ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ V

Transcript

1 Γενική Διεύθυνση Επικοινωνίας Διεύθυνση Γ - Σχέσεις με τους πολίτες ΜΟΝΑΔΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ V Ευρωβαρόμετρο: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (EB77.2) Σύνοψη Βρυξέλλες, 21 Μαΐου 2012 Κάλυψη: Πληθυσμός: Μεθοδολογία: Περίοδος δειγματοληψίας: ΕΕ27 ( ευρωπαίοι πολίτες) Ευρωπαίοι ηλικίας 15 ετών και άνω Προσωπική συνέντευξη (CAPI Προσωπική συνέντευξη με βοήθεια Η/Υ) Μαρτίου 2012, διεξήχθη από την TNS Opinion ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 I. Αντιδράσεις των κρατών μελών στην κρίση... 8 A. Προτεραιότητα στη μείωση των δημοσίων δαπανών, στα μέτρα για την τόνωση της οικονομίας ή και στα δύο ταυτόχρονα;... 8 B. Σύμφωνα με τους Ευρωπαίους, πώς πρέπει να συμπεριφερθούν τα κράτη μέλη; II. Εξεύρεση τρόπων εξόδου από την κρίση A. Μέτρα για να ξεπεραστεί η κρίση B. Προς μία σύγκλιση των δημοσιονομικών πολιτικών Γ. Συμμόρφωση με τους κοινούς κανόνες Δ. Διαμοιρασμός χρέους στα κράτη μέλη E. Φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών ΣΤ. Ευρωομόλογα: ενημέρωση και άποψη III. Οίκοι αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας A. Ενημέρωση σχετικά με τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας (ΟΑΠΙ) B. Ο ρόλος των οίκων αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Στοιχεία της Eurostat... 35

2 Οι παρακάτω πίνακες προέρχονται από τα ακόλουθα τεύχη του Ευρωβαρομέτρου: EB 77 Περίοδος δειγματοληψίας:10-25 Μαρτίου 2012 Κάλυψη: πολίτες (προσωπικές συνεντεύξεις) Πληθυσμός: Ευρωπαίοι ηλικίας 15 ετών και άνω TNS Opinion, για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου EB 76 Περίοδος δειγματοληψίας: 3-16 Σεπτεμβρίου 2011 Κάλυψη: πολίτες (προσωπικές συνεντεύξεις) Πληθυσμός: Ευρωπαίοι ηλικίας 15 ετών και άνω TNS Opinion, για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου EB 75 Περίοδος δειγματοληψίας:13 Απριλίου 2 Μαΐου 2011 Κάλυψη: πολίτες (προσωπικές συνεντεύξεις) Πληθυσμός: Ευρωπαίοι ηλικίας 15 ετών και άνω TNS Opinion, για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Σημείωση: Οι αναγνώστες θα πρέπει να έχουν υπόψη ότι τα αποτελέσματα των ερευνών συνιστούν εκτιμήσεις, η ακρίβεια των οποίων εφόσον παραμένουν σταθερές όλες οι υπόλοιπες παράμετροι εξαρτάται από το μέγεθος του δείγματος και τα καταγεγραμμένα ποσοστά. Με δείγματα περίπου συνεντεύξεων (το μέγεθος δείγματος που χρησιμοποιείται συνήθως σε επίπεδο κράτους μέλους), το πραγματικό ποσοστό (αυτό που θα είχε προκύψει, εάν είχε ερωτηθεί το σύνολο του πληθυσμού) κυμαίνεται μεταξύ των παρακάτω ορίων εμπιστοσύνης: Καταγεγραμμένα ποσοστά 10 % ή 90 % 20 % ή 80 % 30 % ή 70 % 40 % ή 60 % 50 % Όρια εμπιστοσύνης +/-1,9 μονάδες +/-2,5 μονάδες +/-2,7 μονάδες +/- 3,0 μονάδες +/- 3,1 μονάδες 2

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα έρευνα του Ευρωβαρομέτρου με τίτλο «Η κρίση και η οικονομική διακυβέρνηση στην Ευρώπη» είναι η πέμπτη 1 που διεξήγαγε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Διεξήχθη από την TNS Opinion μεταξύ 10 και 25 Μαρτίου 2012, με προσωπικές συνεντεύξεις σε Ευρωπαίους ηλικίας 15 ετών και άνω. Τους τελευταίους έξι μήνες έλαβε χώρα ένας σημαντικός αριθμός πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών γεγονότων, τα οποία αναμφισβήτητα επέδρασαν στις απαντήσεις των πολιτών. Κατά τη διάρκεια αυτής της εξάμηνης περιόδου πραγματοποιήθηκαν έξι γενικές και τρεις προεδρικές εκλογές. Δεκατρείς χώρες είδαν την πιστοληπτική τους ικανότητα να υποβαθμίζεται από τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας οι περισσότερες εκ των οποίων υποβαθμίστηκαν επανειλημμένα. Την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της συνέχισαν τον αγώνα τους ενάντια στην κρίση. Τον Σεπτέμβριο του 2011, έπειτα από αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για έναν φόρο χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ). Στις 21 Ιουλίου 2011, τα κράτη μέλη συμφώνησαν να ενισχύσουν το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ), απόφαση που επικυρώθηκε στη συνέχεια από τις 17 χώρες μέλη της ευρωζώνης. Κατά τη συγκεκριμένη περίοδο πραγματοποιήθηκαν τρία ευρωπαϊκά συμβούλια. Στο τελευταίο από αυτά, στις 2 Μαρτίου 2012, 25 κράτη μέλη υιοθέτησαν τη Συνθήκη για τη σταθερότητα, τον συντονισμό και τη διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση. Όπως με κάθε έρευνα του Ευρωβαρομέτρου, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ισοσταθμίζεται και ότι το 70% περίπου του κοινοτικού μέσου όρου αντιστοιχεί στα έξι πιο πολυπληθή κράτη μέλη. Προτού προβούμε σε πιο λεπτομερή ανάλυση, θα εξετάσουμε τις σημαντικότερες τάσεις που έφερε στο φως η έρευνα 1 Οι τέσσερις προηγούμενες διεξήχθησαν Ιανουάριο-Φεβρουάριο 2009, Σεπτέμβριο 2010, Απρίλιο-Μάιο 2011 και Σεπτέμβριο

4 Κύριες τάσεις - Πριν από τις κύριες συναντήσεις των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων όσον αφορά το θέμα της κρίσης, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι η ΕΕ πρέπει να λάβει μέτρα για τη μείωση των δημοσίων δαπανών ταυτόχρονα με την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης. - Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν μια γνωστή τάση, η οποία καταδεικνύει την πόλωση της κοινής γνώμης. Πράγματι, ο αριθμός των πολιτών που δεν έχουν άποψη μειώνεται από έρευνα σε έρευνα. Οι επιπτώσεις της κρίσης στην καθημερινή ζωή των πολιτών της Ευρώπης έχει διαδραματίσει οπωσδήποτε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη αυτή. - Παρά το γεγονός ότι η σημερινή συζήτηση μεταξύ των κρατών μελών εστιάζεται πρωτίστως στο εάν θα πρέπει να αναλάβουν κοινή δράση ή όχι, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι τάσσονται υπέρ της συλλογικής, συντονισμένης δράσης. Όσον αφορά τους τρόπους αντιμετώπισης της κρίσης, υπάρχουν σαφείς διαφορές μεταξύ εκείνων που βρίσκονται εντός της ευρωζώνης και εκείνων που βρίσκονται εκτός. Οι χώρες εντός της ευρωζώνης είναι σαφώς περισσότερο υπέρ της συντονισμένης δράσης, σε αντίθεση με όσες βρίσκονται εκτός. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να προσέξουμε ώστε να μην γίνει ολοένα και μεγαλύτερη η απόσταση ως προς την αντίληψη που έχουν οι ευρωπαίοι πολίτες για την ΕΕ στις δύο ζώνες. - Αν και είναι υπέρ της αλληλεγγύης, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι η οικονομική βοήθεια προς τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν οικονομικές ή χρηματοπιστωτικές δυσκολίες πρέπει να παρασχεθεί υπό τον όρο της συμμόρφωσης με τους κοινούς κανόνες. Πιστεύουν επίσης ότι θα πρέπει να επιβάλλονται κυρώσεις, όταν οι εν λόγω κανόνες παραβιάζονται. - Οι γνώσεις των πολιτών όσον αφορά τα ευρωομόλογα, τον φόρο χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ) και τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας (ΟΑΠΙ) αυξάνονταν συνεχώς κατά τη συγκεκριμένη εξάμηνη περίοδο. - Από την κοινωνικοδημογραφική ανάλυση μπορούν να εξαχθούν διάφορες παρατηρήσεις: Οι πιο σημαντικές διαφορές απόψεων σχετίζονται με την ηλικία του ατόμου που ρωτήθηκε και το μορφωτικό του επίπεδο: οι πιο νέοι και όσοι σπούδαζαν τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 20 ετών είναι στην πλειονότητά τους υπέρ του συντονισμού και της αλληλέγγυας δράσης. Όσον αφορά τα μέτρα συντονισμού, μπορούν να παρατηρηθούν σημαντικές διαφορές μεταξύ διευθυντικών στελεχών (63%) και ανέργων (51%). Οι άνεργοι και οι χειρώνακτες εργαζόμενοι είναι περισσότερο υπέρ της λήψης μέτρων μεμονωμένα από τα κράτη μέλη. Οι απαντήσεις ανδρών και γυναικών δεν διέφεραν πολύ, εκτός από εκείνες που αφορούσαν ορισμένες ερωτήσεις σε σχέση με αντικειμενικές γνώσεις, με τους άνδρες να φαίνεται να διαθέτουν καλύτερες γνώσεις από ό,τι οι γυναίκες. 4

