ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγηση δικτύων» Εκδόθηκε από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας το βιβλίο: «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγηση δικτύων» των συγγραφέων Θ. Βλαστού, Ν. Μπαρμπόπουλου και Δ. Μηλάκη. Η παρουσίαση του βιβλίου, πραγματοποιήθηκε σε εκδήλωση στις 11.12.2007, στη Στοά του Βιβλίου. Συντονιστής της παρουσίασης ήταν ο κ. Δ. Τσαμπούλας, Καθηγητής Ε.Μ.Π. και μέλος της Επιτροπής της Διμηνιαίας Έκδοσης και βιβλίων του ΤΕΕ.
Δ. ΤΣΑΜΠΟΥΛΑΣ: Συντονιστής Ευχαριστούμε όλους για την προσέλευσή σας και ιδιαίτερα τον Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών κ. Κ. Χατζηδάκη, τον κύριο Μανιάτη, τον Δήμαρχο Χαλανδρίου, την Αντιδήμαρχο της Καρδίτσας, τον Πρόεδρο του Τ.Ε.Ε. Τρικάλων, τον πρώην Πρύτανη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, τον Πρόεδρο του ΑΣΤ, τον πρώην Δήμαρχο της πόλεως της Καρδίτσας και τον αναπληρωτή Δήμαρχο Αθηναίων κύριο Ακριτίδη. Σήμερα θα παρουσιάσουμε το βιβλίο: «το ποδήλατο - οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγηση δικτύων». Ένας από τους συγγραφείς είναι ο συνάδελφος ο κύριος Βλαστός. Θα παρακαλούσα τον κύριο Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών, αν είχε την ευγενή καλοσύνη να απευθύνει χαιρετισμό και να μας πει δυο λόγια. Κ. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ Κυρίες και κύριοι, το έχω ξαναπεί, θα το σημειώσω και σήμερα. Δεν μπορεί να κάνουμε πολιτική πια για τις μεταφορές αν δεν νοιαστούμε για το περιβάλλον. Και δεν μπορούμε στις μεταφορές, να μιλάμε για προστασία του περιβάλλοντος αν δεν περιορίσουμε τη χρήση του Ι.Χ. Ξέρετε, η χώρα μας τα τελευταία χρόνια είναι -όχι μόνο στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωση, αλλά σε όλα τα κράτη της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων και των κρατών που προέρχονται από την πρώην Σοβιετική Ένωση- η πρώτη στην αύξηση της κατοχής και της χρήση των Ι.Χ. Η πρώτη μέσα σε 52 χώρες της ευρύτερης Ευρώπης. Από το 1996 μέχρι το 2006 τα αυτοκίνητα στην Αθήνα υπερδιπλασιάστηκαν. Από 1.000.000 που ήταν το 1996 φτάσαμε στα 2.100.000 αυτοκίνητα το 2006. Αντιλαμβάνεσθε ότι όλα αυτά έχουν συνέπειες που δεν μπορεί να μας αφήνουν αδιάφορους. Αυτή την τάση προσπαθούμε να ανατρέψουμε με στοχευμένα μέτρα και συγκεκριμένες πρακτικές, που θα κάνουν τις μετακινήσεις μας πιο εύκολες στην πόλη, και την πόλη πιο ανθρώπινη. Γιατί δεν μπορούμε βέβαια να μειώσουμε τις μετακινήσεις μας. Αντίθετα, μπορούμε να δημιουργήσουμε τις υποδομές εκείνες που θα επιτρέψουν τον περιορισμό της χρήσης του Ι.Χ., τη μεγαλύτερη χρήση των μέσων μαζικής μεταφορά, ώστε με αυτό τον τρόπο να προστατεύσουμε το περιβάλλον και να πετύχουμε το στόχο της λεγόμενης βιώσιμης κινητικότητας. Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 2
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, εξαγγείλαμε πρόσφατα σειρά μέτρων για να γίνουν οι αστικές συγκοινωνίες πιο φιλικές στον πολίτη. Για να πείσουμε τους Έλληνες και ιδιαίτερα τους Αθηναίους να περιορίσουν τη χρήση του Ι.Χ. τους και να χρησιμοποιήσουν περισσότερο τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Μιλήσαμε για σύστημα τηλεματικής στα λεωφορεία και στα τρόλεϊ, έτσι ώστε να γνωρίζουν οι επιβάτες των λεωφορείων και των τρόλεϊ ποιο είναι το δρομολόγιο, ποια είναι η επόμενη στάση. Και να γνωρίζουν πάλι οι επιβάτες στη στάση, πότε φτάνει το λεωφορείο. Μιλήσαμε για την εισαγωγή της ενιαίας επαναφορτιζόμενης κάρτας που θα αντικαταστήσει σιγά-σιγά το σημερινό χάρτινο εισιτήριο, κάνοντας πιο εύκολη τη ζωή των επιβατών, αλλά και των συγκοινωνιακών φορέων. Και σημειώσαμε πως είναι πρόθεσή μας, τα 520 καινούργια λεωφορεία, που θα αγοραστούν από την ΕΘΕΛ, να είναι καθαρά λεωφορεία. Στάθηκα, επίσης στις πρόσφατες ανακοινώσεις μας, στην επέκταση του ΗΣΑΠ, του Τραμ και του Προαστιακού. Και σημειώσαμε ότι τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, δοκιμαστικά για δύο μήνες, το ωράριο του ΜΕΤΡΟ θα επεκταθεί μέχρι τις 02:00 τα ξημερώματα την Παρασκευή και το Σάββατο. Αποφασίσαμε παράλληλα, τη δημιουργία στο Υπουργείο μας μιας μόνιμης επιτροπής για τις πράσινες μεταφορές υπό την προεδρία του κυρίου Βραχνού, μέχρι πρόσφατα Προέδρου της ΤΡΑΜ Α.Ε. Προκειμένου να προωθήσουμε τα εναλλακτικά καύσιμα στις μεταφορές, θα πρέπει να δούμε τις δυνατότητες των νέων υβριδικών τεχνολογιών αλλά και να αναπτύξουμε δράσεις φιλικές προς το περιβάλλον όπως είναι η προώθηση των ποδηλατοδρόμων. Πιστεύω πραγματικά σε αυτή την προσπάθεια. Και δεν το λέω γιατί είμαι σε ένα ακροατήριο, αν θέλετε, που είναι φιλικό στους ποδηλατοδρόμους και φιλικό προς το ποδήλατο. Το πιστεύω. Προσπαθώ να ακολουθώ τους κανόνες της απλής λογικής. Και η απλή λογική ξέρετε, όχι απλά και μόνο η ευαισθησία μας απέναντι στο περιβάλλον, είναι που μας ωθεί και πρέπει να μας ωθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Δεν είναι τυχαίο, ότι στις υπόλοιπες πόλεις της Ευρώπης το παραδοσιακό αυτό μέσο για τις μετακινήσεις μας ολοένα και περισσότερο κερδίζει έδαφος. Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 3
Δεν θα ξεχάσω ποτέ, όταν είχα ραντεβού στην Κοπεγχάγη με τον Υπουργό Μεταφορών, ως Πρόεδρος εγώ της Επιτροπής Μεταφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ότι ο Υπουργός έφτασε στο Υπουργείο του με το ποδήλατο μέσα σε ένα εκτεταμένο δίκτυο ποδηλατοδρόμων στην Κοπεγχάγη. Είναι, λοιπόν, στα σχέδιά μας να ενισχύσουμε τους ποδηλάτες και να ενθαρρύνουμε τους κατοίκους των πόλεων να χρησιμοποιούν ποδήλατα. Πριν από λίγο καιρό, είχα μια συνάντηση με τον Δήμαρχο Αθηναίων, τον κύριο Κακλαμάνη. Μιλήσαμε για το θέμα και συμφωνήσαμε να στηρίξουμε την ιδέα του, να ξεκινήσουμε, δηλαδή, τη δημιουργία ποδηλατοδρόμων καταρχήν στα πάρκα του Δήμου Αθηναίων. Θα στηρίξουμε με χρήματα του Υπουργείου τη μελέτη και θα εξετάσουμε πως λειτουργούν αντίστοιχα συστήματα σε άλλες πόλεις. Παράλληλα, πρόσφατα στο γραφείο μου είχα συνάντηση με τον κύριο Ζαφειρόπουλο και τον κύριο Κοτρωνιά, ως εκπροσώπους του δικτύου των πόλεων που έχουν ποδηλατοδρόμους. Και τους είπα ότι η δέσμευσή μας προς την κατεύθυνση, που ήδη σας ανέφερα, είναι σαφής και δεδομένη. Όπως σαφές και δεδομένο είναι ότι προτιθέμεθα να στηρίξουμε και με χρήματα τη διεύρυνση των ποδηλατοδρόμων, ξεκινώντας βεβαίως από τις πόλεις που έχουν ένα τέτοιο ενδιαφέρον, συμπεριλαμβανομένων και των προαστίων της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής της Αθήνας. Με μια προϋπόθεση βέβαια, να μιλάμε για κάποιο δίκτυο. Δεν έχει νόημα να μιλάμε για ποδηλατοδρόμους που ξεκινούν από το πουθενά και φτάνουν στο πουθενά. Έχει νόημα να μιλάμε για ποδηλατοδρόμους, όταν αυτοί εντάσσονται σε ένα δίκτυο συγκεκριμένο μέσα στην πόλη και καλύπτουν συγκεκριμένες λειτουργίες της πόλης και της καθημερινής μας ζωής. Το ποδήλατο, φίλες και φίλοι, μπορεί να συμβάλει σε μια αναβάθμιση του περιβάλλοντος και της ποιότητας της ζωής στις πόλεις. Είναι γνωστές οι αντικειμενικές δυσκολίες για τη διευρυμένη χρήση του ποδηλάτου σε πόλεις, όπως είναι αυτή της Αθήνας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να προσπαθούμε και να προτείνουμε λύσεις. Το βιβλίο που σήμερα έχουμε στα χέρια μας νομίζω πως έρχεται στην κατάλληλη Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 4
