελεύθερος, είτε µισθωτός, ανάλογα µε τις προκλήσεις που αντιµετωπίζει, µπορεί να χρειαστεί coaching. Η ανάγκη για coaching (ή mentoring) δεν έχει τόσο σχέση µε το είδος της επαγγελµατικής δραστηριότητας, όσο µε την εκάστοτε πρόκληση ή δυσκολία. Υπερβολικός φόρτος εργασίας- χαµηλές αµοιβές (ή' και τα δύο µαζί): συνήθη φαινό- µενα στη συγχρονη αγορά εργασίας. Μπορεί αυτός ο εργαζόµενος να αποκτήσει κίνητρο για να εργαστεί; Ασφαλώς! Υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια η εσφαλµένη πεποίθηση ότι το σηµαντικότερο κίνητρο για τον άνθρωπο είναι το χρήµα. Οι πραγµατικοί παράγοντες παρακίνησης κάθε ανθρώπου βρίσκονται µέσα του και µπορεί κανείς να τους εντοπίσει µε τη βοήθεια αντικειµενικών και αξιόπιστων συστηµάτων. Κάνοντας χρήση αυτών των συστηµάτων, προϊστάµενοι και ιευθυντές Ανθρώπινου υναµικού µπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τους ανθρώπους τους και να ξέρουν πώς να συνεργαστούν αποδοτικότερα και αποτελεσµατικότερα µε τον καθένα. > Life > Positive < ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 30
Σε µια εποχή που οι επιχειρήσεις προσπαθούν περισσότερο από ποτέ να βρουν µεθόδους για να βελτιώσουν την απόδοση των ανθρώπων τους, να µειώσουν τα έξοδά τους και να αυξήσουν το κέρδος τους, το επαγγελµατικό coaching έρχεται να δώσει τη λύση. Ο ειδικός στο επαγγελµατικό coaching κ. Ιωάννης Γουσγούνης, προτείνει λύσεις για την αντιµετώπιση συχνών, καθηµερινών προβληµάτων στον χώρο εργασίας και αποκαλύπτει τα µυστικά του ευτυχισµένου εργαζόµενου.
> συνέντευξη Ιωάννης Γουσγούνης 14 > WHO IS WHO O Iωάννης Γουσγούνης σπούδασε Χηµικός Μηχανικός (Dipl.Ing. ισοδύναµο MSc.) στο Πολυτεχνείο Karlsruhe στη Γερµανία και στη συνέχεια εργάστηκε σε διάφορες διευθυντικές θέσεις, σε πρωτοπόρες στον κλάδο τους ελληνικές βιοµηχανίες. Στα 18 χρόνια της εµπειρίας του στη βιοµηχανία ήταν υπεύθυνος για το management των εργαζοµένων, καθώς και για την επιλογή νέου προσωπικού. Έχει πετύχει αποδεδειγµένα αποτελέσµατα στη βελτίωση της παραγωγικότητας και της απόδοσης, στη βελτίωση του ηθικού και της δέσµευσης (engagement) εργαζοµένων, στη δηµιουργία αποτελεσµατικών οµάδων, στη µείωση του κόστους παραγωγής και στη γενικότερη οργάνωση παραγωγικών µονάδων. Η εµπειρία και εξειδίκευσή του, πλαισιώνονται και από την πιστοποίησή του (ως χρήστη και ερµηνευτή) στο διεθνές σύστηµα προσδιορισµού προφίλ προσωπικότητας McQuaig (The Holst Group-UK), το οποίο είναι ένα εξαιρετικό, αξιόπιστο και αντικειµενικό εργαλείο για την προσωπική επαγγελµατική ανάπτυξη και την επιλογή νέου προσωπικού. Επίσης, έχει εκπαιδευτεί στο διακεκριµένο σύστηµα επιλογής προσωπικού MBI (Motivation- Based-Interviewing), της εταιρείας Hire Authority Inc. (USA). Είναι ιδρυτής και ιδιοκτήτης της εταιρείας επαγγελµατικού Coaching/Mentoring «Success Keys», τηλ. 6979807706, e-mail: info@success-keys.gr, blog: