ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΝΕΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ ΗΜΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ ΙΑΚΗΡΥΞΗ ΑΡΧΩΝ Η Βιβλιοθήκη είναι ένας δηµοκρατικός θεσµός µάθησης, παιδείας και πληροφόρησης. Είναι ο κατ εξοχήν χώρος, όπου φυλάσσεται η έκφραση της δηµιουργικής φαντασίας και σκέψης του ανθρώπου, στον οποίο ο καθένας έχει ελεύθερη πρόσβαση. 1 Οι υπηρεσίες της παρέχονται ισότιµα σ όλους ανεξαρτήτως ηλικίας, φυλής, φύλου, θρησκείας, εθνικότητας, γλώσσας, ή κοινωνικοοικονοµικού επιπέδου. Στα άτοµα που δεν µπορούν να κάνουν χρήση των υπηρεσιών της, όπως οι γλωσσικές µειονότητες, άτοµα µε αναπηρίες, γίνονται προσπάθειες να παρέχονται ειδικές υπηρεσίες και υλικό. Οι συλλογές και οι υπηρεσίες της Βιβλιοθήκης δεν υπόκεινται σε καµία ιδεολογική, πολιτική ή θρησκευτική λογοκρισία ούτε σε εµπορικές πιέσεις. Σκοποί & στόχοι της Βιβλιοθήκης Σκοπός της Βιβλιοθήκης είναι η συγκέντρωση, διαφύλαξη, συντήρηση, διατήρηση, και διοχέτευση της γνώσης και της πληροφορίας σε οποιαδήποτε µορφή και είδος πηγής έχει αυτή διατυπωθεί. Ακόµη, είναι η διάσωση, διαφύλαξη και διάδοση της πολιτιστικής κληρονοµιάς, µέσα από πολιτιστικές και άλλες δραστηριότητες. Για την επίτευξη των στόχων της οι ηµοτικές Βιβλιοθήκες του ήµου Παύλου µεταξύ άλλων: - λειτουργούν ως τοπικό κέντρο πληροφόρησης, που εξασφαλίζει στους χρήστες της πρόσβαση σε κάθε είδους γνώση και πληροφορία. - ενισχύουν την αναγνωσιµότητα και κάθε είδους σχετική µορφωτική και πολιτιστική δραστηριότητα. - ενεργούν προς κάθε κατεύθυνση για την εκπλήρωση της αποστολής της. Οι δύο δηµοτικές Βιβλιοθήκες δήµου Παύλου Μελά,δανείζουν βιβλία, περιοδικά. Μπορεί Επίσης να δανείζουν βιντεοταινίες και DVD όταν διατίθενται. 1 Αυτός είναι ο ορισµός της Λαϊκής Βιβλιοθήκης σύµφωνα µε το µανιφέστο της UNESCO.
2 Οι στόχοι της Βιβλιοθήκης είναι σχετικοί µε τον πληθυσµό και τις ειδικές τοπικές συνθήκες και αναφέρονται: στη µόρφωση στην εκπαίδευση στην έρευνα στην πληροφόρηση στην ψυχαγωγία στον πολιτισµό Η εφαρµογή των σκοπών αυτών, οι οποίοι συνάδουν µε τη διακήρυξη της Unesco για τις βιβλιοθήκες συνιστούν τον κεντρικό άξονα πάνω στον οποίο στηρίζεται ο εν λόγω Εσωτερικός Κανονισµός Λειτουργίας της Βιβλιοθήκης του ήµου Παύλου Μελά και δηµιουργούν το ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας της. Οι ηµοτικές Βιβλιοθήκες (Πολίχνης Σταυρούπολης) στοχεύουν µεταξύ άλλων στη: - δηµιουργία και ενίσχυση της αναγνωσιµότητας. - παροχή εµπειριών, για προσωπική και δηµιουργική εξέλιξη. - ανάπτυξη της φαντασίας και της δηµιουργικότητας των νέων. - προώθηση της ενηµέρωσης στα θέµατα της πολιτιστικής κληρονοµιάς, των επιστηµονικών επιτευγµάτων και καινοτοµιών. - εξασφάλιση κάθε είδους πληροφορίας στους πολίτες, που συνδέεται µε την τοπική κοινωνία και την ιστορία της πόλης. - ενίσχυση της προσπάθειας απόκτησης προσόντων, που συνδέονται άµεσα µε τη χρήση υπολογιστών και την πληροφορική Τεχνολογία. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Οι ηµοτικές Βιβλιοθήκες του ήµου Παύλου δανείζουν βιβλία, περιοδικά, κασέτες βίντεο και ήχου. Η διάρκεια δανεισµού ποικίλει µε βάση τον παρακάτω διαχωρισµό υλικού: Υλικό που δανείζεται έως 21 ηµέρες. Υλικό που δεν δανείζεται καθόλου και προορίζεται για χρήση µόνο εντός της Βιβλιοθήκης (εσωτερικός δανεισµός) ή ο δανεισµός του επιτρέπεται έως 3 ηµέρες (Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή και αργίες) ύστερα από συνεννόηση µε το προσωπικό. Υλικό βραχέως δανεισµού (π.χ. περιοδικά) έως 4 ηµέρες. 2