στιγμή. Το θέμα περιβάλλον πρέπει να ανέβει ψηλά στην ατζέντα μας. Ξέρετε ότι πρόσφατα, έκθεση του ΟΟΣΑ κρούει για μια ακόμη φορά τον κώδωνα του κινδύνου. Έως και 150.000.000 άνθρωποι μπορεί να πληγούν άμεσα από τις κλιματικές αλλαγές στα επόμενα χρόνια με κόστος που αναμένεται να ξεπεράσει τα 23,8 τρις Ευρώ. Δεν δικαιούμαστε να αδρανούμε. Δεν δικαιούμαστε να σιωπούμε. Πρέπει να δράσουμε σε πολλά επίπεδα και με πολλά μέσα. Και σίγουρα, ένα από αυτά τα μέσα είναι και το ποδήλατο. Στην Ελλάδα, ξέρετε, είμαστε πολλές φορές πολύ καλοί στα λόγια, αλλά υστερούμε στις πράξεις. Το βιβλίο αυτό που έχουμε μπροστά μας είναι πράξη. Είναι μια ουσιαστική αξιολόγηση των δυνατοτήτων του οδικού δικτύου να στηρίξει το ποδήλατο. Και για αυτό το λόγο είμαι εδώ. Για να δηλώσω αλληλέγγυος στην προσπάθεια των συγγραφέων. Για να δηλώσω παρών στην προσπάθεια να κάνουμε τις μεταφορές πιο πράσινες στην Ελλάδα. Όλοι μας, ξέρετε, θα κριθούμε όχι από τα λόγια μας, αλλά από τις πράξεις μας. Και ξέρω πολύ καλά, πως με αυτά που λέω, ανεβάζω ψηλά τον πήχη, αλλά είναι δέσμευσή μου, δέσμευση αν θέλετε πάνω από όλα στον εαυτό μου, στο τέλος της τετραετίας να μπορώ να πω, αυτά που είπα στην αρχή αυτά και έκανα στο τέλος. Σας ευχαριστώ πολύ και συγχαρητήρια τους συγγραφείς. Δ. ΤΣΑΜΠΟΥΛΑΣ Ευχαριστούμε πολύ τον κύριο Υπουργό και ιδιαίτερα για την αλληλέγγυα βοήθεια την οποία θα παρέχει σε αυτή την προσπάθεια για τους ποδηλατοδρόμους. Αν έχει την καλοσύνη ο κύριος Μανιάτης, πρώην Γενικός Γραμματέας και νυν Βουλευτής Αργολίδας. Είναι και ένας τόπος που πιστεύω, επειδή δεν έχει πολλά βουνά είναι κατάλληλος για ποδήλατο. Ι. ΜΑΝΙΑΤΗΣ Βρίσκομαι εδώ με την ιδιότητα του φίλου του Θάνου Βλαστού και με την ιδιότητα ταυτόχρονα του Τομεάρχη του ΥΠΕΧΩΔΕ του ΠΑΣΟΚ. Είμαι εισηγητής του κοινοβουλευτικού τομέα εργασίας του ΥΠΕΧΩΔΕ του ΠΑΣΟΚ. Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 5
Βρίσκομαι, όμως, και με μια τρίτη ιδιότητα. Αισθάνομαι ένα είδος συνενοχής γιατί στις αρχές της χιλιετίας, γύρω στο 2000, όταν ήμουν Γενικός Γραμματέας στο Υπουργείο Μεταφορών, ήλθε ο Θάνος Βλαστός και μου χτύπησε την πόρτα ζητώντας μου χρηματοδότηση για μια ιδέα που για τους τότε υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπουργείου θεωρείτο γραφική, περίεργη και λίγο απόμακρη. Τη δημιουργία ενός δικτύου ποδηλατοδρόμων. Όταν προσπάθησα να βρω χρήματα, βρήκα μια πιθανή πηγή. Και σας το λέω Υπουργέ για να ξεφύγετε από πιθανούς κινδύνους που και εμείς κατά τύχη ξεφύγαμε. Που θα βρούμε λεφτά να χρηματοδοτήσουμε τους ποδηλατοδρόμους για τους οποίους μας έχει ενθουσιάσει ο Θάνος Βλαστός. Υπάρχει ένας ειδικός λογαριασμός στο Υπουργείο Μεταφορών που είναι από τα παράβολα που δίνει κανείς όταν παίρνει το δίπλωμα. Αυτός, λοιπόν, ο λογαριασμός είναι μόνο, (ήταν τότε), μόνο για την μείωση των ατυχημάτων και την αύξηση του επιπέδου οδικής ασφάλειας. Έτσι λοιπόν, εμείς με μια πολύ ισχυρή χρήματα λεφτά από τον συγκεκριμένο λογαριασμό για να χρηματοδοτήσουμε τους ποδηλατοδρόμους, επειδή ακριβώς θα βελτιώναμε σε 20-25 πόλεις της χώρας την οδική ασφάλεια. Γιαυτό λοιπόν, αισθάνομαι και ένα είδος συμμετοχής, συνοδοιπορίας, βλέποντας ότι αυτή η ιστορία πάει πολύ καλά. Θα ήθελα να προτείνω, αν μου επιτρέπετε, πέρα από την εκτίμηση την πολύ θετική που έχουμε απέναντι στη δουλειά του Θάνου και των συνεργατών του να κάνουμε όλη μια προσπάθεια, να κάνουμε πράξη ένα είδος «πρασινίσματος» του φορολογικού μας συστήματος. Δηλαδή, για παράδειγμα, να ζητούσαμε το να μην υπάρχει Φ.Π.Α. στα ποδήλατα όπως ζητάμε να μειωθεί ο Φ.Π.Α. στα κράνη. Να ζητήσουμε με ειδικά κίνητρα, να χρηματοδοτηθούν οι δήμοι, ώστε εκτός από το να τους χρηματοδοτήσουμε για να κατασκευάσουν δίκτυα ποδηλατοδρόμων, να αγοράσουν και δωρεάν ποδήλατα. Και μπορώ να σας πω ότι με αφορμή αυτή την εκδήλωση, δεσμεύομαι ότι πολύ σύντομα ως ΠΑΣΟΚ θα διεκδικήσουμε, θα πιέσουμε αν το θέλετε και στη Βουλή με την κατάθεση σχετικής ερώτησης για να ληφθούν κάποιες επί πλέον πρωτοβουλίες σε αυτή Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 6
την κατεύθυνση. Αυτές τις ημέρες γίνεται η συνδιάσκεψη στο Μπαλί. Είναι μια συνδιάσκεψη που ελπίζω ότι θα καταγράψει τις αγωνίες των εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων που βλέπουν να έρχεται το τέλος του πολιτισμού μας. Και ταυτόχρονα, βλέπουμε την εκπληκτική, την εξωφρενική αδιαφορία κυβερνώντων, κυρίως των μεγάλων κρατών να παίρνουν στοιχειώδη μέτρα. Η Ελλάδα, πρέπει να σας πω, έχει δεσμευτεί να πετύχει τα τρία εικοσάρια. 20% μείωση στη εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, 20% εισαγωγή στο ενεργειακό μας ισοζύγιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και 20% εξοικονόμηση ενεργειακού δυναμικού. Νομίζω ότι σε αυτό το τελευταίο 20%, το ποδήλατο θα μπορούσε πάρα πολύ να συμβάλει αν το ενισχύαμε. Τελειώνω, με μια ευχή προς τον παριστάμενο κύριο Υπουργό, που τον γνωρίζω από όταν ήταν Ευρωβουλευτής και του εύχομαι να πετύχει στο πολύ δύσκολο έργο που έχει αναλάβει. Του εύχομαι να καταφέρει να μην προσγειώσει την Ολυμπιακή και πραγματικά να βοηθήσει να ξανά απογειωθεί με θετικούς όρους ο εθνικός αερομεταφορέας. Και εύχομαι στον Θάνο Βλαστό αυτή την επιστημονική δουλειά που παρουσιάζει σήμερα μπροστά μας να καταφέρει πραγματικά να την απογειώσει σε όλους τους μεγάλους Δήμους της χώρας. Να είσαι καλά Θάνο και συγχαρητήρια για τη δουλειά σου. Ευχαριστώ πολύ. Δ. ΤΣΑΜΠΟΥΛΑΣ Ευχαριστούμε πολύ και ιδιαίτερα για τα όσα θετικά λόγια που αφορούν στη χρήση του ποδηλάτου. Μήπως ο Αντιδήμαρχος Αθηναίων θα ήθελε να απευθύνει χαιρετισμό ή ο Δήμαρχος Χαλανδρίου; Επειδή πιστεύω ότι το ποδήλατο είναι μια ιδέα, αλλά είναι και θέμα των Δήμων θα ήθελα να δώσω το λόγο στον κ. Ακριτίδη. ΧΡ. ΑΚΡΙΤΙΔΗΣ Ευχαριστώ για την πρόσκληση και να μεταφέρω και τις ευχαριστίες και τους χαιρετισμούς του Δημάρχου, του Νικήτα Κακλαμάνη, ο οποίος δυστυχώς δεν μπορούσε να είναι Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 7
