Ανάπτυξη ενός καινοτόμου και ενεργειακά αυτόνομου συστήματος επεξεργασίας της παραγόμενης άλμης από μονάδες αφαλάτωσης SOL-BRINE Παραδοτέο 8.5 Πρακτικά τέταρτης συνάντησης διεύθυνσης του έργου Δράση 8 Ενέργεια 8 (β) Διεύθυνση του έργου και υποβολή παραδοτέων εκθέσεων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Διεύθυνση των Δράσεων και του Έργου Εκπονήθηκε από: Δήμο Τήνου Ε.Μ.Π Culligan Hellas Α.Ε. ΑΘΗΝΑ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012 LIFE+Environment project: LIFE 09 ENV/GR/000299 i P a g e
Ευχαριστίες Η παρούσα έκθεση εκπονήθηκε στα πλαίσια του έργου με τίτλο: «Ανάπτυξη ενός καινοτόμου και ενεργειακά αυτόνομου συστήματος επεξεργασίας της παραγόμενης άλμης από μονάδες αφαλάτωσης», με ακρωνύμιο SOL-BRINE, το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Χρηματοδοτικό μέσο για το Περιβάλλον (LIFE+). Η ομάδα του SOL-BRINE εκφράζει τις ευχαριστίες της στο Ευρωπαϊκό Χρηματοδοτικό μέσο (LIFE+) για την εν λόγω οικονομική υποστήριξη. Για οποιεσδήποτε ερωτήσεις, διορθώσεις ή άλλα σχόλια, μπορείτε να απευθυνθείτε στους συντάκτες στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου solbrine.life@gmail.com. Αποποίηση ευθύνης Οι συντάκτες του παρόντος έχουν καταβάλλει κάθε προσπάθεια, ούτως ώστε οι πληροφορίες που εμπεριέχονται να είναι αληθείς και νόμιμες, καθ όσον πρόκειται για την αξιοποίηση και σύνθεση των πηγών που παρατίθενται και για τις οποίες οι συντάκτες ουδεμία ευθύνη φέρουν. 1 P a g e
Περιεχόμενα 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 2 ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΕΤΑΡΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ.... 5 2.1 Στόχος... 5 2.2 Τοποθεσία και χρόνος... 5 2.3 Συμμετέχοντες... 5 2.4 Πρακτικά συνάντησης... 7 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι: ΑΤΖΕΝΤΑ... 10 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ: ΛΙΣΤΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ... 15 Πίνακες Πίνακας 2-1: Λίστα συμμετεχόντων... 5 2 Σ ε λ ί δ α
1 Εισαγωγή Η παρούσα έκθεση αποτελεί το πέμπτο παραδοτέο της Δράσης 8, η οποία έχει τίτλο: «Διεύθυνση του έργου και υποβολή παραδοτέων εκθέσεων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή». Οι στόχοι της Δράσεως 8 είναι οι ακόλουθοι: Διοργάνωση των συναντήσεων των εταίρων κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου [εναρκτήρια συνάντηση (kick-off meeting & launching event) + 4 συναντήσεις με στόχο την ορθή και επιτυχή διεύθυνση του έργου (management meetings)] Αποτελεσματικός συντονισμός των Δράσεων του έργου, με αποτέλεσμα τη Συνεπακόλουθη αποτελεσματική διεύθυνση του έργου τόσο σε τεχνικά όσο και σε οικονομικά/ διαχειριστικά θέματα Τακτική αναφορά στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα σχετικά με την τεχνική και οικονομική εξέλιξη του έργου Η Δράση 8 σχετίζεται με τη συνολική διεύθυνση του έργου και την αποτελεσματική ολοκλήρωση και υποβολή των παραδοτέων στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα και περιλαμβάνει τις ακόλουθες τέσσερις (4) επιμέρους Ενέργειες: Ενέργεια 8(α): Εναρκτήρια συνάντηση στην Τήνο Ενέργεια 8(β): Διεύθυνση των Δράσεων και του Έργου Ενέργεια 8(γ): Υποβολή παραδοτέων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ενέργεια 8(δ): Εξωτερικός έλεγχος Το