5 Έξοδος από την κρίση με ταυτόχρονη μείωση των δημοσίων δαπανών και τόνωση της οικονομίας - Οι απαντήσεις των πολιτών όσον αφορά τον τρόπο εξόδου από την κρίση ήταν ιδιαίτερα σαφείς: Το 47% είναι της άποψης ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα πρέπει να λάβουν μέτρα για την ταυτόχρονη μείωση των δημοσίων δαπανών και την τόνωση της οικονομίας. Η πλειονότητα των πολιτών στα 27 κράτη μέλη υιοθετούν την άποψη αυτή. - Εντούτοις, το 25% των Ευρωπαίων θεωρούν ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα μέτρα που τονώνουν την οικονομία, ενώ το 23% είναι υπέρ της λήψης μέτρων για μείωση των δημοσίων δαπανών. Ενόψει της κρίσης, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι τάσσονται υπέρ της λήψης συντονισμένων μέτρων - Ενόψει της σημερινής κρίσης, το 55% των Ευρωπαίων (=) θα αισθανόταν καλύτερα προστατευμένο, εάν υιοθετούνταν μέτρα σε συντονισμό με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Εντούτοις, η αναλογία εκείνων που θα αισθάνονταν καλύτερα προστατευμένοι, εάν τα κράτη μέλη υιοθετούσαν και εφάρμοζαν μέτρα μεμονωμένα αυξάνεται ελαφρώς (38 %, +3). - Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η τάση αυτή να ευνοούνται τα συντονισμένα μέτρα είναι μεγαλύτερη εντός της ευρωζώνης (61%) από ό,τι εκτός (43%). Σαφές «ναι» στη διαβούλευση των ευρωπαϊκών κρατών μελών όσον αφορά τους εθνικούς προϋπολογισμούς Όπως κατέδειξαν και οι απαντήσεις σε όλες τις άλλες ερωτήσεις, μια σαφής πλειονότητα είναι υπέρ της συντονισμένης δράσης, ο αριθμός όμως των ερωτηθέντων που τάσσονται ενάντια σε μια τέτοια δράση έχει αυξηθεί ελαφρώς. - Ένα 65% (-2) όσων ρωτήθηκαν είναι υπέρ της πραγματοποίησης προκαταρκτικών διαβουλεύσεων μεταξύ των ευρωπαϊκών και των εθνικών θεσμικών οργάνων κατά την κατάρτιση των εθνικών προϋπολογισμών. - Για ακόμη μια φορά, σημειώνεται πολύ μεγάλη διαφορά μεταξύ εκείνων που βρίσκονται εντός της ευρωζώνης και εκείνων που βρίσκονται εκτός. Ένα 70% των ερωτηθέντων εντός της ευρωζώνης είναι υπέρ της προκαταρκτικής διαβούλευσης, σε αντιδιαστολή με το 56% των ερωτηθέντων εκτός της ευρωζώνης. 5

6 Η βοήθεια προς τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν οικονομικές ή χρηματοπιστωτικές δυσκολίες θα πρέπει να παρασχεθεί υπό τον όρο της συμμόρφωσης με τους κοινούς κανόνες Δύο χρόνια μετά την υιοθέτηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) τον Μάιο του 2010, το ζήτημα της υπό όρους οικονομικής στήριξης παραμένει κεντρικής σημασίας στις συζητήσεις. - Το 80% των Ευρωπαίων θεωρούν ότι η οικονομική στήριξη θα πρέπει να παρασχεθεί υπό τον όρο της συμμόρφωσης με τους κοινούς κανόνες. Μια διαφορά 10 ποσοστιαίων μονάδων χωρίζει εκείνους που βρίσκονται εντός της ευρωζώνης (83%) από εκείνους που βρίσκονται εκτός της ευρωζώνης (73%) όσον αφορά το συγκεκριμένο ζήτημα. - Το 72% (+4) των Ευρωπαίων αποδέχεται την ιδέα της αυτόματης εφαρμογής κλιμακούμενων οικονομικών κυρώσεων ως επιπρόσθετο τρόπο διασφάλισης της συμμόρφωσης με τους κανόνες. Για ακόμη μια φορά, μια διαφορά 10 ποσοστιαίων μονάδων χωρίζει εκείνους που βρίσκονται εντός της ευρωζώνης (76%) από εκείνους που βρίσκονται εκτός (66%). Υποστήριξη προς τη συγκέντρωση μέρους του δημοσίου χρέους, διαφορετικές όμως απόψεις σε σχέση με τις επιπτώσεις της - 66% (=) των Ευρωπαίων θεωρούν ότι η ανάληψη από κοινού μέρους του δημοσίου χρέους θα ήταν επωφελής μόνο για εκείνα τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες - 64% (+3) θεωρεί ότι κάτι τέτοιο θα ήταν αναγκαίο στο όνομα της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών - 61% (+4) θεωρεί ότι κάτι τέτοιο θα ενίσχυε την οικονομική σταθερότητα των κρατών μελών - 61% (-1) εκτιμά ότι κάτι τέτοιο θα τιμωρούσε εκείνα τα κράτη μέλη που δεν αντιμετωπίζουν δυσκολίες - 57% (+7) θεωρεί ότι κάτι τέτοιο θα επέτρεπε τη μείωση του κόστους της κρίσης. Οι Ευρωπαίοι τάσσονται ολοένα και περισσότερο υπέρ της επιβολής φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές (ΦΧΣ) - 66% των Ευρωπαίων (+5) τάσσονται υπέρ της αρχής της δημιουργίας ενός φόρου χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. - Ως προς το ζήτημα αυτό υπάρχει για ακόμη μια φορά διάσταση μεταξύ εκείνων που βρίσκονται εντός της ευρωζώνης (73%) και εκείνων που βρίσκονται εκτός (53%) μια διαφορά 20 ποσοστιαίων μονάδων. - Τα εθνικά αποτελέσματα διαφέρουν έως και 46 ποσοστιαίες μονάδες. Τα υψηλότερα επίπεδα υποστήριξης για έναν τέτοιου είδους φόρο παρουσιάζονται στις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση (Ελλάδα, Κύπρος, Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία). 6