3 Η διάρκεια δανεισµού εξαρτάται επίσης από την κατηγορία χρηστών, ενώ επιτρέπεται και η ανανέωση δανεισµού. Ο υπεύθυνος βιβλιοθηκονόµος µπορεί να αυξοµειώσει τη διάρκεια δανεισµού ανάλογα µε την κίνηση ή τον αριθµό αντιτύπων σε συγκεκριµένες κατηγορίες υλικού (π.χ. σχολικά βοηθήµατα). Υλικό που δε δανείζεται περιλαµβάνει: Σπάνια βιβλία, χάρτες,, βιβλία που περιέχουν πληροφορίες, εφηµερίδες, πρόσφατα τεύχη περιοδικών, βρίσκεται (εκτός από ειδικές περιπτώσεις) στη διάθεση του κοινού για χρήση στους χώρους της. λεξικά, εγκυκλοπαίδειες. Οι 2 δηµοτικές Βιβλιοθήκες(Σταυρούπολης και Πολίχνης) διαθέτουν δυνατότητα πρόσβασης στους χώρους της και σε άτοµα µε κινητικά προβλήµατα. Επιπλέον παρέχουν τη δυνατότητα χρήσης του αναγνωστηρίου στους επισκέπτες της. Οι ηµοτικές Βιβλιοθήκες δραστηριοποιούνται έτσι ώστε: - να θέτουν στη διάθεση του κοινού έντυπο υλικό. - να θέτουν στη διάθεση του κοινού οπτικοακουστικό υλικό όταν διατίθενται. - να προσαρµόζουν τις ώρες λειτουργίας τους σύµφωνα µε τις ανάγκες των πολιτών του ήµου. Για την πραγµατοποίηση των παραπάνω σκοπών τους Οι ηµοτικές Βιβλιοθήκες (Πολίχνης Σταυρούπολης) δροµολογούν τις παρακάτω ενέργειες: - µεριµνούν για την απόκτηση, επεξεργασία, διάθεση, συντήρηση και προβολή του υλικού. - ερευνούν συνεχώς για την εξακρίβωση των αναγκών των χρηστών της Βιβλιοθήκης σε συνεργασία µε αυτούς και µε διάφορους φορείς. - παρακολουθούν και ενσωµατώνουν τις εξελίξεις στη Βιβλιοθηκονοµία και τις επιστήµες της πληροφόρησης, καθώς και τις Τεχνολογικές εξελίξεις, που θα διευκολύνουν τις επιτελούµενες εργασίες και θα συντελέσουν στην ανάπτυξη νέων υπηρεσιών. - υιοθετούν εθνικά και διεθνή πρότυπα. - συγκεντρώνουν και συγκροτούν ειδικές συλλογές (λαογραφικό, αρχειακό, φωτογραφικό και άλλο υλικό) και αναλαµβάνουν την οργάνωση, διαχείριση και διάθεση τοπικών πηγών πληροφόρησης. - συνεργάζονται µε άλλες Βιβλιοθήκες και φορείς. 3
4 Συλλογή Υλικού: Με τον όρο συλλογή υλικού εννοούµε κάθε πηγή µάθησης, πληροφόρησης και γνώσης σε έντυπη, οπτικοακουστική ή οιαδήποτε άλλη µορφή όπως π.χ. βιβλία, περιοδικά, εφηµερίδες, ανάτυπα / φυλλάδια, χάρτες, ηµερολόγια, φωτοαντίγραφα, σπάνιες εκδόσεις, χειρόγραφα, βιντεοκασέτες, CD- rom/dvd, φωτογραφίες. Για σπάνιες και ειδικές συλλογές οι ηµοτικές Βιβλιοθήκες του ήµου µεριµνούν για τη συντήρηση τους. Στις ηµοτικές Βιβλιοθήκες του ήµου η µέθοδος επιλογής, παραγγελίας και παραλαβής του υλικού διενεργείται µέσω καταλόγων εκδοτικών οίκων, περιοδικών-εφηµερίδων, προµηθευτών της πόλης µας (βιβλιοπωλεία) και δωρητών. Η ετοιµασία του καταλόγου των προς παραγγελία βιβλίων προϋποθέτει: - τη διαδικασία της επιλογής µέσω των ως άνω αναφερόµενων αρχείων. - τη διαδικασία ελέγχου της παραγγελίας προς αποφυγή διπλών παραγγελιών. - τη διαδικασία παραλαβής και τελικού ελέγχου των βιβλίων βάση των τιµολογίων. Εµπλουτισµός Ο εµπλουτισµός της συλλογής στις ηµοτικές Βιβλιοθήκες του ήµου έχει πάγιο και διαρκή χαρακτήρα, βασίζεται στην ελληνική εκδοτική παραγωγή και γίνεται µε αγορές και δωρεές. Η χάραξη της πολιτικής ανάπτυξης της συλλογής γίνεται από τον Προϊστάµενο της Βιβλιοθήκης και από το εξειδικευµένο προσωπικό(βιβλιοθηκονόµους) οι οποίοι διατυπώνουν τις ανάγκες καθώς και τις ελλείψεις