ΓΥΜΝΑΣΙΟ «ΒΕΡΓΙΝΑ» ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015-2016 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 Μάθημα: Ιστορία Ημερομηνία: 6 Ιουνίου 2016 Τάξη: A Γυμνασίου Χρόνος: 2 ώρες ΠΡΟΣΟΧΗ: Όλες οι απαντήσεις να δοθούν στα φύλλα εξέτασης (κόλλες) που θα σας δοθούν. Να γράψετε το ονοματεπώνυμο και το τμήμα σας σε όλα τα φύλλα εξέτασης. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από τέσσερα (4) μέρη και τέσσερις (4) σελίδες. Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού υγρού (tippex). ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ (4 μονάδες) Να απαντήσετε υποχρεωτικά και στις δύο (2) ερωτήσεις. Να γράψετε στο φύλλο εξέτασής σας τα γράμματα της στήλης Α και δίπλα από το καθένα τον αντίστοιχο αριθμό με το ορθό περιεχόμενο της στήλης Β. Στη στήλη Β περισσεύει ένα σημείο. 1. Στήλη Α Α. Τυραννικό πολίτευμα 1. Λεωνίδας Β. Διαίρεση πολιτών σε 4 τάξεις 2. Ονήσιλος Γ. Θερμοπύλες 3. Θεμιστοκλής Δ. Πολιορκία Αμαθούντας 4. Σόλωνας 5. Πεισίστρατος Στήλη Β (4Χ0,5 μον.= 2 μον.) 2. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι ορθό ή λάθος και να γράψετε στο φύλλο εξέτασής σας τη λέξη «ΟΡΘΟ» ή «ΛΑΘΟΣ» δίπλα από το γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση. α) Ο Περικλής, με την εφαρμογή του πολιτικού του προγράμματος, προχώρησε στον εκδημοκρατισμό του αθηναϊκού πολιτεύματος. β) Το αποτέλεσμα των περσικών πολέμων ήταν η υποδούλωση των Ελλήνων στον Πέρση βασιλιά. γ) Στην οπλιτική φάλαγγα της πόλης κράτους συμμετείχαν όλοι οι άντρες άνω των τριάντα ετών. δ) Πριν από την έναρξη των ολυμπιακών αγώνων στην Αρχαία Ελλάδα γινόταν εκεχειρία, δηλαδή σταματούσαν οι πόλεμοι. 1 (4Χ0,5 μον.= 2 μον.)
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ (6 μονάδες) Να απαντήσετε σε ΔΥΟ (2) ΜΟΝΟ από τις τρεις ερωτήσεις του δεύτερου μέρους. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. 1. Να γράψετε κατατοπιστικά σημειώματα για τα πιο κάτω με βάση τα ζητούμενα των παρενθέσεων: α) Κυκλώπεια τείχη (τι ήταν, πού βρίσκονταν, γιατί ονομάζονται έτσι) β) Καμαραϊκά αγγεία (γιατί ονομάστηκαν έτσι, πού κατασκευάζονταν, πώς διακοσμούνταν) γ) Οστρακισμός ( τι ήταν, ποιος τον καθιέρωσε) 2. α) Ποια ήταν η σχέση μητρόπολης και αποικίας κατά τον Β ελληνικό αποικισμό; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας αναφέροντας δύο (2) στοιχεία. β) Ποια τρία (3) πλεονεκτήματα έπρεπε να έχει ένας τόπος ώστε να θεωρείται κατάλληλος για την ίδρυση αποικίας; 3. α) Ποιοι ήταν οι αντίπαλοι κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο (431 404 π.χ.); Να αναφέρετε δύο (2) αίτια τα οποία προκάλεσαν τον πόλεμο αυτό. (2 μον.) β) Να γράψετε δύο (2) αποτελέσματα του Πελοποννησιακού Πολέμου. ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ (6 μονάδες) Να απαντήσετε σε ΔΥΟ (2) ΜΟΝΟ από τις τρεις ερωτήσεις του τρίτου μέρους. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες.. 1. Αφού παρατηρήσετε προσεκτικά τις πιο κάτω εικόνες και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε στα εξής: α) Πώς ονομάζεται το άγαλμα του νεαρού άνδρα και της νεαρής γυναίκας της αρχαϊκής εποχής; β) Nα γράψετε δύο (2) γενικά χαρακτηριστικά του κάθε τύπου αγάλματος. (2 μον.) 2
