Η ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων ως μοχλός ανάπτυξης: Η περίπτωση της Αττικής Συνέδριο Τ.Ε.Ε. «Περιβάλλον και Ανάπτυξη», Αθήνα 12-14 Δεκεμβρίου 2012 Δρ. Ευστράτιος Καλογήρου Πρόεδρος Δρ. Κων/νος Ψωμόπουλος Αντιπρόεδρος Αναπλ. Καθηγητής Τ.Ε.Ι. Πειραιά 1
ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ Συμβούλιο Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων Ελλάδας ΣΤΟΧΟΣ Η στενή συνεργασία ακαδημαϊκών, ερευνητικών, δημοσίων και βιομηχανικών φορέων για την : Αειφόρο διαχείριση αποβλήτων Ενίσχυση του ενεργειακού ισοζυγίου της χώρας από ΑΠΕ Με εφαρμογή των πιο ενδεδειγμένων για την Ελλάδα τεχνολογιών ανάκτησης ενέργειας και υλικών από τα απόβλητα 2
ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ Συμβούλιο Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων Ελλάδας Συμμετέχουν : Καθηγητές Ελληνικών Α.Ε.Ι. Καθηγητές Ξένων Πανεπιστημίων Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (Confederation of European Waste-to-Energy Plants / CEWEP) (380 μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων) Ιδιώτες μηχανικοί και επιστήμονες H ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ είναι μέλος του Διεθνή Οργανισμού Στερεών Αποβλήτων (ISWA) Και ενός Διεθνούς Δικτύου αντίστοιχων Συμβουλίων 3
Διεθνές Δίκτυο WTERT που συμμετέχει η Συνέργεια www.wtert.org www.mater.polimi.it/ mater/ www.wtert.ca www.wtert.cn http://wtert.in/ www.wtert.co.uk/ www.wtert.eu www.wtert.com.br www.wtertuane.com. mx/ www.wtert.jp Υπό ίδρυση: France 4
Ιεραρχία Αειφόρου Διαχείρισης Απορριμμάτων 5
Θερμική Επεξεργασία απορριμμάτων στην Ευρώπη Σήμερα στην Ευρώπη λειτουργούν 452 μονάδες WTE & 800 παγκοσμίως Το 2009 στην Ευρώπη αποτεφρώθηκαν 70 εκατ. τόνοι απορριμμάτων Υποκατασταθήκαν 38 εκατ. τόνοι ορυκτών καυσίμων Παρήχθησαν 28 εκατ. MWh ηλεκτρικής ενέργειας για 13 εκατ. κατοίκους Παρήχθησαν 70 εκατ. MWh θερμικής ενέργειας για 12 εκατ. κατοίκους 6
Ενεργειακό περιεχόμενο και εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου διαφόρων καυσίμων Τύπος καυσίμου Θερμογόνος Δύναμη MJ/kg Συνολικές εκπομπές CO 2 g CO 2 /kg Ποσοστό ΑΠΕ % ΑΠΕ Εκπομπές CO 2 Mg CO 2 / TJ Λιγνίτης 8.6 955 0% 111 Λιθάνθρακας 29.7 2762 0% 93 Πετρέλαιο 35.4 2620 0% 74 Φυσικό Αέριο 31.7 1775 0% 56 ΑΣΑ 9-10 1170 55% 45 SRF από ΜΒΕ 14-16 1067 67% 24 7
Ενεργειακό περιεχόμενο και εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου διαφόρων καυσίμων Καύσιμο Εκπομπές αερίων (kg/mwh) (CO 2 ) (SO 2 ) NOx ΑΣΑ 379.66 0.36 2.45 Άνθρακας 1020.13 5.90 2.72 Πετρέλαιο 758.41 5.44 1.81 Φ. Α. 514.83 0.04 0.77 8
Παραγωγή ενέργειας μέσω Θερμικής Επεξεργασίας Με την καύση 1 τόνου απορριμμάτων εξοικονομείται 1 τόνος ελληνικού Λιγνίτη 9
Ενέργεια Περιβάλλον Κλιματική Αλλαγή 1 τόνος ΑΣΑ παράγονται 600-650 kwh, αποφυγή εξόρυξης 250kg άνθρακα ή 160lt πετρελαίου 1 τόνος ΑΣΑ αποφυγή παραγωγής 32,4kg/ton CH4 (αέριο θερμοκηπίου 21 φορές δραστικότερο από το CO2) καθώς και πτητικών ουσιών που παράγονται στους Χ.Υ.Τ.Α. (ανακτάται περίπου το 70%) και καταστρέφεται με ασφάλεια 1 τόνος ΑΣΑ έχει υψηλό ποσοστό βιόμαζας η οποία είναι Α.Π.Ε. Προστασία γης μία μονάδα 1x10 6 ton/ έτος απαιτεί περίπου 100στρέμματα, διάρκεια ζωής 30έτη, ενώ η ταφή 30 x10 6 ton (8 περίπου έτη παραγωγής ΑΣΑ στην Ελλάδα) απαιτούν περίπου 3000 στρέμματα. 10
Μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων ως ΑΠΕ Η παγκόσμια πρακτική αντιμετωπίζει τις μονάδες καύσης απορριμμάτων ως ΑΠΕ κατά το ποσοστό το οποίο περιέχουν τα απορρίμματα βιομάζα (βιοαποδομήσιμο κλάσμα), ακολουθούν μερικά παραδείγματα (Πηγή: CEWEP) Αυστρία 50% Ιρλανδία 72% Βέλγιο 47,78% Ιταλία 51% Δανία 80% Ολλανδία 51% Γαλλία 50% Ελβετία 50% Γερμανία 50% Πορτογαλία υπολογίζεται από εμπειρικό τύπο 11
Συνδυασμός Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης σε 10 Πράσινες Μητροπολιτικές Πόλεις του κόσμου 12
Σουηδία Εισάγει ΑΣΑ για ανάκτηση ενέργειας Εισάγει ΑΣΑ από τη Νορβηγία για την παραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας Χρησιμοποιεί τα ΑΣΑ της Νορβηγίας με πολλαπλό όφελος : Εισπράττει χρήματα από τη Νορβηγία για τη διαχείριση των ΑΣΑ της χώρας αυτής Χρησιμοποιεί τα ΑΣΑ της Νορβηγίας για την κάλυψη των αναγκών της σε ενέργεια (θερμική και ηλεκτρική) Ανακτά μέταλλα από την τέφρα πυθμένα των ΑΣΑ της Νορβηγίας και τα χρησιμοποιεί. 13
Κατάσταση στην Αττική Η ημερήσια παραγωγή απορριμμάτων στην Αττική είναι 6.500 7.000 τόνοι απορριμμάτων, περίπου 2,5 εκατομμύρια τόνοι ετησίως Περίπου το 90% αυτών καταλήγει στον ήδη υπερκορεσμένο ΧΥΤΑ των Άνω Λιοσίων. Ένα ελάχιστο μέρος (220.000 τόνοι ετησίως) οδηγείται στο ΕΜΑΚ Άνω Λιοσίων, όμως τα προϊόντα καταλήγουν στο ΧΥΤΑ, καθώς δεν βρίσκουν εμπορική εκμετάλλευση Τα υπόλοιπα απορρίμματα διατίθενται σε ανεξέλεγκτες χωματερές (ΧΑΔΑ), για τις οποίες η Ελλάδα πληρώνει κάθε μέρα 34.000 για την κάθε μία από αυτές 14
Πρόταση ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ για την Αττική (και όχι μόνο) Δυναμικότητα μονάδας WTE (τόνοι/έτος) 400.000 700.000 700.000 απορρίμματα + 300.000 τόνοι RDF Θερμογόνος Δύναμη (MJ/kg) 9 9 10,8 Παραγόμενη Ισχύς (MW) 32,93 57,63 98,73 Καθαρή διαθέσιμη Ισχύς (MW) 27,99 48,98 83,92 R1 0,6972 0,6972 0,6979 Καθαρή Διαθέσιμη Ηλεκτρική Ενέργεια (MWh) 223.929 391.876 671.387 Αριθμός Κατοίκων 141.530 247.677 424.336 Αριθμός νοικοκυριών 47.177 82.559 141.445 15
Ενεργειακό μείγμα Ελλάδας Με βάση τα επίσημα στοιχεία που δημοσιεύονται στους λογαριασμούς της Δ.Ε.Η. το μείγμα ηλεκτρικής κατανάλωσης αντιστοιχούσε : 12μηνο 9ος/2011 8ος /2012 Έτος 2009 (62.509GWh) Λιγνιτική 47,10% Λιγνιτική 51,42% 32.142 GWh Πετρελαϊκή 8,13% Πετρελαϊκή 11,16% 6.976 GWh Φ.Α. 24,72% Φ.Α. 15,79% 9.870 GWh Υδροηλεκτρική 6,16% Υδροηλεκτρική 8,34% 5.213 GWh ΑΠΕ 9,88% ΑΠΕ 5,94% 3.713 GWh Διασυνδέσεις 4,02% Διασυνδέσεις 7,35% 4.594 GWh 16
Συμβολή των προτεινόμενων μονάδων στην ανάπτυξη Δυναμικότητα μονάδας WTE (τόνοι/έτος) 400.000 700.000 700.000 tn ΑΣΑ + 300.000 tn RDF Θέσεις εργασίας άμεσες στη λειτουργία 45-60 70-80 90-100 Θέσεις εργασίας έμμεσες στη λειτουργία >500 >700 >900 Θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή ~500 ~700 ~1000 Μείωση εισαγωγών ενέργειας (MWh) 223.929 391.876 671.387 Μείωση εκπομπών CO 2 (ktco 2 /y) 348 608 1042 Συμβολή στην παράγωγή από ΑΠΕ (MWh) ~ 111.900 ~196.000 ~335.700 % Παραγωγής (με βάση 2009, 62.509GWh) 0,18% 0,31% 0,54% 17