http://ioangous.wordpress.com/home/ Ο φόρτος εργασίας είναι ένα σοβαρό θέµα, το οποίο πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη στις επιχειρήσεις, κατά τον σχεδιασµό των καθηκόντων της κάθε θέσης εργασίας. Σηµασία δεν έχουν οι ώρες που εργάζεται κανείς, αλλά το πόσο αποτελεσµατικά και αποδοτικά εργάζεται µέσα στον χρόνο. Αυτό είναι που έχει εν τέλει επίδραση στο κόστος µιας εταιρείας. ώστε σε έναν εργαζόµενο που δεν µπορεί να αντεπεξέλθει (λόγω προσωπικότητας) σε γρήγορους και πιεστικούς ρυθµούς εργασίας τα διπλά, τριπλά κ.λπ. χρήµατα και πολύ σύντοµα θα τον µεταφέρετε στο νοσοκοµείο λόγω άγχους Πώς µπορεί να βελτιωθεί η απόδοση των εργαζο- µένων; Με καλύτερο σχεδιασµό των θέσεων εργασίας και των καθηκόντων (συχνά η αναθεώρησή τους µε βάση την προσωπικότητα και τις ικανότητες των εργαζοµένων οδηγεί από µόνη της σε καλύτερη απόδοση) Με προσεκτικότερη και αντικειµενικότερη στελέχωση των θέσεων εργασίας, µε βάση το προφίλ προσωπικότητας και τις ικανότητες του κάθε εργαζόµενου Με βελτίωση της εταιρικής κουλτούρας και προπάντων του στιλ ηγεσίας Με δηµιουργία οράµατος, αποστολής, µετρήσιµων (ρεαλιστικών) στόχων, αξιών και κανόνων λειτουργίας. Πώς µπορεί να διαγνώσει κανείς αν υπάρχει πρόβληµα στην επιχείρησή του; Πώς πρέπει να επέµβει; Ορισµένες επιχειρήσεις έχουν διαπιστωµένα προβλήµατα, ενώ άλλες αναζητούν απλώς τη συνεχή βελτίωση. Και στις δύο περιπτώσεις, ένας ειδικός µπορεί να τους βοηθήσει να δουν τα προβλήµατα, να τα κατανοήσουν και τα αντιληφθούν. Το πρόβληµα στην εποχή µας είναι, αισθάνοµαι, να βρει κανείς έναν αξιόπιστο συνεργάτη, που πραγµατικά να έχει τη διάθεση (και την εµπειρία) να βοηθήσει. Πόσο συχνό πρόβληµα είναι οι αντιπαραθέσεις στον χώρο δουλειάς; Τι προβλήµατα µπορούν να δηµιουργήσουν; Πρόκειται για είναι ένα φαινόµενο που απαντάται σε όλες τις επιχειρήσεις και -γενικότερα- όπου υπάρχουν άνθρωποι. Το κατά πόσο είναι πρόβληµα ή όχι, εξαρτάται από την ένταση και τη συχνότητα των αντιπαραθέσεων. Σε γενικές γραµµές όµως οδηγούν σε: Άσκοπη σπατάλη ενέργειας Απώλεια συνεργασίας > Life > Positive < ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 30
> συνέντευξη Ιωάννης Γουσγούνης Σηµαντική µείωση της απόδοσης και συνεπώς αύξησης του κόστους Αυξηµένο ποσοστό αποχώρησης και υψηλό κόστος αντικατάστασης εργαζοµένων Απώλεια πελατών κ.ά. Εµείς διευκολύνουµε τους πελάτες µας, µέσω ενός κατάλληλα διαµορφωµένου διαδραστικού σεµιναρίου, να κατανοήσουν το µέγεθος του προβλήµατος στην επιχείρησή τους. Στη συνέχεια, και εφόσον υπάρχει πραγµατική ανάγκη, καθοδηγούµε τους πελάτες µας να κάνουν τις απαραίτητες ενέργειες για τη βελτίωση της κατάστασης. 16 > ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ... ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ Ο κ. Ιωάννης Γουσγούνης απαριθµεί τα βήµατα που µπορούν να κάνουν ευτυχισµένο έναν εργαζόµενο: 1. Μαθαίνω τον εαυτό µου (ποιος είµαι, δηλ. τα δυνατά και λιγότερο δυνατά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς µου). 2. Προσδιορίζω τι είναι αυτό (ως επάγγελµα ή δραστηριότητα), που πραγµατικά µου αρέσει και µε ικανοποιεί (βάσει του 1). 3. Προσδιορίζω τι µε δυσκολεύει και τι µπορώ να βελτιώσω (πως µπορώ να ξεπεράσω τις δυσκολίες -π.χ. µέσω coaching/mentoring ή µόνος µου). 4. Καταβάλλω συνεχείς (και συνειδητοποιηµένες) προσπάθειες βελτίωσης, εκεί όπου έχω αποφασίσει ότι µπορώ και θέλω να βελτιωθώ. 5. Συνειδητοποιώ ότι δεν µπορώ να αλλάξω κανένα παρά µόνο τον εαυτό µου. Τους άλλους µπορώ µόνο να τους επηρεάσω (θετικά), µε το παράδειγ- µά µου και τη συµπεριφορά µου. 6. Συνειδητοποιώ ότι όλα τα πραγµατικά καλά απαιτούν κόπο και, συνεπώς, επιµένω και υποµένω. Πόσο σηµαντικό είναι να ταιριάζουν τα άτο- µα µιας εταιρείας ως προσωπικότητες; εν είναι απαραίτητο. Θα έλεγα µάλιστα, ότι εκτός από απίθανο να συµβεί, θα µπορούσε να είναι ακόµη και επικίνδυνο για την επιχείρηση. Το σηµαντικό, για την εύρυθµη λειτουργία µιας επιχείρησης, είναι να κατανοήσει ο καθένας πώς να φερθεί στον άλλο, ώστε όλοι µαζί να εργαστούν για το καλό της επιχείρησης και, φυσικά, να είναι και οι ίδιοι επαγγελµατικά ευτυχισµένοι. Πόσο σηµαντικός είναι ο ρόλος του HR manager στο να επιλέξει τα κατάλληλα άτοµα; Ο ρόλος του HR manager είναι καθοριστικός στην επιλογή του καταλληλότερου προσωπικού, αρκεί να έχει τις απαιτούµενες γνώσεις και τα απαιτούµενα εργαλεία, ώστε να µπορεί να εντοπίσει τους καταλληλότερους υποψήφιους. Η αποτελεσµατική και αποδοτική διεκπεραίωση καθηκόντων εξαρτάται, µεταξύ άλλων, από τα εκάστοτε έµφυτα χαρακτηριστικά προσωπικότητας (το ταµπεραµέντο) του ατόµου. Είναι, εποµένως, ση- µαντικό, κατά τον σχεδιασµό µιας θέσης εργασίας να λαµβάνονται υπόψη και τα δύο. Αν αυτό δεν συµβεί, τότε είναι πολύ πιθανό να προκληθούν: Μη ικανοποιητική απόδοση Φθορές και τριβές στις εργασιακές σχέσεις Απώλειες εργαζοµένων που ίσως να είχαν εξαιρετική απόδοση υπό άλλες συνθήκες Υψηλό κόστος για την επιχείρηση. υστυχώς όµως, το τελευταίο διάστηµα, βλέποντας τις αγγελίες αναζήτησης υποψηφίων που κυκλοφορούν στο ιαδίκτυο, διαπιστώνω ότι πολλές εταιρείες (ακόµη και µεγάλες εταιρείες) ζητούν στοιχεία που δύσκολα µπορούν να συνυπάρξουν σε ένα άτοµο (αντίθετα χαρακτηριστικά προσωπικότητας). < > Life > Positive < ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 30
> υγεία > Γράφει ο Χρήστος Ντέλλος, ιευθυντής καρδιολογικού Τµήµατος Τζάνειου Νοσοκοµείου Πειραιά, ιδάκτωρ Πανεπιστηµίου Αθηνών ΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ Ένα λυτρωτικό διαζύγιο Νέα µεγάλη µελέτη ισχυρίζεται ότι το κάπνισµα µόνο του είναι χειρότερο για την υγεία, από τρεις βασικούς παράγοντες κινδύνου µαζί! Θα αλλάξει αυτό τη στάση του κόσµου, ιδιαίτερα στην Ελλάδα; εν νοµίζω.