7 Καλύτερη ενημέρωση σε σχέση με τα ευρωομόλογα Σήμερα, σχεδόν ένας στους δύο Ευρωπαίους (49%, +7) έχει ακούσει για τα ευρωομόλογα. Η ενημέρωση αυτή είναι μεγαλύτερη εντός της ζώνης του ευρώ (53%) από ό,τι εκτός (42%). Ένα 53% των ερωτηθέντων στην ευρωζώνη που είχαν ακούσει για τα ευρωομόλογα ρωτήθηκαν εάν είναι υπέρ αυτών: το 44 % (+6) είναι υπέρ και το 25 % (-8) είναι κατά. Η ενημέρωση σε σχέση με τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας (ΟΑΠΙ) έχει σημειώσει έντονη αύξηση και οι πολίτες είναι υπέρ της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου ευρωπαϊκού οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης - Όπως προαναφέρθηκε, στους έξι μήνες από την διεξαγωγή της τελευταίας έρευνας 13 χώρες είδαν την πιστοληπτική τους ικανότητα να υποβαθμίζεται από τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας (ΟΑΠΙ). - Ως εκ τούτου, εύλογα ανακαλύπτουμε ότι το 61% (+11) των Ευρωπαίων έχει ακούσει για τους ΟΑΠΙ. Μεταξύ αυτών, το 32% υποστηρίζει ότι γνωρίζει τι είναι οι οίκοι αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, με το 29% να υποστηρίζει ότι στην πραγματικότητα δεν γνωρίζει. - Για παράδειγμα, η μεγαλύτερη αύξηση εντοπίζεται στην Ουγγαρία, τη Σλοβενία (+22) και την Ιταλία (+20): τρεις χώρες που υποβαθμίστηκαν από τους ΟΑΠΙ στις αρχές του Όταν ρωτήθηκαν εάν θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός ΟΑΠΙ, προκειμένου να αντισταθμίσει την ισχύ των οίκων που υπάρχουν σήμερα, το 67% (+2) των Ευρωπαίων τάχθηκε υπέρ. - Τέλος, το 54% των Ευρωπαίων θεωρεί ότι σε περίοδο σοβαρής κρίσης, οι ΟΑΠΙ δεν πρέπει να αξιολογούν χώρες που έχουν λάβει βοήθεια από άλλα ευρωπαϊκά κράτη μέλη. Για περαιτέρω πληροφορίες: Μονάδα παρακολούθησης της κοινής γνώμης EPEurobarometer@europarl.europa.eu Jacques Nancy Στοιχεία της έρευνας καθώς και εθνικά στοιχεία είναι διαθέσιμα στη σελίδα του Ευρωβαρομέτρου στον δικτυακό τόπο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου: 7

8 I. Αντιδράσεις των κρατών μελών στην κρίση A. Προτεραιότητα στη μείωση των δημοσίων δαπανών, στα μέτρα για την τόνωση της οικονομίας ή και στα δύο ταυτόχρονα; Q: Προσωπικά, θα λέγατε ότι για να ξεπεράσουν γρήγορα την κρίση, τα κράτη μέλη της ΕΕ θα έπρεπε ; 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος Μείωση δημοσίων δαπανών Μέτρα για τόνωση της οικονομίας Και τα δύο ταυτοχρόνως ΔΓ ΕΕ27 23 % 25 % 47 % 5 % Ευρωζώνη 25 % 24 % 47 % 4 % Εκτός ευρωζώνης 18 % 29 % 45 % 8 % Μάρτιος 2012 Εντός της ευρωζώνης, το ποσοστό των πολιτών που τάχθηκαν υπέρ της μείωσης των δημοσίων δαπανών ήταν περίπου το ίδιο με το ποσοστό όσων τάχθηκαν υπέρ της λήψης μέτρων για την τόνωση της οικονομίας (25% και 24%). Εντούτοις, εκτός της ευρωζώνης, υπάρχει μια διαφορά 11 ποσοστιαίων μονάδων (29% υπέρ των μέτρων για τόνωση της οικονομίας και 18% υπέρ της μείωσης των δημοσίων δαπανών). 8

9 2) Εθνικές διαφοροποιήσεις Μείωση δημοσίων δαπανών/τόνωση της οικονομίας; Μέτρα για την τόνωση της οικονομίας: Τα μέτρα για την τόνωση της οικονομίας τοποθετήθηκαν πάνω από τη μείωση των δημοσίων δαπανών σε 19 κράτη μέλη, ιδιαίτερα στη Λιθουανία, την Ιρλανδία, τη Ρουμανία και την Ελλάδα. Μείωση των δημοσίων δαπανών: Τα μέτρα λιτότητας ήταν πρώτη προτεραιότητα στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Αυστρία. Και τα δύο ταυτοχρόνως: Στο σύνολο των 27 κρατών μελών, οι πολίτες είναι υπέρ της τόνωσης της οικονομίας και της μείωσης των δημοσίων δαπανών ταυτόχρονα. 9

10 B. Σύμφωνα με τους Ευρωπαίους, πώς πρέπει να συμπεριφερθούν τα κράτη μέλη; Q: Ως πολίτης θα λέγατε ότι θα ήσασταν καλύτερα προστατευμένος/η από την τρέχουσα κρίση, εάν? 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος Συντονισμένα μέτρα Μεμονωμένα μέτρα ΔΓ ΕΕ27 55 % (=) 38 % (+3) 7 % (-3) Ευρωζώνη 61 % (-1) 32 % (+3) 7 % (-2) Εκτός ευρωζώνης 43 % (=) 48 % (+2) 9 % (-2) *( ) Διαφορά μεταξύ Σεπτεμβρίου 2011 και Μαρτίου 2012 Σημείωση: Υπάρχει μια διαφορά 18 ποσοστιαίων μονάδων μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης και των χωρών εκτός της ευρωζώνης. 10

11 2) Εθνικές διαφοροποιήσεις Συντονισμένα μέτρα/μεμονωμένα μέτρα Στη συντριπτική πλειονότητα των χωρών (22), οι πολίτες θα αισθάνονταν «περισσότερο προστατευμένοι» εάν «η χώρα τους λάμβανε και εφάρμοζε μέτρα σε συντονισμό με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ». Οι χώρες που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση τείνουν να είναι περισσότερο υπέρ της συντονισμένης δράσης μεταξύ των κρατών μελών. Οι ερωτηθέντες στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Τσεχική Δημοκρατία, την Αυστρία, τη Λετονία και την Κύπρο είναι υπέρ των μέτρων που εφαρμόζονται μεμονωμένα. 11

12 II. Εξεύρεση τρόπων εξόδου από την κρίση A. Μέτρα για να ξεπεραστεί η κρίση Q: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προωθεί ορισμένα μέτρα για να βοηθήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να βγει από την κρίση, διασφαλίζοντας την επιστροφή στην απασχόληση και στην αειφόρο ανάπτυξη. Κατά την άποψή σας, ποια από τα ακόλουθα μέτρα θα έπρεπε να αποτελούν προτεραιότητα; (4 απαντήσεις το μέγιστο) 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος Στήριξη των ΜΜΕ Παιδεία, κατάρτιση και έρευνα Καταπολέμηση της ανεργίας των νέων ΕΕ27 49 % 47 % 44 % Ευρωζώνη 51 % 49 % 44 % Εκτός ευρωζώνης 45 % 42 % 46 % Μάρτιος ποσοστιαίες μονάδες χωρίζουν τις χώρες της ευρωζώνης (51%) από εκείνες που βρίσκονται εκτός της ευρωζώνης (45%) όσον αφορά τη στήριξη στις ΜΜΕ. Υπάρχει επίσης μια διαφορά 7 ποσοστιαίων μονάδων μεταξύ των δύο ομάδων χωρών όσον αφορά την επένδυση στην παιδεία, την κατάρτιση και την έρευνα (49% στην ευρωζώνη και 42% εκτός της ευρωζώνης). 12

13 2) Εθνικές διαφοροποιήσεις Οι ερωτηθέντες σε 7 κράτη μέλη επιλέγουν ως πρώτη τους απάντηση τη «στήριξη των ΜΜΕ»: Κύπρος (63 %), Ισπανία (62 %), Γαλλία (60 %), Πορτογαλία (49 %), Βέλγιο (47 %), Ιταλία (47 %), Ρουμανία (46 %), Αυστρία (45 %). Οι ερωτηθέντες σε 8 κράτη μέλη επιλέγουν ως πρώτη τους απάντηση την «επένδυση στην παιδεία, την κατάρτιση και την έρευνα»: Γερμανία (69 %), Ιρλανδία (62 %), Μάλτα (61 %), Λουξεμβούργο (58 %), Κάτω Χώρες (57 %), Δανία (57 %), Ηνωμένο Βασίλειο (56 %), Εσθονία (49 %). Οι ερωτηθέντες σε 8 χώρες επιλέγουν ως πρώτη τους απάντηση την «καταπολέμηση της ανεργίας των νέων»: Ελλάδα (64 %), Ουγγαρία (64 %), Βουλγαρία (59 %), Σλοβενία (56 %), Λιθουανία (55 %), Σλοβακία (55 %), Πολωνία (54 %). Φινλανδία (50 %). Μεταξύ των ερωτηθέντων στην Αυστρία, τόσο η «στήριξη των ΜΜΕ» όσο και η «επένδυση στην παιδεία, την κατάρτιση και την έρευνα» συγκέντρωσαν 45%. Η Τσεχική Δημοκρατία ήταν η μοναδική χώρα, στην οποία η «μείωση της γραφειοκρατίας» ήρθε στην κορυφή (53%). Η Λετονία είναι υπέρ των μέτρων για την «ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας» (55%) και προτεραιότητα της Σουηδίας είναι η «επένδυση στην καινοτομία και την έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α)» (48%). 13