σήμερα εδώ και ανέλαβα το βαρύ φορτίο να τον εκπροσωπήσω. Το ποδήλατο στην πόλη το γνώρισα ως Αντιδήμαρχος Αθηναίων από το Θάνο Βλαστό. Το γνωρίσαμε γιατί τότε, παραμονές Ολυμπιακών Αγώνων, υπήρχαν οι μελέτες, υπήρχε και η συνδρομή του τότε συμβούλου του Υπουργού του κυρίου Αγγελίδη, ο οποίος νομίζω ήταν από τους πρωτεργάτες της ίδρυσης των ποδηλατοδρόμων στις πόλεις της Ελλάδος, στα Τρίκαλα, στην Καρδίτσα και βεβαίως και στην Αθήνα σε παλαιότερες συζητήσεις που είχαν γίνει, πριν γίνω εγώ κοινωνός, για το ποδήλατο. Το ποδήλατο στην πόλη της Αθήνας και γενικότερα σε μεγάλες πόλεις τέτοιου αστικού τύπου όπως είναι η Αθήνα νομίζω ότι είναι μια λύση. Αλλά μια λύση η οποία πρέπει να σχεδιαστεί ορθολογικά. Πολύ φοβούμαι ότι επειδή είμαστε στη χώρα του μέτρου, αλλά δυστυχώς πάντα πράττουμε τα άκρα, είτε θετικά είτε αρνητικά, σκεφτόμαστε και ήδη έχει εξαγγελθεί από τον Νικήτα Κακλαμάνη -σε συνεργασία με τον κύριο Βλαστό και σε συνεργασία με τον Υπουργό και το Υπουργείο Μεταφορών- η δημιουργία ποδηλατοδρόμων σε χώρους που μπορούν όντως να λειτουργήσουν ως ποδηλατοδρόμοι. Ως περίπατοι ποδηλάτου, για χρήσεις φοιτητών, για χρήσεις κάποιων κοινωνικών ομάδων που χρειάζονται ποδήλατο και μπορούν να το χρησιμοποιήσουν το ποδήλατο. Πριν από λίγο συζητούσα και είχα μια πολύ καλή ιδέα για τη χρήση ποδηλάτου, για τη μεταφορά των φοιτητών από το σταθμό της Κατεχάκη προς το Πολυτεχνείο μέσα από πάρκο. Δηλαδή, χρησιμοποιώντας και το πάρκο του Γουδί του Δήμου Αθηναίων και ήδη τον ποδηλατοδρόμο που υπάρχει στην Πολυτεχνειούπολη που δεν τον είχα ανακαλύψει. Στο πλαίσιο αυτό, είμαστε σύμφωνοι και ήδη βρισκόμαστε σε συνεργασία και θα συνεργαστούμε πιο στενά, έτσι ώστε να κάνουμε την πόλη της Αθήνας ανθρώπινης. Γιατί δεν υπάρχουν λύσεις πανάκειας, υπάρχουν όμως που συνεισφέρουν. Αλλά αυτό όμως που λείπει, και το έχουμε συζητήσει και με τον Υπουργό είναι ο συντονισμός. Ο κυκλοφοριακός συντονισμός, το συντονιστικό όργανο που θα πρέπει οπωσδήποτε να ηγείται η αρχή, η Κυβέρνηση, είτε λέγεται ΥΠΕΧΩΔΕ είτε λέγεται Υπουργείο Μεταφορών και βεβαίως να συμμετέχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Έχει πολλά να δώσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση, έχει πολλά να δώσει και ο Δήμος Αθηναίων. Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 8
Είναι καλό ότι υπάρχουν τεχνοκράτες και Μηχανικοί που γράφουν βιβλία και γράφουν σε νεαρή ηλικία και ασχολούνται με αυτό. Θάνο, συνέχισε τη δουλειά σου κάνεις πολύ καλή δουλειά. Μπαίνεις στα αυτιά κάποιων και στις μύτες και τους ενοχλείς. Με τη συνεργασία των νεοτέρων, πάντα θα υπάρχουν νεότεροι από κάτω από τους πιο σεβάσμιους, όχι τους γεροντότερους. Συγχαρητήρια. Ευχαριστούμε και πάλι για την πρόσκληση και καλή συνέχεια και καλή επιτυχία σε όλους μας, τους δήμους εννοώ και την τοπική Αυτοδιοίκηση, και σε όλους όσοι παρευρίσκονται, και σε όσους ασχολούνται και αγαπούν την πόλη τους και θέλουν να μειώσουν τουλάχιστον το κυκλοφοριακό. Δ. ΤΣΑΜΠΟΥΛΑΣ Ευχαριστούμε πολύ. Ένας από τους κύριους ομιλητές στη σημερινή ομιλία είναι ο εκπρόσωπος της όλης αυτής προσπάθειας, ο Δήμαρχος Χαλανδρίου, κ. Ζαφειρόπουλος. Αν θέλετε και εσείς κύριε Ζαφειρόπουλε ένα γρήγορο χαιρετισμό για να μπούμε στην παρουσίαση. ΓΡ. ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ Πολύ σύντομα θα ξεκινήσω με μια πρόταση. Την ευρωπαϊκή εβδομάδα χωρίς αυτοκίνητο, προτείνω κύριε Υπουργέ, επειδή ξέρω ότι είστε άνθρωπος ο οποίος πραγματικά αφουγκράζεται τα προβλήματα της κοινωνίας και τις ανάγκες της, συνεργαστείτε πάλι με έναν νέο άνθρωπο πάλι που είναι Υπουργός Παιδείας, ώστε το Υπουργείο Μεταφορών με το Υπουργείο Παιδείας να μοιράσει ποδήλατα στα σχολεία και να διοργανωθούν ποδηλατοδρομίες εκείνη την εβδομάδα με κάποια έπαθλα. Και να κάνω και με δεύτερη πρόταση. Εμείς έχουμε ξεκινήσει στο Δήμο Χαλανδρίου από την φετινή χρονιά την διαδικασία του δανεισμού των ποδηλάτων. Δηλαδή, πιλοτικά σε κάποιο σχολείο παραχωρεί ο Δήμος κάποια ποδήλατα τα οποία τα χρησιμοποιούμε όπως τη δανειστική βιβλιοθήκη. Είναι ιδιοκτησία του σχολείου, τα δίνουν σε μαθητές, τα χρησιμοποιούν, τα προστατεύουν. Και στο τέλος της εβδομάδας ο μαθητής ή η μαθήτρια που θα το έχει θα το επιστρέφει πίσω. Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 9
Είναι ένα πιλοτικό πρόγραμμα που ξεκινήσαμε στην πόλη μας. Διότι πρέπει να σας πω το εξής, το μεγαλύτερο πρόβλημα που υπάρχει αυτή τη στιγμή για την λειτουργία των ποδηλάτων είναι το θέμα της παιδείας και της επικοινωνίας. Πρώτον, δεν υπάρχει σχετική παιδεία. Είναι σε πολύ χαμηλό ποσοστό η δυνατότητα αντίληψης όλων μας, για να μην εξαιρέσω μόνο αυτούς που είναι στην αίθουσα αυτή, της ελληνικής κοινωνίας ως προς την αναγκαιότητα και την διευκόλυνση που παρέχει το ποδήλατο. Και δεύτερον, το θέμα της έλλειψης επικοινωνίας. Εδώ ευθυνόμαστε και εμείς οι Δήμοι αλλά και η πολιτεία, ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνούμε αυτή την προσπάθειά μας προς τους πολίτες. Κλείνω, λέγοντας το εξής γλαφυρό. Όταν ξεκινήσαμε στην πόλη του Χαλανδρίου που θεωρείται ότι είναι ένας ιδιαίτερα ανεπτυγμένος αστικός Δήμος με ιδιαίτερα ανεβασμένο πνευματικό επίπεδο κατοίκων, σας πληροφορώ ότι αυτά που αντιμετωπίσαμε στον πρώτο ποδηλατοδρόμο που φτιάξαμε (1.300 μ. περίπου), συνδέοντας το πάρκο της Αττικής Οδού με δύο σχολεία, δύο πάρκα και το σταθμό Χαλάνδρι θα μπορούσαν ίσως να μπουν και σε ένα κόμικς του Αρκά ή κάποιου άλλου γελοιογράφου για τις αντιδράσεις και τα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε. Επειδή όμως και εγώ και οι συνεργάτες μου έχουμε ένα μειονέκτημα, είμαστε αγύριστα κεφάλια όπως λένε, πολύ επίμονοι και με μεγάλη υπομονή καταφέραμε σιγά-σιγά να στοχεύσουμε με συγκεκριμένο target group τους μαθητές των σχολείων. Και αυτό τελικά έχει αρχίσει και αποδίδει κύριε Υπουργέ. Δηλαδή, μπήκαμε σε μια συγκεκριμένη ομάδα πολιτών που είναι οι μαθητές και οι μαθήτριες, καταφέραμε να έχουμε τη συνεργασία των καθηγητών και την κατανόησή τους και με τις περιβαλλοντικές ομάδες των σχολείων της περιοχής που θέλαμε να δημιουργήσουμε και την κάναμε σαν πιλοτικό διαμέρισμα του Δήμου, αν επιτρέπεται ο όρος, καταφέραμε σιγά-σιγά το ποδήλατο να μπει στην καθημερινότητα. Κλείνω, ευχαριστώντας και πάλι για την δυνατότητα που μου δώσατε να μιλήσω. Ο Γιώργος Κοτρωνιάς ο Δήμαρχος Λαμιαίων που είναι και Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της ΚΕΔΚΕ και Πρόεδρος του Δικτύου, όπου έχω και εγώ την τιμή να συμμε- Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 10
