Οικονομικές επιπτώσεις από την αύξηση των συντελεστών ΕΦΚ στα προϊόντα καπνού και πετρελαίου

Οικονομικές επιπτώσεις από την αύξηση των συντελεστών ΕΦΚ στα προϊόντα καπνού και πετρελαίου Athens Tax Forum 1 Απριλίου 217

Τον Ιανουάριο 217 (Οκτ 216 για το πετρέλαιο θέρμανσης) αυξήθηκαν οι συντελεστές ΕΦΚ στα προϊόντα καπνού και στα πετρελαιοειδή (Ν.4389/216) Προϊόντα Καπνού Τσιγάρα Αναλογικός συντελεστής ΕΦΚ από 2% σε 26% Λεπτοκομμένος καπνός Πάγιος συντελεστής από 156,7 σε 17 ανά φορολογική μονάδα Στόχος: Είσπραξη επιπλέον 121,8 εκατ. Πετρελαιοειδή Βενζίνη Από 67 σε 7 ανά χιλιόλιτρο Πετρέλαιο κίνησης Από 33 σε 41 ανά χιλιόλιτρο Πετρέλαιο θέρμανσης Από 23 σε 28 ανά χιλιόλιτρο Στόχος: Είσπραξη επιπλέον 492 εκατ. Μεγάλο μέρος της αύξησης των φορολογικών εσόδων το 217 εκτιμάται ότι θα προέλθει από την αύξηση της φορολογίας των καυσίμων και των προϊόντων καπνού 2

% Δισ. ευρώ Τα έσοδα από τη φορολογία των προϊόντων καπνού και πετρελαίου αποτελούν σημαντικό τμήμα των συνολικών φορολογικών εσόδων 12 11 1 9 8 7 6 Συνολικά φορολογικά έσοδα από προϊόντα καπνού και πετρελαιοειδή (ΕΦΚ + ΦΠΑ) 17 17 8,5 8,3 22 1,4 23 1,9 28 29 21 211 212 213 214 215 Έσοδα 21 9,9 2 9,1 % Φορολογικών Εσόδων Σχεδόν 1 στα 5 ευρώ που εισπράττει το κράτος από φόρους προέρχεται από τη φορολόγηση των πετρελαιοειδών και των προϊόντων καπνού 2 8,8 18 8,6 25 2 15 1 5 Πηγή: ΥΠΟΙΚ, Eurostat, Ανάλυση ΙΟΒΕ 3

Σε δύο πρόσφατες μελέτες εκτιμήσαμε τις οικονομικές επιπτώσεις από την αύξηση των συντελεστών ΕΦΚ http://iobe.gr/docs/research/res_4_2811216_pr%ce%95_gr.pdf http://iobe.gr/docs/research/res_4_11216_pre_gr.pdf 4

Βασικά ζητούμενα των μελετών Προσδιορισμός επιπτώσεων από την αύξηση του ΕΦΚ Φορολογική βάση Δημόσια έσοδα Οικονομική δραστηριότητα Επισημάνσεις Εφικτότητα στόχων Κίνδυνοι Καλύτεροι τρόποι επίτευξης στόχων 5

εκατ. ΜΤ 29=1 εκατ. ΜΤ ανά 1 λίτρα Η εγχώρια αγορά πετρελαιοειδών έχει δεχτεί τα τελευταία χρόνια ισχυρές πιέσεις, κυρίως λόγω της ύφεσης της οικονομίας και των διακυμάνσεων στο επίπεδο των τιμών 12 1 8 6 4 2 Πωλήσεις πετρελαιοειδών και δείκτης διαθέσιμου εισοδήματος 28 29 21 211 212 213 214 215 Πωλήσεις πετρελαιοειδών (δασμολ. αγορά) Δείκτης διαθέσιμου εισοδήματος -37% 12 1 8 6 4 2 Πωλήσεις και μέση τιμή πετρελαιοειδών 12 1.8 1.6 1 1.4 8 1.2 1. 6 8 4 6 4 2 2 Πωλήσεις πετρελαιοειδών (δασμολ. αγορά) Σταθμισμένη μέση τιμή υγρών καυσίμων Μείωση εισοδήματος Μείωση πωλήσεων Αύξηση τιμών Μείωση πωλήσεων Πηγή: ΣΕΕΠΕ, Ανάλυση ΙΟΒΕ 6

