Δρ. Πάνος Φιτσιλής Πρ. Ηλία 6, 41 335 Λάρισα Λάρισα, 3 Οκτωβρίου 2006 Αγαπητέ κ., Θα ήθελα, ως καθηγητής-σύμβουλός σας για το ακαδημαϊκό έτος 2006-07, να σας καλωσορίσω στη Θεματική Ενότητα (ΘΕ) ΠΛΗ24 «Σχεδιασμός Λογισμικού» του ΠΣ «Πληροφορική» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Οι τρεις τόμοι της ΠΛΗ24 θα σας βοηθήσουν να γνωρίσετε τρία νέα και πολύ ενδιαφέροντα γνωστικά αντικείμενα της Πληροφορικής: Τους μεταγλωττιστές (τόμος Α), οι οποίοι αποτελούν ένα από τα παλαιότερα και πολύ σημαντικά αντικείμενα της πληροφορικής. Συνοπτικά, πρόκειται για τα προγράμματα εκείνα, τα οποία αναλαμβάνουν να μετατρέψουν το πρόγραμμα που γράφει ο προγραμματιστής χρησιμοποιώντας μια γλώσσα προγραμματισμού σε εντολές αναγνωρίσιμες και εκτελέσιμες από τον υπολογιστή. Την αντικειμενοστραφή ανάλυση και σχεδίαση (τόμος Β), η οποία αποτελεί εξέλιξη των δομημένων τεχνικών ανάλυσης που γνωρίσατε (ή θα γνωρίσετε) κατά κύριο λόγο στη ΘΕ «Αρχές Τεχνολογίας Λογισμικού», αλλά και στη ΘΕ «Εισαγωγή στην Πληροφορική». Τον αντικειμενοστραφή προγραμματισμό (τόμος Γ), δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσονται προγράμματα σε αντικειμενοστραφείς γλώσσες προγραμματισμού (έχει επιλεγεί η γλώσσα Java). Φέτος η μελέτη του υλικού θα αρχίσει από το δεύτερο τόμο, θα συνεχιστεί με τον τρίτο τόμο και θα κλείσει με τον πρώτο τόμο. Εκτός από τους τρεις τόμους, η Ομάδα Διδακτικού Προσωπικού της ΘΕ έχει επιλέξει από τη διεθνή βιβλιογραφία ένα σύνολο κειμένων, τα οποία θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε καλύτερα ορισμένα δύσκολα σημεία και ταυτόχρονα θα εκσυγχρονίσουν την παρεχόμενη γνώση. Τα κείμενα αυτά έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της ΘΕ. Ακόμη, έχουμε ετοιμάσει Τμήμα Α1 1
εναλλακτικό εκπαιδευτικό υλικό σε μορφή παρουσιάσεων και συνοδευτικού υπερκειμένου και αυτό το υλικό έχει αναρτηθεί στη σελίδα της ΘΕ. Σας προτρέπω να χρησιμοποιήσετε το υλικό αυτό στη μελέτη σας και στην εκπόνηση των εργασιών. Ένα τμήμα του θα συμπεριληφθεί και στην εξεταστέα ύλη. Μελετώντας τους τόμους της ΠΛΗ24 και το εναλλακτικό υλικό θα αποκομίσετε θεωρητικά και πρακτικά οφέλη. Πιστεύω ότι με την εμπειρία σας, τον ενθουσιασμό και την επιμονή σας θα κατακτήσετε και αυτές τις γνώσεις και δεξιότητες. Απαιτείται από την πλευρά σας συστηματική και κριτική μελέτη του εκπαιδευτικού υλικού. Όπως και πέρυσι, το υλικό «απαιτεί» τη συμμετοχή σας και την εξάσκηση των ικανοτήτων ανάλυσης, σχεδίασης και εφαρμογής που διαθέτετε. Το χρονοδιάγραμμα μελέτης που θα βρείτε στο portal του ΕΑΠ (http://online.eap.gr/org-yliko.htm) θα σας βοηθήσει να οργανώσετε το χρόνο σας αποδοτικά. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να απαντάτε γραπτά σε όλες τις δραστηριότητες και τις ασκήσεις, αλλά κυρίως, να εκπονήσετε όλες τις γραπτές εργασίες της ΘΕ, ώστε να εμπεδώσετε τις αντίστοιχες γνώσεις, να αποκτήσετε τις σχετικές δεξιότητες και να εντοπίσετε έγκαιρα τα γνωσιολογικά κενά που μπορεί να έχουν δημιουργηθεί. Από μέρους μου, θα έχετε κάθε δυνατή υποστήριξη στη μελέτη του υλικού και στην εκπόνηση των γραπτών εργασιών. Ευελπιστώ ότι η συνεργασία μας θα είναι δημιουργική και ευχάριστη. Ως απαραίτητη προϋπόθεση θεωρώ τη γνωριμία μεταξύ μας και κάνω το πρώτο βήμα, παρουσιάζοντας σύντομα τον εαυτό μου. Είμαι διπλωματούχος Μηχανικός Η/Υ & Πληροφορικής, με διδακτορικό δίπλωμα στις Αντικειμενοστραφείς Μεθοδολογίες Ανάπτυξης Λογισμικού. Εργάσθηκα για περισσότερα από δώδεκα χρόνια στον ιδιωτικό τομέα, στις εταιρείες INTRASOFT και INTRASOFT International, σε διάφορες θέσεις όπως προγραμματιστής, αναλυτής και σχεδιαστής συστημάτων, στο τμήμα ποιοτικής διασφάλισης, ως υπεύθυνος έργου και τέλος ως διευθυντής τμήματος επιχειρηματικών λύσεων. Το Φεβρουάριο του 2003 διορίσθηκα αναπληρωτής καθηγητής στο ΤΕΙ Λάρισας, στο Τμήμα Διοίκησης και Διαχείρισης Έργων όπου και ασκώ καθήκοντα Προϊσταμένου, ενώ είναι η τέταρτη χρονιά που είμαι ΣΕΠ στην ΠΛΗ24. Για το φετινό ακαδημαϊκό έτος έχω αναλάβει το τμήμα Α1 της ΠΛΗ24, στο οποίο ανήκετε. Για κάθε επικοινωνία μαζί μου μπορείτε να χρησιμοποιείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση fitsilis@teilar.gr. Για να βεβαιωθούμε ότι η ηλεκτρονική διεύθυνση που Τμήμα Α1 2
δηλώσατε είναι έγκυρη, παρακαλώ να επιβεβαιώσετε τη λήψη της επιστολής αυτής και ταυτόχρονα να μου στείλετε: Συμπληρωμένο το συνημμένο υπόδειγμα βιογραφικού (θα βρείτε στο τέλος της επιστολής) Μια ψηφιοποιημένη πρόσφατη φωτογραφία σας Τον κωδικό χρήστη (user name) που σας έχει παραχωρήσει το ΕΑΠ για την πρόσβασή σας στο forum http://forum.eap.gr/. Θα ήθελα η επικοινωνία μας να γίνεται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Σας προτρέπω έντονα να εγκαταστήσετε τέτοια δυνατότητα και να φροντίσετε να λειτουργεί. Επιπλέον, θα πρέπει να φροντίσετε ώστε να υπάρχει αρκετός διαθέσιμος χώρος για παραλαβή e-mail με attachment μεγέθους 1-2ΜΒ. Για να διασφαλίσουμε την αξιοπιστία της, τόσο εγώ όσο και εσείς είναι καλό να επιβεβαιώνουμε τη λήψη των μηνυμάτων που ανταλλάσσουμε και να φροντίσουμε να αποκρινόμαστε σε κάθε μήνυμα που ζητά απόκριση μέσα σε 5 εργάσιμες ημέρες το πολύ. Σημειώστε ότι πρέπει να αποστέλλετε τις γραπτές εργασίες σε ηλεκτρονική μορφή χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Εάν έχω παρατηρήσεις, θα τις κάνω επί του αρχείου, χρησιμοποιώντας τις υπηρεσίες Comments ή Track changes του Word. Επιπλέον, θα σας στέλνω και μια σελίδα με τη συνολική αξιολόγηση της εργασίας και το βαθμό. Επιπλέον, σας κοινοποιώ την ταχυδρομική μου διεύθυνση καθώς και τα νούμερα του τηλεφώνου όπου μπορείτε να καλείτε. Ταχυδρομική διεύθυνση Πάνος Φιτσιλής, Προφήτη Ηλία 6, 41335 Λάρισα Τηλέφωνα 2410-684343 (γραφείο) 2410 613417 (οικία) ή 6947-828043 (κινητό). Φέτος η ιστοσελίδα της ΘΕ θα λειτουργήσει στη διεύθυνση: Τμήμα Α1 3