παραδοτέο 8.5 αποτελεί το τέταρτο παραδοτέο της Ενέργειας 8(β). Η ενέργεια αυτή αφορά στην έγκαιρη και αποτελεσματική διεύθυνση των Δράσεων, καθώς επίσης και στην οικονομική και τεχνική διεύθυνση του έργου στο σύνολό του. Για το λόγο αυτό, προβλέπεται σχηματισμός μίας Συντονιστικής Ομάδας (co-ordination group), αποτελούμενη από τους Επικεφαλής των Δράσεων (action leaders). Οι Επικεφαλής θα συζητούν σχετικά με την πρόοδο των Δράσεων και του έργου και είναι υπεύθυνοι για την αναγνώριση και επίλυση των πιθανών προβλημάτων/ κινδύνων που ενδέχεται να προκύψουν. Οι επίσημες συναντήσεις της συντονιστικής ομάδας θα λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια των προγραμματισμένων συναντήσεων που προορίζονται για τη διευθέτηση των τεχνικών ή άλλης φύσεως αναγκών του έργου. Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων, οι συμμετέχοντες θα συζητούν επί της προόδου του έργου και των βημάτων που θα ακολουθηθούν για την υλοποίηση των επόμενων Δράσεων. Ακολούθως παρατίθεται το Διάγραμμα Διεύθυνσης του έργου: 3 Σ ε λ ί δ α
Επιτροπή Διεύθυνσης: Δήμος Τήνου: Συνολική διεύθυνση του έργου (Συντονιστής Δικαιούχος) Εκπρόσωποι από ΕΜΠ και Κάλλιγκαν Ελλάς (Συμπράττοντες Δικαιούχοι) Ομάδα Συντονισμού: Επικεφαλής Δράσεων από Δήμο Τήνου Επικεφαλής Δράσεων από ΕΜΠ και Κάλλιγκαν Ελλάς Υπεύθυνος για κάθε Δράση και Παραδοτέο Αποτελεσματική Διεύθυνση & Υλοποίηση κάθε Δράσης Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου, θα λάβουν χώρα κατ ελάχιστο τέσσερις (4) συναντήσεις διεύθυνσης του έργου. Για την κάθε συνάντηση, θα προετοιμάζονται τα πρακτικά και θα υποβάλλονται στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (σύνολο: τέσσερα (4) παραδοτέα). Το παρόν παραδοτέο αποτελεί το τέταρτο από τα τέσσερα παραδοτέα που προβλέπονται κατά την ανάπτυξη της Ενέργειας 8(β). 4 P a g e
2 Πρακτικά τέταρτης συνάντησης μελών της Επιτροπής Διεύθυνσης του έργου. 2.1 Στόχος Βασικός στόχος της τέταρτης συνάντησης διεύθυνσης του έργου ήταν η λήψη απόφασης σχετικά με τη στρατηγική αντιμετώπισης της 10μηνης καθυστέρησης στην ολοκλήρωση της Δράσης 4 και η διευθέτηση θεμάτων που αφορούσαν στη λειτουργία του πιλοτικού συστήματος. Αναλυτική ατζέντα δίνεται στο Παράρτημα Ι. Η συνάντηση αυτή σημειώνεται πως συνδυάστηκε με την τρίτη συνάντηση ελέγχου του προγράμματος SOL-BRINE, στην οποία παρευρέθησαν μέλη από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα και από την εξωτερική ομάδα παρακολούθησης του έργου. 2.2 Τοποθεσία και χρόνος Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2012, στην Αίθουσα Συνεδριάσεων Διοικητικού Συμβουλίου, Παλαιό Δημαρχείο Τήνος, Ελλάδα. 2.3 Συμμετέχοντες Η λίστα των συμμετεχόντων δίνεται στον ακόλουθο πίνακα (η υπογεγραμμένη λίστα συμμετεχόντων δίνεται στο Παράρτημα ΙΙ): Πίνακας 2-1: Λίστα συμμετεχόντων α/α Εταίρος/ Φορέας Όνομα 1. Παναγιώτης Κροντηράς 2. Στέφανος Λαγουρός 3. Αναστάσιος Βιδάλης 4. Ειρήνη Λαζούρα Δήμος Τήνου 5. Γεώργιος Φιλιππούσης 6. Ευάγγελος Σιώτος 7. Μανώλης Λουβάρης 8. Αντωνία Στεργιώτου 9. Εθνικό Μετσόβιο Μαρία Λοϊζίδου 10. Πολυτεχνείο Κωνσταντίνος Μουστάκας 5 P a g e