τέχω στο Διοικητικό Συμβούλιο, όπως και ο πολύ άξιος συνάδελφος, πρώην Δήμαρχος Καρδίτσας. Θέλω να πω ότι γίνεται μια πολύ σημαντική προσπάθεια. Και ευχαριστούμε για άλλη μια φορά κύριε Υπουργέ γιατί πραγματικά κάναμε μια ουσιαστική συζήτηση στο γραφείο σας για έργα και όχι για λόγια. Ευχαριστώ. Δ. ΤΣΑΜΠΟΥΛΑΣ Ευχαριστούμε πολύ. Θα ήθελα να καλέσω στο βήμα τον οικοδεσπότη, τον Πρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου, κ. Αλαβάνο Γ. ΑΛΑΒΑΝΟΣ Καταρχήν να σας ευχαριστήσω όλους όσους παρευρίσκεστε. Να εκφράσω την πολύ μεγάλη μου χαρά για αυτή την έκδοση του βιβλίου που οφείλεται βέβαια στους τρεις συγγραφείς. Τον Θάνο Βλαστό, τον Νίκο Μπαρμπόπουλο και το Νίκο Μηλάκη. Αυτή μου την περηφάνια και τη χαρά για αυτό το βιβλίο θα σας πω πως την αξιοποίησα λίγο αργότερα γιατί θα έχει και προσωπικά στοιχεία, πράγμα που δεν το κάνω Θέλω να πω ότι λυπάμαι που δεν άκουσα τον Υπουργό από την αρχή, άκουσα όμως ένα ικανό μέρος της ομιλίας του. Έχω και εγώ την εκτίμηση όπως όλοι, ότι είναι ένας Υπουργός ο οποίος είναι πολύ αποτελεσματικός στους στόχους που βάζει και θεωρώ ότι στο τέλος της τετραετίας θα το πετύχει. Βέβαια κύριε Υπουργέ, πραγματικά με εσάς έχουμε πολύ καλή επικοινωνία πολλά χρόνια τώρα και ισχύει αυτό, αλλά δεν ήταν πάντα ευχάριστη η αποτελεσματικότητα η δική σας για εμάς. Θα πρέπει να το τονίσουμε. Και να ζητήσω συγνώμη γιατί καθυστέρησα αλλά μας έχει κάνει τη ζωή ποδήλατο το ασφαλιστικό. Και λόγω της αυριανής αγωνιστικής παρέμβασης και του Τεχνικού Επιμελητηρίου και όλων των Μηχανικών, ομόφωνα επίσης κύριε Υπουργέ, ομόφωνα σε όλες τις συνελεύσεις των Μηχανικών σε όλη την Ελλάδα αποφασίζουν να συμμετέχουν στις αγωνιστικές κινητοποιήσεις. Για αυτό υπήρξε η καθυστέρηση. Θέλω να πω δυο βιώματα δικά μου σαν παιδί. Όταν άρχισα να χρησιμοποιώ το ποδήλατο είχα ένα ατύχημα, όχι σοβαρό όσον αφορά στην υγεία, αλλά ένα ατύχημα που με Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 11
φόβισε πάρα πολύ και το εγκατέλειψα για κάποια χρόνια. Και νομίζω, το θέμα παιδείας -όπως πολύ σωστά τονίζεται μέσα στο βιβλίο- έχει και την εκπαίδευση αλλά και τη νοοτροπία. Η εκπαίδευση του ποδηλάτου είναι σχετικά απλή. Θεωρώ εξάλλου ότι το μήνυμα του βιβλίου είναι αισιόδοξο κυρίως για το αύριο των παιδιών μας. Το δεύτερο είναι ότι όταν εκλέχτηκα στη Διοικούσα Επιτροπή του Τεχνικού Επιμελητηρίου πριν από αρκετά χρόνια, για 2-3 χρόνια χρησιμοποιούσα το ποδήλατο από το σπίτι μου στα όρια Θησείου-Πετραλώνων προς το Σύνταγμα που είναι το Τεχνικό Επιμελητήριο. Το εγκατέλειψα, όταν πείστηκα ότι είναι περισσότερο επίφοβο για την υγεία παρά επωφελές να κυκλοφορείς μέσα στο καυσαέριο με το ποδήλατο. Και για να είμαι ειλικρινής, έψαξα να βρω κάποια απάντηση σε αυτή μου την απορία μέσα στο βιβλίο και δεν τη βρήκα. Ίσως είναι η μόνη μου απορία στο βιβλίο που δεν λύθηκε, γιατί θεωρώ ότι τεχνικά είναι πολύ άρτιο το βιβλίο. Επίσης, έκανα μια συζήτηση, και αναφέρθηκε νομίζω και ο Χρόνης, για τη χρήση του ποδηλάτου στο ΜΕΤΡΟ, με τον Μανώλη Δρακάκη ο οποίος τώρα Πρόεδρος της ΑΜΕΛ και αντιπρόεδρος στο Τεχνικό Επιμελητήριο. Μου έδωσε πολλά επιχειρήματα ενάντια στη χρήση του ποδηλάτου στο ΜΕΤΡΟ. Κυρίως ότι το ποδήλατο πρέπει να εκτοπίσει τα ρυπαίνοντα Ι.Χ. και όχι το καθαρό ΜΕΤΡΟ. Προσωπικά δεν πείθομαι από αυτές τις αντιρρήσεις και νομίζω ότι στο Υπουργείο είναι ένα θέμα που μελετάται, αλλά δεν έχει οριστικοποιηθεί. Το θέμα δεν είναι ότι πρέπει κάποιος να χρησιμοποιεί το ποδήλατο μέσα στο κέντρο της Αθήνας. Ίσα-ίσα νομίζω ότι ειδικά στο κέντρο της Αθήνας θα πρέπει να διευκολύνονται μέσω του ΜΕΤΡΟ. Να περνάει το ποδήλατο και να είναι σε ποδηλατοδρόμους όπως είναι αυτοί του Πολυτεχνείου ή στο Φαληρικό Δέλτα που ανέφερε κάποιος από το ακροατήριο, της κυρίας Πετραλιά την πρόταση ή και άλλες προτάσεις που ακούστηκαν τώρα. Είχαμε πάει πριν από τρεις εβδομάδες στην Κύπρο για να συνεργαστούμε με το ΕΤΕΚ, το αντίστοιχο Τεχνικό Επιμελητήριο της Κύπρου. Και είδαμε πολλούς υπουργούς εκεί. Επειδή μόλις είχε πρωτοεκδοθεί το βιβλίο και εγώ πραγματικά χάρηκα αυτή την έκδοση πάρα πολύ, το δώρο που κάναμε στους δημάρχους και τους υπουργούς ήταν το βιβλίο. Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 12
Και υπήρξε πολύ μεγάλη ανταπόκριση. Όπως η αντίστοιχη ανταπόκριση υπήρξε από το Νίκο Λέγκα τον Υφυπουργό Οικονομικών τον οποίο επίσης επισκέφθηκα και του έδωσα το βιβλίο ως δώρο και ο οποίος είπε ότι θα το έβλεπε στα Τρίκαλα, και ίσως θα μπορούσαμε να δούμε και μια χρηματοδότηση να γίνει η αντίστοιχη μελέτη για να χρησιμοποιείται στα Τρίκαλα. Εγώ δεν πιστεύω ότι μόνο σε πόλεις που δεν έχουν μεγάλες ανωφέρειες, κατωφέρειες, είναι δηλαδή επίπεδες μπορεί να χρησιμοποιείται το ποδήλατο. Θεωρώ ότι είναι ένα πολύ καλό μέσο για να κάνεις ποδήλατο και σε ανηφοριές, και σε κατηφοριές. Για το βιβλίο, να πω ότι πραγματικά μια φράση των συγγραφέων δίνει τον ορισμό για το πώς αντιμετωπίζουμε τώρα το ποδήλατο. Λένε ότι «με ξεχασμένο από τους περισσότερους το μεγαλοπρεπές παρελθόν του», γιατί είχε τέτοιο μεγαλοπρεπές και αναφέρεται στο βιβλίο, «ξεπεσμένος αριστοκράτης ζητιανεύει λίγο χώρο στο δρόμο. Δεν το χλευάζουν γιατί το συμπαθούν, όμως αδιαφορούν γιατί δεν φαντάζονται ποια θέση θα μπορεί να βρει στο ψηφιακό κόσμο μας, αφού το κορμί περισσεύει μια και το αντικαθιστά η μηχανή». Εγώ πιστεύω ότι έχουμε φτάσει πια σε μια εποχή που το ποδήλατο ξαναπαίρνει τη θέση στη καρδιά μας και είναι πολύ απλό. Θέλουμε διαφορετικές πόλεις από αυτές που έχουμε, ζούμε τα αδιέξοδα των πόλεων, ζούμε τον κορεσμό τους, το χτίσιμό τους με κριτήριο την ταχύτητα των αυτοκινήτων. Έχουμε συμπεριφερθεί κοντόφθαλμα στις πόλεις μας πρέπει να το αλλάξουν. Υπάρχουν οι ευρωπαϊκές πολιτικές για την άσκηση πολιτικών βιώσιμης κινητικότητας. Εγώ αντικατέστησα το ποδήλατο με τα πόδια για να είμαι ειλικρινής. Είναι η δεύτερη και οι δημόσιες συγκοινωνίες η τρίτη επιλογή. Θα πρέπει να δούμε ακόμα και σε επίπεδο τουρισμού, πολλοί τουρίστες που έρχονται εδώ έχουν μάθει να κινούνται με ποδήλατα και πρέπει να τους δώσουμε αυτές τις ευκαιρίες. Δηλαδή, θα έλεγα ότι είναι πολύ πιο οικονομικό να κάνουμε ποδηλατοδρόμο και είμαι βέβαιος ότι πιθανά, να προσελκύσουμε περισσότερους, από όσους θα προσελκύσουμε με τα γκολφ που κάνουμε εδώ, αν έχουμε τέτοιους δρόμους. Βέβαια είναι δύσκολο να ανταγωνιστούμε άλλες χώρες. Είναι επίσης το θέμα που ήδη αναφέρθηκε της υπερθέρμανσης του πλανήτη, του προ- Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 13
