ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Τα Οικονομικά της Υγείας (Κωδ. Μαθήματος 510076) Παναγιώτης Μανωλιτζάς, PhD Σχολή Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής
Παράγοντες Επηρεασμού Υπηρεσιών Υγείας (Duran & Saltman, 2013) Απαιτήσεις Ασθενών Υπηρεσίες Υγείας Νέες Τεχνολογίες Νέο Δημόσιο Management
Χαρακτηριστικά Νέου Δημόσιου Management Πολίτης=Πελάτης Νέο Δημόσιο Management Αποτελεσματικότητα Αποδοτικότητα
Έννοια Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας (Maarse & Normand, 2009) Αποδοτικότητα Νοσοκομείων Χωρητικότητα Νοσοκομείων Χρόνοι Αναμονής
Βελτίωση Παρεχόμενης Φροντίδας Δείκτες Αξιολόγηση Ποιότητα Υπηρεσιών
Αποτελεσματική Διοίκηση Νοσοκομείων Σύμφωνα με τον Nigel, 2012 η διοίκηση των νοσοκομειακών οργανισμών: θα πρέπει να είναι εξειδικευμένη σε τομείς του ανασχεδιασμού των διαδικασιών του management της αλλαγής ενώ από την άλλη πλευρά θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αναπτύσσει δείκτες αξιολόγησης έτσι ώστε με διαφανή τρόπο να αξιολογείται η απόδοση των τμημάτων του νοσοκομείου
Πολιτικές για την Αξιολόγηση των Παρεχόμενων Υπηρεσιών Εκτός από την θέσπιση δεικτών αξιολόγησης, τα νοσοκομεία πλέον θα πιεστούν να υιοθετήσουν πολιτικές: για τη μέτρηση της ικανοποίησης των ασθενών από τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας ενώ θα αξιολογούνται λαμβάνοντας υπόψη και κριτήρια τα οποία θα σχετίζονται με την επικοινωνία ασθενή και προσωπικού του νοσοκομείου καθώς και της πληροφόρησης του ασθενή κατά την διάρκεια της θεραπείας.
Ζήτηση Υπηρεσιών Υγείας Επιδημιολογικό Προφίλ Αύξηση Προσδόκιμου Επιβίωσης Υπηρεσίες Υγείας Γήρανση Πληθυσμού Τρόπος Ζωής Οικονομική Κρίση
Αξιολόγηση Προσβασιμότητας στις Υπηρεσίες Υγείας Λίστες Αναμονής Δείκτης Ανεκπλήρωτων Αναγκών για Ιατρική Εξέταση Κόστος Υπηρεσιών Γεωγραφική Πρόσβαση
Δείκτης Ανεκπλήρωτων Αναγκών για Ιατρική Εξέταση-Στατιστικά Στοιχεία Σύμφωνα με τα δεδομένα της Eurostat,2013 η Ελλάδα καταλαμβάνει τις πρώτες θέσεις και πιο αναλυτικά την πέμπτη θέση ανάμεσα στις κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής ένωσης γεγονός που υποδηλώνει ότι πολλοί ασθενείς δεν έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Παρατηρούμε λοιπόν ότι στο κριτήριο της ισότητας αλλά και της καθολικής κάλυψης του πληθυσμού για παροχή υπηρεσιών υγείας υστερεί σημαντικά έναντι άλλων Ευρωπαϊκών χωρών. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι μετά την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα ο δείκτης αυξήθηκε από 4% που ήταν το 2004 στο 8% το 2012.