Πίνακας 2-1: Λίστα συμμετεχόντων α/α Εταίρος/ Φορέας Όνομα 11. Ξεύγενος Δημήτρης 12. Ναταλία Λιαροκάπη Culligan Hellas Α.Ε. 13. Παύλος Καλενδέρογλου 14. Ευρωπαϊκή Παρασκευή Τσουρουνάκη 15. Κοινότητα Αλέξης Τσάλας 16. 17. Εξωτερική Ομάδα Παρακολούθησης Αγροτικός Συνεταιρισμός Τήνου & Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου Παύλος Δόικος Βίλλας Ματθαίος 6 Σ ε λ ί δ α
2.4 Πρακτικά συνάντησης Αναλυτικότερα, στη συνάντηση τέθηκαν και συζητήθηκαν τα ακόλουθα ζητήματα: Έγινε αρχικά μία γενική παρουσίαση του έργου, αναφέροντας συνοπτικά τους στόχους, τις Δράσεις και τις επιμέρους Ενέργειες, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης καθώς επίσης και τα αναμενόμενα αποτελέσματα και παραδοτέα μέχρι την ημερομηνία υλοποίησης της συνάντησης διεύθυνσης Στη συνέχεια παρουσιάστηκαν συνοπτικά τα αποτελέσματα των δύο πρώτων δράσεων, τονίζοντας κυρίως τα σημεία των παραδοτέων που αναθεωρήθηκαν (Παραδοτέα 1.1 και 1.2) σύμφωνα με τις υποδείξεις της Κοινότητας, όπως αυτές διατυπώνονται σε σχετική επιστολή με κωδικό Ref. Ares(2011) 1382831/20-12- 2011. Οι αναθεωρημένες εκθέσεις θα υποβληθούν ως Παραρτήματα της Ενδιάμεσης Έκθεσης του έργου (καταληκτική ημερομηνία υποβολής: 5/12/2012), 10-μηνη καθυστέρηση χρονοδιαγράμματος του έργου: Κατά την υλοποίηση της Δράσης 3 παρατηρήθηκε καθυστέρηση 10 μηνών λόγω μη ομαλής διεξαγωγής του πρόχειρου μειοδοτικού διαγωνισμού για την κατασκευή και εγκατάσταση του πιλοτικού συστήματος επεξεργασίας της άλμης. Η καθυστέρηση αυτή οφείλεται στην τροποποίηση της διαδικασίας των διαγωνισμών που διεξάγονται από δημόσιους φορείς, όπως αυτή τροποποιήθηκε από το νόμο 4024 που ψηφίστηκε στις 27/10/2011. Η καθυστέρηση αυτή είχε επίδραση στην υλοποίηση επόμενων δράσεων και συγκεκριμένα κυρίως της Δράσης 4, η οποία περιλαμβάνει τη λειτουργία και βελτιστοποίηση του πρότυπου συστήματος επεξεργασίας της άλμης. Η ομάδα εργασίας του έργου εξέτασε όλες τις εναλλακτικές επιλογές και αποφάσισε να στείλει επιστολή Τροποποίησης της Σύμβασης (Modification Request) προκειμένου να ζητήσει 9-μηνη παράταση του έργου και να προτείνει τροποποιημένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των συμφωνηθέντων δράσεων και παραδοτέων αποτελεσμάτων. Θέματα όπως η διαμόρφωση αποτελεσματικότερης στρατηγικής διάχυσης του έργου και των αποτελεσμάτων του αναλύθηκαν εκτενώς και πάρθηκαν κατάλληλες αποφάσεις για την συντονισμένη και στοχευμένη υλοποίησή της. 7 P a g e
Λειτουργία του συστήματος: συζητήθηκαν τα πρώτα θέματα που αφορούν στη λειτουργία του συστήματος και συγκεκριμένα προτάθηκε ως ημερομηνία εκκίνησης του πιλοτικού συστήματος η 10 η Δεκεμβρίου 2012 και έγινε ο πρώτος σχεδιασμός τακτικής δειγματοληψίας από τη μονάδα. Προτάθηκε οι ημερομηνίες αυτές να σχετίζονται με βασικά γεγονότα διάχυσης του έργου (π.χ. εκπαιδευτικά σεμινάρια, επισκέψεις επίδειξης της μονάδας κ.λπ.) και να έχουν τέτοια συχνότητα ώστε να εξασφαλίζεται ο εποχιακός χαρακτήρας παρακολούθησης της μονάδας, δεδομένου ότι η διακύμανση της ηλιακής ενέργειας παίζει καθοριστικό ρόλο στη λειτουργία και επίδοση της πιλοτικής μονάδας SOL-BRINE. Συζητήθηκε η πρόοδος της Δράσης 5 και επισημάνθηκε η ολοκλήρωση της τροποποιημένης έκδοσης του υπολογιστικού εργαλείου που δημιουργήθηκε στα πλαίσια της Δραστηριότητας 2.2, καθώς επίσης και η δημιουργία νέου, διαφορετικού εργαλείου που θα αναπτυχθεί για την προσομοίωση της λειτουργίας του πιλοτικού συστήματος. Αναλύθηκαν τα πρώτα αποτελέσματα της