Οι καπνιστές έχουν συνηθίσει τα αρνητικά µηνύµατα γύρω από το κάπνισµα. Έχουν πλέον ανοσία και δεν τροµάζουν από ό,τι διαβάζουν ακόµη και στα µακάβρια πλαίσια των κουτιών των τσιγάρων. Όπως είπε κάποιος στο περίπτερο, «πάρε αυτό το πακέτο που κάνει ανικανότητα και δώσε µου αυτό που κάνει καρκίνο». Υπερασπίζονται τις προσωπικές τους επιλογές και προτιµούν την πρόσκαιρη απόλαυση και τον επιζήµιο φίλο και σύντροφο, ρισκάροντας τον µελλοντικό κίνδυνο. Νοµίζω, εποµένως, πως αντί για απειλές, πρέπει να δουν µπροστά τους τι θα κερδίσουν άµεσα και όχι τι θα χάσουν στο µέλλον κόβοντας µια σχέση πάθους. Άλλωστε, ο έρωτας µε έρωτα περνάει! Ας αρχίσουµε λοιπόν από τα κακά νέα. Τα πρόσφατα αποτελέσµατα µιας µεγάλης µελέτης στις ΗΠΑ, της Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis (MESA), ισχυρίζονται πως το κάπνισµα είναι σοβαρότερος κίνδυνος για αρτηριοσκλήρυνση, καρδιοπάθεια, αλλά και για θάνατο από κάθε αιτία, συγκριτικά µε την κακή διατροφή, την έλλειψη άσκησης και την παχυσαρκία µαζί 1! Υπάρχουν όµως και καλά νέα, από µια άλλη πρόσφατη µεγάλη µελέτη, την Women s Health Initiative (WHI) 2. Το µήνυµα είναι πως η διακοπή του καπνίσµατος είναι άµεσα ωφέλιµη σε όλες τις ηλικίες. Ιδιαίτερα στις γυναίκες µετά την εµµηνόπαυση, λίγα κιλά παραπάνω δε µεταβάλλουν ουσιαστικά την ευεργετική επίδραση της διακοπής του καπνίσµατος. Θα πείτε πως αυτά τα «λίγα κιλά παραπάνω» από αισθητικής πλευράς έχουν σηµασία για τις γυναίκες και αποτελούν φόβο, αλλά και άλλοθι για να µην κόψουν το κάπνισµα. Το αισθητικό όµως αποτέλεσµα στην επιδερµίδα, στα δόντια, στην αναπνοή, κ.λπ., πιστεύω πως αντισταθµίζει και µε το παραπάνω την πιθανή πρόσκαιρη αύξηση του βάρους. 19 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 30
> υγεία διακοπή καπνίσµατος Ας ξεκαθαρίσουµε από την αρχή πως το κάπνισµα δεν είναι αµαρτία. Το δικαίωµα του καπνιστή να καπνίζει πρέπει να είναι σεβαστό, όπως και του µη καπνιστή να αναπνέει καθαρό αέρα. Ακριβώς επειδή δεν είναι αµαρτία, ούτε παρανοµία, δεν νοµίζω πως πρέπει να τιµωρηθούν οι καπνιστές µε διάφορους τρόπους, επειδή «βλάπτουν το κοινό συµφέρον», όπως εισηγούνται κάποιοι. Άλλωστε, το κοινό συµφέρον µπορεί να το βλάψει κανείς και µε πολύ υγιεινούς τρόπους. Είναι εθιστική ουσία, αλλά όχι από εκείνες που σπρώχνουν σε αντικοινωνική συµπεριφορά. Αντίθετα, από την εποχή που οι Ινδιάνοι κάπνιζαν «την πίπα της ειρήνης», το κάπνισµα έφερνε κοντά τους ανθρώπους, τους χαλάρωνε, τους έκανε να µοιράζονται κάτι ευχάριστο, αισθησιακό, µαγικό. Αλλά και όταν είναι κανείς µόνος του, ένα τσιγάρο είναι ο φίλος που είναι πάντα µαζί σου για να σου κάνει παρέα και να σε ηρεµήσει. Είναι µια µορφή έρωτα για πολλούς ανθρώπους, που σαν έρωτας, έχει και πολλά τραγούδια. «Και εγώ σε ζητάω σαν πρωινό τσιγάρο». Το πρόβληµα είναι Σε αυτήν την περίοδο, το άγχος και η κατάθλιψη που τη συνοδεύει, βάζουν ένα ισχυρό εµπόδιο στην προσπάθεια διακοπής του καπνίσµατος. Από