Slovenia Netherlands Austria Spain Luxembourg Denmark Malta Czech Republic United Kingdom Portugal Sweden Belgium Germany Ireland Slovakia France Hungary Lithuania EU 28 Cyprus Finland Croatia Italy Estonia Greece Poland Bulgaria Romania Latvia Δείκτης ανεκπλήρωτων αναγκών για ιατρική εξέταση στην ΕΕ-28, 2011 18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00,00 2,22,22,32,63,03,4 4,24,4 5,15,9 0,1 0,40,4 0,60,6 0,9 1,01,11,21,41,41,51,7 7,37,5 7,9 9,8 11,9 16,1 Πηγή: Eurostat, 2011
Αξιολόγηση ποιότητας υπηρεσιών υγείας από τους πολίτες σε σχέση με τα κράτη μέλη της ΕΕ-27 (Eurobarometer, 2010) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 BE AT FI FR DE NL LU SE DK ES UK EU 27 MT SI CZ IT CY SK IE EE LT LV PL RO PT EL HU BG Καλύτερο Το ίδιο Χειρότερο Δεν γνωρίζω
AT BE FI SE LU NL FR DK LT ES UK CZ DE EE CY SL SK RO IT LT HU LT PL EL IE PT BG Αξιολόγηση Ποιότητας Υπηρεσιών Υγείας, EQLS-2009 10 9 8 7 6 7,87,77,67,6 7,47,2 7,17,07,0 6,8 6,5 6,4 6,06,05,95,85,7 5,5 5,3 5,25,15,05,04,94,94,9 4,7 5 4 3 2 1 0
Ευρωπαϊκός Πίνακας Κατάταξης Καταναλωτών Υπηρεσιών Υγείας, Health Consumer PowerHouse Ο συγκεκριμένος δείκτης βαθμολογεί κάθε χώρα σε μία κλίμακα 0-1000 λαμβάνοντας υπόψη ένα σύνολο κριτηρίων. Πιο αναλυτικά για να βαθμολογηθεί μία χώρα λαμβάνονται υπόψη πέντε κύρια κριτήρια τα οποία αξιολογούν: τα δικαιώματα των ασθενών και την πληροφόρηση, την προσβασιμότητα στις υπηρεσίες υγείας, τις εκροές του συστήματος υγείας δηλαδή την αποτελεσματικότητα να βελτιώσει την υγεία του πληθυσμού, τις πολιτικές για πρόληψη, το εύρος και την προσβασιμότητα στις υπηρεσίες υγείας, και τέλος τον τομέα των φαρμακευτικών. Τα μεγαλύτερα σκορ στο τομέα των χρόνων αναμονής έλαβαν το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο ενώ στον τομέα της αποτελεσματικότητας των πρώτη θέση την καταλαμβάνει η Σουηδία.
NL DK ISL LU BE SE CHE FR Ευρωπαϊκός Πίνακας Κατάταξης Καταναλωτών Υπηρεσιών Υγείας 2012, Health Consumer PowerHouse NOR FI AT UK IE DE CZ SL HR EE SL CY IT EL MT ES PT LT PL HU AL FYR LV RO BG RS 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
Ευρωπαϊκός Πίνακας Κατάταξης Καταναλωτών Υπηρεσιών Υγείας 2013, Health Consumer PowerHouse
Ευρωπαϊκός Πίνακας Κατάταξης Καταναλωτών Υπηρεσιών Υγείας 2014, Health Consumer PowerHouse
Ευρωπαϊκός Πίνακας Κατάταξης Καταναλωτών Υπηρεσιών Υγείας 2015, Health Consumer PowerHouse
Αξιολόγηση Αριθμού Ιατρικού- Νοσηλευτικού Δυναμικού Ο υπέρογκος αριθμός γιατρών αποδεικνύει ότι το σύστημα υγείας είναι εντάσεως ιατρικού δυναμικού. Επιπρόσθετα γίνεται αντιληπτό ότι κατά τη δημιουργία του ΕΣΥ δόθηκε βαρύτητα απλώς στην αύξηση των ιατρών και γενικότερα του ανθρώπινου δυναμικού χωρίς να προϋπάρχουν μελέτες οι οποίες να καταδεικνύουν τις ειδικότητες των γιατρών που χρειάζονται, τον αριθμό των απαιτούμενων γιατρών ανά περιφέρεια λαμβάνοντας υπόψη την υγεία του πληθυσμού (επιδημιολογικά χαρακτηριστικά), τους κατοίκους (δημογραφικά χαρακτηριστικά) κλπ. Από την άλλη πλευρά αξιολογώντας τον αριθμό των νοσηλευτών ανά 100.000 κατοίκους η Ελλάδα παρουσιάζει τον χαμηλότερο αριθμό νοσηλευτών. Παράλληλα αν και το ΕΣΥ συστάθηκε κατά τα πρότυπα του Αγγλικού Υγειονομικού συστήματος παρατηρούμε ότι δεν δόθηκε από την πλευρά της Ελλάδας βαρύτητα στην ανάπτυξη του νοσηλευτικού και βοηθητικού προσωπικού ενώ από την άλλη πλευρά δεν αναπτύχθηκαν προγράμματα εκπαίδευσης του νοσηλευτικού προσωπικού. Τέλος θα πρέπει να σημειωθεί ότι αρκετές χώρες (π.χ. Ηνωμένο Βασίλειο) αναβαθμίζουν το ρόλο του νοσηλευτικού προσωπικού μέσω προγραμμάτων εκπαίδευσης υποστηρίζοντας ότι το εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό μπορεί να περιθάλψει περιστατικά με χαμηλό βαθμό σημαντικότητας ενώ από την άλλη πλευρά στο τομέα της επείγουσας ιατρικής μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μείωση των χρόνων αναμονής παρέχοντας υπηρεσίες ροής ασθενών στο ΤΕΠ καθώς και χαρακτηρισμού του περιστατικού.