http://edu.eap.gr/pli/pli24/ Με την ευκαιρία, σας προτρέπω να επισκέπτεστε τακτικά την ανωτέρω διεύθυνση, καθώς η ιστοσελίδα θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο επικοινωνίας και συνεργασίας μας. Εκεί θα βρίσκετε εργασίες και υποδειγματικές απαντήσεις, άλλο εκπαιδευτικό υλικό, επιστολές, ανακοινώσεις κλπ. Σε λίγες ημέρες θα αναρτηθεί και ο Οδηγός Εκπόνησης Γραπτών Εργασιών, ένα κείμενο που ετοιμάσαμε με σκοπό να διευκολύνουμε τη διαδικασία συγγραφής των εργασιών. Παρακαλώ να ακολουθήσετε με επιμέλεια τις οδηγίες που περιέχονται εκεί κατά την εκπόνηση των εργασιών, καθώς έτσι διευκολύνετε την έγκαιρη αξιολόγηση από την πλευρά μου. Σημειώστε ότι πρέπει να επισκέπτεστε την ιστοσελίδα με δική σας πρωτοβουλία, καθώς δε θα λαμβάνετε ξεχωριστή ειδοποίηση όταν αναρτούμε νέο υλικό, εργασίες, απαντήσεις κλπ. Ακόμη, στη διεύθυνση http://forum.eap.gr/ λειτουργούν οι ομάδες συζήτησης του ΕΑΠ. Εκεί, θα δημιουργήσουμε μια ομάδα συζήτησης για την ΠΛΗ24, όπου θα σας δοθεί δικαίωμα πρόσβασης. Στην πρώτη Ομαδική Συμβουλευτική Συνάντηση (ΟΣΣ) θα σας δοθεί η ευκαιρία να γνωριστείτε με τους συμφοιτητές σας και θα μου δώσετε τη χαρά να σας συναντήσω από κοντά. Η ΟΣΣ θα διεξαχθεί την Κυριακή 5/11, κατά τις ώρες 11:00-15:00, στην αίθουσα ΑA223, στην Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. (πρώην ΣΕΛΕΤΕ) στο Μαρούσι. Βασικός στόχος της συνάντησης αυτής είναι να συζητήσουμε θέματα σχετικά με τον προγραμματισμό και την οργάνωση των σπουδών σας στα πλαίσια της ΘΕ. Για το λόγο αυτό, θα σας παρακαλούσα να διαβάσετε και να φέρετε μαζί σας τον Οδηγό Σπουδών της ΘΕ. Ακόμη, σας προτρέπω να ξεφυλλίσετε τα περιεχόμενα όλων των τόμων και να εντοπίσετε τα περισσότερο ενδιαφέροντα, κατά τη γνώμη σας, σημεία. Από την πλευρά μου, θα ετοιμάσω μια σύντομη παρουσίαση των γνωστικών αντικειμένων που περιλαμβάνει η ΘΕ. Ακόμη θα σας διανείμω ένα CD με τα εργαλεία που θα χρειαστείτε για τη μελέτη και την εκπόνηση των εργασιών της ΘΕ. Σημειώστε ότι οι εργασίες θα πρέπει οπωσδήποτε να απαντηθούν χρησιμοποιώντας όσα από αυτά τα εργαλεία χρειάζεται. Είναι λοιπόν σημαντικό να τα εγκαταστήσετε και να εξοικειωθείτε με τη χρήση τους μελετώντας τα συμπεριλαμβανόμενα εγχειρίδια χρήσης. Η ΟΣΣ θα μας δώσει την ευκαιρία να λύσουμε όποιες απορίες έχετε από τη μελέτη του Β τόμου, αλλά και σχετικές με την πρώτη εργασία που θα ανακοινωθεί Τμήμα Α1 4