ανά χίλια λίτρα Σημαντική επίπτωση στις τιμές και κατ επέκταση στην αγορά είχαν οι δραστικές αυξήσεις στους συντελεστές των ΕΦΚ στα καύσιμα κίνησης και θέρμανσης 8 7 6 5 4 3 2 1 41 349 349 359 293 21 32 53 61 67 7 412 412 41 382 352 6 33 Αμόλυβδη Βενζίνη Πετρέλαιο Κίνησης Πετρέλαιο Θέρμανσης 23 28 +11% +4% 1233% Πηγή: ΥΠΟΙΚ 7

% δισ. ευρώ Η φορολογία στα καύσιμα στην Ελλάδα είναι από τις υψηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ τα έσοδα από τους φόρους στα πετρελαιοειδή αποτελούν σημαντικό ποσοστό των συνολικών φορολογικών εσόδων (11,8% το 215) 7 6 5 4 3 2 1 Ποσοστό φόρου (ΕΦΚ και ΦΠΑ) επί της τελικής τιμής (2 Μαρτίου 217) 65,9 63,1 52, 57,7 48,9 32,8 Βενζίνη Πετρέλαιο κίνησης Πετρέλαιο Θέρμανσης Ελλάδα ΕΕ28 8 7 6 5 4 3 2 1 - Έσοδα από φόρους στα πετρελαιοειδή 7,3 6,71 6,43 5,89 5,76 5,57 5,36 2,38 2,83 5,6 2,57 2,22 2,5 1,75 2,19 1,72 4,32 4,2 3,87 3,67 3,7 3,82 3,17 3,33 28 29 21 211 212 213 214 215 ΕΦΚ ΦΠΑ Πηγή: European Commission, Weekly oil bulletin, Ανάλυση ΙΟΒΕ 8

Η αύξηση των ΕΦΚ στα καύσιμα έχει μια σειρά από επιπτώσεις στην οικονομία Αύξηση ΕΦΚ στα καύσιμα Μείωση ζήτησης καυσίμων Μεταβολή κινήτρων (παράνομο εμπόριο;) Αύξηση κόστους καυσίμων για τις επιχειρήσεις Αύξηση κόστους μεταφοράς Αύξηση τιμών προϊόντων Αύξηση τιμών καυσίμων Επιπτώσεις για τον κλάδο εμπορίας πετρελαιοειδών και πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα Μείωση προϊόντος, απασχόλησης, κερδοφορίας, επενδύσεων Μείωση δαπάνης των νοικοκυριών για άλλα προϊόντα Τελική επίπτωση στα δημόσια έσοδα 9

Η αύξηση του ΕΦΚ οδηγεί σε αύξηση των τιμών των καυσίμων, η οποία προκαλεί μείωση της ζήτησης καυσίμων 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Επίπτωση στις τιμές Διαφορά από Σενάριο χωρίς αύξηση φόρων 2,% 9,% 9,% 9,% 7,8% 7,8% 7,8% 2,6% 2,6% 2,6% 216 217 218 219 Πετρέλαιο θέρμανσης Πετρέλαιο κίνησης Βενζίνες Οι μέσες τιμές της βενζίνης, του πετρελαίου κίνησης και του πετρελαίου θέρμανσης εκτιμάται ότι αυξάνονται κατά περίπου 4, 1 και 6.5 λεπτά ανά λίτρο, συγκριτικά με την περίπτωση μη αύξησης των φόρων,% -,5% -1,% -1,5% -2,% -2,5% -3,% -3,5% -4,% -4,5% Επίπτωση στη ζήτηση Διαφορά από Σενάριο χωρίς αύξηση φόρων -1,8% 216 217 218 219-1,1% -1,1% -1,1% -2,7% -2,7% -2,7% -4,1% -4,1% -4,1% Πετρέλαιο θέρμανσης Πετρέλαιο κίνησης Βενζίνες Πηγή: Ανάλυση ΙΟΒΕ 1