εν γένει της Βιβλιοθήκης και ετοιµάζουν τους καταλόγους. Για τον άρτιο, αντιπροσωπευτικό και σύµφωνα µε τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας εµπλουτισµό του υλικού της Βιβλιοθήκης λαµβάνονται υπόψη τα παρακάτω: - ισοµερής ανάπτυξη όλων των θεµατικών κατηγοριών του υλικού που διαθέτει η Βιβλιοθήκη. - περαιτέρω ανάπτυξη όσων θεωρούνται κατά περίπτωση σηµαντικές. - γνώση των ενδιαφερόντων, των απαιτήσεων ειδικών οµάδων όπως εκπαιδευτικών, ερευνητών, µειονοτήτων καθώς και των προτάσεων των χρηστών. - η συγκρότηση και ανάπτυξη συλλογών τοπικού ή ειδικού ενδιαφέροντος. Η υλοποίηση των παραπάνω στόχων απαιτεί συνεχή ενηµέρωση των υπευθύνων, οι οποίοι για το σκοπό αυτό οφείλουν να συµµετέχουν και να παρακολουθούν σχετικά συνέδρια, ηµερίδες, σεµινάρια, εκθέσεις κ.λπ. 4
5 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΩΡΕΩΝ Μια δωρεά θα γίνεται πάντα αποδεκτή ανεξάρτητα από το περιεχόµενό της και στη συνέχεια το υλικό θα εντάσσεται ή όχι στη συλλογή σύµφωνα µε τα παρακάτω κριτήρια που διέπονται από τις αρχές λειτουργίας της Βιβλιοθήκης δηλαδή εξυπηρετούν τον αρχικό σκοπό και τους επιµέρους στόχους της. 1.) Φυσική κατάσταση υλικού. α) Σχισµένα ή άλλες φθορές στις σελίδες ή το εξώφυλλο β) Γραµµένες σελίδες γ) Κακέκτυπο 2.) Θεµατικό περιεχόµενο υλικού α) Παρωχηµένες πληροφορίες β) Εγκυρότητα των πληροφοριών που περιέχονται στο υλικό 3.) Άλλα κριτήρια που σχετίζονται µε την πολιτική απόσυρσης υλικού Βέβαια είναι αναγκαίο να επισηµανθεί πως τα παραπάνω κριτήρια αποτελούν µόνο τη βάση της τελικής και σίγουρα υποκειµενικής κρίσης του βιβλιοθηκονόµου που µπορεί να εισάγει στη συλλογή υλικό ανάλογα µε την µοναδικότητά του ή άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που φανερώνουν την αξία του υλικού. Όταν αποφασίζεται πως το υλικό δεν είναι κατάλληλο για ένταξη στη συλλογή τότε: α) τοποθετείται στο καλάθι των αποσυρόµενων βιβλίων και χαρίζεται στο κοινό, β) ανακυκλώνεται. Επεξεργασία Η αποδοτική εξυπηρέτηση του κοινού στις ηµοτικές Βιβλιοθήκες του ήµου, η αξιοποίηση των δυνατοτήτων κάθε Βιβλιοθήκης και η ένταξή της στο ίκτυο Βιβλιοθηκών προϋποθέτει την τυποποιηµένη και συστηµατική οργάνωση του υλικού αυτής. Η ανάπτυξη των συλλογών µε τρόπο που να εξασφαλίζει την τυποποιηµένη και οµοιογενή οργάνωση του υλικού τους απαιτεί τη φυσική, βιβλιοθηκονοµική και ηλεκτρονική επεξεργασία του µε την εφαρµογή διεθνών βιβλιοθηκονοµικών προτύπων και τη χρήση των ανάλογων εργαλείων. Η φυσική επεξεργασία του υλικού στις ηµοτικές Βιβλιοθήκες του ήµου αφορά στην προετοιµασία του υλικού για ένταξή του στη συλλογή της Βιβλιοθήκης και περιλαµβάνει αναλυτικά: σφράγισµα, εγγραφή στο βιβλίο εισαγωγής µε απόλυτη και συνεχή αριθµητική σειρά, επικόλληση ετικετών ταξινοµικού αριθµού, κ.λπ.. Ο ως άνω αναφερόµενος αύξων αριθµός είναι µοναδικός για κάθε τεκµήριο. 5
6 Η βιβλιοθηκονοµική επεξεργασία του υλικού της ηµοτικής Βιβλιοθήκης γίνεται σύµφωνα µε τα εθνικά και διεθνή πρότυπα και τους ισχύοντες κανόνες. Ειδικότερα, η καταλογογράφηση διενεργείται µε εφαρµογή της τελευταίας αναθεωρηµένης έκδοσης των αγγλοαµερικανικών κανόνων καταλογογράφησης από πρωτότυπο αγγλικό κείµενο ή από αντίστοιχη ελληνική µετάφραση. Η απόδοση θεµατικών όρων γίνεται µε βάση διεθνή και εθνικά πρότυπα (θεµατικές επικεφαλίδες της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου και της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας). Η ταξινόµηση γίνεται σύµφωνα µε το ταξινοµικό σύστηµα DEWEY και ακολουθείται η εκάστοτε τελευταία έκδοση του έργου µε τις αντίστοιχες ελληνικές εγκεκριµένες προσθήκες και µεταφράσεις. Οι ηµοτικές Βιβλιοθήκες διατηρούν και ενηµερώνουν τους εξής καταλόγους: - λεξικογραφικό (κατά αλφαβητική σειρά: συγγραφέα, θέµατος, τίτλου). Ο λεξικογραφικός κατάλογος είναι στη διάθεση όλων των χρηστών. - τοπογραφικό κατάλογο που είναι ταξιθετηµένος σύµφωνα µε τον ταξινοµικό αριθµό. Ο τοπογραφικός και λεξικογραφικός κατάλογος είναι προς χρήση των βιβλιοθηκονόµων και των αναγνωστών. Η επεξεργασία του υλικού της ηµοτικής Βιβλιοθήκης για τη δηµιουργία αυτών των καταλόγων γίνεται µε βάση τα ως άνω αναφερόµενα διεθνή πρότυπα. Η ενηµέρωση και τροποποίηση των καταλόγων διενεργείται από το εξειδικευµένο προσωπικό της Βιβλιοθήκης. Κανονισµός δανεισµού υλικού βιβλιοθήκης Στις ηµοτικές Βιβλιοθήκες του ήµου ακολουθείται δανειστικό σύστηµα που στηρίζεται στην ύπαρξη του αρχείου δανειζοµένων µελών καθώς και στην ύπαρξη του αρχείου δανειζοµένων βιβλίων. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΤΩΝ 1. Όλοι οι χρήστες των βιβλιοθηκών του δήµου µπορούν να δανείζονται έως 2 τεκµήρια (π.χ. βιβλία, κασέτες) συν 2 παιδικά(ανά κάρτα δανεισµού) για 2 εβδοµάδες µε δυνατότητα ανανέωσης 2 εβδοµάδων. 2. Κοινό που δεν τηρεί τα χρονικά όρια δανεισµού. Οι χρήστες που επανειληµµένα ή για µεγάλο χρονικό διάστηµα καθυστέρησαν υλικό της Βιβλιοθήκης. Αυτοί ανάλογα µε την περίπτωση θα δανείζονται ένα µόνο βιβλίο ή δεν θα τους επιτρέπεται ο δανεισµός. 6
7 ΕΓΓΡΑΦΗ ΜΕΛΟΥΣ-ΧΡΗΣΤΗ Η εγγραφή ενός µέλους γίνεται µε την προσκόµιση της αστυνοµικής ταυτότητας καθώς και ενός λογαριασµού Ο.Τ.Ε. ή κινητού τηλεφώνου ή της φορολογικής δήλωσης. Οι ανήλικοι που δεν έχουν ταυτότητα χρειάζεται να προσκοµίσουν τα παραπάνω από τους γονείς τους, µαζί µε την κάρτα µέλους (που προµηθεύονται από την Βιβλιοθήκη) υπογεγραµµένη. Κάθε αλλαγή της διεύθυνσης ή άλλων στοιχείων πρέπει να γνωστοποιείται αµέσως. Ο αναγνώστης οφείλει να επιστρέφει εγκαίρως το υλικό που έχει δανειστεί στα χρονικά πλαίσια που του έχουν οριστεί. Αυτά καθορίζονται ανάλογα µε την κατηγορία κοινού (που ανήκει ο αναγνώστης) και του υλικού (που έχει επιλέξει). Σε περίπτωση καθυστέρησης επιστροφής του υλικού το µέλος χάνει το δικαίωµα δανεισµού 6 βιβλίων και µπορεί να δανειστεί µόνο ένα. Αν το επαναλάβει χάνει το δικαίωµα δανεισµού. Ο χρήστης που θα χάσει, καταστρέψει (µερικώς ή ολικώς), ή αλλοιώσει αισθητικά (π.χ. µουτζουρώνοντας) υλικό που έχει δανειστεί ή χρησιµοποιήσει εντός της Βιβλιοθήκης, είναι υποχρεωµένος να το αντικαταστήσει ύστερα από συνεννόηση µε τον υπάλληλο. Σε κάθε άλλη περίπτωση χάνει το δικαίωµα δανεισµού. Ο βιβλιοθηκονόµος δεν ευθύνεται για το είδος και το περιεχόµενο του υλικού που δανείζονται οι χρήστες ανήλικοι ή ενήλικοι. Ο δανεισµός και η επιστροφή του υλικού γίνεται απαραίτητα µε την επίδειξη της κάρτας µέλους. ιευκρινίζεται ότι σε χρήση του υλικού της Βιβλιοθήκης εντός αυτής δικαιούται να προβαίνει κάθε ενδιαφερόµενος χωρίς να λαµβάνεται υπόψη ο ήµος στον οποίο αυτός κατοικεί ή εργάζεται. Οι παράµετροι που λαµβάνονται υπόψη συνδυαστικά για το δανεισµό του υλικού της Βιβλιοθήκης είναι οι εξής: - κατηγορίες έντυπου και µη έντυπου υλικού. - διάρκεια δανεισµού. Το ανειστικό Τµήµα διατηρεί και ενηµερώνει τους εξής καταλόγους: - κατάλογος δανειζοµένων µελών που συµπεριλαµβάνει το όνοµα, το επίθετο, τη διεύθυνση της οικίας, τον αριθµό τηλεφώνου, το επάγγελµα, την διεύθυνση της εργασίας, στοιχεία του ελτίου Αστυνοµικής Ταυτότητας, τον αύξοντα αριθµό µέλους. - κατάλογος τρεχόντων δανεισµών ανά µήνα. - κατάλογος τρεχόντων δανεισµών ανά κατηγορία υλικού. 7