14 Καταπολέμηση της ανεργίας των νέων: διασταυρούμενη ανάλυση με στατιστικά στοιχεία (Eurostat) Measures to be promoted by the EP: encourage the fight against youth unemployment EB/EP % 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% DE AT NL MT DK SI LU BE Youth Unemployment FR FI CZ SE UE27 UK RO EE HU CY PL LV BG SK LT 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Unemployment rate- less than 25 years (Eurostat) IE PT IT EL ES Στοιχεία της Eurostat από τον Μάρτιο του 2012 για όλα τα κράτη μέλη εκτός: Ελλάδας, Ηνωμένου Βασιλείου (Ιανουάριος 2012), Ρουμανίας, Εσθονίας, Λετονίας, Λιθουανίας (στοιχεία για το δ τρίμηνο του 2011) Σε χώρες με σχετικά χαμηλά ποσοστά ανεργίας των νέων (λιγότερο από 10% στην Αυστρία, τη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες) οι ερωτηθέντες ήταν λιγότερο πιθανό να επιλέξουν την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων ως μέτρο που πρέπει να προωθήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Από την άλλη πλευρά, στην Ελλάδα, όπου η ανεργία των νέων υπερβαίνει το 50%, οι πολίτες έχουν μεγάλη επίγνωση του προβλήματος, με το 64% των πολιτών να επιλέγει την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων ως το πρώτο μέτρο που πρέπει να προωθήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. 14

15 Εστίαση στους νέους: οι τρεις πρώτες απαντήσεις μεταξύ των νέων ανθρώπων (ηλικίας ετών) Q: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προωθεί ορισμένα μέτρα για να βοηθήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να βγει από την κρίση, διασφαλίζοντας την επιστροφή στην απασχόληση και στην αειφόρο ανάπτυξη. Κατά την άποψή σας, ποια από τα ακόλουθα μέτρα θα έπρεπε να αποτελούν προτεραιότητα; (4 απαντήσεις το μέγιστο) Invest in education, training, and research Encourage the fight against youth unemployment Support small and mediumsized businesses (SMEs) MT 85% 26% 17% DE 78% 37% 29% NL 72% 45% 31% DK 63% 48% 33% EE 63% 42% 32% UK 62% 43% 38% LU 58% 54% 38% IE 57% 47% 46% EL 55% 70% 36% EU27 52% 49% 41% CY 52% 75% 48% PT 52% 55% 49% SE 52% 50% 38% LT 51% 55% 35% FR 50% 64% 51% BG 49% 65% 40% LV 49% 53% 36% ES 48% 49% 65% AT 48% 43% 44% BE 46% 46% 34% CZ 46% 45% 35% RO 43% 43% 44% SK 39% 62% 33% FI 36% 54% 43% IT 35% 37% 44% HU 33% 70% 49% SI 33% 63% 42% PL 28% 56% 36% Σε 12 χώρες, η «ενθάρρυνση της καταπολέμησης της ανεργίας των νέων» ήταν η πρώτη απάντηση των πολιτών ηλικίας μεταξύ 15 και 24 ετών: Κύπρος, Ελλάδα, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Γαλλία, Σλοβενία, Σλοβακία, Πολωνία, Λιθουανία, Πορτογαλία, Φινλανδία και Λετονία. Σε 10 χώρες, η «επένδυση στην παιδεία, την έρευνα και την κατάρτιση» ήταν η πρώτη απάντηση μεταξύ των νέων: Λουξεμβούργο, Σουηδία, Δανία, Ιρλανδία, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Ηνωμένο Βασίλειο, Εσθονία, Γερμανία, Μάλτα. Μεταξύ των βέλγων νέων, το μέτρο αυτό μοιράστηκε την πρώτη θέση με την «ενθάρρυνση της καταπολέμησης της ανεργίας των νέων» (46%). Οι νέοι στην Ισπανία, την Ιταλία και τη Ρουμανία θεώρησαν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έπρεπε να προωθήσει ως προτεραιότητα τη «στήριξη των ΜΜΕ». Η Τσεχική Δημοκρατία ήταν η μοναδική χώρα, στην οποία η πρώτη απάντηση μεταξύ των νέων ήταν η «μείωση της γραφειοκρατίας». 15

16 B. Προς μία σύγκλιση των δημοσιονομικών πολιτικών 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος Q: Όσον αφορά τη σύγκλιση των δημοσιονομικών πολιτικών που ακολουθούν τα κράτη μέλη της ΕΕ, πείτε μας αν είστε υπέρ ή κατά της προσθήκης μιας προκαταρκτικής διαβούλευσης ανάμεσα στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τα εθνικά πολιτικά θεσμικά όργανα κατά τη διαδικασία κατάρτισης των εθνικών προϋπολογισμών. Total Opposed : 21% (+3) Total In favour : 65% (-2) Σύνολο «Υπέρ» Σύνολο «Κατά» ΕΕ27 65% (-2) 21% (+3) 14% (-1) Ευρωζώνη 70 % (-2) 17 % (+2) 13 % (=) Εκτός ευρωζώνης 56 % (-2) 28 % (+5) 16 %(-3) ΔΓ *( ) Διαφορά μεταξύ Σεπτεμβρίου 2011 και Μαρτίου 2012 Υπάρχει μια πολύ σαφής διαφορά μεταξύ της ευρωζώνης (70%) και των χωρών εκτός ευρωζώνης (56%): 16 ποσοστιαίες μονάδες. 16

17 2) Εθνικές διαφοροποιήσεις EB76.1 Sep 2011 Total 'In Favour' Total 'Opposed' DK EB77.2 March 2012 Diff. EB77,2 - EB 76,1 EB76.1 Sep 2011 EB77.2 March 2012 Diff. EB77,2 - EB 76,1 EB76.1 Sep 2011 EB77.2 March 2012 Diff. EB77,2 - EB 76,1 BE 74% 81% +7 22% 15% -7 4% 4% = DE 78% 78% = 17% 16% -1 5% 6% +1 SK 73% 75% +2 17% 16% -1 10% 9% -1 HU 73% 74% +1 16% 17% +1 11% 9% -2 EL 70% 72% +2 17% 16% -1 13% 12% -1 IT 75% 72% -3 9% 11% +2 16% 17% +1 BG 66% 71% +5 12% 12% = 22% 17% -5 CY 80% 71% -9 8% 16% +8 12% 13% +1 NL 82% 70% % 23% +10 5% 7% +2 PT 73% 69% -4 12% 12% 0 15% 19% +4 LU 66% 67% +1 19% 24% +5 15% 9% -6 FI 74% 66% -8 20% 26% +6 6% 8% +2 EU27 67% 65% -2 18% 21% +3 15% 14% -1 MT 51% 65% +14 7% 17% % 18% -24 AT 67% 65% -2 25% 26% +1 8% 9% +1 SE 61% 65% +4 33% 30% -3 6% 5% -1 ES 64% 64% = 14% 17% +3 22% 19% -3 LT 66% 64% -2 15% 14% -1 19% 22% +3 SI 77% 63% % 28% % 9% -2 CZ 65% 62% -3 27% 31% +4 8% 7% -1 DK 58% 61% +3 35% 33% -2 7% 6% -1 FR 65% 61% -4 18% 21% +3 17% 18% +1 PL 62% 60% -2 15% 22% +7 23% 18% -5 EE 56% 59% +3 19% 21% +2 25% 20% -5 LV 57% 52% -5 28% 29% +1 15% 19% +4 RO 66% 52% -14 9% 23% % 25% = IE 49% 47% -2 19% 29% % 24% -8 UK 46% 47% +1 33% 36% +3 21% 17% -4 Στη Ρουμανία (-14), τη Σλοβενία (-14) και τις Κάτω Χώρες (-12) υπήρξε αξιοσημείωτη μείωση στον αριθμό των ερωτηθέντων που έλαβαν θέση υπέρ της προκαταρκτικής διαβούλευσης, ενώ στη Μάλτα (+14) ισχύει το αντίθετο. Υπάρχει μια διαφορά 34 ποσοστιαίων μονάδων μεταξύ του πρώτου κράτους μέλους (Βέλγιο, 81 %) και του τελευταίου (Ηνωμένο Βασίλειο, 47 %). 17