την άλλη πλευρά, σε καµία άλλη περίοδο δεν είναι πιο χρήσιµη η διακοπή του καπνίσµατος - όχι µόνο για λόγους οικονοµίας, αλλά και για µείωση του κίνδυνου από την επιβάρυνση των ψυχολογικών παραγόντων και των συνθηκών διαβίωσης πως είναι υπερβολικά ανθυγιεινό. «Όσοι µε τον Χάρο έγιναν φίλοι, µε τσιγάρο φεύγουνε στα χείλη». Η Ιατρική, εκτός από τη διάρκεια, πρέπει να µετράει, ίσως και παραπάνω, την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων. Όπως λέει και ο Τζορτζ Όργουελ, δίνοντας στην ποιότητα ζωής και ένα άλλο βαθύτερο νόηµα, «σηµασία δεν έχει να παραµένεις ζωντανός, σηµασία έχει να παραµένεις άνθρωπος». Ο Όργουελ ήταν βαρύς καπνιστής και το κάπνισµα συνέβαλε στο να πεθάνει νέος, σε ηλικία 46 ετών, αφού όµως κατάφερε, βαριά άρρωστος, να κρατηθεί στη ζωή και να ολοκληρώσει λίγο πριν το τέλος, το καλύτερό του έργο, το «1984». Ένα από τα τελευταία του δοκίµια ήταν και το «Βιβλία εναντίον τσιγάρου», που έγραψε το 1946, τέσσερα χρόνια πριν τον θάνατό του 3. Ο µεταφραστής του στην ελληνική έκδοση, δήλωσε πως έκοψε το κάπνισµα µεταφράζοντας ακριβώς αυτό το δοκίµιο. Σε αυτό, ο Όργουελ, που παρά την κακή ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 30
> υγεία διακοπή καπνίσµατος 22 του οικονοµική κατάσταση αγόραζε διαρκώς βιβλία, υπολογίζει µε λεπτοµέρειες πως τελικά ξοδεύει περισσότερα χρήµατα για καπνό, παρά για βιβλία. Πάντως, για να πω την αλήθεια, δεν είµαι σίγουρος αν τα έγραφε αυτά περισσότερο σαν κίνητρο για τη διακοπή του καπνίσµατος ή για να προτρέψει τον κόσµο να αγοράζει περισσότερα βιβλία. Κίνητρα Ερχόµαστε λοιπόν στα κίνητρα για να κόψει κάποιος το κάπνισµα. Το οικονοµικό, είναι πράγµατι ένα ισχυρό κίνητρο, ιδιαίτερα σε κρίση σαν τη σηµερινή. Στη θέση των βιβλίων του Όργουελ µπορεί κανείς να βάλει οποιαδήποτε υλική ανάγκη, που δύσκολα καλύπτει αυτό το διάστηµα, όπως λογαριασµούς, δίδακτρα και διακοπές. Επίσης µπορεί να βάλει άλλους υγιεινούς «εθισµούς», που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής, όπως γυµναστήριο, χορό, ορειβασία, µουσική, εθελοντισµό και ό,τι άλλο. Ακόµα και η ικανοποίηση ότι ανεβαίνεις µια σκάλα χωρίς να λαχανιάζεις στον δεύτερο όροφο είναι σηµαντική. Πάνω από όλα, κίνητρο είναι η ευθύνη του καπνιστή απέναντι στα αγαπηµένα του πρόσωπα, όπως τα παιδιά και η οικογένεια, που εξαρτώνται οικονοµικά από αυτόν. Σε αυτήν όµως την περίοδο, το άγχος και η κατάθλιψη που τη συνοδεύει, βάζουν ένα ισχυρό εµπόδιο στην προσπάθεια διακοπής του καπνίσµατος. Από την άλλη πλευρά, σε καµία άλλη περίοδο δεν είναι πιο χρήσιµη η διακοπή του καπνίσµατος - όχι µόνο για λόγους οικονοµίας, αλλά και για µείωση του κίνδυνου από την επιβάρυνση των ψυχολογικών παραγόντων και των συνθηκών διαβίωσης. Πώς κόβεται λοιπόν το κάπνισµα στη χώρα που βρίσκεται στη χειρότερη οικονοµική θέση στην Ευρώπη και ταυτόχρονα έχει τα υψηλότερα ποσοστά καπνιστών; Κάποιοι λένε πως ήδη παρατηρείται κάµψη. Μακάρι, αρκεί η παρατήρηση