εκατ. ευρώ θέσεις εργασίας εκατ. ευρώ Η προστιθέμενη αξία στην οικονομία εκτιμάται μικρότερη κατά 53 εκατ. (,3% του ΑΕΠ), η απασχόληση κατά 1.7 θέσεις εργασίας και τα έσοδα από φόρους και εισφορές κατά 178 εκατ. Επίπτωση στην προστιθέμενη αξία Επίπτωση στην απασχόληση Επίπτωση στους φόρους και εισφορές -1-2 -3-4 -5-6 217 218 219 Επίπτωση μείωσης δαπάνης Επίπτωση αύξησης τιμών Πρατήρια/Λιανική 217 218 219-2. -4. -6. -8. -1. -12. Επίπτωση μείωσης δαπάνης Επίπτωση αύξησης τιμών Πρατήρια/Λιανική -2-4 -6-8 -1-12 -14-16 -18-2 217 218 219 Επίπτωση μείωσης δαπάνης Επίπτωση αύξησης τιμών Πρατήρια/Λιανική Εμπορία/Χονδρική Εμπορία/Χονδρική Εμπορία/Χονδρική Πηγή: Ανάλυση ΙΟΒΕ 11

εκατ. ευρώ Αν συνυπολογιστεί η απώλεια φόρων και εισφορών λόγω μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας και αύξησης της ανεργίας, το δημοσιονομικό αποτέλεσμα ενδέχεται να υστερεί αρκετά από το προσδοκώμενο 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Εκτίμηση μεταβολής εσόδων από ΕΦΚ και ΦΠΑ (έναντι σεναρίου καμίας αλλαγής) - 84 εκ. Στόχος 492 εκατ.* 48 414 421-261 εκ. 231 236 241 217 218 219 Σύνολο εσόδων Σύνολο καθαρών εσόδων Πηγή: Ανάλυση ΙΟΒΕ. Σημ.:Τα ποσά για το 217 θα είναι πιθανόν υπερεκτιμημένα καθώς αναμένεται το Δεκέμβριο του 216 αυξημένη αποθεματοποίηση, η οποία όμως θα οδηγήσει σε μειωμένα έσοδα το 217. Σημειώνεται επίσης ότι τα έσοδα από ΦΠΑ εξαρτώνται σημαντικά από το επίπεδο των τιμών. *Έκθεση αξιολόγησης συνεπειών ρυθμίσεων Ν.4389/216. 12

Υφίστανται αρκετοί παράγοντες κινδύνου που θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά το δημοσιονομικό αποτέλεσμα και τις επιπτώσεις στην οικονομία Σενάριο Β1: Αύξηση λαθρεμπορίου Αύξηση του επιπέδου παράνομου εμπορίου κατά 4% της αγοράς στο diesel και 1% στις βενζίνες, λόγω αύξησης των συντελεστών ΕΦΚ Σενάριο Β3: Χαμηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης Ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης 1% για την περίοδο 217-219 Σενάριο Β2: Αύξηση διεθνών τιμών πετρελαίου «Επιστροφή» των τιμών προ φόρων στο μέσο επίπεδο τιμών της περιόδου 28-215 Σενάριο Β4: Ηπιότερες καιρικές συνθήκες Μείωση των βαθμοημερών θέρμανσης κατά 5% την περίοδο 217-219 συγκριτικά με το 216 Αφορά τη ζήτηση πετρελαίου θέρμανσης 13

εκατ. ευρώ Υψηλός κίνδυνος μεγάλης υστέρησης για τα έσοδα του Δημοσίου υπάρχει στις περιπτώσεις αύξησης του λαθρεμπορίου και χαμηλότερης οικονομικής ανάπτυξης, χωρίς να συνυπολογίζονται οι πρόσθετες απώλειες εσόδων στην οικονομία 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Εκτίμηση Μεταβολής φορολογικών εσόδων Διαφορά από Σενάριο Μη Αύξησης Φόρου Στόχος 492 εκατ. 48 414 421 ΣΕΝΑΡΙΟ Β: Αύξηση ΕΦΚ (1/1/217) 274 277 281 ΣΕΝΑΡΙΟ Β1: Αύξηση Λαθρεμπορίου 367 371 375 ΣΕΝΑΡΙΟ Β2: Αύξηση διεθνών τιμών πετρελαιοειδών 217f 218f 219f 325 249 179 ΣΕΝΑΡΙΟ Β3: Χαμηλή Ανάπτυξη 382 387 391 ΣΕΝΑΡΙΟ Β4: Ηπιότερες κλιματικές συνθήκες Πηγή: Ανάλυση ΙΟΒΕ 14