στο μεταξύ στην ιστοσελίδα. Σημειώστε ότι θα πρέπει να φροντίζετε να μεγιστοποιείτε τα οφέλη που μπορείτε να αποκομίσετε από μια ΟΣΣ για το σκοπό αυτό δεν αρκεί απλά η συμμετοχή σας αλλά απαιτείται και να είστε προετοιμασμένοι έχοντας μελετήσει το τμήμα του υλικού που αναφέρεται στο χρονοδιάγραμμα μελέτης. Η ΟΣΣ δε θα περιλαμβάνει διαλέξεις από την πλευρά μου, αλλά εργασία σε ομάδες για την επίλυση αποριών και προβλημάτων. Τελειώνοντας την πρώτη επιστολή, σας προτρέπω να συνεργάζεστε με τους συμφοιτητές σας και να επικοινωνείτε μαζί μου. Είμαι πάντα στη διάθεσή σας για περισσότερες πληροφορίες ή για συζήτηση σχετικά με την οργάνωση και την πορεία των σπουδών σας. Περισσότερα θα πούμε από κοντά, Με εκτίμηση Πάνος Φιτσιλής Τμήμα Α1 5
Να αποσταλεί σε νέο αρχείο με όνομα ΟΝΟΜΑ_ΕΠΙΘΕΤΟ.doc. ΠΛΗ24 Βιογραφικό Σημείωμα Φοιτητή/τριας Παρακαλώ συμπληρώστε όλα τα πεδία ΤΜΗΜΑ: Α1 Καθηγητής Σύμβουλος: ΠΑΝΟΣ ΦΙΤΣΙΛΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΟΙΚΙΑΣ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΙΝΗΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ E-MAIL ΕΤΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ (ΕΓΓΑΜΟΣ, ΑΓΑΜΟΣ, ΑΡΙΘ. ΠΑΙΔΙΩΝ) ΣΠΟΥΔΕΣ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ;) ΜΕΤΑΛΥΚΕΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ (ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ;) ΑΝΩΤΕΡΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ (ΕΤΟΣ, ΤΜΗΜΑ) ΑΝΩΤΑΤΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ (ΕΤΟΣ, ΤΜΗΜΑ) ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ (ΠΟΙΕΣ; ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ;) ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ (ΠΟΥ;) ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ (ΠΟΥ;) ΠΛΗΡΗΣ / ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΩΡΑΡΙΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ (ΠΟΥ; ΠΟΣΟ;) ΑΛΛΕΣ ΘΕ ΠΟΥ ΔΗΛΩΣΑΤΕ ΦΕΤΟΣ ΑΛΛΕΣ ΘΕ ΠΟΥ ΕΧΕΤΕ ΠΕΡΑΣΕΙ ΠΟΣΟ ΧΡΟΝΟ ΑΦΙΕΡΩΝΕΤΕ ΣΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΑΣ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ; ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ Η/Υ; ΠΟΥ, ΠΟΣΟ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ Η/Υ; ΚΑΤΕΧΕΤΕ Η/Υ; ΠΟΣΟ ΣΥΧΝΑ ΕΧΕΤΕ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ E- MAIL; ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΔΙΚΤΥΑΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΕΧΕΤΕ; ΤΙ ΠΡΟΣΔΟΚΑΤΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ Τμήμα Α1 6