18 Γ. Συμμόρφωση με τους κοινούς κανόνες Q: Και στο θέμα της επιβολής κοινών κανόνων για τα δημόσια χρέη και τα ελλείμματα, πείτε μας για κάθε ένα από τα παρακάτω μέτρα αν είστε υπέρ ή κατά. 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος Χορήγηση χρηματοπιστωτικής βοήθειας στα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν οικονομικές ή χρηματοπιστωτικές δυσκολίες υπό τον όρο της συμμόρφωσης με τους κοινούς κανόνες Σύνολο «Υπέρ» Σύνολο «Κατά» ΕΕ27 80 % 12 % 8 % Ευρωζώνη 83 % 11 % 6 % Εκτός ευρωζώνης 73 % 16 % 11 % *( ) Διαφορά μεταξύ Σεπτεμβρίου 2011 και Μαρτίου 2012 Υπάρχει μια διαφορά 10 ποσοστιαίων μονάδων μεταξύ της ευρωζώνης (83%) και εκτός της ευρωζώνης (73%). Αυτόματη εφαρμογή κλιμακούμενων οικονομικών κυρώσεων για τα κράτη μέλη της ΕΕ που δεν συμμορφώνονται με τους από κοινού καθορισμένους κανόνες σχετικά με το χρέος και το δημόσιο έλλειμμα Σύνολο «Υπέρ» Σύνολο «Κατά» ΕΕ27 72 % (+4) 19 % (=) 9 %(-4) Ευρωζώνη 76 % (+4) 17 % (-1)) 7 % (-3) Εκτός ευρωζώνης 66 % (+5) 21 % (=) 13 %(-5) *( ) Διαφορά μεταξύ Σεπτεμβρίου 2011 και Μαρτίου 2012 Για ακόμη μια φορά, υπάρχει μια διαφορά 10 ποσοστιαίων μονάδων μεταξύ της ευρωζώνης (76%) και εκτός της ευρωζώνης (66%). ΔΓ ΔΓ 18

19 Δ. Διαμοιρασμός χρέους στα κράτη μέλη Q: Πείτε μας σε ποιο βαθμό συμφωνείτε ή διαφωνείτε με κάθε μία από τις παρακάτω δηλώσεις σχετικά με αυτό το θέμα. Διαχωρισμός ενός μέρους του δημοσίου χρέους κάθε κράτους μέλους της ΕΕ, προκειμένου να αναληφθεί από κοινού Οι ευρωπαίοι πολίτες φαίνονται να είναι διχασμένοι: ενώ θεωρούν ότι η ανάληψη από κοινού του χρέους θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος εξόδου από την κρίση, την ίδια στιγμή έχουν επίγνωση των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων από τις ενδεχόμενες συνέπειες. 19

20 E. Φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών Υποστηρίζετε την επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές; Q: Για καθεμία από τις ακόλουθες δηλώσεις που σχετίζονται με αυτόν τον φόρο, πείτε μας σε ποιο βαθμό είστε υπέρ ή κατά; Επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές (ΦΧΣ) 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος Total Opposed : 22% (-4) Total In favour : 66% (+5) Σύνολο «Υπέρ» Σύνολο «Κατά» ΕΕ27 66 % (+5) 22 % (-4) 12 % (-1) Ευρωζώνη 73 % (+10) 18 % (-7) 9 % (-3) Εκτός ευρωζώνης 53 % (-1) 30 % (=) 17 % (+1) * Διαφορά μεταξύ Απριλίου-Μαΐου 2011 και Μαρτίου 2012 Οι ερωτηθέντες στα κράτη μέλη της ευρωζώνης είναι σαφώς περισσότερο υπέρ (73%) της επιβολής φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές από τους ερωτηθέντες στις χώρες εκτός της ευρωζώνης (53%): διαφορά 20 ποσοστιαίων μονάδων. ΔΓ 20

21 2) Εθνικές διαφοροποιήσεις Q: Επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές (ΦΧΣ) EB75.2 April-May 2011 Total 'In Favour' Total 'Opposed' DK EB77.2 March 2012 Diff. EB77,2 - EB 75,2 EB75.2 April-May 2011 EB77.2 March 2012 Diff. EB77,2 - EB 75,2 EB75.2 April-May 2011 EB77.2 March 2012 Diff. EB77,2 - EB 75,2 EL 61% 81% % 14% -19 6% 5% -1 FR 69% 79% % 13% -9 9% 8% -1 DE 71% 78% +7 20% 15% -5 9% 7% -2 SK 69% 78% +9 24% 16% -8 7% 6% -1 AT 80% 74% -6 17% 22% +5 3% 4% +1 CY 54% 73% % 21% % 6% -6 LU 65% 73% +8 26% 20% -6 9% 7% -2 BE 67% 72% +5 30% 25% -5 3% 3% = IT 61% 72% % 17% -5 17% 11% -6 HU 66% 70% +4 28% 26% -2 6% 4% -2 SE 67% 70% +3 27% 25% -2 6% 5% -1 PT 66% 68% +2 17% 16% -1 17% 16% -1 EU27 61% 66% +5 26% 22% -4 13% 12% -1 ES 50% 66% % 20% % 14% -4 CZ 60% 64% +4 33% 29% -4 7% 7% = FI 63% 64% +1 28% 25% -3 9% 11% +2 DK 63% 63% = 31% 29% -2 6% 8% +2 LT 49% 62% % 18% % 20% -2 SI 44% 61% % 30% -9 17% 9% -8 NL 58% 60% +2 35% 33% -2 7% 7% = EE 47% 53% +6 33% 28% -5 20% 19% -1 LV 56% 53% -3 34% 33% -1 10% 14% +4 UK 65% 53% % 31% +6 10% 16% +6 BG 34% 52% % 18% -5 43% 30% -13 PL 45% 52% +7 36% 31% -5 19% 17% -2 IE 55% 47% -8 19% 33% % 20% -6 RO 38% 35% -3 32% 32% = 30% 33% +3 MT 30% 33% +3 44% 47% +3 26% 20% -6 Η διαφορά μεταξύ του πρώτου και του τελευταίου κράτους μέλους όσον αφορά την υποστήριξη του ΦΧΣ είναι σχεδόν 50 ποσοστιαίες μονάδες: 81 % στην Ισπανία (+20) και 33 % στη Μάλτα (+3). Σε τρεις χώρες (Ιρλανδία, Μάλτα και Ρουμανία), η υποστήριξη για τον ΦΧΣ δεν συγκεντρώνει πλειοψηφία της τάξης του 50%. Η Μάλτα είναι η μόνη, στην οποία η πλειονότητα των πολιτών είναι αντίθετη στον ΦΧΣ (47%). Όσον αφορά τις διαφοροποιήσεις, σημειώθηκε αξιοσημείωτη αύξηση υπέρ του ΦΧΣ στην Ελλάδα (+20), την Κύπρο (+19), τη Βουλγαρία (+18), τη Σλοβενία (+17) και την Ισπανία (+16). 21

22 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος Λόγοι για την υποστήριξη του ΦΧΣ Βάση: Ερωτήσεις που τέθηκαν στο 66% των ερωτηθέντων που είναι υπέρ του ΦΧΣ Q: Ποιος είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο υποστηρίζετε την επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές; Ο φόρος στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές θα επέτρεπε 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος 22

23 Λόγοι για την απόρριψη του ΦΧΣ Βάση: Ερωτήσεις που τέθηκαν στο 22% των ερωτηθέντων που τάσσεται ενάντια στη θέσπιση του ΦΧΣ σε κοινοτικό επίπεδο Q: Ποιος είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο αντιτίθεστε στην επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές στην ΕΕ; Ο φόρος στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές στην ΕΕ θα 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος Οι ερωτηθέντες που είναι αντίθετοι στην επιβολή του ΦΧΣ (22%) είναι ιδιαίτερα διχασμένοι και δείχνουν να μην έχουν σαφή εικόνα των λόγων όπου στηρίζουν την άποψή τους. 23