εκ. τσιγάρα / τόνοι καπνού Οι πωλήσεις νόμιμων προϊόντων καπνού ακολουθούν τα τελευταία χρόνια συνεχή πτωτική πορεία 4. 35. 3. 25. 2. 15. 1. 5. Δισ. τσιγάρα & γραμμάρια καπνού 35.1 1.379 33.8 1.447 32.6 1.618 33.76 32.368 3.98 Πωλήσεις νόμιμων προϊόντων καπνού 29. 2.142 26.822 2.58 24.11 2.86 2.892 2.452 2.366 2.47 2.431 18.429 17.246 16.793 16.161 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216εκτ. Τσιγάρα (σε εκατ.) 26.7 23.8 2.9 Λεπτοκομμένος καπνός (τόνοι) 19.6-43% την περίοδο 29-216 19.3 18.6 Επιβράδυνση του ρυθμού μείωσης των πωλήσεων νόμιμων προϊόντων καπνού καταγράφεται μετά το 213 Πηγή: Nielsen, εκτίμηση ΙΟΒΕ για το 216.

εκατ. τσιγάρα Την ίδια περίοδο, η κατανάλωση παράνομων τσιγάρων σημείωσε εντυπωσιακή άνοδο, αποσπώντας αυξανόμενο μερίδιο στη συνολική κατανάλωση 6. 5. 4. 3. 2. 1. Παράνομα ή αφορολόγητα τσιγάρα 23,7% 21,4% 21,% 19,4% 13,8% 11,1% 7,2% 5,1% 4,2% 1.36 1.61 2.9 3.2 3.37 4.442 4.687 4.47 5.14 28 29 21 211 212 213 214 215 216εκτ. Παράνομα - Αφορολόγητα τσιγάρα % συνολικής κατανάλωσης τσιγάρων 25% 2% 15% 1% 5% % Πηγή: Nielsen, εκτιμήσεις ΙΟΒΕ.

% ανά 2 τσιγάρα (ή γραμμάρια καπνού) Οι εξελίξεις αυτές οφείλονται κυρίως* στη δραματική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος και την αύξηση των τιμών των προϊόντων καπνού Κατά κεφαλή καθαρό διαθέσιμο εισόδημα (ετήσια μεταβολή, τρέχουσες τιμές) 1 5-5 -1-15 1,1 8,3 4,7 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Nielsen, Ανάλυση ΙΟΒΕ. 2,8-2,5-6, -1,4 *Η ζήτηση νόμιμων προϊόντων καπνού επηρεάστηκε επίσης από την ύπαρξη λαθραίων προϊόντων, τις αγορές προϊόντων καπνού από γειτονικές χώρες με χαμηλότερες τιμές, την απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους και τη διαθεσιμότητα υποκατάστατων όπως το ηλεκτρονικό τσιγάρο. -4,5-4,4-31% την περίοδο 29-215 -1,4-1,6 2,46 2,52 2,68 +43% την περίοδο 29-216 3,3 3,21 3,26 3,56 3,71 3,81 3,82 Η επιβράδυνση της ύφεσης και η σχετική σταθερότητα των τιμών συντέλεσαν στη συγκράτηση της πτώσης της αγοράς προϊόντων καπνού την περίοδο 214-216