Δράσης 6 και αναφέρθηκε πως η έρευνα αγοράς σχετικά με τα προϊόντα που θα παραχθούν κατά τη λειτουργία του συστήματος (δηλ. αλάτι και απιονισμένο νερό) θα περιοριστεί στις Βόρειες Κυκλάδες (και δεν θα πραγματοποιηθεί σε εθνικό επίπεδο) με στόχο την τόνωση της τοπικής επιχειρηματικότητας. Επίσης, συζητήθηκε η σκοπιμότητα εκπόνησης νέας μελέτης σχετικά με τους τρόπους αξιοποίησης τέτοιων προϊόντων που παράγονται από την εφαρμογή παρόμοιων φυσικών/ χημικών διεργασιών για την επεξεργασία της άλμης σε παγκόσμιο επίπεδο. Έγινε εκτενής συζήτηση σχετικά με τις Δραστηριότητες διάχυσης του έργου. Πιο συγκεκριμένα συζητήθηκαν τα ακόλουθα: - Υλοποίηση προγράμματος περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης μαθητών της Τήνου με βάση την πιλοτική μονάδα και την επιστήμη σχεδίασης και λειτουργίας αυτής. - Συμμετοχή στο Φεστιβάλ Τήνου - Τελικό Συνέδριο: προετοιμασία προγράμματος και προσκλήσεις - Συμμετοχή σε Διεθνή Έκθεση (π.χ. Green Week 2013, Brussels) 8 Σ ε λ ί δ α
- Διοργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων και οργανωμένων επισκέψεων στη μονάδα. Πρόσκληση σε Δημάρχους, στελέχη της Περιφέρειας και Υπουργείων, Ευρωβουλευτών, Βουλευτών, επαφές και συνεργασία με τη βιομηχανία παραγωγής άλατος και τους βιομηχανικούς χρήστες άλατος (εκτός Τήνου) - Συνεργασία με τοπικούς χρήστες άλατος και νερού και διαμόρφωση μιας συνεργασίας για κοινωνικο-οικονομικά πλεονεκτήματα από το SOLBRINE. - Προβολή του έργου και της Τήνου σε περιοδικά στην Ευρώπη και τις αεροπορικές εταιρείες καθώς και στον εθνικό τύπο - Δημιουργία μικρών βίντεο και ανεβάσματος στο YouTube - Χρήση σύγχρονων καναλιών επικοινωνίας π.χ. Twitter - Facebook - Αξιοποίηση της AEIDL για προβολή στο LIFE Magazine - Εγκατάσταση συστήματος παρακολούθησης (με καταγραφέα 15 ημερών σε σκληρό δίσκο) και on-line προβολής της μονάδας από την ιστοσελίδα του έργου καθώς και τηλεόρασης plasma για εκπαιδευτικούς σκοπούς - Πολύ καλή σήμανση και χρωματισμό των υποσυστημάτων της πιλοτικής μονάδας (στα Ελληνικά και Αγγλικά) για την αποτελεσματική επικοινωνία του από τους επισκέπτες και την εκπαίδευση των νέων της Τήνου - Το website να εμπλουτιστεί και να γίνει πιο "φιλικό" προς την Τήνο. Τέλος, συζητήθηκαν οι ενέργειες που πρέπει να γίνουν και οι τα θέματα που πρέπει να διευθετηθούν εν όψει της παράδοσης του Mid-Term report που είναι προγραμματισμένο να παραδοθεί εντός του μήνα Δεκεμβρίου 2012. Η έκθεση θα έχει περίοδο αναφοράς από την αρχή του έργου έως και τον Δεκέμβριο 2012 (για να περιλαμβάνει τις δαπάνες κατασκευής της πιλοτικής μονάδας) και θα περιλαμβάνει τους νέους output indicators (βάσει των αλλαγών του modification request). 9 Σ ε λ ί δ α
Παράρτημα Ι: Ατζέντα 10 P a g e
4 th Management Meeting & 3 rd Project Monitoring Visit SOL-BRINE: Agenda 4 th Management Meeting of the project SOL-BRINE Tinos Island, 15 October 2012, 09:30-14:00 hrs 16 October 2012, 10:00-12:30 hrs Project title «Development of an advanced, innovative energy autonomous system for the treatment of brine from seawater desalination plants» SOL-BRINE Partners: Municipality of Tinos (TINOS) Coordinating Beneficiary National Technical University of Athens (NTUA) Culligan Hellas S.A (CUL-EL) http://uest.ntua.gr/solbrine European Commission LIFE+ Programme SOL-BRINE LIFE ENV/GR/000299