να µη βγάζει απ έξω τα φθηνά, αµφίβολης ποιότητας τσιγάρα, που ψωνίζει ο κόσµος στις λαϊκές. Το να µοιάζουν τα πακέτα τσιγάρων µε αγγελτήρια κηδείας, νοµίζω πως εκτός από αντιαισθητικό και προσβλητικό για τη νοηµοσύνη των καπνιστών, δίνουν σε ορισµένους και της αίσθηση της ηρωικής πράξης, ή κάτι σαν extreme sport. Καλύτερα θα ήταν πίνακες και εικόνες που να παραπέµπουν στη χαρά και στην απόλαυση της ζωής χωρίς κάπνισµα. Πρώτο και κύριο στοιχείο είναι να θέλει πραγµατικά να κόψει κάποιος το κάπνισµα. Αν διαθέτει ισχυρό χαρακτήρα και πάρει την απόφαση, χρειάζεται λίγη ή καθόλου βοήθεια για να αντιµετωπίσει το σύνδροµο στέρησης των πρώτων εβδοµάδων. Οι περισσότεροι άνθρωποι όµως χρειάζονται βοήθεια για να κόψουν το κάπνισµα. Κυρίως ψυχολογική από την οικογένεια και τους φίλους και βέβαια από τον προσωπικό τους γιατρό. Ελάχιστους έχω δει να βοηθούν τα φάρµακα, αν και στην περίπτωση του καπνίσµατος πάσα προσφορά δεκτή και κάθε τρόπος σεβαστός. Περισσότερους έχω δει να ωφελούνται µε εναλλακτικές θεραπείες, όπως ο βελονισµός, ίσως λόγω υποβολής, ή ένα καλό συµβουλευτικό βιβλίο 4. Τα ιατρεία διακοπής καπνίσµατος µπορεί να είναι χρήσιµα, αλλά κάθε ιατρείο πρέπει να είναι και ιατρείο διακοπής καπνίσµατος, αν θέλουµε να έχου- µε αποτέλεσµα. Αυτό είναι δύσκολο όταν ο γιατρός είναι καπνιστής και αδύνατο αν καπνίζει µπροστά στον άρρωστο. Άνθρωπος είναι κι ο γιατρός, έχει κι αυτός πάθη. Ποτέ όµως µπροστά στους αρρώστους. Το παράδειγµα και η γλώσσα του σώµατος είναι ισχυρότερα από το κήρυγµα και την κανονική γλώσσα. Η επιµονή, ο χρόνος και η έµφαση που θα δώσει ο γιατρός για την ανάγκη διακοπής του καπνίσµατος, µιλώντας µε τον συγκεκριµένο άρρωστο, έχει πολύ µεγαλύτερη επίδραση από ό,τι άλλο πληροφορηθεί µόνος του ο ασθενής. Φάρµακα, stents και bypass έχουν ελάχιστη αξία, αν ο άρρωστος εξακολουθεί να καπνίζει µετά από ένα έµφραγµα. Και βέβαια, τίποτα όπως είπαµε δε προφυλάσσει περισσότερο τους υγιείς από τη διακοπή του καπνίσµατος. Σε τίποτα δεν αισθάνοµαι ότι βοήθησα περισσότερο τους αρρώστους µου, από καθαρά θεραπευτικής πλευράς, όσο όταν τους έπεισα και έκοψαν το κάπνισµα. Η προσωπική ευθύνη του κάθε ανθρώπου για την υπεράσπιση της υγείας του είναι επίσης πολύ σηµαντική. υστυχώς, στην υγεία, οι άνθρωποι, για > Life > Positive < ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 30
λόγους ευκολίας ή παραπληροφόρησης, φοβούνται και προσέχουν λάθος πράγµατα. Φαίνεται πιο βολικό να πάρεις ένα χαπάκι για τη χοληστερίνη, παρά να κόψεις το κάπνισµα. Το κάπνισµα όµως, σύµφωνα µε τον Παγκόσµιο Οργανισµό Υγείας, είναι πρώτος παράγοντας κινδύνου, ενώ η υψηλή χοληστερίνη είναι έκτος και πρακτικά αποτελεί κίνδυνο, µόνο όταν συνυπάρχουν και άλλοι ισχυροί παράγοντες, όπως το κάπνισµα, η υπέρταση και ο διαβήτης. Το «γιατρέ µόνο αυτό κάνω» δεν ισχύει, γιατί αυτό το µόνο είναι και το χειρότερο. Ούτε το «γιατρέ κόψε το ένα, κόψε το άλλο». Το άλλο που υπονοούν, δηλαδή