ευρώ ανά 2 τσιγάρα (γραμμάρια καπνού) Η αύξηση στις τιμές των προϊόντων καπνού ήταν αποτέλεσμα της δραστικής αύξησης της φορολογίας 4,5 4, 3,5 3, 2,5 2, 1,5 1,,5, 75% 75% 1,9 2, Μέση Σταθμισμένη τιμή προϊόντων καπνού 84% 84% 84% 85% 85% 2,56 2,7 2,75 3,1 3,16 3,2 3,23,62,67,47,51,51,55,55,61,59 28 29 21 211 212 213 214 215 216εκτ. Σταθμισμένη μέση τιμή προ φόρων Σύνολο φόρου Επίπτωση φόρου (δεξιός άξονας) Μετά το 21 η επίπτωση της φορολογίας (tax incidence) διαμορφώθηκε κοντά στο 85% της μέσης σταθμισμένης τιμής των προϊόντων καπνού (τσιγάρα και λεπτοκομμένος καπνός) αυξημένη κατά 1 ποσοστιαίες μονάδες συγκριτικά με το 29 84% 85% 9% 85% 8% 75% 7% 65% 6% Πηγή: Nielsen, Ανάλυση ΙΟΒΕ.

ευρώ ανά ΦΜ δισεκ. ευρώ Παρά τις σημαντικές αυξήσεις στους συντελεστές ΕΦΚ και ΦΠΑ, η απόδοση εσόδων δεν ήταν η αναμενόμενη 4, 3,5 3, 2,5 2, 1,5 1,,5, 94 Φορολογικά έσοδα και σύνολο φόρου ανά φορολογική μονάδα 1 127 146 145 153 156 158 3,173 3,247 3,692 3,889 3,436 3,185 3,51 3,35 3,214 28 29 21 211 212 213 214 215 216 Σύνολο φορολογικών εσόδων από προϊόντα καπνού Τα έσοδα από τα προϊόντα καπνού μειώθηκαν μεταξύ 29 και 216 κατά 1%, όταν ο φόρος ανά φορολογική μονάδα αυξήθηκε κατά 64,5% 164 Σύνολο φόρου ανά ΦΜ 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2,, Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών, Εκτιμήσεις ΙΟΒΕ. 19

Η αύξηση των ΕΦΚ στα προϊόντα καπνού, με στόχο την αύξηση των εσόδων του κράτους, έχει μια σειρά από επιπτώσεις στην οικονομία Αύξηση ΕΦΚ στα προϊόντα καπνού 2. Μείωση ζήτησης νόμιμων προϊόντων καπνού 4. Επιπτώσεις για τον κλάδο Μείωση προϊόντος, απασχόλησης, κερδοφορίας, επενδύσεων 1. Αύξηση τιμών νόμιμων προϊόντων καπνού 3. Αύξηση ζήτησης παράνομων προϊόντων καπνού 5. Πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις στην οικονομία 6. Επίπτωση στα δημόσια έσοδα 2

1. Ανάλυση Ζήτησης Προϊόντων Καπνού 2. Εναλλακτικά Σενάρια Φορολογίας 3. Εκτίμηση οικονομικών επιπτώσεων Η ανάλυση και εκτίμηση των οικονομικών επιπτώσεων πραγματοποιήθηκε σε τρία βήματα Εξειδίκευση οικονομετρικών υποδειγμάτων ζήτησης προϊόντων καπνού (νόμιμων και παράνομων) Εκτίμηση ελαστικοτήτων ζήτησης Καμία αλλαγή στη φορολογία Αύξηση συντελεστών ΕΦΚ τον Ιανουάριο 217 Σταδιακή αύξηση συντελεστών την τριετία 217-219 Στη βάση της υπόθεσης ότι στο πλαίσιο ενός σταθερού φορολογικού συστήματος προγραμματισμένες και λελογισμένες αυξήσεις των συντελεστών ΕΦΚ δεν διαταράσσουν στον ίδιο βαθμό με απότομες μεγάλες αυξήσεις την ισορροπία στην αγορά προϊόντων καπνού και τα δημόσια έσοδα Ζήτηση προϊόντων καπνού Φορολογικά έσοδα Οικονομική δραστηριότητα (προστιθέμενη αξία, θέσεις εργασίας, φόροι και εισφορές εκτός φόρων καπνού) Καθαρά έσοδα κράτους 21