24 ΣΤ. Ευρωομόλογα: ενημέρωση και άποψη Q: Έχετε ακούσει ποτέ για τα ευρωομόλογα; 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος Total YES': 49% (+7) No: (-7) Ευρωομόλογα Ναι, και γνωρίζετε τι είναι Ναι, αλλά στην πραγματικότητα δεν γνωρίζετε τι είναι ΕΕ27 15 % (=) 34 % (+7) 50 % (-7) 1 % (=) Ευρωζώνη 17 % (=) 36 % (+7) 46 % (-7) 1 % (=) Εκτός ευρωζώνης 13 % (=) 29 % (+7) 57 % (-7) 1 % (=) *( ) Διαφορά μεταξύ Σεπτεμβρίου 2011 και Μαρτίου 2012 Όχι ΔΓ 24

25 2) Εθνικές διαφοροποιήσεις Q: Έχετε ακούσει ποτέ για τα ευρωομόλογα; EB76.1 Sep 2011 NO Total 'Yes' DK EB77.2 March 2012 Diff. EB77,2 - EB 76,1 EB76.1 Sep 2011 EB77.2 March 2012 Diff. EB77,2 - EB 76,1 EB76.1 Sep 2011 EB77.2 March 2012 Diff. EB77,2 - EB 76,1 DK 80% 77% -3 20% 22% +2 0% 1% +1 FR 73% 69% -4 27% 31% +4 0% 0% = LV 68% 69% +1 32% 31% -1 0% 0% = PT 75% 69% -6 24% 30% +6 1% 1% = RO 77% 68% -9 19% 27% +8 4% 5% +1 SE 68% 63% -5 31% 36% +5 1% 1% = LT 68% 58% % 41% +9 0% 1% +1 UK 62% 58% -4 38% 42% +4 0% 0% = HU 66% 57% -9 33% 42% +9 1% 1% = PL 63% 54% -9 36% 44% +8 1% 2% +1 LU 49% 53% +4 50% 46% -4 1% 1% = MT 58% 53% -5 42% 46% +4 0% 1% +1 BE 62% 52% % 48% +10 0% 0% = EU27 57% 50% -7 42% 49% +7 1% 1% = ES 57% 50% -7 42% 48% +6 1% 2% +1 EE 57% 49% -8 43% 51% +8 0% 0% = CY 59% 47% % 52% +11 0% 1% +1 SI 51% 45% -6 49% 55% +6 0% 0% = IT 55% 43% % 55% +12 2% 2% = FI 52% 42% % 58% +10 0% 0% = BG 61% 40% % 59% +21 1% 1% = AT 55% 39% % 60% +17 2% 1% -1 SK 56% 39% % 60% +16 0% 1% +1 NL 36% 38% +2 64% 61% -3 0% 1% +1 IE 42% 34% -8 57% 64% +7 1% 2% +1 CZ 46% 33% % 67% +14 1% 0% -1 DE 37% 32% -5 62% 67% +5 1% 1% = EL 28% 19% -9 72% 81% +9 0% 0% = Εκείνοι που είναι πιο πιθανό να έχουν ακούσει για τα ευρωομόλογα είναι οι Έλληνες (81%), ακολουθούμενοι από τους Τσέχους και τους Γερμανούς (67%) καθώς και τους Ιρλανδούς (64%). Εκείνοι που είναι πιο πιθανό να πουν ότι δεν έχουν ακούσει ποτέ για τα ευρωομόλογα είναι οι Δανοί (77%), ακολουθούμενοι από τους Γάλλους, τους Λετονούς, τους Πορτογάλους (όλοι 69%) και τους Ρουμάνους (68%). Οι γνώσεις για τα ευρωομόλογα αυξήθηκαν στα 24 από τα 27 κράτη μέλη. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στη Βουλγαρία (+21 ποσοστιαίες μονάδες), την Αυστρία (+17%) και τη Σλοβακία (+16%). Μείωση καταγράφηκε μόνο σε τρία κράτη μέλη: τη Λετονία (-1), τις Κάτω Χώρες (-3) και το Λουξεμβούργο (-4). 25

26 3) Κοινωνικοδημογραφικές διαφοροποιήσεις Σε κοινωνικοδημογραφικό επίπεδο, πολύ περισσότεροι άνδρες έχουν ακούσει για τα ευρωομόλογα σε σχέση με τις γυναίκες: το 57% σε αντιδιαστολή με το 42%. Η ηλικία κατά την οποία οι πολίτες ολοκληρώνουν τις σπουδές τους είναι επίσης ένα πολύ σημαντικό κριτήριο (τα ευρωομόλογα είναι γνωστά στο 62% των ερωτηθέντων που σπούδαζαν τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 20 ετών, ενώ μεταξύ των πολιτών που τελείωσαν το σχολείο πριν από την ηλικία των 15 ετών το ποσοστό αυτό πέφτει σε μόλις 37%). Το ίδιο ισχύει και στο επίπεδο του επαγγέλματος (το 68% των διευθυντικών στελεχών και το 65% των αυτοαπασχολούμενων έχουν ακούσει για τα ευρωομόλογα, σε αντιδιαστολή με μόλις 38% των ανέργων). Υποστήριξη για τη δημιουργία ευρωομολόγων 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος Q: Θα λέγατε ότι είστε υπέρ ή κατά της δημιουργίας ευρωομολόγων, σύμφωνα με όσα γνωρίζετε για αυτά; Βάση: Ερώτηση που τέθηκε μόνο σε εκείνους που ρωτήθηκαν στην ευρωζώνη, οι οποίοι είχαν ακούσει για τα ευρωομόλογα Περισσότερο από ένα τρίτο των ερωτηθέντων δεν έχει άποψη όσον αφορά τη δημιουργία ευρωομολόγων (31%, +2). 2) Κοινωνικοδημογραφικές διαφοροποιήσεις Περισσότεροι άνδρες (48%) από ό,τι γυναίκες (39%) τάσσονται υπέρ της δημιουργίας ευρωομολόγων. Το ίδιο ισχύει και για τους ερωτηθέντες που ολοκλήρωσαν τη μόρφωσή τους μετά την ηλικία των 20 ετών (50%) σε σύγκριση με εκείνους που εγκατέλειψαν το σχολείο πριν από την ηλικία των 15 ετών (38%). 26

27 III. Οίκοι αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας A. Ενημέρωση σχετικά με τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας (ΟΑΠΙ) Q: Έχετε ακούσει ποτέ για τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας; 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος (=) (+5) (+5) (-11) Total Yes : 61% (+11) (+6) Σε αντίθεση με τις απαντήσεις που αφορούν την ενημέρωση για τα ευρωομόλογα, οι «πραγματικές γνώσεις» για τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας («Ναι και γνωρίζετε τι είναι») αυξάνονται κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες (από 27% σε 32%). ΟΑΠΙ Ναι, και γνωρίζετε τι είναι Ναι, αλλά στην πραγματικότητα δεν γνωρίζετε τι είναι ΕΕ27 32 % (+5) 29 % (+6) 38 % (-11) 1 % (=) Ευρωζώνη 32 % (+7) 31 % (+7) 36 % (-14) 1 % (=) Εκτός ευρωζώνης 31 % (+2) 26 % (+5) 41 % (-8) 2 % (+1) *( ) Διαφορά μεταξύ Σεπτεμβρίου 2011 και Μαρτίου 2012 Όχι ΔΓ 27