βλήματος με την ατμοσφαιρική ρύπανση που μπορούμε να το ξεπεράσουμε. Για όλα αυτά, εμείς κρίναμε ότι τελικά έχει ρεαλισμό και πρέπει να εφαρμοστεί η αλλαγή νοοτροπιών σε σχέση με τη χρήση των ποδηλάτων. Και σαν πολύ μικρή ένδειξη, πολύ μικρή συνεισφορά μας είναι ότι εκδίδουμε ένα βιβλίο το οποίο πιστεύω ότι αν διαφημιστεί και κατάλληλα θα έχει και πολύ μεγάλη κίνηση. Ίσως από τις μεγαλύτερες που έχουν οι σημαντικές εκδόσεις του βιβλίου. Να τελειώσω, συγχαίροντας για άλλη μια φορά τους συγγραφείς, το Πολυτεχνείο στο οποίο και υπηρέτησαν και ανδρώθηκαν οι συγγραφείς. Να σας ευχαριστήσω όλους για τη στήριξη της συνολικής προσπάθειας που καταβάλαμε και εμείς σαν Τεχνικό Επιμελητήριο μαζί με τους συγγραφείς. Δ. ΤΣΑΜΠΟΥΛΑΣ Ευχαριστούμε πολύ τον Πρόεδρο γιατί χάρη στο Τεχνικό Επιμελητήριο κατέστη δυνατή και η έκδοση του βιβλίου, μην το ξεχνάμε. Θα ήθελα να δώσω το λόγο στον καθηγητή και καθηγητή μου κύριο Αραβαντινό, ο οποίος και θα μας προλογίσει την έκδοση. Α. ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ Φίλοι, και συναγωνιστές διότι αν και το ακροατήριο δεν είναι ακροατήριο χιλιάδων, είναι ένα ακροατήριο εκλεκτό το οποίο πιστεύω ότι έχει συντονιστεί στο θέμα. Και εδώ έχουμε κοινούς στόχους. Άρα, πρέπει από τη μεριά του ο καθένας να βοηθήσει να βρεθούν οι στρατηγικές και οι πολιτικές για να προχωρήσουμε σε αυτό το θέμα. Έχουμε μπροστά μας το βιβλίο των Μηλάκη, Μπαρμπόπουλου και Βλαστού, το οποίο είναι αφιερωμένο στο ποδήλατο. Και πρέπει να σας πω ότι αυτό το βιβλίο για εμένα ανοίγει δρόμους. Και εδώ το λέω εν κυριολεξία και μεταφορικά. Δεν ανοίγει βέβαια λεωφόρους αυτοκινήτων, ανοίγει ποδηλατοδρόμους. Και είναι πάρα πολύ σημαντική η συμβολή του σε αυτό το θέμα. Μου έχει κάνει την τιμή η τριάδα των συντακτών να μου ζητήσει να γράψω τον πρόλογο. Στον πρόλογο λοιπόν, έγραφα ότι δυστυχώς βρισκόμαστε ακόμα σε μια εποχή που Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 14
ταλαιπωρούμαστε από τη μονοκρατορία του αυτοκινήτου. Ότι κάνουμε, ότι λέμε, ότι γράφουμε είναι ακόμα λιγάκι φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Όμως, ευτυχώς που υπάρχουν και οι επίμονες. Και εδώ έχουμε δυο κατηγορίες από επίμονες. Πρώτον, αυτούς που καβαλάνε το ποδήλατο και τρέχουν ανάμεσα στα αυτοκίνητα και τις μοτοσικλέτες μέσα στις πόλεις μας, και αυτό είναι πολύ σημαντικό, και οι οποίοι αυξάνονται. Και η άλλη κατηγορία των επίμονων είναι όπως η τριάς των συντακτών. Ευτυχώς που υπάρχουν και οι επίμονες και μπορούν κατ αυτόν τον τρόπο να προχωρήσουν το θέμα. Και ευτυχώς που σε αντίθεση με τις προηγούμενες δημοσιεύσεις, τις απόψεις μας, τα γράμματά μας, τις διαμαρτυρίες μας οι οποίες ήταν περισσότερο διαμαρτυρίες και ευχολόγιο, εδώ δεν έχουμε πλέον ένα ευχολόγιο. Έχουμε ένα εγχειρίδιο, έχουμε έναν οδηγό, έχουμε κάτι το οποίο προχωράει πάρα πολλά βήματα μπροστά. Και αυτά τα εγχειρίδια πρέπει να τα χρησιμοποιήσουν όλοι. Και δεν θα έλεγα μόνο οι Δήμοι. Η κεντρική εξουσία πρώτη είναι αυτή που πρέπει ακριβώς να εκδίδει και να δίνει προς τους δήμους και προς τους άλλους φορείς αυτές όλες τις κατευθύνσεις. Αν πάτε στην Αγγλία, στη Γερμανία που έχουν αποκεντρωτική πολιτική και όμως, αυτοί οι οδηγοί βγαίνουν με την πρωτοβουλία των αρμοδίων υπουργείων και δίδονται και βεβαίως προωθούνται ή μεταλλάσσονται. Αλλά πάντως η κορυφή, και δεν εννοώ μόνο το Υπουργείο Μεταφορών που έχουμε την τιμή να έχουμε σήμερα τον Υπουργό, αλλά και το ΥΠΕΧΩΔΕ το οποίο θα πρέπει να έχει μεγάλη συμμετοχή στο θέμα. Το βιβλίο είναι πάρα πολύ ωραία οργανωμένο. Έχει δυο μέρη. Το ένα μέρος είναι περισσότερο το πολιτικό πλαίσιο. Προηγείται δε από το πρώτο μέρος μια πάρα πολύ ενδιαφέρουσα ιστορική αναφορά στην εξέλιξη του ποδηλάτου που σας τη συνιστώ να την διαβάσετε. Γιατί κερδίζουμε πολλά με τις διάφορες δυνατότητες που προσέφερε στο παρελθόν και που μπορεί να προσφέρει και στο μέλλον. Το πρώτο μέρος μας φέρνει πάρα πολύ σημαντικό υλικό από το εξωτερικό. Αξιοποιήσιμο υλικό με πρακτικά θέματα επίσης. Και επίσης, καταδεικνύει άλλη μια φορά την υστέρηση της ελληνικής πλευράς. Το δεύτερο, που είναι κατ εμέ το προωθημένο, που έχει όλη τη μέθοδο αξιολόγησης Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 15
είναι πάρα πολύ σημαντικό για τα εξής πέντε σημεία που θα σας παρουσιάσω τηλεγραφικά και θα κάνω και δυο επισημάνσεις. Το πρώτο σημείο είναι ότι περιλαμβάνει ένα οδηγό σχεδιασμού για το δίκτυο των ποδηλάτων το οποίο βασίστηκε στην ανάλυση 17 ελληνικών πόλεων. Πάμε πλέον στις ελληνικές πόλεις. Και από αυτή την ανάλυση προκύπτει ότι παρά τις γενικά κορεσμένες συνθήκες που εμφανίζονται στο οδικό δίκτυο, έχουμε δυνατότητες με την κατάλληλη πολιτική και με τον κατάλληλο σχεδιασμό να βρούμε τρόπο για να τοποθετήσουμε και δίκτυα ποδηλάτων. Το δεύτερο σημείο, είναι ότι το βιβλίο προτείνει μεθοδολογίες για την αξιολόγηση. Σε περίπτωση π.χ. που παίρνετε μια παρθένα ως προς το ποδήλατο, θα πρέπει να αξιολογήσουμε τη μελλοντική υλοποίηση, την εφικτότητα μάλλον της μελλοντικής υλοποίησης ενός δικτύου ποδηλάτου και πως μπορεί αυτό το δίκτυο να δουλέψει και να το διαχειριστούμε μετά. Τρίτο σημείο είναι ότι αποκαλύπτει στην Ελλάδα την ύπαρξη μιας πόλης για το ποδήλατο που είναι η Καρδίτσα. Η Καρδίτσα πραγματικά είναι ένα σημαντικό παράδειγμα και πολύ καλά κάνει και το αναδεικνύει. Τέταρτο σημείο, είναι μια σύγκριση που γίνεται ανάμεσα σε συμπεριφορές ποδηλατιστών σε δύο πόλεις, την Καρδίτσα και τη Λάρισα. Και πέμπτο σημείο, το οποίο βλέπετε πως έχει σημασία να αναμειχθεί το κεντρικό επίπεδο, είναι προτάσεις για αλλαγή του κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Δεν μπορεί τον κώδικα να το κάνει η τοπική Αυτοδιοίκηση. Άρα για αυτό επιμένω στο θέμα ότι πρέπει να ενεργοποιηθεί όλη η πυραμίδα. Και έρχομαι μόνο σε δυο επισημάνσεις, σε δυο συστάσεις. Σύσταση υπ αριθμόν ένα, πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε με την αστυνόμευση των ποδηλατοδρόμων που θα φτιάξουμε για να μην ανεβαίνουν μετά τα μηχανάκια και οι μοτοσικλέτες επάνω, διότι το θέμα πλέον παίρνει άλλη τροπή. Νομίζω ότι πλην της αστυνόμευσης υπάρχουν και τεχνικές. Άρα εδώ χρειαζόμαστε τη βοήθεια των ειδικών, να βρούμε τρόπο, ώστε ο ποδηλατοδρόμος να μείνει για το ποδήλατο. Και δεύτερη σύσταση είναι να δούμε κάπως περισσότερο τις δυνατές εξελίξεις και παραλλαγές του δίτροχου ποδηλάτου ως προς το τρίτροχο ποδήλατο. Αν πάτε στα κέ- Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 16