εκατ. τσιγάρα Η αύξηση των ΕΦΚ στα προϊόντα καπνού εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε μείωση της κατανάλωσης τσιγάρων κατά 13% συγκριτικά με την περίπτωση καμίας αλλαγής στους φόρους 19. 18. 17. 16. 15. 14. 13. 12. 11. 1. Προβολή 213 214 215 216 217 218 219 Καμία αλλαγή Κατανάλωση τσιγάρων Σταδιακή αύξηση φόρου Αύξηση φόρου % -2% -4% -6% -8% -1% -12% -14% Κατανάλωση τσιγάρων - % Διαφορά από σενάριο καμίας αλλαγής 217 218 219-4% -7% -13% -13% -13% Αύξηση φόρου -11% Σταδιακή αύξηση φόρου Με τη σταδιακή αύξηση των φόρων, η μείωση της κατανάλωσης τσιγάρων εκτιμάται ότι θα είναι ηπιότερη, φτάνοντας το 11% στο τέλος της τριετίας Πηγή: Ανάλυση ΙΟΒΕ 22

τόνοι Η αύξηση του ΕΦΚ στα προϊόντα καπνού εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε αύξηση της κατανάλωσης λεπτοκομμένου καπνού κατά 4% συγκριτικά με την περίπτωση καμίας αλλαγής στους φόρους 2.5 2.45 2.4 2.35 2.3 2.25 2.2 Κατανάλωση λεπτοκομμένου καπνού Προβολή 213 214 215 216 217 218 219 Καμία αλλαγή Σταδιακή αύξηση φόρου Αύξηση φόρου 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Κατανάλωση καπνού - % Διαφορά από σενάριο καμίας αλλαγής 5,2% 4,1% 4,3% 4,3% 3,7% 217 218 219 Αύξηση φόρου 8,% Σταδιακή αύξηση φόρου Η αύξηση των συντελεστών ΕΦΚ μεταβάλλει τη σχετική τιμή καπνού/τσιγάρων υπέρ του καπνού, επιδρώντας θετικά στη ζήτηση λεπτοκομμένου καπνού καθώς ένα τμήμα των καπνιστών κατευθύνεται στον καπνό Στην ανάλυση δεν έχει ληφθεί υπόψη η ενδεχόμενη επίπτωση στη ζήτηση καπνού από την αύξηση του μεγέθους της ελάχιστης συσκευασίας σε 3 γραμμάρια, η οποία θα ωθήσει τις τιμές ανά συσκευασία σε πολύ υψηλότερο από το τρέχον επίπεδο Πηγή: Ανάλυση ΙΟΒΕ 23

εκατ. ευρώ εκατ. ευρώ Τα φορολογικά έσοδα από τα προϊόντα καπνού εκτιμάται ότι θα είναι περίπου 1 εκατ. λιγότερα έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού* 3.2 3.15 3.1 3.5 3. 2.95 2.9 Φορολογικά έσοδα (ΕΦΚ και ΦΠΑ) Προβολή 213 214 215 216 217 218 219 Καμία αλλαγή Στόχος 217 Σταδιακή αύξηση φόρου Αύξηση φόρου Μεγαλύτερη αύξηση των εσόδων από τους φόρους καπνού (χωρίς να επιτυγχάνεται ο στόχος) εκτιμάται ότι προκύπτει με τη σταδιακή αύξηση των συντελεστών ΕΦΚ 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Έσοδα από φορολόγηση προϊόντων καπνού - Διαφορά από σενάριο καμμίας αλλαγής 29 52 1 1 8 217 218 219 Αύξηση φόρου Σταδιακή αύξηση φόρου 8 Πηγή: Ανάλυση ΙΟΒΕ. *Οι εκτιμήσεις των εσόδων στηρίζονται στην εκτίμηση για την εξέλιξη της ζήτησης. Δεν συνυπολογίζουν την πιθανή αποθεματοποίηση των προϊόντων λόγω αύξησης των φόρων, η οποία μεταβάλλει το προφίλ των εσόδων μειώνοντας τα έσοδα στο έτος εφαρμογής της αύξησης της φορολογίας. 24