28 2) Εθνικές διαφοροποιήσεις Q: Έχετε ακούσει ποτέ για τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας; Total 'YES' NO DK EB76.1 Sep 2011 EB77.2 Diff. EB77.2 March EB 76.1 EB76.1 Sep 2011 EB77.2 Diff. EB77.2 March EB 76.1 EB76.1 Sep 2011 EB77.2 Diff. EB77.2 March EB 76.1 HU 47% 69% % 30% -22 1% 1% = SI 38% 60% % 39% -23 0% 1% +1 AT 55% 76% % 23% -21 1% 1% = IT 36% 56% % 41% -20 3% 3% = FR 40% 60% % 40% -20 0% 0% = SK 46% 64% % 35% -19 0% 1% +1 CY 33% 50% % 49% -17 1% 1% = DE 63% 79% % 21% -16 0% 0% = BE 41% 55% % 44% -15 0% 1% +1 EL 49% 63% % 36% -15 0% 1% +1 BG 34% 48% % 48% -15 3% 4% +1 FI 62% 73% % 27% -11 0% 0% = UE27 50% 61% % 38% -11 1% 1% = MT 27% 38% % 60% -12 1% 2% +1 RO 27% 36% +9 69% 59% -10 4% 5% +1 PL 26% 35% +9 73% 63% -10 1% 2% +1 LU 47% 54% +7 52% 45% -7 1% 1% = CZ 42% 49% +7 58% 51% -7 0% 0% = LT 22% 27% +5 78% 72% -6 0% 1% +1 UK 74% 78% +4 26% 22% -4 0% 0% = DK 68% 72% +4 32% 27% -5 0% 1% +1 EE 28% 31% +3 72% 69% -3 0% 0% = SE 77% 79% +2 23% 21% -2 0% 0% = NL 77% 78% +1 22% 22% = 1% 0% -1 PT 51% 52% +1 48% 47% -1 1% 1% = ES 45% 46% +1 54% 52% -2 1% 2% +1 LV 44% 44% = 56% 55% -1 0% 1% +1 IE 69% 68% -1 30% 30% = 1% 2% +1 Το ποσοστό των πολιτών που έχουν ήδη ακούσει για τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας αυξάνεται στα 25 από τα 27 κράτη μέλη. Η Σουηδία, η Γερμανία (79%), το Ηνωμένο Βασίλειο, οι Κάτω Χώρες (78%) και η Αυστρία (76%) είναι οι χώρες, στις οποίες σημειώνεται το υψηλότερο ποσοστό ενημέρωσης σε σχέση με τους ΟΑΠΙ. Η Λετονία (27%), η Εσθονία (31%) και η Πολωνία (35%) είναι οι χώρες στις οποίες παρατηρείται το χαμηλότερο επίπεδο ενημέρωσης σε σχέση με τους ΟΑΠΙ. Η πιο αξιοσημείωτη αύξηση είναι οι 22 ποσοστιαίες μονάδες στην Ουγγαρία και τη Σλοβενία, με το επίπεδο της ενημέρωσης σε σχέση με τους ΟΑΠΙ να βρίσκεται στο 69% και στο 60% αντίστοιχα. Μια αύξηση 21 ποσοστιαίων μονάδων σημειώθηκε στην Αυστρία (76%) και μια αύξηση 20 ποσοστιαίων μονάδων στην Ιταλία (56%) και τη Γαλλία (60%). 28

29 Η ενημέρωση για τους ΟΑΠΙ μειώθηκε κατά μόλις 1 μονάδα μόνο σε ένα κράτος μέλος (Ιρλανδία) (από 69% σε 68%). 3) Κοινωνικοδημογραφικές διαφοροποιήσεις Όπως συνέβη με τα ευρωομόλογα, οι κοινωνικοδημογραφικές διαφοροποιήσεις όσον αφορά την ενημέρωση σε σχέση με τους ΟΑΠΙ είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Περισσότεροι άνδρες από ό,τι γυναίκες έχουν ακούσει για τους ΟΑΠΙ: το 68 % σε αντιδιαστολή με το 55 %. Η ηλικία κατά την οποία οι πολίτες ολοκληρώνουν τις σπουδές τους έχει επίσης σημαντική επίδραση στις απαντήσεις των ερωτηθέντων: το 76% εκείνων που σπούδαζαν τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 20 ετών έχουν ακούσει για τους ΟΑΠΙ, σε αντιδιαστολή με μόλις 44% εκείνων που εγκατέλειψαν το σχολείο πριν από την ηλικία των 15 ετών. Επίσης, οι απαντήσεις διέφεραν ανάλογα με το επίπεδο του επαγγέλματος: (το 85% των διευθυντικών στελεχών και το 75% των αυτοαπασχολούμενων έχουν ακούσει για τους ΟΑΠΙ, σε αντιδιαστολή με μόλις 52% των ανέργων). 29

30 B. Ο ρόλος των οίκων αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος Q: Πείτε μας σε ποιο βαθμό συμφωνείτε ή διαφωνείτε με κάθε μία από τις παρακάτω δηλώσεις σχετικά με τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, σύμφωνα με όσα γνωρίζετε για αυτούς. Βάση: Ερώτηση που τέθηκε στο 61% των ερωτηθέντων που είχαν ακούσει για τους ΟΑΠΙ Αμφιταλάντευση σχετικά με τον ρόλο και τον σκοπό των ΟΑΠΙ Οι πολίτες αμφιταλαντεύονται όσον αφορά τους ΟΑΠΙ τόσο σε σχέση με τον ρόλο που διαδραμάτισαν οι ΟΑΠΙ στην ανάπτυξη της κρίσης όσο και σε σχέση με τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τον σκοπό των ΟΑΠΙ. 30

31 Q: Πείτε μας σε ποιο βαθμό συμφωνείτε ή διαφωνείτε με κάθε μία από τις παρακάτω δηλώσεις σχετικά με τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, σύμφωνα με όσα γνωρίζετε για αυτούς. Βάση: Ερώτηση που τέθηκε στο 61% των ερωτηθέντων που είχαν ακούσει για τους ΟΑΠΙ Ο ρόλος των ΟΑΠΙ Σύνολο «Συμφωνώ» Σύνολο «Διαφωνώ» ΔΓ ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΕΚΤΟΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΕΚΤΟΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΕΚΤΟΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ Οι ΟΑΠΙ έχουν παίξει σημαντικό σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της 70 % (-1) 58 % (+1) 17 % (=) 19 % (-3) 13 % (-1) 23 % (+2) χρηματοπιστωτικής κρίσης Οι πληροφορίες που παρέχουν οι ΟΑΠΙ είναι χρήσιμες για τους οικονομικούς παράγοντες ως 61 % (-1) 63 % (-3) 26 % (+2) 18 % (+4) 13 % (-1) 19 % (+1) υποστήριξη για τη λήψη των χρηματοπιστωτικών αποφάσεών τους *( ) Διαφορά μεταξύ Σεπτεμβρίου 2011 και Μαρτίου

32 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος Q: Σε μια σοβαρή κρίση, οι οίκοι αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας δεν θα έπρεπε να αξιολογούν τα κράτη μέλη της ΕΕ που λαμβάνουν χρηματοπιστωτική βοήθεια από άλλα κράτη μέλη Βάση: Ερώτηση που τέθηκε στο 61% των ερωτηθέντων που είχαν ακούσει για τους ΟΑΠΙ Total Agree : 54% Total Disagree : 29% Ο ρόλος των ΟΑΠΙ Σύνολο «Συμφωνώ» Σύνολο «Διαφωνώ» ΔΓ ΕΕ27 54 % 29 % 17 % Ευρωζώνη 58 % 27 % 15 % Εκτός ευρωζώνης 45 % 33 % 22 % 32

33 2) Εθνικές διαφοροποιήσεις Q: Σε μια σοβαρή κρίση, οι ΟΑΠΙ δεν θα έπρεπε να αξιολογούν τα κράτη μέλη της ΕΕ που λαμβάνουν χρηματοπιστωτική βοήθεια από άλλα κράτη μέλη Βάση: Ερώτηση που τέθηκε στο 61% των ερωτηθέντων που είχαν ακούσει για τους ΟΑΠΙ Στα 24 κράτη μέλη από τα 27 οι περισσότεροι ερωτηθέντες που είχαν ακούσει για τους ΟΑΠΙ θεωρούν ότι οι ΟΑΠΙ δεν πρέπει να αξιολογούν τα κράτη μέλη της ΕΕ που λαμβάνουν χρηματοπιστωτική βοήθεια από άλλα κράτη μέλη. Οι Ευρωπαίοι που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση είναι περισσότερο υπέρ του μέτρου αυτού, δηλαδή οι πολίτες στην Ελλάδα (76%), την Κύπρο (74%) και την Πορτογαλία (66%), καθώς και το 62% στην Ισπανία και την Ιταλία. 33