8 - κατάλογος καθυστερηµένων επιστροφών. - κατάλογος στατιστικών στοιχείων δανεισµού ανά ηµέρα, ανά µήνα, ανά έτος. Το συγκεκριµένο σύστηµα συνδυασµένων στοιχείων αφορά ηµερήσιο κατάλογο καθυστερηµένων βιβλίων των οποίων απαιτείται η ανάκτηση µε τη διαδικασία της αποστολής σχετικής επιστολής όχλησης στην οικία ή στην εργασία του δανειζόµενου µέλους. Εξαιρούνται οι αναγνώστες που χρειάζονται τα βιβλία για εργασία, κατόπιν συνεννοήσεως µε το προσωπικό της βιβλιοθήκης. Τα περιοδικά και το οπτικοακουστικό υλικό δανείζεται έως 15 ηµέρες. Τα σχολικά βιβλία και βοηθήµατα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους δανείζονται για µια (1) ηµέρα. Κάθε δανειζόµενο µέλος έχει την ευθύνη για οτιδήποτε δανείζεται από τη Βιβλιοθήκη. Σε περίπτωση που κάποιο βιβλίο που ζητείται από τους αναγνώστες είναι δανεισµένο, η Βιβλιοθήκη δίνει τη δυνατότητα της κράτησης αυτού. Ο αναγνώστης δηλώνει ότι επιθυµεί να µπει σε λίστα αναµονής και ενηµερώνεται τηλεφωνικά πότε το βιβλίο είναι διαθέσιµο για δανεισµό, η κράτηση δανεισµού ισχύει για τρεις εργάσιµες ηµέρες. Η κράτηση βιβλίου µπορεί να γίνει και µέσω ηλεκτρονικού ταχυδροµείου. Τα δανειζόµενα βιβλία πρέπει να επιστρέφονται το αργότερο την ηµέρα που λήγει ο δανεισµός. Όσοι από τους αναγνώστες καθυστερούν αδικαιολόγητα την επιστροφή βιβλίων και παρά τις αποστολές σχετικών επιστολών όχλησης από το ανειστικό Τµήµα της Βιβλιοθήκης θα στερούνται του δικαιώµατος δανεισµού τουλάχιστον για χρονικό διάστηµα ενός τριών µηνών. Σε περίπτωση απώλειας του δανεισµένου βιβλίου ο αναγνώστης υποχρεούται να το αντικαταστήσει. Σε περίπτωση που κατά την επιστροφή του βιβλίου διαπιστωθούν φθορές ή υπογραµµίσεις το µέλος υποχρεούται να αντικαταστήσει το εν λόγω βιβλίου. Σε περίπτωση που δανειζόµενο µέλος επιθυµεί την παράταση του χρόνου δανεισµού οφείλει να ενηµερώσει το ανειστικό Τµήµα µε αυτοπρόσωπη παρουσία του ή τηλεφωνική επικοινωνία. Ειδικά όσον αφορά στα στατιστικά στοιχεία κρίσης των τεκµηρίων αυτά διατυπώνονται σε ηµερήσια, µηνιαία και ετήσια στατιστικά δελτία. Στα εν λόγω δελτία αναγράφεται η κίνηση του υλικού της Βιβλιοθήκης στο ανειστικό Τµήµα και στο Αναγνωστήριο. Στα ίδια δελτία καταγράφεται και κάθε είδους πληροφόρησης του κοινού (σύντοµη πληροφόρηση, απλός δανεισµός, ερευνητικές εργασίες). 8
9 Το υλικό της Βιβλιοθήκης δίνεται προς φωτοτύπηση (µέγιστος αριθµός φύλλων 5) εκτός από το σπάνιο, το πολύτιµο και εκείνο που η φωτοτύπηση του συνεπάγεται την φθορά ή την καταστροφή του. Η φωτοτύπηση του υλικού δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Σύµφωνα µε το Νόµο 2121/1993 και τη ιεθνή Σύµβαση της Βέρνης δεν επιτρέπεται σε καµία περίπτωση η φωτοτύπηση ολόκληρων των έργων. Το Πληροφοριακό Τµήµα της Βιβλιοθήκης (εγκυκλοπαίδειες, λεξικά) χορηγεί το υλικό του µόνο προς φωτοτύπηση και όχι προς δανεισµό. Η Βιβλιοθήκη έχει τη διακριτική ευχέρεια να περιορίζει το δανεισµό µέρους της συλλογής της. Σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό, και αφού ενηµερώσει τον αρµόδιο υπάλληλο, καταβάλει στη