ντρα των γερμανικών πόλεων θα δείτε αυτή τη στιγμή τα λεγόμενα τρίτροχα ποδήλατα, ταξί τα ονομάζουν. Που βέβαια, θυμίζουν λίγο Άπω Ανατολή διότι τον λυπόσαστε λιγάκι αυτόν που είναι μπροστά και είναι φοιτητές οι περισσότεροι που το κάνουν. Αλλά με το σύστημα της τεχνολογίας του ποδηλάτου τώρα δεν είναι τόσο κουραστικό. Και το λέω αυτό, διότι πρέπει να αυξήσουμε λιγάκι τις ομάδες χρηστών του ποδηλάτου. Το τρίτροχο έχει το προσόν ότι παίρνει μαζί του και τους ηλικιωμένους και τους ανθρώπους που κουβαλούν πράγματα, κουβαλούν παιδάκια. Και έχει κανείς κάποιο αίσθημα ασφάλειας. Και το τονίζω αυτό, διότι ας μην καθόμαστε να τσιγκουνευόμαστε όταν φτιάχνουμε τους δρόμους ως προς το πλάτος. Κάποιος μου είπε με 60 εκατοστά πλάτος μπορώ να κάνω ποδηλατοδρόμο; Λοιπόν, επειδή εγώ σκέφτομαι και το τρίτροχο και επειδή σκέπτομαι και τις εξελίξεις και οι εξελίξεις είναι πολλές. Ίσως δεν ξέρετε ότι υπάρχουν απόψεις για ένα δίτροχο ποδήλατο το οποίο να έχει τον αυτοάξονα. Είναι εδώ ο κύριος Γεώργιος Βούρος ο οποίος μάλιστα έχει και πατέντα, την έχει γράψει το Τεχνικό Επιμελητήριο την εφεύρεσή του, που προσπαθεί αυτή τη στιγμή να προωθήσει το ποδήλατο το οποίο θα είναι με δύο μεγάλες ρόδες σε έναν άξονα. Αλλά αυτά όλα είναι θέματα τα οποία πρέπει να προχωρήσουν. Αυτό το τελευταίο παράδειγμα είναι κάτι που πρέπει να το συγκρατήσουμε γιατί; Γιατί χρειάζεται και η Ελλάδα να μην τρέχει πίσω από τις εξελίξεις αλλά να μπορεί να συμμετέχει στις εξελίξεις που γίνονται έξω και να είναι πρωτοποριακή στην καινοτομία. Επαναλαμβάνω, ας προσέξουμε λιγάκι το πλάτος των ποδηλατοδρόμων να είναι στις σωστές διαστάσεις και όχι κουτσουρεμένο. Λοιπόν, θα πρέπει να συγχαρούμε τους συντάκτες. Και να συγχαρούμε ιδιαίτερα και το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας, που έχουμε και τον κύριο Πρόεδρο εδώ, ευχαριστούμε θερμότατα και τους συντελεστές των εκδόσεων. Παίρνω και εγώ μέρος των συγχαρητηρίων διότι είμαι τακτικό μέλος του Τεχνικού Επιμελητηρίου και χαίρομαι για αυτό, και είναι τιμή μου. Να ευχηθούμε σε όλους, υπουργούς, βουλευτές, ανθρώπους των φορέων και ερευνητές και βεβαίως δημάρχους, καλή επιτυχία στο έργο. Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 17
Δ. ΤΣΑΜΠΟΥΛΑΣ Και σαν Πρόεδρος τώρα, θα μιλήσω και εγώ πια σαν ομιλητής, άρα πρέπει να δώσω το λόγο στον εαυτό μου. Θα πρέπει να πούμε για το βιβλίο του Θάνου Βλαστού και των νεότερων συναδέλφων του, ότι με γυρίζει όπως και τον Πρόεδρο πίσω στα χρόνια μου, στη δεκαετία του 50. Το πρώτο δώρο που μου έκανε ο παππούς μου ήταν ένα ποδήλατο. Και με το οποίο γύριζα στα σοκάκια και στους δρόμους των Σπετσών οποιαδήποτε στιγμή και ώρα. Και έρχομαι πολλά χρόνια μετά, πρόσφατα, που πάλι οι παππούδες κάνανε δώρο ένα ποδήλατο στα παιδιά μου. Και τα οποία τα έχουμε και σκουριάζουν στο σπίτι διότι δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν στους δρόμους. Πιστεύω και εγώ ότι ήρθε πια η στιγμή να το ξαναδούμε το όλο ζήτημα και να ξαναβιώσουμε κάπως μέσω ίσως των παιδιών μας, μέσω των εγγονιών μας τα παιδικά μας χρόνια, που πηγαίναμε από μέρος σε μέρος. Και όπως είπε πολύ σωστά ο Υπουργός, δεν πηγαίναμε από το πουθενά στο πουθενά αλλά από το σπίτι σε μια δραστηριότητα και γυρίζαμε πίσω. Το βιβλίο του Θάνου και των συναδέλφων του, ήρθε νομίζω να συμπληρώσει ένα κενό που υπήρχε στην ελληνική βιβλιογραφία με ένα πολύ ολοκληρωμένο τρόπο. Βέβαια, θα πρέπει να τονίσουμε ότι από το 1997 από ένα βιβλίο που βγήκε από τρεις συγγραφείς μεταξύ των οποίων και εγώ, οι άλλοι δύο ήταν ο Κος Φρατζεσκάκης και η κυρία Πτσιάβα, στο βιβλίο «διαχείριση της κυκλοφορίας» από το 1997 περιέχονται αρκετά θέματα των ποδηλατοδρόμων και μοιράζεται, και αυτό είναι το πιο σημαντικό, στα πολυτεχνεία. Και στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο αλλά και στο Αριστοτέλειο, στις σχολές Πολιτικών Μηχανικών. Κατά συνέπεια, λοιπόν, γνωρίζουν όλοι οι φοιτητές και οι μέλλοντες Μηχανικοί τα του ποδηλάτου. Και εδώ ο Θάνος με το βιβλίο του ήρθε να συμπληρώσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο αυτό το σύστημα. Θα μιλήσω σαν μέλος της επιτροπής εκδόσεων του Τ.Ε.Ε. Το βιβλίο αποτελεί, μια έκδοση που εισηγήθηκε η επιτροπή στη Δ.Ε. του ΤΕΕ. και αξίζουν βέβαια συγχαρητήρια. Και θα ήθελα κύριε Πρόεδρε, αν μου επιτρέψετε,να συγχαρώ την κυρία Καζάζη που επιμελήθηκε τη συγκεκριμένη έκδοση. όπως επιμελείται με προσωπικό ζήλο και επιτυχία Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 18
πιστεύω πάρα πολλές εκδόσεις που εκδίδει το ΤΕΕ. Και σαν μέλος της επιτροπής εκδόσεων θα ήθελα να πληροφορήσω όλους εδώ που παρίστανται, ότι η Επιτροπή δραστηριοποιείται και σε συνεργασία με το Τμήμα Εκδόσεων του ΤΕΕ, εκδίδει ηλεκτρονικά στο δικτυακό τόπο του Τ.Ε.Ε. τη διμηνιαία έκδοση, αφού πρώτα όμως αξιολογήσει όλες τις σχετικές εργασίες που τις υποβάλλονται. Άρα, κάθε δύο μήνες υπάρχουν και καινούργια ενδιαφέροντα θέματα που έχουν να κάνουν είτε με επιστημονικά άρθρα, είτε με άρθρα γενικής ενημέρωσης είτε με διδακτορικές ή διπλωματικές εργασίες. Πέρυσι εκδόθηκαν οκτώ βιβλία, φέτος μαζί με αυτό το βιβλίο του Θάνου και των συνεργατών του έχουν εκδοθεί επτά και πρόκειται να εκδοθεί και ένα άλλο πολύ σημαντικό, τα Μουσουλμανικά Μνημεία της Ξάνθης. Πιστεύω ότι η συμβολή του Τ.Ε.Ε. σε αυτόν τον τομέα και η προσφορά του στην ελληνική κοινωνία είναι σημαντικότατη και αξίζει αναγνώρισης από την ελληνική πολιτεία. Και γιατί όχι, θα πρόσθετα, και από την Ακαδημία των Αθηνών. Ως Συγκοινωνιολόγος, τώρα, και καθηγητής στο Ε.Μ.Π. θεωρώ ότι το βιβλίο αυτό συμβάλει στο να πλουτίσει τις γνώσεις μας όχι μόνο εμάς σαν Μηχανικών, αλλά επίσης και των πολιτών και των δημοτικών αρχών που τελικά θα είναι αυτοί που θα υλοποιήσουν το δίκτυο των ποδηλατοδρόμων. Συνδυάζει τόσο την τεχνική πλευρά όσο και την κοινωνικοπολιτιστική που είναι αρκετά σημαντική σε οποιοδήποτε έργο υποδομής που μας αφορά όλους. Και αφορά φυσικά και την πόλη. Είναι ένας μοναδικός συνδυασμός που μόνο ο Θάνος Βλαστός θα μπορούσε να το πετύχει. Για εμένα, και θα ήθελα να το πω, ότι το ποδήλατο είναι συνώνυμο με τον Θάνο Βλαστό. Δεν υπάρχει περίπτωση στο μυαλό μου να ακούω ποδήλατο και να μην μου έρχεται ο ενθουσιασμός και οι γνώσεις του Θάνου, όσον αφορά στο ποδήλατο. Είμαι πάρα πολύ ευτυχής διότι μπόρεσε αυτή τη γνώση μαζί με τους νεότερους συνεργάτες του να την αποτυπώσει σε αυτό το συγκεκριμένο βιβλίο. Σε όποιον Δήμο του ζητηθεί βοήθεια ο Θάνος αφιλοκερδώς προσφέρεται, υποστηρίζει μαχητικά και σθεναρά ότι χρειάζεται να δημιουργηθεί ποδηλατοδρόμος. Μάλιστα, στο Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 19