2. Αφού μελετήσετε προσεκτικά τις πιο κάτω εικόνες και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφέρετε: α) Ποιες πληροφορίες μας δίνουν σχετικά με τις θεότητες και τις τελετές της μινωικής θρησκείας; β) Ποια στοιχεία γνωρίζετε για τους τόπους λατρείας, το ιερατείο και τα ιερά σύμβολα των Μινωιτών; 3. Αφού μελετήσετε προσεκτικά τις πιο κάτω πηγές και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να εξηγήσετε ποιος ήταν ο σκοπός της αγωγής των παιδιών (αγοριών και κοριτσιών) στην Αρχαία Σπάρτη. Με ποιες αξίες και ιδανικά μεγάλωναν οι Σπαρτιάτες τα παιδιά τους; (3 μον.) «Αντί ο καθένας χωριστά να τοποθετεί παιδαγωγούς, ο Λυκούργος όρισε άνδρα, από τους διοριζόμενους στα ανώτατα αξιώματα, να διευθύνει τα παιδιά, ο οποίος ως γνωστόν ονομάζεται παιδονόμος.» Ξενοφώντος, Λακεδαιμονίων Πολιτεία 2.2 «Η παιδεία ήταν υποχρεωτική και ομοιόμορφη για όλους. Η αγωγή διαρκούσε περίπου από την ηλικία των 7 ετών μέχρι τα 18 έτη. Τα παιδιά ζούσαν τον περισσότερο χρόνο μια ομαδική ζωή. Ντύνονταν ελαφρά, περπατούσαν ξυπόλητα, κοιμούνταν πάνω σε καλάμια και το φαγητό τους ήταν λιτό. Το πρόγραμμα περιελάμβανε πνευματική και σωματική άσκηση. Η γραφή και η ανάγνωση, η μουσική, η ποίηση, ο χορός, το λακωνίζειν, τα αγωνίσματα αποτελούσαν μέσα απόκτησης και εφαρμογής της γνώσης.» Ιστορία των Ελλήνων, Αρχαϊκοί χρόνοι, τόμος 2, Εκδόσεις Δομή «Είναι ωραίο να πεθαίνει ο γενναίος άντρας για την πατρίδα του πολεμώντας στην πρώτη γραμμή. Πολεμάτε, νέοι, ο ένας μαζί με τον άλλον και μην τραπείτε σε αισχρή φυγή από τον φόβο, αλλά δείξτε γενναιότητα και ανοίξτε την καρδιά σας στον ισχυρό θυμό σας και μη λυπάστε τη ζωή σας όταν πολεμάτε. Και μην εγκαταλείπετε όταν φεύγετε τους μεγαλύτερους που έχουν βαριά τα γόνατα. Είναι ντροπή στην πρώτη γραμμή να πέφτει μπροστά από τον νέο ο γεροντότερος.» Τυρταίος, απ. 6-7, εκδ. Diehl 3
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ (4 μονάδες) Να απαντήσετε σε ΔΥΟ (2) ΜΟΝΟ από τις τρεις ερωτήσεις του τέταρτου μέρους. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες. 1. α) Ποιο ήταν το πολιτικό ιδεώδες του Ευαγόρα Α ; β) Να αναφέρετε δύο (2) τρόπους με τους οποίους προσπάθησε να το πετύχει. (1μον.) 2. Να περιγράψετε δύο (2) ταφικές συνήθειες των κατοίκων της Νεολιθικής εποχής στην Κύπρο και να εξηγήσετε τι μαρτυρεί καθεμιά από τις συνήθειες αυτές. (2 μον.) 3. Αφού διαβάσετε την πιο κάτω πηγή και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε στα εξής: α) Να γράψετε δύο (2) λόγους για τους οποίους οι Μυκηναίοι ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο. β) Να αναφέρετε δύο (2) τομείς στους οποίους διαπιστώνεται ο εξελληνισμός του νησιού από τους Μυκηναίους και να δώσετε ένα (1) παράδειγμα για κάθε τομέα. Η θαλάσσια οδός που συνέδεε την Κύπρο με το Αιγαίο και γενικότερα με τον ελλαδικό χώρο, ήταν από αιώνες πολυσύχναστη και καλά γνωστή στους Κρήτες, στους Μυκηναίους και σε άλλους ποντοπόρους. Συνεπώς τα κύματα των Αχαιών αποίκων, που έφθασαν στο νησί μετά τον Τρωικό πόλεμο, γνώριζαν ήδη πολύ καλά τη συγκεκριμένη πορεία που είχαν ακολουθήσει. Επίσης θα πρέπει να γνώριζαν το ίδιο καλά ότι στο τέρμα του θαλάσσιου ταξιδιού τους θα έβρισκαν ένα μεγάλο νησί που διέθετε και πλουτοπαραγωγικούς πόρους και καλά μέρη για να εγκατασταθούν και να ζήσουν. Κι ακόμη περισσότερο, γνώριζαν πως στο νησί αυτό θα έβρισκαν εγκατεστημένους από παλιά αρκετούς ευημερούντες συμπατριώτες τους, που είχαν κατά πολύ προηγηθεί. Ά. Παυλίδη, Ιστορία της νήσου Κύπρου, τ. 1, σ. 68 (διασκευή) ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΕΣ Κωνσταντίνα Δειλινού Κουζαπά Έλενα Καφφά (αντ. Ειρήνη Διερωνίτου) Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Παναγιώτης Αβραάμ Μαρία Μιχαήλ 4
5