% επί της συνολικής κατανάλωσης τσιγάρων Η αύξηση των συντελεστών εκτιμάται ότι θα ενισχύσει το λαθρεμπόριο* Η διείσδυση των παράνομων τσιγάρων θα αυξηθεί σημαντικά, κατά περισσότερο από 5 ποσοστιαίες μονάδες (σε 3% επί της συνολικής κατανάλωσης τσιγάρων) 31% 29% 27% 25% 23% 21% 19% 17% 15% Παράνομα και αφορολόγητα τσιγάρα Προβολή 213 214 215 216 217 218 219 Καμία αλλαγή Αύξηση φόρου Σταδιακή αύξηση φόρου Η σταδιακή αύξηση των συντελεστών ΕΦΚ στα προϊόντα καπνού μετριάζει την έξαρση του λαθρεμπορίου τσιγάρων Πηγή: Ανάλυση ΙΟΒΕ *Εφόσον δεν εφαρμοστούν πιο αποτελεσματικά μέτρα περιστολής 25

εκατ. ευρώ εκατ. ευρώ Αν συνυπολογιστεί η απώλεια φόρων και εισφορών, λόγω μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας και αύξησης της ανεργίας, το τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα επιδεινώνεται -1-15 -2 Εκτίμηση μεταβολής εσόδων από ΕΦΚ και ΦΠΑ στα προϊόντα καπνού (Σενάριο αύξησης έναντι καμίας αλλαγής στους φόρους) 15 1 5-5 1,3-11,1 9,6-12,7 8,5 217 218 219-14,9 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Εκτίμηση μεταβολής εσόδων από ΕΦΚ και ΦΠΑ στα προϊόντα καπνού (Σενάριο σταδιακής αύξησης έναντι καμίας αλλαγής στους φόρους) 29 22 52 37 8 217 218 219 57 Σύνολο Εσόδων Σύνολο Καθαρών Εσόδων Σύνολο Εσόδων Σύνολο Καθαρών Εσόδων Πηγή: Ανάλυση ΙΟΒΕ 26

Συμπεράσματα Ι Πετρελαιοειδή Υστέρηση εσόδων από το στόχο Μεγαλύτερη υστέρηση αν ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις στην οικονομία Παράγοντες κινδύνου για τα έσοδα: Αύξηση παράνομων πρακτικών [λαθρεμπόριο, νοθεία] Χαμηλότερη ανάπτυξη Αναστροφή της τάσης των διεθνών τιμών Προτάσεις: Εφαρμογή μέτρων περιορισμού των παράνομων πρακτικών [λαθρεμπόριο, νοθεία καυσίμων] Διευκόλυνση της ρευστότητας των επιχειρήσεων του κλάδου [τρόπος καταβολής ΕΦΚ] Μείωση των συντελεστών ΕΦΚ σε περίπτωση μεγάλης ανόδου των διεθνών τιμών Προϊόντα καπνού Υστέρηση εσόδων από το στόχο Συνολικά αρνητική επίπτωση στα έσοδα αν συνυπολογιστούν οι απώλειες εσόδων από φόρους και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης από τις σχετιζόμενες οικονομικές δραστηριότητες Το παράνομο εμπόριο καθιστά επισφαλή τη δυνατότητα άντλησης πρόσθετων εσόδων μετά από αύξηση των φορολογικών συντελεστών Η σταδιακή αύξηση των συντελεστών ΕΦΚ στα προϊόντα καπνού έχει καλύτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα και ηπιότερες επιπτώσεις στην αγορά και στην οικονομία 27

Συμπεράσματα ΙΙ 1 2 Βελτίωση διαδικασιών στη διαμόρφωση και εφαρμογή της φορολογικής πολιτικής Φορολογικοί συντελεστές Προγραμματισμός φορολογικού πλαισίου «Προστασία» φορολογικής βάσης Προσδιορισμός ρεαλιστικών εισπρακτικών στόχων / Ευρύτερες επιπτώσεις Ανάλυση κινδύνων Παρακολούθηση αγορών προϊόντων με ΕΦΚ Ανατροφοδότηση (Διορθωτικές κινήσεις) Ύψος συντελεστών ΕΦΚ που δεν θα επηρεάζει δυσανάλογα την αγορά Σταδιακή προσαρμογή συντελεστών ΕΦΚ για εξομάλυνση διακυμάνσεων στις αγορές προϊόντων 28

Σας ευχαριστώ maniatis@iobe.gr 29