Ε.Μ.Π. έχουμε φτιάξει και εμείς ένα δίκτυο ποδηλατοδρόμων που συνδέει την Πολυτεχνειούπολη. Και βέβαια εκεί υπάρχουν και ανωφέρειες και κατωφέρειες που είπατε προηγουμένως. Εγώ βέβαια, επειδή έχω και κάποια ηλικία θα είναι κάπως δύσκολο, μόνο με αγωνιστικό ποδήλατο θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο, αλλά πιστεύω ότι οι νεότεροι είναι πάρα πολύ εύκολο να κινηθούν με ποδήλατο παρόλο που υπάρχουν και κλήσεις. Τέλος, θα ήθελα να μιλήσω και σαν Πρόεδρος του ΟΑΣΑ. Για εμένα, μεταξύ των άλλων, το ποδήλατο αποτελεί μια πρόκληση. Πως θα μπορέσει να ενταχθεί το ποδήλατο μέσα στη λογική των μέσων μαζικής μεταφοράς. Και πως θα μπορέσουμε να συνδυάσουμε τα τρία συνθετικά, τον πεζό που για αυτόν κινούνται τα πάντα, το ποδήλατο και τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Έχουμε όμως πλούσιες εμπειρίες από τις άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Πρώτον, υπάρχει δυνατότητα μεταφορά ποδηλάτων από τα μέσα μαζικής μεταφοράς και στα ΜΕΤΡΟ αλλά πολλές φορές και στα λεωφορεία στις μεγάλες πόλεις. Και στον προαστιακό φυσικά. Ήδη ο σιδηρόδρομος δίδει αυτή τη δυνατότητα. Υπάρχουν ειδικές θέσεις στάθμευσης ποδηλάτων στους σταθμούς μετεπιβίβασης. Και χωρίς να ξεχνούμε μάλιστα να μην ξεχνάμε τι γίνεται στο Παρίσι, που ο Δήμαρχος Παρισίων από τους σταθμούς μετεπιβίβασης δίδει τη δυνατότητα ενοικίασης ποδηλάτων, δηλαδή δίδει τα ποδήλατα δωρεάν προκειμένου να κυκλοφορήσουν στην πόλη. Όλες αυτές τις ιδέες θα πρέπει να τις λάβουμε υπόψη μας και να ενταχθούν, κατά την άποψή μου, στο σχεδιασμό του ΟΑΣΑ, φυσικά σε συνεργασία με τους δήμους. Γιατί ο ποδηλατοδρόμος δεν αποτελεί, όπως συνηθίζεται, ένα τμήμα παιδικής χαράς ή άθλησης αλλά αποτελεί ένα εναλλακτικό τρόπο μετακίνησης από ένα συγκεκριμένο σημείο σε ένα άλλο συγκεκριμένο σημείο. Άρα μιλάμε για δίκτυο και όχι απλώς μια λωρίδα την οποία θα χαρακτηρίσουμε ποδηλατοδρόμο. Με όλα αυτά, θα ήθελα πάλι να συγχαρώ τους συγγραφείς για το βιβλίο και να τους ευχαριστήσω για την προσφορά στην ελληνική κοινωνία και το τονίζω αυτό. Διότι το βιβλίο είναι προσφορά προς την ελληνική κοινωνία. Εμείς οι τεχνικοί μπορεί να λέμε διάφορα, αλλά πιστεύω ότι αν δεν ξεκινήσουν από την ίδια την κοινωνία οι διάφορες προσπάθειες και ο ενστερνισμός των μέσων μεταφοράς, Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 20
όπως είναι το ποδήλατο. Θα δώσω λοιπόν το λόγο στον Δήμαρχο της Λαμίας που είναι και Πρόεδρος του δικτύου για τη βιώσιμη κινητικότητα, να κλείσει αυτή τη παρουσίαση κ. Κοτρωνιά. Γ. ΚΟΤΡΩΝΙΑΣ Κύριε Υπουργέ, κύριε Βουλευτά, κύριε πρώην Πρύτανη, κύριε Πρόεδρε του Τεχνικού Επιμελητηρίου, κυρίες και κύριοι, αγαπητοί συνάδελφοι στην Αυτοδιοίκηση. Είναι γεγονός ότι στις πόλεις μας σήμερα ουσιαστικά αναπαράγουμε ένα μοντέλο της περασμένης 20ετίας. Και εννοώ μοντέλο μετακινήσεων. Είναι γεγονός, επίσης, ότι μέχρι σήμερα υπάρχει απουσία πολιτικής σε τρόπους εναλλακτικής μετακίνησης. Όπως επίσης είναι εμφανής η απουσία ενσωμάτωσης πολιτικών εναλλακτικής μετακίνησης στο βασικό εργαλείο των Δήμων που είναι το γενικό πολεοδομικό σχέδιο. Θα έλεγα με δύο κουβέντες, ότι οι ελληνικές πόλεις είναι ένα παζλ ανακατεμένο. Θα έλεγα ότι θα μπορούσαμε να πούμε ότι παίρνουμε βραβείο γενικής ανοργανωσιάς. Δεν νομίζω ότι χρειάζεται εγώ να είμαι αυτός που θα κάνω συσχετισμό των κλιματικών αλλαγών με τους τρόπους μετακίνησης, με τις εκπομπές του διοξειδίου. Νομίζω ότι αυτά πλέον, μέσα από την ενημέρωση που υπάρχει όλο αυτό τον καιρό έχουν έρθει στη γνώση και του τελευταίου πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελλάδας. Όμως, αυτό που λείπει πάντα είναι η μετατροπή όλων αυτών των γνώσεων σε πρακτική συμπεριφορά. Άρα λοιπόν, σήμερα όλοι μας γνωρίζουμε την ανάγκη της εναλλακτικής μορφής μετακίνησης μέσα στην οποία εντάσσεται και το ποδήλατο. Αλλά είναι ανάγκη πια για να γίνει αυτό το πράγμα πράξη να γίνουν ορισμένα πράγματα. Καταρχήν θα πρέπει να φύγουμε από αυτή τη νοοτροπία της ενθάρρυνσης της χρήσης του Ι.Χ. αυτοκινήτου. Μια νοοτροπία, όπως είπα, παρωχημένη. Και βέβαια θα πρέπει εμείς να ακολουθήσουμε πολιτικές που ενθαρρύνουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς και το ποδήλατο. Έτσι λοιπόν, οι πολιτικές τις οποίες θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε, θα πρέπει να ακολουθήσουμε και στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η χρήση του ποδηλάτου προκύπτουν Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 21
αβίαστα μέσα από τις ανάγκες της σημερινής κοινωνίας. Μέσα από τις ανάγκες της ανθρωπότητας, έστω και αν ακούγεται αυτό λίγο βαρύγδουπο. Η ανθρωπότητα έχει ανάγκη τις εναλλακτικές μορφές μετακίνησης σήμερα και φυσικά το ποδήλατο. Εμείς οι Δήμαρχοι, κυρίες και κύριοι, είμαστε σαν τους Μηχανικούς εφαρμογής κύριε Πρόεδρε. Δηλαδή, καλούμαστε πέρα από τα οράματα που μπορεί να έχει ο καθένας μας, τα πολιτικά μας οράματα, καλούμαστε να κάνουμε καθημερινότητα τις διάφορες πολιτικές. Έτσι λοιπόν, το ποδήλατο και συμφωνώ με όσους μίλησαν σήμερα, δεν θα πρέπει να είναι ένα είδος αναψυχής. Το ποδήλατο θα πρέπει να ενταχθεί μέσα στην καθημερινότητά μας. Θα πρέπει να είναι τρόπος καθημερινής μετακίνησης. Και για αυτό ακριβώς και η πολιτική την οποία θα πρέπει να ακολουθήσουμε στις πόλεις μας θα πρέπει να είναι μια ολοκληρωμένη πολιτική μετακινήσεων. Θα πρέπει ο άνθρωπος στην καθημερινότητά του να μπορεί να χρησιμοποιεί το ποδήλατο για τις καθημερινές του δουλειές, για να πηγαίνει στους χώρους άθλησης, για να πηγαίνει στους χώρους της δουλειάς του, για να πηγαίνει στο σχολείο του. Το ποδήλατο να μην έχει μόνο χρήση αναψυχής. Αυτή είναι η μία παράμετρος. Η δεύτερη παράμετρος στην οποία δίνουμε εμείς οι Δήμαρχοι πολύ μεγάλη σημασία είναι αυτό στο οποίο αναφέρθηκε ο Γρηγόρης Ζαφειρόπουλος, στην ενημέρωση. Η εμπειρία μου, γιατί είμαι τρίτη 4ετία Δήμαρχος, μου έχει δείξει ότι όταν επενδύουμε στο παιδί έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα. Το ποδήλατο, σαν παιχνίδι, στην αρχή για το παιδί θα το ακολουθήσει ως συνήθεια και στην καθημερινότητά του ως ενήλικα. Αυτό λοιπόν το οποίο μαθαίνει το μικρό παιδί είναι για εμάς η επίτευξη ενός πολύ σημαντικού στόχου όταν θα γίνει ενήλικας. Σας μεταφέρω την εμπειρία, το ζήσαμε με την ανακύκλωση. Δεν μπορείς να αλλάξεις τις συνήθειες ενός σαραντάρη. Όμως, το παιδί μπορεί τον σαραντάρη με το ζόρι να τον βάλει να κάνει ανακύκλωση. Μπορεί με το ζόρι να τον βάλει να κάνει πράγματα για τα οποία αυτός πριν λίγο μπορεί να γελούσε και να τα κορόιδευε. Άρα λοιπόν, σε αυτά τα δύο εντοπίζουμε εμείς την πολιτική μας ως δίκτυο βιώσιμης κινητικότητας και ποδηλάτου. Πρώτον, στη χρήση του ποδηλάτου ολοκληρωμένα και δεύτερον στην ενημέρωση από τις μικρές ηλικίες για τη συνειδητή χρήση του ποδηλάτου Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 22