ΣΑΣ; ΤΙ ΠΡΟΣΔΟΚΑΤΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΗ24; ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ ΕΙΣΤΕ ΕΞΟΙΚΕΙΩΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΠΛΗ24; ΚΑΤΑΤΑΞΤΕ ΤΑ ΤΡΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟ ΒΑΘΜΟ ΔΥΣΚΟΛΙΑΣ ΠΟΙΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΑΝΑΜΕΝΕΤΕ ΦΕΤΟΣ; ΠΟΙΑ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΕΝΑ ΕΧΕΤΕ ΕΝΤΟΠΙΣΕΙ ΣΤΙΣ ΕΩΣ ΤΩΡΑ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΑΣ; ΠΩΣ ΕΚΤΙΜΑΤΕ ΤΗΝ ΕΩΣ ΤΩΡΑ ΠΟΡΕΙΑ ΣΑΣ ΣΤΟ ΕΑΠ; ΠΩΣ ΕΚΤΙΜΑΤΕ ΤΗΝ ΕΩΣ ΤΩΡΑ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΑΠ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΑΣ; ΑΛΛΑ ΣΧΟΛΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΘΕΛΑΤΕ ΝΑ ΣΤΕΙΛΕΤΕ ΣΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ- ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΣΑΣ Τμήμα Α1 7
ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ 1 η ΟΣΣ Καλείστε να μοντελοποιήσετε σε UML ένα σύστημα εκδόσεως εισιτηρίων ενός κινηματογράφου. Οι απαιτήσεις από το σύστημα είναι οι ακόλουθες: Νο Περιγραφή απαίτησης Α1 Ο κινηματογράφος έχει τέσσερις αίθουσες Α2 H κάθε αίθουσα μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι τρεις παραστάσεις κάθε ημέρα οι οποίες μπορεί να είναι παραστάσεις διαφορετικών έργων. Α3 Ο πελάτης μπορεί να αγοράσει εισιτήρια για οποιαδήποτε παράσταση. Α4 Τα εισιτήρια του κινηματογράφου είναι διαφορετικών ειδών (κανονικά, εργατικά, φοιτητικά, στρατιωτικά, παιδικά). Α5 Η επιχείρηση του κινηματογράφου προσφέρει ένα ειδικού τύπου εισιτήριο συνδρομή με το οποίο ο κάτοχος μπορεί να παρακολουθήσει μέχρι 10 παραστάσεις κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 6 μηνών σε μειωμένη τιμή. Α6 Το εισιτήριο - συνδρομή είναι ονομαστικό και προσωπικό. Α7 Ταυτόχρονα με την αγορά κάθε εισιτηρίου γίνεται και η κράτηση της θέσης, η οποία είναι αριθμημένη Α8 Σε περίπτωση προβλήματος ο πελάτης μπορεί να ζητήσει από τον ταμία την ακύρωση μιας κράτησης Α9 Σε περίπτωση ακύρωσης ο πελάτης παίρνει τα χρήματά του πίσω με την προϋπόθεση ότι έκανε την ακύρωση 2 ώρες πριν την έναρξη της παράστασης. Α10 Το σύστημα υποστηρίζει την κράτηση θέσεων, την πώληση εισιτηρίων και την παρουσίαση του ημερήσιου προγράμματος προβολών (ανά αίθουσα). Ακόμη προσφέρει στη διοίκηση αναφορές σχετικά με την πληρότητα αιθουσών και τις πωλήσεις εισιτηρίων Θέμα 1 Ερωτήσεις 1. Απαριθμείστε τους χειριστές του συστήματος 2. Σχεδιάστε το διάγραμμα περιπτώσεων χρήσης 3. Προδιαγράψετε την περίπτωση χρήσης «Ακύρωση Εισιτηρίου» Θέμα 2 Ερωτήσεις 1. Φτιάξετε το διάγραμμα κλάσεων. Το διάγραμμα κλάσεων θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις κλάσεις και για καθεμία τέσσερα τουλάχιστον βασικά πεδία και τέσσερις βασικές μεθόδους (αν υπάρχουν), καθώς και τις συσχετίσεις, που θα περιλαμβάνουν ονόματα και πολλαπλότητα όπου χρειάζεται 2. Εξηγείστε αναλυτικά πώς το μοντέλο σας ικανοποιεί την κάθε απαίτηση. Δημιουργείστε πίνακα όπου η πρώτη στήλη έχει τον αριθμό της απαίτησης και η δεύτερη στήλη την εξήγησή σας Θέμα 3 Δημιουργείστε διάγραμμα συνεργασίας για την περίπτωση χρήσης «ακύρωση εισιτηρίου» Τμήμα Α1 8
Τμήμα Α1 9