το sex, και επιτρέπεται και βελτιώνεται. Η αποτυχία µιας προσπάθειας διακοπής του καπνίσµατος, δεν πρέπει να αποθαρρύνει µια επόµενη. Οι προσπάθειες διακοπής του καπνίσµατος είναι σαν τις επαναστάσεις: δεν πετυχαίνουν πάντα µε την πρώτη. Άνθρωποι όµως µε πραγµατικά σοβαρά ψυχολογικά προβλήµατα είναι σχεδόν αδύνατο να κόψουν το κάπνισµα και είναι σκληρό και ανώφελο να τους πιέζουµε να το κάνουν, πριν βελτιώσουν την ψυχική τους διάθεση. Επίσης, οι παχύσαρκοι και οι υπέρβαροι πρέπει να µπουν πρώτα σε ένα πρόγραµµα διατροφής και άσκησης, που έτσι και αλλιώς είναι χρήσιµο σε όσους πρόκειται να κόψουν το κάπνισµα. Στην Ελλάδα, έχουµε παρεξηγήσει την ιδέα της πρόληψης. Πρόληψη, κυρίως και πάνω από όλα, σηµαίνει προληπτικά µέτρα και όχι προληπτικές εξετάσεις και προληπτικές θεραπείες. Τα προληπτικά µέτρα, όπως η διακοπή του καπνίσµατος, η σωµατική δραστηριότητα, η σωστή διατροφή και η αποφυγή της αύξησης του σωµατικού βάρους, έχουν αποδείξει την αξία τους στην πρόληψη, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνουν την ποιότητα ζωής και δεν κοστίζουν. Οι προληπτικές εξετάσεις τύπου «γενικού check up» ή screening πληθυσµών, χωρίς να είναι στοχευµένες σε ανθρώπους µε συµπτώµατα ή επιβαρυµένο ιστορικό, όχι µόνο δε φαίνεται να ωφελούν, αλλά µπορεί να βλάψουν, δηµιουργώντας ιατρογενείς ανύπαρκτες νόσους και να οδηγήσουν σε νέες εξετάσεις ή και σε αχρείαστες και επικίνδυνες θεραπείες. υστυχώς, οι ιατρικές εξετάσεις γενούν ιατρικές εξετάσεις, που οδηγούν σε αυτές τις περιπτώσεις σε βλάβη της σωµατικής και ψυχικής υγείας, παρά σε όφελος. Εκτός από την προσωπική εµπειρία του κάθε γιατρού, αυτό δείχνει και η µεγάλη, πρόσφατη µετα-ανάλυση 16 τυχαιοποιηµένων µελετών για Η διακοπή του καπνίσµατος είναι, ίσως, ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο, το καλύτερο δώρο που µπορεί να προσφέρει κανείς στην οικογένειά του και στον εαυτό του την αξία των γενικών προληπτικών εξετάσεων, από το Cochrane Collaboration, η οποία καταλήγει πως «δεδοµένου πως ο θάνατος από καρδιαγγειακές παθήσεις και καρκίνο δε µειώθηκαν, οι γενικές ιατρικές εξετάσεις είναι απίθανο να ωφελούν» 5. Τα προηγούµενα χρόνια της αφθονίας και απληστίας, δυστυχώς στη χώρα µας δώσαµε προτεραιότητα στις «προληπτικές εξετάσεις» και τις «προληπτικές θεραπείες», υποτιµώντας και αδιαφορώντας για τα προληπτικά µέτρα και το πληρώσαµε, όχι µόνο οικονοµικά, αλλά και µε υποβιβασµό στους δείκτες υγείας, συγκριτικά µε πολλές άλλες χώρες. Μείναµε όµως περήφανα πρώτοι στην κατανάλωση καπνού στην Ευρώπη και συνεχίζουµε εν µέσω κρίσης να µην παίρνουµε στοιχειώδη µέτρα για την προστασία των µη καπνιστών, αλλά και των ίδιων των καπνιστών, από το παθητικό κάπνισµα σε κλειστούς δηµόσιους χώρους. εν συµφωνώ στην απαγόρευση σε ανοικτούς δηµόσιους χώρους που ισχύει αλλού, αρκεί να υπάρχει στοιχειώδης σεβασµός στο περιβάλ- 23 > Life > Positive < ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 30