ως καθημερινού μέσου μετακίνησης. Όμως, για να γίνουν όλα αυτά τα πράγματα χρειαζόμαστε εργαλεία. Και νομίζω ότι στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθώ στη συμβολή του Θάνου Βλαστού. Που αυτό που είναι ορατό για όλους μας σήμερα, πριν από αρκετά χρόνια, όταν όλοι γελούσαμε με κάποιες τέτοιες απόψεις. Και πρέπει να αναφερθώ στην αφιλοκερδή συμβολή του προς όλους εμάς τους Δημάρχους, τα στελέχη της Αυτοδιοίκησης. Μια συμβολή η οποία ξεκίνησε από παροχή υπηρεσιών, ακόμα και από δωρεάν παροχή μελετών. Νομίζω ότι ο Θάνος Βλαστός πήρε αυτό το ανακατεμένο παζλ του αστικού μας περιβάλλοντος και προσπάθησε να το βάλει σε μια τάξη. Συνδέει το όνομά του με τον πολιτισμό και την ποιότητα ζωής. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό για έναν άνθρωπο, να αφήνει τα ίχνη της διάβασής του μέσα από αυτή τη ζωή. Και βέβαια, εξ αυτού του γεγονότος προκύπτει και η αξία και η σημασία του βιβλίου που έχουμε στα χέρια μας. Γιατί αυτό το βιβλίο έρχεται να καλύψει μια μεγάλη ανάγκη. Να αποτυπωθεί δηλαδή η επιστημονική γνώση και εμπειρία μέσα από συγκεκριμένες εφαρμογές και να αποτελέσει τη βάση του σχεδιασμού μας αλλά και της οργάνωσης της πολιτικής μας για όλες τις μετακινήσεις με ποδήλατο. Δίνει τη δυνατότητα σε όλους εμάς, αλλά κυρίως στους Μηχανικούς και στην Ελλάδα, να έχουν πλέον μια βάση σχεδιασμού. Είναι μια πρόταση για μια διαφορετική πόλη. Και αυτή τη διαφορετική πόλη ο Θάνος Βλαστός μέσα από 17 μελέτες που χρηματοδότησε το Υπουργείο Μεταφορών, θέλει να την εφαρμόσει σε όλη την Ελλάδα. Και δεν μπορώ παρά να πω ένα καλό λόγο για τον Υπουργό μας ο οποίος άκουσε τα αιτήματα του δικτύου μας πριν λίγο καιρό. Και είμαι βέβαιος ότι θα ανταποκριθεί σε αυτή την πρόκληση της εποχής μας. Γιατί για μια πρόκληση πρόκειται αφού μιλάμε για το μέλλον μας και για το περιβάλλον μας. Κυρίες και κύριοι, εγώ και ως Δήμαρχος και ως Μηχανικός, κύριε Πρόεδρε, σήμερα έχω την πεποίθηση ότι με αυτό το βιβλίο και με την παρουσία του Υπουργού εδώ σε αυτή την εκδήλωση γίνεται ένα μεγάλο βήμα προς τα μπρος. Και πιστέψτε με, είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που συμμετέχω σε αυτό. Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 23
Δ. ΤΣΑΜΠΟΥΛΑΣ Ευχαριστούμε πάρα πολύ. Όντως γίνεται ένα σημαντικό βήμα διότι μόνο να καταγράψουμε τους παρόντες και τα λόγια που λέχθηκαν σε αυτή την αίθουσα νομίζω ότι κάνουμε μια σίγουρη, ρεαλιστική αντιμετώπιση της εφαρμογής δικτύου ποδηλατοδρόμων σε ελληνικές πόλεις. Θα ήθελα να καλέσω στο βήμα τον Θάνο Βλαστό που θα εκπροσωπήσει και τους συνεργάτες του στο βιβλίο, να μας πει δυο λόγια. Θ. ΒΛΑΣΤΟΣ Καταρχήν να σας πούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ, είμαστε πραγματικά συγκινημένοι που είσαστε εδώ. Βλέπουμε πρόσωπα από όλη την Ελλάδα. Υπήρχαν άνθρωποι που αφιέρωσαν χρόνο για να έρθουν εδώ και πραγματικά αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό για εμάς. Κύριε Υπουργέ, ευχαριστούμε που είσαστε εδώ. Ευχαριστούμε τον κ. Μανιάτη, τον πρώην Πρύτανη του Πολυτεχνείου, τους Αντιδημάρχους, τους πρώην Δημάρχους, τους Δημάρχους. Αυτό που γιορτάζουμε εμείς οι τρεις, ο Μηλάκης, ο Μπαρμπόπουλος και εγώ είναι ότι πια νομίζουμε ότι καταφέραμε η υπόθεση ποδήλατο να περάσει από το περιθώριο και να διεισδύσει στην κοινωνία. Τα πρόσωπά σας, η παρουσία σας εδώ αποδεικνύει ότι πια δε μιλάμε για κάτι το περιθωριακό. Αλλά αντιλαμβάνεσθε ότι εμείς εδώ σαν μια μειονότητα σε αυτή την κοινωνία που είναι ακόμα πολύ εχθρική, θα βγούμε παραέξω -και έχουμε καταφέρει πια να βγούμε παραέξω- και να περάσουμε το μήνυμα. Το μήνυμα ότι φτάνει πια. Είναι κρίμα αυτός ο τόπος με τις τόσες ποιότητες, με τις τόσες αξίες να αυτοκαταστρέφεται. Δεν μιλάμε για το ποδήλατο, μιλάμε για τα παιδιά μας, μιλάμε για την υγεία μας, μιλάμε για την αξιοπρέπεια αυτού του τόπου. Το ποδήλατο είναι απλά ένα σύμβολο πολιτισμού και ευγένειας. Ανέφερα επώνυμους, αλλά νομίζω ότι θα έπρεπε να πω το πιο σημαντικό. Υπάρχουν εδώ απλά ποδηλάτες που είναι οι άνθρωποι εκείνοι, αν θέλετε είναι οι Γκάντι της ασφάλτου, οι ειρηνικοί που βγαίνουν στο δρόμο ευάλωτοι, εκτεθειμένοι αλλά με την παρουσία τους λένε ότι διεκδικούμε, αυτός ο δρόμος να μην είναι η κόλαση. Να είναι ένας χώρος, Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 24
όπου μπορούμε να βρεθούμε, να γνωρίσουμε ο ένας τον άλλον, να γνωρίσουμε την πόλη μας, να την χαρούμε. Για αυτό λοιπόν γιορτάζουμε σήμερα. Γιορτάζουμε γιατί το πρώτο μας βιβλίο είναι κρεμασμένο στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΧΩΔΕ. Γιατί το δεύτερο βιβλίο μας μοιράστηκε από το Υπουργείο Παιδείας. Γιατί τούτο το βιβλίο το ενστερνίστηκε το Τεχνικό Επιμελητήριο, δηλαδή ο κόσμος των Μηχανικών που πολλές φορές είναι εξαιρετικά συντηρητικός απέναντι σε κάποια πράγματα. Νομίζουμε ότι κάνουμε αυτό το βήμα από εδώ και πέρα, που ειπώθηκε πριν, πράγματι τώρα πια με ψηλά το κεφάλι, με μεγαλύτερο κουράγιο βγαίνουμε μπροστά. Θέλω να ευχαριστήσω καταρχήν τους συνεργάτες μου που σε πολλά πράγματα είναι πολύ καλύτεροι από εμένα, την κυρία Καζάζη, η οποία ήταν η ψυχή αυτής της έκδοσης και το τμήμα εκδόσεων για την ηλεκτρονική επεξεργασία της έκδοσης. Θα θέλαμε να πούμε ότι είναι απίστευτο ότι υπάρχει μια Καρδίτσα, σε αυτή τη χώρα, που είναι μια πόλη ολλανδική. Και προσπαθήσαμε στο βιβλίο να την αναδείξουμε. Και όχι μόνο τις υποδομές της, όχι μόνο την προσπάθειά της αλλά και τους ανθρώπους της. Εκεί υπάρχουν ποδηλάτες και είναι παρόντες μέσα στο βιβλίο μέσα από τις συνεντεύξεις, μέσα από τις διάφορες αναλύσεις ακόμα και του πως επιλέγουν να περάσουν από εδώ, από εκεί, και γιατί πάνε έτσι, γιατί πάνε αλλιώς, πότε σταματάνε, πότε σταματάνε να κουβεντιάσουν ή πότε σταματάνε να ψωνίσουν. Θελήσαμε αυτόν τον κόσμο που είναι ένα παράδειγμα για την Ελλάδα, να τον σηκώσουμε ψηλά. Του αξίζει να γίνει άγαλμα. Να γίνει άγαλμα και ο Δήμαρχος που είναι συνδεδεμένος με αυτή την προσπάθεια. Ο πρώην Δήμαρχος, ελπίζω να μην έχασε τις εκλογές εξ αιτίας αυτού. Για να μην κουράζουμε και ανθρώπους που πραγματικά έχουν ένα χρονοδιάγραμμα εξαιρετικά πιεσμένο, εμείς να πούμε ότι είμαστε ακόμα πιο κεφάτοι να προχωρήσουμε. Τώρα πια βλέπουμε ότι υπάρχει θέληση, υπάρχει βούληση, υπάρχει πολιτική βούληση. Δεν σας καλούμε για κάτι εύκολο, καθόλου εύκολο. Μα για αυτό είσαστε πολιτικοί, για να τραβήξετε μπροστά την κοινωνία. Αυτό είναι το θέμα. Για αυτό πολλές φορές περιορίζουμε τις απαιτήσεις μας ή τα σχέδιά μας. Αλλά Παρουσίαση Βιβλίου «Ποδήλατο οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων», ΤΕΕ, Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου, 2007 25