Βιβλιοθήκη, το ακριβές αντίτιµο του βιβλίου και του περιοδικού. Προτάσεις αγοράς υλικού από τους δηµότες του δήµου Παύλου Μελά Η Βιβλιοθήκη είναι ανοιχτή σε κάθε πρόταση για τον εµπλουτισµό της συλλογής της. Στα γραφεία εξυπηρέτησης θα υπάρχουν ειδικές φόρµες όπου οι αναγνώστες προτείνουν βιβλία για αγορά. Η τελική επιλογή γίνεται από το αρµόδιο τµήµα των παραγγελιών ανάλογα µε τις ανάγκες της Βιβλιοθήκης. Πνευµατικά δικαιώµατα - Περιορισµοί Το υλικό που δανείζεται ο χρήστης θα πρέπει να χρησιµοποιείται όπως ορίζει ο νόµος 2121/93, για τα πνευµατικά δικαιώµατα. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Σκοπός Η Βιβλιοθήκη θέλοντας να διευκολύνει και να αναπτύξει τον σκοπό και τους στόχους που έχει θέσει αποφάσισε να παρέχει στο κοινό της υπηρεσίες και εξυπηρέτηση µε την χρήση νέων τεχνολογιών. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, το internet, ο ηλεκτρονικός κατάλογος και η αυτοµατοποίηση όλης της Βιβλιοθήκης αποτελούν τα βασικά στοιχεία του επιδιωκόµενου εκσυγχρονισµού της, που ολοκληρώνεται σταδιακά. 9
10 Στόχοι Η παροχή πρόσβασης στον ηλεκτρονικό κατάλογο εντός και εκτός της Βιβλιοθήκης (µέσω internet) αποτελεί τον κύριο στόχο της. Επιµέρους παροχές είναι η πρόσβαση στο διαδίκτυο (internet) και σε εφαρµογές προγραµµάτων που είναι εγκατεστηµένες στους υπολογιστές της Βιβλιοθήκης. Ενθάρρυνση του κοινού χρήσης των νέων τεχνολογιών που παρέχονται από τη Βιβλιοθήκη. Στα πλαίσια αυτού του στόχου εντάσσεται η παροχή βοήθειας από το προσωπικό καθώς και η παροχή διευκολύνσεων στην εκπαιδευτική κοινότητα (δάσκαλοι, καθηγητές, µαθητές, κλπ) κατά περίσταση. Α. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ Η/Υ. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, που παρέχει η βιβλιοθήκη στους χρήστες για πρόσβαση στο ιαδίκτυο, προορίζονται αποκλειστικά για: Πρόσβαση στον Παγκόσµιο Ιστό Επικοινωνία µέσω ηλεκτρονικού ταχυδροµείου Πρόσβαση στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες της : online κατάλογο, ευρετήριο ελληνικών περιοδικών βιβλιοθήκης, ηλεκτρονικά περιοδικά, βιβλιογραφικές βάσεις δεδοµένων. Η πρόσβαση παρέχεται µέσω της ιστοσελίδας της βιβλιοθήκης στο δικτυακό τόπο ( όταν ενεργοποιηθεί) υνατότητα αποθήκευσης πληροφοριών που εντοπίζονται στο ιαδίκτυο Η χρήση των υπολογιστών επιτρέπεται σε όλους (µέλη και µη). Απαραίτητη θεωρείται η εγγραφή του ονοµατεπώνυµου στη λίστα-φόρµα κρατήσεων. Προτεραιότητα δίνεται σ αυτούς που θέλουν να εργαστούν (π.χ. µαθητικό κοινό). Παιδιά κάτω των 8 ετών πρέπει να συνοδεύονται από ενήλικα ή άλλο παιδί που να είναι εξοικειωµένο µε τις βασικές λειτουργίες ενός υπολογιστή. Ο χρόνος χρήσης ορίζεται στην 1 ώρα / ηµέρα ενώ µπορεί να επεκταθεί και περισσότερο αν δεν υπάρχει κράτηση. Σε παιδιά κάτω των 12 ετών η επιτρεπτή χρήση δεν ξεπερνά τις 2 ώρες. 10
11 ΜΗ ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ εν επιτρέπεται η χρήση Internet Relay Chat (IRC). εν επιτρέπεται η πρόσβαση σε υλικό που προορίζεται µόνο για ενηλίκους(πορνό). εν επιτρέπεται η φύλαξη αρχείων ή η εγκατάσταση εφαρµογών στο σκληρό δίσκο των υπολογιστών. Προτείνεται οι χρήστες να φέρουν µαζί τους δισκέτες, CDs ή άλλα αποθηκευτικά µέσα. Απαγορεύεται η αντιγραφή των προγραµµάτων εφαρµογών που διαθέτει η Βιβλιοθήκη και κάθε είδους επέµβαση στο λογισµικό και υλικό µέρος των υπολογιστών και του δικτύου. Η Βιβλιοθήκη διατηρεί το δικαίωµα