34 1) Ευρωπαϊκός μέσος όρος Q: Η δημιουργία ενός ανεξάρτητου ευρωπαϊκού οίκου αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας θα αντιστάθμιζε την ισχύ των οίκων που υπάρχουν σήμερα Βάση: Ερώτηση που τέθηκε στο 61% των ερωτηθέντων που είχαν ακούσει για τους ΟΑΠΙ Total Agree : 67% (+2) Total Disagree : 17% (=) Ο ρόλος των ΟΑΠΙ Η δημιουργία ενός ανεξάρτητου ευρωπαϊκού ΟΑΠΙ θα αντιστάθμιζε την ισχύ των οίκων που υπάρχουν σήμερα Σύνολο «Συμφωνώ» Σύνολο «Διαφωνώ» ΔΓ ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΕΚΤΟΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΕΚΤΟΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΕΚΤΟΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ 72 % (+1) 56 % (+2) 15 % (+1) 22 % (-3) 13 % (-2) 22 % (+1) *( ) Διαφορά μεταξύ Σεπτεμβρίου 2011 και Μαρτίου

35 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Στοιχεία της Eurostat Οι τρεις παρακάτω πίνακες παρουσιάζουν τη χρονική εξέλιξη των διαφόρων βασικών ποσοστών που σχετίζονται με το οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο της ΕΕ. Έχουν εξαχθεί από τα επικαιροποιημένα στοιχεία της Eurostat και εκπονήθηκαν από τη Μονάδα παρακολούθησης της κοινής γνώμης. Πρώτος πίνακας: Εξέλιξη του δημόσιου χρέους, του δημοσιονομικού ελλείμματος και του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος Δεύτερος πίνακας Εξέλιξη της συνολικής ανεργίας Τρίτος πίνακας Εξέλιξη της ανεργίας ανάλογα με τις ηλικιακές ομάδες 35

36 Εξέλιξη του δημόσιου χρέους, του δημοσιονομικού ελλείμματος και του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος Evolution of the public debt Evolution of the budgetary deficit Gross Domestic Product (GDP) Forecast* Public debt (% of the GDP) Difference of the public debt (% of the GDP) Budgetary deficit (% of the GDP) Difference of the budgetary deficit (% of the GDP) Percentage change compared with the previous year Countries 2011 variation in percentage points ( ) 2011 variation in percentage points ( ) variation % ( ) variation % ( ) European Union 82,5 +2,5 4,5-2,00-0,03% +1,27% Belgium 98,2 +2,30 3,7-0,10-0,02% +1,24% Bulgaria 16,3 = 2,1-1,00 +0,50% : Czech Republic 41,2 +3,10 3,1-1,70 +2,81% -0,46% Denmark 46,5 +3,60 1,8-0,70 +1,09% +1,62% Germany 81,2-1,8 1,0-3,30 +0,68% +1,67% Estonia 6-0,7-1 +0,8 +1,62% +3,79% Ireland 108,2 +15,70 13,1-18,10 +0,53% +1,91% Greece 165,3 +20,30 9,1-1,20-4,74% = Spain 68,5 +7,30 8,5-0,80-1,76% -0,33% France 86,4 +3,90 5,2-1,90 +0,47% +1,34% Italy 120,1 +1,50 3,9-0,70-1,41% +0,44% Cyprus 71,6 +10,10 6,3-1,00 : : Latvia 42,6-2,1 3,5-4,70 +2,59% +4,74% Lithuania 38,5 +0,50-5,5-1,70 +2,40% +3,51% Luxembourg 18,2-0,9 0,6-0,30 +1,06% +2,10% Hungary 80,6-0,8-4,3-8,50-1,66% -3,41% Malta 72 +2,60 2,7-1,00 +1,22% +1,90% Netherlands 65,2 +2,30 4,7-0,40-0,89% +0,71% Austria 72,2 +0,30 2,6-1,90 +0,78% +1,67% Poland 56,3 +1,50 5,1-2,70-0,41% +0,65% Portugal 107,8 +14,50 4,2-5,60-3,26% +0,25% Romania 33,3 +2,80 5,2-1,60 +0,72% +0,24% Slovenia 47,6 +8,80 6,4 +0,4-1,40% +0,66% Slovakia 43,3 +2,20 4,8-2,90 +1,81% +2,87% Finland 48,6 +0,20 0,5-2,00 +0,76% +1,60% Sweden 38,4-1 -0,3 = +5,92% +4,49% United Kingdom 85,7 +6,10 8,3-1,90-0,66% +5,55% Στοιχεία της Eurostat ημερομηνία εξαγωγής: : = μη διαθέσιμο * πρόβλεψη 36

37 Εξέλιξη της συνολικής ανεργίας Evolution of the unemployment Unemployment rate Percentage change compared with the previous quarter Percentage change compared with the same quarter of the previous year Countries March 2012 variation in percentage points (2011 Q Q1) variation in percentage points (2011 Q Q1) European Union 10,20% +0,20 +0,70 Euro area 10,90% +0,30 +0,90 Belgium 7,30% +0,10 +0,20 Bulgaria 12,60% +0,80 +1,20 Czech Republic 6,70% +0,10-0,20 Denmark 8,10% +0,10 +0,40 Germany 5,60% = -0,40 Estonia : : : Ireland 14,50% -0,1 +0,40 Greece : : : Spain 24,10% +0,80 +2,80 France 10,00% +0,20 +0,40 Italy 9,80% : : Cyprus 10,00% +0,50 +2,50 Latvia : : : Lithuania : : : Luxembourg 5,20% +0,30 +0,40 Hungary 11,20% +0,30 +0,30 Malta 6,80% +0,20 +0,10 Netherlands 5,00% +0,10 +0,80 Austria 4,00% : : Poland 10,10% +0,10 +0,50 Portugal 15,30% +0,90 +2,40 Romania 7,50% -0,2-0,20 Slovenia 8,50% -0,1 +0,60 Slovakia 13,90% = +0,70 Finland 7,50% -0,1-0,30 Sweden 7,30% = = United Kingdom : : : Στοιχεία της Eurostat ημερομηνία εξαγωγής: : : = μη διαθέσιμο 37

38 Εξέλιξη της ανεργίας ανάλογα με τις ηλικιακές ομάδες Less than 25 years old Total Population COUNTRIES Dec-11 Jan-12 Feb-12 Mar-12 Dec-11 Jan-12 Feb-12 Mar-12 Greece 47,0 51,2 : : 19,7 21,7 : : Spain 48,4 50,3 50,9 51,1 22,7 23,5 23,8 24,1 Portugal 32,9 35,1 35,4 36,1 13,6 14,8 15,0 15,3 Italy 30,6 32,9 33,9 35,9 8,8 9,5 9,6 9,8 Lithuania 34,3 : : : 14,3 : : : Slovakia 33,8 34,0 34,1 33,9 13,9 14,0 14,0 13,9 Bulgaria 26,9 31,1 32,3 32,8 11,3 12,2 12,5 12,6 Ireland 30,0 31,4 31,3 30,3 14,7 14,7 14,7 14,5 Chyprus 26,9 28,8 28,8 28,8 9,0 9,6 9,8 10,0 Hungary 26,6 28,4 28,1 28,4 10,9 11,3 11,1 11,2 Latvia 27,3 : : : 14,6 : : : Poland 26,7 27,2 27,2 26,7 9,9 10,1 10,1 10,1 Estonia 24,9 : : : 11,7 : : : Romania 24,8 : : : 7,3 7,2 7,1 7,5 Sweden 22,3 22,4 23,5 22,8 7,5 7,6 7,5 7,3 European Union 22,0 22,4 22,5 22,6 9,9 10,1 10,2 10,2 United Kingdom 22,0 21,9 : : 8,3 8,2 : : France 22,8 22,2 21,9 21,8 9,8 10,0 10,0 10,0 Finland 19,9 19,7 19,6 19,4 7,6 7,5 7,5 7,5 Czech Republic 18,1 18,8 19,1 19,0 6,5 6,7 6,8 6,7 Luxembourg 15,7 16,6 16,9 17,4 4,9 5,1 5,2 5,2 Belgium 18,2 17,0 17,0 17,1 7,2 7,3 7,3 7,3 Slovania 16,4 16,5 16,5 16,5 8,6 8,7 8,7 8,5 Denmark 14,4 14,6 14,7 15,1 7,7 7,9 7,9 8,1 Malta 13,8 14,7 14,4 13,6 6,4 6,8 6,8 6,8 Netherlands 8,2 9,0 9,4 9,3 4,8 5,0 4,9 5,0 Austria 9,0 8,9 8,7 8,6 4,3 4,1 4,1 4,0 Germany 8,4 8,1 8,0 7,9 5,7 5,6 5,6 5,6 Στοιχεία της Eurostat ημερομηνία εξαγωγής: : = μη διαθέσιμο 38