4 th Management Meeting SOL-BRINE: Agenda SOL-BRINE Draft Agenda 15 & 16 October 2012 Tinos Municipality Meeting Place: Tinos Island Programme: LIFE+ ENVIRONMENT POLICY & GOVERNANCE SOL-BRINE Meeting Room of the Tinos Municipality Council, Old Municipality Building Contact Details: Anastasios Vidalis Tel: 22833 60100 Email: dimostinou@gmail.com, dtprogram@1516.syzefxis.gov.gr 1. Municipality of Tinos (TINOS): Panagiotis Krontiras, Emmanouil Louvaris, Stefanos Lagouros, Anastasios Vidalis, Eirini Lazoura, Georgios Filippousis, Evangelos Siotos, Antonia Stergiotou. Participants: 2. National Technical University of Athens (NTUA): Maria Loizidou, Konstantinos Moustakas, Dimitris Xevgenos. 3. Culligan Hellas SA: Natalia Liarokapi, Pavlos Kalenderoglou 4. Astrale GEIE Prospect C & S: Pavlos Doikos 5. European Commission: Alexis Tsalas, Technical desk officer, LIFE programme Paraskevi Tsourounaki, Financial desk officer, LIFE programme http://uest.ntua.gr/solbrine European Commission LIFE+ Programme SOL-BRINE LIFE ENV/GR/000299
4 th Management Meeting SOL-BRINE: Agenda Programme Monday, 15 October 09:30 09:45 Opening, welcome address Anastasios Vidalis Sol-Brine Project Coordinator Partners presentation 09:45 10:00 Each partner will perform a brief presentation of his organization. Anastasios Vidalis (TINOS), Prof. Maria Loizidou (NTUA), Natalia Liarokapi (CUL-EL) Brief presentation of the project 10:00 10:15 Project objectives, time plan and overall progress achieved so far Prof. Maria Loizidou (NTUA) Presentation of the project progress by action: Action 1 Preparatory actions: Focus on case studies (10 ) Dimitris Xevgenos (NTUA) 10:15-11:20 Action 2 Design of the innovative, pilot brine treatment system (10 ) Dimitris Xevgenos (NTUA) Action 3 Engineering and construction of the prototype brine treatment system. Progress achieved and problems encountered (45 ) Dimitris Xevgenos (NTUA) 11:20 12:00 Coffee break Progress and next steps 12:00-12:15 12:15-12:30 Action 4: Operation of the brine treatment system. Problems envisaged and proposed actions to overcome difficulties. Natalia Liarokapi (CUL-EL) Action 5: Overall evaluation of the pilot system s environmental and economic performance/ LCA Analysis - Suggestions for full-scale implementation of the solar-driven brine treatment system Dr. Konstantinos Moustakas (NTUA) http://uest.ntua.gr/solbrine European Commission LIFE+ Programme SOL-BRINE LIFE ENV/GR/000299
3 rd Monitoring Visit SOL-BRINE: Draft Agenda 12:30-12:45 12:45-13:15 Action 6: Alternative uses of final salt product and vapour condensate from the brine treatment system Market opportunities in Greece Anastasios Vidalis (TINOS) Action 7: Dissemination Activities Action 8: Management and Reporting to the EC Action 9: Monitoring and Evaluation Action 10: After Life Communication Plan Anastasios Vidalis (TINOS) 13:15 14:00 Financial Issues Tuesday, 16 October 10:00 12:30 Visit to the desalination plant and pilot brine treatment system of Agios Fokas http://uest.ntua.gr/solbrine European Commission LIFE+ Programme SOL-BRINE LIFE ENV/GR/000299
Παράρτημα ΙΙ: Λίστα Συμμετεχόντων 15 P a g e
16 P a g e Sol Brine LIFE+-Environment project: LIFE 09 ENV/GR/000299