να εγείρει αξιώσεις αποζηµίωσης για καταστροφές που θα προκληθούν από αµέλεια ή σκοπιµότητα. ΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΧΡΗΣΗΣ ΙΑ ΙΚΤΥΟΥ Επιτρέπεται έρευνα στο ιαδίκτυο µόνο όταν υποστηρίζει εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς σκοπούς. εν επιτρέπεται η έρευνα, χρήση, διάδοση, αποθήκευση πληροφοριών προσβλητικού και πορνογραφικού περιεχοµένου. εν επιτρέπεται η χρήση του ιαδικτύου για κερδοσκοπικές ή παράνοµες δραστηριότητες. εν επιτρέπεται η «κακόβουλη» χρήση του ικτύου και των Η/Υ, η χρήση δηλαδή που προκαλεί πρόβληµα στην οµαλή λειτουργία είτε του ικτύου, είτε αποµακρυσµένων σταθµών του ιαδικτύου. Η χρήση του internet δεν επιτρέπεται από παιδιά κάτω των 12 ετών (µαθητές δηµοτικού) που δεν συνοδεύονται από ενήλικα. Οι γονείς ή κηδεµόνες ανήλικων είναι υπεύθυνοι για την πρόσβαση των παιδιών τους στο internet. Χρήσιµες ιστοσελίδες παρέχονται µέσω του δικτυακού µας τόπου στη διεύθυνση www.pavlosmelas.gr Η Βιβλιοθήκη δεν είναι υπεύθυνη για τις ιστοσελίδες που επισκέπτονται οι χρήστες καθώς και για το υλικό που συµβουλεύονται ή έρχονται σε επαφή. εν επιτρέπεται όµως σε καµία περίπτωση η επίσκεψη σε ιστοσελίδες µε καταφανή σεξουαλικό ή βίαιο περιεχόµενο. Σε καµιά άλλη περίπτωση δεν λογοκρίνεται η πρόσβαση στο internet. Η Βιβλιοθήκη ενηµερώνει το κοινό για τυχόν δέσµευση των υπολογιστών για λόγους εκπαιδευτικούς (επισκέψεις σχολείων, σεµινάρια κλπ), συντήρησης του δικτύου ή άλλους λόγους που συνδέονται µε τις δραστηριότητές της. 11
12 ίνεται η δυνατότητα χρησιµοποίησης των περιφερειακών συστηµάτων των υπολογιστών - εκτυπωτών, σαρωτή (scanner), fax-(modem). Η χρήση των παραπάνω προϋποθέτει, την µερική έστω, εξοικείωση µε τις συσκευές και τα προγράµµατα που συνδέονται µε αυτές. Το κοινό πρέπει να γνωρίζει πως οι υπολογιστές παρακολουθούνται από τον υπεύθυνο Βιβλιοθηκονόµο. Η παρακολούθηση αυτή γίνεται µέσω ειδικού προγράµµατος προκειµένου να διαφυλαχτεί η τήρηση των παραπάνω περιορισµών. Επίσης το πρόγραµµα αυτό επιτρέπει ακόµη και την εξ αποστάσεως βοήθεια όταν αυτό απαιτείται. Ο χρήστης που αποφασίζει να χρησιµοποιήσει τους υπολογιστές της Βιβλιοθήκης αυτόµατα συνεπάγεται πως αποδέχεται και τον παρόντα κανονισµό λειτουργίας καθώς και τον συνολικό κανονισµό της. Ο υπεύθυνος βιβλιοθηκονόµος έχει το δικαίωµα στέρησης της χρήσης των υπολογιστών (προσωρινή ή µόνιµη) σε χρήστες που παραβαίνουν τον κανονισµό. Για τον παρόντα κανονισµό µπορεί να εκφράσει άποψη µε παρατηρήσεις και σχόλια κάθε µέλος της Βιβλιοθήκης. Η συµµετοχή του κοινού της αποτελεί σηµαντικό στοιχείο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και λειτουργίας. Κανόνες συµπεριφοράς αναγνωστών και επισκεπτών µέσα στη Βιβλιοθήκη. Κρίνεται απαραίτητη η τήρηση ησυχίας στο αναγνωστήριο και στους χώρους παροχής εξειδικευµένων υπηρεσιών και η συµµόρφωση στις υποδείξεις του αρµοδίου υπαλλήλου. εν επιτρέπεται η κατανάλωση τροφών και ποτών στους χώρους της Βιβλιοθήκης. εν επιτρέπεται το κάπνισµα στους χώρους της Βιβλιοθήκης και σε όλους τους κλειστούς χώρους όπου στεγάζονται οι δυο δηµοτικές βιβλιοθήκες του δήµου. εν επιτρέπεται η πρόσβαση αναγνωστών σε άλλους χώρους της Βιβλιοθήκης Για τα παιδιά ηλικίας µέχρι 13 ετών που επιθυµούν χρήση Η/Υ πρέπει να συνοδεύονται από τους γονείς ή κηδεµόνα τους. Οι υπάλληλοι της Βιβλιοθήκης διατηρούν το δικαίωµα να αποµακρύνουν προσωρινά, επισκέπτες και αναγνώστες από τους χώρους της Βιβλιοθήκης αν αυτοί επιδεικνύουν αντικανονική και ανάρµοστη συµπεριφορά. Η Βιβλιοθήκη είναι υποχρεωµένη να ενηµερώνει τους γονείς των παιδιών για οποιαδήποτε αντιδεοντολογική συµπεριφορά αυτών και να συνεργασθεί µαζί τους για τη διασφάλιση της χρηστής λειτουργίας και τω κανόνων της λειτουργίας της Βιβλιοθήκης. 12