Συμβολή των προτεινόμενων μονάδων στην ανάπτυξη Δυναμικότητα μονάδας WTE (τόνοι/έτος) Συμβολή στις ΑΠΕ (με βάση το έτος 2009) (MWh) Αύξηση στις ΑΠΕ (με βάση το έτος 2009) % Συμβολή στο 20% ΑΠΕ (με βάση το έτος 2009) % 400.000 700.000 700.000 tn ΑΣΑ + 300.000 tn RDF 119.000 196.000 335.700 0,18% 0,31% 0,54% 1,79% 3,13% 5,37% Μείωση εισαγωγών (MWh) 223.929 391.876 671.387 Μείωση % των εισαγωγών ηλεκτρισμού (βάση 2009) Μείωση εισαγωγών ενέργειας (σε πρωτογενή) (toe) 5% 9% 15% 141.530 247.677 424.336 18
Συμβολή των προτεινόμενων μονάδων στην ανάπτυξη Δυναμικότητα μονάδας WTE (τόνοι/έτος) Καθαρή Διαθέσιμη Ηλεκτρική Ενέργεια (MWh/y) Μείωση εισαγωγών ενέργειας σε (toe/y) Μείωση εισαγωγών ενέργειας σε (bl/y) Μείωση εκροών συναλλάγματος (μέση τιμή 100$/bl) (Μ$) 400.000 700.000 700.000 tn ΑΣΑ + 300.000 tn RDF 223.929 196.000 335.700 49.712,2 86.996,5 149.047,9 362.899 635.074 1.088.050 36.3 63.5 108.8 19
Συμβολή των προτεινόμενων μονάδων στην ανάπτυξη Η συνδυασμένη ανάπτυξη μονάδων ενεργειακής αξιοποιήσεις ΑΣΑ με δίκτυα τηλεθέρμανσης τηλεψύξης (στα πρότυπα της Βαρκελώνης) θα έχει ακόμα μεγαλύτερες θετικές επιπτώσεις : Αύξηση των θέσεων εργασίας κατά την κατασκευή τουλάχιστον κατά 1000, ενώ στη λειτουργία κατά 200, άμεσες θέσεις όλες. Οι έμμεσες θέσεις εργασίας αυξάνονται ανάλογα. Μειώνονται ακόμα περισσότερο οι εισαγωγές καυσίμων για κάλυψη φορτίων θέρμανσης και η ψύξης. Μειώνονται ακόμα περισσότερο οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου λόγω μείωσης της χρήσης πετρελαίου και Φ.Α. για θέρμανση, και ηλεκτρισμού για ψύξη 20
Συμβολή των προτεινόμενων μονάδων στην ανάπτυξη Η συνδυασμένη ανάπτυξη μονάδων ενεργειακής αξιοποιήσεις ΑΣΑ με δίκτυα τηλεθέρμανσης τηλεψύξης (στα πρότυπα της Βαρκελώνης) θα έχει ακόμα μεγαλύτερες θετικές επιπτώσεις : Περαιτέρω αύξηση των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας Περαιτέρω μείωση των εισαγωγών καυσίμων και άρα μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας από τρίτους. Αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας ακόμα περισσότερο. Μείωση επιπλέον των εκροών συναλλάγματος για εισαγωγή ενέργειας 21
Η απόδοση των μονάδων βελτιώνεται συνεχώς Νάπολη Ιταλία. Η περιοχή της Campania έχει παραγωγή ΑΣΑ 7033 τόνους ανά ημέρα, περίπου 2,6 εκατομμύρια τόνοι τον χρόνο Η μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης εκεί (Acerra) ξεκίνησε τη λειτουργία της στις 14/01/2010 Διαθέτει 3 boilers, δυναμικότητας 81 τόνων την ώρα (648.000 tpa) Παράγει 380 tph ατμού, θερμοκρασίας 500 C και πίεσης 90 bar 107.8 MWe ηλεκτρική ισχύς στον στρόβιλο και 91,8 MWe καθαρή Μια μονάδα με ακόμα νεότερο σχεδιασμό από τις προτεινόμενες θα μπορούσε να επιτύχει ακόμα μεγαλύτερα οφέλη από αυτά που παρουσιάστηκαν παραπάνω 22
Συμπεράσματα Η ενεργειακή αξιοποίηση των ΑΣΑ μπορεί να συμβάλλει πολύ περισσότερο στην ανάπτυξη της χώρας από την απλή λογική της διαχείρισης των απορριμμάτων. Να συμβάλλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας Να συμβάλλει στη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας και την ενεργειακή ασφάλεια της Να συμβάλλει στην προσπάθεια επίτευξης του στόχου 20-20-20 μειώνοντας τους ρύπους Να μειώσει την εκροή συναλλάγματος για ενεργειακούς πόρους και να δώσει επιπλέον carbon credits στη χώρα για πώληση 23
Ευχαριστώ για την προσοχή σας! 24