13 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ Οι βιβλιοθήκες του δήµου Παύλου Μελά συνεργάζονται µε φυσικά πρόσωπα, νοµικά πρόσωπα µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, νοµικά πρόσωπα µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που επιδιώκουν πολιτιστικούς, ψυχαγωγικούς και καλλιτεχνικούς σκοπούς, µε παράγοντες της Τοπικής και Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης, µε την Εκπαιδευτική Κοινότητα, µε άλλες υπηρεσίες και τµήµατα του ήµου. Επιπλέον η Βιβλιοθήκη του ήµου επιδιώκει ενεργά τη συνεργασία µε τις βιβλιοθήκες της πόλης µε στόχο την πρόσβαση σε επιστηµονικό υλικό το οποίο δεν είναι δυνατό να διαθέτει ( Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα, κλπ) ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ Οι βιβλιοθήκες του δήµου Παύλου Μελά δέχονται την παροχή εργασιών από φοιτητές του τµήµατος Βιβλιοθηκονοµίας(ΤΕΙ) και φοιτητών τµηµάτων Παιδαγωγικής Ακαδηµίας στα πλαίσια της πρακτικής άσκησης αυτών. Η εργασία των φοιτητών γίνεται σύµφωνα µε τους κανόνες της πρακτικής άσκησης και τους κανόνες της Βιβλιοθήκης. Ωράριο Λειτουργίας Βιβλιοθηκών δήµου Παύλου Μελά Η Βιβλιοθήκη δέχεται το κοινό καθηµερινά, εκτός Σαββάτου και Κυριακής. Το ωρολόγιο πρόγραµµα της Βιβλιοθήκης προσαρµόζεται σε σχέση µε τις ανάγκες των πολιτών και το διαθέσιµο προσωπικό του δήµου µας. Με τη συγκρότηση του νέου δήµου Παύλου Μελά το ωράριο λειτουργίας των 2 δηµοτικών βιβλιοθηκών καθορίστηκε ως εξής: Βιβλιοθήκη Σταυρούπολης (Κέντρο Πολιτισµού Χ.Τσακίρης ) -Λαγκαδά 221 ΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8.00 έως 22.00 8.00 έως 22.00 8.00 έως 22.00 8.00 έως 22.00 8.00 έως 22.00 Βιβλιοθήκη Πολίχνης(κτήριο Θεόκλητος Καρυπίδης)-Ίµβρου 2 ΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 12:30-20:30 07:30-15:30 07:30-15:30 12:30-20:30 07:30-15:30 13
14 Το ωράριο λειτουργίας των βιβλιοθηκών επεκτείνεται και το Σάββατο από 9:00 έως 14:00 µε την προϋπόθεση ότι το υπάρχον προσωπικό που στελεχώνει τις βιβλιοθήκες θα είναι επαρκές. Το τµήµα Πολιτισµού διατηρεί το δικαίωµα να τροποποιεί το ωρολόγιο πρόγραµµα των βιβλιοθηκών ανάλογα µε τις ανάγκες και το υπάρχον προσωπικό. Το ωρολόγιο πρόγραµµα θα αναρτάται στην είσοδο κάθε βιβλιοθήκης. Υπεύθυνοι για την εύρυθµη λειτουργία της βιβλιοθήκης είναι οι υπάλληλοι που εκτελούν χρέη Βιβλιοθηκονόµου καθώς και είναι υπεύθυνοι για την εκπαίδευση της εκπαιδευόµενης/ου βιβλιοθηκονόµου. Η εποπτεία, η εύρυθµη λειτουργία της βιβλιοθήκης και παρακολούθηση της εκπαιδευόµενης βιβλιοθηκονόµου είναι στην αρµοδιότητα του Προϊσταµένου/νης του Τµήµατος Πολιτισµού. Για τις τροποποιήσεις του κειµένου του Κανονισµού Λειτουργίας το κοινό θα ενηµερώνεται από τον πίνακα ανακοινώσεων της Βιβλιοθήκης και από τον ιστότοπο του δήµου Παύλου Μελά www.pavlosmelas.gr Τηλέφωνα Βιβλιοθηκών δήµου Παύλου Μελά: Πολίχνης: 2310-640-244 Σταυρούπολης: 2313-302-836 Για παράπονα παρατηρήσεις- Τµήµα Πολιτισµού -Γραφείο Προϊσταµένου Τηλ. 2313-302-911 (Στάθης Αναστασιάδης) 14